Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / જાતકપાળિ • Jātakapāḷi

    ૫૨૮. મહાબોધિજાતકં (૩)

    528. Mahābodhijātakaṃ (3)

    ૧૨૪.

    124.

    ‘‘કિં નુ દણ્ડં કિમજિનં, કિં છત્તં કિમુપાહનં;

    ‘‘Kiṃ nu daṇḍaṃ kimajinaṃ, kiṃ chattaṃ kimupāhanaṃ;

    કિમઙ્કુસઞ્ચ પત્તઞ્ચ, સઙ્ઘાટિઞ્ચાપિ બ્રાહ્મણ;

    Kimaṅkusañca pattañca, saṅghāṭiñcāpi brāhmaṇa;

    તરમાનરૂપોહાસિ 1, કિં નુ પત્થયસે દિસં’’.

    Taramānarūpohāsi 2, kiṃ nu patthayase disaṃ’’.

    ૧૨૫.

    125.

    ‘‘દ્વાદસેતાનિ વસ્સાનિ, વુસિતાનિ તવન્તિકે;

    ‘‘Dvādasetāni vassāni, vusitāni tavantike;

    નાભિજાનામિ સોણેન, પિઙ્ગલેનાભિકૂજિતં.

    Nābhijānāmi soṇena, piṅgalenābhikūjitaṃ.

    ૧૨૬.

    126.

    ‘‘સ્વાયં દિત્તોવ નદતિ, સુક્કદાઠં વિદંસયં;

    ‘‘Svāyaṃ dittova nadati, sukkadāṭhaṃ vidaṃsayaṃ;

    તવ સુત્વા સભરિયસ્સ, વીતસદ્ધસ્સ મં પતિ’’.

    Tava sutvā sabhariyassa, vītasaddhassa maṃ pati’’.

    ૧૨૭.

    127.

    ‘‘અહુ એસ કતો દોસો, યથા ભાસસિ બ્રાહ્મણ;

    ‘‘Ahu esa kato doso, yathā bhāsasi brāhmaṇa;

    એસ ભિય્યો પસીદામિ, વસ બ્રાહ્મણ માગમા’’.

    Esa bhiyyo pasīdāmi, vasa brāhmaṇa māgamā’’.

    ૧૨૮.

    128.

    ‘‘સબ્બસેતો પુરે આસિ, તતોપિ સબલો અહુ;

    ‘‘Sabbaseto pure āsi, tatopi sabalo ahu;

    સબ્બલોહિતકો દાનિ, કાલો પક્કમિતું મમ.

    Sabbalohitako dāni, kālo pakkamituṃ mama.

    ૧૨૯.

    129.

    ‘‘અબ્ભન્તરં પુરે આસિ, તતો મજ્ઝે તતો બહિ;

    ‘‘Abbhantaraṃ pure āsi, tato majjhe tato bahi;

    પુરા નિદ્ધમના હોતિ, સયમેવ વજામહં.

    Purā niddhamanā hoti, sayameva vajāmahaṃ.

    ૧૩૦.

    130.

    ‘‘વીતસદ્ધં ન સેવેય્ય, ઉદપાનંવનોદકં;

    ‘‘Vītasaddhaṃ na seveyya, udapānaṃvanodakaṃ;

    સચેપિ નં અનુખણે, વારિ કદ્દમગન્ધિકં.

    Sacepi naṃ anukhaṇe, vāri kaddamagandhikaṃ.

    ૧૩૧.

    131.

    ‘‘પસન્નમેવ સેવેય્ય, અપ્પસન્નં વિવજ્જયે;

    ‘‘Pasannameva seveyya, appasannaṃ vivajjaye;

    પસન્નં પયિરુપાસેય્ય, રહદં વુદકત્થિકો.

    Pasannaṃ payirupāseyya, rahadaṃ vudakatthiko.

    ૧૩૨.

    132.

    ‘‘ભજે ભજન્તં પુરિસં, અભજન્તં ન ભજ્જયે 3;

    ‘‘Bhaje bhajantaṃ purisaṃ, abhajantaṃ na bhajjaye 4;

    અસપ્પુરિસધમ્મો સો, યો ભજન્તં ન ભજ્જતિ 5.

    Asappurisadhammo so, yo bhajantaṃ na bhajjati 6.

    ૧૩૩.

    133.

    ‘‘યો ભજન્તં ન ભજતિ, સેવમાનં ન સેવતિ;

    ‘‘Yo bhajantaṃ na bhajati, sevamānaṃ na sevati;

    સ વે મનુસ્સપાપિટ્ઠો, મિગો સાખસ્સિતો યથા.

    Sa ve manussapāpiṭṭho, migo sākhassito yathā.

    ૧૩૪.

    134.

    ‘‘અચ્ચાભિક્ખણસંસગ્ગા, અસમોસરણેન ચ;

    ‘‘Accābhikkhaṇasaṃsaggā, asamosaraṇena ca;

    એતેન મિત્તા જીરન્તિ, અકાલે યાચનાય ચ.

    Etena mittā jīranti, akāle yācanāya ca.

    ૧૩૫.

    135.

    ‘‘તસ્મા નાભિક્ખણં ગચ્છે, ન ચ ગચ્છે ચિરાચિરં;

    ‘‘Tasmā nābhikkhaṇaṃ gacche, na ca gacche cirāciraṃ;

    કાલેન યાચં યાચેય્ય, એવં મિત્તા ન જીયરે 7.

    Kālena yācaṃ yāceyya, evaṃ mittā na jīyare 8.

    ૧૩૬.

    136.

    ‘‘અતિચિરં નિવાસેન, પિયો ભવતિ અપ્પિયો;

    ‘‘Aticiraṃ nivāsena, piyo bhavati appiyo;

    આમન્ત ખો તં ગચ્છામ, પુરા તે હોમ અપ્પિયા’’.

    Āmanta kho taṃ gacchāma, purā te homa appiyā’’.

    ૧૩૭.

    137.

    ‘‘એવં ચે યાચમાનાનં, અઞ્જલિં નાવબુજ્ઝસિ;

    ‘‘Evaṃ ce yācamānānaṃ, añjaliṃ nāvabujjhasi;

    પરિચારકાનં સતં 9, વચનં ન કરોસિ નો;

    Paricārakānaṃ sataṃ 10, vacanaṃ na karosi no;

    એવં તં અભિયાચામ, પુન કયિરાસિ પરિયાયં’’.

    Evaṃ taṃ abhiyācāma, puna kayirāsi pariyāyaṃ’’.

    ૧૩૮.

    138.

    ‘‘એવં ચે નો વિહરતં, અન્તરાયો ન હેસ્સતિ;

    ‘‘Evaṃ ce no viharataṃ, antarāyo na hessati;

    તુય્હં વાપિ 11 મહારાજ, મય્હં વા 12 રટ્ઠવદ્ધન;

    Tuyhaṃ vāpi 13 mahārāja, mayhaṃ vā 14 raṭṭhavaddhana;

    અપ્પેવ નામ પસ્સેમ, અહોરત્તાનમચ્ચયે’’.

    Appeva nāma passema, ahorattānamaccaye’’.

    ૧૩૯.

    139.

    ‘‘ઉદીરણા ચે સંગત્યા, ભાવાય મનુવત્તતિ;

    ‘‘Udīraṇā ce saṃgatyā, bhāvāya manuvattati;

    અકામા અકરણીયં વા, કરણીયં વાપિ કુબ્બતિ;

    Akāmā akaraṇīyaṃ vā, karaṇīyaṃ vāpi kubbati;

    આકામાકરણીયમ્હિ, ક્વિધ પાપેન લિપ્પતિ 15.

    Ākāmākaraṇīyamhi, kvidha pāpena lippati 16.

    ૧૪૦.

    140.

    ‘‘સો ચે અત્થો ચ ધમ્મો ચ, કલ્યાણો ન ચ પાપકો;

    ‘‘So ce attho ca dhammo ca, kalyāṇo na ca pāpako;

    ભોતો ચે વચનં સચ્ચં, સુહતો વાનરો મયા.

    Bhoto ce vacanaṃ saccaṃ, suhato vānaro mayā.

    ૧૪૧.

    141.

    ‘‘અત્તનો ચે હિ વાદસ્સ, અપરાધં વિજાનિયા 17;

    ‘‘Attano ce hi vādassa, aparādhaṃ vijāniyā 18;

    ન મં ત્વં ગરહેય્યાસિ, ભોતો વાદો હિ તાદિસો’’.

    Na maṃ tvaṃ garaheyyāsi, bhoto vādo hi tādiso’’.

    ૧૪૨.

    142.

    ‘‘ઇસ્સરો સબ્બલોકસ્સ, સચે કપ્પેતિ જીવિતં;

    ‘‘Issaro sabbalokassa, sace kappeti jīvitaṃ;

    ઇદ્ધિં 19 બ્યસનભાવઞ્ચ, કમ્મં કલ્યાણપાપકં;

    Iddhiṃ 20 byasanabhāvañca, kammaṃ kalyāṇapāpakaṃ;

    નિદ્દેસકારી પુરિસો, ઇસ્સરો તેન લિપ્પતિ.

    Niddesakārī puriso, issaro tena lippati.

    ૧૪૩.

    143.

    ‘‘સો ચે અત્થો ચ ધમ્મો ચ, કલ્યાણો ન ચ પાપકો;

    ‘‘So ce attho ca dhammo ca, kalyāṇo na ca pāpako;

    ભોતો ચે વચનં સચ્ચં, સુહતો વાનરો મયા.

    Bhoto ce vacanaṃ saccaṃ, suhato vānaro mayā.

    ૧૪૪.

    144.

    ‘‘અત્તનો ચે હિ વાદસ્સ, અપરાધં વિજાનિયા;

    ‘‘Attano ce hi vādassa, aparādhaṃ vijāniyā;

    ન મં ત્વં ગરહેય્યાસિ, ભોતો વાદો હિ તાદિસો’’.

    Na maṃ tvaṃ garaheyyāsi, bhoto vādo hi tādiso’’.

    ૧૪૫.

    145.

    ‘‘સચે પુબ્બેકતહેતુ, સુખદુક્ખં નિગચ્છતિ;

    ‘‘Sace pubbekatahetu, sukhadukkhaṃ nigacchati;

    પોરાણકં કતં પાપં, તમેસો મુચ્ચતે 21 ઇણં;

    Porāṇakaṃ kataṃ pāpaṃ, tameso muccate 22 iṇaṃ;

    પોરાણકઇણમોક્ખો, ક્વિધ પાપેન લિપ્પતિ.

    Porāṇakaiṇamokkho, kvidha pāpena lippati.

    ૧૪૬.

    146.

    ‘‘સો ચે અત્થો ચ ધમ્મો ચ, કલ્યાણો ન ચ પાપકો;

    ‘‘So ce attho ca dhammo ca, kalyāṇo na ca pāpako;

    ભોતો ચે વચનં સચ્ચં, સુહતો વાનરો મયા.

    Bhoto ce vacanaṃ saccaṃ, suhato vānaro mayā.

    ૧૪૭.

    147.

    ‘‘અત્તનો ચે હિ વાદસ્સ, અપરાધં વિજાનિયા;

    ‘‘Attano ce hi vādassa, aparādhaṃ vijāniyā;

    ન મં ત્વં ગરહેય્યાસિ, ભોતો વાદો હિ તાદિસો’’.

    Na maṃ tvaṃ garaheyyāsi, bhoto vādo hi tādiso’’.

    ૧૪૮.

    148.

    ‘‘ચતુન્નંયેવુપાદાય, રૂપં સમ્ભોતિ પાણિનં;

    ‘‘Catunnaṃyevupādāya, rūpaṃ sambhoti pāṇinaṃ;

    યતો ચ રૂપં સમ્ભોતિ, તત્થેવાનુપગચ્છતિ;

    Yato ca rūpaṃ sambhoti, tatthevānupagacchati;

    ઇધેવ જીવતિ જીવો, પેચ્ચ પેચ્ચ વિનસ્સતિ.

    Idheva jīvati jīvo, pecca pecca vinassati.

    ૧૪૯.

    149.

    ઉચ્છિજ્જતિ અયં લોકો, યે બાલા યે ચ પણ્ડિતા;

    Ucchijjati ayaṃ loko, ye bālā ye ca paṇḍitā;

    ઉચ્છિજ્જમાને લોકસ્મિં, ક્વિધ પાપેન લિપ્પતિ.

    Ucchijjamāne lokasmiṃ, kvidha pāpena lippati.

    ૧૫૦.

    150.

    ‘‘સો ચે અત્થો ચ ધમ્મો ચ, કલ્યાણો ન ચ પાપકો;

    ‘‘So ce attho ca dhammo ca, kalyāṇo na ca pāpako;

    ભોતો ચે વચનં સચ્ચં, સુહતો વાનરો મયા.

    Bhoto ce vacanaṃ saccaṃ, suhato vānaro mayā.

    ૧૫૧.

    151.

    ‘‘અત્તનો ચે હિ વાદસ્સ, અપરાધં વિજાનિયા;

    ‘‘Attano ce hi vādassa, aparādhaṃ vijāniyā;

    ન મં ત્વં ગરહેય્યાસિ, ભોતો વાદો હિ તાદિસો’’.

    Na maṃ tvaṃ garaheyyāsi, bhoto vādo hi tādiso’’.

    ૧૫૨.

    152.

    ‘‘આહુ ખત્તવિદા 23 લોકે, બાલા પણ્ડિતમાનિનો.

    ‘‘Āhu khattavidā 24 loke, bālā paṇḍitamānino.

    માતરં પિતરં હઞ્ઞે, અથો જેટ્ઠમ્પિ ભાતરં;

    Mātaraṃ pitaraṃ haññe, atho jeṭṭhampi bhātaraṃ;

    હનેય્ય પુત્ત 25 દારે ચ, અત્થો ચે તાદિસો સિયા.

    Haneyya putta 26 dāre ca, attho ce tādiso siyā.

    ૧૫૩.

    153.

    ‘‘યસ્સ રુક્ખસ્સ છાયાય, નિસીદેય્ય સયેય્ય વા;

    ‘‘Yassa rukkhassa chāyāya, nisīdeyya sayeyya vā;

    ન તસ્સ સાખં ભઞ્જેય્ય, મિત્તદુબ્ભો 27 હિ પાપકો.

    Na tassa sākhaṃ bhañjeyya, mittadubbho 28 hi pāpako.

    ૧૫૪.

    154.

    ‘‘અથ અત્થે સમુપ્પન્ને, સમૂલમપિ અબ્બહે 29;

    ‘‘Atha atthe samuppanne, samūlamapi abbahe 30;

    અત્થો મે સમ્બલેનાપિ, સુહતો વાનરો મયા.

    Attho me sambalenāpi, suhato vānaro mayā.

    ૧૫૫.

    155.

    31 ‘‘સો ચે અત્થો ચ ધમ્મો ચ, કલ્યાણો ન ચ પાપકો;

    32 ‘‘So ce attho ca dhammo ca, kalyāṇo na ca pāpako;

    ભોતો ચે વચનં સચ્ચં, સુહતો વાનરો મયા 33.

    Bhoto ce vacanaṃ saccaṃ, suhato vānaro mayā 34.

    ૧૫૬.

    156.

    ‘‘અત્તનો ચે હિ વાદસ્સ, અપરાધં વિજાનિયા;

    ‘‘Attano ce hi vādassa, aparādhaṃ vijāniyā;

    ન મં ત્વં ગરહેય્યાસિ, ભોતો વાદો હિ તાદિસો.

    Na maṃ tvaṃ garaheyyāsi, bhoto vādo hi tādiso.

    ૧૫૭.

    157.

    ‘‘અહેતુવાદો પુરિસો, યો ચ ઇસ્સરકુત્તિકો;

    ‘‘Ahetuvādo puriso, yo ca issarakuttiko;

    પુબ્બેકતી ચ ઉચ્છેદી, યો ચ ખત્તવિદો નરો.

    Pubbekatī ca ucchedī, yo ca khattavido naro.

    ૧૫૮.

    158.

    ‘‘એતે અસપ્પુરિસા લોકે, બાલા પણ્ડિતમાનિનો;

    ‘‘Ete asappurisā loke, bālā paṇḍitamānino;

    કરેય્ય તાદિસો પાપં, અથો અઞ્ઞમ્પિ કારયે;

    Kareyya tādiso pāpaṃ, atho aññampi kāraye;

    અસપ્પુરિસસંસગ્ગો , દુક્ખન્તો 35 કટુકુદ્રયો.

    Asappurisasaṃsaggo , dukkhanto 36 kaṭukudrayo.

    ૧૫૯.

    159.

    ‘‘ઉરબ્ભરૂપેન વકસ્સુ 37 પુબ્બે, અસંકિતો અજયૂથં ઉપેતિ;

    ‘‘Urabbharūpena vakassu 38 pubbe, asaṃkito ajayūthaṃ upeti;

    હન્ત્વા ઉરણિં અજિકં 39 અજઞ્ચ, ઉત્રાસયિત્વા 40 યેન કામં પલેતિ.

    Hantvā uraṇiṃ ajikaṃ 41 ajañca, utrāsayitvā 42 yena kāmaṃ paleti.

    ૧૬૦.

    160.

    ‘‘તથાવિધેકે સમણબ્રાહ્મણાસે, છદનં કત્વા વઞ્ચયન્તિ મનુસ્સે;

    ‘‘Tathāvidheke samaṇabrāhmaṇāse, chadanaṃ katvā vañcayanti manusse;

    અનાસકા થણ્ડિલસેય્યકા ચ, રજોજલ્લં ઉક્કુટિકપ્પધાનં;

    Anāsakā thaṇḍilaseyyakā ca, rajojallaṃ ukkuṭikappadhānaṃ;

    પરિયાયભત્તઞ્ચ અપાનકત્તા, પાપાચારા અરહન્તો વદાના.

    Pariyāyabhattañca apānakattā, pāpācārā arahanto vadānā.

    ૧૬૧.

    161.

    ‘‘એતે અસપ્પુરિસા લોકે, બાલા પણ્ડિતમાનિનો;

    ‘‘Ete asappurisā loke, bālā paṇḍitamānino;

    કરેય્ય તાદિસો પાપં, અથો અઞ્ઞમ્પિ કારયે;

    Kareyya tādiso pāpaṃ, atho aññampi kāraye;

    અસપ્પુરિસસંસગ્ગો, દુક્ખન્તો કટુકુદ્રયો.

    Asappurisasaṃsaggo, dukkhanto kaṭukudrayo.

    ૧૬૨.

    162.

    ‘‘યમાહુ નત્થિ વીરિયન્તિ, અહેતુઞ્ચ પવદન્તિ 43 યે;

    ‘‘Yamāhu natthi vīriyanti, ahetuñca pavadanti 44 ye;

    પરકારં અત્તકારઞ્ચ, યે તુચ્છં સમવણ્ણયું.

    Parakāraṃ attakārañca, ye tucchaṃ samavaṇṇayuṃ.

    ૧૬૩.

    163.

    ‘‘એતે અસપ્પુરિસા લોકે, બાલા પણ્ડિતમાનિનો;

    ‘‘Ete asappurisā loke, bālā paṇḍitamānino;

    કરેય્ય તાદિસો પાપં, અથો અઞ્ઞમ્પિ કારયે;

    Kareyya tādiso pāpaṃ, atho aññampi kāraye;

    અસપ્પુરિસસંસગ્ગો, દુક્ખન્તો કટુકુદ્રયો.

    Asappurisasaṃsaggo, dukkhanto kaṭukudrayo.

    ૧૬૪.

    164.

    ‘‘સચે હિ વીરિયં નાસ્સ, કમ્મં કલ્યાણપાપકં;

    ‘‘Sace hi vīriyaṃ nāssa, kammaṃ kalyāṇapāpakaṃ;

    ન ભરે વડ્ઢકિં રાજા, નપિ યન્તાનિ કારયે.

    Na bhare vaḍḍhakiṃ rājā, napi yantāni kāraye.

    ૧૬૫.

    165.

    ‘‘યસ્મા ચ વીરિયં અત્થિ, કમ્મં કલ્યાણપાપકં;

    ‘‘Yasmā ca vīriyaṃ atthi, kammaṃ kalyāṇapāpakaṃ;

    તસ્મા યન્તાનિ કારેતિ, રાજા ભરતિ વડ્ઢકિં.

    Tasmā yantāni kāreti, rājā bharati vaḍḍhakiṃ.

    ૧૬૬.

    166.

    ‘‘યદિ વસ્સસતં દેવો, ન વસ્સે ન હિમં પતે;

    ‘‘Yadi vassasataṃ devo, na vasse na himaṃ pate;

    ઉચ્છિજ્જેય્ય અયં લોકો, વિનસ્સેય્ય અયં પજા.

    Ucchijjeyya ayaṃ loko, vinasseyya ayaṃ pajā.

    ૧૬૭.

    167.

    ‘‘યસ્મા ચ વસ્સતી દેવો, હિમઞ્ચાનુફુસાયતિ;

    ‘‘Yasmā ca vassatī devo, himañcānuphusāyati;

    તસ્મા સસ્સાનિ પચ્ચન્તિ, રટ્ઠઞ્ચ પાલિતે 45 ચિરં.

    Tasmā sassāni paccanti, raṭṭhañca pālite 46 ciraṃ.

    ૧૬૮.

    168.

    ‘‘ગવં ચે તરમાનાનં, જિમ્હં ગચ્છતિ પુઙ્ગવો;

    ‘‘Gavaṃ ce taramānānaṃ, jimhaṃ gacchati puṅgavo;

    સબ્બા તા જિમ્હં ગચ્છન્તિ, નેત્તે જિમ્હં 47 ગતે સતિ.

    Sabbā tā jimhaṃ gacchanti, nette jimhaṃ 48 gate sati.

    ૧૬૯.

    169.

    ‘‘એવમેવ 49 મનુસ્સેસુ, યો હોતિ સેટ્ઠસમ્મતો;

    ‘‘Evameva 50 manussesu, yo hoti seṭṭhasammato;

    સો ચે અધમ્મં ચરતિ, પગેવ ઇતરા પજા;

    So ce adhammaṃ carati, pageva itarā pajā;

    સબ્બં રટ્ઠં દુખં સેતિ, રાજા ચે હોતિ અધમ્મિકો.

    Sabbaṃ raṭṭhaṃ dukhaṃ seti, rājā ce hoti adhammiko.

    ૧૭૦.

    170.

    ‘‘ગવં ચે તરમાનાનં, ઉજું ગચ્છતિ પુઙ્ગવો;

    ‘‘Gavaṃ ce taramānānaṃ, ujuṃ gacchati puṅgavo;

    સબ્બા ગાવી ઉજું યન્તિ, નેત્તે ઉજું 51 ગતે સતિ.

    Sabbā gāvī ujuṃ yanti, nette ujuṃ 52 gate sati.

    ૧૭૧.

    171.

    ‘‘એવમેવ મનુસ્સેસુ, યો હોતિ સેટ્ઠસમ્મતો;

    ‘‘Evameva manussesu, yo hoti seṭṭhasammato;

    સો સચે 53 ધમ્મં ચરતિ, પગેવ ઇતરા પજા;

    So sace 54 dhammaṃ carati, pageva itarā pajā;

    સબ્બં રટ્ઠં સુખં સેતિ, રાજા ચે હોતિ ધમ્મિકો.

    Sabbaṃ raṭṭhaṃ sukhaṃ seti, rājā ce hoti dhammiko.

    ૧૭૨.

    172.

    ‘‘મહારુક્ખસ્સ ફલિનો, આમં છિન્દતિ યો ફલં;

    ‘‘Mahārukkhassa phalino, āmaṃ chindati yo phalaṃ;

    રસઞ્ચસ્સ ન જાનાતિ, બીજઞ્ચસ્સ વિનસ્સતિ.

    Rasañcassa na jānāti, bījañcassa vinassati.

    ૧૭૩.

    173.

    ‘‘મહારુક્ખૂપમં રટ્ઠં, અધમ્મેન પસાસતિ;

    ‘‘Mahārukkhūpamaṃ raṭṭhaṃ, adhammena pasāsati;

    રસઞ્ચસ્સ ન જાનાતિ, રટ્ઠઞ્ચસ્સ વિનસ્સતિ.

    Rasañcassa na jānāti, raṭṭhañcassa vinassati.

    ૧૭૪.

    174.

    ‘‘મહારુક્ખસ્સ ફલિનો, પક્કં છિન્દતિ યો ફલં;

    ‘‘Mahārukkhassa phalino, pakkaṃ chindati yo phalaṃ;

    રસઞ્ચસ્સ વિજાનાતિ, બીજઞ્ચસ્સ ન નસ્સતિ.

    Rasañcassa vijānāti, bījañcassa na nassati.

    ૧૭૫.

    175.

    ‘‘મહારુક્ખૂપમં રટ્ઠં, ધમ્મેન યો પસાસતિ;

    ‘‘Mahārukkhūpamaṃ raṭṭhaṃ, dhammena yo pasāsati;

    રસઞ્ચસ્સ વિજાનાતિ, રટ્ઠઞ્ચસ્સ ન નસ્સતિ.

    Rasañcassa vijānāti, raṭṭhañcassa na nassati.

    ૧૭૬.

    176.

    ‘‘યો ચ રાજા જનપદં, અધમ્મેન પસાસતિ;

    ‘‘Yo ca rājā janapadaṃ, adhammena pasāsati;

    સબ્બોસધીહિ સો રાજા, વિરુદ્ધો હોતિ ખત્તિયો.

    Sabbosadhīhi so rājā, viruddho hoti khattiyo.

    ૧૭૭.

    177.

    ‘‘તથેવ નેગમે હિંસં, યે યુત્તા કયવિક્કયે;

    ‘‘Tatheva negame hiṃsaṃ, ye yuttā kayavikkaye;

    ઓજદાનબલીકારે, સ કોસેન વિરુજ્ઝતિ.

    Ojadānabalīkāre, sa kosena virujjhati.

    ૧૭૮.

    178.

    ‘‘પહારવરખેત્તઞ્ઞૂ , સઙ્ગામે કતનિસ્સમે 55;

    ‘‘Pahāravarakhettaññū , saṅgāme katanissame 56;

    ઉસ્સિતે હિંસયં રાજા, સ બલેન વિરુજ્ઝતિ.

    Ussite hiṃsayaṃ rājā, sa balena virujjhati.

    ૧૭૯.

    179.

    ‘‘તથેવ ઇસયો હિંસં, સઞ્ઞતે 57 બ્રહ્મચારિયો 58;

    ‘‘Tatheva isayo hiṃsaṃ, saññate 59 brahmacāriyo 60;

    અધમ્મચારી ખત્તિયો, સો સગ્ગેન વિરુજ્ઝતિ.

    Adhammacārī khattiyo, so saggena virujjhati.

    ૧૮૦.

    180.

    ‘‘યો ચ રાજા અધમ્મટ્ઠો, ભરિયં હન્તિ અદૂસિકં;

    ‘‘Yo ca rājā adhammaṭṭho, bhariyaṃ hanti adūsikaṃ;

    લુદ્દં પસવતે ઠાનં 61, પુત્તેહિ ચ વિરુજ્ઝતિ.

    Luddaṃ pasavate ṭhānaṃ 62, puttehi ca virujjhati.

    ૧૮૧.

    181.

    ‘‘ધમ્મં ચરે જાનપદે, નેગમેસુ 63 બલેસુ ચ;

    ‘‘Dhammaṃ care jānapade, negamesu 64 balesu ca;

    ઇસયો ચ ન હિંસેય્ય, પુત્તદારે સમં ચરે.

    Isayo ca na hiṃseyya, puttadāre samaṃ care.

    ૧૮૨.

    182.

    ‘‘સ તાદિસો ભૂમિપતિ, રટ્ઠપાલો અકોધનો;

    ‘‘Sa tādiso bhūmipati, raṭṭhapālo akodhano;

    સપત્તે 65 સમ્પકમ્પેતિ, ઇન્દોવ અસુરાધિપો’’તિ.

    Sapatte 66 sampakampeti, indova asurādhipo’’ti.

    મહાબોધિજાતકં તતિયં.

    Mahābodhijātakaṃ tatiyaṃ.

    પણ્ણાસનિપાતં નિટ્ઠિતં.

    Paṇṇāsanipātaṃ niṭṭhitaṃ.

    તસ્સુદ્દાનં –

    Tassuddānaṃ –

    સનિળીનિકમવ્હયનો પઠમો, દુતિયો પન સઉમ્મદન્તિવરો;

    Saniḷīnikamavhayano paṭhamo, dutiyo pana saummadantivaro;

    તતિયો પન બોધિસિરીવ્હયનો, કથિતા પન તીણિ જિનેન સુભાતિ.

    Tatiyo pana bodhisirīvhayano, kathitā pana tīṇi jinena subhāti.







    Footnotes:
    1. ગણ્હાસિ (સી॰ સ્યા॰ પી॰)
    2. gaṇhāsi (sī. syā. pī.)
    3. ભાજયે (પી॰)
    4. bhājaye (pī.)
    5. ભાજતિ (પી॰)
    6. bhājati (pī.)
    7. જીરરે (સ્યા॰ પી॰)
    8. jīrare (syā. pī.)
    9. પરિચારિકાનં સત્તાનં (સી॰ સ્યા॰ પી॰)
    10. paricārikānaṃ sattānaṃ (sī. syā. pī.)
    11. તુમ્હઞ્ચાપિ (સી॰), તુય્હઞ્ચાપિ (પી॰)
    12. અમ્હં વા (સી॰), મય્હઞ્ચ (પી॰)
    13. tumhañcāpi (sī.), tuyhañcāpi (pī.)
    14. amhaṃ vā (sī.), mayhañca (pī.)
    15. લિમ્પતિ (સ્યા॰ ક॰)
    16. limpati (syā. ka.)
    17. વિજાનિય (સી॰ સ્યા॰ પી॰)
    18. vijāniya (sī. syā. pī.)
    19. ઇદ્ધિ (પી॰ ક॰)
    20. iddhi (pī. ka.)
    21. મુઞ્ચતે (સી॰ સ્યા॰)
    22. muñcate (sī. syā.)
    23. ખત્તવિધા (સી॰ સ્યા॰ પી॰)
    24. khattavidhā (sī. syā. pī.)
    25. પુત્તે ચ (પી॰)
    26. putte ca (pī.)
    27. મિત્તદૂભી (પી॰)
    28. mittadūbhī (pī.)
    29. અબ્ભહે (સ્યા॰ ક॰)
    30. abbhahe (syā. ka.)
    31. અયં ગાથા સીહળપોત્થકે નત્થિ
    32. ayaṃ gāthā sīhaḷapotthake natthi
    33. અયં ગાથા સીહળપોત્થકે નત્થિ
    34. ayaṃ gāthā sīhaḷapotthake natthi
    35. દુક્કટો (સી॰)
    36. dukkaṭo (sī.)
    37. બકાસુ (સી॰ સ્યા॰), વકાસુ (પી॰)
    38. bakāsu (sī. syā.), vakāsu (pī.)
    39. અજિયં (સી॰ સ્યા॰ પી॰)
    40. ચિત્રાસયિત્વા (સી॰ પી॰)
    41. ajiyaṃ (sī. syā. pī.)
    42. citrāsayitvā (sī. pī.)
    43. હેતુઞ્ચ અપવદન્તિ (સી॰ સ્યા॰ પી॰)
    44. hetuñca apavadanti (sī. syā. pī.)
    45. પલ્લતે (સી॰ પી॰), પોલયતે (સ્યા॰)
    46. pallate (sī. pī.), polayate (syā.)
    47. જિમ્હ (પી॰)
    48. jimha (pī.)
    49. એવમેવં (પી॰)
    50. evamevaṃ (pī.)
    51. ઉજૂ (પી॰)
    52. ujū (pī.)
    53. ચેવ (સી॰), ચેપિ (ક॰)
    54. ceva (sī.), cepi (ka.)
    55. કતનિયમે (ક॰)
    56. kataniyame (ka.)
    57. સંયમે (સ્યા॰ ક॰)
    58. બ્રહ્મચારિનો (સી॰)
    59. saṃyame (syā. ka.)
    60. brahmacārino (sī.)
    61. પાપં (સી॰)
    62. pāpaṃ (sī.)
    63. નિગમેસુ (સી॰)
    64. nigamesu (sī.)
    65. સામન્તે (સી॰ સ્યા॰ પી॰)
    66. sāmante (sī. syā. pī.)



    Related texts:



    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / જાતક-અટ્ઠકથા • Jātaka-aṭṭhakathā / [૫૨૮] ૩. મહાબોધિજાતકવણ્ણના • [528] 3. Mahābodhijātakavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact