Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಥೇರಗಾಥಾ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ೪. ಕುಲ್ಲತ್ಥೇರಗಾಥಾವಣ್ಣನಾ

    4. Kullattheragāthāvaṇṇanā

    ಕುಲ್ಲೋ ಸಿವಥಿಕನ್ತಿಆದಿಕಾ ಆಯಸ್ಮತೋ ಕುಲ್ಲತ್ಥೇರಸ್ಸ ಗಾಥಾ। ಕಾ ಉಪ್ಪತ್ತಿ? ಅಯಮ್ಪಿ ಪುರಿಮಬುದ್ಧೇಸು ಕತಾಧಿಕಾರೋ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಭವೇ ಪುಞ್ಞಾನಿ ಉಪಚಿನನ್ತೋ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಬುದ್ಧುಪ್ಪಾದೇ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಕುಟುಮ್ಬಿಯಕುಲೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಿತ್ವಾ ಕುಲ್ಲೋತಿ ಲದ್ಧನಾಮೋ ವಿಞ್ಞುತಂ ಪತ್ತೋ ಸತ್ಥು ಸನ್ತಿಕೇ ಧಮ್ಮಂ ಸುತ್ವಾ ಪಟಿಲದ್ಧಸದ್ಧೋ ಪಬ್ಬಜಿ। ಸೋ ಚ ರಾಗಚರಿತತ್ತಾ ತಿಬ್ಬರಾಗಜಾತಿಕೋ ಹೋತಿ। ತೇನಸ್ಸ ಅಭಿಕ್ಖಣಂ ಕಿಲೇಸಾ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಯಾದಾಯ ತಿಟ್ಠನ್ತಿ। ಅಥಸ್ಸ ಸತ್ಥಾ ಚಿತ್ತಾಚಾರಂ ಞತ್ವಾ ಅಸುಭಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ದತ್ವಾ, ‘‘ಕುಲ್ಲ, ತಯಾ ಅಭಿಣ್ಹಂ ಸುಸಾನೇ ಚಾರಿಕಾ ಚರಿತಬ್ಬಾ’’ತಿ ಆಹ। ಸೋ ಸುಸಾನಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಉದ್ಧುಮಾತಕಾದೀನಿ ತಾನಿ ತಾನಿ ಅಸುಭಾನಿ ದಿಸ್ವಾ ತಂ ಮುಹುತ್ತಂ ಅಸುಭಮನಸಿಕಾರಂ ಉಪ್ಪಾದೇತ್ವಾ ಸುಸಾನತೋ ನಿಕ್ಖನ್ತಮತ್ತೋವ ಕಾಮರಾಗೇನ ಅಭಿಭುಯ್ಯತಿ। ಪುನ ಭಗವಾ ತಸ್ಸ ತಂ ಪವತ್ತಿಂ ಞತ್ವಾ ಏಕದಿವಸಂ ತಸ್ಸ ಸುಸಾನಟ್ಠಾನಂ ಗತಕಾಲೇ ಏಕಂ ತರುಣಿತ್ಥಿರೂಪಂ ಅಧುನಾ ಮತಂ ಅವಿನಟ್ಠಚ್ಛವಿಂ ನಿಮ್ಮಿನಿತ್ವಾ ದಸ್ಸೇತಿ। ತಸ್ಸ ತಂ ದಿಟ್ಠಮತ್ತಸ್ಸ ಜೀವಮಾನವಿಸಭಾಗವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ವಿಯ ಸಹಸಾ ರಾಗೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ। ಅಥ ನಂ ಸತ್ಥಾ ತಸ್ಸ ಪೇಕ್ಖನ್ತಸ್ಸೇವ ನವಹಿ ವಣಮುಖೇಹಿ ಪಗ್ಘರಮಾನಾಸುಚಿಂ ಕಿಮಿಕುಲಾಕುಲಂ ಅತಿವಿಯ ಬೀಭಚ್ಛಂ ದುಗ್ಗನ್ಧಂ ಜೇಗುಚ್ಛಂ ಪಟಿಕ್ಕೂಲಂ ಕತ್ವಾ ದಸ್ಸೇಸಿ। ಸೋ ತಂ ಪೇಕ್ಖನ್ತೋ ವಿರತ್ತಚಿತ್ತೋ ಹುತ್ವಾ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಅಥಸ್ಸ ಭಗವಾ ಓಭಾಸಂ ಫರಿತ್ವಾ ಸತಿಂ ಜನೇನ್ತೋ –

    Kullo sivathikantiādikā āyasmato kullattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave puññāni upacinanto imasmiṃ buddhuppāde sāvatthiyaṃ kuṭumbiyakule nibbattitvā kulloti laddhanāmo viññutaṃ patto satthu santike dhammaṃ sutvā paṭiladdhasaddho pabbaji. So ca rāgacaritattā tibbarāgajātiko hoti. Tenassa abhikkhaṇaṃ kilesā cittaṃ pariyādāya tiṭṭhanti. Athassa satthā cittācāraṃ ñatvā asubhakammaṭṭhānaṃ datvā, ‘‘kulla, tayā abhiṇhaṃ susāne cārikā caritabbā’’ti āha. So susānaṃ pavisitvā uddhumātakādīni tāni tāni asubhāni disvā taṃ muhuttaṃ asubhamanasikāraṃ uppādetvā susānato nikkhantamattova kāmarāgena abhibhuyyati. Puna bhagavā tassa taṃ pavattiṃ ñatvā ekadivasaṃ tassa susānaṭṭhānaṃ gatakāle ekaṃ taruṇitthirūpaṃ adhunā mataṃ avinaṭṭhacchaviṃ nimminitvā dasseti. Tassa taṃ diṭṭhamattassa jīvamānavisabhāgavatthusmiṃ viya sahasā rāgo uppajjati. Atha naṃ satthā tassa pekkhantasseva navahi vaṇamukhehi paggharamānāsuciṃ kimikulākulaṃ ativiya bībhacchaṃ duggandhaṃ jegucchaṃ paṭikkūlaṃ katvā dassesi. So taṃ pekkhanto virattacitto hutvā aṭṭhāsi. Athassa bhagavā obhāsaṃ pharitvā satiṃ janento –

    ‘‘ಆತುರಂ ಅಸುಚಿಂ ಪೂತಿಂ, ಪಸ್ಸ ಕುಲ್ಲ ಸಮುಸ್ಸಯಂ।

    ‘‘Āturaṃ asuciṃ pūtiṃ, passa kulla samussayaṃ;

    ಉಗ್ಘರನ್ತಂ ಪಗ್ಘರನ್ತಂ, ಬಾಲಾನಂ ಅಭಿನನ್ದಿತ’’ನ್ತಿ॥ –

    Uggharantaṃ paggharantaṃ, bālānaṃ abhinandita’’nti. –

    ಆಹ । ತಂ ಸುತ್ವಾ ಥೇರೋ ಸಮ್ಮದೇವ ಸರೀರಸಭಾವಂ ಉಪಧಾರೇನ್ತೋ ಅಸುಭಸಞ್ಞಂ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ ತತ್ಥ ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ನಿಬ್ಬತ್ತೇತ್ವಾ ತಂ ಪಾದಕಂ ಕತ್ವಾ ವಿಪಸ್ಸನಂ ವಡ್ಢೇತ್ವಾ ಅರಹತ್ತಂ ಪಾಪುಣಿತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ಪಟಿಪತ್ತಿಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತ್ವಾ –

    Āha . Taṃ sutvā thero sammadeva sarīrasabhāvaṃ upadhārento asubhasaññaṃ paṭilabhitvā tattha paṭhamaṃ jhānaṃ nibbattetvā taṃ pādakaṃ katvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā arahattaṃ pāpuṇitvā attano paṭipattiṃ paccavekkhitvā –

    ೩೯೩.

    393.

    ‘‘ಕುಲ್ಲೋ ಸಿವಥಿಕಂ ಗನ್ತ್ವಾ, ಅದ್ದಸ ಇತ್ಥಿಮುಜ್ಝಿತಂ।

    ‘‘Kullo sivathikaṃ gantvā, addasa itthimujjhitaṃ;

    ಅಪವಿದ್ಧಂ ಸುಸಾನಸ್ಮಿಂ, ಖಜ್ಜನ್ತಿಂ ಕಿಮಿಹೀ ಫುಟಂ॥

    Apaviddhaṃ susānasmiṃ, khajjantiṃ kimihī phuṭaṃ.

    ೩೯೪.

    394.

    ‘‘ಆತುರಂ…ಪೇ॰… ಬಾಲಾನಂ ಅಭಿನನ್ದಿತಂ॥

    ‘‘Āturaṃ…pe… bālānaṃ abhinanditaṃ.

    ೩೯೫.

    395.

    ‘‘ಧಮ್ಮಾದಾಸಂ ಗಹೇತ್ವಾನ, ಞಾಣದಸ್ಸನಪತ್ತಿಯಾ।

    ‘‘Dhammādāsaṃ gahetvāna, ñāṇadassanapattiyā;

    ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿಂ ಇಮಂ ಕಾಯಂ, ತುಚ್ಛಂ ಸನ್ತರಬಾಹಿರಂ॥

    Paccavekkhiṃ imaṃ kāyaṃ, tucchaṃ santarabāhiraṃ.

    ೩೯೬.

    396.

    ‘‘ಯಥಾ ಇದಂ ತಥಾ ಏತಂ, ಯಥಾ ಏತಂ ತಥಾ ಇದಂ।

    ‘‘Yathā idaṃ tathā etaṃ, yathā etaṃ tathā idaṃ;

    ಯಥಾ ಅಧೋ ತಥಾ ಉದ್ಧಂ, ಯಥಾ ಉದ್ಧಂ ತಥಾ ಅಧೋ॥

    Yathā adho tathā uddhaṃ, yathā uddhaṃ tathā adho.

    ೩೯೭.

    397.

    ‘‘ಯಥಾ ದಿವಾ ತಥಾ ರತ್ತಿಂ, ಯಥಾ ರತ್ತಿಂ ತಥಾ ದಿವಾ।

    ‘‘Yathā divā tathā rattiṃ, yathā rattiṃ tathā divā;

    ಯಥಾ ಪುರೇ ತಥಾ ಪಚ್ಛಾ, ಯಥಾ ಪಚ್ಛಾ ತಥಾ ಪುರೇ॥

    Yathā pure tathā pacchā, yathā pacchā tathā pure.

    ೩೯೮.

    398.

    ‘‘ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕೇನ ತುರಿಯೇನ, ನ ರತೀ ಹೋತಿ ತಾದಿಸೀ।

    ‘‘Pañcaṅgikena turiyena, na ratī hoti tādisī;

    ಯಥಾ ಏಕಗ್ಗಚಿತ್ತಸ್ಸ, ಸಮ್ಮಾ ಧಮ್ಮಂ ವಿಪಸ್ಸತೋ’’ತಿ॥ –

    Yathā ekaggacittassa, sammā dhammaṃ vipassato’’ti. –

    ಉದಾನವಸೇನ ಇಮಾ ಗಾಥಾ ಅಭಾಸಿ।

    Udānavasena imā gāthā abhāsi.

    ತತ್ಥ ಕುಲ್ಲೋತಿ ಅತ್ತಾನಮೇವ ಥೇರೋ ಪರಂ ವಿಯ ಕತ್ವಾ ವದತಿ।

    Tattha kulloti attānameva thero paraṃ viya katvā vadati.

    ಆತುರನ್ತಿ ನಾನಪ್ಪಕಾರೇಹಿ ದುಕ್ಖೇಹಿ ಅಭಿಣ್ಹಂ ಪಟಿಪೀಳಿತಂ। ಅಸುಚಿನ್ತಿ ಸುಚಿರಹಿತಂ ಜೇಗುಚ್ಛಂ ಪಟಿಕ್ಕೂಲಂ। ಪೂತಿನ್ತಿ ದುಗ್ಗನ್ಧಂ। ಪಸ್ಸಾತಿ ಸಭಾವತೋ ಓಲೋಕೇಹಿ। ಕುಲ್ಲಾತಿ ಓವಾದಕಾಲೇ ಭಗವಾ ಥೇರಂ ಆಲಪತಿ। ಉದಾನಕಾಲೇ ಪನ ಥೇರೋ ಸಯಮೇವ ಅತ್ತಾನಂ ವದತಿ। ಸಮುಸ್ಸಯನ್ತಿ ಸರೀರಂ। ಉಗ್ಘರನ್ತನ್ತಿ ಉದ್ಧಂ ವಣಮುಖೇಹಿ ಅಸುಚಿಂ ಸವನ್ತಂ। ಪಗ್ಘರನ್ತನ್ತಿ ಅಧೋ ವಣಮುಖೇಹಿ ಸಮನ್ತತೋ ಚ ಅಸುಚಿಂ ಸವನ್ತಂ। ಬಾಲಾನಂ ಅಭಿನನ್ದಿತನ್ತಿ ಬಾಲೇಹಿ ಅನ್ಧಪುಥುಜ್ಜನೇಹಿ ದಿಟ್ಠಿತಣ್ಹಾಭಿನನ್ದನಾಹಿ ‘‘ಅಹಂ ಮಮ’’ನ್ತಿ ಅಭಿನಿವಿಸ್ಸ ನನ್ದಿತಂ।

    Āturanti nānappakārehi dukkhehi abhiṇhaṃ paṭipīḷitaṃ. Asucinti sucirahitaṃ jegucchaṃ paṭikkūlaṃ. Pūtinti duggandhaṃ. Passāti sabhāvato olokehi. Kullāti ovādakāle bhagavā theraṃ ālapati. Udānakāle pana thero sayameva attānaṃ vadati. Samussayanti sarīraṃ. Uggharantanti uddhaṃ vaṇamukhehi asuciṃ savantaṃ. Paggharantanti adho vaṇamukhehi samantato ca asuciṃ savantaṃ. Bālānaṃ abhinanditanti bālehi andhaputhujjanehi diṭṭhitaṇhābhinandanāhi ‘‘ahaṃ mama’’nti abhinivissa nanditaṃ.

    ಧಮ್ಮಾದಾಸನ್ತಿ ಧಮ್ಮಮಯಂ ಆದಾಸಂ। ಯಥಾ ಹಿ ಸತ್ತಾ ಅದಾಸೇನ ಅತ್ತನೋ ಮುಖೇ ಕಾಯೇ ವಾ ಗುಣದೋಸೇ ಪಸ್ಸನ್ತಿ, ಏವಂ ಯೋಗಾವಚರೋ ಯೇನ ಅತ್ತಭಾವೇ ಸಂಕಿಲೇಸವೋದಾನಧಮ್ಮೇ ಯಾಥಾವತೋ ಪಸ್ಸತಿ, ತಂ ವಿಪಸ್ಸನಾಞಾಣಂ ಇಧ ‘‘ಧಮ್ಮಾದಾಸ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ। ತಂ ಞಾಣದಸ್ಸನಸ್ಸ ಮಗ್ಗಞಾಣಸಙ್ಖಾತಸ್ಸ ಧಮ್ಮಚಕ್ಖುಸ್ಸ ಅಧಿಗಮಾಯ ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಾನೇ ಉಪ್ಪಾದೇತ್ವಾ। ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿಂ ಇಮಂ ಕಾಯನ್ತಿ ಇಮಂ ಕರಜಕಾಯಂ ನಿಚ್ಚಸಾರಾದಿವಿರಹತೋ ತುಚ್ಛಂ ಅತ್ತಪರಸನ್ತಾನಾನಂ ವಿಭಾಗತೋ ಸನ್ತರಬಾಹಿರಂ ಞಾಣಚಕ್ಖುನಾ ಪತಿಅವೇಕ್ಖಿಂ ಪಸ್ಸಿಂ।

    Dhammādāsanti dhammamayaṃ ādāsaṃ. Yathā hi sattā adāsena attano mukhe kāye vā guṇadose passanti, evaṃ yogāvacaro yena attabhāve saṃkilesavodānadhamme yāthāvato passati, taṃ vipassanāñāṇaṃ idha ‘‘dhammādāsa’’nti vuttaṃ. Taṃ ñāṇadassanassa maggañāṇasaṅkhātassa dhammacakkhussa adhigamāya attano santāne uppādetvā. Paccavekkhiṃ imaṃ kāyanti imaṃ karajakāyaṃ niccasārādivirahato tucchaṃ attaparasantānānaṃ vibhāgato santarabāhiraṃ ñāṇacakkhunā patiavekkhiṃ passiṃ.

    ಯಥಾ ಪನ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿಂ, ತಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಯಥಾ ಇದ’’ನ್ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಯಥಾ ಇದಂ ತಥಾ ಏತನ್ತಿ ಯಥಾ ಇದಂ ಮಯ್ಹಂ ಸರೀರಸಙ್ಖಾತಂ ಅಸುಭಂ ಆಯುಉಸ್ಮಾವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಅನಪಗಮಾ ನಾನಾವಿಧಂ ಮಾಯೋಪಮಂ ಕಿರಿಯಂ ದಸ್ಸೇತಿ, ತಥಾವ ಏತಂ ಮತಸರೀರಂ ಪುಬ್ಬೇ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಅನಪಗಮಾ ಅಹೋಸಿ। ಯಥಾ ಏತಂ ಏತರಹಿ ಮತಸರೀರಂ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಅಪಗಮಾ ನ ಕಿಞ್ಚಿ ಕಿರಿಯಂ ದಸ್ಸೇತಿ, ತಥಾ ಇದಂ ಮಮ ಸರೀರಮ್ಪಿ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಅಪಗಮಾ ನಸ್ಸತೇವಾತಿ। ಯಥಾ ಚ ಇದಂ ಮಮ ಸರೀರಂ ಏತರಹಿ ಸುಸಾನೇ ನ ಮತಂ ನ ಸಯಿತಂ, ನ ಉದ್ಧುಮಾತಕಾದಿಭಾವಂ ಉಪಗತಂ, ತಥಾ ಏತಂ ಏತರಹಿ ಮತಸರೀರಮ್ಪಿ ಪುಬ್ಬೇ ಅಹೋಸಿ। ಯಥಾ ಪನೇತಂ ಏತರಹಿ ಮತಸರೀರಂ ಸುಸಾನೇ ಸಯಿತಂ ಉದ್ಧುಮಾತಕಾದಿಭಾವಂ ಉಪಗತಂ, ತಥಾ ಇದಂ ಮಮ ಸರೀರಮ್ಪಿ ಭವಿಸ್ಸತಿ। ಅಥ ವಾ ಯಥಾ ಇದಂ ಮಮ ಸರೀರಂ ಅಸುಚಿ ದುಗ್ಗನ್ಧಂ ಜೇಗುಚ್ಛಂ ಪಟಿಕ್ಕೂಲಂ ಅನಿಚ್ಚಂ ದುಕ್ಖಂ ಅನತ್ತಾ, ತಥಾ ಏತಂ ಮತಸರೀರಮ್ಪಿ। ಯಥಾ ವಾ ಏತಂ ಮತಸರೀರಂ ಅಸುಚಿಆದಿಸಭಾವಞ್ಚೇವ ಅನಿಚ್ಚಾದಿಸಭಾವಞ್ಚ, ತಥಾ ಇದಂ ಮಮ ಸರೀರಮ್ಪಿ। ಯಥಾ ಅಧೋ ತಥಾ ಉದ್ಧನ್ತಿ ಯಥಾ ನಾಭಿತೋ ಅಧೋ ಹೇಟ್ಠಾ ಅಯಂ ಕಾಯೋ ಅಸುಚಿ ದುಗ್ಗನ್ಧೋ ಜೇಗುಚ್ಛೋ ಪಟಿಕ್ಕೂಲೋ ಅನಿಚ್ಚೋ ದುಕ್ಖೋ ಅನತ್ತಾ ಚ, ತಥಾ ಉದ್ಧಂ ನಾಭಿತೋ ಉಪರಿ ಅಸುಚಿಆದಿಸಭಾವೋ ಚ। ಯಥಾ ಉದ್ಧಂ ತಥಾ ಅಧೋತಿ ಯಥಾ ಚ ನಾಭಿತೋ, ಉದ್ಧಂ ಅಸುಚಿಆದಿಸಭಾವೋ, ತಥಾ ಅಧೋ ನಾಭಿತೋ ಹೇಟ್ಠಾಪಿ।

    Yathā pana paccavekkhiṃ, taṃ dassetuṃ ‘‘yathā ida’’ntiādi vuttaṃ. Tattha yathā idaṃ tathā etanti yathā idaṃ mayhaṃ sarīrasaṅkhātaṃ asubhaṃ āyuusmāviññāṇānaṃ anapagamā nānāvidhaṃ māyopamaṃ kiriyaṃ dasseti, tathāva etaṃ matasarīraṃ pubbe tesaṃ dhammānaṃ anapagamā ahosi. Yathā etaṃ etarahi matasarīraṃ tesaṃ dhammānaṃ apagamā na kiñci kiriyaṃ dasseti, tathā idaṃ mama sarīrampi tesaṃ dhammānaṃ apagamā nassatevāti. Yathā ca idaṃ mama sarīraṃ etarahi susāne na mataṃ na sayitaṃ, na uddhumātakādibhāvaṃ upagataṃ, tathā etaṃ etarahi matasarīrampi pubbe ahosi. Yathā panetaṃ etarahi matasarīraṃ susāne sayitaṃ uddhumātakādibhāvaṃ upagataṃ, tathā idaṃ mama sarīrampi bhavissati. Atha vā yathā idaṃ mama sarīraṃ asuci duggandhaṃ jegucchaṃ paṭikkūlaṃ aniccaṃ dukkhaṃ anattā, tathā etaṃ matasarīrampi. Yathā vā etaṃ matasarīraṃ asuciādisabhāvañceva aniccādisabhāvañca, tathā idaṃ mama sarīrampi. Yathā adho tathā uddhanti yathā nābhito adho heṭṭhā ayaṃ kāyo asuci duggandho jeguccho paṭikkūlo anicco dukkho anattā ca, tathā uddhaṃ nābhito upari asuciādisabhāvo ca. Yathā uddhaṃ tathā adhoti yathā ca nābhito, uddhaṃ asuciādisabhāvo, tathā adho nābhito heṭṭhāpi.

    ಯಥಾ ದಿವಾ ತಥಾ ರತ್ತಿನ್ತಿ ಯಥಾ ಅಯಂ ಕಾಯೋ ದಿವಾ ‘‘ಅಕ್ಖಿಮ್ಹಾ ಅಕ್ಖಿಗೂಥಕೋ’’ತಿಆದಿನಾ (ಸು॰ ನಿ॰ ೧೯೯) ಅಸುಚಿ ಪಗ್ಘರತಿ, ತಥಾ ರತ್ತಿಮ್ಪಿ। ಯಥಾ ರತ್ತಿಂ ತಥಾ ದಿವಾತಿ ಯಥಾ ಚ ರತ್ತಿಂ ಅಯಂ ಕಾಯೋ ಅಸುಚಿ ಪಗ್ಘರತಿ, ತಥಾ ದಿವಾಪಿ, ನಯಿಮಸ್ಸ ಕಾಲವಿಭಾಗೇನ ಅಞ್ಞಥಾಭಾವೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಯಥಾ ಪುರೇ ತಥಾ ಪಚ್ಛಾತಿ ಯಥಾ ಅಯಂ ಕಾಯೋ ಪುರೇ ಪುಬ್ಬೇ ತರುಣಕಾಲೇ ಅಸುಚಿ ದುಗ್ಗನ್ಧೋ ಜೇಗುಚ್ಛೋ ಪಟಿಕ್ಕೂಲೋ, ತಥಾ ಚ ಪಚ್ಛಾ ಜಿಣ್ಣಕಾಲೇ। ಯಥಾ ಚ ಪಚ್ಛಾ ಜಿಣ್ಣಕಾಲೇ ಅಸುಚಿಆದಿಸಭಾವೋ, ತಥಾ ಪುರೇ ತರುಣಕಾಲೇಪಿ । ಯಥಾ ವಾ ಪುರೇ ಅತೀತಕಾಲೇ ಸವಿಞ್ಞಾಣಕಾಲೇ ಅಸುಚಿಆದಿಸಭಾವೋ ಚ ಅನಿಚ್ಚಾದಿಸಭಾವೋ ಚ, ತಥಾ ಪಚ್ಛಾ ಅನಾಗತಕಾಲೇ ಅವಿಞ್ಞಾಣಕಾಲೇತಿ ಏವಮ್ಪೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।

    Yathādivā tathā rattinti yathā ayaṃ kāyo divā ‘‘akkhimhā akkhigūthako’’tiādinā (su. ni. 199) asuci paggharati, tathā rattimpi. Yathā rattiṃ tathā divāti yathā ca rattiṃ ayaṃ kāyo asuci paggharati, tathā divāpi, nayimassa kālavibhāgena aññathābhāvoti attho. Yathā pure tathā pacchāti yathā ayaṃ kāyo pure pubbe taruṇakāle asuci duggandho jeguccho paṭikkūlo, tathā ca pacchā jiṇṇakāle. Yathā ca pacchā jiṇṇakāle asuciādisabhāvo, tathā pure taruṇakālepi . Yathā vā pure atītakāle saviññāṇakāle asuciādisabhāvo ca aniccādisabhāvo ca, tathā pacchā anāgatakāle aviññāṇakāleti evampettha attho veditabbo.

    ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕೇನ ತುರಿಯೇನಾತಿ ‘‘ಆತತಂ ವಿತತಂ ಆತತವಿತತಂ ಘನಂ ಸುಸೀರ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕೇನ ಪಞ್ಚಹಿ ಅಙ್ಗೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೇನ ತುರಿಯೇನ ಪರಿಚರಿಯಮಾನಸ್ಸ ಕಾಮಸುಖಸಮಙ್ಗಿನೋ ಇಸ್ಸರಜನಸ್ಸ ತಾದಿಸೀ ತಥಾರೂಪಾ ರತಿ ಸುಖಸ್ಸಾದೋ ನ ಹೋತಿ। ಯಥಾ ಏಕಗ್ಗಚಿತ್ತಸ್ಸ, ಸಮ್ಮಾ ಧಮ್ಮಂ ವಿಪಸ್ಸತೋತಿ ಸಮಥವಿಪಸ್ಸನಂ ಯುಗನದ್ಧಂ ಕತ್ವಾ ಇನ್ದ್ರಿಯಾನಂ ಏಕರಸಭಾವೇನ ವೀಥಿಪಟಿಪನ್ನಾಯ ವಿಪಸ್ಸನಾಯ ಖನ್ಧಾನಂ ಉದಯಬ್ಬಯಂ ಪಸ್ಸನ್ತಸ್ಸ ಯೋಗಾವಚರಸ್ಸ ಯಾದಿಸಾ ಧಮ್ಮರತಿ, ತಸ್ಸಾ ಕಲಮ್ಪಿ ಕಾಮರತಿ ನ ಉಪೇತೀತಿ। ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ ಭಗವತಾ –

    Pañcaṅgikena turiyenāti ‘‘ātataṃ vitataṃ ātatavitataṃ ghanaṃ susīra’’nti evaṃ pañcaṅgikena pañcahi aṅgehi samannāgatena turiyena paricariyamānassa kāmasukhasamaṅgino issarajanassa tādisī tathārūpā rati sukhassādo na hoti. Yathā ekaggacittassa, sammā dhammaṃ vipassatoti samathavipassanaṃ yuganaddhaṃ katvā indriyānaṃ ekarasabhāvena vīthipaṭipannāya vipassanāya khandhānaṃ udayabbayaṃ passantassa yogāvacarassa yādisā dhammarati, tassā kalampi kāmarati na upetīti. Vuttañhetaṃ bhagavatā –

    ‘‘ಯತೋ ಯತೋ ಸಮ್ಮಸತಿ, ಖನ್ಧಾನಂ ಉದಯಬ್ಬಯಂ।

    ‘‘Yato yato sammasati, khandhānaṃ udayabbayaṃ;

    ಲಭತೀ ಪೀತಿಪಾಮೋಜ್ಜಂ, ಅಮತಂ ತಂ ವಿಜಾನತ’’ನ್ತಿ॥ (ಧ॰ ಪ॰ ೩೭೪)।

    Labhatī pītipāmojjaṃ, amataṃ taṃ vijānata’’nti. (dha. pa. 374);

    ಇಮಾ ಏವ ಚ ಥೇರಸ್ಸ ಅಞ್ಞಾಬ್ಯಾಕರಣಗಾಥಾಪಿ ಅಹೇಸುಂ।

    Imā eva ca therassa aññābyākaraṇagāthāpi ahesuṃ.

    ಕುಲ್ಲತ್ಥೇರಗಾಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।

    Kullattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಥೇರಗಾಥಾಪಾಳಿ • Theragāthāpāḷi / ೪. ಕುಲ್ಲತ್ಥೇರಗಾಥಾ • 4. Kullattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact