Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పటిసమ్భిదామగ్గపాళి • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
౧. మగ్గఙ్గనిద్దేసో
1. Maggaṅganiddeso
౨౪. సమ్మాదిట్ఠియా పఞ్చ వివేకా, పఞ్చ విరాగా, పఞ్చ నిరోధా, పఞ్చ వోస్సగ్గా, ద్వాదస నిస్సయా. సమ్మాసఙ్కప్పస్స…పే॰… సమ్మావాచాయ… సమ్మాకమ్మన్తస్స… సమ్మాఆజీవస్స… సమ్మావాయామస్స… సమ్మాసతియా… సమ్మాసమాధిస్స పఞ్చ వివేకా, పఞ్చ విరాగా, పఞ్చ నిరోధా, పఞ్చ వోస్సగ్గా, ద్వాదస నిస్సయా.
24. Sammādiṭṭhiyā pañca vivekā, pañca virāgā, pañca nirodhā, pañca vossaggā, dvādasa nissayā. Sammāsaṅkappassa…pe… sammāvācāya… sammākammantassa… sammāājīvassa… sammāvāyāmassa… sammāsatiyā… sammāsamādhissa pañca vivekā, pañca virāgā, pañca nirodhā, pañca vossaggā, dvādasa nissayā.
సమ్మాదిట్ఠియా కతమే పఞ్చ వివేకా? విక్ఖమ్భనవివేకో, తదఙ్గవివేకో సముచ్ఛేదవివేకో, పటిప్పస్సద్ధివివేకో, నిస్సరణవివేకో. విక్ఖమ్భనవివేకో చ నీవరణానం పఠమజ్ఝానం భావయతో , తదఙ్గవివేకో చ దిట్ఠిగతానం నిబ్బేధభాగియం సమాధిం భావయతో, సముచ్ఛేదవివేకో చ లోకుత్తరం ఖయగామిమగ్గం భావయతో, పటిప్పస్సద్ధివివేకో చ ఫలక్ఖణే, నిస్సరణవివేకో చ నిరోధో నిబ్బానం. సమ్మాదిట్ఠియా ఇమే పఞ్చ వివేకా. ఇమేసు పఞ్చసు వివేకేసు ఛన్దజాతో హోతి సద్ధాధిముత్తో, చిత్తఞ్చస్స స్వాధిట్ఠితం.
Sammādiṭṭhiyākatame pañca vivekā? Vikkhambhanaviveko, tadaṅgaviveko samucchedaviveko, paṭippassaddhiviveko, nissaraṇaviveko. Vikkhambhanaviveko ca nīvaraṇānaṃ paṭhamajjhānaṃ bhāvayato , tadaṅgaviveko ca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato, samucchedaviveko ca lokuttaraṃ khayagāmimaggaṃ bhāvayato, paṭippassaddhiviveko ca phalakkhaṇe, nissaraṇaviveko ca nirodho nibbānaṃ. Sammādiṭṭhiyā ime pañca vivekā. Imesu pañcasu vivekesu chandajāto hoti saddhādhimutto, cittañcassa svādhiṭṭhitaṃ.
సమ్మాదిట్ఠియా కతమే పఞ్చ విరాగా? విక్ఖమ్భనవిరాగో, తదఙ్గవిరాగో, సముచ్ఛేదవిరాగో, పటిప్పస్సద్ధివిరాగో, నిస్సరణవిరాగో. విక్ఖమ్భనవిరాగో చ నీవరణానం పఠమజ్ఝానం భావయతో, తదఙ్గవిరాగో చ దిట్ఠిగతానం నిబ్బేధభాగియం సమాధిం భావయతో, సముచ్ఛేదవిరాగో చ లోకుత్తరం ఖయగామిమగ్గం భావయతో, పటిప్పస్సద్ధివిరాగో చ ఫలక్ఖణే, నిస్సరణవిరాగో చ నిరోధో నిబ్బానం. సమ్మాదిట్ఠియా ఇమే పఞ్చ విరాగా. ఇమేసు పఞ్చసు విరాగేసు ఛన్దజాతో హోతి సద్ధాధిముత్తో, చిత్తఞ్చస్స స్వాధిట్ఠితం.
Sammādiṭṭhiyā katame pañca virāgā? Vikkhambhanavirāgo, tadaṅgavirāgo, samucchedavirāgo, paṭippassaddhivirāgo, nissaraṇavirāgo. Vikkhambhanavirāgo ca nīvaraṇānaṃ paṭhamajjhānaṃ bhāvayato, tadaṅgavirāgo ca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato, samucchedavirāgo ca lokuttaraṃ khayagāmimaggaṃ bhāvayato, paṭippassaddhivirāgo ca phalakkhaṇe, nissaraṇavirāgo ca nirodho nibbānaṃ. Sammādiṭṭhiyā ime pañca virāgā. Imesu pañcasu virāgesu chandajāto hoti saddhādhimutto, cittañcassa svādhiṭṭhitaṃ.
సమ్మాదిట్ఠియా కతమే పఞ్చ నిరోధా? విక్ఖమ్భననిరోధో, తదఙ్గనిరోధో, సముచ్ఛేదనిరోధో, పటిప్పస్సద్ధినిరోధో, నిస్సరణనిరోధో. విక్ఖమ్భననిరోధో చ నీవరణానం పఠమజ్ఝానం భావయతో, తదఙ్గనిరోధో చ దిట్ఠిగతానం నిబ్బేధభాగియం సమాధిం భావయతో, సముచ్ఛేదనిరోధో చ లోకుత్తరం ఖయగామిమగ్గం భావయతో, పటిప్పస్సద్ధినిరోధో చ ఫలక్ఖణే, నిస్సరణనిరోధో చ అమతా ధాతు. సమ్మాదిట్ఠియా ఇమే పఞ్చ నిరోధా. ఇమేసు పఞ్చసు నిరోధేసు ఛన్దజాతో హోతి సద్ధాధిముత్తో, చిత్తఞ్చస్స స్వాధిట్ఠితం.
Sammādiṭṭhiyākatame pañca nirodhā? Vikkhambhananirodho, tadaṅganirodho, samucchedanirodho, paṭippassaddhinirodho, nissaraṇanirodho. Vikkhambhananirodho ca nīvaraṇānaṃ paṭhamajjhānaṃ bhāvayato, tadaṅganirodho ca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato, samucchedanirodho ca lokuttaraṃ khayagāmimaggaṃ bhāvayato, paṭippassaddhinirodho ca phalakkhaṇe, nissaraṇanirodho ca amatā dhātu. Sammādiṭṭhiyā ime pañca nirodhā. Imesu pañcasu nirodhesu chandajāto hoti saddhādhimutto, cittañcassa svādhiṭṭhitaṃ.
సమ్మాదిట్ఠియా కతమే పఞ్చ వోస్సగ్గా? విక్ఖమ్భనవోస్సగ్గో, తదఙ్గవోస్సగ్గో, సముచ్ఛేదవోస్సగ్గో, పటిప్పస్సద్ధివోస్సగ్గో, నిస్సరణవోస్సగ్గో. విక్ఖమ్భనవోస్సగ్గో చ నీవరణానం పఠమజ్ఝానం భావయతో, తదఙ్గవోస్సగ్గో చ దిట్ఠిగతానం నిబ్బేధభాగియం సమాధిం భావయతో, సముచ్ఛేదవోస్సగ్గో చ లోకుత్తరం ఖయగామిమగ్గం భావయతో, పటిప్పస్సద్ధివోస్సగ్గో చ ఫలక్ఖణే, నిస్సరణవోస్సగ్గో చ నిరోధో నిబ్బానం. సమ్మాదిట్ఠియా ఇమే పఞ్చ వోస్సగ్గా. ఇమేసు పఞ్చసు వోస్సగ్గేసు ఛన్దజాతో హోతి సద్ధాధిముత్తో, చిత్తఞ్చస్స స్వాధిట్ఠితం. సమ్మాదిట్ఠియా ఇమే పఞ్చ వివేకా, పఞ్చ విరాగా, పఞ్చ నిరోధా, పఞ్చ వోస్సగ్గా, ద్వాదస నిస్సయా.
Sammādiṭṭhiyā katame pañca vossaggā? Vikkhambhanavossaggo, tadaṅgavossaggo, samucchedavossaggo, paṭippassaddhivossaggo, nissaraṇavossaggo. Vikkhambhanavossaggo ca nīvaraṇānaṃ paṭhamajjhānaṃ bhāvayato, tadaṅgavossaggo ca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato, samucchedavossaggo ca lokuttaraṃ khayagāmimaggaṃ bhāvayato, paṭippassaddhivossaggo ca phalakkhaṇe, nissaraṇavossaggo ca nirodho nibbānaṃ. Sammādiṭṭhiyā ime pañca vossaggā. Imesu pañcasu vossaggesu chandajāto hoti saddhādhimutto, cittañcassa svādhiṭṭhitaṃ. Sammādiṭṭhiyā ime pañca vivekā, pañca virāgā, pañca nirodhā, pañca vossaggā, dvādasa nissayā.
౨౫. సమ్మాసఙ్కప్పస్స …పే॰… సమ్మావాచాయ… సమ్మాకమ్మన్తస్స… సమ్మాఆజీవస్స… సమ్మావాయామస్స… సమ్మాసతియా… సమ్మాసమాధిస్స కతమే పఞ్చ వివేకా? విక్ఖమ్భనవివేకో, తదఙ్గవివేకో, సముచ్ఛేదవివేకో, పటిప్పస్సద్ధివివేకో, నిస్సరణవివేకో. విక్ఖమ్భనవివేకో చ నీవరణానం పఠమజ్ఝానం భావయతో, తదఙ్గవివేకో చ దిట్ఠిగతానం నిబ్బేధభాగియం సమాధిం భావయతో, సముచ్ఛేదవివేకో చ లోకుత్తరం ఖయగామిమగ్గం భావయతో, పటిప్పస్సద్ధివివేకో చ ఫలక్ఖణే నిస్సరణవివేకో చ నిరోధో నిబ్బానం. సమ్మాసమాధిస్స ఇమే పఞ్చ వివేకా. ఇమేసు పఞ్చసు వివేకేసు ఛన్దజాతో హోతి సద్ధాధిముత్తో, చిత్తఞ్చస్స స్వాధిట్ఠితం.
25.Sammāsaṅkappassa…pe… sammāvācāya… sammākammantassa… sammāājīvassa… sammāvāyāmassa… sammāsatiyā… sammāsamādhissa katame pañca vivekā? Vikkhambhanaviveko, tadaṅgaviveko, samucchedaviveko, paṭippassaddhiviveko, nissaraṇaviveko. Vikkhambhanaviveko ca nīvaraṇānaṃ paṭhamajjhānaṃ bhāvayato, tadaṅgaviveko ca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato, samucchedaviveko ca lokuttaraṃ khayagāmimaggaṃ bhāvayato, paṭippassaddhiviveko ca phalakkhaṇe nissaraṇaviveko ca nirodho nibbānaṃ. Sammāsamādhissa ime pañca vivekā. Imesu pañcasu vivekesu chandajāto hoti saddhādhimutto, cittañcassa svādhiṭṭhitaṃ.
సమ్మాసమాధిస్స కతమే పఞ్చ విరాగా? విక్ఖమ్భనవిరాగో, తదఙ్గవిరాగో, సముచ్ఛేదవిరాగో , పటిప్పస్సద్ధివిరాగో, నిస్సరణవిరాగో. విక్ఖమ్భనవిరాగో చ నీవరణానం పఠమజ్ఝానం భావయతో, తదఙ్గవిరాగో చ దిట్ఠిగతానం నిబ్బేధభాగియం సమాధిం భావయతో, సముచ్ఛేదవిరాగో చ లోకుత్తరం ఖయగామిమగ్గం భావయతో, పటిప్పస్సద్ధివిరాగో చ ఫలక్ఖణే, నిస్సరణవిరాగో చ నిరోధో నిబ్బానం. సమ్మాసమాధిస్స ఇమే పఞ్చ విరాగా. ఇమేసు పఞ్చసు విరాగేసు ఛన్దజాతో హోతి సద్ధాధిముత్తో, చిత్తఞ్చస్స స్వాధిట్ఠితం.
Sammāsamādhissa katame pañca virāgā? Vikkhambhanavirāgo, tadaṅgavirāgo, samucchedavirāgo , paṭippassaddhivirāgo, nissaraṇavirāgo. Vikkhambhanavirāgo ca nīvaraṇānaṃ paṭhamajjhānaṃ bhāvayato, tadaṅgavirāgo ca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato, samucchedavirāgo ca lokuttaraṃ khayagāmimaggaṃ bhāvayato, paṭippassaddhivirāgo ca phalakkhaṇe, nissaraṇavirāgo ca nirodho nibbānaṃ. Sammāsamādhissa ime pañca virāgā. Imesu pañcasu virāgesu chandajāto hoti saddhādhimutto, cittañcassa svādhiṭṭhitaṃ.
సమ్మాసమాధిస్స కతమే పఞ్చ నిరోధా? విక్ఖమ్భననిరోధో , తదఙ్గనిరోధో, సముచ్ఛేదనిరోధో, పటిప్పస్సద్ధినిరోధో, నిస్సరణనిరోధో. విక్ఖమ్భననిరోధో చ నీవరణానం పఠమజ్ఝానం భావయతో, తదఙ్గనిరోధో చ దిట్ఠిగతానం నిబ్బేధభాగియం సమాధిం భావయతో, సముచ్ఛేదనిరోధో చ లోకుత్తరం ఖయగామిమగ్గం భావయతో, పటిప్పస్సద్ధినిరోధో చ ఫలక్ఖణే, నిస్సరణనిరోధో చ అమతా ధాతు. సమ్మాసమాధిస్స ఇమే పఞ్చ నిరోధా. ఇమేసు పఞ్చసు నిరోధేసు ఛన్దజాతో హోతి సద్ధాధిముత్తో, చిత్తఞ్చస్స స్వాధిట్ఠితం.
Sammāsamādhissa katame pañca nirodhā? Vikkhambhananirodho , tadaṅganirodho, samucchedanirodho, paṭippassaddhinirodho, nissaraṇanirodho. Vikkhambhananirodho ca nīvaraṇānaṃ paṭhamajjhānaṃ bhāvayato, tadaṅganirodho ca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato, samucchedanirodho ca lokuttaraṃ khayagāmimaggaṃ bhāvayato, paṭippassaddhinirodho ca phalakkhaṇe, nissaraṇanirodho ca amatā dhātu. Sammāsamādhissa ime pañca nirodhā. Imesu pañcasu nirodhesu chandajāto hoti saddhādhimutto, cittañcassa svādhiṭṭhitaṃ.
సమ్మాసమాధిస్స కతమే పఞ్చ వోస్సగ్గా? విక్ఖమ్భనవోస్సగ్గో, తదఙ్గవోస్సగ్గో, సముచ్ఛేదవోస్సగ్గో, పటిప్పస్సద్ధివోస్సగ్గో, నిస్సరణవోస్సగ్గో. విక్ఖమ్భనవోస్సగ్గో చ నీవరణానం పఠమజ్ఝానం భావయతో, తదఙ్గవోస్సగ్గో చ దిట్ఠిగతానం నిబ్బేధభాగియం సమాధిం భావయతో, సముచ్ఛేదవోస్సగ్గో చ లోకుత్తరం ఖయగామిమగ్గం భావయతో, పటిప్పస్సద్ధివోస్సగ్గో చ ఫలక్ఖణే, నిస్సరణవోస్సగ్గో చ నిరోధో నిబ్బానం. సమ్మాసమాధిస్స ఇమే పఞ్చ వోస్సగ్గా. ఇమేసు పఞ్చసు వోస్సగ్గేసు ఛన్దజాతో హోతి సద్ధాధిముత్తో, చిత్తఞ్చస్స స్వాధిట్ఠితం. సమ్మాసమాధిస్స ఇమే పఞ్చ వివేకా, పఞ్చ విరాగా, పఞ్చ నిరోధా, పఞ్చ వోస్సగ్గా, ద్వాదస నిస్సయా.
Sammāsamādhissa katame pañca vossaggā? Vikkhambhanavossaggo, tadaṅgavossaggo, samucchedavossaggo, paṭippassaddhivossaggo, nissaraṇavossaggo. Vikkhambhanavossaggo ca nīvaraṇānaṃ paṭhamajjhānaṃ bhāvayato, tadaṅgavossaggo ca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato, samucchedavossaggo ca lokuttaraṃ khayagāmimaggaṃ bhāvayato, paṭippassaddhivossaggo ca phalakkhaṇe, nissaraṇavossaggo ca nirodho nibbānaṃ. Sammāsamādhissa ime pañca vossaggā. Imesu pañcasu vossaggesu chandajāto hoti saddhādhimutto, cittañcassa svādhiṭṭhitaṃ. Sammāsamādhissa ime pañca vivekā, pañca virāgā, pañca nirodhā, pañca vossaggā, dvādasa nissayā.
౨౬. ‘‘సేయ్యథాపి, భిక్ఖవే, యే కేచి బలకరణీయా కమ్మన్తా కరీయన్తి , సబ్బే తే పథవిం నిస్సాయ పథవియం పతిట్ఠాయ ఏవమేతే బలకరణీయా కమ్మన్తా కరీయన్తి; ఏవమేవం ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు సీలం నిస్సాయ సీలే పతిట్ఠాయ సత్త బోజ్ఝఙ్గే భావేతి, సత్త బోజ్ఝఙ్గే బహులీకరోతి…పే॰… సత్త బోజ్ఝఙ్గే భావేన్తో సత్త బోజ్ఝఙ్గే బహులీకరోన్తో వుద్ధిం విరూళ్హిం వేపుల్లం పాపుణాతి ధమ్మేసు…పే॰… పఞ్చ బలాని భావేతి, పఞ్చ బలాని బహులీకరోతి…పే॰… పఞ్చ బలాని భావేన్తో పఞ్చ బలాని బహులీకరోన్తో వుద్ధిం విరూళ్హిం వేపుల్లం పాపుణాతి ధమ్మేసు…పే॰… పఞ్చిన్ద్రియాని భావేతి, పఞ్చిన్ద్రియాని బహులీకరోతి…పే॰….
26. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, ye keci balakaraṇīyā kammantā karīyanti , sabbe te pathaviṃ nissāya pathaviyaṃ patiṭṭhāya evamete balakaraṇīyā kammantā karīyanti; evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu sīlaṃ nissāya sīle patiṭṭhāya satta bojjhaṅge bhāveti, satta bojjhaṅge bahulīkaroti…pe… satta bojjhaṅge bhāvento satta bojjhaṅge bahulīkaronto vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ pāpuṇāti dhammesu…pe… pañca balāni bhāveti, pañca balāni bahulīkaroti…pe… pañca balāni bhāvento pañca balāni bahulīkaronto vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ pāpuṇāti dhammesu…pe… pañcindriyāni bhāveti, pañcindriyāni bahulīkaroti…pe….
‘‘సేయ్యథాపి, భిక్ఖవే, యే కేచి బీజగామభూతగామా వుద్ధిం విరూళ్హిం వేపుల్లం ఆపజ్జన్తి, సబ్బే తే పథవిం నిస్సాయ పథవియం పతిట్ఠాయ ఏవమేతే బీజగామభూతగామా వుద్ధిం విరూళ్హిం వేపుల్లం ఆపజ్జన్తి, ఏవమేవం ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు సీలం నిస్సాయ సీలే పతిట్ఠాయ పఞ్చిన్ద్రియాని భావేన్తో పఞ్చిన్ద్రియాని బహులీకరోన్తో వుద్ధిం విరూళ్హిం వేపుల్లం పాపుణాతి ధమ్మేసు.
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, ye keci bījagāmabhūtagāmā vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjanti, sabbe te pathaviṃ nissāya pathaviyaṃ patiṭṭhāya evamete bījagāmabhūtagāmā vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjanti, evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu sīlaṃ nissāya sīle patiṭṭhāya pañcindriyāni bhāvento pañcindriyāni bahulīkaronto vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ pāpuṇāti dhammesu.
‘‘కథఞ్చ , భిక్ఖవే, భిక్ఖు సీలం నిస్సాయ సీలే పతిట్ఠాయ పఞ్చిన్ద్రియాని భావేన్తో పఞ్చిన్ద్రియాని బహులీకరోన్తో వుద్ధిం విరూళ్హిం వేపుల్లం పాపుణాతి ధమ్మేసు? ఇధ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు సద్ధిన్ద్రియం భావేతి వివేకనిస్సితం విరాగనిస్సితం నిరోధనిస్సితం వోస్సగ్గపరిణామిం. వీరియిన్ద్రియం భావేతి…పే॰… సతిన్ద్రియం భావేతి…పే॰… సమాధిన్ద్రియం భావేతి…పే॰… పఞ్ఞిన్ద్రియం భావేతి వివేకనిస్సితం విరాగనిస్సితం నిరోధనిస్సితం వోస్సగ్గపరిణామిం. ఏవం ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు సీలం నిస్సాయ…పే॰… పాపుణాతి ధమ్మేసూ’’తి.
‘‘Kathañca , bhikkhave, bhikkhu sīlaṃ nissāya sīle patiṭṭhāya pañcindriyāni bhāvento pañcindriyāni bahulīkaronto vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ pāpuṇāti dhammesu? Idha, bhikkhave, bhikkhu saddhindriyaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ. Vīriyindriyaṃ bhāveti…pe… satindriyaṃ bhāveti…pe… samādhindriyaṃ bhāveti…pe… paññindriyaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu sīlaṃ nissāya…pe… pāpuṇāti dhammesū’’ti.
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ఖుద్దకనికాయ (అట్ఠకథా) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / పటిసమ్భిదామగ్గ-అట్ఠకథా • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / మగ్గఙ్గనిద్దేసవణ్ణనా • Maggaṅganiddesavaṇṇanā