Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಥೇರಗಾಥಾ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ೬. ಮಹಾಕಾಳತ್ಥೇರಗಾಥಾವಣ್ಣನಾ

    6. Mahākāḷattheragāthāvaṇṇanā

    ಕಾಳೀ ಇತ್ಥೀತಿ ಆಯಸ್ಮತೋ ಮಹಾಕಾಳತ್ಥೇರಸ್ಸ ಗಾಥಾ। ಕಾ ಉಪ್ಪತ್ತಿ? ಅಯಮ್ಪಿ ಪುರಿಮಬುದ್ಧೇಸು ಕತಾಧಿಕಾರೋ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಭವೇ ಪುಞ್ಞಾನಿ ಉಪಚಿನನ್ತೋ ಇತೋ ಏಕನವುತೇ ಕಪ್ಪೇ ಕುಲಗೇಹೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಿತ್ವಾ ವಿಞ್ಞುತಂ ಪತ್ತೋ ಕೇನಚಿದೇವ ಕರಣೀಯೇನ ಅರಞ್ಞಂ ಗತೋ ತತ್ಥ ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ರುಕ್ಖಸ್ಸ ಸಾಖಾಯ ಓಲಮ್ಬಮಾನಂ ಪಂಸುಕೂಲಚೀವರಂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಅರಿಯದ್ಧಜೋ ಓಲಮ್ಬತೀ’’ತಿ ಪಸನ್ನಚಿತ್ತೋ ಕಿಙ್ಕಣಿಪುಪ್ಫಾನಿ ಗಹೇತ್ವಾ ಪಂಸುಕೂಲಂ ಪೂಜೇಸಿ। ಸೋ ತೇನ ಪುಞ್ಞಕಮ್ಮೇನ ದೇವಮನುಸ್ಸೇಸು ಸಂಸರನ್ತೋ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಬುದ್ಧುಪ್ಪಾದೇ ಸೇತಬ್ಯನಗರೇ ಸತ್ಥವಾಹಕುಲೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಿತ್ವಾ ಮಹಾಕಾಳೋತಿ ಲದ್ಧನಾಮೋ ವಿಞ್ಞುತಂ ಪತ್ವಾ ಘರಾವಾಸಂ ವಸನ್ತೋ ಪಞ್ಚಹಿ ಸಕಟಸತೇಹಿ ಭಣ್ಡಂ ಗಹೇತ್ವಾ ವಾಣಿಜ್ಜವಸೇನ ಸಾವತ್ಥಿಂ ಗತೋ ಏಕಮನ್ತಂ ಸಕಟಸತ್ಥಂ ನಿವೇಸೇತ್ವಾ ಅದ್ಧಾನಪರಿಸ್ಸಮಂ ವಿನೋದೇತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ಪರಿಸಾಯ ಸದ್ಧಿಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಸಾಯನ್ಹಸಮಯಂ ಗನ್ಧಮಾಲಾದಿಹತ್ಥೇ ಉಪಾಸಕೇ ಜೇತವನಂ ಗಚ್ಛನ್ತೇ ದಿಸ್ವಾ ಸಯಮ್ಪಿ ತೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ವಿಹಾರಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಸತ್ಥು ಸನ್ತಿಕೇ ಧಮ್ಮಂ ಸುತ್ವಾ ಪಟಿಲದ್ಧಸದ್ಧೋ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಸೋಸಾನಿಕಙ್ಗಂ ಅಧಿಟ್ಠಾಯ ಸುಸಾನೇ ವಸತಿ। ಅಥೇಕದಿವಸಂ ಕಾಳೀ ನಾಮ ಏಕಾ ಇತ್ಥೀ ಛವಡಾಹಿಕಾ ಥೇರಸ್ಸ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನತ್ಥಾಯ ಅಚಿರಮತಸರೀರಂ ಉಭೋ ಸತ್ಥೀ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ಉಭೋ ಚ ಬಾಹೂ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ಸೀಸಞ್ಚ ದಧಿಥಾಲಕಂ ವಿಯ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ಸಬ್ಬಂ ಅಙ್ಗಪಚ್ಚಙ್ಗಂ ಸಮ್ಬನ್ಧಮೇವ ಕತ್ವಾ ಥೇರಸ್ಸ ಓಲೋಕೇತುಂ ಯೋಗ್ಯಟ್ಠಾನೇ ಠಪೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಥೇರೋ ತಂ ದಿಸ್ವಾ ಅತ್ತಾನಂ ಓವದನ್ತೋ –

    Kāḷīitthīti āyasmato mahākāḷattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave puññāni upacinanto ito ekanavute kappe kulagehe nibbattitvā viññutaṃ patto kenacideva karaṇīyena araññaṃ gato tattha aññatarassa rukkhassa sākhāya olambamānaṃ paṃsukūlacīvaraṃ disvā ‘‘ariyaddhajo olambatī’’ti pasannacitto kiṅkaṇipupphāni gahetvā paṃsukūlaṃ pūjesi. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde setabyanagare satthavāhakule nibbattitvā mahākāḷoti laddhanāmo viññutaṃ patvā gharāvāsaṃ vasanto pañcahi sakaṭasatehi bhaṇḍaṃ gahetvā vāṇijjavasena sāvatthiṃ gato ekamantaṃ sakaṭasatthaṃ nivesetvā addhānaparissamaṃ vinodetvā attano parisāya saddhiṃ nisinno sāyanhasamayaṃ gandhamālādihatthe upāsake jetavanaṃ gacchante disvā sayampi tehi saddhiṃ vihāraṃ gantvā satthu santike dhammaṃ sutvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā sosānikaṅgaṃ adhiṭṭhāya susāne vasati. Athekadivasaṃ kāḷī nāma ekā itthī chavaḍāhikā therassa kammaṭṭhānatthāya aciramatasarīraṃ ubho satthī bhinditvā ubho ca bāhū bhinditvā sīsañca dadhithālakaṃ viya bhinditvā sabbaṃ aṅgapaccaṅgaṃ sambandhameva katvā therassa oloketuṃ yogyaṭṭhāne ṭhapetvā ekamantaṃ nisīdi. Thero taṃ disvā attānaṃ ovadanto –

    ೧೫೧.

    151.

    ‘‘ಕಾಳೀ ಇತ್ಥೀ ಬ್ರಹತೀ ಧಙ್ಕರೂಪಾ, ಸತ್ಥಿಞ್ಚ ಭೇತ್ವಾ ಅಪರಞ್ಚ ಸತ್ಥಿಂ।

    ‘‘Kāḷī itthī brahatī dhaṅkarūpā, satthiñca bhetvā aparañca satthiṃ;

    ಬಾಹಞ್ಚ ಭೇತ್ವಾ ಅಪರಞ್ಚ ಬಾಹಂ, ಸೀಸಞ್ಚ ಭೇತ್ವಾ ದಧಿಥಾಲಕಂವ।

    Bāhañca bhetvā aparañca bāhaṃ, sīsañca bhetvā dadhithālakaṃva;

    ಏಸಾ ನಿಸಿನ್ನಾ ಅಭಿಸನ್ದಹಿತ್ವಾ॥

    Esā nisinnā abhisandahitvā.

    ೧೫೨.

    152.

    ‘‘ಯೋ ವೇ ಅವಿದ್ವಾ ಉಪಧಿಂ ಕರೋತಿ, ಪುನಪ್ಪುನಂ ದುಕ್ಖಮುಪೇತಿ ಮನ್ದೋ।

    ‘‘Yo ve avidvā upadhiṃ karoti, punappunaṃ dukkhamupeti mando;

    ತಸ್ಮಾ ಪಜಾನಂ ಉಪಧಿಂ ನ ಕಯಿರಾ, ಮಾಹಂ ಪುನ ಭಿನ್ನಸಿರೋ ಸಯಿಸ್ಸ’’ನ್ತಿ॥ –

    Tasmā pajānaṃ upadhiṃ na kayirā, māhaṃ puna bhinnasiro sayissa’’nti. –

    ಗಾಥಾದ್ವಯಂ ಅಭಾಸಿ।

    Gāthādvayaṃ abhāsi.

    ತತ್ಥ ಕಾಳೀತಿ ತಸ್ಸಾ ನಾಮಂ, ಕಾಳವಣ್ಣತ್ತಾ ವಾ ಏವಂ ವುತ್ತಂ। ಬ್ರಹತೀತಿ ಮಹಾಸರೀರಾ ಆರೋಹಪರಿಣಾಹವತೀ। ಧಙ್ಕರೂಪಾತಿ ಕಾಳವಣ್ಣತ್ತಾ ಏವ ಕಾಕಸದಿಸರೂಪಾ। ಸತ್ಥಿಞ್ಚ ಭೇತ್ವಾತಿ ಮತಸರೀರಸ್ಸ ಸತ್ಥಿಂ ಜಣ್ಣುಭೇದನೇನ ಭಞ್ಜಿತ್ವಾ। ಅಪರಞ್ಚ ಸತ್ಥಿನ್ತಿ ಇತರಞ್ಚ ಸತ್ಥಿಂ ಭಞ್ಜಿತ್ವಾ। ಬಾಹಞ್ಚ ಭೇತ್ವಾತಿ ಬಾಹಟ್ಠಿಞ್ಚ ಅಗ್ಗಬಾಹಟ್ಠಾನೇಯೇವ ಭಞ್ಜಿತ್ವಾ। ಸೀಸಞ್ಚ ಭೇತ್ವಾ ದಧಿಥಾಲಕಂವಾತಿ ಮತಸರೀರಸ್ಸ ಸೀಸಂ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ಭಿನ್ನತ್ತಾ ಏವ ಲೇಡ್ಡುದಣ್ಡಾದೀಹಿ ಪಗ್ಘರನ್ತಂ ದಧಿಥಾಲಕಂ ವಿಯ, ಪಗ್ಘರನ್ತಂ ಮತ್ಥಲುಙ್ಗಂ ಕತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಏಸಾ ನಿಸಿನ್ನಾ ಅಭಿಸನ್ದಹಿತ್ವಾತಿ ಛಿನ್ನಭಿನ್ನಾವಯವಂ ಮತಸರೀರಂ ತೇ ಅವಯವೇ ಯಥಾಠಾನೇಯೇವ ಠಪನೇನ ಸನ್ದಹಿತ್ವಾ ಸಹಿತಂ ಕತ್ವಾ ಮಂಸಾಪಣಂ ಪಸಾರೇನ್ತೀ ವಿಯ ಏಸಾ ನಿಸಿನ್ನಾ।

    Tattha kāḷīti tassā nāmaṃ, kāḷavaṇṇattā vā evaṃ vuttaṃ. Brahatīti mahāsarīrā ārohapariṇāhavatī. Dhaṅkarūpāti kāḷavaṇṇattā eva kākasadisarūpā. Satthiñca bhetvāti matasarīrassa satthiṃ jaṇṇubhedanena bhañjitvā. Aparañca satthinti itarañca satthiṃ bhañjitvā. Bāhañca bhetvāti bāhaṭṭhiñca aggabāhaṭṭhāneyeva bhañjitvā. Sīsañca bhetvā dadhithālakaṃvāti matasarīrassa sīsaṃ bhinditvā bhinnattā eva leḍḍudaṇḍādīhi paggharantaṃ dadhithālakaṃ viya, paggharantaṃ matthaluṅgaṃ katvāti attho. Esā nisinnā abhisandahitvāti chinnabhinnāvayavaṃ matasarīraṃ te avayave yathāṭhāneyeva ṭhapanena sandahitvā sahitaṃ katvā maṃsāpaṇaṃ pasārentī viya esā nisinnā.

    ಯೋ ವೇ ಅವಿದ್ವಾ ಉಪಧಿಂ ಕರೋತೀತಿ ಯೋ ಇಮಾಯ ಉಪಟ್ಠಾಪಿತಂ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ದಿಸ್ವಾಪಿ ಅವಿದ್ವಾ ಅಕುಸಲೋ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಛಡ್ಡೇತ್ವಾ ಅಯೋನಿಸೋಮನಸಿಕಾರೇನ ಕಿಲೇಸೂಪಧಿಂ ಉಪ್ಪಾದೇತಿ, ಸೋ ಮನ್ದೋ ಮನ್ದಪಞ್ಞೋ ಸಂಸಾರಸ್ಸ ಅನತಿವತ್ತನತೋ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಅಪರಾಪರಂ ನಿರಯಾದೀಸು ದುಕ್ಖಂ ಉಪೇತಿತಸ್ಮಾ ಪಜಾನಂ ಉಪಧಿಂ ನ ಕಯಿರಾತಿ ತಸ್ಮಾತಿ ಯಸ್ಮಾ ಚೇತದೇವಂ, ತಸ್ಮಾ। ಪಜಾನಂ ಉಪಧಿನ್ತಿ ‘‘ಇಧ ಯಂ ದುಕ್ಖಂ ಸಮ್ಭೋತೀ’’ತಿ ಪಜಾನನ್ತೋ ಯೋನಿಸೋ ಮನಸಿಕರೋನ್ತೋ ಕಿಲೇಸೂಪಧಿಂ ನ ಕಯಿರಾ ನ ಉಪ್ಪಾದೇಯ್ಯ। ಕಸ್ಮಾ? ಮಾಹಂ ಪುನ ಭಿನ್ನಸಿರೋ ಸಯಿಸ್ಸನ್ತಿ ಯಥಯಿದಂ ಮತಸರೀರಂ ಭಿನ್ನಸರೀರಂ ಸಯತಿ, ಏವಂ ಕಿಲೇಸೂಪಧೀಹಿ ಸಂಸಾರೇ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಉಪ್ಪತ್ತಿಯಾ ಕಟಸಿವಡ್ಢಕೋ ಹುತ್ವಾ ಭಿನ್ನಸಿರೋ ಅಹಂ ಮಾ ಸಯಿಸ್ಸನ್ತಿ। ಏವಂ ವದನ್ತೋ ಏವ ಥೇರೋ ವಿಪಸ್ಸನಂ ಉಸ್ಸುಕ್ಕಾಪೇತ್ವಾ ಅರಹತ್ತಂ ಪಾಪುಣಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ ಅಪದಾನೇ (ಅಪ॰ ಥೇರ ೨.೫೦.೮-೧೪) –

    Yo ve avidvā upadhiṃ karotīti yo imāya upaṭṭhāpitaṃ kammaṭṭhānaṃ disvāpi avidvā akusalo kammaṭṭhānaṃ chaḍḍetvā ayonisomanasikārena kilesūpadhiṃ uppādeti, so mando mandapañño saṃsārassa anativattanato punappunaṃ aparāparaṃ nirayādīsu dukkhaṃ upeti. Tasmā pajānaṃ upadhiṃ na kayirāti tasmāti yasmā cetadevaṃ, tasmā. Pajānaṃ upadhinti ‘‘idha yaṃ dukkhaṃ sambhotī’’ti pajānanto yoniso manasikaronto kilesūpadhiṃ na kayirā na uppādeyya. Kasmā? Māhaṃ puna bhinnasiro sayissanti yathayidaṃ matasarīraṃ bhinnasarīraṃ sayati, evaṃ kilesūpadhīhi saṃsāre punappunaṃ uppattiyā kaṭasivaḍḍhako hutvā bhinnasiro ahaṃ mā sayissanti. Evaṃ vadanto eva thero vipassanaṃ ussukkāpetvā arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.50.8-14) –

    ‘‘ಹಿಮವನ್ತಸ್ಸಾವಿದೂರೇ , ಉದಙ್ಗಣೋ ನಾಮ ಪಬ್ಬತೋ।

    ‘‘Himavantassāvidūre , udaṅgaṇo nāma pabbato;

    ತತ್ಥದ್ದಸಂ ಪಂಸುಕೂಲಂ, ದುಮಗ್ಗಮ್ಹಿ ವಿಲಮ್ಬಿತಂ॥

    Tatthaddasaṃ paṃsukūlaṃ, dumaggamhi vilambitaṃ.

    ‘‘ತೀಣಿ ಕಿಙ್ಕಣಿಪುಪ್ಫಾನಿ, ಓಚಿನಿತ್ವಾನಹಂ ತದಾ।

    ‘‘Tīṇi kiṅkaṇipupphāni, ocinitvānahaṃ tadā;

    ಹಟ್ಠೋ ಹಟ್ಠೇನ ಚಿತ್ತೇನ, ಪಂಸುಕೂಲಮಪೂಜಯಿಂ॥

    Haṭṭho haṭṭhena cittena, paṃsukūlamapūjayiṃ.

    ‘‘ತೇನ ಕಮ್ಮೇನ ಸುಕತೇನ, ಚೇತನಾಪಣಿಧೀಹಿ ಚ।

    ‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;

    ಜಹಿತ್ವಾ ಮಾನುಸಂ ದೇಹಂ, ತಾವತಿಂಸಮಗಚ್ಛಹಂ॥

    Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.

    ‘‘ಏಕನವುತಿತೋ ಕಪ್ಪೇ, ಯಂ ಕಮ್ಮಮಕರಿಂ ತದಾ।

    ‘‘Ekanavutito kappe, yaṃ kammamakariṃ tadā;

    ದುಗ್ಗತಿಂ ನಾಭಿಜಾನಾಮಿ, ಪೂಜಿತ್ವಾ ಅರಹದ್ಧಜಂ॥

    Duggatiṃ nābhijānāmi, pūjitvā arahaddhajaṃ.

    ‘‘ಕಿಲೇಸಾ ಝಾಪಿತಾ ಮಯ್ಹಂ…ಪೇ॰… ಕತಂ ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸಾಸನ’’ನ್ತಿ॥

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    ಮಹಾಕಾಳತ್ಥೇರಗಾಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।

    Mahākāḷattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಥೇರಗಾಥಾಪಾಳಿ • Theragāthāpāḷi / ೬. ಮಹಾಕಾಳತ್ಥೇರಗಾಥಾ • 6. Mahākāḷattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact