Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / စရိယာပိဋက-အဋ္ဌကထာ • Cariyāpiṭaka-aṭṭhakathā |
၅. မဟာဂောဝိန္ဒစရိယာဝဏ္ဏနာ
5. Mahāgovindacariyāvaṇṇanā
ပဉ္စမေ သတ္တရာဇပုရောဟိတောတိ သတ္တဘူအာဒီနံ သတ္တန္နံ ရာဇူနံ သဗ္ဗကိစ္စာနုသာသကပုရောဟိတော။ ပူဇိတော နရဒေဝေဟီတိ တေဟိ ဧဝ အညေဟိ စ ဇမ္ဗုဒီပေ သဗ္ဗေဟေဝ ခတ္တိယေဟိ စတုပစ္စယပူဇာယ သက္ကာရသမ္မာနေန စ ပူဇိတော။ မဟာဂောဝိန္ဒဗ္ရာဟ္မဏောတိ မဟာနုဘာဝတာယ ဂောဝိန္ဒသ္သာဘိသေကေန အဘိသိတ္တတာယ စ ‘‘မဟာဂောဝိန္ဒော’’တိ သင္ခံ ဂတော ဗ္ရာဟ္မဏော, အဘိသိတ္တကာလတော ပဋ္ဌာယ ဟိ ဗောဓိသတ္တသ္သ အယံ သမညာ ဇာတာ, နာမေန ပန ဇောတိပာလော နာမ။ တသ္သ ကိရ ဇာတဒိဝသေ သဗ္ဗာဝုဓာနိ ဇောတိံသု။ ရာဇာပိ ပစ္စူသသမယေ အတ္တနော မင္ဂလာဝုဓံ ပဇ္ဇလိတံ ဒိသ္ဝာ ဘီတော အတ္တနော ပုရောဟိတံ ဗောဓိသတ္တသ္သ ပိတရံ ဥပဋ္ဌာနံ အာဂတံ ပုစ္ဆိတ္ဝာ ‘‘မာ ဘာယိ, မဟာရာဇ, မယ္ဟံ ပုတ္တော ဇာတော, တသ္သာနုဘာဝေန န ကေဝလံ ရာဇဂေဟေယေဝ, သကလနဂရေပိ အာဝုဓာနိ ပဇ္ဇလိံသု, န တံ နိသ္သာယ တုယ္ဟံ အန္တရာယော အတ္ထိ, သကလဇမ္ဗုဒီပေ ပန ပညာယ တေန သမော န ဘဝိသ္သတိ, တသ္သေတံ ပုဗ္ဗနိမိတ္တ’’န္တိ ပုရောဟိတေန သမသ္သာသိတော တုဋ္ဌစိတ္တော ‘‘ကုမာရသ္သ ခီရမူလံ ဟောတူ’’တိ သဟသ္သံ ဒတ္ဝာ ‘‘ဝယပ္ပတ္တကာလေ မယ္ဟံ ဒသ္သေထာ’’တိ အာဟ။ သော ဝုဒ္ဓိပ္ပတ္တော အပရဘာဂေ အလမတ္ထဒသ္သော သတ္တန္နံ ရာဇူနံ သဗ္ဗကိစ္စာနုသာသကော ဟုတ္ဝာ ပဗ္ဗဇိတ္ဝာ စ သတ္တေ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကသမ္ပရာယိကေဟိ အနတ္ထေဟိ ပာလေတ္ဝာ အတ္ထေဟိ နိယောဇေသိ။ ဣတိ ဇောတိတတ္တာ ပာလနသမတ္ထတာယ စ ‘‘ဇောတိပာလော’’တိသ္သ နာမံ အကံသု။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘နာမေန ဇောတိပာလော နာမာ’’တိ (ဒီ. နိ. ၂.၃၀၄)။
Pañcame sattarājapurohitoti sattabhūādīnaṃ sattannaṃ rājūnaṃ sabbakiccānusāsakapurohito. Pūjito naradevehīti tehi eva aññehi ca jambudīpe sabbeheva khattiyehi catupaccayapūjāya sakkārasammānena ca pūjito. Mahāgovindabrāhmaṇoti mahānubhāvatāya govindassābhisekena abhisittatāya ca ‘‘mahāgovindo’’ti saṅkhaṃ gato brāhmaṇo, abhisittakālato paṭṭhāya hi bodhisattassa ayaṃ samaññā jātā, nāmena pana jotipālo nāma. Tassa kira jātadivase sabbāvudhāni jotiṃsu. Rājāpi paccūsasamaye attano maṅgalāvudhaṃ pajjalitaṃ disvā bhīto attano purohitaṃ bodhisattassa pitaraṃ upaṭṭhānaṃ āgataṃ pucchitvā ‘‘mā bhāyi, mahārāja, mayhaṃ putto jāto, tassānubhāvena na kevalaṃ rājageheyeva, sakalanagarepi āvudhāni pajjaliṃsu, na taṃ nissāya tuyhaṃ antarāyo atthi, sakalajambudīpe pana paññāya tena samo na bhavissati, tassetaṃ pubbanimitta’’nti purohitena samassāsito tuṭṭhacitto ‘‘kumārassa khīramūlaṃ hotū’’ti sahassaṃ datvā ‘‘vayappattakāle mayhaṃ dassethā’’ti āha. So vuddhippatto aparabhāge alamatthadasso sattannaṃ rājūnaṃ sabbakiccānusāsako hutvā pabbajitvā ca satte diṭṭhadhammikasamparāyikehi anatthehi pāletvā atthehi niyojesi. Iti jotitattā pālanasamatthatāya ca ‘‘jotipālo’’tissa nāmaṃ akaṃsu. Tena vuttaṃ ‘‘nāmena jotipālo nāmā’’ti (dī. ni. 2.304).
တတ္ထ ဗောဓိသတ္တော ဒိသမ္ပတိသ္သ နာမ ရညော ပုရောဟိတသ္သ ဂောဝိန္ဒဗ္ရာဟ္မဏသ္သ ပုတ္တော ဟုတ္ဝာ အတ္တနော ပိတု တသ္သ စ ရညော အစ္စယေန တသ္သ ပုတ္တော ရေဏု, သဟာယာ စသ္သ သတ္တဘူ, ဗ္ရဟ္မဒတ္တော, ဝေသ္သဘူ , ဘရတော, ဒ္ဝေ စ ဓတရဋ္ဌာတိ ဣမေ သတ္တ ရာဇာနော ယထာ အညမညံ န ဝိဝဒန္တိ။ ဧဝံ ရဇ္ဇေ ပတိဋ္ဌာပေတ္ဝာ တေသံ အတ္ထဓမ္မေ အနုသာသန္တော ဇမ္ဗုဒီပတလေ သဗ္ဗေသံ ရာဇူနံ အညေသဉ္စ ဗ္ရာဟ္မဏာနံ ဒေဝနာဂဂဟပတိကာနံ သက္ကတော ဂရုကတော မာနိတော ပူဇိတော အပစိတော ဥတ္တမံ ဂာရဝဋ္ဌာနံ ပတ္တော အဟောသိ။ တသ္သ အတ္ထဓမ္မေသု ကုသလတာယ ‘‘မဟာဂောဝိန္ဒော’’တ္ဝေဝ သမညာ ဥဒပာဒိ။ ယထာဟ ‘‘ဂောဝိန္ဒော ဝတ, ဘော ဗ္ရာဟ္မဏော, မဟာဂောဝိန္ဒော ဝတ, ဘော ဗ္ရာဟ္မဏော’’တိ (ဒီ. နိ. ၂.၃၀၅)။ တေန ဝုတ္တံ –
Tattha bodhisatto disampatissa nāma rañño purohitassa govindabrāhmaṇassa putto hutvā attano pitu tassa ca rañño accayena tassa putto reṇu, sahāyā cassa sattabhū, brahmadatto, vessabhū , bharato, dve ca dhataraṭṭhāti ime satta rājāno yathā aññamaññaṃ na vivadanti. Evaṃ rajje patiṭṭhāpetvā tesaṃ atthadhamme anusāsanto jambudīpatale sabbesaṃ rājūnaṃ aññesañca brāhmaṇānaṃ devanāgagahapatikānaṃ sakkato garukato mānito pūjito apacito uttamaṃ gāravaṭṭhānaṃ patto ahosi. Tassa atthadhammesu kusalatāya ‘‘mahāgovindo’’tveva samaññā udapādi. Yathāha ‘‘govindo vata, bho brāhmaṇo, mahāgovindo vata, bho brāhmaṇo’’ti (dī. ni. 2.305). Tena vuttaṃ –
၃၇.
37.
‘‘ပုနာပရံ ယဒာ ဟောမိ၊ သတ္တရာဇပုရောဟိတော။
‘‘Punāparaṃ yadā homi, sattarājapurohito;
ပူဇိတော နရဒေဝေဟိ၊ မဟာဂောဝိန္ဒဗ္ရာဟ္မဏော’’တိ။
Pūjito naradevehi, mahāgovindabrāhmaṇo’’ti.
အထ ဗောဓိသတ္တသ္သ ပုညာနုဘာဝသမုသ္သာဟိတေဟိ ရာဇူဟိ တေသံ အနုယုတ္တေဟိ ခတ္တိယေဟိ ဗ္ရာဟ္မဏဂဟပတိကေဟိ နေဂမဇာနပဒေဟိ စ ဥပရူပရိ ဥပနီတော သမန္တတော မဟောဃော ဝိယ အဇ္ဈောတ္ထရမာနော အပရိမေယ္ယော ဥဠာရော လာဘသက္ကာရော ဥပ္ပဇ္ဇိ, ယထာ တံ အပရိမာဏာသု ဇာတီသု ဥပစိတဝိပုလပုညသဉ္စယသ္သ ဥဠာရာဘိဇာတသ္သ ပရိသုဒ္ဓသီလာစာရသ္သ ပေသလသ္သ ပရိယောဒာတသဗ္ဗသိပ္ပသ္သ သဗ္ဗသတ္တေသု ပုတ္တသဒိသမဟာကရုဏာဝိပ္ဖာရသိနိဒ္ဓမုဒုဟဒယသ္သ။ သော စိန္တေသိ – ‘‘ဧတရဟိ ခော မယ္ဟံ မဟာလာဘသက္ကာရော, ယံနူနာဟံ ဣမိနာ သဗ္ဗသတ္တေ သန္တပ္ပေတ္ဝာ ဒာနပာရမိံ ပရိပူရေယ္ယ’’န္တိ။ သော နဂရသ္သ မဇ္ဈေ စတူသု ဒ္ဝာရေသု အတ္တနော နိဝေသနဒ္ဝာရေတိ ဆ ဒာနသာလာယော ကာရေတ္ဝာ ဒေဝသိကံ အပရိမိတဓနပရိစ္စာဂေန မဟာဒာနံ ပဝတ္တေသိ။ ယံ ယံ ဥပာယနံ အာနီယတိ, ယဉ္စ အတ္တနော အတ္ထာယ အဘိသင္ခရီယတိ, သဗ္ဗံ တံ ဒာနသာလာသု ဧဝ ပေသေသိ။ ဧဝံ ဒိဝသေ ဒိဝသေ မဟာပရိစ္စာဂံ ကရောန္တသ္သ စသ္သ စိတ္တသ္သ တိတ္တိ ဝာ သန္တောသော ဝာ နာဟောသိ, ကုတော ပန သင္ကောစော။ ဒာနဂ္ဂဉ္စသ္သ လာဘာသာယ အာဂစ္ဆန္တေဟိ ဒေယ္ယဓမ္မံ ဂဟေတ္ဝာ ဂစ္ဆန္တေဟိ စ မဟာသတ္တသ္သ စ ဂုဏဝိသေသေ ကိတ္တယန္တေဟိ မဟာဇနကာယေဟိ အန္တောနဂရံ ဗဟိနဂရဉ္စ သမန္တတော ဧကောဃဘူတံ ကပ္ပဝုဋ္ဌာနမဟာဝာယုသင္ဃဋ္ဋပရိဗ္ဘမိတံ ဝိယ မဟာသမုဒ္ဒံ ဧကကောလာဟလံ ဧကနိန္နာဒံ အဟောသိ။ တေန ဝုတ္တံ –
Atha bodhisattassa puññānubhāvasamussāhitehi rājūhi tesaṃ anuyuttehi khattiyehi brāhmaṇagahapatikehi negamajānapadehi ca uparūpari upanīto samantato mahogho viya ajjhottharamāno aparimeyyo uḷāro lābhasakkāro uppajji, yathā taṃ aparimāṇāsu jātīsu upacitavipulapuññasañcayassa uḷārābhijātassa parisuddhasīlācārassa pesalassa pariyodātasabbasippassa sabbasattesu puttasadisamahākaruṇāvipphārasiniddhamuduhadayassa. So cintesi – ‘‘etarahi kho mayhaṃ mahālābhasakkāro, yaṃnūnāhaṃ iminā sabbasatte santappetvā dānapāramiṃ paripūreyya’’nti. So nagarassa majjhe catūsu dvāresu attano nivesanadvāreti cha dānasālāyo kāretvā devasikaṃ aparimitadhanapariccāgena mahādānaṃ pavattesi. Yaṃ yaṃ upāyanaṃ ānīyati, yañca attano atthāya abhisaṅkharīyati, sabbaṃ taṃ dānasālāsu eva pesesi. Evaṃ divase divase mahāpariccāgaṃ karontassa cassa cittassa titti vā santoso vā nāhosi, kuto pana saṅkoco. Dānaggañcassa lābhāsāya āgacchantehi deyyadhammaṃ gahetvā gacchantehi ca mahāsattassa ca guṇavisese kittayantehi mahājanakāyehi antonagaraṃ bahinagarañca samantato ekoghabhūtaṃ kappavuṭṭhānamahāvāyusaṅghaṭṭaparibbhamitaṃ viya mahāsamuddaṃ ekakolāhalaṃ ekaninnādaṃ ahosi. Tena vuttaṃ –
၃၈.
38.
‘‘တဒာဟံ သတ္တရဇ္ဇေသု၊ ယံ မေ အာသိ ဥပာယနံ။
‘‘Tadāhaṃ sattarajjesu, yaṃ me āsi upāyanaṃ;
တေန ဒေမိ မဟာဒာနံ၊ အက္ခောဘံ သာဂရူပမ’’န္တိ။
Tena demi mahādānaṃ, akkhobhaṃ sāgarūpama’’nti.
တတ္ထ တဒာဟန္တိ ယဒာ သတ္တရာဇပုရောဟိတော မဟာဂောဝိန္ဒဗ္ရာဟ္မဏော ဟောမိ, တဒာ အဟံ။ သတ္တရဇ္ဇေသူတိ ရေဏုအာဒီနံ သတ္တန္နံ ရာဇူနံ ရဇ္ဇေသု။ အက္ခောဘန္တိ အဗ္ဘန္တရေဟိ စ ဗာဟိရေဟိ စ ပစ္စတ္ထိကေဟိ အပ္ပဋိသေဓနီယတာယ ကေနစိ အက္ခောဘနီယံ။ ‘‘အစ္စုဗ္ဘ’’န္တိပိ ပာဌော။ အတိပုဏ္ဏဒာနဇ္ဈာသယသ္သ ဒေယ္ယဓမ္မသ္သ စ ဥဠာရဘာဝေန ဝိပုလဘာဝေန စ အတိဝိယ ပရိပုဏ္ဏန္တိ အတ္ထော။ သာဂရူပမန္တိ သာဂရသဒိသံ, ယထာ သာဂရေ ဥဒကံ သကလေနပိ လောကေန ဟရန္တေန ခေပေတုံ န သက္ကာ, ဧဝံ တသ္သ ဒာနဂ္ဂေ ဒေယ္ယဓမ္မန္တိ။
Tattha tadāhanti yadā sattarājapurohito mahāgovindabrāhmaṇo homi, tadā ahaṃ. Sattarajjesūti reṇuādīnaṃ sattannaṃ rājūnaṃ rajjesu. Akkhobhanti abbhantarehi ca bāhirehi ca paccatthikehi appaṭisedhanīyatāya kenaci akkhobhanīyaṃ. ‘‘Accubbha’’ntipi pāṭho. Atipuṇṇadānajjhāsayassa deyyadhammassa ca uḷārabhāvena vipulabhāvena ca ativiya paripuṇṇanti attho. Sāgarūpamanti sāgarasadisaṃ, yathā sāgare udakaṃ sakalenapi lokena harantena khepetuṃ na sakkā, evaṃ tassa dānagge deyyadhammanti.
၃၉. ဩသာနဂာထာယ ဝရံ ဓနန္တိ ဥတ္တမံ ဣစ္ဆိတံ ဝာ ဓနံ။ သေသံ ဝုတ္တနယမေဝ။
39. Osānagāthāya varaṃ dhananti uttamaṃ icchitaṃ vā dhanaṃ. Sesaṃ vuttanayameva.
ဧဝံ မဟာသတ္တော ပဌမကပ္ပိကမဟာမေဃော ဝိယ မဟာဝသ္သံ အဝိဘာဂေန မဟန္တံ ဒာနဝသ္သံ ဝသ္သာပေန္တော ဒာနဗ္ယာဝဋော ဟုတ္ဝာပိ သေသံ သတ္တန္နံ ရာဇူနံ အတ္ထဓမ္မေ အပ္ပမတ္တော အနုသာသတိ။ သတ္တ စ ဗ္ရာဟ္မဏမဟာသာလေ ဝိဇ္ဇာသိပ္ပံ သိက္ခာပေတိ, သတ္တ စ န္ဟာတကသတာနိ မန္တေ ဝာစေတိ။ တသ္သ အပရေန သမယေန ဧဝံ ကလ္ယာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒော အဗ္ဘုဂ္ဂတော ‘‘သက္ခိ မဟာဂောဝိန္ဒော ဗ္ရာဟ္မဏော ဗ္ရဟ္မာနံ ပသ္သတိ, သက္ခိ မဟာဂောဝိန္ဒော ဗ္ရာဟ္မဏော ဗ္ရဟ္မုနာ သာကစ္ဆေတိ သလ္လပတိ မန္တေတီ’’တိ (ဒီ. နိ. ၂.၃၁၂)။ သော စိန္တေသိ – ‘‘ဧတရဟိ ခော မယ္ဟံ အယံ အဘူတော ကိတ္တိသဒ္ဒော အဗ္ဘုဂ္ဂတော ‘ဗ္ရဟ္မာနံ ပသ္သတိ, သက္ခိ မဟာဂောဝိန္ဒော ဗ္ရာဟ္မဏော ဗ္ရဟ္မုနာ သာကစ္ဆေတိ သလ္လပတိ မန္တေတီ’တိ, ယံနူနာဟံ ဣမံ ဘူတံ ဧဝ ကရေယ္ယ’’န္တိ။ သော ‘‘တေ သတ္တ ရာဇာနော သတ္တ စ ဗ္ရာဟ္မဏမဟာသာလေ သတ္တ စ န္ဟာတကသတာနိ အတ္တနော ပုတ္တဒာရဉ္စ အာပုစ္ဆိတ္ဝာ ဗ္ရဟ္မာနံ ပသ္သေယ္ယ’’န္တိ စိတ္တံ ပဏိဓာယ ဝသ္သိကေ စတ္တာရော မာသေ ဗ္ရဟ္မဝိဟာရဘာဝနမနုယုဉ္ဇိ။ တသ္သ စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ ဗ္ရဟ္မာ သနင္ကုမာရော ပုရတော ပာတုရဟောသိ။ တံ ဒိသ္ဝာ မဟာပုရိသော ပုစ္ဆိ –
Evaṃ mahāsatto paṭhamakappikamahāmegho viya mahāvassaṃ avibhāgena mahantaṃ dānavassaṃ vassāpento dānabyāvaṭo hutvāpi sesaṃ sattannaṃ rājūnaṃ atthadhamme appamatto anusāsati. Satta ca brāhmaṇamahāsāle vijjāsippaṃ sikkhāpeti, satta ca nhātakasatāni mante vāceti. Tassa aparena samayena evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato ‘‘sakkhi mahāgovindo brāhmaṇo brahmānaṃ passati, sakkhi mahāgovindo brāhmaṇo brahmunā sākaccheti sallapati mantetī’’ti (dī. ni. 2.312). So cintesi – ‘‘etarahi kho mayhaṃ ayaṃ abhūto kittisaddo abbhuggato ‘brahmānaṃ passati, sakkhi mahāgovindo brāhmaṇo brahmunā sākaccheti sallapati mantetī’ti, yaṃnūnāhaṃ imaṃ bhūtaṃ eva kareyya’’nti. So ‘‘te satta rājāno satta ca brāhmaṇamahāsāle satta ca nhātakasatāni attano puttadārañca āpucchitvā brahmānaṃ passeyya’’nti cittaṃ paṇidhāya vassike cattāro māse brahmavihārabhāvanamanuyuñji. Tassa cetasā cetoparivitakkamaññāya brahmā sanaṅkumāro purato pāturahosi. Taṃ disvā mahāpuriso pucchi –
‘‘ဝဏ္ဏဝာ ယသဝာ သိရိမာ၊ ကော နု တ္ဝမသိ မာရိသ။
‘‘Vaṇṇavā yasavā sirimā, ko nu tvamasi mārisa;
အဇာနန္တာ တံ ပုစ္ဆာမ၊ ကထံ ဇာနေမု တံ မယ’’န္တိ။ (ဒီ. နိ. ၂.၃၁၈)။
Ajānantā taṃ pucchāma, kathaṃ jānemu taṃ maya’’nti. (dī. ni. 2.318);
တသ္သ ဗ္ရဟ္မာ အတ္တာနံ ဇာနာပေန္တော –
Tassa brahmā attānaṃ jānāpento –
‘‘မံ ဝေ ကုမာရံ ဇာနန္တိ၊ ဗ္ရဟ္မလောကေ သနန္တနံ။
‘‘Maṃ ve kumāraṃ jānanti, brahmaloke sanantanaṃ;
သဗ္ဗေ ဇာနန္တိ မံ ဒေဝာ၊ ဧဝံ ဂောဝိန္ဒ ဇာနာဟီ’’တိ။ (ဒီ. နိ. ၂.၃၁၈) –
Sabbe jānanti maṃ devā, evaṃ govinda jānāhī’’ti. (dī. ni. 2.318) –
ဝတ္ဝာ တေန –
Vatvā tena –
‘‘အာသနံ ဥဒကံ ပဇ္ဇံ၊ မဓုသာကဉ္စ ဗ္ရဟ္မုနော။
‘‘Āsanaṃ udakaṃ pajjaṃ, madhusākañca brahmuno;
အဂ္ဃေ ဘဝန္တံ ပုစ္ဆာမ၊ အဂ္ဃံ ကုရုတု နော ဘဝ’’န္တိ။ (ဒီ. နိ. ၂.၃၁၈) –
Agghe bhavantaṃ pucchāma, agghaṃ kurutu no bhava’’nti. (dī. ni. 2.318) –
ဥပနီတံ အတိထိသက္ကာရံ အနတ္ထိကောပိ ဗ္ရဟ္မာ တသ္သ စိတ္တသမ္ပဟံသနတ္ထံ ဝိသ္သာသကရဏတ္ထဉ္စ သမ္ပဋိစ္ဆန္တော ‘‘ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာမ တေ အဂ္ဃံ, ယံ, တ္ဝံ ဂောဝိန္ဒ, ဘာသသီ’’တိ။ ဝတ္ဝာ ဩကာသဒာနတ္ထံ –
Upanītaṃ atithisakkāraṃ anatthikopi brahmā tassa cittasampahaṃsanatthaṃ vissāsakaraṇatthañca sampaṭicchanto ‘‘paṭiggaṇhāma te agghaṃ, yaṃ, tvaṃ govinda, bhāsasī’’ti. Vatvā okāsadānatthaṃ –
‘‘ဒိဋ္ဌဓမ္မဟိတတ္ထာယ၊ သမ္ပရာယသုခာယ စ။
‘‘Diṭṭhadhammahitatthāya, samparāyasukhāya ca;
ကတာဝကာသော ပုစ္ဆသ္သု၊ ယံကိဉ္စိ အဘိပတ္ထိတ’’န္တိ။ (ဒီ. နိ. ၂.၃၁၈) –
Katāvakāso pucchassu, yaṃkiñci abhipatthita’’nti. (dī. ni. 2.318) –
ဩကာသမကာသိ။
Okāsamakāsi.
အထ နံ မဟာပုရိသော သမ္ပရာယိကံ ဧဝ အတ္ထံ –
Atha naṃ mahāpuriso samparāyikaṃ eva atthaṃ –
‘‘ပုစ္ဆာမိ ဗ္ရဟ္မာနံ သနင္ကုမာရံ၊ ကင္ခီ အကင္ခိံ ပရဝေဒိယေသု။
‘‘Pucchāmi brahmānaṃ sanaṅkumāraṃ, kaṅkhī akaṅkhiṃ paravediyesu;
ကတ္ထဋ္ဌိတော ကိမ္ဟိ စ သိက္ခမာနော၊ ပပ္ပောတိ မစ္စော အမတံ ဗ္ရဟ္မလောက’’န္တိ။ (ဒီ. နိ. ၂.၃၁၉) –
Katthaṭṭhito kimhi ca sikkhamāno, pappoti macco amataṃ brahmaloka’’nti. (dī. ni. 2.319) –
ပုစ္ဆိ။
Pucchi.
တသ္သ ဗ္ရဟ္မာ ဗ္ယာကရောန္တော –
Tassa brahmā byākaronto –
‘‘ဟိတ္ဝာ မမတ္တံ မနုဇေသု ဗ္ရဟ္မေ၊ ဧကောဒိဘူတော ကရုဏေဓိမုတ္တော။
‘‘Hitvā mamattaṃ manujesu brahme, ekodibhūto karuṇedhimutto;
နိရာမဂန္ဓော ဝိရတော မေထုနသ္မာ၊ ဧတ္ထဋ္ဌိတော ဧတ္ထ စ သိက္ခမာနော။
Nirāmagandho virato methunasmā, etthaṭṭhito ettha ca sikkhamāno;
ပပ္ပောတိ မစ္စော အမတံ ဗ္ရဟ္မလောက’’န္တိ။ (ဒီ. နိ. ၂.၃၁၉) –
Pappoti macco amataṃ brahmaloka’’nti. (dī. ni. 2.319) –
ဗ္ရဟ္မလောကဂာမိမဂ္ဂံ ကထေသိ။
Brahmalokagāmimaggaṃ kathesi.
တတ္ထ မံ ဝေ ကုမာရံ ဇာနန္တီတိ ဝေ ဧကံသေန မံ ‘‘ကုမာရော’’တိ ဇာနန္တိ။ ဗ္ရဟ္မလောကေတိ သေဋ္ဌလောကေ။ သနန္တနန္တိ စိရတနံ ပောရာဏံ။ ဧဝံ, ဂောဝိန္ဒ, ဇာနာဟီတိ, ဂောဝိန္ဒ, ဧဝံ မံ ဓာရေဟိ။
Tattha maṃ ve kumāraṃ jānantīti ve ekaṃsena maṃ ‘‘kumāro’’ti jānanti. Brahmaloketi seṭṭhaloke. Sanantananti ciratanaṃ porāṇaṃ. Evaṃ, govinda, jānāhīti, govinda, evaṃ maṃ dhārehi.
အာသနန္တိ ဣဒံ ဘောတော ဗ္ရဟ္မုနော နိသီဒနတ္ထာယ အာသနံ ပညတ္တံ။ ဣဒံ ဥဒကံ ပရိဘောဇနီယံ ပာဒာနံ ဓောဝနတ္ထံ ပာနီယံ ပိပာသဟရဏတ္ထာယ။ ဣဒံ ပဇ္ဇံ ပရိသ္သမဝိနောဒနတ္ထံ ပာဒဗ္ဘဉ္ဇနတေလံ။ ဣဒံ မဓုသာကံ အတက္ကံ အလောဏိကံ အဓူပနံ ဥဒကေန သေဒိတံ သာကံ သန္ဓာယ ဝဒတိ။ တဒာ ဟိ ဗောဓိသတ္တသ္သ တံ စတုမာသံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ အဘိသလ္လေခဝုတ္တိပရမုက္ကဋ္ဌံ အဟောသိ။ တသ္သိမေ သဗ္ဗေ အဂ္ဃေ ကတ္ဝာ ပုစ္ဆာမ, တယိဒံ အဂ္ဃံ ကုရုတု ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတု နော ဘဝံ ဣဒံ အဂ္ဃန္တိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ဣတိ မဟာပုရိသော ဗ္ရဟ္မုနော နေသံ အပရိဘုဉ္ဇနံ ဇာနန္တောပိ ဝတ္တသီသေ ဌတ္ဝာ အတ္တနော အာစိဏ္ဏံ အတိထိပူဇနံ ဒသ္သေန္တော ဧဝမာဟ။ ဗ္ရဟ္မာပိသ္သ အဓိပ္ပာယံ ဇာနန္တော ‘‘ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာမ တေ အဂ္ဃံ, ယံ တ္ဝံ, ဂောဝိန္ဒ, ဘာသသီ’’တိ အာဟ။
Āsananti idaṃ bhoto brahmuno nisīdanatthāya āsanaṃ paññattaṃ. Idaṃ udakaṃ paribhojanīyaṃ pādānaṃ dhovanatthaṃ pānīyaṃ pipāsaharaṇatthāya. Idaṃ pajjaṃ parissamavinodanatthaṃ pādabbhañjanatelaṃ. Idaṃ madhusākaṃ atakkaṃ aloṇikaṃ adhūpanaṃ udakena seditaṃ sākaṃ sandhāya vadati. Tadā hi bodhisattassa taṃ catumāsaṃ brahmacariyaṃ abhisallekhavuttiparamukkaṭṭhaṃ ahosi. Tassime sabbe agghe katvā pucchāma, tayidaṃ agghaṃ kurutu paṭiggaṇhātu no bhavaṃ idaṃ agghanti vuttaṃ hoti. Iti mahāpuriso brahmuno nesaṃ aparibhuñjanaṃ jānantopi vattasīse ṭhatvā attano āciṇṇaṃ atithipūjanaṃ dassento evamāha. Brahmāpissa adhippāyaṃ jānanto ‘‘paṭiggaṇhāma te agghaṃ, yaṃ tvaṃ, govinda, bhāsasī’’ti āha.
တတ္ထ တသ္သ တေ အာသနေ မယံ နိသိန္နာ နာမ ဟောမ, ပာဒောဒကေန ပာဒာ ဓောတာ နာမ ဟောန္တု, ပာနီယံ ပီတာ နာမ ဟောမ, ပာဒဗ္ဘဉ္ဇနေန ပာဒာ မက္ခိတာ နာမ ဟောန္တု, ဥဒကသာကမ္ပိ ပရိဘုတ္တံ နာမ ဟောတူတိ အတ္ထော။
Tattha tassa te āsane mayaṃ nisinnā nāma homa, pādodakena pādā dhotā nāma hontu, pānīyaṃ pītā nāma homa, pādabbhañjanena pādā makkhitā nāma hontu, udakasākampi paribhuttaṃ nāma hotūti attho.
ကင္ခီ အကင္ခိံ ပရဝေဒိယေသူတိ အဟံ သဝိစိကိစ္ဆော ပရေန သယံ အဘိသင္ခတတ္တာ ပရသ္သ ပာကဋေသု ပရဝေဒိယေသု ပဉ္ဟေသု နိဗ္ဗိစိကိစ္ဆံ။
Kaṅkhī akaṅkhiṃ paravediyesūti ahaṃ savicikiccho parena sayaṃ abhisaṅkhatattā parassa pākaṭesu paravediyesu pañhesu nibbicikicchaṃ.
ဟိတ္ဝာ မမတ္တန္တိ ‘‘ဣဒံ မမ, ဣဒံ မမာ’’တိ ပဝတ္တနကံ ဥပကရဏတဏ္ဟံ စဇိတ္ဝာ။ မနုဇေသူတိ သတ္တေသု။ ဗ္ရဟ္မေတိ ဗောဓိသတ္တံ အာလပတိ။ ဧကောဒိဘူတောတိ ဧကော ဥဒေတိ ပဝတ္တတီတိ ဧကောဒိဘူတော ဧကီဘူတော, ဧကေန ကာယဝိဝေကံ ဒသ္သေတိ။ အထ ဝာ ဧကော ဥဒေတီတိ ဧကောဒိ, သမာဓိ။ တံ ဘူတော ပတ္တောတိ ဧကောဒိဘူတော, ဥပစာရပ္ပနာသမာဓီဟိ သမာဟိတောတိ အတ္ထော။ ဧတံ ဧကောဒိဘာဝံ ကရုဏာဗ္ရဟ္မဝိဟာရဝသေန ဒသ္သေန္တော ‘‘ကရုဏေဓိမုတ္တော’’တိ အာဟ။ ကရုဏဇ္ဈာနေ အဓိမုတ္တော, တံ ဈာနံ နိဗ္ဗတ္တေတ္ဝာတိ အတ္ထော။ နိရာမဂန္ဓောတိ ကိလေသသင္ခာတဝိသ္သဂန္ဓရဟိတော။ ဧတ္ထဋ္ဌိတောတိ ဧတေသု ဓမ္မေသု ဌိတော, ဧတေ ဓမ္မေ သမ္ပာဒေတ္ဝာ။ ဧတ္ထ စ သိက္ခမာနောတိ ဧတေသု ဓမ္မေသု သိက္ခမာနော , ဧတံ ဗ္ရဟ္မဝိဟာရဘာဝနံ ဘာဝေန္တောတိ အတ္ထော။ အယမေတ္ထ သင္ခေပော, ဝိတ္ထာရော ပန ပာဠိယံ (ဒီ. နိ. ၂.၂၉၃ အာဒယော) အာဂတောယေဝာတိ။
Hitvā mamattanti ‘‘idaṃ mama, idaṃ mamā’’ti pavattanakaṃ upakaraṇataṇhaṃ cajitvā. Manujesūti sattesu. Brahmeti bodhisattaṃ ālapati. Ekodibhūtoti eko udeti pavattatīti ekodibhūto ekībhūto, ekena kāyavivekaṃ dasseti. Atha vā eko udetīti ekodi, samādhi. Taṃ bhūto pattoti ekodibhūto, upacārappanāsamādhīhi samāhitoti attho. Etaṃ ekodibhāvaṃ karuṇābrahmavihāravasena dassento ‘‘karuṇedhimutto’’ti āha. Karuṇajjhāne adhimutto, taṃ jhānaṃ nibbattetvāti attho. Nirāmagandhoti kilesasaṅkhātavissagandharahito. Etthaṭṭhitoti etesu dhammesu ṭhito, ete dhamme sampādetvā. Ettha ca sikkhamānoti etesu dhammesu sikkhamāno , etaṃ brahmavihārabhāvanaṃ bhāventoti attho. Ayamettha saṅkhepo, vitthāro pana pāḷiyaṃ (dī. ni. 2.293 ādayo) āgatoyevāti.
အထ မဟာပုရိသော တသ္သ ဗ္ရဟ္မုနော ဝစနံ သုတ္ဝာ အာမဂန္ဓေ ဇိဂုစ္ဆန္တော ‘‘ဣဒာနေဝာဟံ ပဗ္ဗဇိသ္သာမီ’’တိ အာဟ။ ဗ္ရဟ္မာပိ ‘‘သာဓု, မဟာပုရိသ, ပဗ္ဗဇသ္သု။ ဧဝံ သတိ မယ္ဟမ္ပိ တဝ သန္တိကေ အာဂမနံ သ္ဝာဂမနမေဝ ဘဝိသ္သတိ, တ္ဝံ, တာတ, သကလဇမ္ဗုဒီပေ အဂ္ဂပုရိသော ပဌမဝယေ ဌိတော, ဧဝံ မဟန္တံ နာမ သမ္ပတ္တိံ ဣသ္သရိယဉ္စ ပဟာယ ပဗ္ဗဇနံ နာမ ဂန္ဓဟတ္ထိနော အယောဗန္ဓနံ ဆိန္ဒိတ္ဝာ ဝနဂမနံ ဝိယ အတိဥဠာရံ, ဗုဒ္ဓတန္တိ နာမေသာ’’တိ မဟာဗောဓိသတ္တသ္သ ဒဠ္ဟီကမ္မံ ကတ္ဝာ ဗ္ရဟ္မလောကမေဝ ဂတော။ မဟာသတ္တောပိ ‘‘မမ ဣတော နိက္ခမိတ္ဝာ ပဗ္ဗဇနံ နာမ န ယုတ္တံ, အဟံ ရာဇကုလာနံ အတ္ထံ အနုသာသာမိ, တသ္မာ တေသံ အာရောစေတ္ဝာ သစေ တေပိ ပဗ္ဗဇန္တိ သုန္ဒရမေဝ, နော စေ ပုရောဟိတဋ္ဌာနံ နိယ္ယာတေတ္ဝာ ပဗ္ဗဇိသ္သာမီ’’တိ စိန္တေတ္ဝာ ရေဏုသ္သ တာဝ ရညော အာရောစေတ္ဝာ တေန ဘိယ္ယောသောမတ္တာယ ကာမေဟိ နိမန္တိယမာနော အတ္တနော သံဝေဂဟေတုံ ဧကန္တေန ပဗ္ဗဇိတုကာမတဉ္စသ္သ နိဝေဒေတ္ဝာ တေန ‘‘ယဒိ ဧဝံ အဟမ္ပိ ပဗ္ဗဇိသ္သာမီ’’တိ ဝုတ္တေ ‘‘သာဓူ’’တိ သမ္ပဋိစ္ဆိတ္ဝာ ဧတေနေဝ နယေန သတ္တဘူအာဒယော ဆ ခတ္တိယေ, သတ္တ စ ဗ္ရာဟ္မဏမဟာသာလေ, သတ္တ စ န္ဟာတကသတာနိ, အတ္တနော ဘရိယာယော စ အာပုစ္ဆိတ္ဝာ သတ္တာဟမတ္တမေဝ တေသံ စိတ္တာနုရက္ခဏတ္ထံ ဌတ္ဝာ မဟာဘိနိက္ခမနသဒိသံ နိက္ခမိတ္ဝာ ပဗ္ဗဇိ။
Atha mahāpuriso tassa brahmuno vacanaṃ sutvā āmagandhe jigucchanto ‘‘idānevāhaṃ pabbajissāmī’’ti āha. Brahmāpi ‘‘sādhu, mahāpurisa, pabbajassu. Evaṃ sati mayhampi tava santike āgamanaṃ svāgamanameva bhavissati, tvaṃ, tāta, sakalajambudīpe aggapuriso paṭhamavaye ṭhito, evaṃ mahantaṃ nāma sampattiṃ issariyañca pahāya pabbajanaṃ nāma gandhahatthino ayobandhanaṃ chinditvā vanagamanaṃ viya atiuḷāraṃ, buddhatanti nāmesā’’ti mahābodhisattassa daḷhīkammaṃ katvā brahmalokameva gato. Mahāsattopi ‘‘mama ito nikkhamitvā pabbajanaṃ nāma na yuttaṃ, ahaṃ rājakulānaṃ atthaṃ anusāsāmi, tasmā tesaṃ ārocetvā sace tepi pabbajanti sundarameva, no ce purohitaṭṭhānaṃ niyyātetvā pabbajissāmī’’ti cintetvā reṇussa tāva rañño ārocetvā tena bhiyyosomattāya kāmehi nimantiyamāno attano saṃvegahetuṃ ekantena pabbajitukāmatañcassa nivedetvā tena ‘‘yadi evaṃ ahampi pabbajissāmī’’ti vutte ‘‘sādhū’’ti sampaṭicchitvā eteneva nayena sattabhūādayo cha khattiye, satta ca brāhmaṇamahāsāle, satta ca nhātakasatāni, attano bhariyāyo ca āpucchitvā sattāhamattameva tesaṃ cittānurakkhaṇatthaṃ ṭhatvā mahābhinikkhamanasadisaṃ nikkhamitvā pabbaji.
တသ္သ တေ သတ္တရာဇာနော အာဒိံ ကတ္ဝာ သဗ္ဗေဝ အနုပဗ္ဗဇိံသု။ သာ အဟောသိ မဟတီ ပရိသာ။ အနေကယောဇနဝိတ္ထာရာယ ပရိသာယ ပရိဝုတော မဟာပုရိသော ဓမ္မံ ဒေသေန္တော ဂာမနိဂမဇနပဒရာဇဓာနီသု စာရိကံ စရတိ, မဟာဇနံ ပုညေ ပတိဋ္ဌာပေတိ။ ဂတဂတဋ္ဌာနေ ဗုဒ္ဓကောလာဟလံ ဝိယ ဟောတိ။ မနုသ္သာ ‘‘ဂောဝိန္ဒပဏ္ဍိတော ကိရ အာဂစ္ဆတီ’’တိ သုတ္ဝာ ပုရေတရမေဝ မဏ္ဍပံ ကာရေတ္ဝာ တံ အလင္ကာရာပေတ္ဝာ ပစ္စုဂ္ဂန္တ္ဝာ မဏ္ဍပံ ပဝေသေတ္ဝာ နာနဂ္ဂရသဘောဇနေန ပတိမာနေန္တိ။ မဟာလာဘသက္ကာရော မဟောဃော ဝိယ အဇ္ဈောတ္ထရန္တော ဥပ္ပဇ္ဇိ။ မဟာပုရိသော မဟာဇနံ ပုညေ ပတိဋ္ဌာပေသိ သီလသမ္ပဒာယ ဣန္ဒ္ရိယသံဝရေ ဘောဇနေ မတ္တညုတာယ ဇာဂရိယာနုယောဂေ ကသိဏပရိကမ္မေ ဈာနေသု အဘိညာသု အဋ္ဌသမာပတ္တီသု ဗ္ရဟ္မဝိဟာရေသူတိ။ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒကာလော ဝိယ အဟောသိ။
Tassa te sattarājāno ādiṃ katvā sabbeva anupabbajiṃsu. Sā ahosi mahatī parisā. Anekayojanavitthārāya parisāya parivuto mahāpuriso dhammaṃ desento gāmanigamajanapadarājadhānīsu cārikaṃ carati, mahājanaṃ puññe patiṭṭhāpeti. Gatagataṭṭhāne buddhakolāhalaṃ viya hoti. Manussā ‘‘govindapaṇḍito kira āgacchatī’’ti sutvā puretarameva maṇḍapaṃ kāretvā taṃ alaṅkārāpetvā paccuggantvā maṇḍapaṃ pavesetvā nānaggarasabhojanena patimānenti. Mahālābhasakkāro mahogho viya ajjhottharanto uppajji. Mahāpuriso mahājanaṃ puññe patiṭṭhāpesi sīlasampadāya indriyasaṃvare bhojane mattaññutāya jāgariyānuyoge kasiṇaparikamme jhānesu abhiññāsu aṭṭhasamāpattīsu brahmavihāresūti. Buddhuppādakālo viya ahosi.
ဗောဓိသတ္တော ယာဝတာယုကံ ပာရမိယော ပူရေန္တော သမာပတ္တိသုခေန ဝီတိနာမေတ္ဝာ အာယုပရိယောသာနေ ဗ္ရဟ္မလောကေ နိဗ္ဗတ္တိ။ တသ္သ တံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ ဣဒ္ဓဉ္စေဝ ဖီတဉ္စ ဝိတ္ထာရိကံ ဗာဟုဇညံ ပုထုဘူတံ ယာဝ ဒေဝမနုသ္သေဟိ သုပ္ပကာသိတံ စိရံ ဒီဃမဒ္ဓာနံ ပဝတ္တိတ္ထ။ တသ္သ ယေ သာသနံ သဗ္ဗေန သဗ္ဗံ အာဇာနိံသု, တေ ကာယသ္သ ဘေဒာ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ ဗ္ရဟ္မလောကံ ဥပပဇ္ဇိံသု။ ယေ န အာဇာနိံသု, တေ အပ္ပေကစ္စေ ပရနိမ္မိတဝသဝတ္တီနံ ဒေဝာနံ သဟဗ္ယတံ ဥပပဇ္ဇိံသု။ အပ္ပေကစ္စေ နိမ္မာနရတီနံ။ပေ.။ တုသိတာနံ ယာမာနံ တာဝတိံသာနံ စာတုမဟာရာဇိကာနံ ဒေဝာနံ သဟဗ္ယတံ ဥပပဇ္ဇိံသု။ ယေ သဗ္ဗနိဟီနာ, တေ ဂန္ဓဗ္ဗကာယံ ပရိပူရေသုံ။ ဣတိ မဟာဇနော ယေဘုယ္ယေန ဗ္ရဟ္မလောကူပဂော သဂ္ဂူပဂော စ အဟောသိ။ တသ္မာ ဒေဝဗ္ရဟ္မလောကာ ပရိပူရိံသု။ စတ္တာရော အပာယာ သုညာ ဝိယ အဟေသုံ။
Bodhisatto yāvatāyukaṃ pāramiyo pūrento samāpattisukhena vītināmetvā āyupariyosāne brahmaloke nibbatti. Tassa taṃ brahmacariyaṃ iddhañceva phītañca vitthārikaṃ bāhujaññaṃ puthubhūtaṃ yāva devamanussehi suppakāsitaṃ ciraṃ dīghamaddhānaṃ pavattittha. Tassa ye sāsanaṃ sabbena sabbaṃ ājāniṃsu, te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ brahmalokaṃ upapajjiṃsu. Ye na ājāniṃsu, te appekacce paranimmitavasavattīnaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjiṃsu. Appekacce nimmānaratīnaṃ…pe… tusitānaṃ yāmānaṃ tāvatiṃsānaṃ cātumahārājikānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjiṃsu. Ye sabbanihīnā, te gandhabbakāyaṃ paripūresuṃ. Iti mahājano yebhuyyena brahmalokūpago saggūpago ca ahosi. Tasmā devabrahmalokā paripūriṃsu. Cattāro apāyā suññā viya ahesuṃ.
ဣဓာပိ အကိတ္တိဇာတကေ (ဇာ. ၁.၁၃.၈၃ အာဒယော) ဝိယ ဗောဓိသမ္ဘာရနိဒ္ဓာရဏာ ဝေဒိတဗ္ဗာ – တဒာ သတ္တ ရာဇာနော မဟာထေရာ အဟေသုံ, သေသပရိသာ ဗုဒ္ဓပရိသာ, မဟာဂောဝိန္ဒော လောကနာထော။ တထာ ရေဏုအာဒီနံ သတ္တန္နံ ရာဇူနံ အညမညာဝိရောဓေန ယထာ သကရဇ္ဇေ ပတိဋ္ဌာပနံ, တထာ မဟတိ သတ္တဝိဓေ ရဇ္ဇေ တေသံ အတ္ထဓမ္မာနုသာသနေ အပ္ပမာဒော, ‘‘ဗ္ရဟ္မုနာပိ သာကစ္ဆံ သမာပဇ္ဇတီ’’တိ ပဝတ္တသမ္ဘာဝနံ ယထာဘူတံ ကာတုံ စတ္တာရော မာသေ ပရမုက္ကံသဂတော ဗ္ရဟ္မစရိယဝာသော။ တေန ဗ္ရဟ္မုနော အတ္တနိ သမာပဇ္ဇနံ, ဗ္ရဟ္မုနော ဩဝာဒေ ဌတ္ဝာ သတ္တဟိ ရာဇူဟိ သကလေန စ လောကေန ဥပနီတံ လာဘသက္ကာရံ ခေဠပိဏ္ဍံ ဝိယ ဆဍ္ဍေတ္ဝာ အပရိမာဏာယ ခတ္တိယဗ္ရာဟ္မဏာဒိပရိသာယ အနုပဗ္ဗဇ္ဇာနိမိတ္တာယ ပဗ္ဗဇ္ဇာယ အနုဋ္ဌာနံ, ဗုဒ္ဓာနံ သာသနသ္သ ဝိယ အတ္တနော သာသနသ္သ စိရကာလာနုပ္ပဗန္ဓောတိ ဧဝမာဒယော ဂုဏာနုဘာဝာ ဝိဘာဝေတဗ္ဗာတိ။
Idhāpi akittijātake (jā. 1.13.83 ādayo) viya bodhisambhāraniddhāraṇā veditabbā – tadā satta rājāno mahātherā ahesuṃ, sesaparisā buddhaparisā, mahāgovindo lokanātho. Tathā reṇuādīnaṃ sattannaṃ rājūnaṃ aññamaññāvirodhena yathā sakarajje patiṭṭhāpanaṃ, tathā mahati sattavidhe rajje tesaṃ atthadhammānusāsane appamādo, ‘‘brahmunāpi sākacchaṃ samāpajjatī’’ti pavattasambhāvanaṃ yathābhūtaṃ kātuṃ cattāro māse paramukkaṃsagato brahmacariyavāso. Tena brahmuno attani samāpajjanaṃ, brahmuno ovāde ṭhatvā sattahi rājūhi sakalena ca lokena upanītaṃ lābhasakkāraṃ kheḷapiṇḍaṃ viya chaḍḍetvā aparimāṇāya khattiyabrāhmaṇādiparisāya anupabbajjānimittāya pabbajjāya anuṭṭhānaṃ, buddhānaṃ sāsanassa viya attano sāsanassa cirakālānuppabandhoti evamādayo guṇānubhāvā vibhāvetabbāti.
မဟာဂောဝိန္ဒစရိယာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Mahāgovindacariyāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / စရိယာပိဋကပာဠိ • Cariyāpiṭakapāḷi / ၅. မဟာဂောဝိန္ဒစရိယာ • 5. Mahāgovindacariyā