| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဇ္ဈိမနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
၆. မဟာကမ္မဝိဘင္ဂသုတ္တဝဏ္ဏနာ
6. Mahākammavibhaṅgasuttavaṇṇanā
၂၉၈. ဧဝံ မေ သုတန္တိ မဟာကမ္မဝိဘင္ဂသုတ္တံ။ တတ္ထ မောဃန္တိ တုစ္ဆံ အဖလံ။ သစ္စန္တိ တထံ ဘူတံ။ ဣဒဉ္စ ဧတေန န သမ္မုခာ သုတံ, ဥပာလိသုတ္တေ (မ. နိ. ၂.၅၆) ပန – ‘‘မနောကမ္မံ မဟာသာဝဇ္ဇတရံ ပညပေမိ ပာပသ္သ ကမ္မသ္သ ကိရိယာယ ပာပသ္သ ကမ္မသ္သ ပဝတ္တိယာ, နော တထာ ကာယကမ္မံ နော တထာ ဝစီကမ္မ’’န္တိ ဘဂဝတာ ဝုတ္တံ အတ္ထိ, သာ ကထာ တိတ္ထိယာနံ အန္တရေ ပာကဋာ ဇာတာ, တံ ဂဟေတ္ဝာ ဧသ ဝဒတိ။ အတ္ထိ စ သာ သမာပတ္တီတိ ဣဒံ – ‘‘ကထံ နု ခော, ဘော, အဘိသညာနိရောဓော ဟောတီ’’တိ ပောဋ္ဌပာဒသုတ္တေ (ဒီ. နိ. ၁.၄၀၆ အာဒယော) ဥပ္ပန္နံ အဘိသညာနိရောဓကထံ သန္ဓာယ ဝဒတိ။ န ကိဉ္စိ ဝေဒိယတီတိ ဧကဝေဒနမ္ပိ န ဝေဒိယတိ။ အတ္ထိ စ ခောတိ ထေရော နိရောဓသမာပတ္တိံ သန္ဓာယ အနုဇာနာတိ။ ပရိရက္ခိတဗ္ဗန္တိ ဂရဟတော မောစနေန ရက္ခိတဗ္ဗံ။ သဉ္စေတနာ အသ္သ အတ္ထီတိ သဉ္စေတနိကံ, သာဘိသန္ဓိကံ သဉ္စေတနိကကမ္မံ ကတ္ဝာတိ အတ္ထော။ ဒုက္ခံ သောတိ ထေရော ‘‘အကုသလမေဝ သန္ဓာယ ပရိဗ္ဗာဇကော ပုစ္ဆတီ’’တိ သညာယ ဧဝံ ဝဒတိ။
298.Evaṃme sutanti mahākammavibhaṅgasuttaṃ. Tattha moghanti tucchaṃ aphalaṃ. Saccanti tathaṃ bhūtaṃ. Idañca etena na sammukhā sutaṃ, upālisutte (ma. ni. 2.56) pana – ‘‘manokammaṃ mahāsāvajjataraṃ paññapemi pāpassa kammassa kiriyāya pāpassa kammassa pavattiyā, no tathā kāyakammaṃ no tathā vacīkamma’’nti bhagavatā vuttaṃ atthi, sā kathā titthiyānaṃ antare pākaṭā jātā, taṃ gahetvā esa vadati. Atthi ca sā samāpattīti idaṃ – ‘‘kathaṃ nu kho, bho, abhisaññānirodho hotī’’ti poṭṭhapādasutte (dī. ni. 1.406 ādayo) uppannaṃ abhisaññānirodhakathaṃ sandhāya vadati. Na kiñci vediyatīti ekavedanampi na vediyati. Atthi ca khoti thero nirodhasamāpattiṃ sandhāya anujānāti. Parirakkhitabbanti garahato mocanena rakkhitabbaṃ. Sañcetanā assa atthīti sañcetanikaṃ, sābhisandhikaṃ sañcetanikakammaṃ katvāti attho. Dukkhaṃ soti thero ‘‘akusalameva sandhāya paribbājako pucchatī’’ti saññāya evaṃ vadati.
ဒသ္သနမ္ပိ ခော အဟန္တိ ဘဂဝာ စတုရင္ဂေပိ အန္ဓကာရေ သမန္တာ ယောဇနဋ္ဌာနေ တိလမတ္တမ္ပိ သင္ခာရံ မံသစက္ခုနာဝ ပသ္သတိ, အယဉ္စ ပရိဗ္ဗာဇကော န ဒူရေ ဂာဝုတမတ္တဗ္ဘန္တရေ ဝသတိ, ကသ္မာ ဘဂဝာ ဧဝမာဟာတိ? သမာဂမဒသ္သနံ သန္ဓာယေဝမာဟ။
Dassanampi kho ahanti bhagavā caturaṅgepi andhakāre samantā yojanaṭṭhāne tilamattampi saṅkhāraṃ maṃsacakkhunāva passati, ayañca paribbājako na dūre gāvutamattabbhantare vasati, kasmā bhagavā evamāhāti? Samāgamadassanaṃ sandhāyevamāha.
၂၉၉. ဥဒာယီတိ လာလုဒာယီ။ တံ ဒုက္ခသ္မိန္တိ သဗ္ဗံ တံ ဒုက္ခမေဝ။ ဣတိ ဣမံ ဝဋ္ဋဒုက္ခံ ကိလေသဒုက္ခံ သင္ခာရဒုက္ခံ သန္ဓာယ ‘‘သစေ ဘာသိတံ ဘဝေယ္ယ ဘဂဝာ’’တိ ပုစ္ဆတိ။
299.Udāyīti lāludāyī. Taṃ dukkhasminti sabbaṃ taṃ dukkhameva. Iti imaṃ vaṭṭadukkhaṃ kilesadukkhaṃ saṅkhāradukkhaṃ sandhāya ‘‘sace bhāsitaṃ bhaveyya bhagavā’’ti pucchati.
၃၀၀. ဥမ္မင္ဂန္တိ ပဉ္ဟာဥမ္မင္ဂံ။ ဥမ္မုဇ္ဇမာနောတိ သီသံ နီဟရမာနော။ အယောနိသော ဥမ္မုဇ္ဇိသ္သတီတိ အနုပာယေန သီသံ နီဟရိသ္သတိ။ ဣဒဉ္စ ပန ဘဂဝာ ဇာနန္တော နေဝ ဒိဗ္ဗစက္ခုနာ န စေတောပရိယဉာဏေန န သဗ္ဗညုတဉာဏေန ဇာနိ, အဓိပ္ပာယေနေဝ ပန အညာသိ။ ကထေန္တသ္သ ဟိ အဓိပ္ပာယော နာမ သုဝိဇာနော ဟောတိ, ကထေတုကာမော ဂီဝံ ပဂ္ဂဏ္ဟာတိ, ဟနုကံ စာလေတိ, မုခမသ္သ ဖန္ဒတိ, သန္နိသီဒိတုံ န သက္ကောတိ။ ဘဂဝာ တသ္သ တံ အာကာရံ ဒိသ္ဝာ ‘‘အယံ ဥဒာယီ သန္နိသီဒိတုံ န သက္ကောတိ, ယံ အဘူတံ, တဒေဝ ကထေသ္သတီ’’တိ ဩလောကေတ္ဝာဝ အညာသိ။ အာဒိံ ယေဝာတိအာဒိမ္ဟိယေဝ။ တိသ္သော ဝေဒနာတိ ‘‘ကိံ သော ဝေဒိယတီ’’တိ? ပုစ္ဆန္တေန ‘‘တိသ္သော ဝေဒနာ ပုစ္ဆာမီ’’တိ ဧဝံ ဝဝတ္ထပေတ္ဝာဝ တိသ္သော ဝေဒနာ ပုစ္ဆိတာ။ သုခဝေဒနိယန္တိ သုခဝေဒနာယ ပစ္စယဘူတံ။ သေသေသုပိ ဧသေဝ နယော။
300.Ummaṅganti pañhāummaṅgaṃ. Ummujjamānoti sīsaṃ nīharamāno. Ayoniso ummujjissatīti anupāyena sīsaṃ nīharissati. Idañca pana bhagavā jānanto neva dibbacakkhunā na cetopariyañāṇena na sabbaññutañāṇena jāni, adhippāyeneva pana aññāsi. Kathentassa hi adhippāyo nāma suvijāno hoti, kathetukāmo gīvaṃ paggaṇhāti, hanukaṃ cāleti, mukhamassa phandati, sannisīdituṃ na sakkoti. Bhagavā tassa taṃ ākāraṃ disvā ‘‘ayaṃ udāyī sannisīdituṃ na sakkoti, yaṃ abhūtaṃ, tadeva kathessatī’’ti oloketvāva aññāsi. Ādiṃ yevātiādimhiyeva. Tisso vedanāti ‘‘kiṃ so vediyatī’’ti? Pucchantena ‘‘tisso vedanā pucchāmī’’ti evaṃ vavatthapetvāva tisso vedanā pucchitā. Sukhavedaniyanti sukhavedanāya paccayabhūtaṃ. Sesesupi eseva nayo.
ဧတ္ထ စ ကာမာဝစရကုသလတော သောမနသ္သသဟဂတစိတ္တသမ္ပယုတ္တာ စတသ္သော စေတနာ, ဟေဋ္ဌာ တိကဇ္ဈာနစေတနာတိ ဧဝံ ပဋိသန္ဓိပဝတ္တေသု သုခဝေဒနာယ ဇနနတော သုခဝေဒနိယံ ကမ္မံ နာမ။ ကာမာဝစရဉ္စေတ္ထ ပဋိသန္ဓိယံယေဝ ဧကန္တေန သုခံ ဇနေတိ, ပဝတ္တေ ဣဋ္ဌမဇ္ဈတ္တာရမ္မဏေ အဒုက္ခမသုခမ္ပိ။
Ettha ca kāmāvacarakusalato somanassasahagatacittasampayuttā catasso cetanā, heṭṭhā tikajjhānacetanāti evaṃ paṭisandhipavattesu sukhavedanāya jananato sukhavedaniyaṃ kammaṃ nāma. Kāmāvacarañcettha paṭisandhiyaṃyeva ekantena sukhaṃ janeti, pavatte iṭṭhamajjhattārammaṇe adukkhamasukhampi.
အကုသလစေတနာ ပဋိသန္ဓိပဝတ္တေသု ဒုက္ခသ္သေဝ ဇနနတော ဒုက္ခဝေဒနိယံ ကမ္မံ နာမ။ ကာယဒ္ဝာရေ ပဝတ္တေယေဝ စေတံ ဧကန္တေန ဒုက္ခံ ဇနေတိ, အညတ္ထ အဒုက္ခမသုခမ္ပိ, သာ ပန ဝေဒနာ အနိဋ္ဌာနိဋ္ဌမဇ္ဈတ္တေသုယေဝ အာရမ္မဏေသု ဥပ္ပဇ္ဇနတော ဒုက္ခာတ္ဝေဝ သင္ခံ ဂတာ။
Akusalacetanā paṭisandhipavattesu dukkhasseva jananato dukkhavedaniyaṃ kammaṃ nāma. Kāyadvāre pavatteyeva cetaṃ ekantena dukkhaṃ janeti, aññattha adukkhamasukhampi, sā pana vedanā aniṭṭhāniṭṭhamajjhattesuyeva ārammaṇesu uppajjanato dukkhātveva saṅkhaṃ gatā.
ကာမာဝစရကုသလတော ပန ဥပေက္ခာသဟဂတစိတ္တသမ္ပယုတ္တာ စတသ္သော စေတနာ, ရူပာဝစရကုသလတော စတုတ္ထဇ္ဈာနစေတနာတိ ဧဝံ ပဋိသန္ဓိပဝတ္တေသု တတိယဝေဒနာယ ဇနနတော အဒုက္ခမသုခဝေဒနိယံ ကမ္မံ နာမ။ ဧတ္ထ စ ကာမာဝစရံ ပဋိသန္ဓိယံယေဝ ဧကန္တေန အဒုက္ခမသုခံ ဇနေတိ, ပဝတ္တေ ဣဋ္ဌာရမ္မဏေ သုခမ္ပိ။ အပိစ သုခဝေဒနိယကမ္မံ ပဋိသန္ဓိပဝတ္တိဝသေန ဝဋ္ဋတိ, တထာ အဒုက္ခမသုခဝေဒနိယံ, ဒုက္ခဝေဒနိယံ ပဝတ္တိဝသေနေဝ ဝဋ္ဋတိ။ ဧတသ္သ ပန ဝသေန သဗ္ဗံ ပဝတ္တိဝသေနေဝ ဝဋ္ဋတိ။
Kāmāvacarakusalato pana upekkhāsahagatacittasampayuttā catasso cetanā, rūpāvacarakusalato catutthajjhānacetanāti evaṃ paṭisandhipavattesu tatiyavedanāya jananato adukkhamasukhavedaniyaṃ kammaṃ nāma. Ettha ca kāmāvacaraṃ paṭisandhiyaṃyeva ekantena adukkhamasukhaṃ janeti, pavatte iṭṭhārammaṇe sukhampi. Apica sukhavedaniyakammaṃ paṭisandhipavattivasena vaṭṭati, tathā adukkhamasukhavedaniyaṃ, dukkhavedaniyaṃ pavattivaseneva vaṭṭati. Etassa pana vasena sabbaṃ pavattivaseneva vaṭṭati.
ဧတသ္သ ဘဂဝာတိ ထေရော တထာဂတေန မဟာကမ္မဝိဘင္ဂကထနတ္ထံ အာလယော ဒသ္သိတော, တထာဂတံ ယာစိတ္ဝာ မဟာကမ္မဝိဘင္ဂဉာဏံ ဘိက္ခုသင္ဃသ္သ ပာကဋံ ကရိသ္သာမီတိ စိန္တေတ္ဝာ အနုသန္ဓိကုသလတာယ ဧဝမာဟ။ တတ္ထ မဟာကမ္မဝိဘင္ဂန္တိ မဟာကမ္မဝိဘဇနံ။ ကတမေ စတ္တာရော။ပေ.။ ဣဓာနန္ဒ, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော။ပေ.။ နိရယံ ဥပပဇ္ဇတီတိ ဣဒံ န မဟာကမ္မဝိဘင္ဂဉာဏဘာဇနံ, မဟာကမ္မဝိဘင္ဂဉာဏဘာဇနတ္ထာယ ပန မာတိကာဋ္ဌပနံ။
Etassa bhagavāti thero tathāgatena mahākammavibhaṅgakathanatthaṃ ālayo dassito, tathāgataṃ yācitvā mahākammavibhaṅgañāṇaṃ bhikkhusaṅghassa pākaṭaṃ karissāmīti cintetvā anusandhikusalatāya evamāha. Tattha mahākammavibhaṅganti mahākammavibhajanaṃ. Katame cattāro…pe… idhānanda, ekacco puggalo…pe… nirayaṃ upapajjatīti idaṃ na mahākammavibhaṅgañāṇabhājanaṃ, mahākammavibhaṅgañāṇabhājanatthāya pana mātikāṭṭhapanaṃ.
၃၀၁. ဣဓာနန္ဒ , ဧကစ္စော သမဏော ဝာတိ ပာဋိယေက္ကော အနုသန္ဓိ။ ဣဒဉ္ဟိ ဘဂဝာ – ‘‘ဒိဗ္ဗစက္ခုကာ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ဣဒံ အာရမ္မဏံ ကတ္ဝာ ဣမံ ပစ္စယံ လဘိတ္ဝာ ဣဒံ ဒသ္သနံ ဂဏ္ဟန္တီ’’တိ ပကာသနတ္ထံ အာရဘိ။ တတ္ထ အာတပ္ပန္တိအာဒီနိ ပဉ္စပိ ဝီရိယသ္သေဝ နာမာနိ။ စေတောသမာဓိန္တိ ဒိဗ္ဗစက္ခုသမာဓိံ။ ပသ္သတီတိ ‘‘သော သတ္တော ကုဟိံ နိဗ္ဗတ္တော’’တိ ဩလောကေန္တော ပသ္သတိ။ ယေ အညထာတိ ယေ ‘‘ဒသန္နံ ကုသလာနံ ကမ္မပထာနံ ပူရိတတ္တာ နိရယံ ဥပပဇ္ဇတီ’’တိ ဇာနန္တိ, မိစ္ဆာ တေသံ ဉာဏန္တိ ဝဒတိ။ ဣမိနာ နယေန သဗ္ဗဝာရေသု အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဝိဒိတန္တိ ပာကဋံ။ ထာမသာတိ ဒိဋ္ဌိထာမေန။ ပရာမာသာတိ ဒိဋ္ဌိပရာမာသေန။ အဘိနိဝိသ္သ ဝောဟရတီတိ အဓိဋ္ဌဟိတ္ဝာ အာဒိယိတ္ဝာ ဝောဟရတိ။
301.Idhānanda, ekacco samaṇo vāti pāṭiyekko anusandhi. Idañhi bhagavā – ‘‘dibbacakkhukā samaṇabrāhmaṇā idaṃ ārammaṇaṃ katvā imaṃ paccayaṃ labhitvā idaṃ dassanaṃ gaṇhantī’’ti pakāsanatthaṃ ārabhi. Tattha ātappantiādīni pañcapi vīriyasseva nāmāni. Cetosamādhinti dibbacakkhusamādhiṃ. Passatīti ‘‘so satto kuhiṃ nibbatto’’ti olokento passati. Ye aññathāti ye ‘‘dasannaṃ kusalānaṃ kammapathānaṃ pūritattā nirayaṃ upapajjatī’’ti jānanti, micchā tesaṃ ñāṇanti vadati. Iminā nayena sabbavāresu attho veditabbo. Viditanti pākaṭaṃ. Thāmasāti diṭṭhithāmena. Parāmāsāti diṭṭhiparāmāsena. Abhinivissa voharatīti adhiṭṭhahitvā ādiyitvā voharati.
၃၀၂. တတ္ရာနန္ဒာတိ ဣဒမ္ပိ န မဟာကမ္မဝိဘင္ဂဉာဏသ္သ ဘာဇနံ, အထ ခ္ဝာသ္သ မာတိကာဋ္ဌပနမေဝ။ ဧတ္ထ ပန ဧတေသံ ဒိဗ္ဗစက္ခုကာနံ ဝစနေ ဧတ္တကာ အနုညာတာ, ဧတ္တကာ အနနုညာတာတိ ဣဒံ ဒသ္သိတံ။ တတ္ထ တတ္ရာတိ တေသု စတူသု သမဏဗ္ရာဟ္မဏေသု။ ဣဒမသ္သာတိ ဣဒံ ဝစနံ အသ္သ။ အညထာတိ အညေနာကာရေန။ ဣတိ ဣမေသံ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာနံ ဝာဒေ ဒ္ဝီသု ဌာနေသု အနုညာတာ, တီသု အနနုညာတာတိ ဧဝံ သဗ္ဗတ္ထ အနုညာ နာနုညာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။
302.Tatrānandāti idampi na mahākammavibhaṅgañāṇassa bhājanaṃ, atha khvāssa mātikāṭṭhapanameva. Ettha pana etesaṃ dibbacakkhukānaṃ vacane ettakā anuññātā, ettakā ananuññātāti idaṃ dassitaṃ. Tattha tatrāti tesu catūsu samaṇabrāhmaṇesu. Idamassāti idaṃ vacanaṃ assa. Aññathāti aññenākārena. Iti imesaṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ vāde dvīsu ṭhānesu anuññātā, tīsu ananuññātāti evaṃ sabbattha anuññā nānuññā veditabbā.
၃၀၃. ဧဝံ ဒိဗ္ဗစက္ခုကာနံ ဝစနေ အနုညာ စ အနနုညာ စ ဒသ္သေတ္ဝာ ဣဒာနိ မဟာကမ္မဝိဘင္ဂဉာဏံ ဝိဘဇန္တော တတ္ရာနန္ဒ, ယ္ဝာယံ ပုဂ္ဂလောတိအာဒိမာဟ။
303. Evaṃ dibbacakkhukānaṃ vacane anuññā ca ananuññā ca dassetvā idāni mahākammavibhaṅgañāṇaṃ vibhajanto tatrānanda, yvāyaṃ puggalotiādimāha.
ပုဗ္ဗေ ဝာသ္သ တံ ကတံ ဟောတီတိ ယံ ဣမိနာ ဒိဗ္ဗစက္ခုကေန ကမ္မံ ကရောန္တော ဒိဋ္ဌော, တတော ပုဗ္ဗေ ကတံ။ ပုဗ္ဗေ ကတေနပိ ဟိ နိရယေ နိဗ္ဗတ္တတိ, ပစ္ဆာ ကတေနပိ နိဗ္ဗတ္တတိ, မရဏကာလေ ဝာ ပန – ‘‘ခန္ဒော သေဋ္ဌော သိဝော သေဋ္ဌော, ပိတာမဟော သေဋ္ဌော, ဣသ္သရာဒီဟိ ဝာ လောကော ဝိသဋ္ဌော’’တိအာဒိနာ မိစ္ဆာဒသ္သနေနပိ နိဗ္ဗတ္တတေဝ။ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေတိ ယံ တတ္ထ ဒိဋ္ဌဓမ္မဝေဒနီယံ ဟောတိ, တသ္သ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ, ယံ ဥပပဇ္ဇဝေဒနီယံ, တသ္သ ဥပပဇ္ဇိတ္ဝာ, ယံ အပရာပရိယဝေဒနီယံ, တသ္သ အပရသ္မိံ ပရိယာယေ ဝိပာကံ ပဋိသံဝေဒေတိ။
Pubbe vāssa taṃ kataṃ hotīti yaṃ iminā dibbacakkhukena kammaṃ karonto diṭṭho, tato pubbe kataṃ. Pubbe katenapi hi niraye nibbattati, pacchā katenapi nibbattati, maraṇakāle vā pana – ‘‘khando seṭṭho sivo seṭṭho, pitāmaho seṭṭho, issarādīhi vā loko visaṭṭho’’tiādinā micchādassanenapi nibbattateva. Diṭṭheva dhammeti yaṃ tattha diṭṭhadhammavedanīyaṃ hoti, tassa diṭṭheva dhamme, yaṃ upapajjavedanīyaṃ, tassa upapajjitvā, yaṃ aparāpariyavedanīyaṃ, tassa aparasmiṃ pariyāye vipākaṃ paṭisaṃvedeti.
ဣတိ အယံ သမဏော ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏော ဝာ ဧကံ ကမ္မရာသိံ ဧကဉ္စ ဝိပာကရာသိံ အဒ္ဒသ, သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော ဣမိနာ အဒိဋ္ဌေ တယော ကမ္မရာသီ, ဒ္ဝေ စ ဝိပာကရာသီ အဒ္ဒသ။ ဣမိနာ ပန ဒိဋ္ဌေ အဒိဋ္ဌေ စ စတ္တာရော ကမ္မရာသီ တယော စ ဝိပာကရာသီ အဒ္ဒသ။ ဣမာနိ သတ္တ ဌာနာနိ ဇာနနဉာဏံ တထာဂတသ္သ မဟာကမ္မဝိဘင္ဂဉာဏံ နာမ။ ဒုတိယဝာရေ ဒိဗ္ဗစက္ခုကေန ကိဉ္စိ န ဒိဋ္ဌံ , တထာဂတေန ပန တယော ကမ္မရာသီ, ဒ္ဝေ စ ဝိပာကရာသီ ဒိဋ္ဌာတိ။ ဣမာနိပိ ပဉ္စ ပစ္စတ္တဋ္ဌာနာနိ ဇာနနဉာဏံ တထာဂတသ္သ မဟာကမ္မဝိဘင္ဂဉာဏံ နာမ။ သေသဝာရဒ္ဝယေပိ ဧသေဝ နယော။
Iti ayaṃ samaṇo vā brāhmaṇo vā ekaṃ kammarāsiṃ ekañca vipākarāsiṃ addasa, sammāsambuddho iminā adiṭṭhe tayo kammarāsī, dve ca vipākarāsī addasa. Iminā pana diṭṭhe adiṭṭhe ca cattāro kammarāsī tayo ca vipākarāsī addasa. Imāni satta ṭhānāni jānanañāṇaṃ tathāgatassa mahākammavibhaṅgañāṇaṃ nāma. Dutiyavāre dibbacakkhukena kiñci na diṭṭhaṃ , tathāgatena pana tayo kammarāsī, dve ca vipākarāsī diṭṭhāti. Imānipi pañca paccattaṭṭhānāni jānanañāṇaṃ tathāgatassa mahākammavibhaṅgañāṇaṃ nāma. Sesavāradvayepi eseva nayo.
အဘဗ္ဗန္တိ ဘူတဝိရဟိတံ အကုသလံ။ အဘဗ္ဗာဘာသန္တိ အဘဗ္ဗံ အာဘာသတိ အဘိဘဝတိ ပဋိဗာဟတီတိ အတ္ထော။ ဗဟုကသ္မိဉ္ဟိ အကုသလကမ္မေ အာယူဟိတေ ဗလဝကမ္မံ ဒုဗ္ဗလကမ္မသ္သ ဝိပာကံ ပဋိဗာဟိတ္ဝာ အတ္တနော ဝိပာကသ္သ ဩကာသံ ကရောတိ ဣဒံ အဘဗ္ဗဉ္စေဝ အဘဗ္ဗာဘာသဉ္စ။ ကုသလံ ပန အာယူဟိတ္ဝာ အာသန္နေ အကုသလံ ကတံ ဟောတိ, တံ ကုသလသ္သ ဝိပာကံ ပဋိဗာဟိတ္ဝာ အတ္တနော ဝိပာကသ္သ ဩကာသံ ကရောတိ, ဣဒံ အဘဗ္ဗံ ဘဗ္ဗာဘာသံ။ ဗဟုမ္ဟိ ကုသလေ အာယူဟိတေပိ ဗလဝကမ္မံ ဒုဗ္ဗလကမ္မသ္သ ဝိပာကံ ပဋိဗာဟိတ္ဝာ အတ္တနော ဝိပာကသ္သ ဩကာသံ ကရောတိ, ဣဒံ ဘဗ္ဗဉ္စေဝ ဘဗ္ဗာဘာသဉ္စ။ အကုသလံ ပန အာယူဟိတ္ဝာ အာသန္နေ ကုသလံ ကတံ ဟောတိ, တံ အကုသလသ္သ ဝိပာကံ ပဋိဗာဟိတ္ဝာ အတ္တနော ဝိပာကသ္သ ဩကာသံ ကရောတိ, ဣဒံ ဘဗ္ဗံ အဘဗ္ဗာဘာသံ။
Abhabbanti bhūtavirahitaṃ akusalaṃ. Abhabbābhāsanti abhabbaṃ ābhāsati abhibhavati paṭibāhatīti attho. Bahukasmiñhi akusalakamme āyūhite balavakammaṃ dubbalakammassa vipākaṃ paṭibāhitvā attano vipākassa okāsaṃ karoti idaṃ abhabbañceva abhabbābhāsañca. Kusalaṃ pana āyūhitvā āsanne akusalaṃ kataṃ hoti, taṃ kusalassa vipākaṃ paṭibāhitvā attano vipākassa okāsaṃ karoti, idaṃ abhabbaṃ bhabbābhāsaṃ. Bahumhi kusale āyūhitepi balavakammaṃ dubbalakammassa vipākaṃ paṭibāhitvā attano vipākassa okāsaṃ karoti, idaṃ bhabbañceva bhabbābhāsañca. Akusalaṃ pana āyūhitvā āsanne kusalaṃ kataṃ hoti, taṃ akusalassa vipākaṃ paṭibāhitvā attano vipākassa okāsaṃ karoti, idaṃ bhabbaṃ abhabbābhāsaṃ.
အပိစ ဥပဋ္ဌာနာကာရေနပေတ္ထ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဣဒဉ္ဟိ ဝုတ္တံ ဟောတိ, အဘဗ္ဗတော အာဘာသတိ ဥပဋ္ဌာတီတိ အဘဗ္ဗာဘာသံ။ တတ္ထ ‘‘ယ္ဝာယံ ပုဂ္ဂလော ဣဓ ပာဏာတိပာတီ’’တိအာဒိနာ နယေန စတ္တာရော ပုဂ္ဂလာ ဝုတ္တာ, တေသု ပဌမသ္သ ကမ္မံ အဘဗ္ဗံ အဘဗ္ဗာဘာသံ, တဉ္ဟိ အကုသလတ္တာ အဘဗ္ဗံ, တသ္သ စ နိရယေ နိဗ္ဗတ္တတ္တာ တတ္ထ နိဗ္ဗတ္တိကာရဏဘူတံ အကုသလံ ဟုတ္ဝာ ဥပဋ္ဌာတိ။ ဒုတိယသ္သ ကမ္မံ အဘဗ္ဗံ ဘဗ္ဗာဘာသံ, တဉ္ဟိ အကုသလတ္တာ အဘဗ္ဗံ။ တသ္သ ပန သဂ္ဂေ နိဗ္ဗတ္တတ္တာ အညတိတ္ထိယာနံ သဂ္ဂေ နိဗ္ဗတ္တိကာရဏဘူတံ ကုသလံ ဟုတ္ဝာ ဥပဋ္ဌာတိ။ ဣတရသ္မိမ္ပိ ကမ္မဒ္ဝယေ ဧသေဝ နယော။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ဥတ္တာနမေဝာတိ။
Apica upaṭṭhānākārenapettha attho veditabbo. Idañhi vuttaṃ hoti, abhabbato ābhāsati upaṭṭhātīti abhabbābhāsaṃ. Tattha ‘‘yvāyaṃ puggalo idha pāṇātipātī’’tiādinā nayena cattāro puggalā vuttā, tesu paṭhamassa kammaṃ abhabbaṃ abhabbābhāsaṃ, tañhi akusalattā abhabbaṃ, tassa ca niraye nibbattattā tattha nibbattikāraṇabhūtaṃ akusalaṃ hutvā upaṭṭhāti. Dutiyassa kammaṃ abhabbaṃ bhabbābhāsaṃ, tañhi akusalattā abhabbaṃ. Tassa pana sagge nibbattattā aññatitthiyānaṃ sagge nibbattikāraṇabhūtaṃ kusalaṃ hutvā upaṭṭhāti. Itarasmimpi kammadvaye eseva nayo. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
ပပဉ္စသူဒနိယာ မဇ္ဈိမနိကာယဋ္ဌကထာယ
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
မဟာကမ္မဝိဘင္ဂသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Mahākammavibhaṅgasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / မဇ္ဈိမနိကာယ • Majjhimanikāya / ၆. မဟာကမ္မဝိဘင္ဂသုတ္တံ • 6. Mahākammavibhaṅgasuttaṃ
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (ဋီကာ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ၆. မဟာကမ္မဝိဘင္ဂသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 6. Mahākammavibhaṅgasuttavaṇṇanā
