Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മജ്ഝിമനികായ (അട്ഠകഥാ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
൩. മഹാകച്ചാനഭദ്ദേകരത്തസുത്തവണ്ണനാ
3. Mahākaccānabhaddekarattasuttavaṇṇanā
൨൭൯. ഏവം മേ സുതന്തി മഹാകച്ചാനഭദ്ദേകരത്തസുത്തം. തത്ഥ തപോദാരാമേതി തത്തോദകസ്സ രഹദസ്സ വസേന ഏവംലദ്ധനാമേ ആരാമേ. വേഭാരപബ്ബതസ്സ കിര ഹേട്ഠാ ഭൂമട്ഠകനാഗാനം പഞ്ചയോജനസതികം നാഗഭവനം ദേവലോകസദിസം മണിമയേന തലേന ആരാമഉയ്യാനേഹി ച സമന്നാഗതം, തത്ഥ നാഗാനം കീളനട്ഠാനേ മഹാഉദകരഹദോ, തതോ തപോദാ നാമ നദീ സന്ദതി കുഥിതാ ഉണ്ഹോദകാ. കസ്മാ പനേസാ ഏദിസാ ജാതാ? രാജഗഹം കിര പരിവാരേത്വാ മഹാ പേതലോകോ, തത്ഥ ദ്വിന്നം മഹാലോഹകുമ്ഭിനിരയാനം അന്തരേന അയം തപോദാ ആഗച്ഛതി, തസ്മാ സാ കുഥിതാ സന്ദതി. വുത്തമ്പി ചേതം – ‘‘യതായം, ഭിക്ഖവേ, തപോദാ സന്ദതി, സോ ദഹോ അച്ഛോദകോ സീതോദകോ സാതോദകോ സേതോദകോ സുപ്പതിത്ഥോ രമണീയോ പഹൂതമച്ഛകച്ഛപോ, ചക്കമത്താനി ച പദുമാനി പുപ്ഫന്തി . അപിചായം, ഭിക്ഖവേ, തപോദാ ദ്വിന്നം മഹാനിരയാനം അന്തരികായ ആഗച്ഛതി, തേനായം തപോദാ കുഥിതാ സന്ദതീ’’തി (പാരാ॰ ൨൩൧). ഇമസ്സ പന ആരാമസ്സ അഭിസമ്മുഖട്ഠാനേ തതോ മഹാഉദകരഹദോ ജാതോ, തസ്സ നാമവസേനായം വിഹാരോ തപോദാരാമോതി വുച്ചതി.
279.Evaṃme sutanti mahākaccānabhaddekarattasuttaṃ. Tattha tapodārāmeti tattodakassa rahadassa vasena evaṃladdhanāme ārāme. Vebhārapabbatassa kira heṭṭhā bhūmaṭṭhakanāgānaṃ pañcayojanasatikaṃ nāgabhavanaṃ devalokasadisaṃ maṇimayena talena ārāmauyyānehi ca samannāgataṃ, tattha nāgānaṃ kīḷanaṭṭhāne mahāudakarahado, tato tapodā nāma nadī sandati kuthitā uṇhodakā. Kasmā panesā edisā jātā? Rājagahaṃ kira parivāretvā mahā petaloko, tattha dvinnaṃ mahālohakumbhinirayānaṃ antarena ayaṃ tapodā āgacchati, tasmā sā kuthitā sandati. Vuttampi cetaṃ – ‘‘yatāyaṃ, bhikkhave, tapodā sandati, so daho acchodako sītodako sātodako setodako suppatittho ramaṇīyo pahūtamacchakacchapo, cakkamattāni ca padumāni pupphanti . Apicāyaṃ, bhikkhave, tapodā dvinnaṃ mahānirayānaṃ antarikāya āgacchati, tenāyaṃ tapodā kuthitā sandatī’’ti (pārā. 231). Imassa pana ārāmassa abhisammukhaṭṭhāne tato mahāudakarahado jāto, tassa nāmavasenāyaṃ vihāro tapodārāmoti vuccati.
൨൮൦. സമിദ്ധീതി തസ്സ കിര ഥേരസ്സ അത്തഭാവോ സമിദ്ധോ അഭിരൂപോ പാസാദികോ, തസ്മാ സമിദ്ധിത്വേവ സങ്ഖം ഗതോ. ആദിബ്രഹ്മചരിയകോതി മഗ്ഗബ്രഹ്മചരിയസ്സ ആദി പുബ്ബഭാഗപ്പടിപത്തിഭൂതോ. ഇദം വത്വാന സുഗതോ ഉട്ഠായാസനാതി മധുപിണ്ഡികസുത്തേ (മ॰ നി॰ ൧.൧൯൯ ആദയോ) വുത്തനയേനേവ വിത്ഥാരേതബ്ബം.
280.Samiddhīti tassa kira therassa attabhāvo samiddho abhirūpo pāsādiko, tasmā samiddhitveva saṅkhaṃ gato. Ādibrahmacariyakoti maggabrahmacariyassa ādi pubbabhāgappaṭipattibhūto. Idaṃ vatvāna sugato uṭṭhāyāsanāti madhupiṇḍikasutte (ma. ni. 1.199 ādayo) vuttanayeneva vitthāretabbaṃ.
൨൮൨. ഇതി മേ ചക്ഖുന്തി ഇമസ്മിം കിര സുത്തേ ഭഗവാ ദ്വാദസായതനവസേനേവ മാതികം ഠപേസി. ഥേരോപി ‘‘ഭഗവതാ ഹേട്ഠാ ദ്വീസു, ഉപരി ചതുത്ഥേ ചാതി ഇമേസു തീസു സുത്തേസു പഞ്ചക്ഖന്ധവസേന മാതികാ ച വിഭങ്ഗോ ച കതോ, ഇധ പന ദ്വാദസായതനവസേനേവ വിഭജനത്ഥം മാതികാ ഠപിതാ’’തി നയം പടിലഭിത്വാ ഏവമാഹ. ഇമം പന നയം ലഭന്തേന ഥേരേന ഭാരിയം കതം, അപദേ പദം ദസ്സിതം, ആകാസേ പദം കതം, തേന നം ഭഗവാ ഇമമേവ സുത്തം സന്ധായ – ‘‘ഏതദഗ്ഗം , ഭിക്ഖവേ, മമ സാവകാനം ഭിക്ഖൂനം സംഖിത്തേന ഭാസിതസ്സ വിത്ഥാരേന അത്ഥം വിഭജന്താനം യദിദം മഹാകച്ചാനോ’’തി (അ॰ നി॰ ൧.൧൯൭) ഏതദഗ്ഗേ ഠപേസി. ഏത്ഥ പന ചക്ഖൂതി ചക്ഖുപസാദോ. രൂപാതി ചതുസമുട്ഠാനികരൂപാ. ഇമിനാ നയേന സേസായതനാനിപി വേദിതബ്ബാനി. വിഞ്ഞാണന്തി നികന്തിവിഞ്ഞാണം. തദഭിനന്ദതീതി തം ചക്ഖുഞ്ചേവ രൂപഞ്ച തണ്ഹാദിട്ഠിവസേന അഭിനന്ദതി. അന്വാഗമേതീതി തണ്ഹാദിട്ഠീഹി അനുഗച്ഛതി.
282.Iti me cakkhunti imasmiṃ kira sutte bhagavā dvādasāyatanavaseneva mātikaṃ ṭhapesi. Theropi ‘‘bhagavatā heṭṭhā dvīsu, upari catutthe cāti imesu tīsu suttesu pañcakkhandhavasena mātikā ca vibhaṅgo ca kato, idha pana dvādasāyatanavaseneva vibhajanatthaṃ mātikā ṭhapitā’’ti nayaṃ paṭilabhitvā evamāha. Imaṃ pana nayaṃ labhantena therena bhāriyaṃ kataṃ, apade padaṃ dassitaṃ, ākāse padaṃ kataṃ, tena naṃ bhagavā imameva suttaṃ sandhāya – ‘‘etadaggaṃ , bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ saṃkhittena bhāsitassa vitthārena atthaṃ vibhajantānaṃ yadidaṃ mahākaccāno’’ti (a. ni. 1.197) etadagge ṭhapesi. Ettha pana cakkhūti cakkhupasādo. Rūpāti catusamuṭṭhānikarūpā. Iminā nayena sesāyatanānipi veditabbāni. Viññāṇanti nikantiviññāṇaṃ. Tadabhinandatīti taṃ cakkhuñceva rūpañca taṇhādiṭṭhivasena abhinandati. Anvāgametīti taṇhādiṭṭhīhi anugacchati.
ഇതി മേ മനോ അഹോസി അതീതമദ്ധാനം ഇതി ധമ്മാതി ഏത്ഥ പന മനോതി ഭവങ്ഗചിത്തം. ധമ്മാതി തേഭൂമകധമ്മാരമ്മണം.
Iti me mano ahosi atītamaddhānaṃ iti dhammāti ettha pana manoti bhavaṅgacittaṃ. Dhammāti tebhūmakadhammārammaṇaṃ.
൨൮൩. പണിദഹതീതി പത്ഥനാവസേന ഠപേസി. പണിധാനപച്ചയാതി പത്ഥനാട്ഠപനകാരണാ. സേസം സബ്ബത്ഥ ഉത്താനമേവാതി.
283.Paṇidahatīti patthanāvasena ṭhapesi. Paṇidhānapaccayāti patthanāṭṭhapanakāraṇā. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
പപഞ്ചസൂദനിയാ മജ്ഝിമനികായട്ഠകഥായ
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
മഹാകച്ചാനഭദ്ദേകരത്തസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Mahākaccānabhaddekarattasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / മജ്ഝിമനികായ • Majjhimanikāya / ൩. മഹാകച്ചാനഭദ്ദേകരത്തസുത്തം • 3. Mahākaccānabhaddekarattasuttaṃ
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / മജ്ഝിമനികായ (ടീകാ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ൩. മഹാകച്ചാനഭദ്ദേകരത്തസുത്തവണ്ണനാ • 3. Mahākaccānabhaddekarattasuttavaṇṇanā