| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya |
೪. ಕುಸಿನಾರಸುತ್ತಂ
4. Kusinārasuttaṃ
೪೪. ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಕುಸಿನಾರಾಯಂ ವಿಹರತಿ ಬಲಿಹರಣೇ ವನಸಣ್ಡೇ। ತತ್ರ ಖೋ ಭಗವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಭಿಕ್ಖವೋ’’ತಿ। ‘‘ಭದನ್ತೇ’’ತಿ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸುಂ। ಭಗವಾ ಏತದವೋಚ –
44. Ekaṃ samayaṃ bhagavā kusinārāyaṃ viharati baliharaṇe vanasaṇḍe. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
1 ‘‘ಚೋದಕೇನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪರಂ ಚೋದೇತುಕಾಮೇನ ಪಞ್ಚ ಧಮ್ಮೇ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತ್ವಾ ಪಞ್ಚ ಧಮ್ಮೇ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಉಪಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ಪರೋ ಚೋದೇತಬ್ಬೋ। ಕತಮೇ ಪಞ್ಚ ಧಮ್ಮಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತಬ್ಬಾ? ಚೋದಕೇನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪರಂ ಚೋದೇತುಕಾಮೇನ ಏವಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ – ‘ಪರಿಸುದ್ಧಕಾಯಸಮಾಚಾರೋ ನು ಖೋಮ್ಹಿ, ಪರಿಸುದ್ಧೇನಮ್ಹಿ ಕಾಯಸಮಾಚಾರೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಅಚ್ಛಿದ್ದೇನ ಅಪ್ಪಟಿಮಂಸೇನ। ಸಂವಿಜ್ಜತಿ ನು ಖೋ ಮೇ ಏಸೋ ಧಮ್ಮೋ ಉದಾಹು ನೋ’ತಿ? ನೋ ಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಪರಿಸುದ್ಧಕಾಯಸಮಾಚಾರೋ ಹೋತಿ ಪರಿಸುದ್ಧೇನ ಕಾಯಸಮಾಚಾರೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಅಚ್ಛಿದ್ದೇನ ಅಪ್ಪಟಿಮಂಸೇನ, ತಸ್ಸ ಭವನ್ತಿ ವತ್ತಾರೋ – ‘ಇಙ್ಘ ತಾವ ಆಯಸ್ಮಾ ಕಾಯಿಕಂ ಸಿಕ್ಖಸ್ಸೂ’ತಿ, ಇತಿಸ್ಸ ಭವನ್ತಿ ವತ್ತಾರೋ।
2 ‘‘Codakena, bhikkhave, bhikkhunā paraṃ codetukāmena pañca dhamme ajjhattaṃ paccavekkhitvā pañca dhamme ajjhattaṃ upaṭṭhāpetvā paro codetabbo. Katame pañca dhammā ajjhattaṃ paccavekkhitabbā? Codakena, bhikkhave, bhikkhunā paraṃ codetukāmena evaṃ paccavekkhitabbaṃ – ‘parisuddhakāyasamācāro nu khomhi, parisuddhenamhi kāyasamācārena samannāgato acchiddena appaṭimaṃsena. Saṃvijjati nu kho me eso dhammo udāhu no’ti? No ce, bhikkhave, bhikkhu parisuddhakāyasamācāro hoti parisuddhena kāyasamācārena samannāgato acchiddena appaṭimaṃsena, tassa bhavanti vattāro – ‘iṅgha tāva āyasmā kāyikaṃ sikkhassū’ti, itissa bhavanti vattāro.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚೋದಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪರಂ ಚೋದೇತುಕಾಮೇನ ಏವಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ – ‘ಪರಿಸುದ್ಧವಚೀಸಮಾಚಾರೋ ನು ಖೋಮ್ಹಿ, ಪರಿಸುದ್ಧೇನಮ್ಹಿ ವಚೀಸಮಾಚಾರೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಅಚ್ಛಿದ್ದೇನ ಅಪ್ಪಟಿಮಂಸೇನ। ಸಂವಿಜ್ಜತಿ ನು ಖೋ ಮೇ ಏಸೋ ಧಮ್ಮೋ ಉದಾಹು ನೋ’ತಿ? ನೋ ಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಪರಿಸುದ್ಧವಚೀಸಮಾಚಾರೋ ಹೋತಿ ಪರಿಸುದ್ಧೇನ ವಚೀಸಮಾಚಾರೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಅಚ್ಛಿದ್ದೇನ ಅಪ್ಪಟಿಮಂಸೇನ, ತಸ್ಸ ಭವನ್ತಿ ವತ್ತಾರೋ – ‘ಇಙ್ಘ ತಾವ ಆಯಸ್ಮಾ ವಾಚಸಿಕಂ ಸಿಕ್ಖಸ್ಸೂ’ತಿ, ಇತಿಸ್ಸ ಭವನ್ತಿ ವತ್ತಾರೋ।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, codakena bhikkhunā paraṃ codetukāmena evaṃ paccavekkhitabbaṃ – ‘parisuddhavacīsamācāro nu khomhi, parisuddhenamhi vacīsamācārena samannāgato acchiddena appaṭimaṃsena. Saṃvijjati nu kho me eso dhammo udāhu no’ti? No ce, bhikkhave, bhikkhu parisuddhavacīsamācāro hoti parisuddhena vacīsamācārena samannāgato acchiddena appaṭimaṃsena, tassa bhavanti vattāro – ‘iṅgha tāva āyasmā vācasikaṃ sikkhassū’ti, itissa bhavanti vattāro.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚೋದಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪರಂ ಚೋದೇತುಕಾಮೇನ ಏವಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ – ‘ಮೇತ್ತಂ ನು ಖೋ ಮೇ ಚಿತ್ತಂ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಂ ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀಸು ಅನಾಘಾತಂ। ಸಂವಿಜ್ಜತಿ ನು ಖೋ ಮೇ ಏಸೋ ಧಮ್ಮೋ ಉದಾಹು ನೋ’ತಿ? ನೋ ಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ಮೇತ್ತಂ ಚಿತ್ತಂ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಂ ಹೋತಿ ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀಸು ಅನಾಘಾತಂ, ತಸ್ಸ ಭವನ್ತಿ ವತ್ತಾರೋ – ‘ಇಙ್ಘ ತಾವ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀಸು ಮೇತ್ತಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪಟ್ಠಾಪೇಹೀ’ತಿ, ಇತಿಸ್ಸ ಭವನ್ತಿ ವತ್ತಾರೋ।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, codakena bhikkhunā paraṃ codetukāmena evaṃ paccavekkhitabbaṃ – ‘mettaṃ nu kho me cittaṃ paccupaṭṭhitaṃ sabrahmacārīsu anāghātaṃ. Saṃvijjati nu kho me eso dhammo udāhu no’ti? No ce, bhikkhave, bhikkhuno mettaṃ cittaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti sabrahmacārīsu anāghātaṃ, tassa bhavanti vattāro – ‘iṅgha tāva āyasmā sabrahmacārīsu mettaṃ cittaṃ upaṭṭhāpehī’ti, itissa bhavanti vattāro.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚೋದಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪರಂ ಚೋದೇತುಕಾಮೇನ ಏವಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ – ‘ಬಹುಸ್ಸುತೋ ನು ಖೋಮ್ಹಿ ಸುತಧರೋ ಸುತಸನ್ನಿಚಯೋ, ಯೇ ತೇ ಧಮ್ಮಾ ಆದಿಕಲ್ಯಾಣಾ ಮಜ್ಝೇಕಲ್ಯಾಣಾ ಪರಿಯೋಸಾನಕಲ್ಯಾಣಾ ಸಾತ್ಥಂ ಸಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಕೇವಲಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಅಭಿವದನ್ತಿ, ತಥಾರೂಪಾ ಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಬಹುಸ್ಸುತಾ ಹೋನ್ತಿ ಧಾತಾ ವಚಸಾ ಪರಿಚಿತಾ ಮನಸಾನುಪೇಕ್ಖಿತಾ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸುಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧಾ। ಸಂವಿಜ್ಜತಿ ನು ಖೋ ಮೇ ಏಸೋ ಧಮ್ಮೋ ಉದಾಹು ನೋ’ತಿ? ನೋ ಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಬಹುಸ್ಸುತೋ ಹೋತಿ ಸುತಧರೋ ಸುತಸನ್ನಿಚಯೋ, ಯೇ ತೇ ಧಮ್ಮಾ ಆದಿಕಲ್ಯಾಣಾ ಮಜ್ಝೇಕಲ್ಯಾಣಾ ಪರಿಯೋಸಾನಕಲ್ಯಾಣಾ ಸಾತ್ಥಂ ಸಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಕೇವಲಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಅಭಿವದನ್ತಿ, ತಥಾರೂಪಾಸ್ಸ ಧಮ್ಮಾ ಬಹುಸ್ಸುತಾ ಹೋನ್ತಿ ಧಾತಾ ವಚಸಾ ಪರಿಚಿತಾ ಮನಸಾನುಪೇಕ್ಖಿತಾ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸುಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧಾ, ತಸ್ಸ ಭವನ್ತಿ ವತ್ತಾರೋ – ‘ಇಙ್ಘ ತಾವ ಆಯಸ್ಮಾ ಆಗಮಂ ಪರಿಯಾಪುಣಸ್ಸೂ’ತಿ, ಇತಿಸ್ಸ ಭವನ್ತಿ ವತ್ತಾರೋ।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, codakena bhikkhunā paraṃ codetukāmena evaṃ paccavekkhitabbaṃ – ‘bahussuto nu khomhi sutadharo sutasannicayo, ye te dhammā ādikalyāṇā majjhekalyāṇā pariyosānakalyāṇā sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ abhivadanti, tathārūpā me dhammā bahussutā honti dhātā vacasā paricitā manasānupekkhitā diṭṭhiyā suppaṭividdhā. Saṃvijjati nu kho me eso dhammo udāhu no’ti? No ce, bhikkhave, bhikkhu bahussuto hoti sutadharo sutasannicayo, ye te dhammā ādikalyāṇā majjhekalyāṇā pariyosānakalyāṇā sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ abhivadanti, tathārūpāssa dhammā bahussutā honti dhātā vacasā paricitā manasānupekkhitā diṭṭhiyā suppaṭividdhā, tassa bhavanti vattāro – ‘iṅgha tāva āyasmā āgamaṃ pariyāpuṇassū’ti, itissa bhavanti vattāro.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚೋದಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪರಂ ಚೋದೇತುಕಾಮೇನ ಏವಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ – ‘ಉಭಯಾನಿ ಖೋ ಪನ ಮೇ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಾನಿ ವಿತ್ಥಾರೇನ ಸ್ವಾಗತಾನಿ ಹೋನ್ತಿ ಸುವಿಭತ್ತಾನಿ ಸುಪ್ಪವತ್ತೀನಿ ಸುವಿನಿಚ್ಛಿತಾನಿ ಸುತ್ತಸೋ ಅನುಬ್ಯಞ್ಜನಸೋ। ಸಂವಿಜ್ಜತಿ ನು ಖೋ ಮೇ ಏಸೋ ಧಮ್ಮೋ ಉದಾಹು ನೋ’ತಿ? ನೋ ಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ಉಭಯಾನಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಾನಿ ವಿತ್ಥಾರೇನ ಸ್ವಾಗತಾನಿ ಹೋನ್ತಿ ಸುವಿಭತ್ತಾನಿ ಸುಪ್ಪವತ್ತೀನಿ ಸುವಿನಿಚ್ಛಿತಾನಿ ಸುತ್ತಸೋ ಅನುಬ್ಯಞ್ಜನಸೋ, ‘ಇದಂ ಪನಾಯಸ್ಮಾ, ಕತ್ಥ ವುತ್ತಂ ಭಗವತಾ’ತಿ, ಇತಿ ಪುಟ್ಠೋ ನ ಸಮ್ಪಾಯಿಸ್ಸತಿ। ತಸ್ಸ ಭವನ್ತಿ ವತ್ತಾರೋ – ‘ಇಙ್ಘ ತಾವ ಆಯಸ್ಮಾ ವಿನಯಂ ಸಿಕ್ಖಸ್ಸೂ’ತಿ, ಇತಿಸ್ಸ ಭವನ್ತಿ ವತ್ತಾರೋ। ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ಧಮ್ಮಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತಬ್ಬಾ।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, codakena bhikkhunā paraṃ codetukāmena evaṃ paccavekkhitabbaṃ – ‘ubhayāni kho pana me pātimokkhāni vitthārena svāgatāni honti suvibhattāni suppavattīni suvinicchitāni suttaso anubyañjanaso. Saṃvijjati nu kho me eso dhammo udāhu no’ti? No ce, bhikkhave, bhikkhuno ubhayāni pātimokkhāni vitthārena svāgatāni honti suvibhattāni suppavattīni suvinicchitāni suttaso anubyañjanaso, ‘idaṃ panāyasmā, kattha vuttaṃ bhagavatā’ti, iti puṭṭho na sampāyissati. Tassa bhavanti vattāro – ‘iṅgha tāva āyasmā vinayaṃ sikkhassū’ti, itissa bhavanti vattāro. Ime pañca dhammā ajjhattaṃ paccavekkhitabbā.
‘‘ಕತಮೇ ಪಞ್ಚ ಧಮ್ಮಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಉಪಟ್ಠಾಪೇತಬ್ಬಾ? ‘ಕಾಲೇನ ವಕ್ಖಾಮಿ, ನೋ ಅಕಾಲೇನ; ಭೂತೇನ ವಕ್ಖಾಮಿ, ನೋ ಅಭೂತೇನ; ಸಣ್ಹೇನ ವಕ್ಖಾಮಿ, ನೋ ಫರುಸೇನ; ಅತ್ಥಸಂಹಿತೇನ ವಕ್ಖಾಮಿ, ನೋ ಅನತ್ಥಸಂಹಿತೇನ; ಮೇತ್ತಚಿತ್ತೋ ವಕ್ಖಾಮಿ, ನೋ ದೋಸನ್ತರೋ’ತಿ – ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ಧಮ್ಮಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಉಪಟ್ಠಾಪೇತಬ್ಬಾ। ಚೋದಕೇನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪರಂ ಚೋದೇತುಕಾಮೇನ ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ಧಮ್ಮೇ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಿತ್ವಾ ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ಧಮ್ಮೇ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಉಪಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ಪರೋ ಚೋದೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ। ಚತುತ್ಥಂ।
‘‘Katame pañca dhammā ajjhattaṃ upaṭṭhāpetabbā? ‘Kālena vakkhāmi, no akālena; bhūtena vakkhāmi, no abhūtena; saṇhena vakkhāmi, no pharusena; atthasaṃhitena vakkhāmi, no anatthasaṃhitena; mettacitto vakkhāmi, no dosantaro’ti – ime pañca dhammā ajjhattaṃ upaṭṭhāpetabbā. Codakena, bhikkhave, bhikkhunā paraṃ codetukāmena ime pañca dhamme ajjhattaṃ paccavekkhitvā ime pañca dhamme ajjhattaṃ upaṭṭhāpetvā paro codetabbo’’ti. Catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ೪. ಕುಸಿನಾರಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 4. Kusinārasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ೧-೮. ವಿವಾದಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ • 1-8. Vivādasuttādivaṇṇanā
