A World of Knowledge
    Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਜਾਤਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Jātaka-aṭṭhakathā

    ੩. ਕੁਰੁਙ੍ਗવਗ੍ਗੋ

    3. Kuruṅgavaggo

    [੨੧] ੧. ਕੁਰੁਙ੍ਗਮਿਗਜਾਤਕવਣ੍ਣਨਾ

    [21] 1. Kuruṅgamigajātakavaṇṇanā

    ਞਾਤਮੇਤਂ ਕੁਰੁਙ੍ਗਸ੍ਸਾਤਿ ਇਦਂ ਸਤ੍ਥਾ વੇਲ਼ੁવਨੇ વਿਹਰਨ੍ਤੋ ਦੇવਦਤ੍ਤਂ ਆਰਬ੍ਭ ਕਥੇਸਿ। ਏਕਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਸਮਯੇ ਧਮ੍ਮਸਭਾਯਂ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ‘‘ਆવੁਸੋ ਦੇવਦਤ੍ਤੋ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਘਾਤਨਤ੍ਥਾਯ ਧਨੁਗ੍ਗਹੇ ਪਯੋਜੇਸਿ, ਸਿਲਂ ਪવਿਜ੍ਝਿ, ਧਨਪਾਲਂ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸਿ, ਸਬ੍ਬਥਾਪਿ ਦਸਬਲਸ੍ਸ વਧਾਯ ਪਰਿਸਕ੍ਕਤੀ’’ਤਿ ਦੇવਦਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅવਣ੍ਣਂ ਕਥੇਨ੍ਤਾ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ। ਸਤ੍ਥਾ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਸਨੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ‘‘ਕਾਯ ਨੁਤ੍ਥ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਏਤਰਹਿ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ। ਭਨ੍ਤੇ, ਦੇવਦਤ੍ਤੋ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ વਧਾਯ ਪਰਿਸਕ੍ਕਤੀਤਿ ਤਸ੍ਸ ਅਗੁਣਕਥਾਯ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਮ੍ਹਾਤਿ। ਸਤ੍ਥਾ ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਦੇવਦਤ੍ਤੋ ਇਦਾਨੇવ ਮਮ વਧਾਯ ਪਰਿਸਕ੍ਕਤਿ, ਪੁਬ੍ਬੇਪਿ ਮਮ વਧਾਯ ਪਰਿਸਕ੍ਕਿਯੇવ, ਨ ਚ ਪਨ ਮਂ વਧਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਖੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਅਤੀਤਂ ਆਹਰਿ।

    Ñātametaṃkuruṅgassāti idaṃ satthā veḷuvane viharanto devadattaṃ ārabbha kathesi. Ekasmiñhi samaye dhammasabhāyaṃ sannipatitā bhikkhū ‘‘āvuso devadatto tathāgatassa ghātanatthāya dhanuggahe payojesi, silaṃ pavijjhi, dhanapālaṃ vissajjesi, sabbathāpi dasabalassa vadhāya parisakkatī’’ti devadattassa avaṇṇaṃ kathentā nisīdiṃsu. Satthā āgantvā paññattāsane nisinno ‘‘kāya nuttha, bhikkhave, etarahi kathāya sannisinnā’’ti pucchi. Bhante, devadatto tumhākaṃ vadhāya parisakkatīti tassa aguṇakathāya sannisinnāmhāti. Satthā ‘‘na, bhikkhave, devadatto idāneva mama vadhāya parisakkati, pubbepi mama vadhāya parisakkiyeva, na ca pana maṃ vadhituṃ asakkhī’’ti vatvā atītaṃ āhari.

    ਅਤੀਤੇ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤੇ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਨ੍ਤੇ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਕੁਰੁਙ੍ਗਮਿਗੋ ਹੁਤ੍વਾ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਅਰਞ੍ਞਾਯਤਨੇ ਫਲਾਨਿ ਖਾਦਨ੍ਤੋ વਸਤਿ। ਸੋ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਫਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇ ਸੇਪਣ੍ਣਿਰੁਕ੍ਖੇ ਸੇਪਣ੍ਣਿਫਲਾਨਿ ਖਾਦਤਿ। ਅਥੇਕੋ ਗਾਮવਾਸੀ ਅਟ੍ਟਕਲੁਦ੍ਦਕੋ ਫਲਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇਸੁ ਮਿਗਾਨਂ ਪਦਾਨਿ ਉਪਧਾਰੇਤ੍વਾ ਉਪਰਿਰੁਕ੍ਖੇ ਅਟ੍ਟਕਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ਤਤ੍ਥ ਨਿਸੀਦਿਤ੍વਾ ਫਲਾਨਿ ਖਾਦਿਤੁਂ ਆਗਤਾਗਤੇ ਮਿਗੇ ਸਤ੍ਤਿਯਾ વਿਜ੍ਝਿਤ੍વਾ ਤੇਸਂ ਮਂਸਂ વਿਕ੍ਕਿਣਨ੍ਤੋ ਜੀવਿਕਂ ਕਪ੍ਪੇਤਿ। ਸੋ ਏਕਦਿવਸਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਦવਲ਼ਞ੍ਜਂ ਦਿਸ੍વਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸੇਪਣ੍ਣਿਰੁਕ੍ਖੇ ਅਟ੍ਟਕਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ਪਾਤੋવ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਸਤ੍ਤਿਂ ਆਦਾਯ વਨਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਤਂ ਰੁਕ੍ਖਂ ਆਰੁਹਿਤ੍વਾ ਅਟ੍ਟਕੇ ਨਿਸੀਦਿ। ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋਪਿ ਪਾਤੋવ વਸਨਟ੍ਠਾਨਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍વਾ ‘‘ਸੇਪਣ੍ਣਿਫਲਾਨਿ ਖਾਦਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਆਗਮ੍ਮ ਤਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂ ਸਹਸਾવ ਅਪવਿਸਿਤ੍વਾ ‘‘ਕਦਾਚਿ ਅਟ੍ਟਕਲੁਦ੍ਦਕਾ ਰੁਕ੍ਖੇਸੁ ਅਟ੍ਟਕਂ ਬਨ੍ਧਨ੍ਤਿ, ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋ ਏવਰੂਪੋ ਉਪਦ੍ਦવੋ’’ਤਿ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਬਾਹਿਰਤੋવ ਅਟ੍ਠਾਸਿ।

    Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto kuruṅgamigo hutvā ekasmiṃ araññāyatane phalāni khādanto vasati. So ekasmiṃ kāle phalasampanne sepaṇṇirukkhe sepaṇṇiphalāni khādati. Atheko gāmavāsī aṭṭakaluddako phalarukkhamūlesu migānaṃ padāni upadhāretvā uparirukkhe aṭṭakaṃ bandhitvā tattha nisīditvā phalāni khādituṃ āgatāgate mige sattiyā vijjhitvā tesaṃ maṃsaṃ vikkiṇanto jīvikaṃ kappeti. So ekadivasaṃ tasmiṃ rukkhamūle bodhisattassa padavaḷañjaṃ disvā tasmiṃ sepaṇṇirukkhe aṭṭakaṃ bandhitvā pātova bhuñjitvā sattiṃ ādāya vanaṃ pavisitvā taṃ rukkhaṃ āruhitvā aṭṭake nisīdi. Bodhisattopi pātova vasanaṭṭhānā nikkhamitvā ‘‘sepaṇṇiphalāni khādissāmī’’ti āgamma taṃ rukkhamūlaṃ sahasāva apavisitvā ‘‘kadāci aṭṭakaluddakā rukkhesu aṭṭakaṃ bandhanti, atthi nu kho evarūpo upaddavo’’ti pariggaṇhanto bāhiratova aṭṭhāsi.

    ਲੁਦ੍ਦਕੋਪਿ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਗਮਨਭਾવਂ ਞਤ੍વਾ ਅਟ੍ਟਕੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋવ ਸੇਪਣ੍ਣਿਫਲਾਨਿ ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਤਸ੍ਸ ਪੁਰਤੋ ਪਾਤੇਸਿ। ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ‘‘ਇਮਾਨਿ ਫਲਾਨਿ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਮਯ੍ਹਂ ਪੁਰਤੋ ਪਤਨ੍ਤਿ, ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋ ਉਪਰਿ ਲੁਦ੍ਦਕੋ’’ਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਉਲ੍ਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਲੁਦ੍ਦਕਂ ਦਿਸ੍વਾ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ વਿਯ ਹੁਤ੍વਾ ‘‘ਅਮ੍ਭੋ, ਰੁਕ੍ਖ-ਪੁਬ੍ਬੇ ਤ੍વਂ ਓਲਮ੍ਬਕਂ ਚਾਰੇਨ੍ਤੋ વਿਯ ਉਜੁਕਮੇવ ਫਲਾਨਿ ਪਾਤੇਸਿ, ਅਜ੍ਜ ਪਨ ਤੇ ਰੁਕ੍ਖਧਮ੍ਮੋ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤੋ, ਏવਂ ਤਯਾ ਰੁਕ੍ਖਧਮ੍ਮੇ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤੇ ਅਹਮ੍ਪਿ ਅਞ੍ਞਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਮਯ੍ਹਂ ਆਹਾਰਂ ਪਰਿਯੇਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ –

    Luddakopi bodhisattassa anāgamanabhāvaṃ ñatvā aṭṭake nisinnova sepaṇṇiphalāni khipitvā khipitvā tassa purato pātesi. Bodhisatto ‘‘imāni phalāni āgantvā mayhaṃ purato patanti, atthi nu kho upari luddako’’ti punappunaṃ ullokento luddakaṃ disvā apassanto viya hutvā ‘‘ambho, rukkha-pubbe tvaṃ olambakaṃ cārento viya ujukameva phalāni pātesi, ajja pana te rukkhadhammo pariccatto, evaṃ tayā rukkhadhamme pariccatte ahampi aññaṃ rukkhamūlaṃ upasaṅkamitvā mayhaṃ āhāraṃ pariyesissāmī’’ti vatvā imaṃ gāthamāha –

    ੨੧.

    21.

    ‘‘ਞਾਤਮੇਤਂ ਕੁਰੁਙ੍ਗਸ੍ਸ, ਯਂ ਤ੍વਂ ਸੇਪਣ੍ਣਿ ਸੇਯ੍ਯਸਿ।

    ‘‘Ñātametaṃ kuruṅgassa, yaṃ tvaṃ sepaṇṇi seyyasi;

    ਅਞ੍ਞਂ ਸੇਪਣ੍ਣਿ ਗਚ੍ਛਾਮਿ, ਨ ਮੇ ਤੇ ਰੁਚ੍ਚਤੇ ਫਲ’’ਨ੍ਤਿ॥

    Aññaṃ sepaṇṇi gacchāmi, na me te ruccate phala’’nti.

    ਤਤ੍ਥ ਞਾਤਨ੍ਤਿ ਪਾਕਟਂ ਜਾਤਂ। ਏਤਨ੍ਤਿ ਇਦਂ। ਕੁਰੁਙ੍ਗਸ੍ਸਾਤਿ ਕੁਰੁਙ੍ਗਮਿਗਸ੍ਸ। ਯਂ ਤ੍વਂ ਸੇਪਣ੍ਣਿ ਸੇਯ੍ਯਸੀਤਿ ਯਂ ਤ੍વਂ ਅਮ੍ਭੋ ਸੇਪਣ੍ਣਿਰੁਕ੍ਖ ਪੁਰਤੋ ਫਲਾਨਿ ਪਾਤਯਮਾਨੋ ਸੇਯ੍ਯਸਿ વਿਸੇਯ੍ਯਸਿ વਿਸਿਣ੍ਣਫਲੋ ਹੋਸਿ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਕੁਰੁਙ੍ਗਮਿਗਸ੍ਸ ਪਾਕਟਂ ਜਾਤਂ। ਨ ਮੇ ਤੇ ਰੁਚ੍ਚਤੇ ਫਲਨ੍ਤਿ ਏવਂ ਫਲਂ ਦਦਮਾਨਾਯ ਨ ਮੇ ਤવ ਫਲਂ ਰੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਿਟ੍ਠ ਤ੍વਂ, ਅਹਂ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਅਗਮਾਸਿ।

    Tattha ñātanti pākaṭaṃ jātaṃ. Etanti idaṃ. Kuruṅgassāti kuruṅgamigassa. Yaṃ tvaṃ sepaṇṇi seyyasīti yaṃ tvaṃ ambho sepaṇṇirukkha purato phalāni pātayamāno seyyasi viseyyasi visiṇṇaphalo hosi, taṃ sabbaṃ kuruṅgamigassa pākaṭaṃ jātaṃ. Na me te ruccate phalanti evaṃ phalaṃ dadamānāya na me tava phalaṃ ruccati, tiṭṭha tvaṃ, ahaṃ aññattha gacchissāmīti agamāsi.

    ਅਥਸ੍ਸ ਲੁਦ੍ਦਕੋ ਅਟ੍ਟਕੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋવ ਸਤ੍ਤਿਂ ਖਿਪਿਤ੍વਾ ‘‘ਗਚ੍ਛ, વਿਰਦ੍ਧੋ ਦਾਨਿਮ੍ਹਿ ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ। ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਨਿવਤ੍ਤਿਤ੍વਾ ਠਿਤੋ ਆਹ ‘‘ਅਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਇਦਾਨੀਸਿ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਮਂ વਿਰਦ੍ਧੋ, ਅਟ੍ਠ ਪਨ ਮਹਾਨਿਰਯੇ ਸੋਲ਼ਸਉਸ੍ਸਦਨਿਰਯੇ ਪਞ੍ਚવਿਧਬਨ੍ਧਨਾਦੀਨਿ ਚ ਕਮ੍ਮਕਾਰਣਾਨਿ ਅવਿਰਦ੍ਧੋਯੇવਾਸੀ’’ਤਿ। ਏવਞ੍ਚ ਪਨ વਤ੍વਾ ਪਲਾਯਿਤ੍વਾ ਯਥਾਰੁਚਿਂ ਗਤੋ, ਲੁਦ੍ਦੋਪਿ ਓਤਰਿਤ੍વਾ ਯਥਾਰੁਚਿਂ ਗਤੋ।

    Athassa luddako aṭṭake nisinnova sattiṃ khipitvā ‘‘gaccha, viraddho dānimhi ta’’nti āha. Bodhisatto nivattitvā ṭhito āha ‘‘ambho purisa, idānīsi kiñcāpi maṃ viraddho, aṭṭha pana mahāniraye soḷasaussadaniraye pañcavidhabandhanādīni ca kammakāraṇāni aviraddhoyevāsī’’ti. Evañca pana vatvā palāyitvā yathāruciṃ gato, luddopi otaritvā yathāruciṃ gato.

    ਸਤ੍ਥਾਪਿ ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਦੇવਦਤ੍ਤੋ ਇਦਾਨੇવ ਮਮ વਧਾਯ ਪਰਿਸਕ੍ਕਤਿ, ਪੁਬ੍ਬੇਪਿ ਪਰਿਸਕ੍ਕਿਯੇવ, ਨ ਚ ਪਨ ਮਂ વਧਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਖੀ’’ਤਿ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਆਹਰਿਤ੍વਾ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿਂ ਘਟੇਤ੍વਾ ਜਾਤਕਂ ਸਮੋਧਾਨੇਸਿ – ‘‘ਤਦਾ ਅਟ੍ਟਕਲੁਦ੍ਦਕੋ ਦੇવਦਤ੍ਤੋ ਅਹੋਸਿ, ਕੁਰੁਙ੍ਗਮਿਗੋ ਪਨ ਅਹਮੇવ ਅਹੋਸਿ’’ਨ੍ਤਿ।

    Satthāpi ‘‘na, bhikkhave, devadatto idāneva mama vadhāya parisakkati, pubbepi parisakkiyeva, na ca pana maṃ vadhituṃ asakkhī’’ti imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā anusandhiṃ ghaṭetvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā aṭṭakaluddako devadatto ahosi, kuruṅgamigo pana ahameva ahosi’’nti.

    ਕੁਰੁਙ੍ਗਮਿਗਜਾਤਕવਣ੍ਣਨਾ ਪਠਮਾ।

    Kuruṅgamigajātakavaṇṇanā paṭhamā.







    Related texts:



    ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਜਾਤਕਪਾਲ਼ਿ • Jātakapāḷi / ੨੧. ਕੁਰੁਙ੍ਗਮਿਗਜਾਤਕਂ • 21. Kuruṅgamigajātakaṃ


    © 1991-2025 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact