| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya |
૮. મચ્છબન્ધસુત્તં
8. Macchabandhasuttaṃ
૧૮. એકં સમયં ભગવા કોસલેસુ ચારિકં ચરતિ મહતા ભિક્ખુસઙ્ઘેન સદ્ધિં. અદ્દસા ખો ભગવા અદ્ધાનમગ્ગપ્પટિપન્નો અઞ્ઞતરસ્મિં પદેસે મચ્છિકં મચ્છબન્ધં મચ્છે વધિત્વા વધિત્વા વિક્કિણમાનં. દિસ્વા મગ્ગા ઓક્કમ્મ અઞ્ઞતરસ્મિં રુક્ખમૂલે પઞ્ઞત્તે આસને નિસીદિ. નિસજ્જ ખો ભગવા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘પસ્સથ નો તુમ્હે, ભિક્ખવે, અમું મચ્છિકં મચ્છબન્ધં મચ્છે વધિત્વા વધિત્વા વિક્કિણમાન’’ન્તિ? ‘‘એવં, ભન્તે’’.
18. Ekaṃ samayaṃ bhagavā kosalesu cārikaṃ carati mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ. Addasā kho bhagavā addhānamaggappaṭipanno aññatarasmiṃ padese macchikaṃ macchabandhaṃ macche vadhitvā vadhitvā vikkiṇamānaṃ. Disvā maggā okkamma aññatarasmiṃ rukkhamūle paññatte āsane nisīdi. Nisajja kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘passatha no tumhe, bhikkhave, amuṃ macchikaṃ macchabandhaṃ macche vadhitvā vadhitvā vikkiṇamāna’’nti? ‘‘Evaṃ, bhante’’.
‘‘તં કિં મઞ્ઞથ, ભિક્ખવે, અપિ નુ તુમ્હેહિ દિટ્ઠં વા સુતં વા – ‘મચ્છિકો મચ્છબન્ધો મચ્છે વધિત્વા વધિત્વા વિક્કિણમાનો તેન કમ્મેન તેન આજીવેન હત્થિયાયી વા અસ્સયાયી વા રથયાયી વા યાનયાયી વા ભોગભોગી વા મહન્તં વા ભોગક્ખન્ધં અજ્ઝાવસન્તો’’’તિ? ‘‘નો હેતં, ભન્તે’’ . ‘‘સાધુ, ભિક્ખવે! મયાપિ ખો એતં, ભિક્ખવે, નેવ દિટ્ઠં ન સુતં – ‘મચ્છિકો મચ્છબન્ધો મચ્છે વધિત્વા વધિત્વા વિક્કિણમાનો તેન કમ્મેન તેન આજીવેન હત્થિયાયી વા અસ્સયાયી વા રથયાયી વા યાનયાયી વા ભોગભોગી વા મહન્તં વા ભોગક્ખન્ધં અજ્ઝાવસન્તો’તિ. તં કિસ્સ હેતુ? તે હિ સો, ભિક્ખવે, મચ્છે વજ્ઝે વધાયુપનીતે 1 પાપકેન મનસાનુપેક્ખતિ, તસ્મા સો નેવ હત્થિયાયી હોતિ ન અસ્સયાયી ન રથયાયી ન યાનયાયી ન ભોગભોગી, ન મહન્તં ભોગક્ખન્ધં અજ્ઝાવસતિ.
‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu tumhehi diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā – ‘macchiko macchabandho macche vadhitvā vadhitvā vikkiṇamāno tena kammena tena ājīvena hatthiyāyī vā assayāyī vā rathayāyī vā yānayāyī vā bhogabhogī vā mahantaṃ vā bhogakkhandhaṃ ajjhāvasanto’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’ . ‘‘Sādhu, bhikkhave! Mayāpi kho etaṃ, bhikkhave, neva diṭṭhaṃ na sutaṃ – ‘macchiko macchabandho macche vadhitvā vadhitvā vikkiṇamāno tena kammena tena ājīvena hatthiyāyī vā assayāyī vā rathayāyī vā yānayāyī vā bhogabhogī vā mahantaṃ vā bhogakkhandhaṃ ajjhāvasanto’ti. Taṃ kissa hetu? Te hi so, bhikkhave, macche vajjhe vadhāyupanīte 2 pāpakena manasānupekkhati, tasmā so neva hatthiyāyī hoti na assayāyī na rathayāyī na yānayāyī na bhogabhogī, na mahantaṃ bhogakkhandhaṃ ajjhāvasati.
‘‘તં કિં મઞ્ઞથ, ભિક્ખવે, અપિ નુ તુમ્હેહિ દિટ્ઠં વા સુતં વા – ‘ગોઘાતકો ગાવો વધિત્વા વધિત્વા વિક્કિણમાનો તેન કમ્મેન તેન આજીવેન હત્થિયાયી વા અસ્સયાયી વા રથયાયી વા યાનયાયી વા ભોગભોગી વા મહન્તં વા ભોગક્ખન્ધં અજ્ઝાવસન્તો’’’તિ? ‘‘નો હેતં, ભન્તે’’. ‘‘સાધુ, ભિક્ખવે! મયાપિ ખો એતં, ભિક્ખવે, નેવ દિટ્ઠં ન સુતં – ‘ગોઘાતકો ગાવો વધિત્વા વધિત્વા વિક્કિણમાનો તેન કમ્મેન તેન આજીવેન હત્થિયાયી વા અસ્સયાયી વા રથયાયી વા યાનયાયી વા ભોગભોગી વા મહન્તં વા ભોગક્ખન્ધં અજ્ઝાવસન્તો’તિ. તં કિસ્સ હેતુ? તે હિ સો, ભિક્ખવે, ગાવો વજ્ઝે વધાયુપનીતે પાપકેન મનસાનુપેક્ખતિ, તસ્મા સો નેવ હત્થિયાયી હોતિ ન અસ્સયાયી ન રથયાયી ન યાનયાયી ન ભોગભોગી, ન મહન્તં ભોગક્ખન્ધં અજ્ઝાવસતિ’’.
‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu tumhehi diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā – ‘goghātako gāvo vadhitvā vadhitvā vikkiṇamāno tena kammena tena ājīvena hatthiyāyī vā assayāyī vā rathayāyī vā yānayāyī vā bhogabhogī vā mahantaṃ vā bhogakkhandhaṃ ajjhāvasanto’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Sādhu, bhikkhave! Mayāpi kho etaṃ, bhikkhave, neva diṭṭhaṃ na sutaṃ – ‘goghātako gāvo vadhitvā vadhitvā vikkiṇamāno tena kammena tena ājīvena hatthiyāyī vā assayāyī vā rathayāyī vā yānayāyī vā bhogabhogī vā mahantaṃ vā bhogakkhandhaṃ ajjhāvasanto’ti. Taṃ kissa hetu? Te hi so, bhikkhave, gāvo vajjhe vadhāyupanīte pāpakena manasānupekkhati, tasmā so neva hatthiyāyī hoti na assayāyī na rathayāyī na yānayāyī na bhogabhogī, na mahantaṃ bhogakkhandhaṃ ajjhāvasati’’.
‘‘તં કિં મઞ્ઞથ, ભિક્ખવે, અપિ નુ તુમ્હેહિ દિટ્ઠં વા સુતં વા – ‘ઓરબ્ભિકો…પે॰… સૂકરિકો 3 …પે॰… સાકુણિકો…પે॰… માગવિકો મગે 4 વધિત્વા વધિત્વા વિક્કિણમાનો તેન કમ્મેન તેન આજીવેન હત્થિયાયી વા અસ્સયાયી વા રથયાયી વા યાનયાયી વા ભોગભોગી વા મહન્તં વા ભોગક્ખન્ધં અજ્ઝાવસન્તો’’’તિ? ‘‘નો હેતં, ભન્તે’’. ‘‘સાધુ, ભિક્ખવે! મયાપિ ખો એતં, ભિક્ખવે, નેવ દિટ્ઠં ન સુતં – ‘માગવિકો મગે વધિત્વા વધિત્વા વિક્કિણમાનો તેન કમ્મેન તેન આજીવેન હત્થિયાયી વા અસ્સયાયી વા રથયાયી વા યાનયાયી વા ભોગભોગી વા મહન્તં વા ભોગક્ખન્ધં અજ્ઝાવસન્તો’તિ. તં કિસ્સ હેતુ? તે હિ સો, ભિક્ખવે, મગે વજ્ઝે વધાયુપનીતે પાપકેન મનસાનુપેક્ખતિ, તસ્મા સો નેવ હત્થિયાયી હોતિ ન અસ્સયાયી ન રથયાયી ન યાનયાયી ન ભોગભોગી, ન મહન્તં ભોગક્ખન્ધં અજ્ઝાવસતિ. તે હિ (નામ) 5 સો, ભિક્ખવે, તિરચ્છાનગતે પાણે વજ્ઝે વધાયુપનીતે પાપકેન મનસાનુપેક્ખમાનો 6 નેવ હત્થિયાયી ભવિસ્સતિ 7 ન અસ્સયાયી ન રથયાયી ન યાનયાયી ન ભોગભોગી, ન મહન્તં ભોગક્ખન્ધં અજ્ઝાવસિસ્સતિ 8. કો પન વાદો યં મનુસ્સભૂતં વજ્ઝં વધાયુપનીતં પાપકેન મનસાનુપેક્ખતિ! તઞ્હિ તસ્સ 9, ભિક્ખવે, હોતિ દીઘરત્તં અહિતાય દુક્ખાય. કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા અપાયં દુગ્ગતિં વિનિપાતં નિરયં ઉપપજ્જતી’’તિ. અટ્ઠમં.
‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu tumhehi diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā – ‘orabbhiko…pe… sūkariko 10 …pe… sākuṇiko…pe… māgaviko mage 11 vadhitvā vadhitvā vikkiṇamāno tena kammena tena ājīvena hatthiyāyī vā assayāyī vā rathayāyī vā yānayāyī vā bhogabhogī vā mahantaṃ vā bhogakkhandhaṃ ajjhāvasanto’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Sādhu, bhikkhave! Mayāpi kho etaṃ, bhikkhave, neva diṭṭhaṃ na sutaṃ – ‘māgaviko mage vadhitvā vadhitvā vikkiṇamāno tena kammena tena ājīvena hatthiyāyī vā assayāyī vā rathayāyī vā yānayāyī vā bhogabhogī vā mahantaṃ vā bhogakkhandhaṃ ajjhāvasanto’ti. Taṃ kissa hetu? Te hi so, bhikkhave, mage vajjhe vadhāyupanīte pāpakena manasānupekkhati, tasmā so neva hatthiyāyī hoti na assayāyī na rathayāyī na yānayāyī na bhogabhogī, na mahantaṃ bhogakkhandhaṃ ajjhāvasati. Te hi (nāma) 12 so, bhikkhave, tiracchānagate pāṇe vajjhe vadhāyupanīte pāpakena manasānupekkhamāno 13 neva hatthiyāyī bhavissati 14 na assayāyī na rathayāyī na yānayāyī na bhogabhogī, na mahantaṃ bhogakkhandhaṃ ajjhāvasissati 15. Ko pana vādo yaṃ manussabhūtaṃ vajjhaṃ vadhāyupanītaṃ pāpakena manasānupekkhati! Tañhi tassa 16, bhikkhave, hoti dīgharattaṃ ahitāya dukkhāya. Kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjatī’’ti. Aṭṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ૮. મચ્છબન્ધસુત્તવણ્ણના • 8. Macchabandhasuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ૮. મચ્છબન્ધસુત્તવણ્ણના • 8. Macchabandhasuttavaṇṇanā
