Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਜਾਤਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Jātaka-aṭṭhakathā |
[੩੧੪] ੪. ਲੋਹਕੁਮ੍ਭਿਜਾਤਕવਣ੍ਣਨਾ
[314] 4. Lohakumbhijātakavaṇṇanā
ਦੁਜ੍ਜੀવਿਤਮਜੀવਿਮ੍ਹਾਤਿ ਇਦਂ ਸਤ੍ਥਾ ਜੇਤવਨੇ વਿਹਰਨ੍ਤੋ ਕੋਸਲਰਾਜਾਨਂ ਆਰਬ੍ਭ ਕਥੇਸਿ। ਤਦਾ ਕਿਰ ਕੋਸਲਰਾਜਾ ਰਤ੍ਤਿਭਾਗੇ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਨੇਰਯਿਕਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਣਿ। ਏਕੋ ਦੁ-ਕਾਰਮੇવ ਭਣਿ, ਏਕੋ ਸ-ਕਾਰਂ, ਏਕੋ ਨ-ਕਾਰਂ, ਏਕੋ ਸੋ-ਕਾਰਮੇવਾਤਿ। ਤੇ ਕਿਰ ਅਤੀਤਭવੇ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂਯੇવ ਪਾਰਦਾਰਿਕਾ ਰਾਜਪੁਤ੍ਤਾ ਅਹੇਸੁਂ। ਤੇ ਪਰੇਸਂ ਰਕ੍ਖਿਤਗੋਪਿਤਮਾਤੁਗਾਮੇਸੁ ਅਪਰਜ੍ਝਿਤ੍વਾ ਚਿਤ੍ਤਕੇਲ਼ਿਂ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਾ ਬਹੁਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍વਾ ਮਰਣਚਕ੍ਕੇਨ ਛਿਨ੍ਨਾ ਸਾવਤ੍ਥਿਸਾਮਨ੍ਤੇ ਚਤੂਸੁ ਲੋਹਕੁਮ੍ਭੀਸੁ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਸਟ੍ਠਿ વਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਤਤ੍ਥ ਪਚ੍ਚਿਤ੍વਾ ਉਗ੍ਗਤਾ ਲੋਹਕੁਮ੍ਭਿਮੁਖવਟ੍ਟਿਂ ਦਿਸ੍વਾ ‘‘ਕਦਾ ਨੁ ਖੋ ਇਮਮ੍ਹਾ ਦੁਕ੍ਖਾ ਮੁਚ੍ਚਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋਪਿ ਮਹਨ੍ਤੇਨ ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਨੁਪਟਿਪਾਟਿਯਾ વਿਰવਿਂਸੁ। ਰਾਜਾ ਤੇਸਂ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍વਾ ਮਰਣਭਯਤਜ੍ਜਿਤੋ ਨਿਸਿਨ੍ਨਕੋવ ਅਰੁਣਂ ਉਟ੍ਠਾਪੇਸਿ।
Dujjīvitamajīvimhāti idaṃ satthā jetavane viharanto kosalarājānaṃ ārabbha kathesi. Tadā kira kosalarājā rattibhāge catunnaṃ nerayikasattānaṃ saddaṃ suṇi. Eko du-kārameva bhaṇi, eko sa-kāraṃ, eko na-kāraṃ, eko so-kāramevāti. Te kira atītabhave sāvatthiyaṃyeva pāradārikā rājaputtā ahesuṃ. Te paresaṃ rakkhitagopitamātugāmesu aparajjhitvā cittakeḷiṃ kīḷantā bahuṃ pāpakammaṃ katvā maraṇacakkena chinnā sāvatthisāmante catūsu lohakumbhīsu nibbattā saṭṭhi vassasahassāni tattha paccitvā uggatā lohakumbhimukhavaṭṭiṃ disvā ‘‘kadā nu kho imamhā dukkhā muccissāmā’’ti cattāropi mahantena saddena anupaṭipāṭiyā viraviṃsu. Rājā tesaṃ saddaṃ sutvā maraṇabhayatajjito nisinnakova aruṇaṃ uṭṭhāpesi.
ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨવੇਲਾਯ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਰਾਜਾਨਂ ਸੁਖਸਯਿਤਂ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ। ਰਾਜਾ ‘‘ਕੁਤੋ ਮੇ ਆਚਰਿਯਾ ਸੁਖਸਯਿਤਂ, ਅਜ੍ਜਾਹਂ ਏવਰੂਪੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਭਿਂਸਨਕਸਦ੍ਦੇ ਸੁਣਿ’’ਨ੍ਤਿ। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਹਤ੍ਥੇ વਿਧੁਨਿਂਸੁ। ‘‘ਕਿਂ ਆਚਰਿਯਾ’’ਤਿ? ‘‘ਸਾਹਸਿਕਸਦ੍ਦਾ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ। ‘‘ਸਪਟਿਕਮ੍ਮਾ ਅਪ੍ਪਟਿਕਮ੍ਮਾ’’ਤਿ? ‘‘ਕਾਮਂ ਅਪ੍ਪਟਿਕਮ੍ਮਾ, ਮਯਂ ਪਨ ਸੁਸਿਕ੍ਖਿਤਾ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ। ‘‘ਕਿਂ ਕਤ੍વਾ ਪਟਿਬਾਹਿਸ੍ਸਥਾ’’ਤਿ? ‘‘ਮਹਾਰਾਜ, ਪਟਿਕਮ੍ਮਂ ਮਹਨ੍ਤਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਕਾਤੁਂ, ਮਯਂ ਪਨ ਸਬ੍ਬਚਤੁਕ੍ਕਂ ਯਞ੍ਞਂ ਯਜਿਤ੍વਾ ਹਾਰੇਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ। ‘‘ਤੇਨ ਹਿ ਖਿਪ੍ਪਂ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਹਤ੍ਥੀ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਸ੍ਸੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਉਸਭੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਨੁਸ੍ਸੇਤਿ ਲਟੁਕਿਕਸਕੁਣਿਕਾ ਆਦਿਂ ਕਤ੍વਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਾਣੇ ਗਹੇਤ੍વਾ ਸਬ੍ਬਚਤੁਕ੍ਕਯਞ੍ਞਂ ਯਜਿਤ੍વਾ ਮਮ ਸੋਤ੍ਥਿਭਾવਂ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ। ‘‘ਸਾਧੁ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍વਾ ਯੇਨਤ੍ਥੋ, ਤਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਯਞ੍ਞਾવਾਟਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਪੇਸੁਂ, ਬਹੁਪਾਣੇ ਥੂਣੂਪਨੀਤੇ ਕਤ੍વਾ ਠਪੇਸੁਂ। ‘‘ਬਹੁਂ ਮਚ੍ਛਮਂਸਂ ਖਾਦਿਸ੍ਸਾਮ, ਬਹੁਂ ਧਨਂ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਉਸ੍ਸਾਹਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਹੁਤ੍વਾ ‘‘ਇਦਂ ਲਦ੍ਧੁਂ વਟ੍ਟਤਿ, ਇਦਂ ਲਦ੍ਧੁਂ વਟ੍ਟਤਿ, ਦੇવਾ’’ਤਿ ਅਪਰਾਪਰਂ ਚਰਨ੍ਤਿ।
Aruṇuggamanavelāya brāhmaṇā āgantvā rājānaṃ sukhasayitaṃ pucchiṃsu. Rājā ‘‘kuto me ācariyā sukhasayitaṃ, ajjāhaṃ evarūpe cattāro bhiṃsanakasadde suṇi’’nti. Brāhmaṇā hatthe vidhuniṃsu. ‘‘Kiṃ ācariyā’’ti? ‘‘Sāhasikasaddā, mahārājā’’ti. ‘‘Sapaṭikammā appaṭikammā’’ti? ‘‘Kāmaṃ appaṭikammā, mayaṃ pana susikkhitā, mahārājā’’ti. ‘‘Kiṃ katvā paṭibāhissathā’’ti? ‘‘Mahārāja, paṭikammaṃ mahantaṃ na sakkā kātuṃ, mayaṃ pana sabbacatukkaṃ yaññaṃ yajitvā hāressāmā’’ti. ‘‘Tena hi khippaṃ cattāro hatthī cattāro asse cattāro usabhe cattāro manusseti laṭukikasakuṇikā ādiṃ katvā cattāro cattāro pāṇe gahetvā sabbacatukkayaññaṃ yajitvā mama sotthibhāvaṃ karothā’’ti. ‘‘Sādhu, mahārājā’’ti sampaṭicchitvā yenattho, taṃ gahetvā yaññāvāṭaṃ paccupaṭṭhapesuṃ, bahupāṇe thūṇūpanīte katvā ṭhapesuṃ. ‘‘Bahuṃ macchamaṃsaṃ khādissāma, bahuṃ dhanaṃ labhissāmā’’ti ussāhappattā hutvā ‘‘idaṃ laddhuṃ vaṭṭati, idaṃ laddhuṃ vaṭṭati, devā’’ti aparāparaṃ caranti.
ਮਲ੍ਲਿਕਾ ਦੇવੀ ਰਾਜਾਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਅਤਿવਿਯ ਉਸ੍ਸਾਹਯਨ੍ਤਾ વਿਚਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ। ‘‘ਦੇવਿ ਕਿਂ ਤੁਯ੍ਹਿਮਿਨਾ, ਤ੍વਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਯਸੇਨੇવ ਮਤ੍ਤਾ ਪਮਤ੍ਤਾ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਪਨ ਅਮ੍ਹਾਕਮੇવ ਨ ਜਾਨਾਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਕਿਂ , ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ। ‘‘ਦੇવਿ, ਅਹਂ ਏવਰੂਪਂ ਨਾਮ ਅਸੋਤਬ੍ਬਂ ਸੁਣਿਂ, ਤਤੋ ਇਮੇਸਂ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਸੁਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਕਿਂ ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਪੁਚ੍ਛਿਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ‘‘ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਮਹਾਰਾਜ ਰਜ੍ਜਸ੍ਸ વਾ ਭੋਗਾਨਂ વਾ ਜੀવਿਤਸ੍ਸ વਾ ਅਨ੍ਤਰਾਯੋ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਸਬ੍ਬਚਤੁਕ੍ਕੇਨ ਯਞ੍ਞਂ ਯਜਿਤ੍વਾ ਸੋਤ੍ਥਿਭਾવਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ વਦਿਂਸੁ, ਤੇ ਮਯ੍ਹਂ વਚਨਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਯਞ੍ਞਾવਾਟਂ ਕਤ੍વਾ ਯੇਨ ਯੇਨਤ੍ਥੋ, ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਕਾਰਣਾ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਕਿਂ ਪਨ ਦੇવ, ਇਮੇਸਂ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਂ ਸਦੇવਕੇ ਲੋਕੇ ਅਗ੍ਗਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ? ‘‘ਕੋ ਏਸ ਦੇવਿ, ਸਦੇવਕੇ ਲੋਕੇ ਅਗ੍ਗਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਨਾਮਾ’’ਤਿ? ‘‘ਮਹਾਗੋਤਮੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ। ‘‘ਦੇવਿ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਮੇ ਨ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ’’ਤਿ? ‘‘ਤੇਨ ਹਿ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਪੁਚ੍ਛਥਾ’’ਤਿ।
Mallikā devī rājānaṃ upasaṅkamitvā ‘‘kiṃ nu kho, mahārāja, brāhmaṇā ativiya ussāhayantā vicarantī’’ti pucchi. ‘‘Devi kiṃ tuyhiminā, tvaṃ attano yaseneva mattā pamattā, dukkhaṃ pana amhākameva na jānāsī’’ti? ‘‘Kiṃ , mahārājā’’ti. ‘‘Devi, ahaṃ evarūpaṃ nāma asotabbaṃ suṇiṃ, tato imesaṃ saddānaṃ sutattā ‘‘kiṃ bhavissatī’’ti brāhmaṇe pucchiṃ, brāhmaṇā ‘‘tumhākaṃ mahārāja rajjassa vā bhogānaṃ vā jīvitassa vā antarāyo paññāyati, sabbacatukkena yaññaṃ yajitvā sotthibhāvaṃ karissāmā’’ti vadiṃsu, te mayhaṃ vacanaṃ gahetvā yaññāvāṭaṃ katvā yena yenattho, tassa tassa kāraṇā āgacchantī’’ti. ‘‘Kiṃ pana deva, imesaṃ saddānaṃ nipphattiṃ sadevake loke aggabrāhmaṇaṃ pucchitthā’’ti? ‘‘Ko esa devi, sadevake loke aggabrāhmaṇo nāmā’’ti? ‘‘Mahāgotamo sammāsambuddho’’ti. ‘‘Devi, sammāsambuddho me na pucchito’’ti? ‘‘Tena hi gantvā pucchathā’’ti.
ਰਾਜਾ ਤਸ੍ਸਾ વਚਨਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਭੁਤ੍ਤਪਾਤਰਾਸੋ ਰਥવਰਮਾਰੁਯ੍ਹ ਜੇਤવਨਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਸਤ੍ਥਾਰਂ વਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਪੁਚ੍ਛਿ ‘‘ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਰਤ੍ਤਿਭਾਗੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਦ੍ਦੇ ਸੁਤ੍વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਪੁਚ੍ਛਿਂ, ਤੇ ‘ਸਬ੍ਬਚਤੁਕ੍ਕਯਞ੍ਞਂ ਯਜਿਤ੍વਾ ਸੋਤ੍ਥਿਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’ਤਿ વਤ੍વਾ ਯਞ੍ਞਾવਾਟੇ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਸੁਤਤ੍ਤਾ ਮਯ੍ਹਂ ਕਿਂ ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਨੇਰਯਿਕਸਤ੍ਤਾ ਦੁਕ੍ਖਮਨੁਭવਨ੍ਤਾ ਏવਂ વਿਰવਿਂਸੁ, ਨ ਇਮੇ ਸਦ੍ਦਾ ਇਦਾਨਿ ਤਯਾ ਏવ ਸੁਤਾ, ਪੋਰਾਣਕਰਾਜੂਹਿਪਿ ਸੁਤਾਯੇવ, ਤੇਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾ ਪਸੁਘਾਤਯਞ੍ਞਂ ਕਤ੍ਤੁਕਾਮਾ ਹੁਤ੍વਾ ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਂ ਕਥਂ ਸੁਤ੍વਾ ਨ ਕਰਿਂਸੁ, ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਤੇਸਂ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰਂ ਕਥੇਤ੍વਾ ਮਹਾਜਨਂ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜਾਪੇਤ੍વਾ ਸੋਤ੍ਥਿਮਕਂਸੂ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਤੇਨ ਯਾਚਿਤੋ ਅਤੀਤਂ ਆਹਰਿ।
Rājā tassā vacanaṃ gahetvā bhuttapātarāso rathavaramāruyha jetavanaṃ gantvā satthāraṃ vanditvā pucchi ‘‘ahaṃ, bhante, rattibhāge cattāro sadde sutvā brāhmaṇe pucchiṃ, te ‘sabbacatukkayaññaṃ yajitvā sotthiṃ karissāmā’ti vatvā yaññāvāṭe kammaṃ karonti, tesaṃ saddānaṃ sutattā mayhaṃ kiṃ bhavissatī’’ti. ‘‘Na kiñci, mahārāja, nerayikasattā dukkhamanubhavantā evaṃ viraviṃsu, na ime saddā idāni tayā eva sutā, porāṇakarājūhipi sutāyeva, tepi brāhmaṇe pucchitvā pasughātayaññaṃ kattukāmā hutvā paṇḍitānaṃ kathaṃ sutvā na kariṃsu, paṇḍitā tesaṃ saddānaṃ antaraṃ kathetvā mahājanaṃ vissajjāpetvā sotthimakaṃsū’’ti vatvā tena yācito atītaṃ āhari.
ਅਤੀਤੇ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤੇ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਨ੍ਤੇ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਕਾਸਿਗਾਮੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍વਾ વਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਕਾਮੇਸੁ ਆਦੀਨવਂ ਦਿਸ੍વਾ ਕਾਮੇ ਪਹਾਯ ਇਸਿਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਚ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਚ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤ੍વਾ ਝਾਨਕੀਲ਼ਂ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤੋ ਹਿਮવਨ੍ਤੇ ਰਮਣੀਯੇ વਨਸਣ੍ਡੇ વਸਤਿ। ਤਦਾ ਬਾਰਾਣਸਿਰਾਜਾ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਨੇਰਯਿਕਾਨਂ ਇਮੇવ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਦ੍ਦੇ ਸੁਤ੍વਾ ਭੀਤਤਸਿਤੋ ਇਮਿਨਾવ ਨਿਯਾਮੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਹਿ ‘‘ਤਿਣ੍ਣਂ ਅਨ੍ਤਰਾਯਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਸਬ੍ਬਚਤੁਕ੍ਕਯਞ੍ਞੇਨ ਤਂ વੂਪਸਮੇਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿ। ਪੁਰੋਹਿਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯਞ੍ਞਾવਾਟਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਪੇਸਿ, ਮਹਾਜਨੋ ਥੂਣੂਪਨੀਤੋ ਅਹੋਸਿ। ਤਦਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਮੇਤ੍ਤਾਭਾવਨਂ ਪੁਰੇਚਾਰਿਕਂ ਕਤ੍વਾ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਨਾ ਲੋਕਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਕਾਰਣਂ ਦਿਸ੍વਾ ‘‘ਅਜ੍ਜ, ਮਯਾ ਗਨ੍ਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ, ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਸੋਤ੍ਥਿ ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਇਦ੍ਧਿਬਲੇਨ વੇਹਾਸਂ ਉਪ੍ਪਤਿਤ੍વਾ ਬਾਰਾਣਸਿਰਞ੍ਞੋ ਉਯ੍ਯਾਨੇ ਓਤਰਿਤ੍વਾ ਮਙ੍ਗਲਸਿਲਾਪਟ੍ਟੇ ਕਞ੍ਚਨਰੂਪਕਂ વਿਯ ਨਿਸੀਦਿ। ਤਦਾ ਪੁਰੋਹਿਤਸ੍ਸ ਜੇਟ੍ਠਨ੍ਤੇવਾਸਿਕੋ ਆਚਰਿਯਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ‘‘ਨਨੁ, ਆਚਰਿਯ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ વੇਦੇਸੁ ਪਰਂ ਮਾਰੇਤ੍વਾ ਸੋਤ੍ਥਿਕਰਣਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਆਹ। ਪੁਰੋਹਿਤੋ ‘‘ਤ੍વਂ ਰਾਜਧਨਂ ਰਕ੍ਖਸਿ, ਬਹੁਂ ਮਚ੍ਛਮਂਸਂ ਖਾਦਿਸ੍ਸਾਮ, ਧਨਂ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮ, ਤੁਣ੍ਹੀ ਹੋਹੀ’’ਤਿ ਤਂ ਪਟਿਬਾਹਿ।
Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto aññatarasmiṃ kāsigāme brāhmaṇakule nibbattitvā vayappatto kāmesu ādīnavaṃ disvā kāme pahāya isipabbajjaṃ pabbajitvā abhiññā ca samāpattiyo ca uppādetvā jhānakīḷaṃ kīḷanto himavante ramaṇīye vanasaṇḍe vasati. Tadā bārāṇasirājā catunnaṃ nerayikānaṃ imeva cattāro sadde sutvā bhītatasito imināva niyāmena brāhmaṇehi ‘‘tiṇṇaṃ antarāyānaṃ aññataro bhavissati, sabbacatukkayaññena taṃ vūpasamessāmā’’ti vutte sampaṭicchi. Purohito brāhmaṇehi saddhiṃ yaññāvāṭaṃ paccupaṭṭhāpesi, mahājano thūṇūpanīto ahosi. Tadā bodhisatto mettābhāvanaṃ purecārikaṃ katvā dibbacakkhunā lokaṃ olokento imaṃ kāraṇaṃ disvā ‘‘ajja, mayā gantuṃ vaṭṭati, mahājanassa sotthi bhavissatī’’ti iddhibalena vehāsaṃ uppatitvā bārāṇasirañño uyyāne otaritvā maṅgalasilāpaṭṭe kañcanarūpakaṃ viya nisīdi. Tadā purohitassa jeṭṭhantevāsiko ācariyaṃ upasaṅkamitvā ‘‘nanu, ācariya, amhākaṃ vedesu paraṃ māretvā sotthikaraṇaṃ nāma natthī’’ti āha. Purohito ‘‘tvaṃ rājadhanaṃ rakkhasi, bahuṃ macchamaṃsaṃ khādissāma, dhanaṃ labhissāma, tuṇhī hohī’’ti taṃ paṭibāhi.
ਸੋ ‘‘ਨਾਹਂ ਏਤ੍ਥ ਸਹਾਯੋ ਭવਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍વਾ ਰਾਜੁਯ੍ਯਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਂ ਦਿਸ੍વਾ વਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਕਤਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰੋ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ‘‘ਕਿਂ, ਮਾਣવ, ਰਾਜਾ ਧਮ੍ਮੇਨ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਤੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ। ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਰਾਜਾ ਧਮ੍ਮੇਨ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਤਿ, ਰਤ੍ਤਿਭਾਗੇ ਪਨ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਦ੍ਦੇ ਸੁਤ੍વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਪੁਚ੍ਛਿ। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ‘ਸਬ੍ਬਚਤੁਕ੍ਕਯਞ੍ਞਂ ਯਜਿਤ੍વਾ ਸੋਤ੍ਥਿਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’’ਤਿ વਦਿਂਸੁ। ਰਾਜਾ ਪਸੁਘਾਤਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੋਤ੍ਥਿਂ ਕਾਤੁਕਾਮੋ ਮਹਾਜਨੋ ਥੂਣੂਪਨੀਤੋ, ‘‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤੁਮ੍ਹਾਦਿਸਾਨਂ ਸੀਲવਨ੍ਤਾਨਂ ਤੇਸਂ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਂ વਤ੍વਾ ਮਹਾਜਨਂ ਮਰਣਮੁਖਾ ਮੋਚੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਮਾਣવ, ਰਾਜਾ ਅਮ੍ਹੇ ਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਮਯਮ੍ਪਿ ਤਂ ਨ ਜਾਨਾਮ, ਇਮੇਸਂ ਪਨ ਸਦ੍ਦਾਨਂ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਂ ਜਾਨਾਮ, ਸਚੇ ਰਾਜਾ ਅਮ੍ਹੇ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਰਾਜਾਨਂ ਨਿਕ੍ਕਙ੍ਖਂ ਕਤ੍વਾ ਕਥੇਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ। ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਇਧੇવ ਹੋਥ, ਅਹਂ ਰਾਜਾਨਂ ਆਨੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ‘‘ਸਾਧੁ, ਮਾਣવਾ’’ਤਿ। ਸੋ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਰਞ੍ਞੋ ਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਤ੍વਾ ਰਾਜਾਨਂ ਆਨੇਸਿ।
So ‘‘nāhaṃ ettha sahāyo bhavissāmī’’ti nikkhamitvā rājuyyānaṃ gantvā bodhisattaṃ disvā vanditvā katapaṭisanthāro ekamantaṃ nisīdi. Bodhisatto ‘‘kiṃ, māṇava, rājā dhammena rajjaṃ kāretī’’ti pucchi. ‘‘Bhante, rājā dhammena rajjaṃ kāreti, rattibhāge pana cattāro sadde sutvā brāhmaṇe pucchi. Brāhmaṇā ‘sabbacatukkayaññaṃ yajitvā sotthiṃ karissāmā’’’ti vadiṃsu. Rājā pasughātakammaṃ katvā attano sotthiṃ kātukāmo mahājano thūṇūpanīto, ‘‘kiṃ nu kho, bhante, tumhādisānaṃ sīlavantānaṃ tesaṃ saddānaṃ nipphattiṃ vatvā mahājanaṃ maraṇamukhā mocetuṃ vaṭṭatī’’ti. ‘‘Māṇava, rājā amhe na jānāti, mayampi taṃ na jānāma, imesaṃ pana saddānaṃ nipphattiṃ jānāma, sace rājā amhe upasaṅkamitvā puccheyya, rājānaṃ nikkaṅkhaṃ katvā kathessāmā’’ti. ‘‘Tena hi, bhante, muhuttaṃ idheva hotha, ahaṃ rājānaṃ ānessāmī’’ti. ‘‘Sādhu, māṇavā’’ti. So gantvā rañño tamatthaṃ ārocetvā rājānaṃ ānesi.
ਅਥ ਰਾਜਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਂ વਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਪੁਚ੍ਛਿ ‘‘ਸਚ੍ਚਂ ਕਿਰ ਤੁਮ੍ਹੇ ਮਯਾ ਸੁਤਸਦ੍ਦਾਨਂ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਂ ਜਾਨਾਥਾ’’ਤਿ? ‘‘ਆਮ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ। ‘‘ਕਥੇਥ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ। ‘‘ਮਹਾਰਾਜ, ਏਤੇ ਪੁਰਿਮਭવੇ ਪਰੇਸਂ ਰਕ੍ਖਿਤਗੋਪਿਤੇਸੁ ਦਾਰੇਸੁ ਚਾਰਿਤ੍ਤਂ ਆਪਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਬਾਰਾਣਸਿਸਾਮਨ੍ਤੇ ਚਤੂਸੁ ਲੋਹਕੁਮ੍ਭੀਸੁ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਪਕ੍ਕੁਥਿਤੇ ਖਾਰਲੋਹੋਦਕੇ ਫੇਣੁਦ੍ਦੇਹਕਂ ਪਚ੍ਚਮਾਨਾ ਤਿਂਸ વਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਧੋ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਕੁਮ੍ਭਿਤਲਂ ਆਹਚ੍ਚ ਉਦ੍ਧਂ ਆਰੋਹਨ੍ਤਾ ਤਿਂਸવਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸੇਨੇવ ਕਾਲੇਨ ਕੁਮ੍ਭਿਮੁਖਂ ਦਿਸ੍વਾ ਬਹਿ ਓਲੋਕੇਤ੍વਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਜਨਾ ਚਤਸ੍ਸੋ ਗਾਥਾ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਕਤ੍વਾ વਤ੍ਤੁਕਾਮਾਪਿ ਤਥਾ ਕਾਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਾ ਏਕੇਕਮੇવ ਅਕ੍ਖਰਂ વਤ੍વਾ ਪੁਨ ਲੋਹਕੁਮ੍ਭੀਸੁਯੇવ ਨਿਮੁਗ੍ਗਾ। ਤੇਸੁ ਦੁ-ਕਾਰਂ વਤ੍વਾ ਨਿਮੁਗ੍ਗਸਤ੍ਤੋ ਏવਂ વਤ੍ਤੁਕਾਮੋ ਅਹੋਸਿ –
Atha rājā bodhisattaṃ vanditvā ekamantaṃ nisinno pucchi ‘‘saccaṃ kira tumhe mayā sutasaddānaṃ nipphattiṃ jānāthā’’ti? ‘‘Āma, mahārājā’’ti. ‘‘Kathetha, bhante’’ti. ‘‘Mahārāja, ete purimabhave paresaṃ rakkhitagopitesu dāresu cārittaṃ āpajjitvā bārāṇasisāmante catūsu lohakumbhīsu nibbattā pakkuthite khāralohodake pheṇuddehakaṃ paccamānā tiṃsa vassasahassāni adho gantvā kumbhitalaṃ āhacca uddhaṃ ārohantā tiṃsavassasahasseneva kālena kumbhimukhaṃ disvā bahi oloketvā cattāro janā catasso gāthā paripuṇṇaṃ katvā vattukāmāpi tathā kātuṃ asakkontā ekekameva akkharaṃ vatvā puna lohakumbhīsuyeva nimuggā. Tesu du-kāraṃ vatvā nimuggasatto evaṃ vattukāmo ahosi –
੫੩.
53.
‘ਦੁਜ੍ਜੀવਿਤਮਜੀવਿਮ੍ਹ , ਯੇ ਸਨ੍ਤੇ ਨ ਦਦਮ੍ਹਸੇ।
‘Dujjīvitamajīvimha , ye sante na dadamhase;
વਿਜ੍ਜਮਾਨੇਸੁ ਭੋਗੇਸੁ, ਦੀਪਂ ਨਾਕਮ੍ਹ ਅਤ੍ਤਨੋ’ਤਿ॥ –
Vijjamānesu bhogesu, dīpaṃ nākamha attano’ti. –
ਤਂ ਗਾਥਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਕਾਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਞਾਣੇਨ ਤਂ ਗਾਥਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਕਤ੍વਾ ਕਥੇਸਿ। ਸੇਸਾਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ।
Taṃ gāthaṃ paripuṇṇaṃ kātuṃ nāsakkhī’’ti vatvā bodhisatto attano ñāṇena taṃ gāthaṃ paripuṇṇaṃ katvā kathesi. Sesāsupi eseva nayo.
ਤੇਸੁ ਸ-ਕਾਰਂ વਤ੍વਾ વਤ੍ਤੁਕਾਮਸ੍ਸ ਅਯਂ ਗਾਥਾ –
Tesu sa-kāraṃ vatvā vattukāmassa ayaṃ gāthā –
੫੪.
54.
‘‘ਸਟ੍ਠਿ વਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਨਿ ਸਬ੍ਬਸੋ।
‘‘Saṭṭhi vassasahassāni, paripuṇṇāni sabbaso;
ਨਿਰਯੇ ਪਚ੍ਚਮਾਨਾਨਂ, ਕਦਾ ਅਨ੍ਤੋ ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ॥
Niraye paccamānānaṃ, kadā anto bhavissatī’’ti.
ਨ-ਕਾਰਂ વਤ੍વਾ વਤ੍ਤੁਕਾਮਸ੍ਸ ਅਯਂ ਗਾਥਾ –
Na-kāraṃ vatvā vattukāmassa ayaṃ gāthā –
੫੫.
55.
‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਅਨ੍ਤੋ ਕੁਤੋ ਅਨ੍ਤੋ, ਨ ਅਨ੍ਤੋ ਪਟਿਦਿਸ੍ਸਤਿ।
‘‘Natthi anto kuto anto, na anto paṭidissati;
ਤਦਾ ਹਿ ਪਕਤਂ ਪਾਪਂ, ਮਮ ਤੁਯ੍ਹਞ੍ਚ ਮਾਰਿਸਾ’’ਤਿ॥
Tadā hi pakataṃ pāpaṃ, mama tuyhañca mārisā’’ti.
ਸੋ-ਕਾਰਂ વਤ੍વਾ વਤ੍ਤੁਕਾਮਸ੍ਸ ਅਯਂ ਗਾਥਾ –
So-kāraṃ vatvā vattukāmassa ayaṃ gāthā –
੫੬.
56.
‘‘ਸੋਹਂ ਨੂਨ ਇਤੋ ਗਨ੍ਤ੍વਾ, ਯੋਨਿਂ ਲਦ੍ਧਾਨ ਮਾਨੁਸਿਂ।
‘‘Sohaṃ nūna ito gantvā, yoniṃ laddhāna mānusiṃ;
વਦਞ੍ਞੂ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਕਾਹਾਮਿ ਕੁਸਲਂ ਬਹੁ’’ਨ੍ਤਿ॥
Vadaññū sīlasampanno, kāhāmi kusalaṃ bahu’’nti.
ਤਤ੍ਥ ਦੁਜ੍ਜੀવਿਤਨ੍ਤਿ ਤੀਣਿ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਨਿ ਚਰਨ੍ਤੋ ਦੁਜ੍ਜੀવਿਤਂ ਲਾਮਕਜੀવਿਤਂ ਜੀવਤਿ ਨਾਮ, ਸੋਪਿ ਤਦੇવ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਦੁਜ੍ਜੀવਿਤਮਜੀવਿਮ੍ਹਾ’’ਤਿ। ਯੇ ਸਨ੍ਤੇ ਨ ਦਦਮ੍ਹਸੇਤਿ ਯੇ ਮਯਂ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੇ ਚ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕੇ ਚ ਸਂવਿਜ੍ਜਮਾਨੇਯੇવ ਨ ਦਾਨਂ ਦਦਿਮ੍ਹ। ਦੀਪਂ ਨਾਕਮ੍ਹ ਅਤ੍ਤਨੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤਿਟ੍ਠਂ ਨ ਕਰਿਮ੍ਹ। ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਨੀਤਿ ਅਨੂਨਾਨਿ ਅਨਧਿਕਾਨਿ। ਸਬ੍ਬਸੋਤਿ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰੇਨ। ਪਚ੍ਚਮਾਨਾਨਨ੍ਤਿ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਨਿਰਯੇ ਪਚ੍ਚਮਾਨਾਨਂ।
Tattha dujjīvitanti tīṇi duccaritāni caranto dujjīvitaṃ lāmakajīvitaṃ jīvati nāma, sopi tadeva sandhāyāha ‘‘dujjīvitamajīvimhā’’ti. Ye sante na dadamhaseti ye mayaṃ deyyadhamme ca paṭiggāhake ca saṃvijjamāneyeva na dānaṃ dadimha. Dīpaṃ nākamha attanoti attano patiṭṭhaṃ na karimha. Paripuṇṇānīti anūnāni anadhikāni. Sabbasoti sabbākārena. Paccamānānanti amhākaṃ imasmiṃ niraye paccamānānaṃ.
ਨਤ੍ਥਿ ਅਨ੍ਤੋਤਿ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਅਸੁਕਕਾਲੇ ਨਾਮ ਮੋਕ੍ਖੋ ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਏવਂ ਕਾਲਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਨਤ੍ਥਿ। ਕੁਤੋ ਅਨ੍ਤੋਤਿ ਕੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਅਨ੍ਤੋ ਪਞ੍ਞਾਯਿਸ੍ਸਤਿ। ਨ ਅਨ੍ਤੋਤਿ ਅਨ੍ਤਂ ਦਟ੍ਠੁਕਾਮਾਨਮ੍ਪਿ ਨੋ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਨ ਪਟਿਦਿਸ੍ਸਤਿ। ਤਦਾ ਹਿ ਪਕਤਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਮਾਰਿਸਾ ਮਮ ਚ ਤੁਯ੍ਹਞ੍ਚ ਪਕਤਂ ਪਾਪਂ ਪਕਟ੍ਠਂ ਕਤਂ ਅਤਿਬਹੁਮੇવ ਕਤਂ। ‘‘ਤਥਾ ਹਿ ਪਕਤ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਕਤਂ, ਯੇਨਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਦਟ੍ਠੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਮਾਰਿਸਾਤਿ ਮਯਾ ਸਦਿਸਾ, ਪਿਯਾਲਪਨਮੇਤਂ ਏਤੇਸਂ। ਨੂਨਾਤਿ ਏਕਂਸਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ, ਸੋ ਅਹਂ ਇਤੋ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਯੋਨਿਂ ਮਾਨੁਸਿਂ ਲਦ੍ਧਾਨ વਦਞ੍ਞੂ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੁਤ੍વਾ ਏਕਂਸੇਨੇવ ਬਹੁਂ ਕੁਸਲਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ।
Natthiantoti ‘‘amhākaṃ asukakāle nāma mokkho bhavissatī’’ti evaṃ kālaparicchedo natthi. Kuto antoti kena kāraṇena anto paññāyissati. Na antoti antaṃ daṭṭhukāmānampi no dukkhassa anto na paṭidissati. Tadā hi pakatanti tasmiṃ kāle mārisā mama ca tuyhañca pakataṃ pāpaṃ pakaṭṭhaṃ kataṃ atibahumeva kataṃ. ‘‘Tathā hi pakata’’ntipi pāṭho, tena kāraṇena kataṃ, yenassa anto daṭṭhuṃ na sakkāti attho. Mārisāti mayā sadisā, piyālapanametaṃ etesaṃ. Nūnāti ekaṃsatthe nipāto, so ahaṃ ito gantvā yoniṃ mānusiṃ laddhāna vadaññū sīlasampanno hutvā ekaṃseneva bahuṃ kusalaṃ karissāmīti ayamettha attho.
ਇਤਿ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਏਕਮੇਕਂ ਗਾਥਂ વਤ੍વਾ ‘‘ਮਹਾਰਾਜ, ਸੋ ਨੇਰਯਿਕਸਤ੍ਤੋ ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਕਤ੍વਾ વਤ੍ਤੁਕਾਮੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਾਪਸ੍ਸ ਮਹਨ੍ਤਤਾਯ ਤਥਾ ਕਥੇਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿ, ਇਤਿ ਸੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕਂ ਅਨੁਭવਨ੍ਤੋ વਿਰવਿ। ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਏਤਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸવਨਪਚ੍ਚਯਾ ਅਨ੍ਤਰਾਯੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਮਾ ਭਾਯਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਰਾਜਾਨਂ ਸਞ੍ਞਾਪੇਸਿ। ਰਾਜਾ ਮਹਾਜਨਂ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜਾਪੇਤ੍વਾ ਸੁવਣ੍ਣਭੇਰਿਂ ਚਰਾਪੇਤ੍વਾ ਯਞ੍ਞਾવਾਟਂ વਿਦ੍ਧਂਸਾਪੇਸਿ। ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਸੋਤ੍ਥਿਂ ਕਤ੍વਾ ਕਤਿਪਾਹਂ વਸਿਤ੍વਾ ਤਤ੍ਥੇવ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਅਪਰਿਹੀਨਜ੍ਝਾਨੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ।
Iti bodhisatto ekamekaṃ gāthaṃ vatvā ‘‘mahārāja, so nerayikasatto imaṃ gāthaṃ paripuṇṇaṃ katvā vattukāmo attano pāpassa mahantatāya tathā kathetuṃ nāsakkhi, iti so attano kammavipākaṃ anubhavanto viravi. Tumhākaṃ etassa saddassa savanapaccayā antarāyo nāma natthi, tumhe mā bhāyitthā’’ti rājānaṃ saññāpesi. Rājā mahājanaṃ vissajjāpetvā suvaṇṇabheriṃ carāpetvā yaññāvāṭaṃ viddhaṃsāpesi. Bodhisatto mahājanassa sotthiṃ katvā katipāhaṃ vasitvā tattheva gantvā aparihīnajjhāno brahmaloke uppajji.
ਸਤ੍ਥਾ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਆਹਰਿਤ੍વਾ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਪਕਾਸੇਤ੍વਾ ਜਾਤਕਂ ਸਮੋਧਾਨੇਸਿ – ‘‘ਤਦਾ ਪੁਰੋਹਿਤਸ੍ਸ ਜੇਟ੍ਠਨ੍ਤੇવਾਸਿਕਮਾਣવੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਅਹੋਸਿ, ਤਾਪਸੋ ਪਨ ਅਹਮੇવ ਅਹੋਸਿ’’ਨ੍ਤਿ।
Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā saccāni pakāsetvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā purohitassa jeṭṭhantevāsikamāṇavo sāriputto ahosi, tāpaso pana ahameva ahosi’’nti.
ਲੋਹਕੁਮ੍ਭਿਜਾਤਕવਣ੍ਣਨਾ ਚਤੁਤ੍ਥਾ।
Lohakumbhijātakavaṇṇanā catutthā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਜਾਤਕਪਾਲ਼ਿ • Jātakapāḷi / ੩੧੪. ਲੋਹਕੁਮ੍ਭਿਜਾਤਕਂ • 314. Lohakumbhijātakaṃ