Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మజ్ఝిమనికాయ (టీకా) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
౩. మహాకచ్చానభద్దేకరత్తసుత్తవణ్ణనా
3. Mahākaccānabhaddekarattasuttavaṇṇanā
౨౭౯. ఉణ్హభావేన తపనతో తపం ఉదకం ఏతస్సాతి తపోదా, రహదో. తేనాహ ‘‘తత్తోదకస్స రహదస్సా’’తి. సఙ్ఖేపేన వుత్తమత్థం విత్థారతో దస్సేతుం, ‘‘వేభారపబ్బతస్సా’’తిఆది వుత్తం. తతో ఉదకరహదతో, తం రహదం ఉపనిస్సాయాతి అత్థో. నాగభవనాగతోపి హి సో రహదో తతో ఉపరి మనుస్సలోకే జలాసయేన సమ్బద్ధో హోతి. తేన వుత్తం – ‘‘తపోదా నామ నదీ సన్దతీ’’తి. ఏదిసాతి కుథితా ఉణ్హా, అన్వత్థనామవసేన తపోదాతి చ వుచ్చతీతి అత్థో. పేతలోకోతి పేతానం వసనట్ఠానం పచ్చేకనిరయం సన్ధాయాహ. ఇమస్స పన ఆరామస్సాతి తపోదారామస్స. తతోతి తపోదాసఙ్ఖాతనదితో. మహాఉదకరహదోతి మహాఉదకభరితం పల్లలం.
279. Uṇhabhāvena tapanato tapaṃ udakaṃ etassāti tapodā, rahado. Tenāha ‘‘tattodakassa rahadassā’’ti. Saṅkhepena vuttamatthaṃ vitthārato dassetuṃ, ‘‘vebhārapabbatassā’’tiādi vuttaṃ. Tato udakarahadato, taṃ rahadaṃ upanissāyāti attho. Nāgabhavanāgatopi hi so rahado tato upari manussaloke jalāsayena sambaddho hoti. Tena vuttaṃ – ‘‘tapodā nāma nadī sandatī’’ti. Edisāti kuthitā uṇhā, anvatthanāmavasena tapodāti ca vuccatīti attho. Petalokoti petānaṃ vasanaṭṭhānaṃ paccekanirayaṃ sandhāyāha. Imassa pana ārāmassāti tapodārāmassa. Tatoti tapodāsaṅkhātanadito. Mahāudakarahadoti mahāudakabharitaṃ pallalaṃ.
౨౮౦. సమిద్ధోతి ఉళారో, పరిపుణ్ణోయేవాతి అత్థో. ఆదిమ్హి బ్రహ్మచరియమస్సాతి ఆదిబ్రహ్మచరియో, సో ఏవ ఆదిబ్రహ్మచరియకో. తేనాహ ‘‘పుబ్బభాగప్పటిపత్తిభూతో’’తి. ‘‘అతీతం అనాగతం పచ్చుప్పన్న’’న్తి అద్ధభేదముఖేన సఙ్ఖతధమ్మబోధవచనం.
280.Samiddhoti uḷāro, paripuṇṇoyevāti attho. Ādimhi brahmacariyamassāti ādibrahmacariyo, so eva ādibrahmacariyako. Tenāha ‘‘pubbabhāgappaṭipattibhūto’’ti. ‘‘Atītaṃ anāgataṃ paccuppanna’’nti addhabhedamukhena saṅkhatadhammabodhavacanaṃ.
౨౮౨. కామం ఖన్ధాదివసేన విభజనం సాధారణం, పఠమదుతియచతుత్థసుత్తేసు పన ఖన్ధవసేన విభజనం కత్వా ఇధ తథా అకత్వా ఏవం దేసనాయ ఠపనం తతో అఞ్ఞథా ఆయతనవసేన విభజనత్థం. ఏవం విభిన్నా హి సఙ్ఖేపవిత్థారతో అనవసేసా సమ్మసనుపగా ధమ్మా విభజిత్వా దస్సితా హోన్తి; అయం కిరేత్థ భగవతో అజ్ఝాసయో థేరేన నయతో గహితోతి దస్సేతుం, ‘‘ఇమస్మిం కిరా’’తిఆది వుత్తం. తత్థ ద్వాదసాయతనవసేనేవ మాతికం ఠపేసీతి లోకియాని ద్వాదసాయతనాని ఏవ సన్ధాయ మాతికం ఠపేసి, యథా తీసు సుత్తేసు ఖన్ధవసేన విభత్తం, ఏవం యది భగవతా ఇధాపి విభజనం ఇచ్ఛితం సియా, తథా విభజేయ్య, యస్మా పన తథా అవిభజిత్వావ గన్ధకుటిం పవిట్ఠో, తస్మా ద్వాదసాయతనవసేనేవేత్థ విభజనం భగవతా చ అధిప్పేతన్తి నయగ్గాహే ఠత్వా థేరో విభజి. తేనాహ – ‘‘నయం పటిలభిత్వా ఏవమాహా’’తి. భారియం కతన్తి దుక్కరం కతం. అపదే పదం దస్సితం ఆకాసే పదం కతం సాధారణస్స అత్థస్స విసిట్ఠవిసయతాయ దస్సితత్తా. నికన్తివిఞ్ఞాణన్తి నికన్తితణ్హాయ సమ్పయుత్తం విఞ్ఞాణం, ‘‘ఛన్దరాగప్పటిబద్ధం హోతీ’’తి వచనతో. మనోతి భవఙ్గచిత్తం మనోద్వారికజవనానం ద్వారభూతం.
282. Kāmaṃ khandhādivasena vibhajanaṃ sādhāraṇaṃ, paṭhamadutiyacatutthasuttesu pana khandhavasena vibhajanaṃ katvā idha tathā akatvā evaṃ desanāya ṭhapanaṃ tato aññathā āyatanavasena vibhajanatthaṃ. Evaṃ vibhinnā hi saṅkhepavitthārato anavasesā sammasanupagā dhammā vibhajitvā dassitā honti; ayaṃ kirettha bhagavato ajjhāsayo therena nayato gahitoti dassetuṃ, ‘‘imasmiṃ kirā’’tiādi vuttaṃ. Tattha dvādasāyatanavaseneva mātikaṃ ṭhapesīti lokiyāni dvādasāyatanāni eva sandhāya mātikaṃ ṭhapesi, yathā tīsu suttesu khandhavasena vibhattaṃ, evaṃ yadi bhagavatā idhāpi vibhajanaṃ icchitaṃ siyā, tathā vibhajeyya, yasmā pana tathā avibhajitvāva gandhakuṭiṃ paviṭṭho, tasmā dvādasāyatanavasenevettha vibhajanaṃ bhagavatā ca adhippetanti nayaggāhe ṭhatvā thero vibhaji. Tenāha – ‘‘nayaṃ paṭilabhitvā evamāhā’’ti. Bhāriyaṃ katanti dukkaraṃ kataṃ. Apade padaṃ dassitaṃ ākāse padaṃ kataṃ sādhāraṇassa atthassa visiṭṭhavisayatāya dassitattā. Nikantiviññāṇanti nikantitaṇhāya sampayuttaṃ viññāṇaṃ, ‘‘chandarāgappaṭibaddhaṃ hotī’’ti vacanato. Manoti bhavaṅgacittaṃ manodvārikajavanānaṃ dvārabhūtaṃ.
౨౮౩. పత్థనావసేన ఠపేసీతి పత్థనావసేన చిత్తం పవత్తేసి.
283.Patthanāvasena ṭhapesīti patthanāvasena cittaṃ pavattesi.
మహాకచ్చానభద్దేకరత్తసుత్తవణ్ణనాయ లీనత్థప్పకాసనా
Mahākaccānabhaddekarattasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā
సమత్తా.
Samattā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / మజ్ఝిమనికాయ • Majjhimanikāya / ౩. మహాకచ్చానభద్దేకరత్తసుత్తం • 3. Mahākaccānabhaddekarattasuttaṃ
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / మజ్ఝిమనికాయ (అట్ఠకథా) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ౩. మహాకచ్చానభద్దేకరత్తసుత్తవణ్ణనా • 3. Mahākaccānabhaddekarattasuttavaṇṇanā