Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഉദാന-അട്ഠകഥാ • Udāna-aṭṭhakathā

    ൫. മഹാമോഗ്ഗല്ലാനസുത്തവണ്ണനാ

    5. Mahāmoggallānasuttavaṇṇanā

    ൨൫. പഞ്ചമേ കായഗതായ സതിയാതി കായാനുപസ്സനാവസേന കായേ ഗതായ കായാരമ്മണായ സതിയാ, ഇത്ഥമ്ഭൂതലക്ഖണേ ഇദം കരണവചനം . അജ്ഝത്തന്തി ഇധ അജ്ഝത്തം നാമ നിയകജ്ഝത്തം, തസ്മാ അത്തനി അത്തസന്താനേതി അത്ഥോ. അഥ വാ യസ്മാ കമ്മട്ഠാനഭൂതോ കേസാദികോ ദ്വത്തിംസകോട്ഠാസസമുദായോ ഇധ കായോതി അധിപ്പേതോ, തസ്മാ അജ്ഝത്തന്തി പദസ്സ ഗോചരജ്ഝത്തന്തി അത്ഥോ വേദിതബ്ബോ. സൂപട്ഠിതായാതി നിയകജ്ഝത്തഭൂതേ ഗോചരജ്ഝത്തഭൂതേ വാ കായേ സുട്ഠു ഉപട്ഠിതായ. കാ പനായം സതി, യാ ‘‘അജ്ഝത്തം സൂപട്ഠിതാ’’തി വുത്താ? യ്വായം ഭഗവതാ ‘‘അത്ഥി ഇമസ്മിം കായേ കേസാ ലോമാ’’തിആദിനാ (ദീ॰ നി॰ ൨.൩൭൭; മ॰ നി॰ ൧.൧൧൦; ഖു॰ പാ॰ ൩.ദ്വത്തിംസാകാര) അജ്ഝത്തകേസാദികോ ദ്വത്തിംസാകാരോ കായോ വുത്തോ, തത്ഥ യാ പടികൂലമനസികാരം പവത്തേന്തസ്സ ഉപചാരപ്പനാവസേന കായേ ഉപട്ഠിതാ സതി, സാ ‘‘കായഗതാ സതീ’’തി വുച്ചതി. യഥാ ചായം, ഏവം ആനാപാനചതുഇരിയാപഥസതിസമ്പജഞ്ഞാനം വസേന ഉദ്ധുമാതകവിനീലകാദിവസേന ച മനസികാരം പവത്തേന്തസ്സ യഥാരഹം ഉപചാരപ്പനാവസേന കായേ ഉപട്ഠിതാ സതി ‘‘കായഗതാ സതീ’’തി വുച്ചതി. ഇധ പന അജ്ഝത്തം കായഗതാ സതി പഥവീആദികാ ചതസ്സോ ധാതുയോ സസമ്ഭാരസങ്ഖേപാദീസു ചതൂസു യേന കേനചി ഏകേനാകാരേന വവത്ഥപേത്വാ തേസം അനിച്ചാദിലക്ഖണസല്ലക്ഖണവസേന ഉപട്ഠിതാ വിപസ്സനാസമ്പയുത്താ സതി ‘‘കായഗതാ സതീ’’തി അധിപ്പേതാ. ഥേരോ പന തഥാ വിപസ്സിത്വാ അത്തനോ ഫലസമാപത്തിമേവ സമാപജ്ജിത്വാ നിസീദി. ഇധാപി ഗാഥായ ഏവം ഇമസ്സ അത്ഥസ്സ വിഞ്ഞാതബ്ബതാ ‘‘ന ചായം നിസജ്ജാ’’തിആദിനാ വുത്തനയാനുസാരേന യോജേതബ്ബാ.

    25. Pañcame kāyagatāya satiyāti kāyānupassanāvasena kāye gatāya kāyārammaṇāya satiyā, itthambhūtalakkhaṇe idaṃ karaṇavacanaṃ . Ajjhattanti idha ajjhattaṃ nāma niyakajjhattaṃ, tasmā attani attasantāneti attho. Atha vā yasmā kammaṭṭhānabhūto kesādiko dvattiṃsakoṭṭhāsasamudāyo idha kāyoti adhippeto, tasmā ajjhattanti padassa gocarajjhattanti attho veditabbo. Sūpaṭṭhitāyāti niyakajjhattabhūte gocarajjhattabhūte vā kāye suṭṭhu upaṭṭhitāya. Kā panāyaṃ sati, yā ‘‘ajjhattaṃ sūpaṭṭhitā’’ti vuttā? Yvāyaṃ bhagavatā ‘‘atthi imasmiṃ kāye kesā lomā’’tiādinā (dī. ni. 2.377; ma. ni. 1.110; khu. pā. 3.dvattiṃsākāra) ajjhattakesādiko dvattiṃsākāro kāyo vutto, tattha yā paṭikūlamanasikāraṃ pavattentassa upacārappanāvasena kāye upaṭṭhitā sati, sā ‘‘kāyagatā satī’’ti vuccati. Yathā cāyaṃ, evaṃ ānāpānacatuiriyāpathasatisampajaññānaṃ vasena uddhumātakavinīlakādivasena ca manasikāraṃ pavattentassa yathārahaṃ upacārappanāvasena kāye upaṭṭhitā sati ‘‘kāyagatā satī’’ti vuccati. Idha pana ajjhattaṃ kāyagatā sati pathavīādikā catasso dhātuyo sasambhārasaṅkhepādīsu catūsu yena kenaci ekenākārena vavatthapetvā tesaṃ aniccādilakkhaṇasallakkhaṇavasena upaṭṭhitā vipassanāsampayuttā sati ‘‘kāyagatā satī’’ti adhippetā. Thero pana tathā vipassitvā attano phalasamāpattimeva samāpajjitvā nisīdi. Idhāpi gāthāya evaṃ imassa atthassa viññātabbatā ‘‘na cāyaṃ nisajjā’’tiādinā vuttanayānusārena yojetabbā.

    ഏതമത്ഥന്തി ഏതം ഥേരസ്സ ചതുധാതുവവത്ഥാനമുഖേന കായാനുപസ്സനാസതിപട്ഠാനേന വിപസ്സനം ഓഗാഹേത്വാ ഫലസമാപത്തിസമാപജ്ജനസങ്ഖാതം അത്ഥം വിദിത്വാ. ഇമം ഉദാനന്തി ഇമം സതിപട്ഠാനഭാവനായ നിബ്ബാനാധിഗമദീപകം ഉദാനം ഉദാനേസി.

    Etamatthanti etaṃ therassa catudhātuvavatthānamukhena kāyānupassanāsatipaṭṭhānena vipassanaṃ ogāhetvā phalasamāpattisamāpajjanasaṅkhātaṃ atthaṃ viditvā. Imaṃ udānanti imaṃ satipaṭṭhānabhāvanāya nibbānādhigamadīpakaṃ udānaṃ udānesi.

    തത്ഥ സതി കായഗതാ ഉപട്ഠിതാതി പുബ്ബേ വുത്തലക്ഖണാ സതി സദ്ധാപുബ്ബങ്ഗമാനം സമാധിവീരിയപഞ്ഞാനം യഥാസകം കിച്ചനിപ്ഫാദനേന സഹായഭാവം ആപന്നത്താ പഹീനപ്പടിപക്ഖാ തതോ ഏവ തിക്ഖവിസദഭൂതാ ച യഥാവുത്തകായസംവരണവസേന ഏകത്ഥസമോസരണവസേന ച അവിപരീതസഭാവം സല്ലക്ഖേന്തീ ഉപഗന്ത്വാ ഠിതാ ഹോതി, ഏതേന കായസങ്ഖാതാനം ചതുന്നം ധാതൂനം തന്നിസ്സിതാനഞ്ച ഉപാദാരൂപാനം സല്ലക്ഖണവസേന, പച്ചയേ വവത്ഥപേത്വാ തതോ പരം തേസം അനിച്ചാദിലക്ഖണസല്ലക്ഖണവസേന ച പവത്തം ഞാണപരമ്പരാഗതം സതിം ദസ്സേതി, സതിസീസേന വാ തംസമ്പയുത്തം പരിഞ്ഞാത്തയപരിയാപന്നഞാണപരമ്പരമേവ ദസ്സേതി. ഛസു ഫസ്സായതനേസു സംവുതോതി യഥാവുത്തായ കായേ ഉപട്ഠിതായ സതിയാ സമന്നാഗതോ ചക്ഖാദീസു ഫസ്സസ്സ കാരണഭൂതേസു ഛസു ദ്വാരേസു കായാനുപസ്സനായ അഭാവിതായ ഉപ്പജ്ജനാരഹാനം അഭിജ്ഝാദീനം തസ്സാ ഭാവിതത്താ ഞാണപ്പവത്തിം പടിവേധേന്തോ തേ പിദഹന്തോ ‘‘തത്ഥ സംവുതോ’’തി വുച്ചതി, ഏതേന ഞാണസംവരം ദസ്സേതി.

    Tattha sati kāyagatā upaṭṭhitāti pubbe vuttalakkhaṇā sati saddhāpubbaṅgamānaṃ samādhivīriyapaññānaṃ yathāsakaṃ kiccanipphādanena sahāyabhāvaṃ āpannattā pahīnappaṭipakkhā tato eva tikkhavisadabhūtā ca yathāvuttakāyasaṃvaraṇavasena ekatthasamosaraṇavasena ca aviparītasabhāvaṃ sallakkhentī upagantvā ṭhitā hoti, etena kāyasaṅkhātānaṃ catunnaṃ dhātūnaṃ tannissitānañca upādārūpānaṃ sallakkhaṇavasena, paccaye vavatthapetvā tato paraṃ tesaṃ aniccādilakkhaṇasallakkhaṇavasena ca pavattaṃ ñāṇaparamparāgataṃ satiṃ dasseti, satisīsena vā taṃsampayuttaṃ pariññāttayapariyāpannañāṇaparamparameva dasseti. Chasu phassāyatanesu saṃvutoti yathāvuttāya kāye upaṭṭhitāya satiyā samannāgato cakkhādīsu phassassa kāraṇabhūtesu chasu dvāresu kāyānupassanāya abhāvitāya uppajjanārahānaṃ abhijjhādīnaṃ tassā bhāvitattā ñāṇappavattiṃ paṭivedhento te pidahanto ‘‘tattha saṃvuto’’ti vuccati, etena ñāṇasaṃvaraṃ dasseti.

    സതതം ഭിക്ഖു സമാഹിതോതി സോ ഭിക്ഖു ഏവം ഉപട്ഠിതസ്സതി സബ്ബത്ഥ ച സംവുതോ പുഥുത്താരമ്മണേ ചിത്തം അവിസ്സജ്ജേത്വാ അനിച്ചാദിവസേന സമ്മസന്തോ വിപസ്സനം ഉസ്സുക്കാപേത്വാ ഞാണേ തിക്ഖേ സൂരേ വഹന്തേ വിപസ്സനാസമാധിനാ താവ സതതം നിരന്തരം സമാഹിതോ അനുലോമഞാണാനന്തരം ഗോത്രഭുഞാണോദയതോ പട്ഠായ. ജഞ്ഞാ നിബ്ബാനമത്തനോതി അഞ്ഞേസം പുഥുജ്ജനാനം സുപിനന്തേപി അഗോചരഭാവതോ, അരിയാനം പന തസ്സ തസ്സേവ ആവേണികത്താ അത്തസദിസത്താ ച ‘‘അത്താ’’തി ലദ്ധവോഹാരസ്സ മഗ്ഗഫലഞാണസ്സ സാതിസയവിസയഭാവതോ ഏകന്തസുഖാവഹം നിബ്ബാനം അസങ്ഖതധാതു ‘‘അത്തനോ’’തി വുത്തം, തം നിബ്ബാനം ജഞ്ഞാ ജാനേയ്യ, മഗ്ഗഫലഞാണേഹി പടിവിജ്ഝേയ്യ, സച്ഛികരേയ്യാതി അത്ഥോ. ഏതേന അരിയാനം നിബ്ബാനേ അധിമുത്തതം ദസ്സേതി. അരിയാ ഹി അധിചിത്തപ്പവത്തികാലേപി ഏകന്തേനേവ നിബ്ബാനേ നിന്നപോണപബ്ഭാരഭാവേന വിഹരന്തി. ഏത്ഥ ച യസ്സ സതി കായഗതാ ഉപട്ഠിതാ, സോ ഭിക്ഖു ഛസു ഫസ്സായതനേസു സംവുതോ, തതോ ഏവ സതതം സമാഹിതോ അത്തപച്ചക്ഖകരണേന നിബ്ബാനം അത്തനോ ജാനേയ്യാതി ഏവം ഗാഥാപദാനം സമ്ബന്ധോ വേദിതബ്ബോ. ഏവം കായാനുപസ്സനാസതിപട്ഠാനമുഖേന യാവ അരഹത്താ ഏകസ്സ ഭിക്ഖുനോ നിയ്യാനമഗ്ഗം ദസ്സേതി ധമ്മരാജാ.

    Satataṃ bhikkhu samāhitoti so bhikkhu evaṃ upaṭṭhitassati sabbattha ca saṃvuto puthuttārammaṇe cittaṃ avissajjetvā aniccādivasena sammasanto vipassanaṃ ussukkāpetvā ñāṇe tikkhe sūre vahante vipassanāsamādhinā tāva satataṃ nirantaraṃ samāhito anulomañāṇānantaraṃ gotrabhuñāṇodayato paṭṭhāya. Jaññā nibbānamattanoti aññesaṃ puthujjanānaṃ supinantepi agocarabhāvato, ariyānaṃ pana tassa tasseva āveṇikattā attasadisattā ca ‘‘attā’’ti laddhavohārassa maggaphalañāṇassa sātisayavisayabhāvato ekantasukhāvahaṃ nibbānaṃ asaṅkhatadhātu ‘‘attano’’ti vuttaṃ, taṃ nibbānaṃ jaññā jāneyya, maggaphalañāṇehi paṭivijjheyya, sacchikareyyāti attho. Etena ariyānaṃ nibbāne adhimuttataṃ dasseti. Ariyā hi adhicittappavattikālepi ekanteneva nibbāne ninnapoṇapabbhārabhāvena viharanti. Ettha ca yassa sati kāyagatā upaṭṭhitā, so bhikkhu chasu phassāyatanesu saṃvuto, tato eva satataṃ samāhito attapaccakkhakaraṇena nibbānaṃ attano jāneyyāti evaṃ gāthāpadānaṃ sambandho veditabbo. Evaṃ kāyānupassanāsatipaṭṭhānamukhena yāva arahattā ekassa bhikkhuno niyyānamaggaṃ dasseti dhammarājā.

    അപരോ നയോ – സതി കായഗതാ ഉപട്ഠിതാതി ഏതേന കായാനുപസ്സനാസതിപട്ഠാനം ദസ്സേതി. ഛസു ഫസ്സായതനേസു സംവുതോതി ഫസ്സോ ആയതനം കാരണം ഏതേസന്തി ഫസ്സായതനാനി, തേസു ഫസ്സായതനേസു. ഫസ്സഹേതുകേസു ഫസ്സപച്ചയാ നിബ്ബത്തേസു ഛസു ചക്ഖുസമ്ഫസ്സജാദിവേദയിതേസു തണ്ഹാദീനം അപ്പവത്തിയാ സംവുതോ, ഏതേന വേദനാനുപസ്സനാസതിപട്ഠാനം ദസ്സേതി. സതതം ഭിക്ഖു സമാഹിതോതി സതതം നിച്ചകാലം നിരന്തരം വിക്ഖേപാഭാവതോ സമാഹിതോ ഭിക്ഖു. സോ ചായം അവിക്ഖേപോ സബ്ബസോ സതിപട്ഠാനഭാവനായ മത്ഥകപ്പത്തായ ഹോതി. സമ്മസന്തോ ഹി അതീതാദിഭേദഭിന്നേസു പഞ്ചുപാദാനക്ഖന്ധേസു അനവസേസതോവ പരിഗ്ഗഹേത്വാ സമ്മസതീതി. ഏതേന സേസസതിപട്ഠാനേ ദസ്സേതി. ജഞ്ഞാ നിബ്ബാനമത്തനോതി ഏവം ചതുസതിപട്ഠാനഭാവനം മത്ഥകം പാപേത്വാ ഠിതോ ഭിന്നകിലേസോ ഭിക്ഖു അത്തനോ കിലേസനിബ്ബാനം പച്ചവേക്ഖണഞാണേന സയമേവ ജാനേയ്യാതി അത്ഥോ.

    Aparo nayo – sati kāyagatā upaṭṭhitāti etena kāyānupassanāsatipaṭṭhānaṃ dasseti. Chasu phassāyatanesu saṃvutoti phasso āyatanaṃ kāraṇaṃ etesanti phassāyatanāni, tesu phassāyatanesu. Phassahetukesu phassapaccayā nibbattesu chasu cakkhusamphassajādivedayitesu taṇhādīnaṃ appavattiyā saṃvuto, etena vedanānupassanāsatipaṭṭhānaṃ dasseti. Satataṃ bhikkhu samāhitoti satataṃ niccakālaṃ nirantaraṃ vikkhepābhāvato samāhito bhikkhu. So cāyaṃ avikkhepo sabbaso satipaṭṭhānabhāvanāya matthakappattāya hoti. Sammasanto hi atītādibhedabhinnesu pañcupādānakkhandhesu anavasesatova pariggahetvā sammasatīti. Etena sesasatipaṭṭhāne dasseti. Jaññā nibbānamattanoti evaṃ catusatipaṭṭhānabhāvanaṃ matthakaṃ pāpetvā ṭhito bhinnakileso bhikkhu attano kilesanibbānaṃ paccavekkhaṇañāṇena sayameva jāneyyāti attho.

    അഥ വാ സതി കായഗതാ ഉപട്ഠിതാതി അത്തനോ പരേസഞ്ച കായസ്സ യഥാസഭാവപരിഞ്ഞാദീപനേന ഥേരസ്സ സതിവേപുല്ലപ്പത്തി ദീപിതാ. ഛസു ഫസ്സായതനേസു സംവുതോതി ചക്ഖാദീസു ഛസു ദ്വാരേസു അച്ചന്തസംവരദീപനേന സതതവിഹാരിവസേന ഥേരസ്സ സമ്പജഞ്ഞപ്പകാസിനീ പഞ്ഞാവേപുല്ലപ്പത്തി ദീപിതാ. സതതം ഭിക്ഖു സമാഹിതോതി സമാപത്തിബഹുലതാദസ്സനേന നവാനുപുബ്ബവിഹാരസമാപത്തിയോ ദസ്സിതാ. ഏവംഭൂതോ പന ഭിക്ഖു ജഞ്ഞാ നിബ്ബാനമത്തനോതി കതകിച്ചത്താ ഉത്തരി കരണീയാഭാവതോ കേവലം അത്തനോ അനുപാദിസേസനിബ്ബാനമേവ ജാനേയ്യ ചിന്തേയ്യ, അഞ്ഞമ്പി തസ്സ ചിന്തേതബ്ബം നത്ഥീതി അധിപ്പായോ.

    Atha vā sati kāyagatā upaṭṭhitāti attano paresañca kāyassa yathāsabhāvapariññādīpanena therassa sativepullappatti dīpitā. Chasu phassāyatanesu saṃvutoti cakkhādīsu chasu dvāresu accantasaṃvaradīpanena satatavihārivasena therassa sampajaññappakāsinī paññāvepullappatti dīpitā. Satataṃ bhikkhu samāhitoti samāpattibahulatādassanena navānupubbavihārasamāpattiyo dassitā. Evaṃbhūto pana bhikkhu jaññā nibbānamattanoti katakiccattā uttari karaṇīyābhāvato kevalaṃ attano anupādisesanibbānameva jāneyya cinteyya, aññampi tassa cintetabbaṃ natthīti adhippāyo.

    പഞ്ചമസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Pañcamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ഉദാനപാളി • Udānapāḷi / ൫. മഹാമോഗ്ഗല്ലാനസുത്തം • 5. Mahāmoggallānasuttaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact