Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / ધમ્મસઙ્ગણી-અનુટીકા • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā

    લોકુત્તરવિપાકકથાવણ્ણના

    Lokuttaravipākakathāvaṇṇanā

    ૫૦૫. તણ્હાવિજ્જાદીહિ આહિતવિસેસં લોકિયકમ્મં વિપાકુપ્પાદનસમત્થં હોતિ, ન અઞ્ઞથાતિ વુત્તં ‘‘તણ્હાદીહિ અભિસઙ્ખત’’ન્તિ. ઇતરસ્સાતિ સુઞ્ઞતાપ્પણિહિતનામરહિતસ્સ. યો સુદ્ધિકપટિપદાય વિભાવિતો, યો ચ સુત્તન્તપરિયાયેન અનિમિત્તોતિ વુચ્ચતિ. તેનેવાહ ‘‘અનિચ્ચાનુપસ્સનાનન્તરસ્સપિ મગ્ગસ્સા’’તિઆદિ. વળઞ્જન…પે॰… ભેદો હોતિ મગ્ગાગમનવસેનાતિ અધિપ્પાયો. ‘‘મગ્ગાનન્તરફલચિત્તસ્મિં યેવા’’તિ વચનં અપેક્ખિત્વા ‘‘સુઞ્ઞતાદિનામલાભે સતી’’તિ સાસઙ્કં આહ. અનિમિત્તનામઞ્ચ લભતિ મગ્ગાગમનતો ફલસ્સ નામલાભે વિસેસાભાવતોતિ અધિપ્પાયો. તાદિસાય એવાતિ યાદિસા મગ્ગે સદ્ધા, તાદિસાય એવ ફલે સદ્ધાય.

    505. Taṇhāvijjādīhi āhitavisesaṃ lokiyakammaṃ vipākuppādanasamatthaṃ hoti, na aññathāti vuttaṃ ‘‘taṇhādīhi abhisaṅkhata’’nti. Itarassāti suññatāppaṇihitanāmarahitassa. Yo suddhikapaṭipadāya vibhāvito, yo ca suttantapariyāyena animittoti vuccati. Tenevāha ‘‘aniccānupassanānantarassapi maggassā’’tiādi. Vaḷañjana…pe… bhedo hoti maggāgamanavasenāti adhippāyo. ‘‘Maggānantaraphalacittasmiṃ yevā’’ti vacanaṃ apekkhitvā ‘‘suññatādināmalābhe satī’’ti sāsaṅkaṃ āha. Animittanāmañca labhati maggāgamanato phalassa nāmalābhe visesābhāvatoti adhippāyo. Tādisāya evāti yādisā magge saddhā, tādisāya eva phale saddhāya.

    ૫૫૫. ‘‘કતમે ધમ્મા નિય્યાનિકા? ચત્તારો મગ્ગા’’તિ વચનતો (ધ॰ સ॰ ૧૨૯૫, ૧૬૦૯) અનિય્યાનિકપદનિદ્દેસે ચ ‘‘ચતૂસુ ભૂમીસુ વિપાકો’’તિ (ધ॰ સ॰ ૧૬૧૦) વુત્તત્તા ન નિપ્પરિયાયેન ફલં નિય્યાનસભાવં, નિય્યાનસભાવસ્સ પન વિપાકો કિલેસાનં પટિપ્પસ્સદ્ધિપ્પહાનવસેન પવત્તમાનો પરિયાયતો તથા વુચ્ચતીતિ આહ ‘‘નિય્યાનિકસભાવસ્સા’’તિઆદિ. પઞ્ચઙ્ગિકો ચાતિ એતેન મગ્ગવિભઙ્ગે સબ્બવારેસુપિ ફલસ્સ મગ્ગપરિયાયો આગતોતિ દસ્સેતિ. તત્થ હિ અરિયમગ્ગક્ખણે વિજ્જમાનાસુપિ વિરતીસુ તદવસિટ્ઠાનં પઞ્ચન્નં કારાપકઙ્ગાનં અતિરેકકિચ્ચતાદસ્સનત્થં પાળિયં પઞ્ચઙ્ગિકોપિ મગ્ગો ઉદ્ધટોતિ. એવં બોજ્ઝઙ્ગાપીતિ યથા મગ્ગો, એવં મગ્ગબોજ્ઝઙ્ગવિભઙ્ગેસુ ફલેસુ ચ બોજ્ઝઙ્ગા ઉદ્ધટાતિ અત્થો.

    555. ‘‘Katame dhammā niyyānikā? Cattāro maggā’’ti vacanato (dha. sa. 1295, 1609) aniyyānikapadaniddese ca ‘‘catūsu bhūmīsu vipāko’’ti (dha. sa. 1610) vuttattā na nippariyāyena phalaṃ niyyānasabhāvaṃ, niyyānasabhāvassa pana vipāko kilesānaṃ paṭippassaddhippahānavasena pavattamāno pariyāyato tathā vuccatīti āha ‘‘niyyānikasabhāvassā’’tiādi. Pañcaṅgiko cāti etena maggavibhaṅge sabbavāresupi phalassa maggapariyāyo āgatoti dasseti. Tattha hi ariyamaggakkhaṇe vijjamānāsupi viratīsu tadavasiṭṭhānaṃ pañcannaṃ kārāpakaṅgānaṃ atirekakiccatādassanatthaṃ pāḷiyaṃ pañcaṅgikopi maggo uddhaṭoti. Evaṃ bojjhaṅgāpīti yathā maggo, evaṃ maggabojjhaṅgavibhaṅgesu phalesu ca bojjhaṅgā uddhaṭāti attho.

    લોકુત્તરવિપાકકથાવણ્ણના નિટ્ઠિતા.

    Lokuttaravipākakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / અભિધમ્મપિટક • Abhidhammapiṭaka / ધમ્મસઙ્ગણીપાળિ • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / લોકુત્તરવિપાક-પઠમમગ્ગવિપાકા • Lokuttaravipāka-paṭhamamaggavipākā

    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / અભિધમ્મપિટક (અટ્ઠકથા) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ધમ્મસઙ્ગણિ-અટ્ઠકથા • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā / લોકુત્તરવિપાકકથા • Lokuttaravipākakathā

    ટીકા • Tīkā / અભિધમ્મપિટક (ટીકા) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ધમ્મસઙ્ગણી-મૂલટીકા • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā / લોકુત્તરવિપાકકથાવણ્ણના • Lokuttaravipākakathāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact