Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / జాతకపాళి • Jātakapāḷi

    ౫౨౮. మహాబోధిజాతకం (౩)

    528. Mahābodhijātakaṃ (3)

    ౧౨౪.

    124.

    ‘‘కిం ను దణ్డం కిమజినం, కిం ఛత్తం కిముపాహనం;

    ‘‘Kiṃ nu daṇḍaṃ kimajinaṃ, kiṃ chattaṃ kimupāhanaṃ;

    కిమఙ్కుసఞ్చ పత్తఞ్చ, సఙ్ఘాటిఞ్చాపి బ్రాహ్మణ;

    Kimaṅkusañca pattañca, saṅghāṭiñcāpi brāhmaṇa;

    తరమానరూపోహాసి 1, కిం ను పత్థయసే దిసం’’.

    Taramānarūpohāsi 2, kiṃ nu patthayase disaṃ’’.

    ౧౨౫.

    125.

    ‘‘ద్వాదసేతాని వస్సాని, వుసితాని తవన్తికే;

    ‘‘Dvādasetāni vassāni, vusitāni tavantike;

    నాభిజానామి సోణేన, పిఙ్గలేనాభికూజితం.

    Nābhijānāmi soṇena, piṅgalenābhikūjitaṃ.

    ౧౨౬.

    126.

    ‘‘స్వాయం దిత్తోవ నదతి, సుక్కదాఠం విదంసయం;

    ‘‘Svāyaṃ dittova nadati, sukkadāṭhaṃ vidaṃsayaṃ;

    తవ సుత్వా సభరియస్స, వీతసద్ధస్స మం పతి’’.

    Tava sutvā sabhariyassa, vītasaddhassa maṃ pati’’.

    ౧౨౭.

    127.

    ‘‘అహు ఏస కతో దోసో, యథా భాససి బ్రాహ్మణ;

    ‘‘Ahu esa kato doso, yathā bhāsasi brāhmaṇa;

    ఏస భియ్యో పసీదామి, వస బ్రాహ్మణ మాగమా’’.

    Esa bhiyyo pasīdāmi, vasa brāhmaṇa māgamā’’.

    ౧౨౮.

    128.

    ‘‘సబ్బసేతో పురే ఆసి, తతోపి సబలో అహు;

    ‘‘Sabbaseto pure āsi, tatopi sabalo ahu;

    సబ్బలోహితకో దాని, కాలో పక్కమితుం మమ.

    Sabbalohitako dāni, kālo pakkamituṃ mama.

    ౧౨౯.

    129.

    ‘‘అబ్భన్తరం పురే ఆసి, తతో మజ్ఝే తతో బహి;

    ‘‘Abbhantaraṃ pure āsi, tato majjhe tato bahi;

    పురా నిద్ధమనా హోతి, సయమేవ వజామహం.

    Purā niddhamanā hoti, sayameva vajāmahaṃ.

    ౧౩౦.

    130.

    ‘‘వీతసద్ధం న సేవేయ్య, ఉదపానంవనోదకం;

    ‘‘Vītasaddhaṃ na seveyya, udapānaṃvanodakaṃ;

    సచేపి నం అనుఖణే, వారి కద్దమగన్ధికం.

    Sacepi naṃ anukhaṇe, vāri kaddamagandhikaṃ.

    ౧౩౧.

    131.

    ‘‘పసన్నమేవ సేవేయ్య, అప్పసన్నం వివజ్జయే;

    ‘‘Pasannameva seveyya, appasannaṃ vivajjaye;

    పసన్నం పయిరుపాసేయ్య, రహదం వుదకత్థికో.

    Pasannaṃ payirupāseyya, rahadaṃ vudakatthiko.

    ౧౩౨.

    132.

    ‘‘భజే భజన్తం పురిసం, అభజన్తం న భజ్జయే 3;

    ‘‘Bhaje bhajantaṃ purisaṃ, abhajantaṃ na bhajjaye 4;

    అసప్పురిసధమ్మో సో, యో భజన్తం న భజ్జతి 5.

    Asappurisadhammo so, yo bhajantaṃ na bhajjati 6.

    ౧౩౩.

    133.

    ‘‘యో భజన్తం న భజతి, సేవమానం న సేవతి;

    ‘‘Yo bhajantaṃ na bhajati, sevamānaṃ na sevati;

    స వే మనుస్సపాపిట్ఠో, మిగో సాఖస్సితో యథా.

    Sa ve manussapāpiṭṭho, migo sākhassito yathā.

    ౧౩౪.

    134.

    ‘‘అచ్చాభిక్ఖణసంసగ్గా, అసమోసరణేన చ;

    ‘‘Accābhikkhaṇasaṃsaggā, asamosaraṇena ca;

    ఏతేన మిత్తా జీరన్తి, అకాలే యాచనాయ చ.

    Etena mittā jīranti, akāle yācanāya ca.

    ౧౩౫.

    135.

    ‘‘తస్మా నాభిక్ఖణం గచ్ఛే, న చ గచ్ఛే చిరాచిరం;

    ‘‘Tasmā nābhikkhaṇaṃ gacche, na ca gacche cirāciraṃ;

    కాలేన యాచం యాచేయ్య, ఏవం మిత్తా న జీయరే 7.

    Kālena yācaṃ yāceyya, evaṃ mittā na jīyare 8.

    ౧౩౬.

    136.

    ‘‘అతిచిరం నివాసేన, పియో భవతి అప్పియో;

    ‘‘Aticiraṃ nivāsena, piyo bhavati appiyo;

    ఆమన్త ఖో తం గచ్ఛామ, పురా తే హోమ అప్పియా’’.

    Āmanta kho taṃ gacchāma, purā te homa appiyā’’.

    ౧౩౭.

    137.

    ‘‘ఏవం చే యాచమానానం, అఞ్జలిం నావబుజ్ఝసి;

    ‘‘Evaṃ ce yācamānānaṃ, añjaliṃ nāvabujjhasi;

    పరిచారకానం సతం 9, వచనం న కరోసి నో;

    Paricārakānaṃ sataṃ 10, vacanaṃ na karosi no;

    ఏవం తం అభియాచామ, పున కయిరాసి పరియాయం’’.

    Evaṃ taṃ abhiyācāma, puna kayirāsi pariyāyaṃ’’.

    ౧౩౮.

    138.

    ‘‘ఏవం చే నో విహరతం, అన్తరాయో న హేస్సతి;

    ‘‘Evaṃ ce no viharataṃ, antarāyo na hessati;

    తుయ్హం వాపి 11 మహారాజ, మయ్హం వా 12 రట్ఠవద్ధన;

    Tuyhaṃ vāpi 13 mahārāja, mayhaṃ vā 14 raṭṭhavaddhana;

    అప్పేవ నామ పస్సేమ, అహోరత్తానమచ్చయే’’.

    Appeva nāma passema, ahorattānamaccaye’’.

    ౧౩౯.

    139.

    ‘‘ఉదీరణా చే సంగత్యా, భావాయ మనువత్తతి;

    ‘‘Udīraṇā ce saṃgatyā, bhāvāya manuvattati;

    అకామా అకరణీయం వా, కరణీయం వాపి కుబ్బతి;

    Akāmā akaraṇīyaṃ vā, karaṇīyaṃ vāpi kubbati;

    ఆకామాకరణీయమ్హి, క్విధ పాపేన లిప్పతి 15.

    Ākāmākaraṇīyamhi, kvidha pāpena lippati 16.

    ౧౪౦.

    140.

    ‘‘సో చే అత్థో చ ధమ్మో చ, కల్యాణో న చ పాపకో;

    ‘‘So ce attho ca dhammo ca, kalyāṇo na ca pāpako;

    భోతో చే వచనం సచ్చం, సుహతో వానరో మయా.

    Bhoto ce vacanaṃ saccaṃ, suhato vānaro mayā.

    ౧౪౧.

    141.

    ‘‘అత్తనో చే హి వాదస్స, అపరాధం విజానియా 17;

    ‘‘Attano ce hi vādassa, aparādhaṃ vijāniyā 18;

    న మం త్వం గరహేయ్యాసి, భోతో వాదో హి తాదిసో’’.

    Na maṃ tvaṃ garaheyyāsi, bhoto vādo hi tādiso’’.

    ౧౪౨.

    142.

    ‘‘ఇస్సరో సబ్బలోకస్స, సచే కప్పేతి జీవితం;

    ‘‘Issaro sabbalokassa, sace kappeti jīvitaṃ;

    ఇద్ధిం 19 బ్యసనభావఞ్చ, కమ్మం కల్యాణపాపకం;

    Iddhiṃ 20 byasanabhāvañca, kammaṃ kalyāṇapāpakaṃ;

    నిద్దేసకారీ పురిసో, ఇస్సరో తేన లిప్పతి.

    Niddesakārī puriso, issaro tena lippati.

    ౧౪౩.

    143.

    ‘‘సో చే అత్థో చ ధమ్మో చ, కల్యాణో న చ పాపకో;

    ‘‘So ce attho ca dhammo ca, kalyāṇo na ca pāpako;

    భోతో చే వచనం సచ్చం, సుహతో వానరో మయా.

    Bhoto ce vacanaṃ saccaṃ, suhato vānaro mayā.

    ౧౪౪.

    144.

    ‘‘అత్తనో చే హి వాదస్స, అపరాధం విజానియా;

    ‘‘Attano ce hi vādassa, aparādhaṃ vijāniyā;

    న మం త్వం గరహేయ్యాసి, భోతో వాదో హి తాదిసో’’.

    Na maṃ tvaṃ garaheyyāsi, bhoto vādo hi tādiso’’.

    ౧౪౫.

    145.

    ‘‘సచే పుబ్బేకతహేతు, సుఖదుక్ఖం నిగచ్ఛతి;

    ‘‘Sace pubbekatahetu, sukhadukkhaṃ nigacchati;

    పోరాణకం కతం పాపం, తమేసో ముచ్చతే 21 ఇణం;

    Porāṇakaṃ kataṃ pāpaṃ, tameso muccate 22 iṇaṃ;

    పోరాణకఇణమోక్ఖో, క్విధ పాపేన లిప్పతి.

    Porāṇakaiṇamokkho, kvidha pāpena lippati.

    ౧౪౬.

    146.

    ‘‘సో చే అత్థో చ ధమ్మో చ, కల్యాణో న చ పాపకో;

    ‘‘So ce attho ca dhammo ca, kalyāṇo na ca pāpako;

    భోతో చే వచనం సచ్చం, సుహతో వానరో మయా.

    Bhoto ce vacanaṃ saccaṃ, suhato vānaro mayā.

    ౧౪౭.

    147.

    ‘‘అత్తనో చే హి వాదస్స, అపరాధం విజానియా;

    ‘‘Attano ce hi vādassa, aparādhaṃ vijāniyā;

    న మం త్వం గరహేయ్యాసి, భోతో వాదో హి తాదిసో’’.

    Na maṃ tvaṃ garaheyyāsi, bhoto vādo hi tādiso’’.

    ౧౪౮.

    148.

    ‘‘చతున్నంయేవుపాదాయ, రూపం సమ్భోతి పాణినం;

    ‘‘Catunnaṃyevupādāya, rūpaṃ sambhoti pāṇinaṃ;

    యతో చ రూపం సమ్భోతి, తత్థేవానుపగచ్ఛతి;

    Yato ca rūpaṃ sambhoti, tatthevānupagacchati;

    ఇధేవ జీవతి జీవో, పేచ్చ పేచ్చ వినస్సతి.

    Idheva jīvati jīvo, pecca pecca vinassati.

    ౧౪౯.

    149.

    ఉచ్ఛిజ్జతి అయం లోకో, యే బాలా యే చ పణ్డితా;

    Ucchijjati ayaṃ loko, ye bālā ye ca paṇḍitā;

    ఉచ్ఛిజ్జమానే లోకస్మిం, క్విధ పాపేన లిప్పతి.

    Ucchijjamāne lokasmiṃ, kvidha pāpena lippati.

    ౧౫౦.

    150.

    ‘‘సో చే అత్థో చ ధమ్మో చ, కల్యాణో న చ పాపకో;

    ‘‘So ce attho ca dhammo ca, kalyāṇo na ca pāpako;

    భోతో చే వచనం సచ్చం, సుహతో వానరో మయా.

    Bhoto ce vacanaṃ saccaṃ, suhato vānaro mayā.

    ౧౫౧.

    151.

    ‘‘అత్తనో చే హి వాదస్స, అపరాధం విజానియా;

    ‘‘Attano ce hi vādassa, aparādhaṃ vijāniyā;

    న మం త్వం గరహేయ్యాసి, భోతో వాదో హి తాదిసో’’.

    Na maṃ tvaṃ garaheyyāsi, bhoto vādo hi tādiso’’.

    ౧౫౨.

    152.

    ‘‘ఆహు ఖత్తవిదా 23 లోకే, బాలా పణ్డితమానినో.

    ‘‘Āhu khattavidā 24 loke, bālā paṇḍitamānino.

    మాతరం పితరం హఞ్ఞే, అథో జేట్ఠమ్పి భాతరం;

    Mātaraṃ pitaraṃ haññe, atho jeṭṭhampi bhātaraṃ;

    హనేయ్య పుత్త 25 దారే చ, అత్థో చే తాదిసో సియా.

    Haneyya putta 26 dāre ca, attho ce tādiso siyā.

    ౧౫౩.

    153.

    ‘‘యస్స రుక్ఖస్స ఛాయాయ, నిసీదేయ్య సయేయ్య వా;

    ‘‘Yassa rukkhassa chāyāya, nisīdeyya sayeyya vā;

    న తస్స సాఖం భఞ్జేయ్య, మిత్తదుబ్భో 27 హి పాపకో.

    Na tassa sākhaṃ bhañjeyya, mittadubbho 28 hi pāpako.

    ౧౫౪.

    154.

    ‘‘అథ అత్థే సముప్పన్నే, సమూలమపి అబ్బహే 29;

    ‘‘Atha atthe samuppanne, samūlamapi abbahe 30;

    అత్థో మే సమ్బలేనాపి, సుహతో వానరో మయా.

    Attho me sambalenāpi, suhato vānaro mayā.

    ౧౫౫.

    155.

    31 ‘‘సో చే అత్థో చ ధమ్మో చ, కల్యాణో న చ పాపకో;

    32 ‘‘So ce attho ca dhammo ca, kalyāṇo na ca pāpako;

    భోతో చే వచనం సచ్చం, సుహతో వానరో మయా 33.

    Bhoto ce vacanaṃ saccaṃ, suhato vānaro mayā 34.

    ౧౫౬.

    156.

    ‘‘అత్తనో చే హి వాదస్స, అపరాధం విజానియా;

    ‘‘Attano ce hi vādassa, aparādhaṃ vijāniyā;

    న మం త్వం గరహేయ్యాసి, భోతో వాదో హి తాదిసో.

    Na maṃ tvaṃ garaheyyāsi, bhoto vādo hi tādiso.

    ౧౫౭.

    157.

    ‘‘అహేతువాదో పురిసో, యో చ ఇస్సరకుత్తికో;

    ‘‘Ahetuvādo puriso, yo ca issarakuttiko;

    పుబ్బేకతీ చ ఉచ్ఛేదీ, యో చ ఖత్తవిదో నరో.

    Pubbekatī ca ucchedī, yo ca khattavido naro.

    ౧౫౮.

    158.

    ‘‘ఏతే అసప్పురిసా లోకే, బాలా పణ్డితమానినో;

    ‘‘Ete asappurisā loke, bālā paṇḍitamānino;

    కరేయ్య తాదిసో పాపం, అథో అఞ్ఞమ్పి కారయే;

    Kareyya tādiso pāpaṃ, atho aññampi kāraye;

    అసప్పురిససంసగ్గో , దుక్ఖన్తో 35 కటుకుద్రయో.

    Asappurisasaṃsaggo , dukkhanto 36 kaṭukudrayo.

    ౧౫౯.

    159.

    ‘‘ఉరబ్భరూపేన వకస్సు 37 పుబ్బే, అసంకితో అజయూథం ఉపేతి;

    ‘‘Urabbharūpena vakassu 38 pubbe, asaṃkito ajayūthaṃ upeti;

    హన్త్వా ఉరణిం అజికం 39 అజఞ్చ, ఉత్రాసయిత్వా 40 యేన కామం పలేతి.

    Hantvā uraṇiṃ ajikaṃ 41 ajañca, utrāsayitvā 42 yena kāmaṃ paleti.

    ౧౬౦.

    160.

    ‘‘తథావిధేకే సమణబ్రాహ్మణాసే, ఛదనం కత్వా వఞ్చయన్తి మనుస్సే;

    ‘‘Tathāvidheke samaṇabrāhmaṇāse, chadanaṃ katvā vañcayanti manusse;

    అనాసకా థణ్డిలసేయ్యకా చ, రజోజల్లం ఉక్కుటికప్పధానం;

    Anāsakā thaṇḍilaseyyakā ca, rajojallaṃ ukkuṭikappadhānaṃ;

    పరియాయభత్తఞ్చ అపానకత్తా, పాపాచారా అరహన్తో వదానా.

    Pariyāyabhattañca apānakattā, pāpācārā arahanto vadānā.

    ౧౬౧.

    161.

    ‘‘ఏతే అసప్పురిసా లోకే, బాలా పణ్డితమానినో;

    ‘‘Ete asappurisā loke, bālā paṇḍitamānino;

    కరేయ్య తాదిసో పాపం, అథో అఞ్ఞమ్పి కారయే;

    Kareyya tādiso pāpaṃ, atho aññampi kāraye;

    అసప్పురిససంసగ్గో, దుక్ఖన్తో కటుకుద్రయో.

    Asappurisasaṃsaggo, dukkhanto kaṭukudrayo.

    ౧౬౨.

    162.

    ‘‘యమాహు నత్థి వీరియన్తి, అహేతుఞ్చ పవదన్తి 43 యే;

    ‘‘Yamāhu natthi vīriyanti, ahetuñca pavadanti 44 ye;

    పరకారం అత్తకారఞ్చ, యే తుచ్ఛం సమవణ్ణయుం.

    Parakāraṃ attakārañca, ye tucchaṃ samavaṇṇayuṃ.

    ౧౬౩.

    163.

    ‘‘ఏతే అసప్పురిసా లోకే, బాలా పణ్డితమానినో;

    ‘‘Ete asappurisā loke, bālā paṇḍitamānino;

    కరేయ్య తాదిసో పాపం, అథో అఞ్ఞమ్పి కారయే;

    Kareyya tādiso pāpaṃ, atho aññampi kāraye;

    అసప్పురిససంసగ్గో, దుక్ఖన్తో కటుకుద్రయో.

    Asappurisasaṃsaggo, dukkhanto kaṭukudrayo.

    ౧౬౪.

    164.

    ‘‘సచే హి వీరియం నాస్స, కమ్మం కల్యాణపాపకం;

    ‘‘Sace hi vīriyaṃ nāssa, kammaṃ kalyāṇapāpakaṃ;

    న భరే వడ్ఢకిం రాజా, నపి యన్తాని కారయే.

    Na bhare vaḍḍhakiṃ rājā, napi yantāni kāraye.

    ౧౬౫.

    165.

    ‘‘యస్మా చ వీరియం అత్థి, కమ్మం కల్యాణపాపకం;

    ‘‘Yasmā ca vīriyaṃ atthi, kammaṃ kalyāṇapāpakaṃ;

    తస్మా యన్తాని కారేతి, రాజా భరతి వడ్ఢకిం.

    Tasmā yantāni kāreti, rājā bharati vaḍḍhakiṃ.

    ౧౬౬.

    166.

    ‘‘యది వస్ససతం దేవో, న వస్సే న హిమం పతే;

    ‘‘Yadi vassasataṃ devo, na vasse na himaṃ pate;

    ఉచ్ఛిజ్జేయ్య అయం లోకో, వినస్సేయ్య అయం పజా.

    Ucchijjeyya ayaṃ loko, vinasseyya ayaṃ pajā.

    ౧౬౭.

    167.

    ‘‘యస్మా చ వస్సతీ దేవో, హిమఞ్చానుఫుసాయతి;

    ‘‘Yasmā ca vassatī devo, himañcānuphusāyati;

    తస్మా సస్సాని పచ్చన్తి, రట్ఠఞ్చ పాలితే 45 చిరం.

    Tasmā sassāni paccanti, raṭṭhañca pālite 46 ciraṃ.

    ౧౬౮.

    168.

    ‘‘గవం చే తరమానానం, జిమ్హం గచ్ఛతి పుఙ్గవో;

    ‘‘Gavaṃ ce taramānānaṃ, jimhaṃ gacchati puṅgavo;

    సబ్బా తా జిమ్హం గచ్ఛన్తి, నేత్తే జిమ్హం 47 గతే సతి.

    Sabbā tā jimhaṃ gacchanti, nette jimhaṃ 48 gate sati.

    ౧౬౯.

    169.

    ‘‘ఏవమేవ 49 మనుస్సేసు, యో హోతి సేట్ఠసమ్మతో;

    ‘‘Evameva 50 manussesu, yo hoti seṭṭhasammato;

    సో చే అధమ్మం చరతి, పగేవ ఇతరా పజా;

    So ce adhammaṃ carati, pageva itarā pajā;

    సబ్బం రట్ఠం దుఖం సేతి, రాజా చే హోతి అధమ్మికో.

    Sabbaṃ raṭṭhaṃ dukhaṃ seti, rājā ce hoti adhammiko.

    ౧౭౦.

    170.

    ‘‘గవం చే తరమానానం, ఉజుం గచ్ఛతి పుఙ్గవో;

    ‘‘Gavaṃ ce taramānānaṃ, ujuṃ gacchati puṅgavo;

    సబ్బా గావీ ఉజుం యన్తి, నేత్తే ఉజుం 51 గతే సతి.

    Sabbā gāvī ujuṃ yanti, nette ujuṃ 52 gate sati.

    ౧౭౧.

    171.

    ‘‘ఏవమేవ మనుస్సేసు, యో హోతి సేట్ఠసమ్మతో;

    ‘‘Evameva manussesu, yo hoti seṭṭhasammato;

    సో సచే 53 ధమ్మం చరతి, పగేవ ఇతరా పజా;

    So sace 54 dhammaṃ carati, pageva itarā pajā;

    సబ్బం రట్ఠం సుఖం సేతి, రాజా చే హోతి ధమ్మికో.

    Sabbaṃ raṭṭhaṃ sukhaṃ seti, rājā ce hoti dhammiko.

    ౧౭౨.

    172.

    ‘‘మహారుక్ఖస్స ఫలినో, ఆమం ఛిన్దతి యో ఫలం;

    ‘‘Mahārukkhassa phalino, āmaṃ chindati yo phalaṃ;

    రసఞ్చస్స న జానాతి, బీజఞ్చస్స వినస్సతి.

    Rasañcassa na jānāti, bījañcassa vinassati.

    ౧౭౩.

    173.

    ‘‘మహారుక్ఖూపమం రట్ఠం, అధమ్మేన పసాసతి;

    ‘‘Mahārukkhūpamaṃ raṭṭhaṃ, adhammena pasāsati;

    రసఞ్చస్స న జానాతి, రట్ఠఞ్చస్స వినస్సతి.

    Rasañcassa na jānāti, raṭṭhañcassa vinassati.

    ౧౭౪.

    174.

    ‘‘మహారుక్ఖస్స ఫలినో, పక్కం ఛిన్దతి యో ఫలం;

    ‘‘Mahārukkhassa phalino, pakkaṃ chindati yo phalaṃ;

    రసఞ్చస్స విజానాతి, బీజఞ్చస్స న నస్సతి.

    Rasañcassa vijānāti, bījañcassa na nassati.

    ౧౭౫.

    175.

    ‘‘మహారుక్ఖూపమం రట్ఠం, ధమ్మేన యో పసాసతి;

    ‘‘Mahārukkhūpamaṃ raṭṭhaṃ, dhammena yo pasāsati;

    రసఞ్చస్స విజానాతి, రట్ఠఞ్చస్స న నస్సతి.

    Rasañcassa vijānāti, raṭṭhañcassa na nassati.

    ౧౭౬.

    176.

    ‘‘యో చ రాజా జనపదం, అధమ్మేన పసాసతి;

    ‘‘Yo ca rājā janapadaṃ, adhammena pasāsati;

    సబ్బోసధీహి సో రాజా, విరుద్ధో హోతి ఖత్తియో.

    Sabbosadhīhi so rājā, viruddho hoti khattiyo.

    ౧౭౭.

    177.

    ‘‘తథేవ నేగమే హింసం, యే యుత్తా కయవిక్కయే;

    ‘‘Tatheva negame hiṃsaṃ, ye yuttā kayavikkaye;

    ఓజదానబలీకారే, స కోసేన విరుజ్ఝతి.

    Ojadānabalīkāre, sa kosena virujjhati.

    ౧౭౮.

    178.

    ‘‘పహారవరఖేత్తఞ్ఞూ , సఙ్గామే కతనిస్సమే 55;

    ‘‘Pahāravarakhettaññū , saṅgāme katanissame 56;

    ఉస్సితే హింసయం రాజా, స బలేన విరుజ్ఝతి.

    Ussite hiṃsayaṃ rājā, sa balena virujjhati.

    ౧౭౯.

    179.

    ‘‘తథేవ ఇసయో హింసం, సఞ్ఞతే 57 బ్రహ్మచారియో 58;

    ‘‘Tatheva isayo hiṃsaṃ, saññate 59 brahmacāriyo 60;

    అధమ్మచారీ ఖత్తియో, సో సగ్గేన విరుజ్ఝతి.

    Adhammacārī khattiyo, so saggena virujjhati.

    ౧౮౦.

    180.

    ‘‘యో చ రాజా అధమ్మట్ఠో, భరియం హన్తి అదూసికం;

    ‘‘Yo ca rājā adhammaṭṭho, bhariyaṃ hanti adūsikaṃ;

    లుద్దం పసవతే ఠానం 61, పుత్తేహి చ విరుజ్ఝతి.

    Luddaṃ pasavate ṭhānaṃ 62, puttehi ca virujjhati.

    ౧౮౧.

    181.

    ‘‘ధమ్మం చరే జానపదే, నేగమేసు 63 బలేసు చ;

    ‘‘Dhammaṃ care jānapade, negamesu 64 balesu ca;

    ఇసయో చ న హింసేయ్య, పుత్తదారే సమం చరే.

    Isayo ca na hiṃseyya, puttadāre samaṃ care.

    ౧౮౨.

    182.

    ‘‘స తాదిసో భూమిపతి, రట్ఠపాలో అకోధనో;

    ‘‘Sa tādiso bhūmipati, raṭṭhapālo akodhano;

    సపత్తే 65 సమ్పకమ్పేతి, ఇన్దోవ అసురాధిపో’’తి.

    Sapatte 66 sampakampeti, indova asurādhipo’’ti.

    మహాబోధిజాతకం తతియం.

    Mahābodhijātakaṃ tatiyaṃ.

    పణ్ణాసనిపాతం నిట్ఠితం.

    Paṇṇāsanipātaṃ niṭṭhitaṃ.

    తస్సుద్దానం –

    Tassuddānaṃ –

    సనిళీనికమవ్హయనో పఠమో, దుతియో పన సఉమ్మదన్తివరో;

    Saniḷīnikamavhayano paṭhamo, dutiyo pana saummadantivaro;

    తతియో పన బోధిసిరీవ్హయనో, కథితా పన తీణి జినేన సుభాతి.

    Tatiyo pana bodhisirīvhayano, kathitā pana tīṇi jinena subhāti.







    Footnotes:
    1. గణ్హాసి (సీ॰ స్యా॰ పీ॰)
    2. gaṇhāsi (sī. syā. pī.)
    3. భాజయే (పీ॰)
    4. bhājaye (pī.)
    5. భాజతి (పీ॰)
    6. bhājati (pī.)
    7. జీరరే (స్యా॰ పీ॰)
    8. jīrare (syā. pī.)
    9. పరిచారికానం సత్తానం (సీ॰ స్యా॰ పీ॰)
    10. paricārikānaṃ sattānaṃ (sī. syā. pī.)
    11. తుమ్హఞ్చాపి (సీ॰), తుయ్హఞ్చాపి (పీ॰)
    12. అమ్హం వా (సీ॰), మయ్హఞ్చ (పీ॰)
    13. tumhañcāpi (sī.), tuyhañcāpi (pī.)
    14. amhaṃ vā (sī.), mayhañca (pī.)
    15. లిమ్పతి (స్యా॰ క॰)
    16. limpati (syā. ka.)
    17. విజానియ (సీ॰ స్యా॰ పీ॰)
    18. vijāniya (sī. syā. pī.)
    19. ఇద్ధి (పీ॰ క॰)
    20. iddhi (pī. ka.)
    21. ముఞ్చతే (సీ॰ స్యా॰)
    22. muñcate (sī. syā.)
    23. ఖత్తవిధా (సీ॰ స్యా॰ పీ॰)
    24. khattavidhā (sī. syā. pī.)
    25. పుత్తే చ (పీ॰)
    26. putte ca (pī.)
    27. మిత్తదూభీ (పీ॰)
    28. mittadūbhī (pī.)
    29. అబ్భహే (స్యా॰ క॰)
    30. abbhahe (syā. ka.)
    31. అయం గాథా సీహళపోత్థకే నత్థి
    32. ayaṃ gāthā sīhaḷapotthake natthi
    33. అయం గాథా సీహళపోత్థకే నత్థి
    34. ayaṃ gāthā sīhaḷapotthake natthi
    35. దుక్కటో (సీ॰)
    36. dukkaṭo (sī.)
    37. బకాసు (సీ॰ స్యా॰), వకాసు (పీ॰)
    38. bakāsu (sī. syā.), vakāsu (pī.)
    39. అజియం (సీ॰ స్యా॰ పీ॰)
    40. చిత్రాసయిత్వా (సీ॰ పీ॰)
    41. ajiyaṃ (sī. syā. pī.)
    42. citrāsayitvā (sī. pī.)
    43. హేతుఞ్చ అపవదన్తి (సీ॰ స్యా॰ పీ॰)
    44. hetuñca apavadanti (sī. syā. pī.)
    45. పల్లతే (సీ॰ పీ॰), పోలయతే (స్యా॰)
    46. pallate (sī. pī.), polayate (syā.)
    47. జిమ్హ (పీ॰)
    48. jimha (pī.)
    49. ఏవమేవం (పీ॰)
    50. evamevaṃ (pī.)
    51. ఉజూ (పీ॰)
    52. ujū (pī.)
    53. చేవ (సీ॰), చేపి (క॰)
    54. ceva (sī.), cepi (ka.)
    55. కతనియమే (క॰)
    56. kataniyame (ka.)
    57. సంయమే (స్యా॰ క॰)
    58. బ్రహ్మచారినో (సీ॰)
    59. saṃyame (syā. ka.)
    60. brahmacārino (sī.)
    61. పాపం (సీ॰)
    62. pāpaṃ (sī.)
    63. నిగమేసు (సీ॰)
    64. nigamesu (sī.)
    65. సామన్తే (సీ॰ స్యా॰ పీ॰)
    66. sāmante (sī. syā. pī.)



    Related texts:



    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ఖుద్దకనికాయ (అట్ఠకథా) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / జాతక-అట్ఠకథా • Jātaka-aṭṭhakathā / [౫౨౮] ౩. మహాబోధిజాతకవణ్ణనా • [528] 3. Mahābodhijātakavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact