Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / ધમ્મસઙ્ગણી-મૂલટીકા • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā |
લોકુત્તરવિપાકકથાવણ્ણના
Lokuttaravipākakathāvaṇṇanā
૫૦૫. યથા વટ્ટં આચિનતિ, તથા તણ્હાદીહિ અભિસઙ્ખતં લોકિયકમ્મં ઉપચિતન્તિ વુચ્ચતિ . લોકુત્તરં પન એવં ન હોતીતિ તથા ન વુત્તં. સુદ્ધાગમનવસેનાતિ અનિમિત્તાપ્પણિહિતનામદાયકેહિ સગુણારમ્મણેહિ વિજ્જમાનેહિપિ ફલસ્સ સુઞ્ઞતનામદાનદીપને અગ્ગહિતભાવેનેવ અવોમિસ્સેનાતિ અત્થો. આગમનતો સુઞ્ઞતાપ્પણિહિતનામવતો મગ્ગસ્સ આગમનીયટ્ઠાને ઠત્વા અત્તનો ફલસ્સ નામત્તયદાનં યોજિતં, ઇતરસ્સપિ પન તથેવ યોજેતબ્બં. નયમત્તદસ્સનઞ્હેતં. સગુણારમ્મણેહિ પન નામત્તયવતો અનિચ્ચાનુપસ્સનાનન્તરસ્સપિ મગ્ગસ્સ આગમનીયટ્ઠાને ઠત્વા અત્તનો ફલસ્સ નામત્તયદાનં ન નિવારિતન્તિ. વળઞ્જનકફલસમાપત્તિયા ચ વિપસ્સનાગમનવસેન નામલાભે મગ્ગસ્સ વિય અનિમિત્તનામલાભો ન સિયા. યથા પન મગ્ગાનન્તરસ્સ વિય વળઞ્જનકફલસમાપત્તિયાપિ ઝાનપટિપદાભેદો હોતિ, એવં સુઞ્ઞતાદિનામલાભે સતિ અનિમિત્તનામઞ્ચ લભતીતિ. અવૂપસન્તાયાતિ ઇદં કેનચિ અઞ્ઞેન અનન્તરિતત્તા તાદિસાય એવ સદ્ધાય…પે॰… પઞ્ઞાય ચ અનન્તરપચ્ચયભાવં સન્ધાય વુત્તં. તેન છન્દાદયોપિ અત્તનો અનન્તરસદિસાનં છન્દાદીનં ઉપ્પાદકા અધિપતિભૂતા અધિપતિભૂતે એવ ઉપ્પાદેન્તીતિ ઇમમત્થં દીપેતિ.
505. Yathā vaṭṭaṃ ācinati, tathā taṇhādīhi abhisaṅkhataṃ lokiyakammaṃ upacitanti vuccati . Lokuttaraṃ pana evaṃ na hotīti tathā na vuttaṃ. Suddhāgamanavasenāti animittāppaṇihitanāmadāyakehi saguṇārammaṇehi vijjamānehipi phalassa suññatanāmadānadīpane aggahitabhāveneva avomissenāti attho. Āgamanato suññatāppaṇihitanāmavato maggassa āgamanīyaṭṭhāne ṭhatvā attano phalassa nāmattayadānaṃ yojitaṃ, itarassapi pana tatheva yojetabbaṃ. Nayamattadassanañhetaṃ. Saguṇārammaṇehi pana nāmattayavato aniccānupassanānantarassapi maggassa āgamanīyaṭṭhāne ṭhatvā attano phalassa nāmattayadānaṃ na nivāritanti. Vaḷañjanakaphalasamāpattiyā ca vipassanāgamanavasena nāmalābhe maggassa viya animittanāmalābho na siyā. Yathā pana maggānantarassa viya vaḷañjanakaphalasamāpattiyāpi jhānapaṭipadābhedo hoti, evaṃ suññatādināmalābhe sati animittanāmañca labhatīti. Avūpasantāyāti idaṃ kenaci aññena anantaritattā tādisāya eva saddhāya…pe… paññāya ca anantarapaccayabhāvaṃ sandhāya vuttaṃ. Tena chandādayopi attano anantarasadisānaṃ chandādīnaṃ uppādakā adhipatibhūtā adhipatibhūte eva uppādentīti imamatthaṃ dīpeti.
૫૫૫. કિલેસસમુચ્છેદકસ્સ મગ્ગસ્સ સમ્માદિટ્ઠિઆદિકસ્સ નિય્યાનિકસભાવસ્સ ફલેનપિ પટિપ્પસ્સદ્ધકિલેસેન નિય્યાનસભાવેનેવ ભવિતબ્બં, તસ્મા ફલેપિ ‘‘મગ્ગઙ્ગં મગ્ગપરિયાપન્ન’’ન્તિ વુત્તં. એવઞ્ચ કત્વા મગ્ગવિભઙ્ગે ફલેસુ ચ અટ્ઠઙ્ગિકો પઞ્ચઙ્ગિકો ચ મગ્ગો ઉદ્ધટો, એવં બોજ્ઝઙ્ગાપીતિ. મગ્ગં ઉપાદાયાતિ મગ્ગસદિસતાય મગ્ગોતિ ઇમમત્થં સન્ધાયાહ.
555. Kilesasamucchedakassa maggassa sammādiṭṭhiādikassa niyyānikasabhāvassa phalenapi paṭippassaddhakilesena niyyānasabhāveneva bhavitabbaṃ, tasmā phalepi ‘‘maggaṅgaṃ maggapariyāpanna’’nti vuttaṃ. Evañca katvā maggavibhaṅge phalesu ca aṭṭhaṅgiko pañcaṅgiko ca maggo uddhaṭo, evaṃ bojjhaṅgāpīti. Maggaṃ upādāyāti maggasadisatāya maggoti imamatthaṃ sandhāyāha.
લોકુત્તરવિપાકકથાવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Lokuttaravipākakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / અભિધમ્મપિટક • Abhidhammapiṭaka / ધમ્મસઙ્ગણીપાળિ • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / લોકુત્તરવિપાક-પઠમમગ્ગવિપાકા • Lokuttaravipāka-paṭhamamaggavipākā
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / અભિધમ્મપિટક (અટ્ઠકથા) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ધમ્મસઙ્ગણિ-અટ્ઠકથા • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā / લોકુત્તરવિપાકકથા • Lokuttaravipākakathā
ટીકા • Tīkā / અભિધમ્મપિટક (ટીકા) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ધમ્મસઙ્ગણી-અનુટીકા • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā / લોકુત્તરવિપાકકથાવણ્ણના • Lokuttaravipākakathāvaṇṇanā