| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अपदानपाळि • Apadānapāḷi |
५५. भद्दियवग्गो
55. Bhaddiyavaggo
१. लकुण्डभद्दियत्थेरअपदानं
1. Lakuṇḍabhaddiyattheraapadānaṃ
१.
1.
‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, सब्बधम्मेसु चक्खुमा।
‘‘Padumuttaro nāma jino, sabbadhammesu cakkhumā;
इतो सतसहस्सम्हि, कप्पे उप्पज्जि नायको॥
Ito satasahassamhi, kappe uppajji nāyako.
२.
2.
‘‘तदाहं हंसवतियं, सेट्ठिपुत्तो महद्धनो।
‘‘Tadāhaṃ haṃsavatiyaṃ, seṭṭhiputto mahaddhano;
जङ्घाविहारं विचरं, सङ्घारामं अगच्छहं॥
Jaṅghāvihāraṃ vicaraṃ, saṅghārāmaṃ agacchahaṃ.
३.
3.
‘‘तदा सो लोकपज्जोतो, धम्मं देसेसि नायको।
‘‘Tadā so lokapajjoto, dhammaṃ desesi nāyako;
मञ्जुस्सरानं पवरं, सावकं अभिकित्तयि॥
Mañjussarānaṃ pavaraṃ, sāvakaṃ abhikittayi.
४.
4.
‘‘तं सुत्वा मुदितो हुत्वा, कारं कत्वा महेसिनो।
‘‘Taṃ sutvā mudito hutvā, kāraṃ katvā mahesino;
वन्दित्वा सत्थुनो पादे, तं ठानमभिपत्थयिं॥
Vanditvā satthuno pāde, taṃ ṭhānamabhipatthayiṃ.
५.
5.
‘‘तदा बुद्धो वियाकासि, सङ्घमज्झे विनायको।
‘‘Tadā buddho viyākāsi, saṅghamajjhe vināyako;
‘अनागतम्हि अद्धाने, लच्छसे तं मनोरथं॥
‘Anāgatamhi addhāne, lacchase taṃ manorathaṃ.
६.
6.
‘‘‘सतसहस्सितो कप्पे, ओक्काककुलसम्भवो।
‘‘‘Satasahassito kappe, okkākakulasambhavo;
गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥
Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.
७.
7.
‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो।
‘‘‘Tassa dhammesu dāyādo, oraso dhammanimmito;
भद्दियो नाम नामेन, हेस्सति सत्थु सावको’॥
Bhaddiyo nāma nāmena, hessati satthu sāvako’.
८.
8.
‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।
‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;
जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥
Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.
९.
9.
‘‘द्वेनवुते इतो कप्पे, फुस्सो उप्पज्जि नायको।
‘‘Dvenavute ito kappe, phusso uppajji nāyako;
दुरासदो दुप्पसहो, सब्बलोकुत्तमो जिनो॥
Durāsado duppasaho, sabbalokuttamo jino.
१०.
10.
‘‘चरणेन च सम्पन्नो, ब्रहा उजु पतापवा।
‘‘Caraṇena ca sampanno, brahā uju patāpavā;
११.
11.
गन्धकुटिसमासन्ने, अम्बरुक्खे वसामहं॥
Gandhakuṭisamāsanne, ambarukkhe vasāmahaṃ.
१२.
12.
‘‘तदा पिण्डाय गच्छन्तं, दक्खिणेय्यं जिनुत्तमं।
‘‘Tadā piṇḍāya gacchantaṃ, dakkhiṇeyyaṃ jinuttamaṃ;
१३.
13.
‘‘राजुय्यानं तदा गन्त्वा, सुपक्कं कनकत्तचं।
‘‘Rājuyyānaṃ tadā gantvā, supakkaṃ kanakattacaṃ;
अम्बपिण्डं गहेत्वान, सम्बुद्धस्सोपनामयिं॥
Ambapiṇḍaṃ gahetvāna, sambuddhassopanāmayiṃ.
१४.
14.
‘‘तदा मे चित्तमञ्ञाय, महाकारुणिको जिनो।
‘‘Tadā me cittamaññāya, mahākāruṇiko jino;
उपट्ठाकस्स हत्थतो, पत्तं पग्गण्हि नायको॥
Upaṭṭhākassa hatthato, pattaṃ paggaṇhi nāyako.
१५.
15.
पत्ते पक्खिप्प पक्खेहि, पञ्जलिं 9 कत्वान मञ्जुना॥
Patte pakkhippa pakkhehi, pañjaliṃ 10 katvāna mañjunā.
१६.
16.
‘‘सरेन रजनीयेन, सवनीयेन वग्गुना।
‘‘Sarena rajanīyena, savanīyena vaggunā;
वस्सन्तो बुद्धपूजत्थं, नीळं 11 गन्त्वा निपज्जहं॥
Vassanto buddhapūjatthaṃ, nīḷaṃ 12 gantvā nipajjahaṃ.
१७.
17.
‘‘तदा मुदितचित्तं मं, बुद्धपेमगतासयं।
‘‘Tadā muditacittaṃ maṃ, buddhapemagatāsayaṃ;
सकुणग्घि उपागन्त्वा, घातयी दुट्ठमानसो॥
Sakuṇagghi upāgantvā, ghātayī duṭṭhamānaso.
१८.
18.
‘‘ततो चुतोहं तुसिते, अनुभोत्वा महासुखं।
‘‘Tato cutohaṃ tusite, anubhotvā mahāsukhaṃ;
मनुस्सयोनिमागच्छिं, तस्स कम्मस्स वाहसा॥
Manussayonimāgacchiṃ, tassa kammassa vāhasā.
१९.
19.
‘‘इमम्हि भद्दके कप्पे, ब्रह्मबन्धु महायसो।
‘‘Imamhi bhaddake kappe, brahmabandhu mahāyaso;
कस्सपो नाम गोत्तेन, उप्पज्जि वदतं वरो॥
Kassapo nāma gottena, uppajji vadataṃ varo.
२०.
20.
‘‘सासनं जोतयित्वा सो, अभिभुय्य कुतित्थिये।
‘‘Sāsanaṃ jotayitvā so, abhibhuyya kutitthiye;
विनयित्वान वेनेय्ये, निब्बुतो सो ससावको॥
Vinayitvāna veneyye, nibbuto so sasāvako.
२१.
21.
‘‘निब्बुते तम्हि लोकग्गे, पसन्ना जनता बहू।
‘‘Nibbute tamhi lokagge, pasannā janatā bahū;
पूजनत्थाय बुद्धस्स, थूपं कुब्बन्ति सत्थुनो॥
Pūjanatthāya buddhassa, thūpaṃ kubbanti satthuno.
२२.
22.
‘‘‘सत्तयोजनिकं थूपं, सत्तरतनभूसितं।
‘‘‘Sattayojanikaṃ thūpaṃ, sattaratanabhūsitaṃ;
करिस्साम महेसिस्स’, इच्चेवं मन्तयन्ति ते॥
Karissāma mahesissa’, iccevaṃ mantayanti te.
२३.
23.
‘‘किकिनो कासिराजस्स, तदा सेनाय नायको।
‘‘Kikino kāsirājassa, tadā senāya nāyako;
हुत्वाहं अप्पमाणस्स, पमाणं चेतिये वदिं॥
Hutvāhaṃ appamāṇassa, pamāṇaṃ cetiye vadiṃ.
२४.
24.
‘‘तदा ते मम वाक्येन, चेतियं योजनुग्गतं।
‘‘Tadā te mama vākyena, cetiyaṃ yojanuggataṃ;
अकंसु नरवीरस्स, नानारतनभूसितं॥
Akaṃsu naravīrassa, nānāratanabhūsitaṃ.
२५.
25.
‘‘तेन कम्मेन सुकतेन, चेतनापणिधीहि च।
‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;
जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥
Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.
२६.
26.
‘‘पच्छिमे च भवे दानि, जातो सेट्ठिकुले अहं।
‘‘Pacchime ca bhave dāni, jāto seṭṭhikule ahaṃ;
सावत्थियं पुरवरे, इद्धे फीते महद्धने॥
Sāvatthiyaṃ puravare, iddhe phīte mahaddhane.
२७.
27.
‘‘पुरप्पवेसे सुगतं, दिस्वा विम्हितमानसो।
‘‘Purappavese sugataṃ, disvā vimhitamānaso;
पब्बजित्वान न चिरं, अरहत्तमपापुणिं॥
Pabbajitvāna na ciraṃ, arahattamapāpuṇiṃ.
२८.
28.
‘‘चेतियस्स पमाणं यं, अकरिं तेन कम्मुना।
‘‘Cetiyassa pamāṇaṃ yaṃ, akariṃ tena kammunā;
लकुण्डकसरीरोहं, जातो परिभवारहो॥
Lakuṇḍakasarīrohaṃ, jāto paribhavāraho.
२९.
29.
‘‘सरेन मधुरेनाहं, पूजित्वा इसिसत्तमं।
‘‘Sarena madhurenāhaṃ, pūjitvā isisattamaṃ;
मञ्जुस्सरानं भिक्खूनं, अग्गत्तमनुपापुणिं॥
Mañjussarānaṃ bhikkhūnaṃ, aggattamanupāpuṇiṃ.
३०.
30.
‘‘फलदानेन बुद्धस्स, गुणानुस्सरणेन च।
‘‘Phaladānena buddhassa, guṇānussaraṇena ca;
सामञ्ञफलसम्पन्नो, विहरामि अनासवो॥
Sāmaññaphalasampanno, viharāmi anāsavo.
३१.
31.
‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता।
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ, bhavā sabbe samūhatā;
नागोव बन्धनं छेत्वा, विहरामि अनासवो॥
Nāgova bandhanaṃ chetvā, viharāmi anāsavo.
३२.
32.
‘‘स्वागतं वत मे आसि, बुद्धसेट्ठस्स सन्तिके।
‘‘Svāgataṃ vata me āsi, buddhaseṭṭhassa santike;
तिस्सो विज्जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥
Tisso vijjā anuppattā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
३३.
33.
‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो, विमोक्खापि च अट्ठिमे।
‘‘Paṭisambhidā catasso, vimokkhāpi ca aṭṭhime;
छळभिञ्ञा सच्छिकता, कतं बुद्धस्स सासनं’’॥
Chaḷabhiññā sacchikatā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
इत्थं सुदं आयस्मा लकुण्डभद्दियो थेरो इमा गाथायो
Itthaṃ sudaṃ āyasmā lakuṇḍabhaddiyo thero imā gāthāyo
अभासित्थाति।
Abhāsitthāti.
लकुण्डभद्दियत्थेरस्सापदानं पठमं।
Lakuṇḍabhaddiyattherassāpadānaṃ paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / अपदान-अट्ठकथा • Apadāna-aṭṭhakathā / १. लकुण्डकभद्दियत्थेरअपदानवण्णना • 1. Lakuṇḍakabhaddiyattheraapadānavaṇṇanā
