Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပဋိသမ္ဘိဒာမဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā |
လက္ခဏတ္တိကနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ
Lakkhaṇattikaniddesavaṇṇanā
၃၁. ဣဒာနိ ယသ္မာ ဧကေကောပိ လောကိယဓမ္မော တိလက္ခဏဗ္ဘာဟတော, တသ္မာ လက္ခဏတ္တိကံ ဧကတော နိဒ္ဒိဋ္ဌံ။ တတ္ထ အနိစ္စံ ခယဋ္ဌေနာတိ တတ္ထ တတ္ထေဝ ခီယနဘာဝေန အနိစ္စံ။ ‘‘ခယဓမ္မတ္တာ, ဝယဓမ္မတ္တာ, ဝိရာဂဓမ္မတ္တာ, နိရောဓဓမ္မတ္တာ အနိစ္စ’’န္တိ ဧကေ။ ဒုက္ခံ ဘယဋ္ဌေနာတိ သပ္ပဋိဘယတာယ ဒုက္ခံ။ ယဉ္ဟိ အနိစ္စံ, တံ ဘယာဝဟံ ဟောတိ သီဟောပမသုတ္တေ (သံ. နိ. ၃.၇၈) ဒေဝာနံ ဝိယ။ ‘‘ဇာတိဇရာဗ္ယာဓိမရဏဘယဋ္ဌေန ဒုက္ခ’’န္တိ ဧကေ။ အနတ္တာ အသာရကဋ္ဌေနာတိ ‘‘အတ္တာ နိဝာသီ ကာရကော ဝေဒကော သယံဝသီ’’တိ ဧဝံ ပရိကပ္ပိတသ္သ အတ္တသာရသ္သ အဘာဝေန အနတ္တာ။ ယဉ္ဟိ အနိစ္စံ ဒုက္ခံ, တံ အတ္တနောပိ အနိစ္စတံ ဝာ ဥဒယဗ္ဗယပီဠနံ ဝာ ဓာရေတုံ န သက္ကောတိ, ကုတော တသ္သ ကာရကာဒိဘာဝော။ ဝုတ္တဉ္စ ‘‘ရူပဉ္စ ဟိဒံ, ဘိက္ခဝေ, အတ္တာ အဘဝိသ္သ, နယိဒံ ရူပံ အာဗာဓာယ သံဝတ္တေယ္ယာ’’တိအာဒိ (မဟာဝ. ၂၀)။ ‘‘အတ္တသာရနိစ္စသာရဝိရဟိတတ္တာ အနတ္တာ’’တိ ဧကေ။
31. Idāni yasmā ekekopi lokiyadhammo tilakkhaṇabbhāhato, tasmā lakkhaṇattikaṃ ekato niddiṭṭhaṃ. Tattha aniccaṃ khayaṭṭhenāti tattha tattheva khīyanabhāvena aniccaṃ. ‘‘Khayadhammattā, vayadhammattā, virāgadhammattā, nirodhadhammattā anicca’’nti eke. Dukkhaṃ bhayaṭṭhenāti sappaṭibhayatāya dukkhaṃ. Yañhi aniccaṃ, taṃ bhayāvahaṃ hoti sīhopamasutte (saṃ. ni. 3.78) devānaṃ viya. ‘‘Jātijarābyādhimaraṇabhayaṭṭhena dukkha’’nti eke. Anattā asārakaṭṭhenāti ‘‘attā nivāsī kārako vedako sayaṃvasī’’ti evaṃ parikappitassa attasārassa abhāvena anattā. Yañhi aniccaṃ dukkhaṃ, taṃ attanopi aniccataṃ vā udayabbayapīḷanaṃ vā dhāretuṃ na sakkoti, kuto tassa kārakādibhāvo. Vuttañca ‘‘rūpañca hidaṃ, bhikkhave, attā abhavissa, nayidaṃ rūpaṃ ābādhāya saṃvatteyyā’’tiādi (mahāva. 20). ‘‘Attasāraniccasāravirahitattā anattā’’ti eke.
လက္ခဏတ္တိကနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Lakkhaṇattikaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / ပဋိသမ္ဘိဒာမဂ္ဂပာဠိ • Paṭisambhidāmaggapāḷi / ၁. သုတမယဉာဏနိဒ္ဒေသော • 1. Sutamayañāṇaniddeso