Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / వినయాలఙ్కార-టీకా • Vinayālaṅkāra-ṭīkā

    ౬. మచ్ఛమంసవినిచ్ఛయకథా

    6. Macchamaṃsavinicchayakathā

    ౩౮. ఏవం కులసఙ్గహవినిచ్ఛయం కథేత్వా ఇదాని మచ్ఛమంసవినిచ్ఛయం కథేతుం ‘‘మచ్ఛమంసేసు పనా’’తిఆది వుత్తం. తత్థ థలే ఠపితమత్తే మరతి, కేవట్టాదీహి వా మారియతీతి మచ్ఛో. మచ్ఛస్స ఇదన్తి మచ్ఛం, మసియతే ఆమసియతేతి మంసం, మచ్ఛఞ్చ మంసఞ్చ మచ్ఛమంసాని, తేసు. మచ్ఛమంసేసు పన వినిచ్ఛయో ఏవం వేదితబ్బోతి యోజనా. మచ్ఛగ్గహణేనాతి ఏత్థ నిద్ధారణం న కాతబ్బం. పన-సద్దో పక్ఖన్తరత్థో, దివాసేయ్యాదీసు వినిచ్ఛయతో అపరో మచ్ఛమంసేసు వినిచ్ఛయో వేదితబ్బోతి అత్థో. గయ్హతే అనేనాతి గహణం. కిం తం? సద్దో, మచ్ఛఇతి గహణం మచ్ఛగ్గహణం, తేన మచ్ఛగ్గహణేన, మచ్ఛసద్దేనాతి అత్థో. మంసేసు పన…పే॰… అకప్పియానీతి ఏత్థ మనుస్సమంసం సమానజాతిమంసతో పటిక్ఖిత్తం. హత్థిఅస్సానం మంసాని రాజఙ్గతో, సునఖఅహీనం జేగుచ్ఛభావతో, సేసానం వాళమిగత్తా భిక్ఖూనం పరిబన్ధవిమోచనత్థం పటిక్ఖిత్తన్తి దట్ఠబ్బం.

    38. Evaṃ kulasaṅgahavinicchayaṃ kathetvā idāni macchamaṃsavinicchayaṃ kathetuṃ ‘‘macchamaṃsesu panā’’tiādi vuttaṃ. Tattha thale ṭhapitamatte marati, kevaṭṭādīhi vā māriyatīti maccho. Macchassa idanti macchaṃ, masiyate āmasiyateti maṃsaṃ, macchañca maṃsañca macchamaṃsāni, tesu. Macchamaṃsesu pana vinicchayo evaṃ veditabboti yojanā. Macchaggahaṇenāti ettha niddhāraṇaṃ na kātabbaṃ. Pana-saddo pakkhantarattho, divāseyyādīsu vinicchayato aparo macchamaṃsesu vinicchayo veditabboti attho. Gayhate anenāti gahaṇaṃ. Kiṃ taṃ? Saddo, macchaiti gahaṇaṃ macchaggahaṇaṃ, tena macchaggahaṇena, macchasaddenāti attho. Maṃsesu pana…pe… akappiyānīti ettha manussamaṃsaṃ samānajātimaṃsato paṭikkhittaṃ. Hatthiassānaṃ maṃsāni rājaṅgato, sunakhaahīnaṃ jegucchabhāvato, sesānaṃ vāḷamigattā bhikkhūnaṃ paribandhavimocanatthaṃ paṭikkhittanti daṭṭhabbaṃ.

    తికోటిపరిసుద్ధన్తి దిట్ఠసుతపరిసఙ్కితసఙ్ఖాతాహి తీహి కోటీహి తీహి ఆకారేహి తీహి కారణేహి పరిసుద్ధం, విముత్తన్తి అత్థో. తత్థ అదిట్ఠఅసుతాని చక్ఖువిఞ్ఞాణసోతవిఞ్ఞాణానం అనారమ్మణభావతో జానితబ్బాని. అపరిసఙ్కితం పన కథం జానితబ్బన్తి ఆహ ‘‘అపరిసఙ్కితం పనా’’తిఆది, తీణి పరిసఙ్కితాని ఞత్వా తేసం పటిపక్ఖవసేన అపరిసఙ్కితం జానితబ్బన్తి అత్థో. ఇదాని తాని తీణి పరిసఙ్కితాని చ ఏవం పరిసఙ్కితే సతి భిక్ఖూహి కత్తబ్బవిధిఞ్చ తేన విధినా అపరిసఙ్కితే సతి కత్తబ్బభావఞ్చ విత్థారతో దస్సేతుం ‘‘కథ’’న్తిఆదిమాహ . తత్థ దిస్వా పరిసఙ్కితం దిట్ఠపరిసఙ్కితం నామ. సుత్వా పరిసఙ్కితం సుతపరిసఙ్కితం నామ. అదిస్వా అసుత్వా తక్కేన అనుమానేన పరిసఙ్కితం తదుభయవినిముత్తపరిసఙ్కితం నామ. తం తివిధమ్పి పరిసఙ్కితసామఞ్ఞేన ఏకా కోటి హోతి, తతో విముత్తం అపరిసఙ్కితం నామ. ఏవం అదిట్ఠం అసుతం అపరిసఙ్కితం మచ్ఛమంసం తికోటిపరిసుద్ధం హోతి.

    Tikoṭiparisuddhanti diṭṭhasutaparisaṅkitasaṅkhātāhi tīhi koṭīhi tīhi ākārehi tīhi kāraṇehi parisuddhaṃ, vimuttanti attho. Tattha adiṭṭhaasutāni cakkhuviññāṇasotaviññāṇānaṃ anārammaṇabhāvato jānitabbāni. Aparisaṅkitaṃ pana kathaṃ jānitabbanti āha ‘‘aparisaṅkitaṃ panā’’tiādi, tīṇi parisaṅkitāni ñatvā tesaṃ paṭipakkhavasena aparisaṅkitaṃ jānitabbanti attho. Idāni tāni tīṇi parisaṅkitāni ca evaṃ parisaṅkite sati bhikkhūhi kattabbavidhiñca tena vidhinā aparisaṅkite sati kattabbabhāvañca vitthārato dassetuṃ ‘‘katha’’ntiādimāha . Tattha disvā parisaṅkitaṃ diṭṭhaparisaṅkitaṃ nāma. Sutvā parisaṅkitaṃ sutaparisaṅkitaṃ nāma. Adisvā asutvā takkena anumānena parisaṅkitaṃ tadubhayavinimuttaparisaṅkitaṃ nāma. Taṃ tividhampi parisaṅkitasāmaññena ekā koṭi hoti, tato vimuttaṃ aparisaṅkitaṃ nāma. Evaṃ adiṭṭhaṃ asutaṃ aparisaṅkitaṃ macchamaṃsaṃ tikoṭiparisuddhaṃ hoti.

    జాలం మచ్ఛబన్ధనం. వాగురా మిగబన్ధినీ. కప్పతీతి యది తేసం వచనేన సఙ్కా నివత్తతి, వట్టతి, న తం వచనం లేసకప్పం కాతుం వట్టతి. తేనేవ వక్ఖతి ‘‘యత్థ చ నిబ్బేమతికో హోతి, తం సబ్బం కప్పతీ’’తి. పవత్తమంసన్తి ఆపణాదీసు పవత్తం విక్కాయికం వా మతమంసం వా. మఙ్గలాదీనన్తి ఆది-సద్దేన ఆహునపాహునాదికే సఙ్గణ్హాతి. భిక్ఖూనంయేవ అత్థాయ అకతన్తి ఏత్థ అట్ఠానప్పయుత్తో ఏవ-సద్దో, భిక్ఖూనం అత్థాయ అకతమేవాతి సమ్బన్ధితబ్బం, తస్మా భిక్ఖూనఞ్చ మఙ్గలాదీనఞ్చాతి మిస్సేత్వా కతమ్పి న వత్తతీతి వేదితబ్బం. కేచి పన ‘‘యథాఠితవసేన అవధారణం గహేత్వా వట్టతీ’’తి వదన్తి, తం న సున్దరం. యత్థ చ నిబ్బేమతికో హోతీతి భిక్ఖూనం అత్థాయ కతేపి సబ్బేన సబ్బం పరిసఙ్కితాభావమాహ.

    Jālaṃ macchabandhanaṃ. Vāgurā migabandhinī. Kappatīti yadi tesaṃ vacanena saṅkā nivattati, vaṭṭati, na taṃ vacanaṃ lesakappaṃ kātuṃ vaṭṭati. Teneva vakkhati ‘‘yattha ca nibbematiko hoti, taṃ sabbaṃ kappatī’’ti. Pavattamaṃsanti āpaṇādīsu pavattaṃ vikkāyikaṃ vā matamaṃsaṃ vā. Maṅgalādīnanti ādi-saddena āhunapāhunādike saṅgaṇhāti. Bhikkhūnaṃyeva atthāya akatanti ettha aṭṭhānappayutto eva-saddo, bhikkhūnaṃ atthāya akatamevāti sambandhitabbaṃ, tasmā bhikkhūnañca maṅgalādīnañcāti missetvā katampi na vattatīti veditabbaṃ. Keci pana ‘‘yathāṭhitavasena avadhāraṇaṃ gahetvā vaṭṭatī’’ti vadanti, taṃ na sundaraṃ. Yattha ca nibbematiko hotīti bhikkhūnaṃ atthāya katepi sabbena sabbaṃ parisaṅkitābhāvamāha.

    ౩౯. తమేవత్థం ఆవికాతుం ‘‘సచే పనా’’తిఆది వుత్తం. ఇతరేసం వట్టతీతి అజానన్తానం వట్టతి, జానతోవేత్థ ఆపత్తి హోతీతి. తేయేవాతి యే ఉద్దిస్స కతం, తేయేవ. ఉద్దిస్స కతమంసపరిభోగతో అకప్పియమంసపరిభోగే విసేసం దస్సేతుం ‘‘అకప్పియమంసం పనా’’తిఆది వుత్తం. పురిమస్మిం సచిత్తకాపత్తి, ఇతరస్మిం అచిత్తకా. తేనాహ ‘‘అకప్పియమంసం అజానిత్వా భుఞ్జన్తస్సపి ఆపత్తియేవా’’తి. ‘‘పరిభోగకాలే పుచ్ఛిత్వా పరిభుఞ్జిస్సామీతి వా గహేత్వా పుచ్ఛిత్వావ పరిభుఞ్జితబ్బ’’న్తి (వి॰ సఙ్గ॰ అట్ఠ॰ ౩౯) వచనతో అకప్పియమంసం అజానిత్వా పటిగ్గణ్హన్తస్స పటిగ్గహణే అనాపత్తి సిద్ధా. అజానిత్వా పరిభుఞ్జన్తస్సేవ హి ఆపత్తి వుత్తా. వత్తన్తి వదన్తీతి ఇమినా ఆపత్తి నత్థీతి దస్సేతి.

    39. Tamevatthaṃ āvikātuṃ ‘‘sace panā’’tiādi vuttaṃ. Itaresaṃ vaṭṭatīti ajānantānaṃ vaṭṭati, jānatovettha āpatti hotīti. Teyevāti ye uddissa kataṃ, teyeva. Uddissa katamaṃsaparibhogato akappiyamaṃsaparibhoge visesaṃ dassetuṃ ‘‘akappiyamaṃsaṃ panā’’tiādi vuttaṃ. Purimasmiṃ sacittakāpatti, itarasmiṃ acittakā. Tenāha ‘‘akappiyamaṃsaṃ ajānitvā bhuñjantassapi āpattiyevā’’ti. ‘‘Paribhogakāle pucchitvā paribhuñjissāmīti vā gahetvā pucchitvāva paribhuñjitabba’’nti (vi. saṅga. aṭṭha. 39) vacanato akappiyamaṃsaṃ ajānitvā paṭiggaṇhantassa paṭiggahaṇe anāpatti siddhā. Ajānitvā paribhuñjantasseva hi āpatti vuttā. Vattanti vadantīti iminā āpatti natthīti dasseti.

    ఇతి వినయసఙ్గహసంవణ్ణనాభూతే వినయాలఙ్కారే

    Iti vinayasaṅgahasaṃvaṇṇanābhūte vinayālaṅkāre

    మచ్ఛమంసవినిచ్ఛయకథాలఙ్కారో నామ

    Macchamaṃsavinicchayakathālaṅkāro nāma

    ఛట్ఠో పరిచ్ఛేదో.

    Chaṭṭho paricchedo.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact