| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya |
೪. ಮಹಕಪಾಟಿಹಾರಿಯಸುತ್ತಂ
4. Mahakapāṭihāriyasuttaṃ
೩೪೬. ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಥೇರಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಮಚ್ಛಿಕಾಸಣ್ಡೇ ವಿಹರನ್ತಿ ಅಮ್ಬಾಟಕವನೇ। ಅಥ ಖೋ ಚಿತ್ತೋ ಗಹಪತಿ ಯೇನ ಥೇರಾ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಥೇರೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಚಿತ್ತೋ ಗಹಪತಿ ಥೇರೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅಧಿವಾಸೇನ್ತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ ಥೇರಾ, ಸ್ವಾತನಾಯ ಗೋಕುಲೇ ಭತ್ತ’’ನ್ತಿ। ಅಧಿವಾಸೇಸುಂ ಖೋ ಥೇರಾ ಭಿಕ್ಖೂ ತುಣ್ಹೀಭಾವೇನ। ಅಥ ಖೋ ಚಿತ್ತೋ ಗಹಪತಿ ಥೇರಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಅಧಿವಾಸನಂ ವಿದಿತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಥೇರೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ಪಕ್ಕಾಮಿ। ಅಥ ಖೋ ಥೇರಾ ಭಿಕ್ಖೂ ತಸ್ಸಾ ರತ್ತಿಯಾ ಅಚ್ಚಯೇನ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಪತ್ತಚೀವರಮಾದಾಯ ಯೇನ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಗಹಪತಿನೋ ಗೋಕುಲಂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪಞ್ಞತ್ತೇ ಆಸನೇ ನಿಸೀದಿಂಸು।
346. Ekaṃ samayaṃ sambahulā therā bhikkhū macchikāsaṇḍe viharanti ambāṭakavane. Atha kho citto gahapati yena therā bhikkhū tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā there bhikkhū abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho citto gahapati there bhikkhū etadavoca – ‘‘adhivāsentu me, bhante therā, svātanāya gokule bhatta’’nti. Adhivāsesuṃ kho therā bhikkhū tuṇhībhāvena. Atha kho citto gahapati therānaṃ bhikkhūnaṃ adhivāsanaṃ viditvā uṭṭhāyāsanā there bhikkhū abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Atha kho therā bhikkhū tassā rattiyā accayena pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena cittassa gahapatino gokulaṃ tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdiṃsu.
ಅಥ ಖೋ ಚಿತ್ತೋ ಗಹಪತಿ ಥೇರೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಪಣೀತೇನ ಸಪ್ಪಿಪಾಯಾಸೇನ ಸಹತ್ಥಾ ಸನ್ತಪ್ಪೇಸಿ ಸಮ್ಪವಾರೇಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಥೇರಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಭುತ್ತಾವಿನೋ ಓನೀತಪತ್ತಪಾಣಿನೋ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಪಕ್ಕಮಿಂಸು। ಚಿತ್ತೋಪಿ ಖೋ ಗಹಪತಿ ‘ಸೇಸಕಂ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇಥಾ’ತಿ ವತ್ವಾ ಥೇರೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಪಿಟ್ಠಿತೋ ಪಿಟ್ಠಿತೋ ಅನುಬನ್ಧಿ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಉಣ್ಹಂ ಹೋತಿ ಕುಥಿತಂ 1; ತೇ ಚ ಥೇರಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಪವೇಲಿಯಮಾನೇನ ಮಞ್ಞೇ ಕಾಯೇನ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಯಥಾ ತಂ ಭೋಜನಂ ಭುತ್ತಾವಿನೋ।
Atha kho citto gahapati there bhikkhū paṇītena sappipāyāsena sahatthā santappesi sampavāresi. Atha kho therā bhikkhū bhuttāvino onītapattapāṇino uṭṭhāyāsanā pakkamiṃsu. Cittopi kho gahapati ‘sesakaṃ vissajjethā’ti vatvā there bhikkhū piṭṭhito piṭṭhito anubandhi. Tena kho pana samayena uṇhaṃ hoti kuthitaṃ 2; te ca therā bhikkhū paveliyamānena maññe kāyena gacchanti, yathā taṃ bhojanaṃ bhuttāvino.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮಾ ಮಹಕೋ ತಸ್ಮಿಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇ ಸಬ್ಬನವಕೋ ಹೋತಿ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಮಹಕೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಥೇರಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಸಾಧು ಖ್ವಸ್ಸ, ಭನ್ತೇ ಥೇರ, ಸೀತಕೋ ಚ ವಾತೋ ವಾಯೇಯ್ಯ, ಅಬ್ಭಸಮ್ಪಿಲಾಪೋ 3 ಚ ಅಸ್ಸ, ದೇವೋ ಚ ಏಕಮೇಕಂ ಫುಸಾಯೇಯ್ಯಾ’’ತಿ।
Tena kho pana samayena āyasmā mahako tasmiṃ bhikkhusaṅghe sabbanavako hoti. Atha kho āyasmā mahako āyasmantaṃ theraṃ etadavoca – ‘‘sādhu khvassa, bhante thera, sītako ca vāto vāyeyya, abbhasampilāpo 4 ca assa, devo ca ekamekaṃ phusāyeyyā’’ti.
‘‘ಸಾಧು ಖ್ವಸ್ಸ, ಆವುಸೋ ಮಹಕ, ಯಂ ಸೀತಕೋ ಚ ವಾತೋ ವಾಯೇಯ್ಯ, ಅಬ್ಭಸಮ್ಪಿಲಾಪೋ ಚ ಅಸ್ಸ, ದೇವೋ ಚ ಏಕಮೇಕಂ ಫುಸಾಯೇಯ್ಯಾ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಮಹಕೋ ತಥಾರೂಪಂ ಇದ್ಧಾಭಿಸಙ್ಖಾರಂ ಅಭಿಸಙ್ಖರಿ 5 ಯಥಾ ಸೀತಕೋ ಚ ವಾತೋ ವಾಯಿ, ಅಬ್ಭಸಮ್ಪಿಲಾಪೋ ಚ ಅಸ್ಸ 6, ದೇವೋ ಚ ಏಕಮೇಕಂ ಫುಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಗಹಪತಿನೋ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಯೋ ಖೋ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇ ಸಬ್ಬನವಕೋ ಭಿಕ್ಖು ತಸ್ಸಾಯಂ ಏವರೂಪೋ ಇದ್ಧಾನುಭಾವೋ’’ತಿ । ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಮಹಕೋ ಆರಾಮಂ ಸಮ್ಪಾಪುಣಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಥೇರಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅಲಮೇತ್ತಾವತಾ, ಭನ್ತೇ ಥೇರಾ’’ತಿ? ‘‘ಅಲಮೇತ್ತಾವತಾ, ಆವುಸೋ ಮಹಕ! ಕತಮೇತ್ತಾವತಾ, ಆವುಸೋ ಮಹಕ! ಪೂಜಿತಮೇತ್ತಾವತಾ, ಆವುಸೋ ಮಹಕೋ’’ತಿ । ಅಥ ಖೋ ಥೇರಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಯಥಾವಿಹಾರಂ ಅಗಮಂಸು। ಆಯಸ್ಮಾಪಿ ಮಹಕೋ ಸಕಂ ವಿಹಾರಂ ಅಗಮಾಸಿ।
‘‘Sādhu khvassa, āvuso mahaka, yaṃ sītako ca vāto vāyeyya, abbhasampilāpo ca assa, devo ca ekamekaṃ phusāyeyyā’’ti. Atha kho āyasmā mahako tathārūpaṃ iddhābhisaṅkhāraṃ abhisaṅkhari 7 yathā sītako ca vāto vāyi, abbhasampilāpo ca assa 8, devo ca ekamekaṃ phusi. Atha kho cittassa gahapatino etadahosi – ‘‘yo kho imasmiṃ bhikkhusaṅghe sabbanavako bhikkhu tassāyaṃ evarūpo iddhānubhāvo’’ti . Atha kho āyasmā mahako ārāmaṃ sampāpuṇitvā āyasmantaṃ theraṃ etadavoca – ‘‘alamettāvatā, bhante therā’’ti? ‘‘Alamettāvatā, āvuso mahaka! Katamettāvatā, āvuso mahaka! Pūjitamettāvatā, āvuso mahako’’ti . Atha kho therā bhikkhū yathāvihāraṃ agamaṃsu. Āyasmāpi mahako sakaṃ vihāraṃ agamāsi.
ಅಥ ಖೋ ಚಿತ್ತೋ ಗಹಪತಿ ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಮಹಕೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಮಹಕಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಚಿತ್ತೋ ಗಹಪತಿ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಮಹಕಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಸಾಧು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಅಯ್ಯೋ ಮಹಕೋ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಂ ಇದ್ಧಿಪಾಟಿಹಾರಿಯಂ ದಸ್ಸೇತೂ’’ತಿ। ‘‘ತೇನ ಹಿ ತ್ವಂ, ಗಹಪತಿ, ಆಲಿನ್ದೇ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಂ ಪಞ್ಞಪೇತ್ವಾ ತಿಣಕಲಾಪಂ ಓಕಾಸೇಹೀ’’ತಿ। ‘‘ಏವಂ, ಭನ್ತೇ’’ತಿ ಖೋ ಚಿತ್ತೋ ಗಹಪತಿ ಆಯಸ್ಮತೋ ಮಹಕಸ್ಸ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ಆಲಿನ್ದೇ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಂ ಪಞ್ಞಪೇತ್ವಾ ತಿಣಕಲಾಪಂ ಓಕಾಸೇಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಮಹಕೋ ವಿಹಾರಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಸೂಚಿಘಟಿಕಂ ದತ್ವಾ ತಥಾರೂಪಂ ಇದ್ಧಾಭಿಸಙ್ಖಾರಂ ಅಭಿಸಙ್ಖರಿ ಯಥಾ ತಾಲಚ್ಛಿಗ್ಗಳೇನ ಚ ಅಗ್ಗಳನ್ತರಿಕಾಯ ಚ ಅಚ್ಚಿ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ತಿಣಾನಿ ಝಾಪೇಸಿ, ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಂ ನ ಝಾಪೇಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಚಿತ್ತೋ ಗಹಪತಿ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಂ ಪಪ್ಫೋಟೇತ್ವಾ ಸಂವಿಗ್ಗೋ ಲೋಮಹಟ್ಠಜಾತೋ ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಮಹಕೋ ವಿಹಾರಾ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಚಿತ್ತಂ ಗಹಪತಿಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅಲಮೇತ್ತಾವತಾ, ಗಹಪತೀ’’ತಿ?
Atha kho citto gahapati yenāyasmā mahako tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ mahakaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho citto gahapati āyasmantaṃ mahakaṃ etadavoca – ‘‘sādhu me, bhante, ayyo mahako uttarimanussadhammaṃ iddhipāṭihāriyaṃ dassetū’’ti. ‘‘Tena hi tvaṃ, gahapati, ālinde uttarāsaṅgaṃ paññapetvā tiṇakalāpaṃ okāsehī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho citto gahapati āyasmato mahakassa paṭissutvā ālinde uttarāsaṅgaṃ paññapetvā tiṇakalāpaṃ okāsesi. Atha kho āyasmā mahako vihāraṃ pavisitvā sūcighaṭikaṃ datvā tathārūpaṃ iddhābhisaṅkhāraṃ abhisaṅkhari yathā tālacchiggaḷena ca aggaḷantarikāya ca acci nikkhamitvā tiṇāni jhāpesi, uttarāsaṅgaṃ na jhāpesi. Atha kho citto gahapati uttarāsaṅgaṃ papphoṭetvā saṃviggo lomahaṭṭhajāto ekamantaṃ aṭṭhāsi. Atha kho āyasmā mahako vihārā nikkhamitvā cittaṃ gahapatiṃ etadavoca – ‘‘alamettāvatā, gahapatī’’ti?
‘‘ಅಲಮೇತ್ತಾವತಾ , ಭನ್ತೇ ಮಹಕ! ಕತಮೇತ್ತಾವತಾ, ಭನ್ತೇ, ಮಹಕ! ಪೂಜಿತಮೇತ್ತಾವತಾ, ಭನ್ತೇ ಮಹಕ! ಅಭಿರಮತು, ಭನ್ತೇ, ಅಯ್ಯೋ ಮಹಕೋ ಮಚ್ಛಿಕಾಸಣ್ಡೇ। ರಮಣೀಯಂ ಅಮ್ಬಾಟಕವನಂ। ಅಹಂ ಅಯ್ಯಸ್ಸ ಮಹಕಸ್ಸ ಉಸ್ಸುಕ್ಕಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮಿ ಚೀವರಪಿಣ್ಡಪಾತಸೇನಾಸನಗಿಲಾನಪ್ಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರಾನ’’ನ್ತಿ। ‘‘ಕಲ್ಯಾಣಂ ವುಚ್ಚತಿ, ಗಹಪತೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಮಹಕೋ ಸೇನಾಸನಂ ಸಂಸಾಮೇತ್ವಾ ಪತ್ತಚೀವರಮಾದಾಯ ಮಚ್ಛಿಕಾಸಣ್ಡಮ್ಹಾ ಪಕ್ಕಾಮಿ। ಯಂ ಮಚ್ಛಿಕಾಸಣ್ಡಮ್ಹಾ ಪಕ್ಕಾಮಿ, ತಥಾ ಪಕ್ಕನ್ತೋವ ಅಹೋಸಿ; ನ ಪುನ ಪಚ್ಚಾಗಚ್ಛೀತಿ। ಚತುತ್ಥಂ।
‘‘Alamettāvatā , bhante mahaka! Katamettāvatā, bhante, mahaka! Pūjitamettāvatā, bhante mahaka! Abhiramatu, bhante, ayyo mahako macchikāsaṇḍe. Ramaṇīyaṃ ambāṭakavanaṃ. Ahaṃ ayyassa mahakassa ussukkaṃ karissāmi cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārāna’’nti. ‘‘Kalyāṇaṃ vuccati, gahapatī’’ti. Atha kho āyasmā mahako senāsanaṃ saṃsāmetvā pattacīvaramādāya macchikāsaṇḍamhā pakkāmi. Yaṃ macchikāsaṇḍamhā pakkāmi, tathā pakkantova ahosi; na puna paccāgacchīti. Catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೪. ಮಹಕಪಾಟಿಹಾರಿಯಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 4. Mahakapāṭihāriyasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೪. ಮಹಕಪಾಟಿಹಾರಿಯಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 4. Mahakapāṭihāriyasuttavaṇṇanā
