Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సంయుత్తనికాయ • Saṃyuttanikāya |
౮. మహాదిట్ఠిసుత్తం
8. Mahādiṭṭhisuttaṃ
౨౧౩. సావత్థినిదానం. ‘‘కిస్మిం ను ఖో, భిక్ఖవే, సతి, కిం ఉపాదాయ, కిం అభినివిస్స ఏవం దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి – ‘సత్తిమే కాయా అకటా, అకటవిధా, అనిమ్మితా, అనిమ్మాతా, వఞ్ఝా, కూటట్ఠా, ఏసికట్ఠాయిట్ఠితా; తే న ఇఞ్జన్తి, న విపరిణమన్తి 1, న అఞ్ఞమఞ్ఞం బ్యాబాధేన్తి; నాలం అఞ్ఞమఞ్ఞస్స సుఖాయ వా దుక్ఖాయ వా సుఖదుక్ఖాయ వా. కతమే సత్త? పథవీకాయో, ఆపోకాయో, తేజోకాయో, వాయోకాయో, సుఖే, దుక్ఖే, జీవే సత్తమే. ఇమే సత్త 2 కాయా అకటా, అకటవిధా, అనిమ్మితా, అనిమ్మాతా, వఞ్ఝా, కూటట్ఠా ఏసికట్ఠాయిట్ఠితా; తే న ఇఞ్జన్తి, న విపరిణమన్తి, న అఞ్ఞమఞ్ఞం బ్యాబాధేన్తి; నాలం అఞ్ఞమఞ్ఞస్స సుఖాయ వా దుక్ఖాయ వా సుఖదుక్ఖాయ వా. యోపి తిణ్హేన సత్థేన సీసం ఛిన్దతి, న సోపి కఞ్చి 3 జీవితా వోరోపేతి; సత్తన్నంత్వేవ కాయానమన్తరేన సత్థం వివరమనుపవిసతి 4. చుద్దస ఖో పనిమాని యోనిపముఖసతసహస్సాని సట్ఠి చ సతాని ఛ చ సతాని పఞ్చ చ కమ్మునో సతాని పఞ్చ చ కమ్మాని, తీణి చ కమ్మాని , కమ్మే చ అడ్ఢకమ్మే చ ద్వట్ఠిపటిపదా, ద్వట్ఠన్తరకప్పా, ఛళాభిజాతియో, అట్ఠపురిసభూమియో, ఏకూనపఞ్ఞాస ఆజీవకసతే, ఏకూనపఞ్ఞాస పరిబ్బాజకసతే, ఏకూనపఞ్ఞాస నాగవాససతే, వీసే ఇన్ద్రియసతే, తింసే నిరయసతే, ఛత్తింసరజోధాతుయో, సత్త సఞ్ఞీగబ్భా, సత్త అసఞ్ఞీగబ్భా, సత్త నిగణ్ఠిగబ్భా, సత్త దేవా , సత్త మానుసా, సత్త పేసాచా, సత్త సరా, సత్త పవుటా 5, సత్త పపాతా, సత్త చ పపాతసతాని, సత్త సుపినా, సత్త సుపినసతాని, చుల్లాసీతి మహాకప్పినో 6 సతసహస్సాని, యాని బాలే చ పణ్డితే చ సన్ధావిత్వా సంసరిత్వా దుక్ఖస్సన్తం కరిస్సన్తి. తత్థ నత్థి ఇమినాహం సీలేన వా వతేన వా తపేన వా బ్రహ్మచరియేన వా అపరిపక్కం వా కమ్మం పరిపాచేస్సామి; పరిపక్కం వా కమ్మం ఫుస్స ఫుస్స బ్యన్తీకరిస్సామీతి హేవం నత్థి దోణమితే సుఖదుక్ఖే పరియన్తకతే సంసారే, నత్థి హాయనవడ్ఢనే, నత్థి ఉక్కంసావకంసే. సేయ్యథాపి నామ సుత్తగుళే ఖిత్తే నిబ్బేఠియమానమేవ పలేతి; ఏవమేవ బాలే చ పణ్డితే చ నిబ్బేఠియమానా సుఖదుక్ఖం పలేన్తీ’’’తి?
213. Sāvatthinidānaṃ. ‘‘Kismiṃ nu kho, bhikkhave, sati, kiṃ upādāya, kiṃ abhinivissa evaṃ diṭṭhi uppajjati – ‘sattime kāyā akaṭā, akaṭavidhā, animmitā, animmātā, vañjhā, kūṭaṭṭhā, esikaṭṭhāyiṭṭhitā; te na iñjanti, na vipariṇamanti 7, na aññamaññaṃ byābādhenti; nālaṃ aññamaññassa sukhāya vā dukkhāya vā sukhadukkhāya vā. Katame satta? Pathavīkāyo, āpokāyo, tejokāyo, vāyokāyo, sukhe, dukkhe, jīve sattame. Ime satta 8 kāyā akaṭā, akaṭavidhā, animmitā, animmātā, vañjhā, kūṭaṭṭhā esikaṭṭhāyiṭṭhitā; te na iñjanti, na vipariṇamanti, na aññamaññaṃ byābādhenti; nālaṃ aññamaññassa sukhāya vā dukkhāya vā sukhadukkhāya vā. Yopi tiṇhena satthena sīsaṃ chindati, na sopi kañci 9 jīvitā voropeti; sattannaṃtveva kāyānamantarena satthaṃ vivaramanupavisati 10. Cuddasa kho panimāni yonipamukhasatasahassāni saṭṭhi ca satāni cha ca satāni pañca ca kammuno satāni pañca ca kammāni, tīṇi ca kammāni , kamme ca aḍḍhakamme ca dvaṭṭhipaṭipadā, dvaṭṭhantarakappā, chaḷābhijātiyo, aṭṭhapurisabhūmiyo, ekūnapaññāsa ājīvakasate, ekūnapaññāsa paribbājakasate, ekūnapaññāsa nāgavāsasate, vīse indriyasate, tiṃse nirayasate, chattiṃsarajodhātuyo, satta saññīgabbhā, satta asaññīgabbhā, satta nigaṇṭhigabbhā, satta devā , satta mānusā, satta pesācā, satta sarā, satta pavuṭā 11, satta papātā, satta ca papātasatāni, satta supinā, satta supinasatāni, cullāsīti mahākappino 12 satasahassāni, yāni bāle ca paṇḍite ca sandhāvitvā saṃsaritvā dukkhassantaṃ karissanti. Tattha natthi imināhaṃ sīlena vā vatena vā tapena vā brahmacariyena vā aparipakkaṃ vā kammaṃ paripācessāmi; paripakkaṃ vā kammaṃ phussa phussa byantīkarissāmīti hevaṃ natthi doṇamite sukhadukkhe pariyantakate saṃsāre, natthi hāyanavaḍḍhane, natthi ukkaṃsāvakaṃse. Seyyathāpi nāma suttaguḷe khitte nibbeṭhiyamānameva paleti; evameva bāle ca paṇḍite ca nibbeṭhiyamānā sukhadukkhaṃ palentī’’’ti?
భగవంమూలకా నో, భన్తే, ధమ్మా…పే॰… ‘‘రూపే ఖో, భిక్ఖవే, సతి, రూపం ఉపాదాయ, రూపం అభినివిస్స ఏవం దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి – ‘సత్తిమే కాయా అకటా, అకటవిధా…పే॰… సుఖదుక్ఖం పలేన్తీ’తి. వేదనాయ సతి…పే॰… సఞ్ఞాయ సతి… సఙ్ఖారేసు సతి… విఞ్ఞాణే సతి, విఞ్ఞాణం ఉపాదాయ, విఞ్ఞాణం అభినివిస్స ఏవం దిట్ఠి ఉప్పజ్జతి – ‘సత్తిమే కాయా అకటా, అకటవిధా…పే॰… సుఖదుక్ఖం పలేన్తీ’’’తి. ‘‘తం కిం మఞ్ఞథ, భిక్ఖవే, రూపం నిచ్చం వా అనిచ్చం వా’’తి? ‘‘అనిచ్చం, భన్తే’’…పే॰… ‘‘యం పనానిచ్చం దుక్ఖం విపరిణామధమ్మం, అపి ను తం అనుపాదాయ ఏవం దిట్ఠి ఉప్పజ్జేయ్య – ‘సత్తిమే కాయా అకటా అకటవిధా…పే॰… సుఖదుక్ఖం పలేన్తీ’’’తి? ‘‘నో హేతం, భన్తే’’. ‘‘యమ్పిదం దిట్ఠం సుతం ముతం విఞ్ఞాతం పత్తం పరియేసితం అనువిచరితం మనసా తమ్పి నిచ్చం వా అనిచ్చం వా’’తి? ‘‘అనిచ్చం, భన్తే…పే॰… అపి ను తం అనుపాదాయ ఏవం దిట్ఠి ఉప్పజ్జేయ్య – ‘సత్తిమే కాయా అకటా అకటవిధా…పే॰… నిబ్బేఠియమానా సుఖదుక్ఖం పలేన్తీ’’’తి? ‘‘నో హేతం, భన్తే’’.
Bhagavaṃmūlakā no, bhante, dhammā…pe… ‘‘rūpe kho, bhikkhave, sati, rūpaṃ upādāya, rūpaṃ abhinivissa evaṃ diṭṭhi uppajjati – ‘sattime kāyā akaṭā, akaṭavidhā…pe… sukhadukkhaṃ palentī’ti. Vedanāya sati…pe… saññāya sati… saṅkhāresu sati… viññāṇe sati, viññāṇaṃ upādāya, viññāṇaṃ abhinivissa evaṃ diṭṭhi uppajjati – ‘sattime kāyā akaṭā, akaṭavidhā…pe… sukhadukkhaṃ palentī’’’ti. ‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, rūpaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’…pe… ‘‘yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, api nu taṃ anupādāya evaṃ diṭṭhi uppajjeyya – ‘sattime kāyā akaṭā akaṭavidhā…pe… sukhadukkhaṃ palentī’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Yampidaṃ diṭṭhaṃ sutaṃ mutaṃ viññātaṃ pattaṃ pariyesitaṃ anuvicaritaṃ manasā tampi niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante…pe… api nu taṃ anupādāya evaṃ diṭṭhi uppajjeyya – ‘sattime kāyā akaṭā akaṭavidhā…pe… nibbeṭhiyamānā sukhadukkhaṃ palentī’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘యతో ఖో, భిక్ఖవే, అరియసావకస్స ఇమేసు చ ఠానేసు కఙ్ఖా పహీనా హోతి, దుక్ఖేపిస్స కఙ్ఖా పహీనా హోతి…పే॰… దుక్ఖనిరోధగామినియా పటిపదాయపిస్స కఙ్ఖా పహీనా హోతి – అయం వుచ్చతి, భిక్ఖవే, అరియసావకో సోతాపన్నో అవినిపాతధమ్మో నియతో సమ్బోధిపరాయనో’’తి. అట్ఠమం.
‘‘Yato kho, bhikkhave, ariyasāvakassa imesu ca ṭhānesu kaṅkhā pahīnā hoti, dukkhepissa kaṅkhā pahīnā hoti…pe… dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāyapissa kaṅkhā pahīnā hoti – ayaṃ vuccati, bhikkhave, ariyasāvako sotāpanno avinipātadhammo niyato sambodhiparāyano’’ti. Aṭṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / సంయుత్తనికాయ (అట్ఠకథా) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ౮-౧౦. మహాదిట్ఠిసుత్తాదివణ్ణనా • 8-10. Mahādiṭṭhisuttādivaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / సంయుత్తనికాయ (టీకా) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ౮-౧౦. మహాదిట్ఠిసుత్తాదివణ్ణనా • 8-10. Mahādiṭṭhisuttādivaṇṇanā