Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya |
၃. မဟာလိသုတ္တံ
3. Mahālisuttaṃ
၂၅၉. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ ဝေသာလိယံ ဝိဟရတိ မဟာဝနေ ကူဋာဂာရသာလာယံ။ အထ ခော မဟာလိ လိစ္ဆဝီ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော မဟာလိ လိစ္ဆဝီ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ –
259. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Atha kho mahāli licchavī yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho mahāli licchavī bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘ဒိဋ္ဌော ခော , ဘန္တေ, ဘဂဝတာ သက္ကော ဒေဝာနမိန္ဒော’’တိ?
‘‘Diṭṭho kho , bhante, bhagavatā sakko devānamindo’’ti?
‘‘ဒိဋ္ဌော ခော မေ, မဟာလိ, သက္ကော ဒေဝာနမိန္ဒော’’တိ။
‘‘Diṭṭho kho me, mahāli, sakko devānamindo’’ti.
‘‘သော ဟိ နူန, ဘန္တေ, သက္ကပတိရူပကော ဘဝိသ္သတိ။ ဒုဒ္ဒသော ဟိ, ဘန္တေ, သက္ကော ဒေဝာနမိန္ဒော’’တိ။
‘‘So hi nūna, bhante, sakkapatirūpako bhavissati. Duddaso hi, bhante, sakko devānamindo’’ti.
‘‘သက္ကဉ္စ ခ္ဝာဟံ, မဟာလိ, ပဇာနာမိ သက္ကကရဏေ စ ဓမ္မေ, ယေသံ ဓမ္မာနံ သမာဒိန္နတ္တာ သက္ကော သက္ကတ္တံ အဇ္ဈဂာ, တဉ္စ ပဇာနာမိ။
‘‘Sakkañca khvāhaṃ, mahāli, pajānāmi sakkakaraṇe ca dhamme, yesaṃ dhammānaṃ samādinnattā sakko sakkattaṃ ajjhagā, tañca pajānāmi.
‘‘သက္ကော, မဟာလိ, ဒေဝာနမိန္ဒော ပုဗ္ဗေ မနုသ္သဘူတော သမာနော မဃော နာမ မာဏဝော အဟောသိ, တသ္မာ မဃဝာတိ ဝုစ္စတိ။
‘‘Sakko, mahāli, devānamindo pubbe manussabhūto samāno magho nāma māṇavo ahosi, tasmā maghavāti vuccati.
‘‘သက္ကော, မဟာလိ, ဒေဝာနမိန္ဒော ပုဗ္ဗေ မနုသ္သဘူတော သမာနော သက္ကစ္စံ ဒာနံ အဒာသိ, တသ္မာ သက္ကောတိ ဝုစ္စတိ။
‘‘Sakko, mahāli, devānamindo pubbe manussabhūto samāno sakkaccaṃ dānaṃ adāsi, tasmā sakkoti vuccati.
‘‘သက္ကော, မဟာလိ, ဒေဝာနမိန္ဒော ပုဗ္ဗေ မနုသ္သဘူတော သမာနော ပုရေ ဒာနံ အဒာသိ, တသ္မာ ပုရိန္ဒဒောတိ ဝုစ္စတိ။
‘‘Sakko, mahāli, devānamindo pubbe manussabhūto samāno pure dānaṃ adāsi, tasmā purindadoti vuccati.
‘‘သက္ကော, မဟာလိ, ဒေဝာနမိန္ဒော ပုဗ္ဗေ မနုသ္သဘူတော သမာနော အာဝသထံ အဒာသိ, တသ္မာ ဝာသဝောတိ ဝုစ္စတိ။
‘‘Sakko, mahāli, devānamindo pubbe manussabhūto samāno āvasathaṃ adāsi, tasmā vāsavoti vuccati.
‘‘သက္ကော, မဟာလိ, ဒေဝာနမိန္ဒော သဟသ္သမ္ပိ အတ္ထာနံ မုဟုတ္တေန စိန္တေတိ, တသ္မာ သဟသ္သက္ခောတိ ဝုစ္စတိ။
‘‘Sakko, mahāli, devānamindo sahassampi atthānaṃ muhuttena cinteti, tasmā sahassakkhoti vuccati.
‘‘သက္ကသ္သ , မဟာလိ, ဒေဝာနမိန္ဒသ္သ သုဇာ နာမ အသုရကညာ ပဇာပတိ, တသ္မာ သုဇမ္ပတီတိ ဝုစ္စတိ။
‘‘Sakkassa , mahāli, devānamindassa sujā nāma asurakaññā pajāpati, tasmā sujampatīti vuccati.
‘‘သက္ကော, မဟာလိ, ဒေဝာနမိန္ဒော ဒေဝာနံ တာဝတိံသာနံ ဣသ္သရိယာဓိပစ္စံ ရဇ္ဇံ ကာရေတိ, တသ္မာ ဒေဝာနမိန္ဒောတိ ဝုစ္စတိ။
‘‘Sakko, mahāli, devānamindo devānaṃ tāvatiṃsānaṃ issariyādhipaccaṃ rajjaṃ kāreti, tasmā devānamindoti vuccati.
‘‘သက္ကသ္သ, မဟာလိ, ဒေဝာနမိန္ဒသ္သ ပုဗ္ဗေ မနုသ္သဘူတသ္သ သတ္တ ဝတပဒာနိ သမတ္တာနိ သမာဒိန္နာနိ အဟေသုံ, ယေသံ သမာဒိန္နတ္တာ သက္ကော သက္ကတ္တံ အဇ္ဈဂာ။ ကတမာနိ သတ္တ ဝတပဒာနိ? ယာဝဇီဝံ မာတာပေတ္တိဘရော အသ္သံ, ယာဝဇီဝံ ကုလေ ဇေဋ္ဌာပစာယီ အသ္သံ, ယာဝဇီဝံ သဏ္ဟဝာစော အသ္သံ, ယာဝဇီဝံ အပိသုဏဝာစော အသ္သံ, ယာဝဇီဝံ ဝိဂတမလမစ္ဆေရေန စေတသာ အဂာရံ အဇ္ဈာဝသေယ္ယံ မုတ္တစာဂော ပယတပာဏိ ဝောသ္သဂ္ဂရတော ယာစယောဂော ဒာနသံဝိဘာဂရတော, ယာဝဇီဝံ သစ္စဝာစော အသ္သံ, ယာဝဇီဝံ အက္ကောဓနော အသ္သံ – သစေပိ မေ ကောဓော ဥပ္ပဇေယ္ယ, ခိပ္ပမေဝ နံ ပဋိဝိနေယ္ယ’’န္တိ။ ‘‘သက္ကသ္သ, မဟာလိ, ဒေဝာနမိန္ဒသ္သ ပုဗ္ဗေ မနုသ္သဘူတသ္သ ဣမာနိ သတ္တ ဝတပဒာနိ သမတ္တာနိ သမာဒိန္နာနိ အဟေသုံ, ယေသံ သမာဒိန္နတ္တာ သက္ကော သက္ကတ္တံ အဇ္ဈဂာ’’တိ။
‘‘Sakkassa, mahāli, devānamindassa pubbe manussabhūtassa satta vatapadāni samattāni samādinnāni ahesuṃ, yesaṃ samādinnattā sakko sakkattaṃ ajjhagā. Katamāni satta vatapadāni? Yāvajīvaṃ mātāpettibharo assaṃ, yāvajīvaṃ kule jeṭṭhāpacāyī assaṃ, yāvajīvaṃ saṇhavāco assaṃ, yāvajīvaṃ apisuṇavāco assaṃ, yāvajīvaṃ vigatamalamaccherena cetasā agāraṃ ajjhāvaseyyaṃ muttacāgo payatapāṇi vossaggarato yācayogo dānasaṃvibhāgarato, yāvajīvaṃ saccavāco assaṃ, yāvajīvaṃ akkodhano assaṃ – sacepi me kodho uppajeyya, khippameva naṃ paṭivineyya’’nti. ‘‘Sakkassa, mahāli, devānamindassa pubbe manussabhūtassa imāni satta vatapadāni samattāni samādinnāni ahesuṃ, yesaṃ samādinnattā sakko sakkattaṃ ajjhagā’’ti.
‘‘မာတာပေတ္တိဘရံ ဇန္တုံ၊ ကုလေ ဇေဋ္ဌာပစာယိနံ။
‘‘Mātāpettibharaṃ jantuṃ, kule jeṭṭhāpacāyinaṃ;
သဏ္ဟံ သခိလသမ္ဘာသံ၊ ပေသုဏေယ္ယပ္ပဟာယိနံ။
Saṇhaṃ sakhilasambhāsaṃ, pesuṇeyyappahāyinaṃ.
‘‘မစ္ဆေရဝိနယေ ယုတ္တံ၊ သစ္စံ ကောဓာဘိဘုံ နရံ။
‘‘Maccheravinaye yuttaṃ, saccaṃ kodhābhibhuṃ naraṃ;
တံ ဝေ ဒေဝာ တာဝတိံသာ၊ အာဟု သပ္ပုရိသော ဣတီ’’တိ။
Taṃ ve devā tāvatiṃsā, āhu sappuriso itī’’ti.
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၃. မဟာလိသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 3. Mahālisuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၃. မဟာလိသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 3. Mahālisuttavaṇṇanā