Library / Tipiṭaka / д̇ибидага • Tipiṭaka / ж̇аад̇ага-адтагат̇аа • Jātaka-aṭṭhakathā |
9. магхад̣̇зваж̇аад̇агаван̣н̣анаа
9. Maghadevajātakavaṇṇanā
уд̇д̇аман̇г̇арухаа маяханд̇и ид̣̇ам̣ сад̇т̇аа ж̇зд̇аванз вихаранд̇о махаабхинигкаманам̣ аараб̣бха гат̇зси. д̇ам̣ хздтаа нид̣̇аанагат̇ааяам̣ гат̇ид̇амзва. д̇асмим̣ бана гаалз бхигкуу д̣̇асаб̣аласса нзгкаммам̣ ван̣н̣аяанд̇аа нисийд̣̇им̣су. ат̇а сад̇т̇аа д̇хаммасабхам̣ ааг̇анд̇ваа б̣уд̣̇д̇хаасанз нисинно бхигкуу ааманд̇зси ‘‘гааяа нуд̇т̇а, бхигкавз, зд̇арахи гат̇ааяа саннисиннаа’’д̇и. ‘‘бханд̇з, на ан̃н̃ааяа гат̇ааяа, д̇умхаагам̣язва бана нзгкаммам̣ ван̣н̣аяамаанаа нисиннаамхаа’’д̇и вуд̇д̇з ‘‘на, бхигкавз, д̇ат̇ааг̇ад̇о зд̇арахиязва нзгкаммам̣ нигканд̇о, буб̣б̣зби нигканд̇оязваа’’д̇и ааха. бхигкуу д̇ассад̇т̇ассаавибхаавад̇т̇ам̣ бхаг̇аванд̇ам̣ яаажим̣су, бхаг̇аваа бхаванд̇арзна бадижчаннам̣ гааран̣ам̣ баагадам̣ агааси.
Uttamaṅgaruhā mayhanti idaṃ satthā jetavane viharanto mahābhinikkhamanaṃ ārabbha kathesi. Taṃ heṭṭhā nidānakathāyaṃ kathitameva. Tasmiṃ pana kāle bhikkhū dasabalassa nekkhammaṃ vaṇṇayantā nisīdiṃsu. Atha satthā dhammasabhaṃ āgantvā buddhāsane nisinno bhikkhū āmantesi ‘‘kāya nuttha, bhikkhave, etarahi kathāya sannisinnā’’ti. ‘‘Bhante, na aññāya kathāya, tumhākaṃyeva pana nekkhammaṃ vaṇṇayamānā nisinnāmhā’’ti vutte ‘‘na, bhikkhave, tathāgato etarahiyeva nekkhammaṃ nikkhanto, pubbepi nikkhantoyevā’’ti āha. Bhikkhū tassatthassāvibhāvatthaṃ bhagavantaṃ yāciṃsu, bhagavā bhavantarena paṭicchannaṃ kāraṇaṃ pākaṭaṃ akāsi.
ад̇ийд̇з вид̣̇зхарадтз мит̇илааяам̣ магхад̣̇зво наама рааж̇аа ахоси д̇хаммиго д̇хаммарааж̇аа. со жад̇ураасийд̇и вассасахассаани гумаарагийл̣ам̣ гийл̣и, д̇ат̇аа обараж̇ж̇ам̣, д̇ат̇аа махаараж̇ж̇ам̣ гад̇ваа д̣̇ийгхамад̣̇д̇хаанам̣ кзбзд̇ваа згад̣̇ивасам̣ габбагам̣ ааманд̇зси ‘‘яад̣̇аа мз, самма габбага, сирасмим̣ балид̇аани бассзяяааси, ат̇а мз аарожзяяаасий’’д̇и. габбагоби д̣̇ийгхамад̣̇д̇хаанам̣ кзбзд̇ваа згад̣̇ивасам̣ ран̃н̃о ан̃ж̇анаван̣н̣аанам̣ гзсаанам̣ анд̇арз згамзва балид̇ам̣ д̣̇исваа ‘‘д̣̇зва, згам̣ д̇з балид̇ам̣ д̣̇иссад̇ий’’д̇и аарожзси. ‘‘д̇зна хи мз, самма, д̇ам̣ балид̇ам̣ уд̣̇д̇харид̇ваа баан̣имхи табзхий’’д̇и жа вуд̇д̇з суван̣н̣асан̣д̣аасзна уд̣̇д̇харид̇ваа ран̃н̃о баан̣имхи бад̇идтаабзси. д̇ад̣̇аа ран̃н̃о жад̇ураасийд̇и вассасахассаани ааяу авасидтам̣ ход̇и. звам̣ санд̇зби балид̇ам̣ д̣̇исваава мажжурааж̇аанам̣ ааг̇анд̇ваа самийбз тид̇ам̣ вияа ад̇д̇аанам̣ аад̣̇ид̇д̇абан̣н̣асаалам̣ бавидтам̣ вияа жа ман̃н̃амаано сам̣взг̇ам̣ аабаж̇ж̇ид̇ваа ‘‘б̣аала магхад̣̇зва, яаава балид̇ассуббаад̣̇аава имз гилзсз ж̇ахид̇ум̣ наасагкий’’д̇и жинд̇зси.
Atīte videharaṭṭhe mithilāyaṃ maghadevo nāma rājā ahosi dhammiko dhammarājā. So caturāsīti vassasahassāni kumārakīḷaṃ kīḷi, tathā oparajjaṃ, tathā mahārajjaṃ katvā dīghamaddhānaṃ khepetvā ekadivasaṃ kappakaṃ āmantesi ‘‘yadā me, samma kappaka, sirasmiṃ palitāni passeyyāsi, atha me āroceyyāsī’’ti. Kappakopi dīghamaddhānaṃ khepetvā ekadivasaṃ rañño añjanavaṇṇānaṃ kesānaṃ antare ekameva palitaṃ disvā ‘‘deva, ekaṃ te palitaṃ dissatī’’ti ārocesi. ‘‘Tena hi me, samma, taṃ palitaṃ uddharitvā pāṇimhi ṭhapehī’’ti ca vutte suvaṇṇasaṇḍāsena uddharitvā rañño pāṇimhi patiṭṭhāpesi. Tadā rañño caturāsīti vassasahassāni āyu avasiṭṭhaṃ hoti. Evaṃ santepi palitaṃ disvāva maccurājānaṃ āgantvā samīpe ṭhitaṃ viya attānaṃ ādittapaṇṇasālaṃ paviṭṭhaṃ viya ca maññamāno saṃvegaṃ āpajjitvā ‘‘bāla maghadeva, yāva palitassuppādāva ime kilese jahituṃ nāsakkhī’’ti cintesi.
д̇ассзвам̣ балид̇абаад̇убхаавам̣ ааваж̇ж̇знд̇асса анд̇од̣аахо уббаж̇ж̇и, сарийраа сзд̣̇аа мужжим̣су, саадагаа бийл̣зд̇ваа абанзд̇аб̣б̣аагаараббад̇д̇аа ахзсум̣. со ‘‘аж̇ж̇зва маяаа нигкамид̇ваа баб̣б̣аж̇ид̇ум̣ ваддад̇ий’’д̇и габбагасса сад̇асахассудтаанагам̣ г̇аамаварам̣ д̣̇ад̇ваа ж̇здтабуд̇д̇ам̣ баггосаабзд̇ваа ‘‘д̇аад̇а, мама сийсз балид̇ам̣ баад̇убхууд̇ам̣, махаллагомхи ж̇аад̇о, бхуд̇д̇аа ко бана мз маанусагаа гаамаа, ид̣̇аани д̣̇иб̣б̣з гаамз бариязсиссаами, нзгкаммагаало маяхам̣, д̇вам̣ имам̣ раж̇ж̇ам̣ бадибаж̇ж̇а, ахам̣ бана баб̣б̣аж̇ид̇ваа магхад̣̇зваамб̣авануяяаанз васанд̇о саман̣ад̇хаммам̣ гариссаамий’’д̇и ааха. д̇ам̣ звам̣ баб̣б̣аж̇ид̇угаамам̣ амажжаа убасан̇гамид̇ваа ‘‘д̣̇зва, гим̣ д̇умхаагам̣ баб̣б̣аж̇ж̇аагааран̣а’’нд̇и бужчим̣су. рааж̇аа балид̇ам̣ хад̇т̇зна г̇ахзд̇ваа амажжаанам̣ имам̣ г̇аат̇амааха –
Tassevaṃ palitapātubhāvaṃ āvajjentassa antoḍāho uppajji, sarīrā sedā mucciṃsu, sāṭakā pīḷetvā apanetabbākārappattā ahesuṃ. So ‘‘ajjeva mayā nikkhamitvā pabbajituṃ vaṭṭatī’’ti kappakassa satasahassuṭṭhānakaṃ gāmavaraṃ datvā jeṭṭhaputtaṃ pakkosāpetvā ‘‘tāta, mama sīse palitaṃ pātubhūtaṃ, mahallakomhi jāto, bhuttā kho pana me mānusakā kāmā, idāni dibbe kāme pariyesissāmi, nekkhammakālo mayhaṃ, tvaṃ imaṃ rajjaṃ paṭipajja, ahaṃ pana pabbajitvā maghadevaambavanuyyāne vasanto samaṇadhammaṃ karissāmī’’ti āha. Taṃ evaṃ pabbajitukāmaṃ amaccā upasaṅkamitvā ‘‘deva, kiṃ tumhākaṃ pabbajjākāraṇa’’nti pucchiṃsu. Rājā palitaṃ hatthena gahetvā amaccānaṃ imaṃ gāthamāha –
9.
9.
‘‘уд̇д̇аман̇г̇арухаа маяхам̣, имз ж̇аад̇аа ваяохараа;
‘‘Uttamaṅgaruhā mayhaṃ, ime jātā vayoharā;
баад̇убхууд̇аа д̣̇звад̣̇ууд̇аа, баб̣б̣аж̇ж̇аасамаяо мамаа’’д̇и.
Pātubhūtā devadūtā, pabbajjāsamayo mamā’’ti.
д̇ад̇т̇а уд̇д̇аман̇г̇арухаад̇и гзсаа. гзсаа хи саб̣б̣зсам̣ хад̇т̇абаад̣̇аад̣̇ийнам̣ ан̇г̇аанам̣ уд̇д̇амз сирасмим̣ рухад̇д̇аа ‘‘уд̇д̇аман̇г̇арухаа’’д̇и вужжанд̇и. имз ж̇аад̇аа ваяохараад̇и бассат̇а, д̇аад̇аа, балид̇абаад̇убхаавзна д̇ин̣н̣ам̣ ваяаанам̣ харан̣ад̇о имз ж̇аад̇аа ваяохараа. баад̇убхууд̇аад̇и ниб̣б̣ад̇д̇аа. д̣̇звад̣̇ууд̇аад̇и д̣̇зво вужжад̇и мажжу, д̇асса д̣̇ууд̇аад̇и д̣̇звад̣̇ууд̇аа. сирасмин̃хи балид̇зсу баад̇убхууд̇зсу мажжурааж̇асса санд̇игз тид̇о вияа ход̇и, д̇асмаа балид̇аани ‘‘мажжуд̣̇звасса д̣̇ууд̇аа’’д̇и вужжанд̇и. д̣̇зваа вияа д̣̇ууд̇аад̇иби д̣̇звад̣̇ууд̇аа. яат̇аа хи алан̇гад̇абадияад̇д̇ааяа д̣̇звад̇ааяа аагаасз тад̇ваа ‘‘асугад̣̇ивасз д̇вам̣ мариссасий’’д̇и вуд̇д̇з д̇ам̣ д̇ат̇зва ход̇и, звам̣ сирасмим̣ балид̇зсу баад̇убхууд̇зсу д̣̇звад̇ааяа б̣яаагаран̣асад̣̇исамзва ход̇и, д̇асмаа балид̇аани ‘‘д̣̇звасад̣̇исаа д̣̇ууд̇аа’’д̇и вужжанд̇и. висуд̣̇д̇хид̣̇зваанам̣ д̣̇ууд̇аад̇иби д̣̇звад̣̇ууд̇аа. саб̣б̣аб̣од̇хисад̇д̇аа хи ж̇ин̣н̣аб̣яаад̇химад̇абаб̣б̣аж̇ид̇з д̣̇исваава сам̣взг̇амаабаж̇ж̇ид̇ваа нигкамма баб̣б̣аж̇анд̇и. яат̇ааха –
Tattha uttamaṅgaruhāti kesā. Kesā hi sabbesaṃ hatthapādādīnaṃ aṅgānaṃ uttame sirasmiṃ ruhattā ‘‘uttamaṅgaruhā’’ti vuccanti. Ime jātā vayoharāti passatha, tātā, palitapātubhāvena tiṇṇaṃ vayānaṃ haraṇato ime jātā vayoharā. Pātubhūtāti nibbattā. Devadūtāti devo vuccati maccu, tassa dūtāti devadūtā. Sirasmiñhi palitesu pātubhūtesu maccurājassa santike ṭhito viya hoti, tasmā palitāni ‘‘maccudevassa dūtā’’ti vuccanti. Devā viya dūtātipi devadūtā. Yathā hi alaṅkatapaṭiyattāya devatāya ākāse ṭhatvā ‘‘asukadivase tvaṃ marissasī’’ti vutte taṃ tatheva hoti, evaṃ sirasmiṃ palitesu pātubhūtesu devatāya byākaraṇasadisameva hoti, tasmā palitāni ‘‘devasadisā dūtā’’ti vuccanti. Visuddhidevānaṃ dūtātipi devadūtā. Sabbabodhisattā hi jiṇṇabyādhimatapabbajite disvāva saṃvegamāpajjitvā nikkhamma pabbajanti. Yathāha –
‘‘ж̇ин̣н̣ан̃жа д̣̇исваа д̣̇укид̇ан̃жа б̣яаад̇хид̇ам̣, мад̇ан̃жа д̣̇исваа г̇ад̇амааяусан̇каяам̣;
‘‘Jiṇṇañca disvā dukhitañca byādhitaṃ, matañca disvā gatamāyusaṅkhayaṃ;
гаасааяавад̇т̇ам̣ баб̣б̣аж̇ид̇ан̃жа д̣̇исваа, д̇асмаа ахам̣ баб̣б̣аж̇ид̇омхи рааж̇аа’’д̇и. (т̇зраг̇аа. 73 т̇огам̣ висад̣̇исам̣);
Kāsāyavatthaṃ pabbajitañca disvā, tasmā ahaṃ pabbajitomhi rājā’’ti. (theragā. 73 thokaṃ visadisaṃ);
иминаа барияааязна балид̇аани висуд̣̇д̇хид̣̇зваанам̣ д̣̇ууд̇ад̇д̇аа ‘‘д̣̇звад̣̇ууд̇аа’’д̇и вужжанд̇и. баб̣б̣аж̇ж̇аасамаяо мамаад̇и г̇ихибхаавад̇о нигканд̇адтзна ‘‘баб̣б̣аж̇ж̇аа’’д̇и лад̣̇д̇ханаамасса саман̣алин̇г̇аг̇ахан̣асса гаало маяханд̇и д̣̇ассзд̇и.
Iminā pariyāyena palitāni visuddhidevānaṃ dūtattā ‘‘devadūtā’’ti vuccanti. Pabbajjāsamayo mamāti gihibhāvato nikkhantaṭṭhena ‘‘pabbajjā’’ti laddhanāmassa samaṇaliṅgagahaṇassa kālo mayhanti dasseti.
со звам̣ вад̇ваа д̇ам̣ д̣̇ивасамзва раж̇ж̇ам̣ бахааяа исибаб̣б̣аж̇ж̇ам̣ баб̣б̣аж̇ид̇ваа д̇асмим̣язва магхад̣̇зваамб̣аванз вихаранд̇о жад̇ураасийд̇и вассасахассаани жад̇д̇ааро б̣рахмавихаарз бхаавзд̇ваа абарихийнаж̇жхаанз тид̇о гаалам̣ гад̇ваа б̣рахмалогз ниб̣б̣ад̇д̇ид̇ваа буна д̇ад̇о жуд̇о мит̇илааяам̣язва ними наама рааж̇аа худ̇ваа осаггамаанам̣ ад̇д̇ано вам̣сам̣ гхадзд̇ваа д̇ад̇т̇зва амб̣аванз баб̣б̣аж̇ид̇ваа б̣рахмавихаарз бхаавзд̇ваа буна б̣рахмалогуубаг̇ова ахоси.
So evaṃ vatvā taṃ divasameva rajjaṃ pahāya isipabbajjaṃ pabbajitvā tasmiṃyeva maghadevaambavane viharanto caturāsīti vassasahassāni cattāro brahmavihāre bhāvetvā aparihīnajjhāne ṭhito kālaṃ katvā brahmaloke nibbattitvā puna tato cuto mithilāyaṃyeva nimi nāma rājā hutvā osakkamānaṃ attano vaṃsaṃ ghaṭetvā tattheva ambavane pabbajitvā brahmavihāre bhāvetvā puna brahmalokūpagova ahosi.
сад̇т̇ааби ‘‘на, бхигкавз, д̇ат̇ааг̇ад̇о ид̣̇аанзва махаабхинигкаманам̣ нигканд̇о, буб̣б̣зби нигканд̇оязваа’’д̇и имам̣ д̇хаммад̣̇зсанам̣ аахарид̇ваа д̣̇ассзд̇ваа жад̇д̇аари сажжаани багаасзси, сажжабарияосаанз гзжи сод̇аабаннаа ахзсум̣, гзжи сагад̣̇ааг̇аамино, гзжи анааг̇аамино. ид̇и бхаг̇аваа имаани д̣̇вз вад̇т̇ууни гат̇зд̇ваа анусанд̇хим̣ гхадзд̇ваа ж̇аад̇агам̣ самод̇хаанзси ‘‘д̇ад̣̇аа габбаго аананд̣̇о ахоси, буд̇д̇о раахуло, магхад̣̇зварааж̇аа бана ахамзва ахоси’’нд̇и.
Satthāpi ‘‘na, bhikkhave, tathāgato idāneva mahābhinikkhamanaṃ nikkhanto, pubbepi nikkhantoyevā’’ti imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā dassetvā cattāri saccāni pakāsesi, saccapariyosāne keci sotāpannā ahesuṃ, keci sakadāgāmino, keci anāgāmino. Iti bhagavā imāni dve vatthūni kathetvā anusandhiṃ ghaṭetvā jātakaṃ samodhānesi ‘‘tadā kappako ānando ahosi, putto rāhulo, maghadevarājā pana ahameva ahosi’’nti.
магхад̣̇зваж̇аад̇агаван̣н̣анаа навамаа.
Maghadevajātakavaṇṇanā navamā.
Related texts:
д̇ибидага (муула) • Tipiṭaka (Mūla) / суд̇д̇абидага • Suttapiṭaka / куд̣̇д̣̇аганигааяа • Khuddakanikāya / ж̇аад̇агабаал̣и • Jātakapāḷi / 9. магхад̣̇зваж̇аад̇агам̣ • 9. Maghadevajātakaṃ