Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മജ്ഝിമനികായ • Majjhimanikāya

    ൬. മഹാകമ്മവിഭങ്ഗസുത്തം

    6. Mahākammavibhaṅgasuttaṃ

    ൨൯൮. ഏവം മേ സുതം – ഏകം സമയം ഭഗവാ രാജഗഹേ വിഹരതി വേളുവനേ കലന്ദകനിവാപേ. തേന ഖോ പന സമയേന ആയസ്മാ സമിദ്ധി അരഞ്ഞകുടികായം വിഹരതി. അഥ ഖോ പോതലിപുത്തോ പരിബ്ബാജകോ ജങ്ഘാവിഹാരം അനുചങ്കമമാനോ അനുവിചരമാനോ യേനായസ്മാ സമിദ്ധി തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ആയസ്മതാ സമിദ്ധിനാ സദ്ധിം സമ്മോദി. സമ്മോദനീയം കഥം സാരണീയം വീതിസാരേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ പോതലിപുത്തോ പരിബ്ബാജകോ ആയസ്മന്തം സമിദ്ധിം ഏതദവോച – ‘‘സമ്മുഖാ മേതം, ആവുസോ സമിദ്ധി, സമണസ്സ ഗോതമസ്സ സുതം, സമ്മുഖാ പടിഗ്ഗഹിതം – ‘മോഘം കായകമ്മം മോഘം വചീകമ്മം, മനോകമ്മമേവ സച്ച’ന്തി. അത്ഥി ച സാ 1 സമാപത്തി യം സമാപത്തിം സമാപന്നോ ന കിഞ്ചി വേദിയതീ’’തി? ‘‘മാ ഹേവം, ആവുസോ പോതലിപുത്ത, അവച; (മാ ഹേവം, ആവുസോ പോതലിപുത്ത, അവച;) 2 മാ ഭഗവന്തം അബ്ഭാചിക്ഖി. ന ഹി സാധു ഭഗവതോ അബ്ഭക്ഖാനം. ന ഹി ഭഗവാ ഏവം വദേയ്യ – ‘മോഘം കായകമ്മം മോഘം വചീകമ്മം, മനോകമ്മമേവ സച്ച’ന്തി. അത്ഥി ച ഖോ 3 സാ, ആവുസോ, സമാപത്തി യം സമാപത്തിം സമാപന്നോ ന കിഞ്ചി വേദിയതീ’’തി. ‘‘കീവചിരം പബ്ബജിതോസി, ആവുസോ സമിദ്ധീ’’തി? ‘‘ന ചിരം, ആവുസോ! തീണി വസ്സാനീ’’തി. ‘‘ഏത്ഥ ദാനി മയം ഥേരേ ഭിക്ഖൂ കിം വക്ഖാമ, യത്ര ഹി നാമ ഏവംനവോ ഭിക്ഖു 4 സത്ഥാരം പരിരക്ഖിതബ്ബം മഞ്ഞിസ്സതി. സഞ്ചേതനികം, ആവുസോ സമിദ്ധി, കമ്മം കത്വാ കായേന വാചായ മനസാ കിം സോ വേദിയതീ’’തി? ‘‘സഞ്ചേതനികം, ആവുസോ പോതലിപുത്ത, കമ്മം കത്വാ കായേന വാചായ മനസാ ദുക്ഖം സോ വേദിയതീ’’തി. അഥ ഖോ പോതലിപുത്തോ പരിബ്ബാജകോ ആയസ്മതോ സമിദ്ധിസ്സ ഭാസിതം നേവ അഭിനന്ദി നപ്പടിക്കോസി; അനഭിനന്ദിത്വാ അപ്പടിക്കോസിത്വാ ഉട്ഠായാസനാ പക്കാമി.

    298. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tena kho pana samayena āyasmā samiddhi araññakuṭikāyaṃ viharati. Atha kho potaliputto paribbājako jaṅghāvihāraṃ anucaṅkamamāno anuvicaramāno yenāyasmā samiddhi tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā samiddhinā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho potaliputto paribbājako āyasmantaṃ samiddhiṃ etadavoca – ‘‘sammukhā metaṃ, āvuso samiddhi, samaṇassa gotamassa sutaṃ, sammukhā paṭiggahitaṃ – ‘moghaṃ kāyakammaṃ moghaṃ vacīkammaṃ, manokammameva sacca’nti. Atthi ca sā 5 samāpatti yaṃ samāpattiṃ samāpanno na kiñci vediyatī’’ti? ‘‘Mā hevaṃ, āvuso potaliputta, avaca; (mā hevaṃ, āvuso potaliputta, avaca;) 6 mā bhagavantaṃ abbhācikkhi. Na hi sādhu bhagavato abbhakkhānaṃ. Na hi bhagavā evaṃ vadeyya – ‘moghaṃ kāyakammaṃ moghaṃ vacīkammaṃ, manokammameva sacca’nti. Atthi ca kho 7 sā, āvuso, samāpatti yaṃ samāpattiṃ samāpanno na kiñci vediyatī’’ti. ‘‘Kīvaciraṃ pabbajitosi, āvuso samiddhī’’ti? ‘‘Na ciraṃ, āvuso! Tīṇi vassānī’’ti. ‘‘Ettha dāni mayaṃ there bhikkhū kiṃ vakkhāma, yatra hi nāma evaṃnavo bhikkhu 8 satthāraṃ parirakkhitabbaṃ maññissati. Sañcetanikaṃ, āvuso samiddhi, kammaṃ katvā kāyena vācāya manasā kiṃ so vediyatī’’ti? ‘‘Sañcetanikaṃ, āvuso potaliputta, kammaṃ katvā kāyena vācāya manasā dukkhaṃ so vediyatī’’ti. Atha kho potaliputto paribbājako āyasmato samiddhissa bhāsitaṃ neva abhinandi nappaṭikkosi; anabhinanditvā appaṭikkositvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi.

    ൨൯൯. അഥ ഖോ ആയസ്മാ സമിദ്ധി അചിരപക്കന്തേ പോതലിപുത്തേ പരിബ്ബാജകേ യേനായസ്മാ ആനന്ദോ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ആയസ്മതാ ആനന്ദേന സദ്ധിം സമ്മോദി. സമ്മോദനീയം കഥം സാരണീയം വീതിസാരേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ ആയസ്മാ സമിദ്ധി യാവതകോ അഹോസി പോതലിപുത്തേന പരിബ്ബാജകേന സദ്ധിം കഥാസല്ലാപോ തം സബ്ബം ആയസ്മതോ ആനന്ദസ്സ ആരോചേസി.

    299. Atha kho āyasmā samiddhi acirapakkante potaliputte paribbājake yenāyasmā ānando tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā ānandena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā samiddhi yāvatako ahosi potaliputtena paribbājakena saddhiṃ kathāsallāpo taṃ sabbaṃ āyasmato ānandassa ārocesi.

    ഏവം വുത്തേ, ആയസ്മാ ആനന്ദോ ആയസ്മന്തം സമിദ്ധിം ഏതദവോച – ‘‘അത്ഥി ഖോ ഇദം, ആവുസോ സമിദ്ധി, കഥാപാഭതം ഭഗവന്തം ദസ്സനായ. ആയാമാവുസോ സമിദ്ധി, യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമിസ്സാമ; ഉപസങ്കമിത്വാ ഏതമത്ഥം ഭഗവതോ ആരോചേസ്സാമ. യഥാ നോ ഭഗവാ ബ്യാകരിസ്സതി തഥാ നം ധാരേസ്സാമാ’’തി. ‘‘ഏവമാവുസോ’’തി ഖോ ആയസ്മാ സമിദ്ധി ആയസ്മതോ ആനന്ദസ്സ പച്ചസ്സോസി.

    Evaṃ vutte, āyasmā ānando āyasmantaṃ samiddhiṃ etadavoca – ‘‘atthi kho idaṃ, āvuso samiddhi, kathāpābhataṃ bhagavantaṃ dassanāya. Āyāmāvuso samiddhi, yena bhagavā tenupasaṅkamissāma; upasaṅkamitvā etamatthaṃ bhagavato ārocessāma. Yathā no bhagavā byākarissati tathā naṃ dhāressāmā’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho āyasmā samiddhi āyasmato ānandassa paccassosi.

    അഥ ഖോ ആയസ്മാ ച ആനന്ദോ ആയസ്മാ ച സമിദ്ധി യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമിംസു; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദിംസു. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ ആയസ്മാ ആനന്ദോ യാവതകോ അഹോസി ആയസ്മതോ സമിദ്ധിസ്സ പോതലിപുത്തേന പരിബ്ബാജകേന സദ്ധിം കഥാസല്ലാപോ തം സബ്ബം ഭഗവതോ ആരോചേസി. ഏവം വുത്തേ, ഭഗവാ ആയസ്മന്തം ആനന്ദം ഏതദവോച – ‘‘ദസ്സനമ്പി ഖോ അഹം, ആനന്ദ, പോതലിപുത്തസ്സ പരിബ്ബാജകസ്സ നാഭിജാനാമി, കുതോ പനേവരൂപം കഥാസല്ലാപം? ഇമിനാ ച, ആനന്ദ, സമിദ്ധിനാ മോഘപുരിസേന പോതലിപുത്തസ്സ പരിബ്ബാജകസ്സ വിഭജ്ജബ്യാകരണീയോ പഞ്ഹോ ഏകംസേന ബ്യാകതോ’’തി. ഏവം വുത്തേ, ആയസ്മാ ഉദായീ ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘സചേ പന 9, ഭന്തേ, ആയസ്മതാ സമിദ്ധിനാ ഇദം സന്ധായ ഭാസിതം – യം കിഞ്ചി വേദയിതം തം ദുക്ഖസ്മി’’ന്തി.

    Atha kho āyasmā ca ānando āyasmā ca samiddhi yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando yāvatako ahosi āyasmato samiddhissa potaliputtena paribbājakena saddhiṃ kathāsallāpo taṃ sabbaṃ bhagavato ārocesi. Evaṃ vutte, bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘dassanampi kho ahaṃ, ānanda, potaliputtassa paribbājakassa nābhijānāmi, kuto panevarūpaṃ kathāsallāpaṃ? Iminā ca, ānanda, samiddhinā moghapurisena potaliputtassa paribbājakassa vibhajjabyākaraṇīyo pañho ekaṃsena byākato’’ti. Evaṃ vutte, āyasmā udāyī bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sace pana 10, bhante, āyasmatā samiddhinā idaṃ sandhāya bhāsitaṃ – yaṃ kiñci vedayitaṃ taṃ dukkhasmi’’nti.

    ൩൦൦. അഥ ഖോ 11 ഭഗവാ ആയസ്മന്തം ആനന്ദം ആമന്തേസി – ‘‘പസ്സസി നോ ത്വം, ആനന്ദ, ഇമസ്സ ഉദായിസ്സ മോഘപുരിസസ്സ ഉമ്മങ്ഗം 12? അഞ്ഞാസിം ഖോ അഹം, ആനന്ദ – ‘ഇദാനേവായം ഉദായീ മോഘപുരിസോ ഉമ്മുജ്ജമാനോ അയോനിസോ ഉമ്മുജ്ജിസ്സതീ’തി. ആദിംയേവ 13, ആനന്ദ, പോതലിപുത്തേന പരിബ്ബാജകേന തിസ്സോ വേദനാ പുച്ഛിതാ. സചായം, ആനന്ദ, സമിദ്ധി മോഘപുരിസോ പോതലിപുത്തസ്സ പരിബ്ബാജകസ്സ ഏവം പുട്ഠോ ഏവം ബ്യാകരേയ്യ – ‘സഞ്ചേതനികം, ആവുസോ പോതലിപുത്ത, കമ്മം കത്വാ കായേന വാചായ മനസാ സുഖവേദനീയം സുഖം സോ വേദയതി; സഞ്ചേതനികം, ആവുസോ പോതലിപുത്ത, കമ്മം കത്വാ കായേന വാചായ മനസാ ദുക്ഖവേദനീയം ദുക്ഖം സോ വേദയതി; സഞ്ചേതനികം, ആവുസോ പോതലിപുത്ത, കമ്മം കത്വാ കായേന വാചായ മനസാ അദുക്ഖമസുഖവേദനീയം അദുക്ഖമസുഖം സോ വേദയതീ’തി. ഏവം ബ്യാകരമാനോ ഖോ, ആനന്ദ, സമിദ്ധി മോഘപുരിസോ പോതലിപുത്തസ്സ പരിബ്ബാജകസ്സ സമ്മാ (ബ്യാകരമാനോ) 14 ബ്യാകരേയ്യ. അപി ച, ആനന്ദ, കേ ച 15 അഞ്ഞതിത്ഥിയാ പരിബ്ബാജകാ ബാലാ അബ്യത്താ കേ ച തഥാഗതസ്സ മഹാകമ്മവിഭങ്ഗം ജാനിസ്സന്തി? സചേ തുമ്ഹേ, ആനന്ദ, സുണേയ്യാഥ തഥാഗതസ്സ മഹാകമ്മവിഭങ്ഗം വിഭജന്തസ്സാ’’തി.

    300. Atha kho 16 bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘passasi no tvaṃ, ānanda, imassa udāyissa moghapurisassa ummaṅgaṃ 17? Aññāsiṃ kho ahaṃ, ānanda – ‘idānevāyaṃ udāyī moghapuriso ummujjamāno ayoniso ummujjissatī’ti. Ādiṃyeva 18, ānanda, potaliputtena paribbājakena tisso vedanā pucchitā. Sacāyaṃ, ānanda, samiddhi moghapuriso potaliputtassa paribbājakassa evaṃ puṭṭho evaṃ byākareyya – ‘sañcetanikaṃ, āvuso potaliputta, kammaṃ katvā kāyena vācāya manasā sukhavedanīyaṃ sukhaṃ so vedayati; sañcetanikaṃ, āvuso potaliputta, kammaṃ katvā kāyena vācāya manasā dukkhavedanīyaṃ dukkhaṃ so vedayati; sañcetanikaṃ, āvuso potaliputta, kammaṃ katvā kāyena vācāya manasā adukkhamasukhavedanīyaṃ adukkhamasukhaṃ so vedayatī’ti. Evaṃ byākaramāno kho, ānanda, samiddhi moghapuriso potaliputtassa paribbājakassa sammā (byākaramāno) 19 byākareyya. Api ca, ānanda, ke ca 20 aññatitthiyā paribbājakā bālā abyattā ke ca tathāgatassa mahākammavibhaṅgaṃ jānissanti? Sace tumhe, ānanda, suṇeyyātha tathāgatassa mahākammavibhaṅgaṃ vibhajantassā’’ti.

    ‘‘ഏതസ്സ, ഭഗവാ, കാലോ, ഏതസ്സ, സുഗത, കാലോ യം ഭഗവാ മഹാകമ്മവിഭങ്ഗം വിഭജേയ്യ . ഭഗവതോ സുത്വാ ഭിക്ഖൂ ധാരേസ്സന്തീ’’തി. ‘‘തേന ഹാനന്ദ, സുണാഹി, സാധുകം മനസി കരോഹി; ഭാസിസ്സാമീ’’തി. ‘‘ഏവം, ഭന്തേ’’തി ഖോ ആയസ്മാ ആനന്ദോ ഭഗവതോ പച്ചസ്സോസി. ഭഗവാ ഏതദവോച –

    ‘‘Etassa, bhagavā, kālo, etassa, sugata, kālo yaṃ bhagavā mahākammavibhaṅgaṃ vibhajeyya . Bhagavato sutvā bhikkhū dhāressantī’’ti. ‘‘Tena hānanda, suṇāhi, sādhukaṃ manasi karohi; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ānando bhagavato paccassosi. Bhagavā etadavoca –

    ‘‘ചത്താരോമേ, ആനന്ദ, പുഗ്ഗലാ സന്തോ സംവിജ്ജമാനാ ലോകസ്മിം. കതമേ ചത്താരോ? ഇധാനന്ദ, ഏകച്ചോ പുഗ്ഗലോ ഇധ പാണാതിപാതീ ഹോതി, അദിന്നാദായീ ഹോതി, കാമേസുമിച്ഛാചാരീ ഹോതി, മുസാവാദീ ഹോതി, പിസുണവാചോ ഹോതി, ഫരുസവാചോ ഹോതി, സമ്ഫപ്പലാപീ ഹോതി, അഭിജ്ഝാലു ഹോതി, ബ്യാപന്നചിത്തോ ഹോതി, മിച്ഛാദിട്ഠി ഹോതി. സോ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജതി.

    ‘‘Cattārome, ānanda, puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro? Idhānanda, ekacco puggalo idha pāṇātipātī hoti, adinnādāyī hoti, kāmesumicchācārī hoti, musāvādī hoti, pisuṇavāco hoti, pharusavāco hoti, samphappalāpī hoti, abhijjhālu hoti, byāpannacitto hoti, micchādiṭṭhi hoti. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati.

    ‘‘ഇധ പനാനന്ദ, ഏകച്ചോ പുഗ്ഗലോ ഇധ പാണാതിപാതീ ഹോതി, അദിന്നാദായീ ഹോതി, കാമേസുമിച്ഛാചാരീ ഹോതി, മുസാവാദീ ഹോതി, പിസുണവാചോ ഹോതി, ഫരുസവാചോ ഹോതി, സമ്ഫപ്പലാപീ ഹോതി, അഭിജ്ഝാലു ഹോതി, ബ്യാപന്നചിത്തോ ഹോതി, മിച്ഛാദിട്ഠി ഹോതി. സോ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജതി.

    ‘‘Idha panānanda, ekacco puggalo idha pāṇātipātī hoti, adinnādāyī hoti, kāmesumicchācārī hoti, musāvādī hoti, pisuṇavāco hoti, pharusavāco hoti, samphappalāpī hoti, abhijjhālu hoti, byāpannacitto hoti, micchādiṭṭhi hoti. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati.

    ‘‘ഇധാനന്ദ, ഏകച്ചോ പുഗ്ഗലോ ഇധ പാണാതിപാതാ പടിവിരതോ ഹോതി, അദിന്നാദാനാ പടിവിരതോ ഹോതി, കാമേസുമിച്ഛാചാരാ പടിവിരതോ ഹോതി, മുസാവാദാ പടിവിരതോ ഹോതി, പിസുണായ വാചായ പടിവിരതോ ഹോതി, ഫരുസായ വാചായ പടിവിരതോ ഹോതി, സമ്ഫപ്പലാപാ പടിവിരതോ ഹോതി, അനഭിജ്ഝാലു ഹോതി, അബ്യാപന്നചിത്തോ ഹോതി, സമ്മാദിട്ഠി ഹോതി. സോ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജതി.

    ‘‘Idhānanda, ekacco puggalo idha pāṇātipātā paṭivirato hoti, adinnādānā paṭivirato hoti, kāmesumicchācārā paṭivirato hoti, musāvādā paṭivirato hoti, pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti, pharusāya vācāya paṭivirato hoti, samphappalāpā paṭivirato hoti, anabhijjhālu hoti, abyāpannacitto hoti, sammādiṭṭhi hoti. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati.

    ‘‘ഇധ പനാനന്ദ, ഏകച്ചോ പുഗ്ഗലോ ഇധ പാണാതിപാതാ പടിവിരതോ ഹോതി, അദിന്നാദാനാ പടിവിരതോ ഹോതി, കാമേസുമിച്ഛാചാരാ പടിവിരതോ ഹോതി, മുസാവാദാ പടിവിരതോ ഹോതി, പിസുണായ വാചായ പടിവിരതോ ഹോതി, ഫരുസായ വാചായ പടിവിരതോ ഹോതി, സമ്ഫപ്പലാപാ പടിവിരതോ ഹോതി, അനഭിജ്ഝാലു ഹോതി, അബ്യാപന്നചിത്തോ ഹോതി, സമ്മാദിട്ഠി ഹോതി. സോ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജതി.

    ‘‘Idha panānanda, ekacco puggalo idha pāṇātipātā paṭivirato hoti, adinnādānā paṭivirato hoti, kāmesumicchācārā paṭivirato hoti, musāvādā paṭivirato hoti, pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti, pharusāya vācāya paṭivirato hoti, samphappalāpā paṭivirato hoti, anabhijjhālu hoti, abyāpannacitto hoti, sammādiṭṭhi hoti. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati.

    ൩൦൧. ‘‘ഇധാനന്ദ, ഏകച്ചോ സമണോ വാ ബ്രാഹ്മണോ വാ ആതപ്പമന്വായ പധാനമന്വായ അനുയോഗമന്വായ അപ്പമാദമന്വായ സമ്മാമനസികാരമന്വായ തഥാരൂപം ചേതോസമാധിം ഫുസതി യഥാസമാഹിതേ ചിത്തേ ദിബ്ബേന ചക്ഖുനാ വിസുദ്ധേന അതിക്കന്തമാനുസകേന അമും പുഗ്ഗലം പസ്സതി – ഇധ പാണാതിപാതിം അദിന്നാദായിം കാമേസുമിച്ഛാചാരിം മുസാവാദിം പിസുണവാചം ഫരുസവാചം സമ്ഫപ്പലാപിം അഭിജ്ഝാലും ബ്യാപന്നചിത്തം മിച്ഛാദിട്ഠിം കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ പസ്സതി അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപന്നം. സോ ഏവമാഹ – ‘അത്ഥി കിര, ഭോ, പാപകാനി കമ്മാനി, അത്ഥി ദുച്ചരിതസ്സ വിപാകോ. അമാഹം 21 പുഗ്ഗലം അദ്ദസം ഇധ പാണാതിപാതിം അദിന്നാദായിം…പേ॰… മിച്ഛാദിട്ഠിം കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ പസ്സാമി അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപന്ന’ന്തി. സോ ഏവമാഹ – ‘യോ കിര, ഭോ, പാണാതിപാതീ അദിന്നാദായീ…പേ॰… മിച്ഛാദിട്ഠി, സബ്ബോ സോ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജതി. യേ ഏവം ജാനന്തി, തേ സമ്മാ ജാനന്തി; യേ അഞ്ഞഥാ ജാനന്തി, മിച്ഛാ തേസം ഞാണ’ന്തി 22. ഇതി സോ യദേവ തസ്സ സാമം ഞാതം സാമം ദിട്ഠം സാമം വിദിതം തദേവ തത്ഥ ഥാമസാ പരാമാസാ 23 അഭിനിവിസ്സ വോഹരതി – ‘ഇദമേവ സച്ചം, മോഘമഞ്ഞ’’’ന്തി.

    301. ‘‘Idhānanda, ekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā ātappamanvāya padhānamanvāya anuyogamanvāya appamādamanvāya sammāmanasikāramanvāya tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusati yathāsamāhite citte dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena amuṃ puggalaṃ passati – idha pāṇātipātiṃ adinnādāyiṃ kāmesumicchācāriṃ musāvādiṃ pisuṇavācaṃ pharusavācaṃ samphappalāpiṃ abhijjhāluṃ byāpannacittaṃ micchādiṭṭhiṃ kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passati apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannaṃ. So evamāha – ‘atthi kira, bho, pāpakāni kammāni, atthi duccaritassa vipāko. Amāhaṃ 24 puggalaṃ addasaṃ idha pāṇātipātiṃ adinnādāyiṃ…pe… micchādiṭṭhiṃ kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passāmi apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapanna’nti. So evamāha – ‘yo kira, bho, pāṇātipātī adinnādāyī…pe… micchādiṭṭhi, sabbo so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. Ye evaṃ jānanti, te sammā jānanti; ye aññathā jānanti, micchā tesaṃ ñāṇa’nti 25. Iti so yadeva tassa sāmaṃ ñātaṃ sāmaṃ diṭṭhaṃ sāmaṃ viditaṃ tadeva tattha thāmasā parāmāsā 26 abhinivissa voharati – ‘idameva saccaṃ, moghamañña’’’nti.

    ‘‘ഇധ പനാനന്ദ, ഏകച്ചോ സമണോ വാ ബ്രാഹ്മണോ വാ ആതപ്പമന്വായ പധാനമന്വായ അനുയോഗമന്വായ അപ്പമാദമന്വായ സമ്മാമനസികാരമന്വായ തഥാരൂപം ചേതോസമാധിം ഫുസതി യഥാസമാഹിതേ ചിത്തേ ദിബ്ബേന ചക്ഖുനാ വിസുദ്ധേന അതിക്കന്തമാനുസകേന അമും പുഗ്ഗലം പസ്സതി – ഇധ പാണാതിപാതിം അദിന്നാദായിം…പേ॰… മിച്ഛാദിട്ഠിം, കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ പസ്സതി സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപന്നം. സോ ഏവമാഹ – ‘നത്ഥി കിര, ഭോ, പാപകാനി കമ്മാനി, നത്ഥി ദുച്ചരിതസ്സ വിപാകോ. അമാഹം പുഗ്ഗലം അദ്ദസം – ഇധ പാണാതിപാതിം അദിന്നാദായിം…പേ॰… മിച്ഛാദിട്ഠിം, കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ പസ്സാമി സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപന്ന’ന്തി. സോ ഏവമാഹ – ‘യോ കിര, ഭോ, പാണാതിപാതീ അദിന്നാദായീ…പേ॰… മിച്ഛാദിട്ഠി, സബ്ബോ സോ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജതി. യേ ഏവം ജാനന്തി തേ സമ്മാ ജാനന്തി; യേ അഞ്ഞഥാ ജാനന്തി, മിച്ഛാ തേസം ഞാണ’ന്തി. ഇതി സോ യദേവ തസ്സ സാമം ഞാതം സാമം ദിട്ഠം സാമം വിദിതം തദേവ തത്ഥ ഥാമസാ പരാമാസാ അഭിനിവിസ്സ വോഹരതി – ‘ഇദമേവ സച്ചം, മോഘമഞ്ഞ’’’ന്തി.

    ‘‘Idha panānanda, ekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā ātappamanvāya padhānamanvāya anuyogamanvāya appamādamanvāya sammāmanasikāramanvāya tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusati yathāsamāhite citte dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena amuṃ puggalaṃ passati – idha pāṇātipātiṃ adinnādāyiṃ…pe… micchādiṭṭhiṃ, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passati sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannaṃ. So evamāha – ‘natthi kira, bho, pāpakāni kammāni, natthi duccaritassa vipāko. Amāhaṃ puggalaṃ addasaṃ – idha pāṇātipātiṃ adinnādāyiṃ…pe… micchādiṭṭhiṃ, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passāmi sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapanna’nti. So evamāha – ‘yo kira, bho, pāṇātipātī adinnādāyī…pe… micchādiṭṭhi, sabbo so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. Ye evaṃ jānanti te sammā jānanti; ye aññathā jānanti, micchā tesaṃ ñāṇa’nti. Iti so yadeva tassa sāmaṃ ñātaṃ sāmaṃ diṭṭhaṃ sāmaṃ viditaṃ tadeva tattha thāmasā parāmāsā abhinivissa voharati – ‘idameva saccaṃ, moghamañña’’’nti.

    ‘‘ഇധാനന്ദ, ഏകച്ചോ സമണോ വാ ബ്രാഹ്മണോ വാ ആതപ്പമന്വായ പധാനമന്വായ അനുയോഗമന്വായ അപ്പമാദമന്വായ സമ്മാമനസികാരമന്വായ തഥാരൂപം ചേതോസമാധിം ഫുസതി യഥാസമാഹിതേ ചിത്തേ ദിബ്ബേന ചക്ഖുനാ വിസുദ്ധേന അതിക്കന്തമാനുസകേന അമും പുഗ്ഗലം പസ്സതി – ഇധ പാണാതിപാതാ പടിവിരതം അദിന്നാദാനാ പടിവിരതം കാമേസുമിച്ഛാചാരാ പടിവിരതം മുസാവാദാ പടിവിരതം പിസുണായ വാചായ പടിവിരതം ഫരുസായ വാചായ പടിവിരതം സമ്ഫപ്പലാപാ പടിവിരതം അനഭിജ്ഝാലും അബ്യാപന്നചിത്തം സമ്മാദിട്ഠിം, കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ പസ്സതി സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപന്നം. സോ ഏവമാഹ – ‘അത്ഥി കിര, ഭോ, കല്യാണാനി കമ്മാനി, അത്ഥി സുചരിതസ്സ വിപാകോ. അമാഹം പുഗ്ഗലം അദ്ദസം – ഇധ പാണാതിപാതാ പടിവിരതം അദിന്നാദാനാ പടിവിരതം…പേ॰… സമ്മാദിട്ഠിം, കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ പസ്സാമി സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപന്ന’ന്തി. സോ ഏവമാഹ – ‘യോ കിര, ഭോ, പാണാതിപാതാ പടിവിരതോ അദിന്നാദാനാ പടിവിരതോ…പേ॰… സമ്മാദിട്ഠി സബ്ബോ സോ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജതി. യേ ഏവം ജാനന്തി തേ സമ്മാ ജാനന്തി; യേ അഞ്ഞഥാ ജാനന്തി, മിച്ഛാ തേസം ഞാണ’ന്തി. ഇതി സോ യദേവ തസ്സ സാമം ഞാതം സാമം ദിട്ഠം സാമം വിദിതം തദേവ തത്ഥ ഥാമസാ പരാമാസാ അഭിനിവിസ്സ വോഹരതി – ‘ഇദമേവ സച്ചം, മോഘമഞ്ഞ’’’ന്തി.

    ‘‘Idhānanda, ekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā ātappamanvāya padhānamanvāya anuyogamanvāya appamādamanvāya sammāmanasikāramanvāya tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusati yathāsamāhite citte dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena amuṃ puggalaṃ passati – idha pāṇātipātā paṭivirataṃ adinnādānā paṭivirataṃ kāmesumicchācārā paṭivirataṃ musāvādā paṭivirataṃ pisuṇāya vācāya paṭivirataṃ pharusāya vācāya paṭivirataṃ samphappalāpā paṭivirataṃ anabhijjhāluṃ abyāpannacittaṃ sammādiṭṭhiṃ, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passati sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannaṃ. So evamāha – ‘atthi kira, bho, kalyāṇāni kammāni, atthi sucaritassa vipāko. Amāhaṃ puggalaṃ addasaṃ – idha pāṇātipātā paṭivirataṃ adinnādānā paṭivirataṃ…pe… sammādiṭṭhiṃ, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passāmi sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapanna’nti. So evamāha – ‘yo kira, bho, pāṇātipātā paṭivirato adinnādānā paṭivirato…pe… sammādiṭṭhi sabbo so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. Ye evaṃ jānanti te sammā jānanti; ye aññathā jānanti, micchā tesaṃ ñāṇa’nti. Iti so yadeva tassa sāmaṃ ñātaṃ sāmaṃ diṭṭhaṃ sāmaṃ viditaṃ tadeva tattha thāmasā parāmāsā abhinivissa voharati – ‘idameva saccaṃ, moghamañña’’’nti.

    ‘‘ഇധ പനാനന്ദ, ഏകച്ചോ സമണോ വാ ബ്രാഹ്മണോ വാ ആതപ്പമന്വായ പധാനമന്വായ അനുയോഗമന്വായ അപ്പമാദമന്വായ സമ്മാമനസികാരമന്വായ തഥാരൂപം ചേതോസമാധിം ഫുസതി യഥാസമാഹിതേ ചിത്തേ ദിബ്ബേന ചക്ഖുനാ വിസുദ്ധേന അതിക്കന്തമാനുസകേന അമും പുഗ്ഗലം പസ്സതി – ഇധ പാണാതിപാതാ പടിവിരതം…പേ॰… സമ്മാദിട്ഠിം, കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ പസ്സതി അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപന്നം. സോ ഏവമാഹ – ‘നത്ഥി കിര, ഭോ കല്യാണാനി കമ്മാനി, നത്ഥി സുചരിതസ്സ വിപാകോ. അമാഹം പുഗ്ഗലം അദ്ദസം – ഇധ പാണാതിപാതാ പടിവിരതം അദിന്നാദാനാ പടിവിരതം…പേ॰… സമ്മാദിട്ഠിം, കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ പസ്സാമി അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപന്ന’ന്തി. സോ ഏവമാഹ – ‘യോ കിര, ഭോ, പാണാതിപാതാ പടിവിരതോ അദിന്നാദാനാ പടിവിരതോ…പേ॰… സമ്മാദിട്ഠി, സബ്ബോ സോ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജതി. യേ ഏവം ജാനന്തി തേ സമ്മാ ജാനന്തി; യേ അഞ്ഞഥാ ജാനന്തി, മിച്ഛാ തേസം ഞാണ’ന്തി. ഇതി സോ യദേവ തസ്സ സാമം ഞാതം സാമം ദിട്ഠം സാമം വിദിതം തദേവ തത്ഥ ഥാമസാ പരാമാസാ അഭിനിവിസ്സ വോഹരതി – ‘ഇദമേവ സച്ചം, മോഘമഞ്ഞ’’’ന്തി.

    ‘‘Idha panānanda, ekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā ātappamanvāya padhānamanvāya anuyogamanvāya appamādamanvāya sammāmanasikāramanvāya tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusati yathāsamāhite citte dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena amuṃ puggalaṃ passati – idha pāṇātipātā paṭivirataṃ…pe… sammādiṭṭhiṃ, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passati apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannaṃ. So evamāha – ‘natthi kira, bho kalyāṇāni kammāni, natthi sucaritassa vipāko. Amāhaṃ puggalaṃ addasaṃ – idha pāṇātipātā paṭivirataṃ adinnādānā paṭivirataṃ…pe… sammādiṭṭhiṃ, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passāmi apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapanna’nti. So evamāha – ‘yo kira, bho, pāṇātipātā paṭivirato adinnādānā paṭivirato…pe… sammādiṭṭhi, sabbo so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. Ye evaṃ jānanti te sammā jānanti; ye aññathā jānanti, micchā tesaṃ ñāṇa’nti. Iti so yadeva tassa sāmaṃ ñātaṃ sāmaṃ diṭṭhaṃ sāmaṃ viditaṃ tadeva tattha thāmasā parāmāsā abhinivissa voharati – ‘idameva saccaṃ, moghamañña’’’nti.

    ൩൦൨. ‘‘തത്രാനന്ദ, യ്വായം സമണോ വാ ബ്രാഹ്മണോ വാ ഏവമാഹ – ‘അത്ഥി കിര, ഭോ, പാപകാനി കമ്മാനി, അത്ഥി ദുച്ചരിതസ്സ വിപാകോ’തി ഇദമസ്സ അനുജാനാമി; യമ്പി സോ ഏവമാഹ – ‘അമാഹം പുഗ്ഗലം അദ്ദസം – ഇധ പാണാതിപാതിം അദിന്നാദായിം…പേ॰… മിച്ഛാദിട്ഠിം, കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ പസ്സാമി അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപന്ന’ന്തി ഇദമ്പിസ്സ അനുജാനാമി; യഞ്ച ഖോ സോ ഏവമാഹ – ‘യോ കിര, ഭോ, പാണാതിപാതീ അദിന്നാദായീ…പേ॰… മിച്ഛാദിട്ഠി, സബ്ബോ സോ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജതീ’തി ഇദമസ്സ നാനുജാനാമി; യമ്പി സോ ഏവമാഹ – ‘യേ ഏവം ജാനന്തി തേ സമ്മാ ജാനന്തി; യേ അഞ്ഞഥാ ജാനന്തി, മിച്ഛാ തേസം ഞാണ’ന്തി ഇദമ്പിസ്സ നാനുജാനാമി; യമ്പി സോ യദേവ തസ്സ സാമം ഞാതം സാമം ദിട്ഠം സാമം വിദിതം തദേവ തത്ഥ ഥാമസാ പരാമാസാ അഭിനിവിസ്സ വോഹരതി – ‘ഇദമേവ സച്ചം, മോഘമഞ്ഞ’ന്തി ഇദമ്പിസ്സ നാനുജാനാമി. തം കിസ്സ ഹേതു? അഞ്ഞഥാ ഹി, ആനന്ദ, തഥാഗതസ്സ മഹാകമ്മവിഭങ്ഗേ ഞാണം ഹോതി.

    302. ‘‘Tatrānanda, yvāyaṃ samaṇo vā brāhmaṇo vā evamāha – ‘atthi kira, bho, pāpakāni kammāni, atthi duccaritassa vipāko’ti idamassa anujānāmi; yampi so evamāha – ‘amāhaṃ puggalaṃ addasaṃ – idha pāṇātipātiṃ adinnādāyiṃ…pe… micchādiṭṭhiṃ, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passāmi apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapanna’nti idampissa anujānāmi; yañca kho so evamāha – ‘yo kira, bho, pāṇātipātī adinnādāyī…pe… micchādiṭṭhi, sabbo so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjatī’ti idamassa nānujānāmi; yampi so evamāha – ‘ye evaṃ jānanti te sammā jānanti; ye aññathā jānanti, micchā tesaṃ ñāṇa’nti idampissa nānujānāmi; yampi so yadeva tassa sāmaṃ ñātaṃ sāmaṃ diṭṭhaṃ sāmaṃ viditaṃ tadeva tattha thāmasā parāmāsā abhinivissa voharati – ‘idameva saccaṃ, moghamañña’nti idampissa nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Aññathā hi, ānanda, tathāgatassa mahākammavibhaṅge ñāṇaṃ hoti.

    ‘‘തത്രാനന്ദ, യ്വായം സമണോ വാ ബ്രാഹ്മണോ വാ ഏവമാഹ – ‘നത്ഥി കിര, ഭോ, പാപകാനി കമ്മാനി, നത്ഥി ദുച്ചരിതസ്സ വിപാകോ’തി ഇദമസ്സ നാനുജാനാമി; യഞ്ച ഖോ സോ ഏവമാഹ – ‘അമാഹം പുഗ്ഗലം അദ്ദസം – ഇധ പാണാതിപാതിം അദിന്നാദായിം…പേ॰… മിച്ഛാദിട്ഠിം കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ പസ്സാമി സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപന്ന’ന്തി ഇദമസ്സ അനുജാനാമി; യഞ്ച ഖോ സോ ഏവമാഹ – ‘യോ കിര, ഭോ, പാണാതിപാതീ അദിന്നാദായീ…പേ॰… മിച്ഛാദിട്ഠി, സബ്ബോ സോ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജതീ’തി ഇദമസ്സ നാനുജാനാമി; യമ്പി സോ ഏവമാഹ – ‘യേ ഏവം ജാനന്തി തേ സമ്മാ ജാനന്തി; യേ അഞ്ഞഥാ ജാനന്തി, മിച്ഛാ തേസം ഞാണ’ന്തി ഇദമ്പിസ്സ നാനുജാനാമി; യമ്പി സോ യദേവ തസ്സ സാമം ഞാതം സാമം ദിട്ഠം സാമം വിദിതം തദേവ തത്ഥ ഥാമസാ പരാമാസാ അഭിനിവിസ്സ വോഹരതി – ‘ഇദമേവ സച്ചം, മോഘമഞ്ഞ’ന്തി ഇദമ്പിസ്സ നാനുജാനാമി. തം കിസ്സ ഹേതു? അഞ്ഞഥാ ഹി, ആനന്ദ, തഥാഗതസ്സ മഹാകമ്മവിഭങ്ഗേ ഞാണം ഹോതി.

    ‘‘Tatrānanda, yvāyaṃ samaṇo vā brāhmaṇo vā evamāha – ‘natthi kira, bho, pāpakāni kammāni, natthi duccaritassa vipāko’ti idamassa nānujānāmi; yañca kho so evamāha – ‘amāhaṃ puggalaṃ addasaṃ – idha pāṇātipātiṃ adinnādāyiṃ…pe… micchādiṭṭhiṃ kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passāmi sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapanna’nti idamassa anujānāmi; yañca kho so evamāha – ‘yo kira, bho, pāṇātipātī adinnādāyī…pe… micchādiṭṭhi, sabbo so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjatī’ti idamassa nānujānāmi; yampi so evamāha – ‘ye evaṃ jānanti te sammā jānanti; ye aññathā jānanti, micchā tesaṃ ñāṇa’nti idampissa nānujānāmi; yampi so yadeva tassa sāmaṃ ñātaṃ sāmaṃ diṭṭhaṃ sāmaṃ viditaṃ tadeva tattha thāmasā parāmāsā abhinivissa voharati – ‘idameva saccaṃ, moghamañña’nti idampissa nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Aññathā hi, ānanda, tathāgatassa mahākammavibhaṅge ñāṇaṃ hoti.

    ‘‘തത്രാനന്ദ, യ്വായം സമണോ വാ ബ്രാഹ്മണോ വാ ഏവമാഹ – ‘അത്ഥി കിര, ഭോ, കല്യാണാനി കമ്മാനി, അത്ഥി സുചരിതസ്സ വിപാകോ’തി ഇദമസ്സ അനുജാനാമി; യമ്പി സോ ഏവമാഹ – ‘അമാഹം പുഗ്ഗലം അദ്ദസം – ഇധ പാണാതിപാതാ പടിവിരതം അദിന്നാദാനാ പടിവിരതം…പേ॰… സമ്മാദിട്ഠിം, കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ പസ്സാമി സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപന്ന’ന്തി ഇദമ്പിസ്സ അനുജാനാമി; യഞ്ച ഖോ സോ ഏവമാഹ – ‘യോ കിര, ഭോ, പാണാതിപാതാ പടിവിരതോ അദിന്നാദാനാ പടിവിരതോ…പേ॰… സമ്മാദിട്ഠി, സബ്ബോ സോ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജതീ’തി ഇദമസ്സ നാനുജാനാമി; യമ്പി സോ ഏവമാഹ – ‘യേ ഏവം ജാനന്തി തേ സമ്മാ ജാനന്തി; യേ അഞ്ഞഥാ ജാനന്തി, മിച്ഛാ തേസം ഞാണ’ന്തി ഇദമ്പിസ്സ നാനുജാനാമി; യമ്പി സോ യദേവ തസ്സ സാമം ഞാതം സാമം ദിട്ഠം സാമം വിദിതം തദേവ തത്ഥ ഥാമസാ പരാമാസാ അഭിനിവിസ്സ വോഹരതി – ‘ഇദമേവ സച്ചം, മോഘമഞ്ഞ’ന്തി ഇദമ്പിസ്സ നാനുജാനാമി. തം കിസ്സ ഹേതു? അഞ്ഞഥാ ഹി, ആനന്ദ, തഥാഗതസ്സ മഹാകമ്മവിഭങ്ഗേ ഞാണം ഹോതി.

    ‘‘Tatrānanda, yvāyaṃ samaṇo vā brāhmaṇo vā evamāha – ‘atthi kira, bho, kalyāṇāni kammāni, atthi sucaritassa vipāko’ti idamassa anujānāmi; yampi so evamāha – ‘amāhaṃ puggalaṃ addasaṃ – idha pāṇātipātā paṭivirataṃ adinnādānā paṭivirataṃ…pe… sammādiṭṭhiṃ, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passāmi sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapanna’nti idampissa anujānāmi; yañca kho so evamāha – ‘yo kira, bho, pāṇātipātā paṭivirato adinnādānā paṭivirato…pe… sammādiṭṭhi, sabbo so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjatī’ti idamassa nānujānāmi; yampi so evamāha – ‘ye evaṃ jānanti te sammā jānanti; ye aññathā jānanti, micchā tesaṃ ñāṇa’nti idampissa nānujānāmi; yampi so yadeva tassa sāmaṃ ñātaṃ sāmaṃ diṭṭhaṃ sāmaṃ viditaṃ tadeva tattha thāmasā parāmāsā abhinivissa voharati – ‘idameva saccaṃ, moghamañña’nti idampissa nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Aññathā hi, ānanda, tathāgatassa mahākammavibhaṅge ñāṇaṃ hoti.

    ‘‘തത്രാനന്ദ, യ്വായം സമണോ വാ ബ്രാഹ്മണോ വാ ഏവമാഹ – ‘നത്ഥി കിര, ഭോ, കല്യാണാനി കമ്മാനി, നത്ഥി സുചരിതസ്സ വിപാകോ’തി ഇദമസ്സ നാനുജാനാമി; യഞ്ച ഖോ സോ ഏവമാഹ – ‘അമാഹം പുഗ്ഗലം അദ്ദസം – ഇധ പാണാതിപാതാ പടിവിരതം അദിന്നാദാനാ പടിവിരതം…പേ॰… സമ്മാദിട്ഠിം, കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ പസ്സാമി അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപന്ന’ന്തി ഇദമസ്സ അനുജാനാമി; യഞ്ച ഖോ സോ ഏവമാഹ – ‘യോ കിര, ഭോ, പാണാതിപാതാ പടിവിരതോ അദിന്നാദാനാ പടിവിരതോ…പേ॰… സമ്മാദിട്ഠി, സബ്ബോ സോ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജതീ’തി ഇദമസ്സ നാനുജാനാമി; യഞ്ച ഖോ സോ ഏവമാഹ – ‘യേ ഏവം ജാനന്തി തേ സമ്മാ ജാനന്തി; യേ അഞ്ഞഥാ ജാനന്തി, മിച്ഛാ തേസം ഞാണ’ന്തി ഇദമ്പിസ്സ നാനുജാനാമി; യമ്പി സോ യദേവ തസ്സ സാമം ഞാതം സാമം ദിട്ഠം സാമം വിദിതം തദേവ തത്ഥ ഥാമസാ പരാമാസാ അഭിനിവിസ്സ വോഹരതി – ‘ഇദമേവ സച്ചം, മോഘമഞ്ഞ’ന്തി ഇദമ്പിസ്സ നാനുജാനാമി. തം കിസ്സ ഹേതു? അഞ്ഞഥാ ഹി, ആനന്ദ, തഥാഗതസ്സ മഹാകമ്മവിഭങ്ഗേ ഞാണം ഹോതി.

    ‘‘Tatrānanda, yvāyaṃ samaṇo vā brāhmaṇo vā evamāha – ‘natthi kira, bho, kalyāṇāni kammāni, natthi sucaritassa vipāko’ti idamassa nānujānāmi; yañca kho so evamāha – ‘amāhaṃ puggalaṃ addasaṃ – idha pāṇātipātā paṭivirataṃ adinnādānā paṭivirataṃ…pe… sammādiṭṭhiṃ, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passāmi apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapanna’nti idamassa anujānāmi; yañca kho so evamāha – ‘yo kira, bho, pāṇātipātā paṭivirato adinnādānā paṭivirato…pe… sammādiṭṭhi, sabbo so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjatī’ti idamassa nānujānāmi; yañca kho so evamāha – ‘ye evaṃ jānanti te sammā jānanti; ye aññathā jānanti, micchā tesaṃ ñāṇa’nti idampissa nānujānāmi; yampi so yadeva tassa sāmaṃ ñātaṃ sāmaṃ diṭṭhaṃ sāmaṃ viditaṃ tadeva tattha thāmasā parāmāsā abhinivissa voharati – ‘idameva saccaṃ, moghamañña’nti idampissa nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Aññathā hi, ānanda, tathāgatassa mahākammavibhaṅge ñāṇaṃ hoti.

    ൩൦൩. ‘‘തത്രാനന്ദ, യ്വായം പുഗ്ഗലോ ഇധ പാണാതിപാതീ അദിന്നാദായീ…പേ॰… മിച്ഛാദിട്ഠി, കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജതി, പുബ്ബേ വാസ്സ തം കതം ഹോതി പാപകമ്മം ദുക്ഖവേദനീയം, പച്ഛാ വാസ്സ തം കതം ഹോതി പാപകമ്മം ദുക്ഖവേദനീയം, മരണകാലേ വാസ്സ ഹോതി മിച്ഛാദിട്ഠി സമത്താ സമാദിന്നാ. തേന സോ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജതി. യഞ്ച ഖോ സോ ഇധ പാണാതിപാതീ ഹോതി അദിന്നാദായീ ഹോതി…പേ॰… മിച്ഛാദിട്ഠി ഹോതി തസ്സ ദിട്ഠേവ ധമ്മേ വിപാകം പടിസംവേദേതി ഉപപജ്ജ വാ 27 അപരേ വാ പരിയായേ.

    303. ‘‘Tatrānanda, yvāyaṃ puggalo idha pāṇātipātī adinnādāyī…pe… micchādiṭṭhi, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati, pubbe vāssa taṃ kataṃ hoti pāpakammaṃ dukkhavedanīyaṃ, pacchā vāssa taṃ kataṃ hoti pāpakammaṃ dukkhavedanīyaṃ, maraṇakāle vāssa hoti micchādiṭṭhi samattā samādinnā. Tena so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. Yañca kho so idha pāṇātipātī hoti adinnādāyī hoti…pe… micchādiṭṭhi hoti tassa diṭṭheva dhamme vipākaṃ paṭisaṃvedeti upapajja vā 28 apare vā pariyāye.

    ‘‘തത്രാനന്ദ, യ്വായം പുഗ്ഗലോ ഇധ പാണാതിപാതീ അദിന്നാദായീ…പേ॰… മിച്ഛാദിട്ഠി കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജതി, പുബ്ബേ വാസ്സ തം കതം ഹോതി കല്യാണകമ്മം സുഖവേദനീയം, പച്ഛാ വാസ്സ തം കതം ഹോതി കല്യാണകമ്മം സുഖവേദനീയം, മരണകാലേ വാസ്സ ഹോതി സമ്മാദിട്ഠി സമത്താ സമാദിന്നാ. തേന സോ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജതി. യഞ്ച ഖോ സോ ഇധ പാണാതിപാതീ ഹോതി അദിന്നാദായീ ഹോതി…പേ॰… മിച്ഛാദിട്ഠി ഹോതി തസ്സ ദിട്ഠേവ ധമ്മേ വിപാകം പടിസംവേദേതി ഉപപജ്ജ വാ അപരേ വാ പരിയായേ.

    ‘‘Tatrānanda, yvāyaṃ puggalo idha pāṇātipātī adinnādāyī…pe… micchādiṭṭhi kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati, pubbe vāssa taṃ kataṃ hoti kalyāṇakammaṃ sukhavedanīyaṃ, pacchā vāssa taṃ kataṃ hoti kalyāṇakammaṃ sukhavedanīyaṃ, maraṇakāle vāssa hoti sammādiṭṭhi samattā samādinnā. Tena so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. Yañca kho so idha pāṇātipātī hoti adinnādāyī hoti…pe… micchādiṭṭhi hoti tassa diṭṭheva dhamme vipākaṃ paṭisaṃvedeti upapajja vā apare vā pariyāye.

