| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya |
೯. ಕುಲಸುತ್ತಂ
9. Kulasuttaṃ
೩೬೧. ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಕೋಸಲೇಸು ಚಾರಿಕಂ ಚರಮಾನೋ ಮಹತಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಯೇನ ನಾಳನ್ದಾ ತದವಸರಿ । ತತ್ರ ಸುದಂ ಭಗವಾ ನಾಳನ್ದಾಯಂ ವಿಹರತಿ ಪಾವಾರಿಕಮ್ಬವನೇ।
361. Ekaṃ samayaṃ bhagavā kosalesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ yena nāḷandā tadavasari . Tatra sudaṃ bhagavā nāḷandāyaṃ viharati pāvārikambavane.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ನಾಳನ್ದಾ ದುಬ್ಭಿಕ್ಖಾ ಹೋತಿ ದ್ವೀಹಿತಿಕಾ ಸೇತಟ್ಠಿಕಾ ಸಲಾಕಾವುತ್ತಾ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ನಿಗಣ್ಠೋ ನಾಟಪುತ್ತೋ ನಾಳನ್ದಾಯಂ ಪಟಿವಸತಿ ಮಹತಿಯಾ ನಿಗಣ್ಠಪರಿಸಾಯ ಸದ್ಧಿಂ। ಅಥ ಖೋ ಅಸಿಬನ್ಧಕಪುತ್ತೋ ಗಾಮಣಿ ನಿಗಣ್ಠಸಾವಕೋ ಯೇನ ನಿಗಣ್ಠೋ ನಾಟಪುತ್ತೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ನಿಗಣ್ಠಂ ನಾಟಪುತ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನಂ ಖೋ ಅಸಿಬನ್ಧಕಪುತ್ತಂ ಗಾಮಣಿಂ ನಿಗಣ್ಠೋ ನಾಟಪುತ್ತೋ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಏಹಿ ತ್ವಂ, ಗಾಮಣಿ, ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ವಾದಂ ಆರೋಪೇಹಿ। ಏವಂ ತೇ ಕಲ್ಯಾಣೋ ಕಿತ್ತಿಸದ್ದೋ ಅಬ್ಭುಗ್ಗಚ್ಛಿಸ್ಸತಿ – ‘ಅಸಿಬನ್ಧಕಪುತ್ತೇನ ಗಾಮಣಿನಾ ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಏವಂಮಹಿದ್ಧಿಕಸ್ಸ ಏವಂಮಹಾನುಭಾವಸ್ಸ ವಾದೋ ಆರೋಪಿತೋ’’’ತಿ।
Tena kho pana samayena nāḷandā dubbhikkhā hoti dvīhitikā setaṭṭhikā salākāvuttā. Tena kho pana samayena nigaṇṭho nāṭaputto nāḷandāyaṃ paṭivasati mahatiyā nigaṇṭhaparisāya saddhiṃ. Atha kho asibandhakaputto gāmaṇi nigaṇṭhasāvako yena nigaṇṭho nāṭaputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā nigaṇṭhaṃ nāṭaputtaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho asibandhakaputtaṃ gāmaṇiṃ nigaṇṭho nāṭaputto etadavoca – ‘‘ehi tvaṃ, gāmaṇi, samaṇassa gotamassa vādaṃ āropehi. Evaṃ te kalyāṇo kittisaddo abbhuggacchissati – ‘asibandhakaputtena gāmaṇinā samaṇassa gotamassa evaṃmahiddhikassa evaṃmahānubhāvassa vādo āropito’’’ti.
‘‘ಕಥಂ ಪನಾಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಏವಂಮಹಿದ್ಧಿಕಸ್ಸ ಏವಂಮಹಾನುಭಾವಸ್ಸ ವಾದಂ ಆರೋಪೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ? ‘‘ಏಹಿ ತ್ವಂ, ಗಾಮಣಿ, ಯೇನ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ಏವಂ ವದೇಹಿ – ‘ನನು, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ಕುಲಾನಂ ಅನುದ್ದಯಂ 1 ವಣ್ಣೇತಿ, ಅನುರಕ್ಖಂ ವಣ್ಣೇತಿ, ಅನುಕಮ್ಪಂ ವಣ್ಣೇತೀ’ತಿ? ಸಚೇ ಖೋ, ಗಾಮಣಿ, ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಏವಂ ಪುಟ್ಠೋ ಏವಂ ಬ್ಯಾಕರೋತಿ – ‘ಏವಂ, ಗಾಮಣಿ, ತಥಾಗತೋ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ಕುಲಾನಂ ಅನುದ್ದಯಂ ವಣ್ಣೇತಿ, ಅನುರಕ್ಖಂ ವಣ್ಣೇತಿ, ಅನುಕಮ್ಪಂ ವಣ್ಣೇತೀ’ತಿ, ತಮೇನಂ ತ್ವಂ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯಾಸಿ – ‘ಅಥ ಕಿಞ್ಚರಹಿ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ದುಬ್ಭಿಕ್ಖೇ ದ್ವೀಹಿತಿಕೇ ಸೇತಟ್ಠಿಕೇ ಸಲಾಕಾವುತ್ತೇ ಮಹತಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಚಾರಿಕಂ ಚರತಿ? ಉಚ್ಛೇದಾಯ ಭಗವಾ ಕುಲಾನಂ ಪಟಿಪನ್ನೋ, ಅನಯಾಯ ಭಗವಾ ಕುಲಾನಂ ಪಟಿಪನ್ನೋ, ಉಪಘಾತಾಯ ಭಗವಾ ಕುಲಾನಂ ಪಟಿಪನ್ನೋ’ತಿ! ಇಮಂ ಖೋ ತೇ, ಗಾಮಣಿ, ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಉಭತೋಕೋಟಿಕಂ ಪಞ್ಹಂ ಪುಟ್ಠೋ ನೇವ ಸಕ್ಖತಿ 2 ಉಗ್ಗಿಲಿತುಂ, ನೇವ ಸಕ್ಖತಿ ಓಗಿಲಿತು’’ನ್ತಿ। ‘‘ಏವಂ , ಭನ್ತೇ’’ತಿ ಖೋ ಅಸಿಬನ್ಧಕಪುತ್ತೋ ಗಾಮಣಿ ನಿಗಣ್ಠಸ್ಸ ನಾಟಪುತ್ತಸ್ಸ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ನಿಗಣ್ಠಂ ನಾಟಪುತ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಅಸಿಬನ್ಧಕಪುತ್ತೋ ಗಾಮಣಿ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ –
‘‘Kathaṃ panāhaṃ, bhante, samaṇassa gotamassa evaṃmahiddhikassa evaṃmahānubhāvassa vādaṃ āropessāmī’’ti ? ‘‘Ehi tvaṃ, gāmaṇi, yena samaṇo gotamo tenupasaṅkama; upasaṅkamitvā samaṇaṃ gotamaṃ evaṃ vadehi – ‘nanu, bhante, bhagavā anekapariyāyena kulānaṃ anuddayaṃ 3 vaṇṇeti, anurakkhaṃ vaṇṇeti, anukampaṃ vaṇṇetī’ti? Sace kho, gāmaṇi, samaṇo gotamo evaṃ puṭṭho evaṃ byākaroti – ‘evaṃ, gāmaṇi, tathāgato anekapariyāyena kulānaṃ anuddayaṃ vaṇṇeti, anurakkhaṃ vaṇṇeti, anukampaṃ vaṇṇetī’ti, tamenaṃ tvaṃ evaṃ vadeyyāsi – ‘atha kiñcarahi, bhante, bhagavā dubbhikkhe dvīhitike setaṭṭhike salākāvutte mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ cārikaṃ carati? Ucchedāya bhagavā kulānaṃ paṭipanno, anayāya bhagavā kulānaṃ paṭipanno, upaghātāya bhagavā kulānaṃ paṭipanno’ti! Imaṃ kho te, gāmaṇi, samaṇo gotamo ubhatokoṭikaṃ pañhaṃ puṭṭho neva sakkhati 4 uggilituṃ, neva sakkhati ogilitu’’nti. ‘‘Evaṃ , bhante’’ti kho asibandhakaputto gāmaṇi nigaṇṭhassa nāṭaputtassa paṭissutvā uṭṭhāyāsanā nigaṇṭhaṃ nāṭaputtaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho asibandhakaputto gāmaṇi bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘ನನು, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ಕುಲಾನಂ ಅನುದ್ದಯಂ ವಣ್ಣೇತಿ, ಅನುರಕ್ಖಂ ವಣ್ಣೇತಿ, ಅನುಕಮ್ಪಂ ವಣ್ಣೇತೀ’’ತಿ? ‘‘ಏವಂ, ಗಾಮಣಿ, ತಥಾಗತೋ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ಕುಲಾನಂ ಅನುದ್ದಯಂ ವಣ್ಣೇತಿ, ಅನುರಕ್ಖಂ ವಣ್ಣೇತಿ, ಅನುಕಮ್ಪಂ ವಣ್ಣೇತೀ’’ತಿ। ‘‘ಅಥ ಕಿಞ್ಚರಹಿ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ದುಬ್ಭಿಕ್ಖೇ ದ್ವೀಹಿತಿಕೇ ಸೇತಟ್ಠಿಕೇ ಸಲಾಕಾವುತ್ತೇ ಮಹತಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಚಾರಿಕಂ ಚರತಿ? ಉಚ್ಛೇದಾಯ ಭಗವಾ ಕುಲಾನಂ ಪಟಿಪನ್ನೋ, ಅನಯಾಯ ಭಗವಾ ಕುಲಾನಂ ಪಟಿಪನ್ನೋ, ಉಪಘಾತಾಯ ಭಗವಾ ಕುಲಾನಂ ಪಟಿಪನ್ನೋ’’ತಿ। ‘‘ಇತೋ ಸೋ, ಗಾಮಣಿ, ಏಕನವುತಿಕಪ್ಪೇ 5 ಯಮಹಂ ಅನುಸ್ಸರಾಮಿ, ನಾಭಿಜಾನಾಮಿ ಕಿಞ್ಚಿ ಕುಲಂ ಪಕ್ಕಭಿಕ್ಖಾನುಪ್ಪದಾನಮತ್ತೇನ ಉಪಹತಪುಬ್ಬಂ। ಅಥ ಖೋ ಯಾನಿ ತಾನಿ ಕುಲಾನಿ ಅಡ್ಢಾನಿ ಮಹದ್ಧನಾನಿ ಮಹಾಭೋಗಾನಿ ಪಹೂತಜಾತರೂಪರಜತಾನಿ ಪಹೂತವಿತ್ತೂಪಕರಣಾನಿ ಪಹೂತಧನಧಞ್ಞಾನಿ, ಸಬ್ಬಾನಿ ತಾನಿ ದಾನಸಮ್ಭೂತಾನಿ ಚೇವ ಸಚ್ಚಸಮ್ಭೂತಾನಿ ಚ ಸಾಮಞ್ಞಸಮ್ಭೂತಾನಿ ಚ। ಅಟ್ಠ ಖೋ, ಗಾಮಣಿ, ಹೇತೂ, ಅಟ್ಠ ಪಚ್ಚಯಾ ಕುಲಾನಂ ಉಪಘಾತಾಯ। ರಾಜತೋ ವಾ ಕುಲಾನಿ ಉಪಘಾತಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಚೋರತೋ ವಾ ಕುಲಾನಿ ಉಪಘಾತಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಅಗ್ಗಿತೋ ವಾ ಕುಲಾನಿ ಉಪಘಾತಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ , ಉದಕತೋ ವಾ ಕುಲಾನಿ ಉಪಘಾತಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ನಿಹಿತಂ ವಾ ಠಾನಾ ವಿಗಚ್ಛತಿ 6, ದುಪ್ಪಯುತ್ತಾ ವಾ ಕಮ್ಮನ್ತಾ ವಿಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಕುಲೇ ವಾ ಕುಲಙ್ಗಾರೋತಿ 7 ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಯೋ ತೇ ಭೋಗೇ ವಿಕಿರತಿ ವಿಧಮತಿ ವಿದ್ಧಂಸೇತಿ, ಅನಿಚ್ಚತಾಯೇ ಅಟ್ಠಮೀತಿ। ಇಮೇ ಖೋ, ಗಾಮಣಿ, ಅಟ್ಠ ಹೇತೂ, ಅಟ್ಠ ಪಚ್ಚಯಾ ಕುಲಾನಂ ಉಪಘಾತಾಯ । ಇಮೇಸು ಖೋ, ಗಾಮಣಿ, ಅಟ್ಠಸು ಹೇತೂಸು, ಅಟ್ಠಸು ಪಚ್ಚಯೇಸು ಸಂವಿಜ್ಜಮಾನೇಸು ಯೋ ಮಂ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘ಉಚ್ಛೇದಾಯ ಭಗವಾ ಕುಲಾನಂ ಪಟಿಪನ್ನೋ, ಅನಯಾಯ ಭಗವಾ ಕುಲಾನಂ ಪಟಿಪನ್ನೋ, ಉಪಘಾತಾಯ ಭಗವಾ ಕುಲಾನಂ ಪಟಿಪನ್ನೋ’ತಿ, ತಂ, ಗಾಮಣಿ, ವಾಚಂ ಅಪ್ಪಹಾಯ ತಂ ಚಿತ್ತಂ ಅಪ್ಪಹಾಯ ತಂ ದಿಟ್ಠಿಂ ಅಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾ ಯಥಾಭತಂ ನಿಕ್ಖಿತ್ತೋ ಏವಂ ನಿರಯೇ’’ತಿ। ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಅಸಿಬನ್ಧಕಪುತ್ತೋ ಗಾಮಣಿ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ, ಭನ್ತೇ, ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ, ಭನ್ತೇ…ಪೇ॰… ಉಪಾಸಕಂ ಮಂ ಭಗವಾ ಧಾರೇತು ಅಜ್ಜತಗ್ಗೇ ಪಾಣುಪೇತಂ ಸರಣಂ ಗತ’’ನ್ತಿ। ನವಮಂ।
‘‘Nanu, bhante, bhagavā anekapariyāyena kulānaṃ anuddayaṃ vaṇṇeti, anurakkhaṃ vaṇṇeti, anukampaṃ vaṇṇetī’’ti? ‘‘Evaṃ, gāmaṇi, tathāgato anekapariyāyena kulānaṃ anuddayaṃ vaṇṇeti, anurakkhaṃ vaṇṇeti, anukampaṃ vaṇṇetī’’ti. ‘‘Atha kiñcarahi, bhante, bhagavā dubbhikkhe dvīhitike setaṭṭhike salākāvutte mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ cārikaṃ carati? Ucchedāya bhagavā kulānaṃ paṭipanno, anayāya bhagavā kulānaṃ paṭipanno, upaghātāya bhagavā kulānaṃ paṭipanno’’ti. ‘‘Ito so, gāmaṇi, ekanavutikappe 8 yamahaṃ anussarāmi, nābhijānāmi kiñci kulaṃ pakkabhikkhānuppadānamattena upahatapubbaṃ. Atha kho yāni tāni kulāni aḍḍhāni mahaddhanāni mahābhogāni pahūtajātarūparajatāni pahūtavittūpakaraṇāni pahūtadhanadhaññāni, sabbāni tāni dānasambhūtāni ceva saccasambhūtāni ca sāmaññasambhūtāni ca. Aṭṭha kho, gāmaṇi, hetū, aṭṭha paccayā kulānaṃ upaghātāya. Rājato vā kulāni upaghātaṃ gacchanti, corato vā kulāni upaghātaṃ gacchanti, aggito vā kulāni upaghātaṃ gacchanti , udakato vā kulāni upaghātaṃ gacchanti, nihitaṃ vā ṭhānā vigacchati 9, duppayuttā vā kammantā vipajjanti, kule vā kulaṅgāroti 10 uppajjati, yo te bhoge vikirati vidhamati viddhaṃseti, aniccatāye aṭṭhamīti. Ime kho, gāmaṇi, aṭṭha hetū, aṭṭha paccayā kulānaṃ upaghātāya . Imesu kho, gāmaṇi, aṭṭhasu hetūsu, aṭṭhasu paccayesu saṃvijjamānesu yo maṃ evaṃ vadeyya – ‘ucchedāya bhagavā kulānaṃ paṭipanno, anayāya bhagavā kulānaṃ paṭipanno, upaghātāya bhagavā kulānaṃ paṭipanno’ti, taṃ, gāmaṇi, vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā yathābhataṃ nikkhitto evaṃ niraye’’ti. Evaṃ vutte, asibandhakaputto gāmaṇi bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bhante, abhikkantaṃ, bhante…pe… upāsakaṃ maṃ bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti. Navamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೯. ಕುಲಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 9. Kulasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೯. ಕುಲಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 9. Kulasuttavaṇṇanā
