Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ജാതക-അട്ഠകഥാ • Jātaka-aṭṭhakathā

    [൩൫൭] ൭. ലടുകികജാതകവണ്ണനാ

    [357] 7. Laṭukikajātakavaṇṇanā

    വന്ദാമി തം കുഞ്ജര സട്ഠിഹായനന്തി ഇദം സത്ഥാ വേളുവനേ വിഹരന്തോ ദേവദത്തം ആരബ്ഭ കഥേസി. ഏകസ്മിഞ്ഹി ദിവസേ ഭിക്ഖൂ ധമ്മസഭായം കഥം സമുട്ഠാപേസും ‘‘ആവുസോ, ദേവദത്തോ കക്ഖളോ ഫരുസോ സാഹസികോ, സത്തേസു കരുണാമത്തമ്പിസ്സ നത്ഥീ’’തി. സത്ഥാ ആഗന്ത്വാ ‘‘കായ നുത്ഥ, ഭിക്ഖവേ, ഏതരഹി കഥായ സന്നിസിന്നാ’’തി പുച്ഛിത്വാ ‘‘ഇമായ നാമാ’’തി വുത്തേ ‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, ഇദാനേവ, പുബ്ബേപേസ നിക്കരുണോയേവാ’’തി വത്വാ അതീതം ആഹരി.

    Vandāmi taṃ kuñjara saṭṭhihāyananti idaṃ satthā veḷuvane viharanto devadattaṃ ārabbha kathesi. Ekasmiñhi divase bhikkhū dhammasabhāyaṃ kathaṃ samuṭṭhāpesuṃ ‘‘āvuso, devadatto kakkhaḷo pharuso sāhasiko, sattesu karuṇāmattampissa natthī’’ti. Satthā āgantvā ‘‘kāya nuttha, bhikkhave, etarahi kathāya sannisinnā’’ti pucchitvā ‘‘imāya nāmā’’ti vutte ‘‘na, bhikkhave, idāneva, pubbepesa nikkaruṇoyevā’’ti vatvā atītaṃ āhari.

    അതീതേ ബാരാണസിയം ബ്രഹ്മദത്തേ രജ്ജം കാരേന്തേ ബോധിസത്തോ ഹത്ഥിയോനിയം നിബ്ബത്തിത്വാ വയപ്പത്തോ പാസാദികോ മഹാകായോ അസീതിസഹസ്സവാരണപരിവാരോ യൂഥപതി ഹുത്വാ ഹിമവന്തപദേസേ വിഹാസി. തദാ ഏകാ ലടുകികാ സകുണികാ ഹത്ഥീനം വിചരണട്ഠാനേ അണ്ഡാനി നിക്ഖിപി, താനി പരിണതാനി ഭിന്ദിത്വാ സകുണപോതകാ നിക്ഖമിംസു. തേസു അവിരുള്ഹപക്ഖേസു ഉപ്പതിതും അസക്കോന്തേസുയേവ മഹാസത്തോ അസീതിസഹസ്സവാരണപരിവുതോ ഗോചരായ ചരന്തോ തം പദേസം പത്തോ. തം ദിസ്വാ ലടുകികാ ചിന്തേസി ‘‘അയം ഹത്ഥിരാജാ മമ പോതകേ മദ്ദിത്വാ മാരേസ്സതി, ഹന്ദ നം പുത്തകാനം പരിത്താണത്ഥായ ധമ്മികാരക്ഖം യാചാമീ’’തി. സാ ഉഭോ പക്ഖേ ഏകതോ കത്വാ തസ്സ പുരതോ ഠത്വാ പഠമം ഗാഥമാഹ –

    Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto hatthiyoniyaṃ nibbattitvā vayappatto pāsādiko mahākāyo asītisahassavāraṇaparivāro yūthapati hutvā himavantapadese vihāsi. Tadā ekā laṭukikā sakuṇikā hatthīnaṃ vicaraṇaṭṭhāne aṇḍāni nikkhipi, tāni pariṇatāni bhinditvā sakuṇapotakā nikkhamiṃsu. Tesu aviruḷhapakkhesu uppatituṃ asakkontesuyeva mahāsatto asītisahassavāraṇaparivuto gocarāya caranto taṃ padesaṃ patto. Taṃ disvā laṭukikā cintesi ‘‘ayaṃ hatthirājā mama potake madditvā māressati, handa naṃ puttakānaṃ parittāṇatthāya dhammikārakkhaṃ yācāmī’’ti. Sā ubho pakkhe ekato katvā tassa purato ṭhatvā paṭhamaṃ gāthamāha –

    ൩൯.

    39.

    ‘‘വന്ദാമി തം കുഞ്ജര സട്ഠിഹായനം, ആരഞ്ഞകം യൂഥപതിം യസസ്സിം;

    ‘‘Vandāmi taṃ kuñjara saṭṭhihāyanaṃ, āraññakaṃ yūthapatiṃ yasassiṃ;

    പക്ഖേഹി തം പഞ്ജലികം കരോമി, മാ മേ വധീ പുത്തകേ ദുബ്ബലായാ’’തി.

    Pakkhehi taṃ pañjalikaṃ karomi, mā me vadhī puttake dubbalāyā’’ti.

    തത്ഥ സട്ഠിഹായനന്തി സട്ഠിവസ്സകാലേ ഹായനബലം. യസസ്സിന്തി പരിവാരസമ്പന്നം. പക്ഖേഹി തം പഞ്ചലികം കരോമീതി അഹം പക്ഖേഹി തം അഞ്ജലികം കരോമീതി അത്ഥോ.

    Tattha saṭṭhihāyananti saṭṭhivassakāle hāyanabalaṃ. Yasassinti parivārasampannaṃ. Pakkhehi taṃ pañcalikaṃ karomīti ahaṃ pakkhehi taṃ añjalikaṃ karomīti attho.

    മഹാസത്തോ ‘‘മാ ചിന്തയി ലടുകികേ, അഹം തേ പുത്തകേ രക്ഖിസ്സാമീ’’തി സകുണപോതകാനം ഉപരി ഠത്വാ അസീതിയാ ഹത്ഥിസഹസ്സേസു ഗതേസു ലടുകികം ആമന്തേത്വാ ‘‘ലടുകികേ അമ്ഹാകം പച്ഛതോ ഏകോ ഏകചാരികോ ഹത്ഥീ ആഗച്ഛതി, സോ അമ്ഹാകം വചനം ന കരിസ്സതി, തസ്മിം ആഗതേ തമ്പി യാചിത്വാ പുത്തകാനം സോത്ഥിഭാവം കരേയ്യാസീ’’തി വത്വാ പക്കാമി. സാപി തസ്സ പച്ചുഗ്ഗമനം കത്വാ ഉഭോഹി പക്ഖേഹി അഞ്ജലിം കത്വാ ദുതിയം ഗാഥമാഹ –

    Mahāsatto ‘‘mā cintayi laṭukike, ahaṃ te puttake rakkhissāmī’’ti sakuṇapotakānaṃ upari ṭhatvā asītiyā hatthisahassesu gatesu laṭukikaṃ āmantetvā ‘‘laṭukike amhākaṃ pacchato eko ekacāriko hatthī āgacchati, so amhākaṃ vacanaṃ na karissati, tasmiṃ āgate tampi yācitvā puttakānaṃ sotthibhāvaṃ kareyyāsī’’ti vatvā pakkāmi. Sāpi tassa paccuggamanaṃ katvā ubhohi pakkhehi añjaliṃ katvā dutiyaṃ gāthamāha –

    ൪൦.

    40.

    ‘‘വന്ദാമി തം കുഞ്ജര ഏകചാരിം, ആരഞ്ഞകം പബ്ബതസാനുഗോചരം;

    ‘‘Vandāmi taṃ kuñjara ekacāriṃ, āraññakaṃ pabbatasānugocaraṃ;

    പക്ഖേഹി തം പഞ്ജലികം കരോമി, മാ മേ വധീ പുത്തകേ ദുബ്ബലായാ’’തി.

    Pakkhehi taṃ pañjalikaṃ karomi, mā me vadhī puttake dubbalāyā’’ti.

    തത്ഥ പബ്ബതസാനുഗോചരന്തി ഘനസേലപബ്ബതേസു ച പംസുപബ്ബതേസു ച ഗോചരം ഗണ്ഹന്തം.

    Tattha pabbatasānugocaranti ghanaselapabbatesu ca paṃsupabbatesu ca gocaraṃ gaṇhantaṃ.

    സോ തസ്സാ വചനം സുത്വാ തതിയം ഗാഥമാഹ –

    So tassā vacanaṃ sutvā tatiyaṃ gāthamāha –

    ൪൧.

    41.

    ‘‘വധിസ്സാമി തേ ലടുകികേ പുത്തകാനി, കിം മേ തുവം കാഹസി ദുബ്ബലാസി;

    ‘‘Vadhissāmi te laṭukike puttakāni, kiṃ me tuvaṃ kāhasi dubbalāsi;

    സതം സഹസ്സാനിപി താദിസീനം, വാമേന പാദേന പപോഥയേയ്യ’’ന്തി.

    Sataṃ sahassānipi tādisīnaṃ, vāmena pādena papothayeyya’’nti.

    തത്ഥ വധിസ്സാമി തേതി ത്വം കസ്മാ മമ വിചരണമഗ്ഗേ പുത്തകാനി ഠപേസി, യസ്മാ ഠപേസി, തസ്മാ വധിസ്സാമി തേ പുത്തകാനീതി വദതി. കിം മേ തുവം കാഹസീതി മയ്ഹം മഹാഥാമസ്സ ത്വം ദുബ്ബലാ കിം കരിസ്സസി. പപോഥയേയ്യന്തി അഹം താദിസാനം ലടുകികാനം സതസഹസ്സമ്പി വാമേന പാദേന സഞ്ചുണ്ണേയ്യം, ദക്ഖിണപാദേന പന കഥാവ നത്ഥീതി.

    Tattha vadhissāmi teti tvaṃ kasmā mama vicaraṇamagge puttakāni ṭhapesi, yasmā ṭhapesi, tasmā vadhissāmi te puttakānīti vadati. Kiṃ me tuvaṃ kāhasīti mayhaṃ mahāthāmassa tvaṃ dubbalā kiṃ karissasi. Papothayeyyanti ahaṃ tādisānaṃ laṭukikānaṃ satasahassampi vāmena pādena sañcuṇṇeyyaṃ, dakkhiṇapādena pana kathāva natthīti.

    ഏവഞ്ച പന വത്വാ സോ തസ്സാ പുത്തകേ പാദേന സഞ്ചുണ്ണേത്വാ മുത്തേന പവാഹേത്വാ നദന്തോവ പക്കാമി. ലടുകികാ രുക്ഖസാഖായ നിലീയിത്വാ ‘‘ഇദാനി താവ വാരണ നദന്തോ ഗച്ഛസി, കതിപാഹേനേവ മേ കിരിയം പസ്സിസ്സസി, കായബലതോ ഞാണബലസ്സ മഹന്തഭാവം ന ജാനാസി, ഹോതു, ജാനാപേസ്സാമി ന’’ന്തി തം സന്തജ്ജയമാനാവ ചതുത്ഥം ഗാഥമാഹ –

    Evañca pana vatvā so tassā puttake pādena sañcuṇṇetvā muttena pavāhetvā nadantova pakkāmi. Laṭukikā rukkhasākhāya nilīyitvā ‘‘idāni tāva vāraṇa nadanto gacchasi, katipāheneva me kiriyaṃ passissasi, kāyabalato ñāṇabalassa mahantabhāvaṃ na jānāsi, hotu, jānāpessāmi na’’nti taṃ santajjayamānāva catutthaṃ gāthamāha –

    ൪൨.

    42.

    ‘‘ന ഹേവ സബ്ബത്ഥ ബലേന കിച്ചം, ബലഞ്ഹി ബാലസ്സ വധായ ഹോതി;

    ‘‘Na heva sabbattha balena kiccaṃ, balañhi bālassa vadhāya hoti;

    കരിസ്സാമി തേ നാഗരാജാ അനത്ഥം, യോ മേ വധീ പുത്തകേ ദുബ്ബലായാ’’തി.

    Karissāmi te nāgarājā anatthaṃ, yo me vadhī puttake dubbalāyā’’ti.

    തത്ഥ ബലേനാതി കായബലേന. അനത്ഥന്തി അവുഡ്ഢിം. യോ മേതി യോ ത്വം മമ ദുബ്ബലായ പുത്തകേ വധീ ഘാതേസി.

    Tattha balenāti kāyabalena. Anatthanti avuḍḍhiṃ. Yo meti yo tvaṃ mama dubbalāya puttake vadhī ghātesi.

    സാ ഏവം വത്വാ കതിപാഹം ഏകം കാകം ഉപട്ഠഹിത്വാ തേന തുട്ഠേന ‘‘കിം തേ കരോമീ’’തി വുത്താ ‘‘സാമി, അഞ്ഞം മേ കാതബ്ബം നത്ഥി, ഏകസ്സ പന ഏകചാരികവാരണസ്സ തുണ്ഡേന പഹരിത്വാ തുമ്ഹേഹി അക്ഖീനി ഭിന്നാനി പച്ചാസീസാമീ’’തി ആഹ. സാ തേന ‘‘സാധൂ’’തി സമ്പടിച്ഛിതാ ഏകം നീലമക്ഖികം ഉപട്ഠഹി. തായപി ‘‘കിം തേ, കരോമീ’’തി വുത്താ ‘‘ഇമിനാ കാകേന ഏകചാരികവാരണസ്സ അക്ഖീസു ഭിന്നേസു തുമ്ഹേഹി തത്ഥ ആസാടികം പാതേതും ഇച്ഛാമീ’’തി വത്വാ തായപി ‘‘സാധൂ’’തി വുത്തേ ഏകം മണ്ഡൂകം ഉപട്ഠഹിത്വാ തേന ‘‘കിം തേ, കരോമീ’’തി വുത്താ ‘‘യദാ ഏകചാരികവാരണോ അന്ധോ ഹുത്വാ പാനീയം പരിയേസതി, തദാ പബ്ബതമത്ഥകേ ഠിതോ സദ്ദം കത്വാ തസ്മിം പബ്ബതമത്ഥകം അഭിരുഹന്തേ ഓതരിത്വാ പപാതേ സദ്ദം കരേയ്യാഥ, അഹം തുമ്ഹാകം സന്തികാ ഏത്തകം പച്ചാസീസാമീ’’തി ആഹ. സോപി തസ്സാ വചനം ‘‘സാധൂ’’തി സമ്പടിച്ഛി.

    Sā evaṃ vatvā katipāhaṃ ekaṃ kākaṃ upaṭṭhahitvā tena tuṭṭhena ‘‘kiṃ te karomī’’ti vuttā ‘‘sāmi, aññaṃ me kātabbaṃ natthi, ekassa pana ekacārikavāraṇassa tuṇḍena paharitvā tumhehi akkhīni bhinnāni paccāsīsāmī’’ti āha. Sā tena ‘‘sādhū’’ti sampaṭicchitā ekaṃ nīlamakkhikaṃ upaṭṭhahi. Tāyapi ‘‘kiṃ te, karomī’’ti vuttā ‘‘iminā kākena ekacārikavāraṇassa akkhīsu bhinnesu tumhehi tattha āsāṭikaṃ pātetuṃ icchāmī’’ti vatvā tāyapi ‘‘sādhū’’ti vutte ekaṃ maṇḍūkaṃ upaṭṭhahitvā tena ‘‘kiṃ te, karomī’’ti vuttā ‘‘yadā ekacārikavāraṇo andho hutvā pānīyaṃ pariyesati, tadā pabbatamatthake ṭhito saddaṃ katvā tasmiṃ pabbatamatthakaṃ abhiruhante otaritvā papāte saddaṃ kareyyātha, ahaṃ tumhākaṃ santikā ettakaṃ paccāsīsāmī’’ti āha. Sopi tassā vacanaṃ ‘‘sādhū’’ti sampaṭicchi.

    അഥേകദിവസം കാകോ വാരണസ്സ ദ്വേപി അക്ഖീനി തുണ്ഡേന ഭിന്ദി, നീലമക്ഖികാ ആസാടികം പാതേസി. സോ പുളവേഹി ഖജ്ജന്തോ വേദനാപ്പത്തോ പിപാസാഭിഭൂതോ പാനീയം പരിയേസമാനോ വിചരി. തസ്മിം കാലേ മണ്ഡൂകോ പബ്ബതമത്ഥകേ ഠത്വാ സദ്ദമകാസി. വാരണോ ‘‘ഏത്ഥ പാനീയം ഭവിസ്സതീ’’തി പബ്ബതമത്ഥകം അഭിരുഹി. അഥ മണ്ഡൂകോ ഓതരിത്വാ പപാതേ ഠത്വാ സദ്ദമകാസി. വാരണോ ‘‘ഏത്ഥ പാനീയം ഭവിസ്സതീ’’തി പപാതാഭിമുഖോ ഗച്ഛന്തോ പരിഗളിത്വാ പബ്ബതപാദേ പതിത്വാ ജീവിതക്ഖയം പാപുണി. ലടുകികാ തസ്സ മതഭാവം ഞത്വാ ‘‘ദിട്ഠാ മേ പച്ചാമിത്തസ്സ പിട്ഠീ’’തി ഹട്ഠതുട്ഠാ തസ്സ ഖന്ധേ ചങ്കമിത്വാ യഥാകമ്മം ഗതാ.

    Athekadivasaṃ kāko vāraṇassa dvepi akkhīni tuṇḍena bhindi, nīlamakkhikā āsāṭikaṃ pātesi. So puḷavehi khajjanto vedanāppatto pipāsābhibhūto pānīyaṃ pariyesamāno vicari. Tasmiṃ kāle maṇḍūko pabbatamatthake ṭhatvā saddamakāsi. Vāraṇo ‘‘ettha pānīyaṃ bhavissatī’’ti pabbatamatthakaṃ abhiruhi. Atha maṇḍūko otaritvā papāte ṭhatvā saddamakāsi. Vāraṇo ‘‘ettha pānīyaṃ bhavissatī’’ti papātābhimukho gacchanto parigaḷitvā pabbatapāde patitvā jīvitakkhayaṃ pāpuṇi. Laṭukikā tassa matabhāvaṃ ñatvā ‘‘diṭṭhā me paccāmittassa piṭṭhī’’ti haṭṭhatuṭṭhā tassa khandhe caṅkamitvā yathākammaṃ gatā.

    സത്ഥാ ‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, കേനചി സദ്ധിം വേരം നാമ കാതബ്ബം, ഏവം ബലസമ്പന്നമ്പി വാരണം ഇമേ ചത്താരോ ജനാ ഏകതോ ഹുത്വാ വാരണസ്സ ജീവിതക്ഖയം പാപേസു’’ന്തി –

    Satthā ‘‘na, bhikkhave, kenaci saddhiṃ veraṃ nāma kātabbaṃ, evaṃ balasampannampi vāraṇaṃ ime cattāro janā ekato hutvā vāraṇassa jīvitakkhayaṃ pāpesu’’nti –

    ൪൩.

    43.

    ‘‘കാകഞ്ച പസ്സ ലടുകികം, മണ്ഡൂകം നീലമക്ഖികം;

    ‘‘Kākañca passa laṭukikaṃ, maṇḍūkaṃ nīlamakkhikaṃ;

    ഏതേ നാഗം അഘാതേസും, പസ്സ വേരസ്സ വേരിനം;

    Ete nāgaṃ aghātesuṃ, passa verassa verinaṃ;

    തസ്മാ ഹി വേരം ന കയിരാഥ, അപ്പിയേനപി കേനചീ’’തി. –

    Tasmā hi veraṃ na kayirātha, appiyenapi kenacī’’ti. –

    ഇമം അഭിസമ്ബുദ്ധഗാഥം വത്വാ ജാതകം സമോധാനേസി.

    Imaṃ abhisambuddhagāthaṃ vatvā jātakaṃ samodhānesi.

    തത്ഥ പസ്സാതി അനിയാമിതാലപനമേതം, ഭിക്ഖൂ പന സന്ധായ വുത്തത്താ പസ്സഥ ഭിക്ഖവേതി വുത്തം ഹോതി. ഏതേതി ഏതേ ചത്താരോ ഏകതോ ഹുത്വാ. അഘാതേസുന്തി തം വധിംസു. പസ്സ വേരസ്സ വേരിനന്തി പസ്സഥ വേരികാനം വേരസ്സ ഗതിന്തി അത്ഥോ.

    Tattha passāti aniyāmitālapanametaṃ, bhikkhū pana sandhāya vuttattā passatha bhikkhaveti vuttaṃ hoti. Eteti ete cattāro ekato hutvā. Aghātesunti taṃ vadhiṃsu. Passa verassa verinanti passatha verikānaṃ verassa gatinti attho.

    തദാ ഏകചാരികഹത്ഥീ ദേവദത്തോ അഹോസി, യൂഥപതി പന അഹമേവ അഹോസിന്തി.

    Tadā ekacārikahatthī devadatto ahosi, yūthapati pana ahameva ahosinti.

    ലടുകികജാതകവണ്ണനാ സത്തമാ.

    Laṭukikajātakavaṇṇanā sattamā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ജാതകപാളി • Jātakapāḷi / ൩൫൭. ലടുകികജാതകം • 357. Laṭukikajātakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact