Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సంయుత్తనికాయ • Saṃyuttanikāya |
౯. కులసుత్తం
9. Kulasuttaṃ
౩౬౧. ఏకం సమయం భగవా కోసలేసు చారికం చరమానో మహతా భిక్ఖుసఙ్ఘేన సద్ధిం యేన నాళన్దా తదవసరి . తత్ర సుదం భగవా నాళన్దాయం విహరతి పావారికమ్బవనే.
361. Ekaṃ samayaṃ bhagavā kosalesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ yena nāḷandā tadavasari . Tatra sudaṃ bhagavā nāḷandāyaṃ viharati pāvārikambavane.
తేన ఖో పన సమయేన నాళన్దా దుబ్భిక్ఖా హోతి ద్వీహితికా సేతట్ఠికా సలాకావుత్తా. తేన ఖో పన సమయేన నిగణ్ఠో నాటపుత్తో నాళన్దాయం పటివసతి మహతియా నిగణ్ఠపరిసాయ సద్ధిం. అథ ఖో అసిబన్ధకపుత్తో గామణి నిగణ్ఠసావకో యేన నిగణ్ఠో నాటపుత్తో తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా నిగణ్ఠం నాటపుత్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నం ఖో అసిబన్ధకపుత్తం గామణిం నిగణ్ఠో నాటపుత్తో ఏతదవోచ – ‘‘ఏహి త్వం, గామణి, సమణస్స గోతమస్స వాదం ఆరోపేహి. ఏవం తే కల్యాణో కిత్తిసద్దో అబ్భుగ్గచ్ఛిస్సతి – ‘అసిబన్ధకపుత్తేన గామణినా సమణస్స గోతమస్స ఏవంమహిద్ధికస్స ఏవంమహానుభావస్స వాదో ఆరోపితో’’’తి.
Tena kho pana samayena nāḷandā dubbhikkhā hoti dvīhitikā setaṭṭhikā salākāvuttā. Tena kho pana samayena nigaṇṭho nāṭaputto nāḷandāyaṃ paṭivasati mahatiyā nigaṇṭhaparisāya saddhiṃ. Atha kho asibandhakaputto gāmaṇi nigaṇṭhasāvako yena nigaṇṭho nāṭaputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā nigaṇṭhaṃ nāṭaputtaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho asibandhakaputtaṃ gāmaṇiṃ nigaṇṭho nāṭaputto etadavoca – ‘‘ehi tvaṃ, gāmaṇi, samaṇassa gotamassa vādaṃ āropehi. Evaṃ te kalyāṇo kittisaddo abbhuggacchissati – ‘asibandhakaputtena gāmaṇinā samaṇassa gotamassa evaṃmahiddhikassa evaṃmahānubhāvassa vādo āropito’’’ti.
‘‘కథం పనాహం, భన్తే, సమణస్స గోతమస్స ఏవంమహిద్ధికస్స ఏవంమహానుభావస్స వాదం ఆరోపేస్సామీ’’తి ? ‘‘ఏహి త్వం, గామణి, యేన సమణో గోతమో తేనుపసఙ్కమ; ఉపసఙ్కమిత్వా సమణం గోతమం ఏవం వదేహి – ‘నను, భన్తే, భగవా అనేకపరియాయేన కులానం అనుద్దయం 1 వణ్ణేతి, అనురక్ఖం వణ్ణేతి, అనుకమ్పం వణ్ణేతీ’తి? సచే ఖో, గామణి, సమణో గోతమో ఏవం పుట్ఠో ఏవం బ్యాకరోతి – ‘ఏవం, గామణి, తథాగతో అనేకపరియాయేన కులానం అనుద్దయం వణ్ణేతి, అనురక్ఖం వణ్ణేతి, అనుకమ్పం వణ్ణేతీ’తి, తమేనం త్వం ఏవం వదేయ్యాసి – ‘అథ కిఞ్చరహి, భన్తే, భగవా దుబ్భిక్ఖే ద్వీహితికే సేతట్ఠికే సలాకావుత్తే మహతా భిక్ఖుసఙ్ఘేన సద్ధిం చారికం చరతి? ఉచ్ఛేదాయ భగవా కులానం పటిపన్నో, అనయాయ భగవా కులానం పటిపన్నో, ఉపఘాతాయ భగవా కులానం పటిపన్నో’తి! ఇమం ఖో తే, గామణి, సమణో గోతమో ఉభతోకోటికం పఞ్హం పుట్ఠో నేవ సక్ఖతి 2 ఉగ్గిలితుం, నేవ సక్ఖతి ఓగిలితు’’న్తి. ‘‘ఏవం , భన్తే’’తి ఖో అసిబన్ధకపుత్తో గామణి నిగణ్ఠస్స నాటపుత్తస్స పటిస్సుత్వా ఉట్ఠాయాసనా నిగణ్ఠం నాటపుత్తం అభివాదేత్వా పదక్ఖిణం కత్వా యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నో ఖో అసిబన్ధకపుత్తో గామణి భగవన్తం ఏతదవోచ –
‘‘Kathaṃ panāhaṃ, bhante, samaṇassa gotamassa evaṃmahiddhikassa evaṃmahānubhāvassa vādaṃ āropessāmī’’ti ? ‘‘Ehi tvaṃ, gāmaṇi, yena samaṇo gotamo tenupasaṅkama; upasaṅkamitvā samaṇaṃ gotamaṃ evaṃ vadehi – ‘nanu, bhante, bhagavā anekapariyāyena kulānaṃ anuddayaṃ 3 vaṇṇeti, anurakkhaṃ vaṇṇeti, anukampaṃ vaṇṇetī’ti? Sace kho, gāmaṇi, samaṇo gotamo evaṃ puṭṭho evaṃ byākaroti – ‘evaṃ, gāmaṇi, tathāgato anekapariyāyena kulānaṃ anuddayaṃ vaṇṇeti, anurakkhaṃ vaṇṇeti, anukampaṃ vaṇṇetī’ti, tamenaṃ tvaṃ evaṃ vadeyyāsi – ‘atha kiñcarahi, bhante, bhagavā dubbhikkhe dvīhitike setaṭṭhike salākāvutte mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ cārikaṃ carati? Ucchedāya bhagavā kulānaṃ paṭipanno, anayāya bhagavā kulānaṃ paṭipanno, upaghātāya bhagavā kulānaṃ paṭipanno’ti! Imaṃ kho te, gāmaṇi, samaṇo gotamo ubhatokoṭikaṃ pañhaṃ puṭṭho neva sakkhati 4 uggilituṃ, neva sakkhati ogilitu’’nti. ‘‘Evaṃ , bhante’’ti kho asibandhakaputto gāmaṇi nigaṇṭhassa nāṭaputtassa paṭissutvā uṭṭhāyāsanā nigaṇṭhaṃ nāṭaputtaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho asibandhakaputto gāmaṇi bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘నను, భన్తే, భగవా అనేకపరియాయేన కులానం అనుద్దయం వణ్ణేతి, అనురక్ఖం వణ్ణేతి, అనుకమ్పం వణ్ణేతీ’’తి? ‘‘ఏవం, గామణి, తథాగతో అనేకపరియాయేన కులానం అనుద్దయం వణ్ణేతి, అనురక్ఖం వణ్ణేతి, అనుకమ్పం వణ్ణేతీ’’తి. ‘‘అథ కిఞ్చరహి, భన్తే, భగవా దుబ్భిక్ఖే ద్వీహితికే సేతట్ఠికే సలాకావుత్తే మహతా భిక్ఖుసఙ్ఘేన సద్ధిం చారికం చరతి? ఉచ్ఛేదాయ భగవా కులానం పటిపన్నో, అనయాయ భగవా కులానం పటిపన్నో, ఉపఘాతాయ భగవా కులానం పటిపన్నో’’తి. ‘‘ఇతో సో, గామణి, ఏకనవుతికప్పే 5 యమహం అనుస్సరామి, నాభిజానామి కిఞ్చి కులం పక్కభిక్ఖానుప్పదానమత్తేన ఉపహతపుబ్బం. అథ ఖో యాని తాని కులాని అడ్ఢాని మహద్ధనాని మహాభోగాని పహూతజాతరూపరజతాని పహూతవిత్తూపకరణాని పహూతధనధఞ్ఞాని, సబ్బాని తాని దానసమ్భూతాని చేవ సచ్చసమ్భూతాని చ సామఞ్ఞసమ్భూతాని చ. అట్ఠ ఖో, గామణి, హేతూ, అట్ఠ పచ్చయా కులానం ఉపఘాతాయ. రాజతో వా కులాని ఉపఘాతం గచ్ఛన్తి, చోరతో వా కులాని ఉపఘాతం గచ్ఛన్తి, అగ్గితో వా కులాని ఉపఘాతం గచ్ఛన్తి , ఉదకతో వా కులాని ఉపఘాతం గచ్ఛన్తి, నిహితం వా ఠానా విగచ్ఛతి 6, దుప్పయుత్తా వా కమ్మన్తా విపజ్జన్తి, కులే వా కులఙ్గారోతి 7 ఉప్పజ్జతి, యో తే భోగే వికిరతి విధమతి విద్ధంసేతి, అనిచ్చతాయే అట్ఠమీతి. ఇమే ఖో, గామణి, అట్ఠ హేతూ, అట్ఠ పచ్చయా కులానం ఉపఘాతాయ . ఇమేసు ఖో, గామణి, అట్ఠసు హేతూసు, అట్ఠసు పచ్చయేసు సంవిజ్జమానేసు యో మం ఏవం వదేయ్య – ‘ఉచ్ఛేదాయ భగవా కులానం పటిపన్నో, అనయాయ భగవా కులానం పటిపన్నో, ఉపఘాతాయ భగవా కులానం పటిపన్నో’తి, తం, గామణి, వాచం అప్పహాయ తం చిత్తం అప్పహాయ తం దిట్ఠిం అప్పటినిస్సజ్జిత్వా యథాభతం నిక్ఖిత్తో ఏవం నిరయే’’తి. ఏవం వుత్తే, అసిబన్ధకపుత్తో గామణి భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘అభిక్కన్తం, భన్తే, అభిక్కన్తం, భన్తే…పే॰… ఉపాసకం మం భగవా ధారేతు అజ్జతగ్గే పాణుపేతం సరణం గత’’న్తి. నవమం.
‘‘Nanu, bhante, bhagavā anekapariyāyena kulānaṃ anuddayaṃ vaṇṇeti, anurakkhaṃ vaṇṇeti, anukampaṃ vaṇṇetī’’ti? ‘‘Evaṃ, gāmaṇi, tathāgato anekapariyāyena kulānaṃ anuddayaṃ vaṇṇeti, anurakkhaṃ vaṇṇeti, anukampaṃ vaṇṇetī’’ti. ‘‘Atha kiñcarahi, bhante, bhagavā dubbhikkhe dvīhitike setaṭṭhike salākāvutte mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ cārikaṃ carati? Ucchedāya bhagavā kulānaṃ paṭipanno, anayāya bhagavā kulānaṃ paṭipanno, upaghātāya bhagavā kulānaṃ paṭipanno’’ti. ‘‘Ito so, gāmaṇi, ekanavutikappe 8 yamahaṃ anussarāmi, nābhijānāmi kiñci kulaṃ pakkabhikkhānuppadānamattena upahatapubbaṃ. Atha kho yāni tāni kulāni aḍḍhāni mahaddhanāni mahābhogāni pahūtajātarūparajatāni pahūtavittūpakaraṇāni pahūtadhanadhaññāni, sabbāni tāni dānasambhūtāni ceva saccasambhūtāni ca sāmaññasambhūtāni ca. Aṭṭha kho, gāmaṇi, hetū, aṭṭha paccayā kulānaṃ upaghātāya. Rājato vā kulāni upaghātaṃ gacchanti, corato vā kulāni upaghātaṃ gacchanti, aggito vā kulāni upaghātaṃ gacchanti , udakato vā kulāni upaghātaṃ gacchanti, nihitaṃ vā ṭhānā vigacchati 9, duppayuttā vā kammantā vipajjanti, kule vā kulaṅgāroti 10 uppajjati, yo te bhoge vikirati vidhamati viddhaṃseti, aniccatāye aṭṭhamīti. Ime kho, gāmaṇi, aṭṭha hetū, aṭṭha paccayā kulānaṃ upaghātāya . Imesu kho, gāmaṇi, aṭṭhasu hetūsu, aṭṭhasu paccayesu saṃvijjamānesu yo maṃ evaṃ vadeyya – ‘ucchedāya bhagavā kulānaṃ paṭipanno, anayāya bhagavā kulānaṃ paṭipanno, upaghātāya bhagavā kulānaṃ paṭipanno’ti, taṃ, gāmaṇi, vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā yathābhataṃ nikkhitto evaṃ niraye’’ti. Evaṃ vutte, asibandhakaputto gāmaṇi bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bhante, abhikkantaṃ, bhante…pe… upāsakaṃ maṃ bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti. Navamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / సంయుత్తనికాయ (అట్ఠకథా) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ౯. కులసుత్తవణ్ణనా • 9. Kulasuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / సంయుత్తనికాయ (టీకా) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ౯. కులసుత్తవణ్ణనా • 9. Kulasuttavaṇṇanā