    ‘‘തത്രാനന്ദ , യ്വായം പുഗ്ഗലോ ഇധ പാണാതിപാതാ പടിവിരതോ അദിന്നാദാനാ പടിവിരതോ…പേ॰… സമ്മാദിട്ഠി, കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജതി, പുബ്ബേ വാസ്സ തം കതം ഹോതി കല്യാണകമ്മം സുഖവേദനീയം, പച്ഛാ വാസ്സ തം കതം ഹോതി കല്യാണകമ്മം സുഖവേദനീയം, മരണകാലേ വാസ്സ ഹോതി സമ്മാദിട്ഠി സമത്താ സമാദിന്നാ. തേന സോ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജതി. യഞ്ച ഖോ സോ ഇധ പാണാതിപാതാ പടിവിരതോ ഹോതി അദിന്നാദാനാ പടിവിരതോ ഹോതി…പേ॰… സമ്മാദിട്ഠി ഹോതി, തസ്സ ദിട്ഠേവ ധമ്മേ വിപാകം പടിസംവേദേതി ഉപപജ്ജ വാ അപരേ വാ പരിയായേ.

    ‘‘Tatrānanda , yvāyaṃ puggalo idha pāṇātipātā paṭivirato adinnādānā paṭivirato…pe… sammādiṭṭhi, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati, pubbe vāssa taṃ kataṃ hoti kalyāṇakammaṃ sukhavedanīyaṃ, pacchā vāssa taṃ kataṃ hoti kalyāṇakammaṃ sukhavedanīyaṃ, maraṇakāle vāssa hoti sammādiṭṭhi samattā samādinnā. Tena so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. Yañca kho so idha pāṇātipātā paṭivirato hoti adinnādānā paṭivirato hoti…pe… sammādiṭṭhi hoti, tassa diṭṭheva dhamme vipākaṃ paṭisaṃvedeti upapajja vā apare vā pariyāye.

    ‘‘തത്രാനന്ദ , യ്വായം പുഗ്ഗലോ ഇധ പാണാതിപാതാ പടിവിരതോ അദിന്നാദാനാ പടിവിരതോ…പേ॰… സമ്മാദിട്ഠി, കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജതി, പുബ്ബേ വാസ്സ തം കതം ഹോതി പാപകമ്മം ദുക്ഖവേദനീയം, പച്ഛാ വാസ്സ തം കതം ഹോതി പാപകമ്മം ദുക്ഖവേദനീയം, മരണകാലേ വാസ്സ ഹോതി മിച്ഛാദിട്ഠി സമത്താ സമാദിന്നാ. തേന സോ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജതി. യഞ്ച ഖോ സോ ഇധ പാണാതിപാതാ പടിവിരതോ ഹോതി, അദിന്നാദാനാ പടിവിരതോ ഹോതി…പേ॰… സമ്മാദിട്ഠി ഹോതി, തസ്സ ദിട്ഠേവ ധമ്മേ വിപാകം പടിസംവേദേതി ഉപപജ്ജ വാ അപരേ വാ പരിയായേ.

    ‘‘Tatrānanda , yvāyaṃ puggalo idha pāṇātipātā paṭivirato adinnādānā paṭivirato…pe… sammādiṭṭhi, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati, pubbe vāssa taṃ kataṃ hoti pāpakammaṃ dukkhavedanīyaṃ, pacchā vāssa taṃ kataṃ hoti pāpakammaṃ dukkhavedanīyaṃ, maraṇakāle vāssa hoti micchādiṭṭhi samattā samādinnā. Tena so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. Yañca kho so idha pāṇātipātā paṭivirato hoti, adinnādānā paṭivirato hoti…pe… sammādiṭṭhi hoti, tassa diṭṭheva dhamme vipākaṃ paṭisaṃvedeti upapajja vā apare vā pariyāye.

    ‘‘ഇതി ഖോ, ആനന്ദ, അത്ഥി കമ്മം അഭബ്ബം അഭബ്ബാഭാസം, അത്ഥി കമ്മം അഭബ്ബം ഭബ്ബാഭാസം, അത്ഥി കമ്മം ഭബ്ബഞ്ചേവ ഭബ്ബാഭാസഞ്ച, അത്ഥി കമ്മം ഭബ്ബം അഭബ്ബാഭാസ’’ന്തി.

    ‘‘Iti kho, ānanda, atthi kammaṃ abhabbaṃ abhabbābhāsaṃ, atthi kammaṃ abhabbaṃ bhabbābhāsaṃ, atthi kammaṃ bhabbañceva bhabbābhāsañca, atthi kammaṃ bhabbaṃ abhabbābhāsa’’nti.

    ഇദമവോച ഭഗവാ. അത്തമനോ ആയസ്മാ ആനന്ദോ ഭഗവതോ ഭാസിതം അഭിനന്ദീതി.

    Idamavoca bhagavā. Attamano āyasmā ānando bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.

    മഹാകമ്മവിഭങ്ഗസുത്തം നിട്ഠിതം ഛട്ഠം.

    Mahākammavibhaṅgasuttaṃ niṭṭhitaṃ chaṭṭhaṃ.







    Footnotes:
    1. അത്ഥി ചേസാ (സീ॰ ക॰)
    2. ( ) സ്യാ॰ കം॰ പോത്ഥകേസു നത്ഥി
    3. അത്ഥി ചേവ ഖോ (സീ॰ ക॰)
    4. നവകേന ഭിക്ഖുനാ (ക॰)
    5. atthi cesā (sī. ka.)
    6. ( ) syā. kaṃ. potthakesu natthi
    7. atthi ceva kho (sī. ka.)
    8. navakena bhikkhunā (ka.)
    9. കിം പന (ക॰)
    10. kiṃ pana (ka.)
    11. ഏവം വുത്തേ (സ്യാ॰ കം॰)
    12. ഉമ്മഗ്ഗം (സീ॰ സ്യാ॰ കം॰ പീ॰), ഉമങ്ഗം (ക॰)
    13. ആദിസോവ (സീ॰ പീ॰), ആദിയേവ (ക॰)
    14. ( ) നത്ഥി (സീ॰ സ്യാ॰ കം॰ പീ॰)
    15. കേചി (ക॰)
    16. evaṃ vutte (syā. kaṃ.)
    17. ummaggaṃ (sī. syā. kaṃ. pī.), umaṅgaṃ (ka.)
    18. ādisova (sī. pī.), ādiyeva (ka.)
    19. ( ) natthi (sī. syā. kaṃ. pī.)
    20. keci (ka.)
    21. അപാഹം (സീ॰ പീ॰ ക॰) അമും + അഹം = അമാഹം-ഇതി പദവിഭാഗോ
    22. മിച്ഛാ തേ സഞ്ജാനന്തി (ക॰)
    23. പരാമസ്സ (സീ॰ പീ॰)
    24. apāhaṃ (sī. pī. ka.) amuṃ + ahaṃ = amāhaṃ-iti padavibhāgo
    25. micchā te sañjānanti (ka.)
    26. parāmassa (sī. pī.)
    27. ഉപപജ്ജം വാ (സീ॰ പീ॰), ഉപപജ്ജ വാ (സ്യാ॰ കം॰ ക॰) ഉപപജ്ജിത്വാതി സംവണ്ണനായ സംസന്ദേതബ്ബാ
    28. upapajjaṃ vā (sī. pī.), upapajja vā (syā. kaṃ. ka.) upapajjitvāti saṃvaṇṇanāya saṃsandetabbā



    Related texts:



    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / മജ്ഝിമനികായ (അട്ഠകഥാ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ൬. മഹാകമ്മവിഭങ്ഗസുത്തവണ്ണനാ • 6. Mahākammavibhaṅgasuttavaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / മജ്ഝിമനികായ (ടീകാ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ൬. മഹാകമ്മവിഭങ്ഗസുത്തവണ്ണനാ • 6. Mahākammavibhaṅgasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact