Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / കങ്ഖാവിതരണീ-അഭിനവ-ടീകാ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā

    ൬. കുടികാരസിക്ഖാപദവണ്ണനാ

    6. Kuṭikārasikkhāpadavaṇṇanā

    സഞ്ഞാചികായ പനാതി ഏത്ഥ ന്തി അത്തവാചകോ തതിയത്ഥേ നിപാതോ, യാചികാതി ഭാവസാധനോ, തേസഞ്ച മജ്ഝേപദലോപസമാസോ. പനാതി നിപാതമത്തമേവ. തേനാഹ ‘‘സയം പവത്തിതയാചനാ വുച്ചതീ’’തി. യാ ഹി അത്തനാ പവത്തിതാ, സാ അത്തനോ നാമ ഹോതീതി ആഹ ‘‘തസ്മാ’’തിആദി. നനു ന സക്കാ യാചനായേവ കുടിം കാതുന്തി അനുയോഗം സന്ധായ തസ്സാധിപ്പായത്ഥം ദസ്സേതും ‘‘സയം യാചിതകേഹീ’’തിആദിമാഹ. തത്ഥ സയം യാചിതകേഹീതി ‘‘വാസിം ദേഥ, ഫരസും ദേഥാ’’തിആദിനാ (പാരാ॰ ൩൪൨) സയം യാചിതകേഹി. ഉപകരണേഹീതി വാസിയാദീഹി. പരേന ഭണ്ഡസാമികേന ‘‘മമ ഇദ’’ന്തി അപരിച്ചാഗാരക്ഖണഗോപനവസേന പരിഗ്ഗഹിതം പരപരിഗ്ഗഹിതകം, പരസന്തകന്തി വുത്തം ഹോതി. മൂലച്ഛേദവസേനാതി മൂലസ്സ ഛിന്ദനവസേന, പരസന്തകഭാവതോ മോചേത്വാ അത്തനോ സന്തകം കത്വാതി വുത്തം ഹോതി. ഏവഞ്ഹി അഞ്ഞാതകഅപ്പവാരിതട്ഠാനതോ യാചന്തസ്സ അഞ്ഞാതകവിഞ്ഞത്തിയാ ദുക്കടം. താവകാലികം പന വട്ടതീതി താവകാലികം കത്വാ യാചിതും വട്ടതി. സകകമ്മം ന യാചിതബ്ബാതി പാണാതിപാതസിക്ഖാപദരക്ഖണത്ഥം വുത്തം. ‘‘ഹത്ഥകമ്മം ദേഥാ’’തി അനിയമേത്വാപി ന യാചിതബ്ബാ. ഏവം യാചിതാ ഹി തേ ‘‘സാധു, ഭന്തേ’’തി ഭിക്ഖും ഉയ്യോജേത്വാ മിഗേപി മാരേത്വാ ആഹരേയ്യും. നിയമേത്വാ പന ‘‘വിഹാരേ കിഞ്ചി കത്തബ്ബം അത്ഥി, തത്ഥ ഹത്ഥകമ്മം ദേഥാ’’തി യാചിതബ്ബാ. ‘‘കുടി നാമ ഉല്ലിത്താ വാ ഹോതി, അവലിത്താ വാ ഉല്ലിത്താവലിത്താ വാ’’തി (പാരാ॰ ൩൪൫) പദഭാജനേ വുത്തത്താ ‘‘കുടിന്തി ഉല്ലിത്താദീസു അഞ്ഞതര’’ന്തി വുത്തം. തത്ഥ ഉദ്ധം മുഖം ലിത്താ ഉല്ലിത്താ. അന്തോ ലിമ്പന്താ ഹി ഏവം ലിമ്പന്തി. അധോ മുഖം ലിത്താ അവലിത്താ. ബഹി ലിമ്പന്താ ഹി ഏവം ലിമ്പന്തി. തേനാഹ ‘‘തത്ഥ ഉല്ലിത്താ നാമാ’’തിആദി. പിട്ഠസങ്ഘാടോതി ദ്വാരബാഹാ. ‘‘സുധായ വാ മത്തികായ വാ’’തി ഏതേന ഠപേത്വാ ഇമേ ദ്വേ ലേപേ അവസേസോ ഭസ്മാഗോമയാദിഭേദോ അലേപോതി ദസ്സേതി.

    Saññācikāyapanāti ettha santi attavācako tatiyatthe nipāto, yācikāti bhāvasādhano, tesañca majjhepadalopasamāso. Panāti nipātamattameva. Tenāha ‘‘sayaṃ pavattitayācanā vuccatī’’ti. Yā hi attanā pavattitā, sā attano nāma hotīti āha ‘‘tasmā’’tiādi. Nanu na sakkā yācanāyeva kuṭiṃ kātunti anuyogaṃ sandhāya tassādhippāyatthaṃ dassetuṃ ‘‘sayaṃ yācitakehī’’tiādimāha. Tattha sayaṃ yācitakehīti ‘‘vāsiṃ detha, pharasuṃ dethā’’tiādinā (pārā. 342) sayaṃ yācitakehi. Upakaraṇehīti vāsiyādīhi. Parena bhaṇḍasāmikena ‘‘mama ida’’nti apariccāgārakkhaṇagopanavasena pariggahitaṃ parapariggahitakaṃ, parasantakanti vuttaṃ hoti. Mūlacchedavasenāti mūlassa chindanavasena, parasantakabhāvato mocetvā attano santakaṃ katvāti vuttaṃ hoti. Evañhi aññātakaappavāritaṭṭhānato yācantassa aññātakaviññattiyā dukkaṭaṃ. Tāvakālikaṃ pana vaṭṭatīti tāvakālikaṃ katvā yācituṃ vaṭṭati. Sakakammaṃ na yācitabbāti pāṇātipātasikkhāpadarakkhaṇatthaṃ vuttaṃ. ‘‘Hatthakammaṃ dethā’’ti aniyametvāpi na yācitabbā. Evaṃ yācitā hi te ‘‘sādhu, bhante’’ti bhikkhuṃ uyyojetvā migepi māretvā āhareyyuṃ. Niyametvā pana ‘‘vihāre kiñci kattabbaṃ atthi, tattha hatthakammaṃ dethā’’ti yācitabbā. ‘‘Kuṭi nāma ullittā vā hoti, avalittā vā ullittāvalittā vā’’ti (pārā. 345) padabhājane vuttattā ‘‘kuṭinti ullittādīsu aññatara’’nti vuttaṃ. Tattha uddhaṃ mukhaṃ littā ullittā. Anto limpantā hi evaṃ limpanti. Adho mukhaṃ littā avalittā. Bahi limpantā hi evaṃ limpanti. Tenāha ‘‘tattha ullittā nāmā’’tiādi. Piṭṭhasaṅghāṭoti dvārabāhā. ‘‘Sudhāya vā mattikāya vā’’ti etena ṭhapetvā ime dve lepe avaseso bhasmāgomayādibhedo alepoti dasseti.

    യസ്മാ പന സഞ്ഞാചികായ കുടിം കരോന്തേനാപി ഇധ വുത്തനയേനേവ പടിപജ്ജിതബ്ബം, തസ്മാ ‘‘സയം വാ കരോന്തേന ആണത്തിയാ വാ കാരാപേന്തേനാ’’തി വുത്തം. ഏത്ഥ ച ‘‘സയം വാ കരോന്തേനാ’’തി ഇമിനാ സാമത്ഥിയതോ ലബ്ഭമാനമത്ഥമാഹ, ന തു പദത്ഥതോ. ‘‘ആണത്തിയാ വാ കാരാപേന്തേനാ’’തി (പാരാ॰ അട്ഠ॰ ൨.൩൪൮-൩൪൯) പന പദത്ഥതോ. ഏവഞ്ച കത്വാ യദി പന ‘‘കരോന്തേന വാ കാരാപേന്തേന വാ’’തി വദേയ്യ, ബ്യഞ്ജനം വിലോമിതം ഭവേയ്യ. ന ഹി കാരാപേന്തോ കരോന്തോ നാമ ഹോതീതി ഏദിസീ ചോദനാ അനവകാസാതി ദട്ഠബ്ബം. നത്ഥി സാമീ പതി ഏതിസ്സാതി അസാമികാ, തം അസാമികം, അനിസ്സരന്തി അത്ഥോ. അനിസ്സരതാ ചേത്ഥ കാരാപനേനാതി ആഹ ‘‘കാരേതാ ദായകേന വിരഹിത’’ന്തി. ഉദ്ദേസോതി ഉദ്ദിസിതബ്ബോ.

    Yasmā pana saññācikāya kuṭiṃ karontenāpi idha vuttanayeneva paṭipajjitabbaṃ, tasmā ‘‘sayaṃ vā karontena āṇattiyā vā kārāpentenā’’ti vuttaṃ. Ettha ca ‘‘sayaṃ vā karontenā’’ti iminā sāmatthiyato labbhamānamatthamāha, na tu padatthato. ‘‘Āṇattiyā vā kārāpentenā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.348-349) pana padatthato. Evañca katvā yadi pana ‘‘karontena vā kārāpentena vā’’ti vadeyya, byañjanaṃ vilomitaṃ bhaveyya. Na hi kārāpento karonto nāma hotīti edisī codanā anavakāsāti daṭṭhabbaṃ. Natthi sāmī pati etissāti asāmikā, taṃ asāmikaṃ, anissaranti attho. Anissaratā cettha kārāpanenāti āha ‘‘kāretā dāyakena virahita’’nti. Uddesoti uddisitabbo.

    തത്രാതി സാമിസ്മിം ഭുമ്മവചനന്തി ആഹ ‘‘തസ്സാ കുടിയാ’’തി. ദീഘസോതി നിസ്സക്കവചനന്തി ആഹ ‘‘ദീഘതോ’’തി. ബഹികുട്ടേതി കുട്ടസ്സ ബഹി, ഥുസേന മിസ്സകോ പിണ്ഡോ ഥുസപിണ്ഡോ, തസ്സ പരിയന്തോ ഥുസപിണ്ഡപരിയന്തോ, തേന, ഥുസമിസ്സകമത്തികാപിണ്ഡപരിയന്തേനാതി വുത്തം ഹോതി. ഥുസപിണ്ഡസ്സൂപരി സേതകമ്മം പന അബ്ബോഹാരികം. അബ്ഭന്തരേ ഭവോ അബ്ഭന്തരിമോ, തേന. യത്ഥാതി യസ്സം കുടിയം. പമാണയുത്തോതി പകതിവിദത്ഥിയാ നവവിദത്ഥിപമാണോ. ‘‘തിരിയം സത്തന്തരാ’’തി (പാരാ॰ ൩൪൮) ഉക്കംസതോ പമാണസ്സ വുത്തത്താ ‘‘ഹേട്ഠിമകോടിയാ ചതുഹത്ഥവിത്ഥാരാ ന ഹോതീ’’തി വുത്തം.

    Tatrāti sāmismiṃ bhummavacananti āha ‘‘tassā kuṭiyā’’ti. Dīghasoti nissakkavacananti āha ‘‘dīghato’’ti. Bahikuṭṭeti kuṭṭassa bahi, thusena missako piṇḍo thusapiṇḍo, tassa pariyanto thusapiṇḍapariyanto, tena, thusamissakamattikāpiṇḍapariyantenāti vuttaṃ hoti. Thusapiṇḍassūpari setakammaṃ pana abbohārikaṃ. Abbhantare bhavo abbhantarimo, tena. Yatthāti yassaṃ kuṭiyaṃ. Pamāṇayuttoti pakatividatthiyā navavidatthipamāṇo. ‘‘Tiriyaṃ sattantarā’’ti (pārā. 348) ukkaṃsato pamāṇassa vuttattā ‘‘heṭṭhimakoṭiyā catuhatthavitthārā na hotī’’ti vuttaṃ.

    സോധേത്വാതി സമതലസീമമണ്ഡലസദിസം കത്വാ. പദഭാജനേ വുത്തനയേന സങ്ഘം തിക്ഖത്തും യാചിത്വാതി ‘‘സങ്ഘം ഉപസങ്കമിത്വാ ഏകംസം ഉത്തരാസങ്ഗം കരിത്വാ വുഡ്ഢാനം ഭിക്ഖൂനം പാദേ വന്ദിത്വാ ഉക്കുടികം നിസീദിത്വാ അഞ്ജലിം പഗ്ഗഹേത്വാ ഏവമസ്സ വചനീയോ ‘അഹം, ഭന്തേ, സഞ്ഞാചികായ കുടിം കത്തുകാമോ അസാമികം അത്തുദ്ദേസം, സോഹം, ഭന്തേ, സങ്ഘം കുടിവത്ഥുഓലോകനം യാചാമീ’’’തി (പാരാ॰ ൩൪൯) പദഭാജനേ വുത്തനയേന തിക്ഖത്തും യാചിത്വാ. സങ്ഘേന വാ സമ്മതാതി പദഭാജനിയം (പാരാ॰ ൩൫൦) വുത്തേന ഞത്തിദുതിയകമ്മേന, അപലോകനകമ്മവസേന വാ സങ്ഘേന സമ്മതാ. വത്ഥൂതി കുടിവത്ഥു. അനാരമ്ഭന്തി അനുപദ്ദവം. പരിതോ കമതി ഗച്ഛതി ഏത്ഥാതി പരിക്കമനം, തേന സഹ വത്തതീതി സപരിക്കമനം, സഉപചാരന്തി അത്ഥോ. തേനാഹ ‘‘തേഹി ഭിക്ഖൂഹീ’’തിആദി.

    Sodhetvāti samatalasīmamaṇḍalasadisaṃ katvā. Padabhājane vuttanayena saṅghaṃ tikkhattuṃ yācitvāti ‘‘saṅghaṃ upasaṅkamitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā vuḍḍhānaṃ bhikkhūnaṃ pāde vanditvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā evamassa vacanīyo ‘ahaṃ, bhante, saññācikāya kuṭiṃ kattukāmo asāmikaṃ attuddesaṃ, sohaṃ, bhante, saṅghaṃ kuṭivatthuolokanaṃ yācāmī’’’ti (pārā. 349) padabhājane vuttanayena tikkhattuṃ yācitvā. Saṅghena vā sammatāti padabhājaniyaṃ (pārā. 350) vuttena ñattidutiyakammena, apalokanakammavasena vā saṅghena sammatā. Vatthūti kuṭivatthu. Anārambhanti anupaddavaṃ. Parito kamati gacchati etthāti parikkamanaṃ, tena saha vattatīti saparikkamanaṃ, saupacāranti attho. Tenāha ‘‘tehi bhikkhūhī’’tiādi.

    കിപില്ലികാദീനന്തി ഏത്ഥ കിപില്ലികാ (പാരാ॰ അട്ഠ॰ ൨.൩൫൩) നാമ രത്തകാളപിങ്ഗലാദിഭേദാ യാ കാചി, താ ആദി യേസം താനി കിപില്ലികാദീനി, തേസം. ആദിസദ്ദേന ഉപചികാദീനം സങ്ഗഹണം. ആസയോതി നിബദ്ധവസനട്ഠാനം, സോ ആദി യേസം തേ ആസയാദയോ, തേഹി. ആദിസദ്ദേന ചേത്ഥ നിസ്സിതസ്സ ഗഹണം. സോളസഹി ഉപദ്ദവേഹീതി ‘‘കിപില്ലികാനം വാ ആസയോ ഹോതി, ഉപചികാനം വാ ഉന്ദൂരാനം വാ അഹീനം വാ വിച്ഛികാനം വാ സതപദീനം വാ ഹത്ഥീനം വാ അസ്സാനം വാ സീഹാനം വാ ബ്യഗ്ഘാനം വാ ദീപീനം വാ അച്ഛാനം വാ തരച്ഛാനം വാ യേസം കേസഞ്ചി തിരച്ഛാനഗതാനം പാണാനം വാ ആസയോ ഹോതി, പുബ്ബണ്ണനിസ്സിതം വാ ഹോതി, അപരണ്ണഅബ്ഭാഘാതആഘാതനസുസാനഉയ്യാനരാജവത്ഥുഹത്ഥിസാലാഅസ്സസാലാബന്ധനാഗാരപാനാഗാരസൂനരച്ഛാചച്ചരസഭാസംസരണനിസ്സിതം വാ ഹോതീ’’തി (പാരാ॰ ൩൫൩) ഏവം വുത്തേഹി സോളസഹി ഉപദ്ദവേഹി. തത്ഥ ച അബ്ഭാഘാതം (പാരാ॰ അട്ഠ॰ ൨.൩൫൩) നാമ കാരണാഘരം. ആഘാതനം നാമ ധമ്മഗന്ധികാ. സുസാനന്തി മഹാസുസാനം. സംസരണം നാമ അനിബ്ബിജ്ഝഗമനീയോ ഗതപച്ചാഗതമഗ്ഗോ.

    Kipillikādīnanti ettha kipillikā (pārā. aṭṭha. 2.353) nāma rattakāḷapiṅgalādibhedā yā kāci, tā ādi yesaṃ tāni kipillikādīni, tesaṃ. Ādisaddena upacikādīnaṃ saṅgahaṇaṃ. Āsayoti nibaddhavasanaṭṭhānaṃ, so ādi yesaṃ te āsayādayo, tehi. Ādisaddena cettha nissitassa gahaṇaṃ. Soḷasahi upaddavehīti ‘‘kipillikānaṃ vā āsayo hoti, upacikānaṃ vā undūrānaṃ vā ahīnaṃ vā vicchikānaṃ vā satapadīnaṃ vā hatthīnaṃ vā assānaṃ vā sīhānaṃ vā byagghānaṃ vā dīpīnaṃ vā acchānaṃ vā taracchānaṃ vā yesaṃ kesañci tiracchānagatānaṃ pāṇānaṃ vā āsayo hoti, pubbaṇṇanissitaṃ vā hoti, aparaṇṇaabbhāghātaāghātanasusānauyyānarājavatthuhatthisālāassasālābandhanāgārapānāgārasūnaracchācaccarasabhāsaṃsaraṇanissitaṃ vā hotī’’ti (pārā. 353) evaṃ vuttehi soḷasahi upaddavehi. Tattha ca abbhāghātaṃ (pārā. aṭṭha. 2.353) nāma kāraṇāgharaṃ. Āghātanaṃ nāma dhammagandhikā. Susānanti mahāsusānaṃ. Saṃsaraṇaṃ nāma anibbijjhagamanīyo gatapaccāgatamaggo.

    ആവിജ്ഝിതും സക്കുണേയ്യതായാതി ഛിന്നതടാദീനമഭാവതോ അനുപരിയായിതും സക്കുണേയ്യതായ. തേന ഭിക്ഖുനാതി കുടികാരകേന ഭിക്ഖുനാ. യാചിതേഹീതി ‘‘ഏകംസം ഉത്തരാസങ്ഗം കരിത്വാ വുഡ്ഢാനം ഭിക്ഖൂനം പാദേ വന്ദിത്വാ ഉക്കുടികം നിസീദിത്വാ അഞ്ജലിം പഗ്ഗഹേത്വാ ഏവമസ്സ വചനീയോ ‘അഹം, ഭന്തേ, സഞ്ഞാചികായ കുടിം കത്തുകാമോ അസാമികം അത്തുദ്ദേസം, സോഹം, ഭന്തേ, സങ്ഘം കുടിവത്ഥുദേസനം യാചാമീ’’’തി (പാരാ॰ ൩൫൧) തിക്ഖത്തും യാചിതേഹി. ഞത്തിദുതിയേന കമ്മേനാതി –

    Āvijjhituṃ sakkuṇeyyatāyāti chinnataṭādīnamabhāvato anupariyāyituṃ sakkuṇeyyatāya. Tena bhikkhunāti kuṭikārakena bhikkhunā. Yācitehīti ‘‘ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā vuḍḍhānaṃ bhikkhūnaṃ pāde vanditvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā evamassa vacanīyo ‘ahaṃ, bhante, saññācikāya kuṭiṃ kattukāmo asāmikaṃ attuddesaṃ, sohaṃ, bhante, saṅghaṃ kuṭivatthudesanaṃ yācāmī’’’ti (pārā. 351) tikkhattuṃ yācitehi. Ñattidutiyena kammenāti –

    ‘‘സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ, അയം ഇത്ഥന്നാമോ ഭിക്ഖു സഞ്ഞാചികായ കുടിം കത്തുകാമോ അസാമികം അത്തുദ്ദേസം, സോ സങ്ഘം കുടിവത്ഥുദേസനം യാചതി. യദി സങ്ഘസ്സ പത്തകല്ലം, സങ്ഘോ ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ കുടിവത്ഥും ദേസേയ്യ. ഏസാ ഞത്തി. സുണാതു മേ, ഭന്തേ, സങ്ഘോ, അയം ഇത്ഥന്നാമോ ഭിക്ഖു സഞ്ഞാചികായ കുടിം കത്തുകാമോ അസാമികം അത്തുദ്ദേസം, സോ സങ്ഘം കുടിവത്ഥുദേസനം യാചതി. സങ്ഘോ ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ കുടിവത്ഥും ദേസേതി, യസ്സായസ്മതോ ഖമതി ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ കുടിവത്ഥുസ്സ ദേസനാ, സോ തുണ്ഹസ്സ. യസ്സ നക്ഖമതി, സോ ഭാസേയ്യ. ദേസിതം സങ്ഘേന ഇത്ഥന്നാമസ്സ ഭിക്ഖുനോ കുടിവത്ഥു, ഖമതി സങ്ഘസ്സ, തസ്മാ തുണ്ഹീ, ഏവമേതം ധാരയാമീ’’തി –

    ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho, ayaṃ itthannāmo bhikkhu saññācikāya kuṭiṃ kattukāmo asāmikaṃ attuddesaṃ, so saṅghaṃ kuṭivatthudesanaṃ yācati. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho itthannāmassa bhikkhuno kuṭivatthuṃ deseyya. Esā ñatti. Suṇātu me, bhante, saṅgho, ayaṃ itthannāmo bhikkhu saññācikāya kuṭiṃ kattukāmo asāmikaṃ attuddesaṃ, so saṅghaṃ kuṭivatthudesanaṃ yācati. Saṅgho itthannāmassa bhikkhuno kuṭivatthuṃ deseti, yassāyasmato khamati itthannāmassa bhikkhuno kuṭivatthussa desanā, so tuṇhassa. Yassa nakkhamati, so bhāseyya. Desitaṃ saṅghena itthannāmassa bhikkhuno kuṭivatthu, khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti –

    ഏവം പദഭാജനേ വുത്തേന ഞത്തിദുതിയേന കമ്മേന. ആളവികാ നാമ ആളവിരട്ഠേ ജാതാ ദാരകാ, തേ പബ്ബജിതകാലേപി ‘‘ആളവികാ’’ത്വേവ പഞ്ഞായിംസു. തേ സന്ധായ വുത്തം ആളവികേ ഭിക്ഖൂ’’തി. ലേപേ ഘടിതേതി (പാരാ॰ അട്ഠ॰ ൨.൩൫൩) അന്തോലേപേ വാ അന്തോലേപേന സദ്ധിം ഭിത്തിഞ്ച ഛദനഞ്ച ഏകാബദ്ധം കത്വാ ഘടിതേ, ബഹിലേപേ വാ ബഹിലേപേന സദ്ധിം ഘടിതേ. ദ്വേ ച ദുക്കടാനി സാരമ്ഭഅപരിക്കമനവസേന. ഉഭയവിപന്നാതി ഉഭയേഹി ദേസനാപമാണേഹി വിപന്നാ വിരഹിതാ ഉഭയവിപന്നാ, അദേസിതവത്ഥുകാ പമാണാതിക്കന്താതി അത്ഥോ. തസ്മിന്തി ദ്വാരബന്ധേ വാ വാതപാനേ വാ. ലേപോ ന ഘടിയതീതി പുബ്ബേ ദിന്നലേപോ ദ്വാരബന്ധേന വാ വാതപാനേന വാ സദ്ധിം ന ഘടിയതി, ഏകാബദ്ധം ഹുത്വാ ന തിട്ഠതീതി വുത്തം ഹോതി. ന്തി ദ്വാരബന്ധം വാ വാതപാനം വാ പരാമസതി. പഠമമേവാതി ലേപകിച്ചസ്സ നിട്ഠിതത്താ ദ്വാരബന്ധവാതപാനാനം ഠപനതോ പുബ്ബേയേവ, ലേപസ്സ നിട്ഠിതക്ഖണേയേവാതി അധിപ്പായോ. ‘‘ഭിക്ഖു കുടിം കരോതി ദേസിതവത്ഥുകം പമാണികം സാരമ്ഭം സപരിക്കമനം, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഭിക്ഖു കുടിം കരോതി ദേസിതവത്ഥുകം പമാണികം അനാരമ്ഭം അപരിക്കമനം, ആപത്തി ദുക്കടസ്സാ’’തി (പാരാ॰ ൩൫൫) പദഭാജനിയം വുത്തത്താ ‘‘കേവലം സാരമ്ഭായാ’’തിആദി വുത്തം. വിപ്പകതന്തി അനിട്ഠിതം. അഞ്ഞസ്സ ദദതോ ചാതി അഞ്ഞസ്സ പുഗ്ഗലസ്സ വാ സങ്ഘസ്സ വാ ദദതോ ച. ഗുഹാ നാമ ഇട്ഠകഗുഹാ വാ സിലാഗുഹാ വാ ദാരുഗുഹാ വാ ഭൂമിഗുഹാ വാ. തിണകുടി നാമ സത്തഭൂമികോപി പാസാദോ തിണച്ഛദനോ ‘‘തിണകുടികാ’’തി വുച്ചതി. അഞ്ഞസ്സാതി ആചരിയസ്സ വാ ഉപജ്ഝായസ്സ വാ സങ്ഘസ്സ വാ. വാസാഗാരം ഠപേത്വാതി (പാരാ॰ അട്ഠ॰ ൨.൩൬൪) അത്തനോ വസനത്ഥായ വാസാഗാരം ഠപേത്വാ. ഉപോസഥാഗാരാദീസൂതി ഏത്ഥ ആദിസദ്ദേന ജന്താഘരഭോജനസാലാഅഗ്ഗിസാലാനം ഗഹണം. ഹേട്ഠിമപമാണസമ്ഭവോതി ചതുഹത്ഥവിത്ഥിണ്ണതാ. അദേസാപേത്വാ കരോതോതി വത്ഥും അദേസാപേത്വാ പമാണാതിക്കന്തം, പമാണയുത്തം വാ കരോതോ. ഏത്ഥ ച വത്ഥുനോ അദേസാപനം അകിരിയാ. കുടികരണം കിരിയാ.

    Evaṃ padabhājane vuttena ñattidutiyena kammena. Āḷavikā nāma āḷaviraṭṭhe jātā dārakā, te pabbajitakālepi ‘‘āḷavikā’’tveva paññāyiṃsu. Te sandhāya vuttaṃ āḷavike bhikkhū’’ti. Lepe ghaṭiteti (pārā. aṭṭha. 2.353) antolepe vā antolepena saddhiṃ bhittiñca chadanañca ekābaddhaṃ katvā ghaṭite, bahilepe vā bahilepena saddhiṃ ghaṭite. Dve ca dukkaṭāni sārambhaaparikkamanavasena. Ubhayavipannāti ubhayehi desanāpamāṇehi vipannā virahitā ubhayavipannā, adesitavatthukā pamāṇātikkantāti attho. Tasminti dvārabandhe vā vātapāne vā. Lepo na ghaṭiyatīti pubbe dinnalepo dvārabandhena vā vātapānena vā saddhiṃ na ghaṭiyati, ekābaddhaṃ hutvā na tiṭṭhatīti vuttaṃ hoti. Tanti dvārabandhaṃ vā vātapānaṃ vā parāmasati. Paṭhamamevāti lepakiccassa niṭṭhitattā dvārabandhavātapānānaṃ ṭhapanato pubbeyeva, lepassa niṭṭhitakkhaṇeyevāti adhippāyo. ‘‘Bhikkhu kuṭiṃ karoti desitavatthukaṃ pamāṇikaṃ sārambhaṃ saparikkamanaṃ, āpatti dukkaṭassa. Bhikkhu kuṭiṃ karoti desitavatthukaṃ pamāṇikaṃ anārambhaṃ aparikkamanaṃ, āpatti dukkaṭassā’’ti (pārā. 355) padabhājaniyaṃ vuttattā ‘‘kevalaṃ sārambhāyā’’tiādi vuttaṃ. Vippakatanti aniṭṭhitaṃ. Aññassa dadato cāti aññassa puggalassa vā saṅghassa vā dadato ca. Guhā nāma iṭṭhakaguhā vā silāguhā vā dāruguhā vā bhūmiguhā vā. Tiṇakuṭi nāma sattabhūmikopi pāsādo tiṇacchadano ‘‘tiṇakuṭikā’’ti vuccati. Aññassāti ācariyassa vā upajjhāyassa vā saṅghassa vā. Vāsāgāraṃ ṭhapetvāti (pārā. aṭṭha. 2.364) attano vasanatthāya vāsāgāraṃ ṭhapetvā. Uposathāgārādīsūti ettha ādisaddena jantāgharabhojanasālāaggisālānaṃ gahaṇaṃ. Heṭṭhimapamāṇasambhavoti catuhatthavitthiṇṇatā. Adesāpetvā karototi vatthuṃ adesāpetvā pamāṇātikkantaṃ, pamāṇayuttaṃ vā karoto. Ettha ca vatthuno adesāpanaṃ akiriyā. Kuṭikaraṇaṃ kiriyā.

    കുടികാരസിക്ഖാപദവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Kuṭikārasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact