Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / થેરગાથાપાળિ • Theragāthāpāḷi

    ૨૦. સટ્ઠિનિપાતો

    20. Saṭṭhinipāto

    ૧. મહામોગ્ગલ્લાનત્થેરગાથા

    1. Mahāmoggallānattheragāthā

    ૧૧૪૯.

    1149.

    ‘‘આરઞ્ઞિકા પિણ્ડપાતિકા, ઉઞ્છાપત્તાગતે રતા;

    ‘‘Āraññikā piṇḍapātikā, uñchāpattāgate ratā;

    દાલેમુ મચ્ચુનો સેનં, અજ્ઝત્તં સુસમાહિતા.

    Dālemu maccuno senaṃ, ajjhattaṃ susamāhitā.

    ૧૧૫૦.

    1150.

    ‘‘આરઞ્ઞિકા પિણ્ડપાતિકા, ઉઞ્છાપત્તાગતે રતા;

    ‘‘Āraññikā piṇḍapātikā, uñchāpattāgate ratā;

    ધુનામ મચ્ચુનો સેનં, નળાગારંવ કુઞ્જરો.

    Dhunāma maccuno senaṃ, naḷāgāraṃva kuñjaro.

    ૧૧૫૧.

    1151.

    ‘‘રુક્ખમૂલિકા સાતતિકા, ઉઞ્છાપત્તાગતે રતા;

    ‘‘Rukkhamūlikā sātatikā, uñchāpattāgate ratā;

    દાલેમુ મચ્ચુનો સેનં, અજ્ઝત્તં સુસમાહિતા.

    Dālemu maccuno senaṃ, ajjhattaṃ susamāhitā.

    ૧૧૫૨.

    1152.

    ‘‘રુક્ખમૂલિકા સાતતિકા, ઉઞ્છાપત્તાગતે રતા;

    ‘‘Rukkhamūlikā sātatikā, uñchāpattāgate ratā;

    ધુનામ મચ્ચુનો સેનં, નળાગારંવ કુઞ્જરો.

    Dhunāma maccuno senaṃ, naḷāgāraṃva kuñjaro.

    ૧૧૫૩.

    1153.

    ‘‘અટ્ઠિકઙ્કલકુટિકે, મંસન્હારુપસિબ્બિતે;

    ‘‘Aṭṭhikaṅkalakuṭike, maṃsanhārupasibbite;

    ધિરત્થુ પુરે દુગ્ગન્ધે, પરગત્તે મમાયસે.

    Dhiratthu pure duggandhe, paragatte mamāyase.

    ૧૧૫૪.

    1154.

    ‘‘ગૂથભસ્તે તચોનદ્ધે, ઉરગણ્ડિપિસાચિનિ;

    ‘‘Gūthabhaste taconaddhe, uragaṇḍipisācini;

    નવ સોતાનિ તે કાયે, યાનિ સન્દન્તિ સબ્બદા.

    Nava sotāni te kāye, yāni sandanti sabbadā.

    ૧૧૫૫.

    1155.

    ‘‘તવ સરીરં નવસોતં, દુગ્ગન્ધકરં પરિબન્ધં;

    ‘‘Tava sarīraṃ navasotaṃ, duggandhakaraṃ paribandhaṃ;

    ભિક્ખુ પરિવજ્જયતે તં, મીળ્હં ચ યથા સુચિકામો.

    Bhikkhu parivajjayate taṃ, mīḷhaṃ ca yathā sucikāmo.

    ૧૧૫૬.

    1156.

    ‘‘એવઞ્ચે તં જનો જઞ્ઞા, યથા જાનામિ તં અહં;

    ‘‘Evañce taṃ jano jaññā, yathā jānāmi taṃ ahaṃ;

    આરકા પરિવજ્જેય્ય, ગૂથટ્ઠાનંવ પાવુસે’’.

    Ārakā parivajjeyya, gūthaṭṭhānaṃva pāvuse’’.

    ૧૧૫૭.

    1157.

    ‘‘એવમેતં મહાવીર, યથા સમણ ભાસસિ;

    ‘‘Evametaṃ mahāvīra, yathā samaṇa bhāsasi;

    એત્થ ચેકે વિસીદન્તિ, પઙ્કમ્હિવ જરગ્ગવો.

    Ettha ceke visīdanti, paṅkamhiva jaraggavo.

    ૧૧૫૮.

    1158.

    ‘‘આકાસમ્હિ હલિદ્દિયા, યો મઞ્ઞેથ રજેતવે;

    ‘‘Ākāsamhi haliddiyā, yo maññetha rajetave;

    અઞ્ઞેન વાપિ રઙ્ગેન, વિઘાતુદયમેવ તં.

    Aññena vāpi raṅgena, vighātudayameva taṃ.

    ૧૧૫૯.

    1159.

    ‘‘તદાકાસસમં ચિત્તં, અજ્ઝત્તં સુસમાહિતં;

    ‘‘Tadākāsasamaṃ cittaṃ, ajjhattaṃ susamāhitaṃ;

    મા પાપચિત્તે આસાદિ, અગ્ગિખન્ધંવ પક્ખિમા.

    Mā pāpacitte āsādi, aggikhandhaṃva pakkhimā.

    ૧૧૬૦.

    1160.

    ‘‘પસ્સ ચિત્તકતં બિમ્બં, અરુકાયં સમુસ્સિતં;

    ‘‘Passa cittakataṃ bimbaṃ, arukāyaṃ samussitaṃ;

    આતુરં બહુસઙ્કપ્પં, યસ્સ નત્થિ ધુવં ઠિતિ.

    Āturaṃ bahusaṅkappaṃ, yassa natthi dhuvaṃ ṭhiti.

    ૧૧૬૧.

    1161.

    ‘‘પસ્સ ચિત્તકતં રૂપં, મણિના કુણ્ડલેન ચ;

    ‘‘Passa cittakataṃ rūpaṃ, maṇinā kuṇḍalena ca;

    અટ્ઠિં તચેન ઓનદ્ધં, સહ વત્થેહિ સોભતિ.

    Aṭṭhiṃ tacena onaddhaṃ, saha vatthehi sobhati.

    ૧૧૬૨.

    1162.

    ‘‘અલત્તકકતા પાદા, મુખં ચુણ્ણકમક્ખિતં;

    ‘‘Alattakakatā pādā, mukhaṃ cuṇṇakamakkhitaṃ;

    અલં બાલસ્સ મોહાય, નો ચ પારગવેસિનો.

    Alaṃ bālassa mohāya, no ca pāragavesino.

    ૧૧૬૩.

    1163.

    ‘‘અટ્ઠપદકતા કેસા, નેત્તા અઞ્જનમક્ખિતા;

    ‘‘Aṭṭhapadakatā kesā, nettā añjanamakkhitā;

    અલં બાલસ્સ મોહાય, નો ચ પારગવેસિનો.

    Alaṃ bālassa mohāya, no ca pāragavesino.

    ૧૧૬૪.

    1164.

    ‘‘અઞ્જનીવ નવા ચિત્તા, પૂતિકાયો અલઙ્કતો;

    ‘‘Añjanīva navā cittā, pūtikāyo alaṅkato;

    અલં બાલસ્સ મોહાય, નો ચ પારગવેસિનો.

    Alaṃ bālassa mohāya, no ca pāragavesino.

    ૧૧૬૫.

    1165.

    ‘‘ઓદહિ મિગવો પાસં, નાસદા વાગુરં મિગો;

    ‘‘Odahi migavo pāsaṃ, nāsadā vāguraṃ migo;

    ભુત્વા નિવાપં ગચ્છામ, કદ્દન્તે મિગબન્ધકે.

    Bhutvā nivāpaṃ gacchāma, kaddante migabandhake.

    ૧૧૬૬.

    1166.

    ‘‘છિન્નો પાસો મિગવસ્સ, નાસદા વાગુરં મિગો;

    ‘‘Chinno pāso migavassa, nāsadā vāguraṃ migo;

    ભુત્વા નિવાપં ગચ્છામ, સોચન્તે મિગલુદ્દકે.

    Bhutvā nivāpaṃ gacchāma, socante migaluddake.

    ૧૧૬૭.

    1167.

    ‘‘તદાસિ યં ભિંસનકં, તદાસિ લોમહંસનં;

    ‘‘Tadāsi yaṃ bhiṃsanakaṃ, tadāsi lomahaṃsanaṃ;

    અનેકાકારસમ્પન્ને, સારિપુત્તમ્હિ નિબ્બુતે.

    Anekākārasampanne, sāriputtamhi nibbute.

    ૧૧૬૮.

    1168.

    1 ‘‘અનિચ્ચા વત સઙ્ખારા ઉપ્પાદવય ધમ્મિનો.

    2 ‘‘Aniccā vata saṅkhārā uppādavaya dhammino.

    ઉપજ્જિત્વા નિરુજ્ઝન્તિ, તેસં વૂપસમો સુખો.

    Upajjitvā nirujjhanti, tesaṃ vūpasamo sukho.

    ૧૧૬૯.

    1169.

    ‘‘સુખુમં તે પટિવિજ્ઝન્તિ, વાલગ્ગં ઉસુના યથા;

    ‘‘Sukhumaṃ te paṭivijjhanti, vālaggaṃ usunā yathā;

    યે પઞ્ચક્ખન્ધે પસ્સન્તિ, પરતો નો ચ અત્તતો.

    Ye pañcakkhandhe passanti, parato no ca attato.

    ૧૧૭૦.

    1170.

    ‘‘યે ચ પસ્સન્તિ સઙ્ખારે, પરતો નો ચ અત્તતો;

    ‘‘Ye ca passanti saṅkhāre, parato no ca attato;

    પચ્ચબ્યાધિંસુ નિપુણં, વાલગ્ગં ઉસુના યથા.

    Paccabyādhiṃsu nipuṇaṃ, vālaggaṃ usunā yathā.

    ૧૧૭૧.

    1171.

    3 ‘‘સત્તિયા વિય ઓમટ્ઠો, ડય્હમાનોવ મત્થકે;

    4 ‘‘Sattiyā viya omaṭṭho, ḍayhamānova matthake;

    કામરાગપ્પહાનાય, સતો ભિક્ખુ પરિબ્બજે.

    Kāmarāgappahānāya, sato bhikkhu paribbaje.

    ૧૧૭૨.

    1172.

    5‘‘સત્તિયા વિય ઓમટ્ઠો, ડય્હમાનોવ મત્થકે;

    6‘‘Sattiyā viya omaṭṭho, ḍayhamānova matthake;

    ભવરાગપ્પહાનાય, સતો ભિક્ખુ પરિબ્બજે’’.

    Bhavarāgappahānāya, sato bhikkhu paribbaje’’.

    ૧૧૭૩.

    1173.

    ‘‘ચોદિતો ભાવિતત્તેન, સરીરન્તિમધારિના;

    ‘‘Codito bhāvitattena, sarīrantimadhārinā;

    મિગારમાતુપાસાદં, પાદઙ્ગુટ્ઠેન કમ્પયિં.

    Migāramātupāsādaṃ, pādaṅguṭṭhena kampayiṃ.

    ૧૧૭૪.

    1174.

    ‘‘નયિદં સિથિલમારબ્ભ, નયિદં અપ્પેન થામસા;

    ‘‘Nayidaṃ sithilamārabbha, nayidaṃ appena thāmasā;

    નિબ્બાનમધિગન્તબ્બં, સબ્બગન્થ-પમોચનં.

    Nibbānamadhigantabbaṃ, sabbagantha-pamocanaṃ.

    ૧૧૭૫.

    1175.

    ‘‘અયઞ્ચ દહરો ભિક્ખુ, અયમુત્તમપોરિસો;

    ‘‘Ayañca daharo bhikkhu, ayamuttamaporiso;

    ધારેતિ અન્તિમં દેહં, જેત્વા મારં સવાહિનિં 7.

    Dhāreti antimaṃ dehaṃ, jetvā māraṃ savāhiniṃ 8.

    ૧૧૭૬.

    1176.

    ‘‘વિવરમનુપભન્તિ વિજ્જુતા, વેભારસ્સ ચ પણ્ડવસ્સ ચ;

    ‘‘Vivaramanupabhanti vijjutā, vebhārassa ca paṇḍavassa ca;

    નગવિવરગતો ઝાયતિ, પુત્તો અપ્પટિમસ્સ તાદિનો.

    Nagavivaragato jhāyati, putto appaṭimassa tādino.

    ૧૧૭૭.

    1177.

    ‘‘ઉપસન્તો ઉપરતો, પન્તસેનાસનો મુનિ;

    ‘‘Upasanto uparato, pantasenāsano muni;

    દાયાદો બુદ્ધસેટ્ઠસ્સ, બ્રહ્મુના અભિવન્દિતો.

    Dāyādo buddhaseṭṭhassa, brahmunā abhivandito.

    ૧૧૭૮.

    1178.

    ‘‘ઉપસન્તં ઉપરતં, પન્તસેનાસનં મુનિં;

    ‘‘Upasantaṃ uparataṃ, pantasenāsanaṃ muniṃ;

    દાયાદં બુદ્ધસેટ્ઠસ્સ, વન્દ બ્રાહ્મણ કસ્સપં.

    Dāyādaṃ buddhaseṭṭhassa, vanda brāhmaṇa kassapaṃ.

    ૧૧૭૯.

    1179.

    ‘‘યો ચ જાતિસતં ગચ્છે, સબ્બા બ્રાહ્મણજાતિયો;

    ‘‘Yo ca jātisataṃ gacche, sabbā brāhmaṇajātiyo;

    સોત્તિયો વેદસમ્પન્નો, મનુસ્સેસુ પુનપ્પુનં.

    Sottiyo vedasampanno, manussesu punappunaṃ.

    ૧૧૮૦.

    1180.

    ‘‘અજ્ઝાયકોપિ ચે અસ્સ, તિણ્ણં વેદાન પારગૂ;

    ‘‘Ajjhāyakopi ce assa, tiṇṇaṃ vedāna pāragū;

    એતસ્સ વન્દનાયેતં, કલં નાગ્ઘતિ સોળસિં.

    Etassa vandanāyetaṃ, kalaṃ nāgghati soḷasiṃ.

    ૧૧૮૧.

    1181.

    ‘‘યો સો અટ્ઠ વિમોક્ખાનિ, પુરેભત્તં અફસ્સયિ 9;

    ‘‘Yo so aṭṭha vimokkhāni, purebhattaṃ aphassayi 10;

    અનુલોમં પટિલોમં, તતો પિણ્ડાય ગચ્છતિ.

    Anulomaṃ paṭilomaṃ, tato piṇḍāya gacchati.

    ૧૧૮૨.

    1182.

    ‘‘તાદિસં ભિક્ખું માસાદિ 11, માત્તાનં ખણિ બ્રાહ્મણ;

    ‘‘Tādisaṃ bhikkhuṃ māsādi 12, māttānaṃ khaṇi brāhmaṇa;

    અભિપ્પસાદેહિ મનં, અરહન્તમ્હિ તાદિને;

    Abhippasādehi manaṃ, arahantamhi tādine;

    ખિપ્પં પઞ્જલિકો વન્દ, મા તે વિજટિ મત્થકં.

    Khippaṃ pañjaliko vanda, mā te vijaṭi matthakaṃ.

    ૧૧૮૩.

    1183.

    ‘‘નેસો પસ્સતિ સદ્ધમ્મં, સંસારેન પુરક્ખતો;

    ‘‘Neso passati saddhammaṃ, saṃsārena purakkhato;

    અધોગમં જિમ્હપથં, કુમ્મગ્ગમનુધાવતિ.

    Adhogamaṃ jimhapathaṃ, kummaggamanudhāvati.

    ૧૧૮૪.

    1184.

    ‘‘કિમીવ મીળ્હસલ્લિત્તો, સઙ્ખારે અધિમુચ્છિતો;

    ‘‘Kimīva mīḷhasallitto, saṅkhāre adhimucchito;

    પગાળ્હો લાભસક્કારે, તુચ્છો ગચ્છતિ પોટ્ઠિલો.

    Pagāḷho lābhasakkāre, tuccho gacchati poṭṭhilo.

    ૧૧૮૫.

    1185.

    ‘‘ઇમઞ્ચ પસ્સ આયન્તં, સારિપુત્તં સુદસ્સનં;

    ‘‘Imañca passa āyantaṃ, sāriputtaṃ sudassanaṃ;

    વિમુત્તં ઉભતોભાગે, અજ્ઝત્તં સુસમાહિતં.

    Vimuttaṃ ubhatobhāge, ajjhattaṃ susamāhitaṃ.

    ૧૧૮૬.

    1186.

    ‘‘વિસલ્લં ખીણસંયોગં, તેવિજ્જં મચ્ચુહાયિનં;

    ‘‘Visallaṃ khīṇasaṃyogaṃ, tevijjaṃ maccuhāyinaṃ;

    દક્ખિણેય્યં મનુસ્સાનં, પુઞ્ઞક્ખેત્તં અનુત્તરં.

    Dakkhiṇeyyaṃ manussānaṃ, puññakkhettaṃ anuttaraṃ.

    ૧૧૮૭.

    1187.

    ‘‘એતે સમ્બહુલા દેવા, ઇદ્ધિમન્તો યસસ્સિનો;

    ‘‘Ete sambahulā devā, iddhimanto yasassino;

    દસ દેવસહસ્સાનિ, સબ્બે બ્રહ્મપુરોહિતા;

    Dasa devasahassāni, sabbe brahmapurohitā;

    મોગ્ગલ્લાનં નમસ્સન્તા, તિટ્ઠન્તિ પઞ્જલીકતા.

    Moggallānaṃ namassantā, tiṭṭhanti pañjalīkatā.

    ૧૧૮૮.

    1188.

    ‘‘‘નમો તે પુરિસાજઞ્ઞ, નમો તે પુરિસુત્તમ;

    ‘‘‘Namo te purisājañña, namo te purisuttama;

    યસ્સ તે આસવા ખીણા, દક્ખિણેય્યોસિ મારિસ’.

    Yassa te āsavā khīṇā, dakkhiṇeyyosi mārisa’.

    ૧૧૮૯.

    1189.

    ‘‘પૂજિતો નરદેવેન, ઉપ્પન્નો મરણાભિભૂ;

    ‘‘Pūjito naradevena, uppanno maraṇābhibhū;

    પુણ્ડરીકંવ તોયેન, સઙ્ખારેનુપલિપ્પતિ.

    Puṇḍarīkaṃva toyena, saṅkhārenupalippati.

    ૧૧૯૦.

    1190.

    ‘‘યસ્સ મુહુત્તેન સહસ્સધા લોકો, સંવિદિતો સબ્રહ્મકપ્પો વસિ;

    ‘‘Yassa muhuttena sahassadhā loko, saṃvidito sabrahmakappo vasi;

    ઇદ્ધિગુણે ચુતુપપાતે કાલે, પસ્સતિ દેવતા સ ભિક્ખુ.

    Iddhiguṇe cutupapāte kāle, passati devatā sa bhikkhu.

    ૧૧૯૧.

    1191.

    ‘‘સારિપુત્તોવ પઞ્ઞાય, સીલેન ઉપસમેન ચ;

    ‘‘Sāriputtova paññāya, sīlena upasamena ca;

    યોપિ પારઙ્ગતો ભિક્ખુ, એતાવપરમો સિયા.

    Yopi pāraṅgato bhikkhu, etāvaparamo siyā.

    ૧૧૯૨.

    1192.

    ‘‘કોટિસતસહસ્સસ્સ, અત્તભાવં ખણેન નિમ્મિને;

    ‘‘Koṭisatasahassassa, attabhāvaṃ khaṇena nimmine;

    અહં વિકુબ્બનાસુ કુસલો, વસીભૂતોમ્હિ ઇદ્ધિયા.

    Ahaṃ vikubbanāsu kusalo, vasībhūtomhi iddhiyā.

    ૧૧૯૩.

    1193.

    ‘‘સમાધિવિજ્જાવસિપારમીગતો, મોગ્ગલ્લાનગોત્તો અસિતસ્સ સાસને;

    ‘‘Samādhivijjāvasipāramīgato, moggallānagotto asitassa sāsane;

    ધીરો સમુચ્છિન્દિ સમાહિતિન્દ્રિયો, નાગો યથા પૂતિલતંવ બન્ધનં.

    Dhīro samucchindi samāhitindriyo, nāgo yathā pūtilataṃva bandhanaṃ.

    ૧૧૯૪.

    1194.

    ‘‘પરિચિણ્ણો મયા સત્થા, કતં બુદ્ધસ્સ સાસનં;

    ‘‘Pariciṇṇo mayā satthā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ;

    ઓહિતો ગરુકો ભારો, ભવનેત્તિ સમૂહતા.

    Ohito garuko bhāro, bhavanetti samūhatā.

    ૧૧૯૫.

    1195.

    ‘‘યસ્સ ચત્થાય પબ્બજિતો, અગારસ્માનગારિયં;

    ‘‘Yassa catthāya pabbajito, agārasmānagāriyaṃ;

    સો મે અત્થો અનુપ્પત્તો, સબ્બસંયોજનક્ખયો.

    So me attho anuppatto, sabbasaṃyojanakkhayo.

    ૧૧૯૬.

    1196.

    13 ‘‘કીદિસો નિરયો આસિ, યત્થ દુસ્સી અપચ્ચથ;

    14 ‘‘Kīdiso nirayo āsi, yattha dussī apaccatha;

    વિધુરં સાવકમાસજ્જ, કકુસન્ધઞ્ચ બ્રાહ્મણં.

    Vidhuraṃ sāvakamāsajja, kakusandhañca brāhmaṇaṃ.

    ૧૧૯૭.

    1197.

    ‘‘સતં આસિ અયોસઙ્કૂ, સબ્બે પચ્ચત્તવેદના;

    ‘‘Sataṃ āsi ayosaṅkū, sabbe paccattavedanā;

    ઈદિસો નિરયો આસિ, યત્થ દુસ્સી અપચ્ચથ;

    Īdiso nirayo āsi, yattha dussī apaccatha;

    વિધુરં સાવકમાસજ્જ, કકુસન્ધઞ્ચ બ્રાહ્મણં.

    Vidhuraṃ sāvakamāsajja, kakusandhañca brāhmaṇaṃ.

    ૧૧૯૮.

    1198.

    ‘‘યો એતમભિજાનાતિ, ભિક્ખુ બુદ્ધસ્સ સાવકો;

    ‘‘Yo etamabhijānāti, bhikkhu buddhassa sāvako;

    તાદિસં ભિક્ખુમાસજ્જ, કણ્હ દુક્ખં નિગચ્છસિ.

    Tādisaṃ bhikkhumāsajja, kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.

    ૧૧૯૯.

    1199.

    ‘‘મજ્ઝેસરસ્મિં 15 તિટ્ઠન્તિ, વિમાના કપ્પઠાયિનો;

    ‘‘Majjhesarasmiṃ 16 tiṭṭhanti, vimānā kappaṭhāyino;

    વેળુરિયવણ્ણા રુચિરા, અચ્ચિમન્તો પભસ્સરા;

    Veḷuriyavaṇṇā rucirā, accimanto pabhassarā;

    અચ્છરા તત્થ નચ્ચન્તિ, પુથુ નાનત્તવણ્ણિયો.

    Accharā tattha naccanti, puthu nānattavaṇṇiyo.

    ૧૨૦૦.

    1200.

    ‘‘યો એતમભિજાનાતિ…પે॰… કણ્હ દુક્ખં નિગચ્છસિ.

    ‘‘Yo etamabhijānāti…pe… kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.

    ૧૨૦૧.

    1201.

    ‘‘યો વે બુદ્ધેન ચોદિતો, ભિક્ખુસઙ્ઘસ્સ પેક્ખતો;

    ‘‘Yo ve buddhena codito, bhikkhusaṅghassa pekkhato;

    મિગારમાતુપાસાદં, પાદઙ્ગુટ્ઠેન કમ્પયિ.

    Migāramātupāsādaṃ, pādaṅguṭṭhena kampayi.

    ૧૨૦૨.

    1202.

    ‘‘યો એતમભિજાનાતિ…પે॰… કણ્હ દુક્ખં નિગચ્છસિ.

    ‘‘Yo etamabhijānāti…pe… kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.

    ૧૨૦૩.

    1203.

    ‘‘યો વેજયન્તપાસાદં, પાદઙ્ગુટ્ઠેન કમ્પયિ;

    ‘‘Yo vejayantapāsādaṃ, pādaṅguṭṭhena kampayi;

    ઇદ્ધિબલેનુપત્થદ્ધો, સંવેજેસિ ચ દેવતા.

    Iddhibalenupatthaddho, saṃvejesi ca devatā.

    ૧૨૦૪.

    1204.

    ‘‘યો એતમભિજાનાતિ…પે॰… કણ્હ દુક્ખં નિગચ્છસિ.

    ‘‘Yo etamabhijānāti…pe… kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.

    ૧૨૦૪.

    1204.

    ‘‘યો એતમભિજાનાતિ…પે॰… કણ્હ દુક્ખં નિગચ્છસિ.

    ‘‘Yo etamabhijānāti…pe… kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.

    ૧૨૦૫.

    1205.

    ‘‘યો વેજયન્તપાસાદે, સક્કં સો પરિપુચ્છતિ;

    ‘‘Yo vejayantapāsāde, sakkaṃ so paripucchati;

    અપિ આવુસો જાનાસિ, તણ્હક્ખયવિમુત્તિયો;

    Api āvuso jānāsi, taṇhakkhayavimuttiyo;

    તસ્સ સક્કો વિયાકાસિ, પઞ્હં પુટ્ઠો યથાતથં.

    Tassa sakko viyākāsi, pañhaṃ puṭṭho yathātathaṃ.

    ૧૨૦૬.

    1206.

    ‘‘યો એતમભિજાનાતિ…પે॰… કણ્હ દુક્ખં નિગચ્છસિ.

    ‘‘Yo etamabhijānāti…pe… kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.

    ૧૨૦૭.

    1207.

    ‘‘યો બ્રહ્માનં પરિપુચ્છતિ, સુધમ્માયં ઠિતો 17 સભં;

    ‘‘Yo brahmānaṃ paripucchati, sudhammāyaṃ ṭhito 18 sabhaṃ;

    અજ્જાપિ ત્યાવુસો સા દિટ્ઠિ, યા તે દિટ્ઠિ પુરે અહુ;

    Ajjāpi tyāvuso sā diṭṭhi, yā te diṭṭhi pure ahu;

    પસ્સસિ વીતિવત્તન્તં, બ્રહ્મલોકે પભસ્સરં.

    Passasi vītivattantaṃ, brahmaloke pabhassaraṃ.

    ૧૨૦૮.

    1208.

    ‘‘તસ્સ બ્રહ્મા વિયાકાસિ, પઞ્હં પુટ્ઠો યથાતથં;

    ‘‘Tassa brahmā viyākāsi, pañhaṃ puṭṭho yathātathaṃ;

    ન મે મારિસ સા દિટ્ઠિ, યા મે દિટ્ઠિ પુરે અહુ.

    Na me mārisa sā diṭṭhi, yā me diṭṭhi pure ahu.

    ૧૨૦૯.

    1209.

    ‘‘પસ્સામિ વીતિવત્તન્તં, બ્રહ્મલોકે પભસ્સરં;

    ‘‘Passāmi vītivattantaṃ, brahmaloke pabhassaraṃ;

    સોહં અજ્જ કથં વજ્જં, અહં નિચ્ચોમ્હિ સસ્સતો.

    Sohaṃ ajja kathaṃ vajjaṃ, ahaṃ niccomhi sassato.

    ૧૨૧૦.

    1210.

    ‘‘યો એતમભિજાનાતિ…પે॰… કણ્હ દુક્ખં નિગચ્છસિ.

    ‘‘Yo etamabhijānāti…pe… kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.

    ૧૨૧૧.

    1211.

    ‘‘યો મહાનેરુનો કૂટં, વિમોક્ખેન અફસ્સયિ 19;

    ‘‘Yo mahāneruno kūṭaṃ, vimokkhena aphassayi 20;

    વનં પુબ્બવિદેહાનં, યે ચ ભૂમિસયા નરા.

    Vanaṃ pubbavidehānaṃ, ye ca bhūmisayā narā.

    ૧૨૧૨.

    1212.

    ‘‘યો એતમભિજાનાતિ, ભિક્ખુ બુદ્ધસ્સ સાવકો;

    ‘‘Yo etamabhijānāti, bhikkhu buddhassa sāvako;

    તાદિસં ભિક્ખુમાસજ્જ, કણ્હ દુક્ખં નિગચ્છસિ.

    Tādisaṃ bhikkhumāsajja, kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.

    ૧૨૧૩.

    1213.

    ‘‘ન વે અગ્ગિ ચેતયતિ, અહં બાલં ડહામીતિ;

    ‘‘Na ve aggi cetayati, ahaṃ bālaṃ ḍahāmīti;

    બાલોવ જલિતં અગ્ગિં, આસજ્જ નં પડય્હતિ.

    Bālova jalitaṃ aggiṃ, āsajja naṃ paḍayhati.

    ૧૨૧૪.

    1214.

    ‘‘એવમેવ તુવં માર, આસજ્જ નં તથાગતં;

    ‘‘Evameva tuvaṃ māra, āsajja naṃ tathāgataṃ;

    સયં ડહિસ્સસિ અત્તાનં, બાલો અગ્ગિંવ સમ્ફુસં.

    Sayaṃ ḍahissasi attānaṃ, bālo aggiṃva samphusaṃ.

    ૧૨૧૫.

    1215.

    ‘‘અપુઞ્ઞં પસવી મારો, આસજ્જ નં તથાગતં;

    ‘‘Apuññaṃ pasavī māro, āsajja naṃ tathāgataṃ;

    કિં નુ મઞ્ઞસિ પાપિમ, ન મે પાપં વિપચ્ચતિ.

    Kiṃ nu maññasi pāpima, na me pāpaṃ vipaccati.

    ૧૨૧૬.

    1216.

    ‘‘કરતો તે ચીયતે 21 પાપં, ચિરરત્તાય અન્તક;

    ‘‘Karato te cīyate 22 pāpaṃ, cirarattāya antaka;

    માર નિબ્બિન્દ બુદ્ધમ્હા, આસં માકાસિ ભિક્ખુસુ.

    Māra nibbinda buddhamhā, āsaṃ mākāsi bhikkhusu.

    ૧૨૧૭.

    1217.

    ‘‘ઇતિ મારં અતજ્જેસિ, ભિક્ખુ ભેસકળાવને;

    ‘‘Iti māraṃ atajjesi, bhikkhu bhesakaḷāvane;

    તતો સો દુમ્મનો યક્ખો, તત્થેવન્તરધાયથા’’તિ.

    Tato so dummano yakkho, tatthevantaradhāyathā’’ti.

    ઇત્થં સુદં આયસ્મા મહામોગ્ગલ્લાનો 23 થેરો ગાથાયો અભાસિત્થાતિ.

    Itthaṃ sudaṃ āyasmā mahāmoggallāno 24 thero gāthāyo abhāsitthāti.

    સટ્ઠિનિપાતો નિટ્ઠિતો.

    Saṭṭhinipāto niṭṭhito.

    તત્રુદ્દાનં –

    Tatruddānaṃ –

    સટ્ઠિકમ્હિ નિપાતમ્હિ, મોગ્ગલ્લાનો મહિદ્ધિકો;

    Saṭṭhikamhi nipātamhi, moggallāno mahiddhiko;

    એકોવ થેરગાથાયો, અટ્ઠસટ્ઠિ ભવન્તિ તાતિ.

    Ekova theragāthāyo, aṭṭhasaṭṭhi bhavanti tāti.







    Footnotes:
    1. દી॰ નિ॰ ૨.૨૨૧, ૨૭૨; સં॰ નિ॰ ૧.૧૮૬; ૨.૧૪૩; અપ॰ થેર ૧.૨.૧૧૫; જા॰ ૧.૧.૯૫
    2. dī. ni. 2.221, 272; saṃ. ni. 1.186; 2.143; apa. thera 1.2.115; jā. 1.1.95
    3. સં॰ નિ॰ ૧.૨૧, ૯૭
    4. saṃ. ni. 1.21, 97
    5. સં॰ નિ॰ ૧.૨૧, ૯૭
    6. saṃ. ni. 1.21, 97
    7. સવાહનં (ક॰)
    8. savāhanaṃ (ka.)
    9. અપસ્સયિ (સી॰ ક॰), અફુસ્સયિ (સ્યા॰)
    10. apassayi (sī. ka.), aphussayi (syā.)
    11. મા હનિ (સી॰)
    12. mā hani (sī.)
    13. મ॰ નિ॰ ૧.૫૧૩
    14. ma. ni. 1.513
    15. સરસ્સ (સી॰), સાગરસ્મિં (ક॰)
    16. sarassa (sī.), sāgarasmiṃ (ka.)
    17. સુધમ્માયા’ભિતો (સ્યા॰)
    18. sudhammāyā’bhito (syā.)
    19. અપસ્સયિ (સી॰ ક॰)
    20. apassayi (sī. ka.)
    21. મિય્યતે (સબ્બત્થ) મ॰ નિ॰ ૧.૫૧૩ પસ્સિતબ્બં
    22. miyyate (sabbattha) ma. ni. 1.513 passitabbaṃ
    23. મહામોગ્ગલાનો (ક॰)
    24. mahāmoggalāno (ka.)



    Related texts:



    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / થેરગાથા-અટ્ઠકથા • Theragāthā-aṭṭhakathā / ૧. મહામોગ્ગલ્લાનત્થેરગાથાવણ્ણના • 1. Mahāmoggallānattheragāthāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact