Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മഹാവഗ്ഗപാളി • Mahāvaggapāḷi |
൧൫൮. മഹാകച്ചാനസ്സ പഞ്ചവരപരിദസ്സനാ
158. Mahākaccānassa pañcavaraparidassanā
അഥ ഖോ ആയസ്മതോ സോണസ്സ വസ്സംവുട്ഠസ്സ രഹോഗതസ്സ പടിസല്ലീനസ്സ ഏവം ചേതസോ പരിവിതക്കോ ഉദപാദി – ‘‘സുതോയേവ ഖോ മേ സോ ഭഗവാ ഏദിസോ ച ഏദിസോ ചാതി, ന ച മയാ സമ്മുഖാ ദിട്ഠോ, ഗച്ഛേയ്യാഹം തം ഭഗവന്തം ദസ്സനായ അരഹന്തം സമ്മാസമ്ബുദ്ധം, സചേ മം ഉപജ്ഝായോ അനുജാനേയ്യാ’’തി. അഥ ഖോ ആയസ്മാ സോണോ സായന്ഹസമയം പടിസല്ലാനാ വുട്ഠിതോ യേനായസ്മാ മഹാകച്ചാനോ തേനുപസങ്കമി, ഉപസങ്കമിത്വാ ആയസ്മന്തം മഹാകച്ചാനം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ ആയസ്മാ സോണോ ആയസ്മന്തം മഹാകച്ചാനം ഏതദവോച – ‘‘ഇധ മയ്ഹം, ഭന്തേ, രഹോഗതസ്സ പടിസല്ലീനസ്സ ഏവം ചേതസോ പരിവിതക്കോ ഉദപാദി – ‘സുതോ യേവ ഖോ മേ സോ ഭഗവാ ഏദിസോ ച ഏദിസോ ചാതി, ന ച മയാ സമ്മുഖാ ദിട്ഠോ, ഗച്ഛേയ്യാഹം തം ഭഗവന്തം ദസ്സനായ അരഹന്തം സമ്മാസമ്ബുദ്ധം, സചേ മം ഉപജ്ഝായോ അനുജാനേയ്യാ’തി; ഗച്ഛേയ്യാഹം, ഭന്തേ, തം ഭഗവന്തം ദസ്സനായ അരഹന്തം സമ്മാസമ്ബുദ്ധം, സചേ മം ഉപജ്ഝായോ അനുജാനാതീ’’തി. ‘‘സാധു സാധു, സോണ. ഗച്ഛ ത്വം, സോണ, തം ഭഗവന്തം ദസ്സനായ അരഹന്തം സമ്മാസമ്ബുദ്ധം. ദക്ഖിസ്സസി ത്വം, സോണ, തം ഭഗവന്തം പാസാദികം പസാദനീയം സന്തിന്ദ്രിയം സന്തമാനസം ഉത്തമദമഥസമഥം അമനുപ്പത്തം ദന്തം ഗുത്തം യതിന്ദ്രിയം നാഗം. തേന ഹി ത്വം, സോണ, മമ വചനേന ഭഗവതോ പാദേ സിരസാ വന്ദ – ‘ഉപജ്ഝായോ മേ, ഭന്തേ, ആയസ്മാ മഹാകച്ചാനോ ഭഗവതോ പാദേ സിരസാ വന്ദതീ’’’തി. ഏവഞ്ച വദേഹി – ‘‘അവന്തിദക്ഖിണാപഥോ, ഭന്തേ, അപ്പഭിക്ഖുകോ, തിണ്ണം മേ വസ്സാനം അച്ചയേന കിച്ഛേന കസിരേന തതോ തതോ ദസവഗ്ഗം ഭിക്ഖുസങ്ഘം സന്നിപാതാപേത്വാ ഉപസമ്പദം അലത്ഥം; അപ്പേവ നാമ ഭഗവാ അവന്തിദക്ഖിണാപഥേ അപ്പതരേന ഗണേന ഉപസമ്പദം അനുജാനേയ്യ. അവന്തിദക്ഖിണാപഥേ, ഭന്തേ, കണ്ഹുത്തരാ ഭൂമി ഖരാ ഗോകണ്ടകഹതാ; അപ്പേവ നാമ ഭഗവാ അവന്തിദക്ഖിണാപഥേ ഗുണങ്ഗുണൂപാഹനം അനുജാനേയ്യ. അവന്തിദക്ഖിണാപഥേ, ഭന്തേ, നഹാനഗരുകാ മനുസ്സാ ഉദകസുദ്ധികാ; അപ്പേവ നാമ ഭഗവാ അവന്തിദക്ഖിണാപഥേ ധുവനഹാനം അനുജാനേയ്യ. അവന്തിദക്ഖിണാപഥേ, ഭന്തേ, ചമ്മാനി അത്ഥരണാനി, ഏളകചമ്മം അജചമ്മം മിഗചമ്മം. സേയ്യഥാപി, ഭന്തേ, മജ്ഝിമേസു ജനപദേസു ഏരഗൂ മോരഗൂ മജ്ജാരൂ 1 ജന്തൂ, ഏവമേവ ഖോ, ഭന്തേ, അവന്തിദക്ഖിണാപഥേ ചമ്മാനി അത്ഥരണാനി, ഏളകചമ്മം അജചമ്മം മിഗചമ്മം; അപ്പേവ നാമ ഭഗവാ അവന്തിദക്ഖിണാപഥേ ചമ്മാനി അത്ഥരണാനി അനുജാനേയ്യ, ഏളകചമ്മം അജചമ്മം മിഗചമ്മം. ഏതരഹി, ഭന്തേ, മനുസ്സാ നിസ്സീമഗതാനം ഭിക്ഖൂനം ചീവരം ദേന്തി – ‘ഇമം ചീവരം ഇത്ഥന്നാമസ്സ ദേമാ’’’തി. തേ ആഗന്ത്വാ ആരോചേന്തി – ‘ഇത്ഥന്നാമേഹി തേ, ആവുസോ, മനുസ്സേഹി ചീവരം ദിന്ന’ന്തി തേ കുക്കുച്ചായന്താ ന സാദിയന്തി – ‘മാ നോ നിസ്സഗ്ഗിയം അഹോസീ’തി; അപ്പേവ നാമ ഭഗവാ ചീവരേ പരിയായം ആചിക്ഖേയ്യാ’’തി. ‘‘ഏവം, ഭന്തേ’’തി ഖോ ആയസ്മാ സോണോ ആയസ്മതോ മഹാകച്ചാനസ്സ പടിസ്സുത്വാ ഉട്ഠായാസനാ ആയസ്മന്തം മഹാകച്ചാനം അഭിവാദേത്വാ പദക്ഖിണം കത്വാ സേനാസനം സംസാമേത്വാ പത്തചീവരമാദായ യേന സാവത്ഥി തേന പക്കാമി. അനുപുബ്ബേന യേന സാവത്ഥി ജേതവനം അനാഥപിണ്ഡികസ്സ ആരാമോ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി, ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. അഥ ഖോ ഭഗവാ ആയസ്മന്തം ആനന്ദം ആമന്തേസി – ‘‘ഇമസ്സ, ആനന്ദ, ആഗന്തുകസ്സ ഭിക്ഖുനോ സേനാസനം പഞ്ഞാപേഹീ’’തി. അഥ ഖോ ആയസ്മാ ആനന്ദോ – ‘‘യസ്സ ഖോ മം ഭഗവാ ആണാപേതി, ‘ഇമസ്സ, ആനന്ദ, ആഗന്തുകസ്സ ഭിക്ഖുനോ സേനാസനം പഞ്ഞാപേഹീ’തി, ഇച്ഛതി ഭഗവാ തേന ഭിക്ഖുനാ സദ്ധിം ഏകവിഹാരേ വത്ഥും, ഇച്ഛതി ഭഗവാ ആയസ്മതാ സോണേന സദ്ധിം ഏകവിഹാരേ വത്ഥു’’ന്തി – യസ്മിം വിഹാരേ ഭഗവാ വിഹരതി തസ്മിം വിഹാരേ ആയസ്മതോ സോണസ്സ സേനാസനം പഞ്ഞാപേസി.
Atha kho āyasmato soṇassa vassaṃvuṭṭhassa rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘‘sutoyeva kho me so bhagavā ediso ca ediso cāti, na ca mayā sammukhā diṭṭho, gaccheyyāhaṃ taṃ bhagavantaṃ dassanāya arahantaṃ sammāsambuddhaṃ, sace maṃ upajjhāyo anujāneyyā’’ti. Atha kho āyasmā soṇo sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yenāyasmā mahākaccāno tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā āyasmantaṃ mahākaccānaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā soṇo āyasmantaṃ mahākaccānaṃ etadavoca – ‘‘idha mayhaṃ, bhante, rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘suto yeva kho me so bhagavā ediso ca ediso cāti, na ca mayā sammukhā diṭṭho, gaccheyyāhaṃ taṃ bhagavantaṃ dassanāya arahantaṃ sammāsambuddhaṃ, sace maṃ upajjhāyo anujāneyyā’ti; gaccheyyāhaṃ, bhante, taṃ bhagavantaṃ dassanāya arahantaṃ sammāsambuddhaṃ, sace maṃ upajjhāyo anujānātī’’ti. ‘‘Sādhu sādhu, soṇa. Gaccha tvaṃ, soṇa, taṃ bhagavantaṃ dassanāya arahantaṃ sammāsambuddhaṃ. Dakkhissasi tvaṃ, soṇa, taṃ bhagavantaṃ pāsādikaṃ pasādanīyaṃ santindriyaṃ santamānasaṃ uttamadamathasamathaṃ amanuppattaṃ dantaṃ guttaṃ yatindriyaṃ nāgaṃ. Tena hi tvaṃ, soṇa, mama vacanena bhagavato pāde sirasā vanda – ‘upajjhāyo me, bhante, āyasmā mahākaccāno bhagavato pāde sirasā vandatī’’’ti. Evañca vadehi – ‘‘avantidakkhiṇāpatho, bhante, appabhikkhuko, tiṇṇaṃ me vassānaṃ accayena kicchena kasirena tato tato dasavaggaṃ bhikkhusaṅghaṃ sannipātāpetvā upasampadaṃ alatthaṃ; appeva nāma bhagavā avantidakkhiṇāpathe appatarena gaṇena upasampadaṃ anujāneyya. Avantidakkhiṇāpathe, bhante, kaṇhuttarā bhūmi kharā gokaṇṭakahatā; appeva nāma bhagavā avantidakkhiṇāpathe guṇaṅguṇūpāhanaṃ anujāneyya. Avantidakkhiṇāpathe, bhante, nahānagarukā manussā udakasuddhikā; appeva nāma bhagavā avantidakkhiṇāpathe dhuvanahānaṃ anujāneyya. Avantidakkhiṇāpathe, bhante, cammāni attharaṇāni, eḷakacammaṃ ajacammaṃ migacammaṃ. Seyyathāpi, bhante, majjhimesu janapadesu eragū moragū majjārū 2 jantū, evameva kho, bhante, avantidakkhiṇāpathe cammāni attharaṇāni, eḷakacammaṃ ajacammaṃ migacammaṃ; appeva nāma bhagavā avantidakkhiṇāpathe cammāni attharaṇāni anujāneyya, eḷakacammaṃ ajacammaṃ migacammaṃ. Etarahi, bhante, manussā nissīmagatānaṃ bhikkhūnaṃ cīvaraṃ denti – ‘imaṃ cīvaraṃ itthannāmassa demā’’’ti. Te āgantvā ārocenti – ‘itthannāmehi te, āvuso, manussehi cīvaraṃ dinna’nti te kukkuccāyantā na sādiyanti – ‘mā no nissaggiyaṃ ahosī’ti; appeva nāma bhagavā cīvare pariyāyaṃ ācikkheyyā’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā soṇo āyasmato mahākaccānassa paṭissutvā uṭṭhāyāsanā āyasmantaṃ mahākaccānaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā senāsanaṃ saṃsāmetvā pattacīvaramādāya yena sāvatthi tena pakkāmi. Anupubbena yena sāvatthi jetavanaṃ anāthapiṇḍikassa ārāmo yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘imassa, ānanda, āgantukassa bhikkhuno senāsanaṃ paññāpehī’’ti. Atha kho āyasmā ānando – ‘‘yassa kho maṃ bhagavā āṇāpeti, ‘imassa, ānanda, āgantukassa bhikkhuno senāsanaṃ paññāpehī’ti, icchati bhagavā tena bhikkhunā saddhiṃ ekavihāre vatthuṃ, icchati bhagavā āyasmatā soṇena saddhiṃ ekavihāre vatthu’’nti – yasmiṃ vihāre bhagavā viharati tasmiṃ vihāre āyasmato soṇassa senāsanaṃ paññāpesi.
൨൫൮. അഥ ഖോ ഭഗവാ ബഹുദേവ രത്തിം അജ്ഝോകാസേ വീതിനാമേത്വാ വിഹാരം പാവിസി. ആയസ്മാപി ഖോ സോണോ ബഹുദേവ രത്തിം അജ്ഝോകാസേ വീതിനാമേത്വാ വിഹാരം പാവിസി. അഥ ഖോ ഭഗവാ രത്തിയാ പച്ചൂസസമയം പച്ചുട്ഠായ ആയസ്മന്തം സോണം അജ്ഝേസി – ‘‘പടിഭാതു തം, ഭിക്ഖു, ധമ്മോ ഭാസിതു’’ന്തി. ‘‘ഏവം, ഭന്തേ’’തി ഖോ ആയസ്മാ സോണോ ഭഗവതോ പടിസ്സുണിത്വാ സബ്ബാനേവ അട്ഠകവഗ്ഗികാനി സരേന അഭാസി. അഥ ഖോ ഭഗവാ ആയസ്മതോ സോണസ്സ സരഭഞ്ഞപരിയോസാനേ അബ്ഭാനുമോദി – ‘‘സാധു, സാധു, ഭിക്ഖു. സുഗ്ഗഹിതാനി ഖോ തേ, ഭിക്ഖു, അട്ഠകവഗ്ഗികാനി , സുമനസികതാനി സൂപധാരിതാനി. കല്യാണിയാപി വാചായ സമന്നാഗതോ, വിസ്സട്ഠായ, അനേലഗലായ 3, അത്ഥസ്സ വിഞ്ഞാപനിയാ. കതിവസ്സോസി ത്വം, ഭിക്ഖൂ’’തി? ‘‘ഏകവസ്സോഹം, ഭഗവാ’’തി. ‘‘കിസ്സ പന ത്വം, ഭിക്ഖു, ഏവം ചിരം അകാസീ’’തി? ‘‘ചിരം ദിട്ഠോ മേ, ഭന്തേ, കാമേസു ആദീനവോ, അപി ച സമ്ബാധാ ഘരാവാസാ ബഹുകിച്ചാ ബഹുകരണീയാ’’തി. അഥ ഖോ ഭഗവാ ഏതമത്ഥം വിദിത്വാ തായം വേലായം ഇമം ഉദാനം ഉദാനേസി –
258. Atha kho bhagavā bahudeva rattiṃ ajjhokāse vītināmetvā vihāraṃ pāvisi. Āyasmāpi kho soṇo bahudeva rattiṃ ajjhokāse vītināmetvā vihāraṃ pāvisi. Atha kho bhagavā rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhāya āyasmantaṃ soṇaṃ ajjhesi – ‘‘paṭibhātu taṃ, bhikkhu, dhammo bhāsitu’’nti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā soṇo bhagavato paṭissuṇitvā sabbāneva aṭṭhakavaggikāni sarena abhāsi. Atha kho bhagavā āyasmato soṇassa sarabhaññapariyosāne abbhānumodi – ‘‘sādhu, sādhu, bhikkhu. Suggahitāni kho te, bhikkhu, aṭṭhakavaggikāni , sumanasikatāni sūpadhāritāni. Kalyāṇiyāpi vācāya samannāgato, vissaṭṭhāya, anelagalāya 4, atthassa viññāpaniyā. Kativassosi tvaṃ, bhikkhū’’ti? ‘‘Ekavassohaṃ, bhagavā’’ti. ‘‘Kissa pana tvaṃ, bhikkhu, evaṃ ciraṃ akāsī’’ti? ‘‘Ciraṃ diṭṭho me, bhante, kāmesu ādīnavo, api ca sambādhā gharāvāsā bahukiccā bahukaraṇīyā’’ti. Atha kho bhagavā etamatthaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi –
അരിയോ ന രമതീ പാപേ, പാപേ ന രമതീ സുചീ’’തി.
Ariyo na ramatī pāpe, pāpe na ramatī sucī’’ti.
അഥ ഖോ ആയസ്മാ സോണോ – പടിസമ്മോദതി ഖോ മം ഭഗവാ, അയം ഖ്വസ്സ കാലോ യം മേ ഉപജ്ഝായോ പരിദസ്സീതി – ഉട്ഠായാസനാ ഏകംസം ഉത്തരാസങ്ഗം കരിത്വാ ഭഗവതോ പാദേസു സിരസാ നിപതിത്വാ ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘ഉപജ്ഝായോ മേ, ഭന്തേ, ആയസ്മാ മഹാകച്ചാനോ ഭഗവതോ പാദേ സിരസാ വന്ദതി, ഏവഞ്ച വദേതി അവന്തിദക്ഖിണാപഥോ, ഭന്തേ, അപ്പഭിക്ഖുകോ. തിണ്ണം മേ വസ്സാനം അച്ചയേന കിച്ഛേന കസിരേന തതോ തതോ ദസവഗ്ഗം ഭിക്ഖുസങ്ഘം സന്നിപാതാപേത്വാ ഉപസമ്പദം അലത്ഥം, അപ്പേവ നാമ ഭഗവാ അവന്തിദക്ഖിണാപഥേ അപ്പതരേന ഗണേന ഉപസമ്പദം അനുജാനേയ്യ. അവന്തിദക്ഖിണാപഥേ, ഭന്തേ, കണ്ഹുത്തരാ ഭൂമി ഖരാ ഗോകണ്ടകഹതാ; അപ്പേവ നാമ ഭഗവാ അവന്തിദക്ഖിണാപഥേ ഗുണങ്ഗുണൂപാഹനം അനുജാനേയ്യ. അവന്തിദക്ഖിണാപഥേ, ഭന്തേ, നഹാനഗരുകാ മനുസ്സാ ഉദകസുദ്ധികാ, അപ്പേവ നാമ ഭഗവാ അവന്തിദക്ഖിണാപഥേ ധുവനഹാനം അനുജാനേയ്യ. അവന്തിദക്ഖിണാപഥേ, ഭന്തേ, ചമ്മാനി അത്ഥരണാനി, ഏളകചമ്മം അജചമ്മം മിഗചമ്മം. സേയ്യഥാപി, ഭന്തേ, മജ്ഝിമേസു ജനപദേസു ഏരഗൂ മോരഗൂ മജ്ജാരൂ ജന്തൂ , ഏവമേവ ഖോ, ഭന്തേ, അവന്തിദക്ഖിണാപഥേ ചമ്മാനി അത്ഥരണാനി, ഏളകചമ്മം അജചമ്മം മിഗചമ്മം; അപ്പേവ നാമ ഭഗവാ അവന്തിദക്ഖിണാപഥേ ചമ്മാനി അത്ഥരണാനി അനുജാനേയ്യ, ഏളകചമ്മം അജചമ്മം മിഗചമ്മം. ഏതരഹി, ഭന്തേ, മനുസ്സാ നിസ്സീമഗതാനം ഭിക്ഖൂനം ചീവരം ദേന്തി – ‘ഇമം ചീവരം ഇത്ഥന്നാമസ്സ ദേമാ’തി. തേ ആഗന്ത്വാ ആരോചേന്തി – ‘ഇത്ഥന്നാമേഹി തേ, ആവുസോ, മനുസ്സേഹി ചീവരം ദിന്ന’ന്തി. തേ കുക്കുച്ചായന്താ ന സാദിയന്തി – ‘മാ നോ നിസ്സഗ്ഗിയം അഹോസീ’തി; അപ്പേവ നാമ ഭഗവാ ചീവരേ പരിയായം ആചിക്ഖേയ്യാ’’തി.
Atha kho āyasmā soṇo – paṭisammodati kho maṃ bhagavā, ayaṃ khvassa kālo yaṃ me upajjhāyo paridassīti – uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā bhagavato pādesu sirasā nipatitvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘upajjhāyo me, bhante, āyasmā mahākaccāno bhagavato pāde sirasā vandati, evañca vadeti avantidakkhiṇāpatho, bhante, appabhikkhuko. Tiṇṇaṃ me vassānaṃ accayena kicchena kasirena tato tato dasavaggaṃ bhikkhusaṅghaṃ sannipātāpetvā upasampadaṃ alatthaṃ, appeva nāma bhagavā avantidakkhiṇāpathe appatarena gaṇena upasampadaṃ anujāneyya. Avantidakkhiṇāpathe, bhante, kaṇhuttarā bhūmi kharā gokaṇṭakahatā; appeva nāma bhagavā avantidakkhiṇāpathe guṇaṅguṇūpāhanaṃ anujāneyya. Avantidakkhiṇāpathe, bhante, nahānagarukā manussā udakasuddhikā, appeva nāma bhagavā avantidakkhiṇāpathe dhuvanahānaṃ anujāneyya. Avantidakkhiṇāpathe, bhante, cammāni attharaṇāni, eḷakacammaṃ ajacammaṃ migacammaṃ. Seyyathāpi, bhante, majjhimesu janapadesu eragū moragū majjārū jantū , evameva kho, bhante, avantidakkhiṇāpathe cammāni attharaṇāni, eḷakacammaṃ ajacammaṃ migacammaṃ; appeva nāma bhagavā avantidakkhiṇāpathe cammāni attharaṇāni anujāneyya, eḷakacammaṃ ajacammaṃ migacammaṃ. Etarahi, bhante, manussā nissīmagatānaṃ bhikkhūnaṃ cīvaraṃ denti – ‘imaṃ cīvaraṃ itthannāmassa demā’ti. Te āgantvā ārocenti – ‘itthannāmehi te, āvuso, manussehi cīvaraṃ dinna’nti. Te kukkuccāyantā na sādiyanti – ‘mā no nissaggiyaṃ ahosī’ti; appeva nāma bhagavā cīvare pariyāyaṃ ācikkheyyā’’ti.
൨൫൯. അഥ ഖോ ഭഗവാ ഏതസ്മിം നിദാനേ ഏതസ്മിം പകരണേ ധമ്മിം കഥം കത്വാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘അവന്തിദക്ഖിണാപഥോ, ഭിക്ഖവേ, അപ്പഭിക്ഖുകോ. അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, സബ്ബപച്ചന്തിമേസു ജനപദേസു വിനയധരപഞ്ചമേന ഗണേന ഉപസമ്പദം. തത്രിമേ പച്ചന്തിമാ ജനപദാ – പുരത്ഥിമായ ദിസായ ഗജങ്ഗലം 7 നാമ നിഗമോ, തസ്സ പരേന മഹാസാലാ, തതോ പരാ പച്ചന്തിമാ ജനപദാ, ഓരതോ മജ്ഝേ; പുരത്ഥിമദക്ഖിണായ ദിസായ സല്ലവതീ 8 നാമ നദീ, തതോ പരാ പച്ചന്തിമാ ജനപദാ, ഓരതോ മജ്ഝേ; ദക്ഖിണായ ദിസായ സേതകണ്ണികം നാമ നിഗമോ, തതോ പരാ പച്ചന്തിമാ ജനപദാ, ഓരതോ മജ്ഝേ; പച്ഛിമായ ദിസായ ഥൂണം നാമ ബ്രാഹ്മണഗാമോ, തതോ പരാ പച്ചന്തിമാ ജനപദാ, ഓരതോ മജ്ഝേ; ഉത്തരായ ദിസായ ഉസീരദ്ധജോ നാമ പബ്ബതോ, തതോ പരാ പച്ചന്തിമാ ജനപദാ, ഓരതോ മജ്ഝേ . അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, ഏവരൂപേസു പച്ചന്തിമേസു ജനപദേസു വിനയധരപഞ്ചമേന ഗണേന ഉപസമ്പദം. അവന്തിദക്ഖിണാപഥേ, ഭിക്ഖവേ, കണ്ഹുത്തരാ ഭൂമി ഖരാ ഗോകണ്ടകഹതാ. അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, സബ്ബപച്ചന്തിമേസു ജനപദേസു ഗുണങ്ഗുണൂപാഹനം. അവന്തിദക്ഖിണാപഥേ, ഭിക്ഖവേ, നഹാനഗരുകാ മനുസ്സാ ഉദകസുദ്ധികാ. അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, സബ്ബപച്ചന്തിമേസു ജനപദേസു ധുവനഹാനം. അവന്തിദക്ഖിണാപഥേ, ഭിക്ഖവേ, ചമ്മാനി അത്ഥരണാനി, ഏളകചമ്മം അജചമ്മം മിഗചമ്മം. സേയ്യഥാപി, ഭിക്ഖവേ, മജ്ഝിമേസു ജനപദേസു ഏരഗൂ മോരഗൂ മജ്ജാരൂ ജന്തൂ, ഏവമേവ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, അവന്തിദക്ഖിണാപഥേ ചമ്മാനി അത്ഥരണാനി, ഏളകചമ്മം അജചമ്മം മിഗചമ്മം. അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, സബ്ബപച്ചന്തിമേസു ജനപദേസു ചമ്മാനി അത്ഥരണാനി, ഏളകചമ്മം അജചമ്മം മിഗചമ്മം. ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, മനുസ്സാ നിസ്സീമഗതാനം ഭിക്ഖൂനം ചീവരം ദേന്തി – ‘ഇമം ചീവരം ഇത്ഥന്നാമസ്സ ദേമാ’തി. അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, സാദിതും, ന താവ തം ഗണനൂപഗം യാവ ന ഹത്ഥം ഗച്ഛതീ’’തി.
259. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘avantidakkhiṇāpatho, bhikkhave, appabhikkhuko. Anujānāmi, bhikkhave, sabbapaccantimesu janapadesu vinayadharapañcamena gaṇena upasampadaṃ. Tatrime paccantimā janapadā – puratthimāya disāya gajaṅgalaṃ 9 nāma nigamo, tassa parena mahāsālā, tato parā paccantimā janapadā, orato majjhe; puratthimadakkhiṇāya disāya sallavatī 10 nāma nadī, tato parā paccantimā janapadā, orato majjhe; dakkhiṇāya disāya setakaṇṇikaṃ nāma nigamo, tato parā paccantimā janapadā, orato majjhe; pacchimāya disāya thūṇaṃ nāma brāhmaṇagāmo, tato parā paccantimā janapadā, orato majjhe; uttarāya disāya usīraddhajo nāma pabbato, tato parā paccantimā janapadā, orato majjhe . Anujānāmi, bhikkhave, evarūpesu paccantimesu janapadesu vinayadharapañcamena gaṇena upasampadaṃ. Avantidakkhiṇāpathe, bhikkhave, kaṇhuttarā bhūmi kharā gokaṇṭakahatā. Anujānāmi, bhikkhave, sabbapaccantimesu janapadesu guṇaṅguṇūpāhanaṃ. Avantidakkhiṇāpathe, bhikkhave, nahānagarukā manussā udakasuddhikā. Anujānāmi, bhikkhave, sabbapaccantimesu janapadesu dhuvanahānaṃ. Avantidakkhiṇāpathe, bhikkhave, cammāni attharaṇāni, eḷakacammaṃ ajacammaṃ migacammaṃ. Seyyathāpi, bhikkhave, majjhimesu janapadesu eragū moragū majjārū jantū, evameva kho, bhikkhave, avantidakkhiṇāpathe cammāni attharaṇāni, eḷakacammaṃ ajacammaṃ migacammaṃ. Anujānāmi, bhikkhave, sabbapaccantimesu janapadesu cammāni attharaṇāni, eḷakacammaṃ ajacammaṃ migacammaṃ. Idha pana, bhikkhave, manussā nissīmagatānaṃ bhikkhūnaṃ cīvaraṃ denti – ‘imaṃ cīvaraṃ itthannāmassa demā’ti. Anujānāmi, bhikkhave, sādituṃ, na tāva taṃ gaṇanūpagaṃ yāva na hatthaṃ gacchatī’’ti.
മഹാകച്ചാനസ്സ പഞ്ചവരപരിദസ്സനാ നിട്ഠിതാ.
Mahākaccānassa pañcavaraparidassanā niṭṭhitā.
ചമ്മക്ഖന്ധകോ പഞ്ചമോ.
Cammakkhandhako pañcamo.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / സബ്ബചമ്മപടിക്ഖേപാദികഥാ • Sabbacammapaṭikkhepādikathā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / സോണകുടികണ്ണവത്ഥുകഥാവണ്ണനാ • Soṇakuṭikaṇṇavatthukathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / സബ്ബചമ്മപടിക്ഖേപാദികഥാവണ്ണനാ • Sabbacammapaṭikkhepādikathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / ഗിഹിവികതാനുഞ്ഞാതാദികഥാവണ്ണനാ • Gihivikatānuññātādikathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / ൧൫൭. സോണകുടികണ്ണവത്ഥുകഥാ • 157. Soṇakuṭikaṇṇavatthukathā