Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya |
൪. മഹകപാടിഹാരിയസുത്തം
4. Mahakapāṭihāriyasuttaṃ
൩൪൬. ഏകം സമയം സമ്ബഹുലാ ഥേരാ ഭിക്ഖൂ മച്ഛികാസണ്ഡേ വിഹരന്തി അമ്ബാടകവനേ. അഥ ഖോ ചിത്തോ ഗഹപതി യേന ഥേരാ ഭിക്ഖൂ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ഥേരേ ഭിക്ഖൂ അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ ചിത്തോ ഗഹപതി ഥേരേ ഭിക്ഖൂ ഏതദവോച – ‘‘അധിവാസേന്തു മേ, ഭന്തേ ഥേരാ, സ്വാതനായ ഗോകുലേ ഭത്ത’’ന്തി. അധിവാസേസും ഖോ ഥേരാ ഭിക്ഖൂ തുണ്ഹീഭാവേന. അഥ ഖോ ചിത്തോ ഗഹപതി ഥേരാനം ഭിക്ഖൂനം അധിവാസനം വിദിത്വാ ഉട്ഠായാസനാ ഥേരേ ഭിക്ഖൂ അഭിവാദേത്വാ പദക്ഖിണം കത്വാ പക്കാമി. അഥ ഖോ ഥേരാ ഭിക്ഖൂ തസ്സാ രത്തിയാ അച്ചയേന പുബ്ബണ്ഹസമയം നിവാസേത്വാ പത്തചീവരമാദായ യേന ചിത്തസ്സ ഗഹപതിനോ ഗോകുലം തേനുപസങ്കമിംസു; ഉപസങ്കമിത്വാ പഞ്ഞത്തേ ആസനേ നിസീദിംസു.
346. Ekaṃ samayaṃ sambahulā therā bhikkhū macchikāsaṇḍe viharanti ambāṭakavane. Atha kho citto gahapati yena therā bhikkhū tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā there bhikkhū abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho citto gahapati there bhikkhū etadavoca – ‘‘adhivāsentu me, bhante therā, svātanāya gokule bhatta’’nti. Adhivāsesuṃ kho therā bhikkhū tuṇhībhāvena. Atha kho citto gahapati therānaṃ bhikkhūnaṃ adhivāsanaṃ viditvā uṭṭhāyāsanā there bhikkhū abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Atha kho therā bhikkhū tassā rattiyā accayena pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena cittassa gahapatino gokulaṃ tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdiṃsu.
അഥ ഖോ ചിത്തോ ഗഹപതി ഥേരേ ഭിക്ഖൂ പണീതേന സപ്പിപായാസേന സഹത്ഥാ സന്തപ്പേസി സമ്പവാരേസി. അഥ ഖോ ഥേരാ ഭിക്ഖൂ ഭുത്താവിനോ ഓനീതപത്തപാണിനോ ഉട്ഠായാസനാ പക്കമിംസു. ചിത്തോപി ഖോ ഗഹപതി ‘സേസകം വിസ്സജ്ജേഥാ’തി വത്വാ ഥേരേ ഭിക്ഖൂ പിട്ഠിതോ പിട്ഠിതോ അനുബന്ധി. തേന ഖോ പന സമയേന ഉണ്ഹം ഹോതി കുഥിതം 1; തേ ച ഥേരാ ഭിക്ഖൂ പവേലിയമാനേന മഞ്ഞേ കായേന ഗച്ഛന്തി, യഥാ തം ഭോജനം ഭുത്താവിനോ.
Atha kho citto gahapati there bhikkhū paṇītena sappipāyāsena sahatthā santappesi sampavāresi. Atha kho therā bhikkhū bhuttāvino onītapattapāṇino uṭṭhāyāsanā pakkamiṃsu. Cittopi kho gahapati ‘sesakaṃ vissajjethā’ti vatvā there bhikkhū piṭṭhito piṭṭhito anubandhi. Tena kho pana samayena uṇhaṃ hoti kuthitaṃ 2; te ca therā bhikkhū paveliyamānena maññe kāyena gacchanti, yathā taṃ bhojanaṃ bhuttāvino.
തേന ഖോ പന സമയേന ആയസ്മാ മഹകോ തസ്മിം ഭിക്ഖുസങ്ഘേ സബ്ബനവകോ ഹോതി. അഥ ഖോ ആയസ്മാ മഹകോ ആയസ്മന്തം ഥേരം ഏതദവോച – ‘‘സാധു ഖ്വസ്സ, ഭന്തേ ഥേര, സീതകോ ച വാതോ വായേയ്യ, അബ്ഭസമ്പിലാപോ 3 ച അസ്സ, ദേവോ ച ഏകമേകം ഫുസായേയ്യാ’’തി.
Tena kho pana samayena āyasmā mahako tasmiṃ bhikkhusaṅghe sabbanavako hoti. Atha kho āyasmā mahako āyasmantaṃ theraṃ etadavoca – ‘‘sādhu khvassa, bhante thera, sītako ca vāto vāyeyya, abbhasampilāpo 4 ca assa, devo ca ekamekaṃ phusāyeyyā’’ti.
‘‘സാധു ഖ്വസ്സ, ആവുസോ മഹക, യം സീതകോ ച വാതോ വായേയ്യ, അബ്ഭസമ്പിലാപോ ച അസ്സ, ദേവോ ച ഏകമേകം ഫുസായേയ്യാ’’തി. അഥ ഖോ ആയസ്മാ മഹകോ തഥാരൂപം ഇദ്ധാഭിസങ്ഖാരം അഭിസങ്ഖരി 5 യഥാ സീതകോ ച വാതോ വായി, അബ്ഭസമ്പിലാപോ ച അസ്സ 6, ദേവോ ച ഏകമേകം ഫുസി. അഥ ഖോ ചിത്തസ്സ ഗഹപതിനോ ഏതദഹോസി – ‘‘യോ ഖോ ഇമസ്മിം ഭിക്ഖുസങ്ഘേ സബ്ബനവകോ ഭിക്ഖു തസ്സായം ഏവരൂപോ ഇദ്ധാനുഭാവോ’’തി . അഥ ഖോ ആയസ്മാ മഹകോ ആരാമം സമ്പാപുണിത്വാ ആയസ്മന്തം ഥേരം ഏതദവോച – ‘‘അലമേത്താവതാ, ഭന്തേ ഥേരാ’’തി? ‘‘അലമേത്താവതാ, ആവുസോ മഹക! കതമേത്താവതാ, ആവുസോ മഹക! പൂജിതമേത്താവതാ, ആവുസോ മഹകോ’’തി . അഥ ഖോ ഥേരാ ഭിക്ഖൂ യഥാവിഹാരം അഗമംസു. ആയസ്മാപി മഹകോ സകം വിഹാരം അഗമാസി.
‘‘Sādhu khvassa, āvuso mahaka, yaṃ sītako ca vāto vāyeyya, abbhasampilāpo ca assa, devo ca ekamekaṃ phusāyeyyā’’ti. Atha kho āyasmā mahako tathārūpaṃ iddhābhisaṅkhāraṃ abhisaṅkhari 7 yathā sītako ca vāto vāyi, abbhasampilāpo ca assa 8, devo ca ekamekaṃ phusi. Atha kho cittassa gahapatino etadahosi – ‘‘yo kho imasmiṃ bhikkhusaṅghe sabbanavako bhikkhu tassāyaṃ evarūpo iddhānubhāvo’’ti . Atha kho āyasmā mahako ārāmaṃ sampāpuṇitvā āyasmantaṃ theraṃ etadavoca – ‘‘alamettāvatā, bhante therā’’ti? ‘‘Alamettāvatā, āvuso mahaka! Katamettāvatā, āvuso mahaka! Pūjitamettāvatā, āvuso mahako’’ti . Atha kho therā bhikkhū yathāvihāraṃ agamaṃsu. Āyasmāpi mahako sakaṃ vihāraṃ agamāsi.
അഥ ഖോ ചിത്തോ ഗഹപതി യേനായസ്മാ മഹകോ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ആയസ്മന്തം മഹകം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ ചിത്തോ ഗഹപതി ആയസ്മന്തം മഹകം ഏതദവോച – ‘‘സാധു മേ, ഭന്തേ, അയ്യോ മഹകോ ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മം ഇദ്ധിപാടിഹാരിയം ദസ്സേതൂ’’തി. ‘‘തേന ഹി ത്വം, ഗഹപതി, ആലിന്ദേ ഉത്തരാസങ്ഗം പഞ്ഞപേത്വാ തിണകലാപം ഓകാസേഹീ’’തി. ‘‘ഏവം, ഭന്തേ’’തി ഖോ ചിത്തോ ഗഹപതി ആയസ്മതോ മഹകസ്സ പടിസ്സുത്വാ ആലിന്ദേ ഉത്തരാസങ്ഗം പഞ്ഞപേത്വാ തിണകലാപം ഓകാസേസി. അഥ ഖോ ആയസ്മാ മഹകോ വിഹാരം പവിസിത്വാ സൂചിഘടികം ദത്വാ തഥാരൂപം ഇദ്ധാഭിസങ്ഖാരം അഭിസങ്ഖരി യഥാ താലച്ഛിഗ്ഗളേന ച അഗ്ഗളന്തരികായ ച അച്ചി നിക്ഖമിത്വാ തിണാനി ഝാപേസി, ഉത്തരാസങ്ഗം ന ഝാപേസി. അഥ ഖോ ചിത്തോ ഗഹപതി ഉത്തരാസങ്ഗം പപ്ഫോടേത്വാ സംവിഗ്ഗോ ലോമഹട്ഠജാതോ ഏകമന്തം അട്ഠാസി. അഥ ഖോ ആയസ്മാ മഹകോ വിഹാരാ നിക്ഖമിത്വാ ചിത്തം ഗഹപതിം ഏതദവോച – ‘‘അലമേത്താവതാ, ഗഹപതീ’’തി?
Atha kho citto gahapati yenāyasmā mahako tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ mahakaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho citto gahapati āyasmantaṃ mahakaṃ etadavoca – ‘‘sādhu me, bhante, ayyo mahako uttarimanussadhammaṃ iddhipāṭihāriyaṃ dassetū’’ti. ‘‘Tena hi tvaṃ, gahapati, ālinde uttarāsaṅgaṃ paññapetvā tiṇakalāpaṃ okāsehī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho citto gahapati āyasmato mahakassa paṭissutvā ālinde uttarāsaṅgaṃ paññapetvā tiṇakalāpaṃ okāsesi. Atha kho āyasmā mahako vihāraṃ pavisitvā sūcighaṭikaṃ datvā tathārūpaṃ iddhābhisaṅkhāraṃ abhisaṅkhari yathā tālacchiggaḷena ca aggaḷantarikāya ca acci nikkhamitvā tiṇāni jhāpesi, uttarāsaṅgaṃ na jhāpesi. Atha kho citto gahapati uttarāsaṅgaṃ papphoṭetvā saṃviggo lomahaṭṭhajāto ekamantaṃ aṭṭhāsi. Atha kho āyasmā mahako vihārā nikkhamitvā cittaṃ gahapatiṃ etadavoca – ‘‘alamettāvatā, gahapatī’’ti?
‘‘അലമേത്താവതാ , ഭന്തേ മഹക! കതമേത്താവതാ, ഭന്തേ, മഹക! പൂജിതമേത്താവതാ, ഭന്തേ മഹക! അഭിരമതു, ഭന്തേ, അയ്യോ മഹകോ മച്ഛികാസണ്ഡേ. രമണീയം അമ്ബാടകവനം. അഹം അയ്യസ്സ മഹകസ്സ ഉസ്സുക്കം കരിസ്സാമി ചീവരപിണ്ഡപാതസേനാസനഗിലാനപ്പച്ചയഭേസജ്ജപരിക്ഖാരാന’’ന്തി. ‘‘കല്യാണം വുച്ചതി, ഗഹപതീ’’തി. അഥ ഖോ ആയസ്മാ മഹകോ സേനാസനം സംസാമേത്വാ പത്തചീവരമാദായ മച്ഛികാസണ്ഡമ്ഹാ പക്കാമി. യം മച്ഛികാസണ്ഡമ്ഹാ പക്കാമി, തഥാ പക്കന്തോവ അഹോസി; ന പുന പച്ചാഗച്ഛീതി. ചതുത്ഥം.
‘‘Alamettāvatā , bhante mahaka! Katamettāvatā, bhante, mahaka! Pūjitamettāvatā, bhante mahaka! Abhiramatu, bhante, ayyo mahako macchikāsaṇḍe. Ramaṇīyaṃ ambāṭakavanaṃ. Ahaṃ ayyassa mahakassa ussukkaṃ karissāmi cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārāna’’nti. ‘‘Kalyāṇaṃ vuccati, gahapatī’’ti. Atha kho āyasmā mahako senāsanaṃ saṃsāmetvā pattacīvaramādāya macchikāsaṇḍamhā pakkāmi. Yaṃ macchikāsaṇḍamhā pakkāmi, tathā pakkantova ahosi; na puna paccāgacchīti. Catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൪. മഹകപാടിഹാരിയസുത്തവണ്ണനാ • 4. Mahakapāṭihāriyasuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൪. മഹകപാടിഹാരിയസുത്തവണ്ണനാ • 4. Mahakapāṭihāriyasuttavaṇṇanā