Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਜਾਤਕਪਾਲ਼ਿ • Jātakapāḷi |
੫੪੫. ਮਹਾਨਾਰਦਕਸ੍ਸਪਜਾਤਕਂ (੮)
545. Mahānāradakassapajātakaṃ (8)
੧੧੫੩.
1153.
ਪਹੂਤਯੋਗ੍ਗੋ ਧਨਿਮਾ, ਅਨਨ੍ਤਬਲਪੋਰਿਸੋ॥
Pahūtayoggo dhanimā, anantabalaporiso.
੧੧੫੪.
1154.
੧੧੫੫.
1155.
વਿਜਯਞ੍ਚ ਸੁਨਾਮਞ੍ਚ, ਸੇਨਾਪਤਿਂ ਅਲਾਤਕਂ॥
Vijayañca sunāmañca, senāpatiṃ alātakaṃ.
੧੧੫੬.
1156.
‘‘ਤਮਨੁਪੁਚ੍ਛਿ વੇਦੇਹੋ, ‘‘ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਬ੍ਰੂਥ ਸਂ ਰੁਚਿਂ।
‘‘Tamanupucchi vedeho, ‘‘paccekaṃ brūtha saṃ ruciṃ;
ਕਾਯਜ੍ਜ ਰਤਿਯਾ ਰਤ੍ਤਿਂ, વਿਹਰੇਮੁ ਇਮਂ ਉਤੁਂ’’॥
Kāyajja ratiyā rattiṃ, viharemu imaṃ utuṃ’’.
੧੧੫੭.
1157.
‘‘ਤਤੋ ਸੇਨਾਪਤਿ ਰਞ੍ਞੋ, ਅਲਾਤੋ ਏਤਦਬ੍ਰવਿ।
‘‘Tato senāpati rañño, alāto etadabravi;
‘‘ਹਟ੍ਠਂ ਯੋਗ੍ਗਂ ਬਲਂ ਸਬ੍ਬਂ, ਸੇਨਂ ਸਨ੍ਨਾਹਯਾਮਸੇ॥
‘‘Haṭṭhaṃ yoggaṃ balaṃ sabbaṃ, senaṃ sannāhayāmase.
੧੧੫੮.
1158.
‘‘ਨਿਯ੍ਯਾਮ ਦੇવ ਯੁਦ੍ਧਾਯ, ਅਨਨ੍ਤਬਲਪੋਰਿਸਾ।
‘‘Niyyāma deva yuddhāya, anantabalaporisā;
ਏਸਾ ਮਯ੍ਹਂ ਸਕਾ ਦਿਟ੍ਠਿ, ਅਜਿਤਂ ਓਜਿਨਾਮਸੇ॥
Esā mayhaṃ sakā diṭṭhi, ajitaṃ ojināmase.
੧੧੫੯.
1159.
ਅਲਾਤਸ੍ਸ વਚੋ ਸੁਤ੍વਾ, ਸੁਨਾਮੋ ਏਤਦਬ੍ਰવਿ।
Alātassa vaco sutvā, sunāmo etadabravi;
‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਤੁਯ੍ਹਂ ਮਹਾਰਾਜ, ਅਮਿਤ੍ਤਾ વਸਮਾਗਤਾ॥
‘‘Sabbe tuyhaṃ mahārāja, amittā vasamāgatā.
੧੧੬੦.
1160.
‘‘ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸਤ੍ਥਾ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਾ, ਨਿવਾਤਮਨੁવਤ੍ਤਰੇ।
‘‘Nikkhittasatthā paccatthā, nivātamanuvattare;
ਉਤ੍ਤਮੋ ਉਸ੍ਸવੋ ਅਜ੍ਜ, ਨ ਯੁਦ੍ਧਂ ਮਮ ਰੁਚ੍ਚਤਿ॥
Uttamo ussavo ajja, na yuddhaṃ mama ruccati.
੧੧੬੧.
1161.
‘‘ਅਨ੍ਨਪਾਨਞ੍ਚ ਖਜ੍ਜਞ੍ਚ, ਖਿਪ੍ਪਂ ਅਭਿਹਰਨ੍ਤੁ ਤੇ।
‘‘Annapānañca khajjañca, khippaṃ abhiharantu te;
ਰਮਸ੍ਸੁ ਦੇવ ਕਾਮੇਹਿ, ਨਚ੍ਚਗੀਤੇ ਸੁવਾਦਿਤੇ’’॥
Ramassu deva kāmehi, naccagīte suvādite’’.
੧੧੬੨.
1162.
ਸੁਨਾਮਸ੍ਸ વਚੋ ਸੁਤ੍વਾ, વਿਜਯੋ ਏਤਦਬ੍ਰવਿ।
Sunāmassa vaco sutvā, vijayo etadabravi;
‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਕਾਮਾ ਮਹਾਰਾਜ, ਨਿਚ੍ਚਂ ਤવ ਮੁਪਟ੍ਠਿਤਾ॥
‘‘Sabbe kāmā mahārāja, niccaṃ tava mupaṭṭhitā.
੧੧੬੩.
1163.
‘‘ਨ ਹੇਤੇ ਦੁਲ੍ਲਭਾ ਦੇવ, ਤવ ਕਾਮੇਹਿ ਮੋਦਿਤੁਂ।
‘‘Na hete dullabhā deva, tava kāmehi modituṃ;
੧੧੬੪.
1164.
‘‘ਸਮਣਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ વਾਪਿ, ਉਪਾਸੇਮੁ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਂ।
‘‘Samaṇaṃ brāhmaṇaṃ vāpi, upāsemu bahussutaṃ;
ਯੋ ਨਜ੍ਜ વਿਨਯੇ ਕਙ੍ਖਂ, ਅਤ੍ਥਧਮ੍ਮવਿਦੂ ਇਸੇ’’॥
Yo najja vinaye kaṅkhaṃ, atthadhammavidū ise’’.
੧੧੬੫.
1165.
વਿਜਯਸ੍ਸ વਚੋ ਸੁਤ੍વਾ, ਰਾਜਾ ਅਙ੍ਗਤਿ ਮਬ੍ਰવਿ।
Vijayassa vaco sutvā, rājā aṅgati mabravi;
‘‘ਯਥਾ વਿਜਯੋ ਭਣਤਿ, ਮਯ੍ਹਮ੍ਪੇਤਂવ ਰੁਚ੍ਚਤਿ॥
‘‘Yathā vijayo bhaṇati, mayhampetaṃva ruccati.
੧੧੬੬.
1166.
‘‘ਸਮਣਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ વਾਪਿ, ਉਪਾਸੇਮੁ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਂ।
‘‘Samaṇaṃ brāhmaṇaṃ vāpi, upāsemu bahussutaṃ;
ਯੋ ਨਜ੍ਜ વਿਨਯੇ ਕਙ੍ਖਂ, ਅਤ੍ਥਧਮ੍ਮવਿਦੂ ਇਸੇ॥
Yo najja vinaye kaṅkhaṃ, atthadhammavidū ise.
੧੧੬੭.
1167.
‘‘ਸਬ੍ਬੇવ ਸਨ੍ਤਾ ਕਰੋਥ ਮਤਿਂ, ਕਂ ਉਪਾਸੇਮੁ ਪਣ੍ਡਿਤਂ।
‘‘Sabbeva santā karotha matiṃ, kaṃ upāsemu paṇḍitaṃ;
੧੧੬੮.
1168.
‘‘વੇਦੇਹਸ੍ਸ વਚੋ ਸੁਤ੍વਾ, ਅਲਾਤੋ ਏਤਦਬ੍ਰવਿ।
‘‘Vedehassa vaco sutvā, alāto etadabravi;
‘‘ਅਤ੍ਥਾਯਂ ਮਿਗਦਾਯਸ੍ਮਿਂ, ਅਚੇਲੋ ਧੀਰਸਮ੍ਮਤੋ॥
‘‘Atthāyaṃ migadāyasmiṃ, acelo dhīrasammato.
੧੧੬੯.
1169.
‘‘ਗੁਣੋ ਕਸ੍ਸਪਗੋਤ੍ਤਾਯਂ, ਸੁਤੋ ਚਿਤ੍ਰਕਥੀ ਗਣੀ।
‘‘Guṇo kassapagottāyaṃ, suto citrakathī gaṇī;
੧੧੭੦.
1170.
‘‘ਅਲਾਤਸ੍ਸ વਚੋ ਸੁਤ੍વਾ, ਰਾਜਾ ਚੋਦੇਸਿ ਸਾਰਥਿਂ।
‘‘Alātassa vaco sutvā, rājā codesi sārathiṃ;
‘‘ਮਿਗਦਾਯਂ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮ, ਯੁਤ੍ਤਂ ਯਾਨਂ ਇਧਾਨਯ’’॥
‘‘Migadāyaṃ gamissāma, yuttaṃ yānaṃ idhānaya’’.
੧੧੭੧.
1171.
ਸੁਕ੍ਕਮਟ੍ਠਪਰਿવਾਰਂ, ਪਣ੍ਡਰਂ ਦੋਸਿਨਾਮੁਖਂ॥
Sukkamaṭṭhaparivāraṃ, paṇḍaraṃ dosināmukhaṃ.
੧੧੭੨.
1172.
‘‘ਤਤ੍ਰਾਸੁਂ ਕੁਮੁਦਾਯੁਤ੍ਤਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਿਨ੍ਧવਾ ਹਯਾ।
‘‘Tatrāsuṃ kumudāyuttā, cattāro sindhavā hayā;
੧੧੭੩.
1173.
‘‘ਸੇਤਚ੍ਛਤ੍ਤਂ ਸੇਤਰਥੋ, ਸੇਤਸ੍ਸਾ ਸੇਤਬੀਜਨੀ।
‘‘Setacchattaṃ setaratho, setassā setabījanī;
વੇਦੇਹੋ ਸਹਮਚ੍ਚੇਹਿ, ਨਿਯ੍ਯਂ ਚਨ੍ਦੋવ ਸੋਭਤਿ॥
Vedeho sahamaccehi, niyyaṃ candova sobhati.
੧੧੭੪.
1174.
ਅਸ੍ਸਪਿਟ੍ਠਿਗਤਾ વੀਰਾ, ਨਰਾ ਨਰવਰਾਧਿਪਂ॥
Assapiṭṭhigatā vīrā, narā naravarādhipaṃ.
੧੧੭੫.
1175.
ਸੋ ਮੁਹੁਤ੍ਤਂવ ਯਾਯਿਤ੍વਾ, ਯਾਨਾ ਓਰੁਯ੍ਹ ਖਤ੍ਤਿਯੋ।
So muhuttaṃva yāyitvā, yānā oruyha khattiyo;
વੇਦੇਹੋ ਸਹਮਚ੍ਚੇਹਿ, ਪਤ੍ਤੀ ਗੁਣਮੁਪਾਗਮਿ॥
Vedeho sahamaccehi, pattī guṇamupāgami.
੧੧੭੬.
1176.
ਯੇਪਿ ਤਤ੍ਥ ਤਦਾ ਆਸੁਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਬ੍ਭਾ ਸਮਾਗਤਾ।
Yepi tattha tadā āsuṃ, brāhmaṇibbhā samāgatā;
ਨ ਤੇ ਅਪਨਯੀ ਰਾਜਾ, ਅਕਤਂ ਭੂਮਿਮਾਗਤੇ॥
Na te apanayī rājā, akataṃ bhūmimāgate.
੧੧੭੭.
1177.
ਮੁਦੁਪਚ੍ਚਤ੍ਥਤੇ ਰਾਜਾ, ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਉਪਾવਿਸਿ॥
Mudupaccatthate rājā, ekamantaṃ upāvisi.
੧੧੭੮.
1178.
‘‘ਨਿਸਜ੍ਜ ਰਾਜਾ ਸਮ੍ਮੋਦਿ, ਕਥਂ ਸਾਰਣਿਯਂ ਤਤੋ।
‘‘Nisajja rājā sammodi, kathaṃ sāraṇiyaṃ tato;
੧੧੭੯.
1179.
ਅਪਾਬਾਧੋ ਚਸਿ ਕਚ੍ਚਿ, ਚਕ੍ਖੁਂ ਨ ਪਰਿਹਾਯਤਿ’’॥
Apābādho casi kacci, cakkhuṃ na parihāyati’’.
੧੧੮੦.
1180.
ਤਂ ਗੁਣੋ ਪਟਿਸਮ੍ਮੋਦਿ, વੇਦੇਹਂ વਿਨਯੇ ਰਤਂ।
Taṃ guṇo paṭisammodi, vedehaṃ vinaye rataṃ;
‘‘ਯਾਪਨੀਯਂ ਮਹਾਰਾਜ, ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਤਦੂਭਯਂ॥
‘‘Yāpanīyaṃ mahārāja, sabbametaṃ tadūbhayaṃ.
੧੧੮੧.
1181.
‘‘ਕਚ੍ਚਿ ਤੁਯ੍ਹਮ੍ਪਿ વੇਦੇਹ, ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਾ ਨ ਬਲੀਯਰੇ।
‘‘Kacci tuyhampi vedeha, paccantā na balīyare;
ਕਚ੍ਚਿ ਅਰੋਗਂ ਯੋਗ੍ਗਂ ਤੇ, ਕਚ੍ਚਿ વਹਤਿ વਾਹਨਂ।
Kacci arogaṃ yoggaṃ te, kacci vahati vāhanaṃ;
੧੧੮੨.
1182.
ਪਟਿਸਮ੍ਮੋਦਿਤੋ ਰਾਜਾ, ਤਤੋ ਪੁਚ੍ਛਿ ਅਨਨ੍ਤਰਾ।
Paṭisammodito rājā, tato pucchi anantarā;
ਅਤ੍ਥਂ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਞਾਯਞ੍ਚ, ਧਮ੍ਮਕਾਮੋ ਰਥੇਸਭੋ॥
Atthaṃ dhammañca ñāyañca, dhammakāmo rathesabho.
੧੧੮੩.
1183.
‘‘ਕਥਂ ਧਮ੍ਮਂ ਚਰੇ ਮਚ੍ਚੋ, ਮਾਤਾਪਿਤੂਸੁ ਕਸ੍ਸਪ।
‘‘Kathaṃ dhammaṃ care macco, mātāpitūsu kassapa;
ਕਥਂ ਚਰੇ ਆਚਰਿਯੇ, ਪੁਤ੍ਤਦਾਰੇ ਕਥਂ ਚਰੇ॥
Kathaṃ care ācariye, puttadāre kathaṃ care.
੧੧੮੪.
1184.
‘‘ਕਥਂ ਚਰੇਯ੍ਯ વੁਡ੍ਢੇਸੁ, ਕਥਂ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ।
‘‘Kathaṃ careyya vuḍḍhesu, kathaṃ samaṇabrāhmaṇe;
ਕਥਞ੍ਚ ਬਲਕਾਯਸ੍ਮਿਂ, ਕਥਂ ਜਨਪਦੇ ਚਰੇ॥
Kathañca balakāyasmiṃ, kathaṃ janapade care.
੧੧੮੫.
1185.
‘‘ਕਥਂ ਧਮ੍ਮਂ ਚਰਿਤ੍વਾਨ, ਮਚ੍ਚਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ 37 ਸੁਗ੍ਗਤਿਂ।
‘‘Kathaṃ dhammaṃ caritvāna, maccā gacchanti 38 suggatiṃ;
ਕਥਞ੍ਚੇਕੇ ਅਧਮ੍ਮਟ੍ਠਾ, ਪਤਨ੍ਤਿ ਨਿਰਯਂ ਅਥੋ’’॥
Kathañceke adhammaṭṭhā, patanti nirayaṃ atho’’.
੧੧੮੬.
1186.
‘‘વੇਦੇਹਸ੍ਸ વਚੋ ਸੁਤ੍વਾ, ਕਸ੍ਸਪੋ ਏਤਦਬ੍ਰવਿ।
‘‘Vedehassa vaco sutvā, kassapo etadabravi;
‘‘‘ਸੁਣੋਹਿ ਮੇ ਮਹਾਰਾਜ, ਸਚ੍ਚਂ ਅવਿਤਥਂ ਪਦਂ॥
‘‘‘Suṇohi me mahārāja, saccaṃ avitathaṃ padaṃ.
੧੧੮੭.
1187.
ਨਤ੍ਥਿ ਦੇવ ਪਰੋ ਲੋਕੋ, ਕੋ ਤਤੋ ਹਿ ਇਧਾਗਤੋ॥
Natthi deva paro loko, ko tato hi idhāgato.
੧੧੮੮.
1188.
‘‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਦੇવ ਪਿਤਰੋ વਾ, ਕੁਤੋ ਮਾਤਾ ਕੁਤੋ ਪਿਤਾ।
‘‘‘Natthi deva pitaro vā, kuto mātā kuto pitā;
ਨਤ੍ਥਿ ਆਚਰਿਯੋ ਨਾਮ, ਅਦਨ੍ਤਂ ਕੋ ਦਮੇਸ੍ਸਤਿ॥
Natthi ācariyo nāma, adantaṃ ko damessati.
੧੧੮੯.
1189.
‘‘‘ਸਮਤੁਲ੍ਯਾਨਿ ਭੂਤਾਨਿ, ਨਤ੍ਥਿ ਜੇਟ੍ਠਾਪਚਾਯਿਕਾ।
‘‘‘Samatulyāni bhūtāni, natthi jeṭṭhāpacāyikā;
ਨਤ੍ਥਿ ਬਲਂ વੀਰਿਯਂ વਾ, ਕੁਤੋ ਉਟ੍ਠਾਨਪੋਰਿਸਂ।
Natthi balaṃ vīriyaṃ vā, kuto uṭṭhānaporisaṃ;
ਨਿਯਤਾਨਿ ਹਿ ਭੂਤਾਨਿ, ਯਥਾ ਗੋਟવਿਸੋ ਤਥਾ॥
Niyatāni hi bhūtāni, yathā goṭaviso tathā.
੧੧੯੦.
1190.
‘‘‘ਲਦ੍ਧੇਯ੍ਯਂ ਲਭਤੇ ਮਚ੍ਚੋ, ਤਤ੍ਥ ਦਾਨਫਲਂ ਕੁਤੋ।
‘‘‘Laddheyyaṃ labhate macco, tattha dānaphalaṃ kuto;
ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਫਲਂ ਦੇવ, ਅવਸੋ ਦੇવવੀਰਿਯੋ॥
Natthi dānaphalaṃ deva, avaso devavīriyo.
੧੧੯੧.
1191.
‘‘‘ਬਾਲੇਹਿ ਦਾਨਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ, ਪਣ੍ਡਿਤੇਹਿ ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਂ।
‘‘‘Bālehi dānaṃ paññattaṃ, paṇḍitehi paṭicchitaṃ;
ਅવਸਾ ਦੇਨ੍ਤਿ ਧੀਰਾਨਂ, ਬਾਲਾ ਪਣ੍ਡਿਤਮਾਨਿਨੋ॥
Avasā denti dhīrānaṃ, bālā paṇḍitamānino.
੧੧੯੨.
1192.
‘‘‘ਸਤ੍ਤਿਮੇ ਸਸ੍ਸਤਾ ਕਾਯਾ, ਅਚ੍ਛੇਜ੍ਜਾ ਅવਿਕੋਪਿਨੋ।
‘‘‘Sattime sassatā kāyā, acchejjā avikopino;
ਤੇਜੋ ਪਥવੀ ਆਪੋ ਚ, વਾਯੋ ਸੁਖਂ ਦੁਖਞ੍ਚਿਮੇ।
Tejo pathavī āpo ca, vāyo sukhaṃ dukhañcime;
ਜੀવੇ ਚ ਸਤ੍ਤਿਮੇ ਕਾਯਾ, ਯੇਸਂ ਛੇਤ੍ਤਾ ਨ વਿਜ੍ਜਤਿ॥
Jīve ca sattime kāyā, yesaṃ chettā na vijjati.
੧੧੯੩.
1193.
‘‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਹਨ੍ਤਾ વ ਛੇਤ੍ਤਾ વਾ, ਹਞ੍ਞੇ ਯੇવਾਪਿ 41 ਕੋਚਿ ਨਂ।
‘‘‘Natthi hantā va chettā vā, haññe yevāpi 42 koci naṃ;
ਅਨ੍ਤਰੇਨੇવ ਕਾਯਾਨਂ, ਸਤ੍ਥਾਨਿ વੀਤਿવਤ੍ਤਰੇ॥
Antareneva kāyānaṃ, satthāni vītivattare.
੧੧੯੪.
1194.
ਨ ਸੋ ਛਿਨ੍ਦਤਿ ਤੇ ਕਾਯੇ, ਤਤ੍ਥ ਪਾਪਫਲਂ ਕੁਤੋ॥
Na so chindati te kāye, tattha pāpaphalaṃ kuto.
੧੧੯੫.
1195.
‘‘‘ਚੁਲ੍ਲਾਸੀਤਿਮਹਾਕਪ੍ਪੇ, ਸਬ੍ਬੇ ਸੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਸਂਸਰਂ।
‘‘‘Cullāsītimahākappe, sabbe sujjhanti saṃsaraṃ;
ਅਨਾਗਤੇ ਤਮ੍ਹਿ ਕਾਲੇ, ਸਞ੍ਞਤੋਪਿ ਨ ਸੁਜ੍ਝਤਿ॥
Anāgate tamhi kāle, saññatopi na sujjhati.
੧੧੯੬.
1196.
‘‘‘ਚਰਿਤ੍વਾਪਿ ਬਹੁਂ ਭਦ੍ਰਂ, ਨੇવ ਸੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿਨਾਗਤੇ।
‘‘‘Caritvāpi bahuṃ bhadraṃ, neva sujjhantināgate;
ਪਾਪਞ੍ਚੇਪਿ ਬਹੁਂ ਕਤ੍વਾ, ਤਂ ਖਣਂ ਨਾਤਿવਤ੍ਤਰੇ॥
Pāpañcepi bahuṃ katvā, taṃ khaṇaṃ nātivattare.
੧੧੯੭.
1197.
‘‘‘ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਨੋ ਸੁਦ੍ਧਿ, ਕਪ੍ਪਾਨਂ ਚੁਲ੍ਲਸੀਤਿਯਾ।
‘‘‘Anupubbena no suddhi, kappānaṃ cullasītiyā;
ਨਿਯਤਿਂ ਨਾਤਿવਤ੍ਤਾਮ, વੇਲਨ੍ਤਮਿવ ਸਾਗਰੋ’’’॥
Niyatiṃ nātivattāma, velantamiva sāgaro’’’.
੧੧੯੮.
1198.
ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ વਚੋ ਸੁਤ੍વਾ, ਅਲਾਤੋ ਏਤਦਬ੍ਰવਿ।
Kassapassa vaco sutvā, alāto etadabravi;
‘‘ਯਥਾ ਭਦਨ੍ਤੋ ਭਣਤਿ, ਮਯ੍ਹਮ੍ਪੇਤਂવ ਰੁਚ੍ਚਤਿ॥
‘‘Yathā bhadanto bhaṇati, mayhampetaṃva ruccati.
੧੧੯੯.
1199.
‘‘ਅਹਮ੍ਪਿ ਪੁਰਿਮਂ ਜਾਤਿਂ, ਸਰੇ ਸਂਸਰਿਤਤ੍ਤਨੋ।
‘‘Ahampi purimaṃ jātiṃ, sare saṃsaritattano;
ਪਿਙ੍ਗਲੋ ਨਾਮਹਂ ਆਸਿਂ, ਲੁਦ੍ਦੋ ਗੋਘਾਤਕੋ ਪੁਰੇ॥
Piṅgalo nāmahaṃ āsiṃ, luddo goghātako pure.
੧੨੦੦.
1200.
‘‘ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਫੀਤਾਯਂ, ਬਹੁਂ ਪਾਪਂ ਕਤਂ ਮਯਾ।
‘‘Bārāṇasiyaṃ phītāyaṃ, bahuṃ pāpaṃ kataṃ mayā;
ਬਹੂ ਮਯਾ ਹਤਾ ਪਾਣਾ, ਮਹਿਂਸਾ ਸੂਕਰਾ ਅਜਾ॥
Bahū mayā hatā pāṇā, mahiṃsā sūkarā ajā.
੧੨੦੧.
1201.
‘‘ਤਤੋ ਚੁਤੋ ਇਧ ਜਾਤੋ, ਇਦ੍ਧੇ ਸੇਨਾਪਤੀਕੁਲੇ।
‘‘Tato cuto idha jāto, iddhe senāpatīkule;
੧੨੦੨.
1202.
ਉਪੋਸਥਂ ਉਪવਸਨ੍ਤੋ, ਗੁਣਸਨ੍ਤਿਕੁਪਾਗਮਿ॥
Uposathaṃ upavasanto, guṇasantikupāgami.
੧੨੦੩.
1203.
ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ વਚੋ ਸੁਤ੍વਾ, ਅਲਾਤਸ੍ਸ ਚ ਭਾਸਿਤਂ।
Kassapassa vaco sutvā, alātassa ca bhāsitaṃ;
ਪਸ੍ਸਸਨ੍ਤੋ ਮੁਹੁਂ ਉਣ੍ਹਂ, ਰੁਦਂ ਅਸ੍ਸੂਨਿ વਤ੍ਤਯਿ॥
Passasanto muhuṃ uṇhaṃ, rudaṃ assūni vattayi.
੧੨੦੪.
1204.
ਤਮਨੁਪੁਚ੍ਛਿ વੇਦੇਹੋ, ‘‘ਕਿਮਤ੍ਥਂ ਸਮ੍ਮ ਰੋਦਸਿ।
Tamanupucchi vedeho, ‘‘kimatthaṃ samma rodasi;
ਕਿਂ ਤੇ ਸੁਤਂ વਾ ਦਿਟ੍ਠਂ વਾ, ਕਿਂ ਮਂ વੇਦੇਸਿ વੇਦਨਂ’’॥
Kiṃ te sutaṃ vā diṭṭhaṃ vā, kiṃ maṃ vedesi vedanaṃ’’.
੧੨੦੫.
1205.
વੇਦੇਹਸ੍ਸ વਚੋ ਸੁਤ੍વਾ, ਬੀਜਕੋ ਏਤਦਬ੍ਰવਿ।
Vedehassa vaco sutvā, bījako etadabravi;
‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਮੇ વੇਦਨਾ ਦੁਕ੍ਖਾ, ਮਹਾਰਾਜ ਸੁਣੋਹਿ ਮੇ॥
‘‘Natthi me vedanā dukkhā, mahārāja suṇohi me.
੧੨੦੬.
1206.
‘‘ਅਹਮ੍ਪਿ ਪੁਰਿਮਂ ਜਾਤਿਂ, ਸਰਾਮਿ ਸੁਖਮਤ੍ਤਨੋ।
‘‘Ahampi purimaṃ jātiṃ, sarāmi sukhamattano;
ਸਾਕੇਤਾਹਂ ਪੁਰੇ ਆਸਿਂ, ਭਾવਸੇਟ੍ਠਿ ਗੁਣੇ ਰਤੋ॥
Sāketāhaṃ pure āsiṃ, bhāvaseṭṭhi guṇe rato.
੧੨੦੭.
1207.
‘‘ਸਮ੍ਮਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਬ੍ਭਾਨਂ, ਸਂવਿਭਾਗਰਤੋ ਸੁਚਿ।
‘‘Sammato brāhmaṇibbhānaṃ, saṃvibhāgarato suci;
ਨ ਚਾਪਿ ਪਾਪਕਂ ਕਮ੍ਮਂ, ਸਰਾਮਿ ਕਤਮਤ੍ਤਨੋ॥
Na cāpi pāpakaṃ kammaṃ, sarāmi katamattano.
੧੨੦੮.
1208.
‘‘ਤਤੋ ਚੁਤਾਹਂ વੇਦੇਹ, ਇਧ ਜਾਤੋ ਦੁਰਿਤ੍ਥਿਯਾ।
‘‘Tato cutāhaṃ vedeha, idha jāto duritthiyā;
ਗਬ੍ਭਮ੍ਹਿ ਕੁਮ੍ਭਦਾਸਿਯਾ, ਯਤੋ ਜਾਤੋ ਸੁਦੁਗ੍ਗਤੋ॥
Gabbhamhi kumbhadāsiyā, yato jāto suduggato.
੧੨੦੯.
1209.
‘‘ਏવਮ੍ਪਿ ਦੁਗ੍ਗਤੋ ਸਨ੍ਤੋ, ਸਮਚਰਿਯਂ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤੋ।
‘‘Evampi duggato santo, samacariyaṃ adhiṭṭhito;
ਉਪਡ੍ਢਭਾਗਂ ਭਤ੍ਤਸ੍ਸ, ਦਦਾਮਿ ਯੋ ਮੇ ਇਚ੍ਛਤਿ॥
Upaḍḍhabhāgaṃ bhattassa, dadāmi yo me icchati.
੧੨੧੦.
1210.
‘‘ਚਾਤੁਦ੍ਦਸਿਂ ਪਞ੍ਚਦਸਿਂ, ਸਦਾ ਉਪવਸਾਮਹਂ।
‘‘Cātuddasiṃ pañcadasiṃ, sadā upavasāmahaṃ;
੧੨੧੧.
1211.
‘‘ਸਬ੍ਬਮੇવ ਹਿ ਨੂਨੇਤਂ, ਸੁਚਿਣ੍ਣਂ ਭવਤਿ ਨਿਪ੍ਫਲਂ।
‘‘Sabbameva hi nūnetaṃ, suciṇṇaṃ bhavati nipphalaṃ;
ਨਿਰਤ੍ਥਂ ਮਞ੍ਞਿਦਂ ਸੀਲਂ, ਅਲਾਤੋ ਭਾਸਤੀ ਯਥਾ॥
Niratthaṃ maññidaṃ sīlaṃ, alāto bhāsatī yathā.
੧੨੧੨.
1212.
‘‘ਕਲਿਮੇવ ਨੂਨ ਗਣ੍ਹਾਮਿ, ਅਸਿਪ੍ਪੋ ਧੁਤ੍ਤਕੋ ਯਥਾ।
‘‘Kalimeva nūna gaṇhāmi, asippo dhuttako yathā;
ਕਟਂ ਅਲਾਤੋ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਕਿਤવੋਸਿਕ੍ਖਿਤੋ ਯਥਾ॥
Kaṭaṃ alāto gaṇhāti, kitavosikkhito yathā.
੧੨੧੩.
1213.
‘‘ਦ੍વਾਰਂ ਨਪ੍ਪਟਿਪਸ੍ਸਾਮਿ, ਯੇਨ ਗਚ੍ਛਾਮਿ ਸੁਗ੍ਗਤਿਂ।
‘‘Dvāraṃ nappaṭipassāmi, yena gacchāmi suggatiṃ;
ਤਸ੍ਮਾ ਰਾਜ ਪਰੋਦਾਮਿ, ਸੁਤ੍વਾ ਕਸ੍ਸਪਭਾਸਿਤਂ’’॥
Tasmā rāja parodāmi, sutvā kassapabhāsitaṃ’’.
੧੨੧੪.
1214.
ਬੀਜਕਸ੍ਸ વਚੋ ਸੁਤ੍વਾ, ਰਾਜਾ ਅਙ੍ਗਤਿ ਮਬ੍ਰવਿ।
Bījakassa vaco sutvā, rājā aṅgati mabravi;
੧੨੧੫.
1215.
‘‘ਸੁਖਂ વਾ ਯਦਿ વਾ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਨਿਯਤਿਯਾ ਕਿਰ ਲਬ੍ਭਤਿ।
‘‘Sukhaṃ vā yadi vā dukkhaṃ, niyatiyā kira labbhati;
੧੨੧੬.
1216.
‘‘ਅਹਮ੍ਪਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਲ੍ਯਾਣੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਬ੍ਭੇਸੁ ਬ੍ਯਾવਟੋ 55।
‘‘Ahampi pubbe kalyāṇo, brāhmaṇibbhesu byāvaṭo 56;
વੋਹਾਰਮਨੁਸਾਸਨ੍ਤੋ , ਰਤਿਹੀਨੋ ਤਦਨ੍ਤਰਾ’’॥
Vohāramanusāsanto , ratihīno tadantarā’’.
੧੨੧੭.
1217.
‘‘ਪੁਨਪਿ ਭਨ੍ਤੇ ਦਕ੍ਖੇਮੁ, ਸਙ੍ਗਤਿ ਚੇ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ’’।
‘‘Punapi bhante dakkhemu, saṅgati ce bhavissati’’;
ਇਦਂ વਤ੍વਾਨ વੇਦੇਹੋ, ਪਚ੍ਚਗਾ ਸਨਿવੇਸਨਂ॥
Idaṃ vatvāna vedeho, paccagā sanivesanaṃ.
੧੨੧੮.
1218.
ਤਤੋ ਰਤ੍ਯਾ વਿવਸਾਨੇ, ਉਪਟ੍ਠਾਨਮ੍ਹਿ ਅਙ੍ਗਤਿ।
Tato ratyā vivasāne, upaṭṭhānamhi aṅgati;
ਅਮਚ੍ਚੇ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇਤ੍વਾ, ਇਦਂ વਚਨਮਬ੍ਰવਿ॥
Amacce sannipātetvā, idaṃ vacanamabravi.
੧੨੧੯.
1219.
‘‘ਚਨ੍ਦਕੇ ਮੇ વਿਮਾਨਸ੍ਮਿਂ, ਸਦਾ ਕਾਮੇ વਿਧੇਨ੍ਤੁ ਮੇ।
‘‘Candake me vimānasmiṃ, sadā kāme vidhentu me;
ਮਾ ਉਪਗਚ੍ਛੁਂ ਅਤ੍ਥੇਸੁ, ਗੁਯ੍ਹਪ੍ਪਕਾਸਿਯੇਸੁ ਚ॥
Mā upagacchuṃ atthesu, guyhappakāsiyesu ca.
੧੨੨੦.
1220.
‘‘વਿਜਯੋ ਚ ਸੁਨਾਮੋ ਚ, ਸੇਨਾਪਤਿ ਅਲਾਤਕੋ।
‘‘Vijayo ca sunāmo ca, senāpati alātako;
ਏਤੇ ਅਤ੍ਥੇ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤੁ, વੋਹਾਰਕੁਸਲਾ ਤਯੋ’’॥
Ete atthe nisīdantu, vohārakusalā tayo’’.
੧੨੨੧.
1221.
ਇਦਂ વਤ੍વਾਨ વੇਦੇਹੋ, ਕਾਮੇવ ਬਹੁਮਞ੍ਞਥ।
Idaṃ vatvāna vedeho, kāmeva bahumaññatha;
ਨ ਚਾਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਬ੍ਭੇਸੁ, ਅਤ੍ਥੇ ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿ ਬ੍ਯਾવਟੋ॥
Na cāpi brāhmaṇibbhesu, atthe kismiñci byāvaṭo.
੧੨੨੨.
1222.
ਤਤੋ ਦ੍વੇਸਤ੍ਤਰਤ੍ਤਸ੍ਸ, વੇਦੇਹਸ੍ਸਤ੍ਰਜਾ ਪਿਯਾ।
Tato dvesattarattassa, vedehassatrajā piyā;
੧੨੨੩.
1223.
‘ਅਲਙ੍ਕਰੋਥ ਮਂ ਖਿਪ੍ਪਂ, ਸਖਿਯੋ ਚਾਲਙ੍ਕਰੋਨ੍ਤੁ 59 ਮੇ।
‘Alaṅkarotha maṃ khippaṃ, sakhiyo cālaṅkarontu 60 me;
੧੨੨੪.
1224.
ਤਸ੍ਸਾ ਮਾਲ੍ਯਂ ਅਭਿਹਰਿਂਸੁ, ਚਨ੍ਦਨਞ੍ਚ ਮਹਾਰਹਂ।
Tassā mālyaṃ abhihariṃsu, candanañca mahārahaṃ;
ਮਣਿਸਙ੍ਖਮੁਤ੍ਤਾਰਤਨਂ, ਨਾਨਾਰਤ੍ਤੇ ਚ ਅਮ੍ਬਰੇ॥
Maṇisaṅkhamuttāratanaṃ, nānāratte ca ambare.
੧੨੨੫.
1225.
੧੨੨੬.
1226.
ਸਾ ਚ ਸਖਿਮਜ੍ਝਗਤਾ, ਸਬ੍ਬਾਭਰਣਭੂਸਿਤਾ।
Sā ca sakhimajjhagatā, sabbābharaṇabhūsitā;
ਸਤੇਰਤਾ ਅਬ੍ਭਮਿવ, ਚਨ੍ਦਕਂ ਪਾવਿਸੀ ਰੁਚਾ॥
Sateratā abbhamiva, candakaṃ pāvisī rucā.
੧੨੨੭.
1227.
ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ વੇਦੇਹਂ, વਨ੍ਦਿਤ੍વਾ વਿਨਯੇ ਰਤਂ।
Upasaṅkamitvā vedehaṃ, vanditvā vinaye rataṃ;
੧੨੨੮.
1228.
ਤਞ੍ਚ ਦਿਸ੍વਾਨ વੇਦੇਹੋ, ਅਚ੍ਛਰਾਨਂવ ਸਙ੍ਗਮਂ।
Tañca disvāna vedeho, accharānaṃva saṅgamaṃ;
ਰੁਚਂ ਸਖਿਮਜ੍ਝਗਤਂ, ਇਦਂ વਚਨਮਬ੍ਰવਿ॥
Rucaṃ sakhimajjhagataṃ, idaṃ vacanamabravi.
੧੨੨੯.
1229.
‘‘ਕਚ੍ਚਿ ਰਮਸਿ ਪਾਸਾਦੇ, ਅਨ੍ਤੋਪੋਕ੍ਖਰਣਿਂ ਪਤਿ।
‘‘Kacci ramasi pāsāde, antopokkharaṇiṃ pati;
ਕਚ੍ਚਿ ਬਹੁવਿਧਂ ਖਜ੍ਜਂ, ਸਦਾ ਅਭਿਹਰਨ੍ਤਿ ਤੇ॥
Kacci bahuvidhaṃ khajjaṃ, sadā abhiharanti te.
੧੨੩੦.
1230.
‘‘ਕਚ੍ਚਿ ਬਹੁવਿਧਂ ਮਾਲ੍ਯਂ, ਓਚਿਨਿਤ੍વਾ ਕੁਮਾਰਿਯੋ।
‘‘Kacci bahuvidhaṃ mālyaṃ, ocinitvā kumāriyo;
੧੨੩੧.
1231.
‘‘ਕੇਨ વਾ વਿਕਲਂ ਤੁਯ੍ਹਂ, ਕਿਂ ਖਿਪ੍ਪਂ ਆਹਰਨ੍ਤੁ ਤੇ।
‘‘Kena vā vikalaṃ tuyhaṃ, kiṃ khippaṃ āharantu te;
੧੨੩੨.
1232.
વੇਦੇਹਸ੍ਸ વਚੋ ਸੁਤ੍વਾ, ਰੁਚਾ ਪਿਤਰਮਬ੍ਰવਿ।
Vedehassa vaco sutvā, rucā pitaramabravi;
‘‘ਸਬ੍ਬਮੇਤਂ ਮਹਾਰਾਜ, ਲਬ੍ਭਤਿਸ੍ਸਰਸਨ੍ਤਿਕੇ॥
‘‘Sabbametaṃ mahārāja, labbhatissarasantike.
੧੨੩੩.
1233.
‘‘ਸੁવੇ ਪਨ੍ਨਰਸੋ ਦਿਬ੍ਯੋ, ਸਹਸ੍ਸਂ ਆਹਰਨ੍ਤੁ ਮੇ।
‘‘Suve pannaraso dibyo, sahassaṃ āharantu me;
੧੨੩੪.
1234.
ਰੁਚਾਯ વਚਨਂ ਸੁਤ੍વਾ, ਰਾਜਾ ਅਙ੍ਗਤਿ ਮਬ੍ਰવਿ।
Rucāya vacanaṃ sutvā, rājā aṅgati mabravi;
‘‘ਬਹੁਂ વਿਨਾਸਿਤਂ વਿਤ੍ਤਂ, ਨਿਰਤ੍ਥਂ ਅਫਲਂ ਤਯਾ॥
‘‘Bahuṃ vināsitaṃ vittaṃ, niratthaṃ aphalaṃ tayā.
੧੨੩੫.
1235.
‘‘ਉਪੋਸਥੇ વਸਂ ਨਿਚ੍ਚਂ, ਅਨ੍ਨਪਾਨਂ ਨ ਭੁਞ੍ਜਸਿ।
‘‘Uposathe vasaṃ niccaṃ, annapānaṃ na bhuñjasi;
ਨਿਯਤੇਤਂ ਅਭੁਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਪੁਞ੍ਞਂ ਅਭੁਞ੍ਜਤੋ’’॥
Niyatetaṃ abhuttabbaṃ, natthi puññaṃ abhuñjato’’.
੧੨੩੬.
1236.
‘‘ਬੀਜਕੋਪਿ ਹਿ ਸੁਤ੍વਾਨ, ਤਦਾ ਕਸ੍ਸਪਭਾਸਿਤਂ।
‘‘Bījakopi hi sutvāna, tadā kassapabhāsitaṃ;
ਪਸ੍ਸਸਨ੍ਤੋ ਮੁਹੁਂ ਉਣ੍ਹਂ, ਰੁਦਂ ਅਸ੍ਸੂਨਿ વਤ੍ਤਯਿ॥
Passasanto muhuṃ uṇhaṃ, rudaṃ assūni vattayi.
੧੨੩੭.
1237.
ਨਤ੍ਥਿ ਭਦ੍ਦੇ ਪਰੋ ਲੋਕੋ, ਕਿਂ ਨਿਰਤ੍ਥਂ વਿਹਞ੍ਞਸਿ’’॥
Natthi bhadde paro loko, kiṃ niratthaṃ vihaññasi’’.
੧੨੩੮.
1238.
વੇਦੇਹਸ੍ਸ વਚੋ ਸੁਤ੍વਾ, ਰੁਚਾ ਰੁਚਿਰવਣ੍ਣਿਨੀ।
Vedehassa vaco sutvā, rucā ruciravaṇṇinī;
ਜਾਨਂ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਂ ਧਮ੍ਮਂ, ਪਿਤਰਂ ਏਤਦਬ੍ਰવਿ॥
Jānaṃ pubbāparaṃ dhammaṃ, pitaraṃ etadabravi.
੧੨੩੯.
1239.
ਬਾਲੂਪਸੇવੀ ਯੋ ਹੋਤਿ, ਬਾਲੋવ ਸਮਪਜ੍ਜਥ॥
Bālūpasevī yo hoti, bālova samapajjatha.
੧੨੪੦.
1240.
‘‘ਮੂਲ਼੍ਹੋ ਹਿ ਮੂਲ਼੍ਹਮਾਗਮ੍ਮ, ਭਿਯ੍ਯੋ ਮੋਹਂ ਨਿਗਚ੍ਛਤਿ।
‘‘Mūḷho hi mūḷhamāgamma, bhiyyo mohaṃ nigacchati;
ਪਤਿਰੂਪਂ ਅਲਾਤੇਨ, ਬੀਜਕੇਨ ਚ ਮੁਯ੍ਹਿਤੁਂ॥
Patirūpaṃ alātena, bījakena ca muyhituṃ.
੧੨੪੧.
1241.
‘‘ਤ੍વਞ੍ਚ ਦੇવਾਸਿ ਸਪ੍ਪਞ੍ਞੋ, ਧੀਰੋ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਕੋવਿਦੋ।
‘‘Tvañca devāsi sappañño, dhīro atthassa kovido;
ਕਥਂ ਬਾਲੇਹਿ ਸਦਿਸਂ, ਹੀਨਦਿਟ੍ਠਿਂ ਉਪਾਗਮਿ॥
Kathaṃ bālehi sadisaṃ, hīnadiṭṭhiṃ upāgami.
੧੨੪੨.
1242.
‘‘ਸਚੇਪਿ ਸਂਸਾਰਪਥੇਨ ਸੁਜ੍ਝਤਿ, ਨਿਰਤ੍ਥਿਯਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਗੁਣਸ੍ਸ।
‘‘Sacepi saṃsārapathena sujjhati, niratthiyā pabbajjā guṇassa;
ਕੀਟੋવ ਅਗ੍ਗਿਂ ਜਲਿਤਂ ਅਪਾਪਤਂ, ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ ਮੋਹਮੂਲ਼੍ਹੋ 81 ਨਗ੍ਗਭਾવਂ॥
Kīṭova aggiṃ jalitaṃ apāpataṃ, upapajjati mohamūḷho 82 naggabhāvaṃ.
੧੨੪੩.
1243.
‘‘ਸਂਸਾਰਸੁਦ੍ਧੀਤਿ ਪੁਰੇ ਨਿવਿਟ੍ਠਾ, ਕਮ੍ਮਂ વਿਦੂਸੇਨ੍ਤਿ ਬਹੂ ਅਜਾਨਂ 83।
‘‘Saṃsārasuddhīti pure niviṭṭhā, kammaṃ vidūsenti bahū ajānaṃ 84;
ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਲੀ ਦੁਗ੍ਗਹਿਤੋવਅਤ੍ਥਾ 85, ਦੁਮ੍ਮੋ ਚ ਯਾ ਬਲਿਸਾ ਅਮ੍ਬੁਜੋવ॥
Pubbe kalī duggahitovaatthā 86, dummo ca yā balisā ambujova.
੧੨੪੪.
1244.
‘‘ਉਪਮਂ ਤੇ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਮਹਾਰਾਜ ਤવਤ੍ਥਿਯਾ।
‘‘Upamaṃ te karissāmi, mahārāja tavatthiyā;
ਉਪਮਾਯ ਮਿਧੇਕਚ੍ਚੇ, ਅਤ੍ਥਂ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤਾ॥
Upamāya midhekacce, atthaṃ jānanti paṇḍitā.
੧੨੪੫.
1245.
ਅਤਿਭਾਰਂ ਸਮਾਦਾਯ, ਅਣ੍ਣવੇ ਅવਸੀਦਤਿ॥
Atibhāraṃ samādāya, aṇṇave avasīdati.
੧੨੪੬.
1246.
‘‘ਏવਮੇવ ਨਰੋ ਪਾਪਂ, ਥੋਕਂ ਥੋਕਮ੍ਪਿ ਆਚਿਨਂ।
‘‘Evameva naro pāpaṃ, thokaṃ thokampi ācinaṃ;
ਅਤਿਭਾਰਂ ਸਮਾਦਾਯ, ਨਿਰਯੇ ਅવਸੀਦਤਿ॥
Atibhāraṃ samādāya, niraye avasīdati.
੧੨੪੭.
1247.
‘‘ਨ ਤਾવ ਭਾਰੋ ਪਰਿਪੂਰੋ, ਅਲਾਤਸ੍ਸ ਮਹੀਪਤਿ।
‘‘Na tāva bhāro paripūro, alātassa mahīpati;
ਆਚਿਨਾਤਿ ਚ ਤਂ ਪਾਪਂ, ਯੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ ਦੁਗ੍ਗਤਿਂ॥
Ācināti ca taṃ pāpaṃ, yena gacchati duggatiṃ.
੧੨੪੮.
1248.
‘‘ਪੁਬ੍ਬੇવਸ੍ਸ ਕਤਂ ਪੁਞ੍ਞਂ, ਅਲਾਤਸ੍ਸ ਮਹੀਪਤਿ।
‘‘Pubbevassa kataṃ puññaṃ, alātassa mahīpati;
ਤਸ੍ਸੇવ ਦੇવ ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੋ, ਯਞ੍ਚੇਸੋ ਲਭਤੇ ਸੁਖਂ॥
Tasseva deva nissando, yañceso labhate sukhaṃ.
੧੨੪੯.
1249.
‘‘ਖੀਯਤੇ ਚਸ੍ਸ ਤਂ ਪੁਞ੍ਞਂ, ਤਥਾ ਹਿ ਅਗੁਣੇ ਰਤੋ।
‘‘Khīyate cassa taṃ puññaṃ, tathā hi aguṇe rato;
੧੨੫੦.
1250.
‘‘ਤੁਲਾ ਯਥਾ ਪਗ੍ਗਹਿਤਾ, ਓਹਿਤੇ ਤੁਲਮਣ੍ਡਲੇ।
‘‘Tulā yathā paggahitā, ohite tulamaṇḍale;
ਉਨ੍ਨਮੇਤਿ ਤੁਲਾਸੀਸਂ, ਭਾਰੇ ਓਰੋਪਿਤੇ ਸਤਿ॥
Unnameti tulāsīsaṃ, bhāre oropite sati.
੧੨੫੧.
1251.
‘‘ਏવਮੇવ ਨਰੋ ਪੁਞ੍ਞਂ, ਥੋਕਂ ਥੋਕਮ੍ਪਿ ਆਚਿਨਂ।
‘‘Evameva naro puññaṃ, thokaṃ thokampi ācinaṃ;
੧੨੫੨.
1252.
‘‘ਯਮਜ੍ਜ ਬੀਜਕੋ ਦਾਸੋ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਪਸ੍ਸਤਿ ਅਤ੍ਤਨਿ।
‘‘Yamajja bījako dāso, dukkhaṃ passati attani;
੧੨੫੩.
1253.
‘‘ਖੀਯਤੇ ਚਸ੍ਸ ਤਂ ਪਾਪਂ, ਤਥਾ ਹਿ વਿਨਯੇ ਰਤੋ।
‘‘Khīyate cassa taṃ pāpaṃ, tathā hi vinaye rato;
ਕਸ੍ਸਪਞ੍ਚ ਸਮਾਪਜ੍ਜ, ਮਾ ਹੇવੁਪ੍ਪਥਮਾਗਮਾ॥
Kassapañca samāpajja, mā hevuppathamāgamā.
੧੨੫੪.
1254.
‘‘ਯਂ ਯਞ੍ਹਿ ਰਾਜ ਭਜਤਿ, ਸਨ੍ਤਂ વਾ ਯਦਿ વਾ ਅਸਂ।
‘‘Yaṃ yañhi rāja bhajati, santaṃ vā yadi vā asaṃ;
ਸੀਲવਨ੍ਤਂ વਿਸੀਲਂ વਾ, વਸਂ ਤਸ੍ਸੇવ ਗਚ੍ਛਤਿ॥
Sīlavantaṃ visīlaṃ vā, vasaṃ tasseva gacchati.
੧੨੫੫.
1255.
‘‘ਯਾਦਿਸਂ ਕੁਰੁਤੇ ਮਿਤ੍ਤਂ, ਯਾਦਿਸਂ ਚੂਪਸੇવਤਿ।
‘‘Yādisaṃ kurute mittaṃ, yādisaṃ cūpasevati;
੧੨੫੬.
1256.
‘‘ਸੇવਮਾਨੋ ਸੇવਮਾਨਂ, ਸਮ੍ਫੁਟ੍ਠੋ ਸਮ੍ਫੁਸਂ ਪਰਂ।
‘‘Sevamāno sevamānaṃ, samphuṭṭho samphusaṃ paraṃ;
ਸਰੋ ਦਿਦ੍ਧੋ ਕਲਾਪਂવ, ਅਲਿਤ੍ਤਮੁਪਲਿਮ੍ਪਤਿ।
Saro diddho kalāpaṃva, alittamupalimpati;
੧੨੫੭.
1257.
‘‘ਪੂਤਿਮਚ੍ਛਂ ਕੁਸਗ੍ਗੇਨ, ਯੋ ਨਰੋ ਉਪਨਯ੍ਹਤਿ।
‘‘Pūtimacchaṃ kusaggena, yo naro upanayhati;
ਕੁਸਾਪਿ ਪੂਤਿ વਾਯਨ੍ਤਿ, ਏવਂ ਬਾਲੂਪਸੇવਨਾ॥
Kusāpi pūti vāyanti, evaṃ bālūpasevanā.
੧੨੫੮.
1258.
‘‘ਤਗਰਞ੍ਚ ਪਲਾਸੇਨ, ਯੋ ਨਰੋ ਉਪਨਯ੍ਹਤਿ।
‘‘Tagarañca palāsena, yo naro upanayhati;
ਪਤ੍ਤਾਪਿ ਸੁਰਭਿ વਾਯਨ੍ਤਿ, ਏવਂ ਧੀਰੂਪਸੇવਨਾ॥
Pattāpi surabhi vāyanti, evaṃ dhīrūpasevanā.
੧੨੫੯.
1259.
ਅਸਨ੍ਤੇ ਨੋਪਸੇવੇਯ੍ਯ, ਸਨ੍ਤੇ ਸੇવੇਯ੍ਯ ਪਣ੍ਡਿਤੋ।
Asante nopaseveyya, sante seveyya paṇḍito;
ਅਸਨ੍ਤੋ ਨਿਰਯਂ ਨੇਨ੍ਤਿ, ਸਨ੍ਤੋ ਪਾਪੇਨ੍ਤਿ ਸੁਗ੍ਗਤਿਂ’’॥
Asanto nirayaṃ nenti, santo pāpenti suggatiṃ’’.
੧੨੬੦.
1260.
ਅਹਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਸਤ੍ਤ, ਸਰੇ ਸਂਸਰਿਤਤ੍ਤਨੋ।
Ahampi jātiyo satta, sare saṃsaritattano;
ਅਨਾਗਤਾਪਿ ਸਤ੍ਤੇવ, ਯਾ ਗਮਿਸ੍ਸਂ ਇਤੋ ਚੁਤਾ॥
Anāgatāpi satteva, yā gamissaṃ ito cutā.
੧੨੬੧.
1261.
‘‘ਯਾ ਮੇ ਸਾ ਸਤ੍ਤਮੀ ਜਾਤਿ, ਅਹੁ ਪੁਬ੍ਬੇ ਜਨਾਧਿਪ।
‘‘Yā me sā sattamī jāti, ahu pubbe janādhipa;
ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤੋ ਮਗਧੇਸੁ, ਅਹੁਂ ਰਾਜਗਹੇ ਪੁਰੇ॥
Kammāraputto magadhesu, ahuṃ rājagahe pure.
੧੨੬੨.
1262.
‘‘ਪਾਪਂ ਸਹਾਯਮਾਗਮ੍ਮ, ਬਹੁਂ ਪਾਪਂ ਕਤਂ ਮਯਾ।
‘‘Pāpaṃ sahāyamāgamma, bahuṃ pāpaṃ kataṃ mayā;
ਪਰਦਾਰਸ੍ਸ ਹੇਠੇਨ੍ਤੋ, ਚਰਿਮ੍ਹਾ ਅਮਰਾ વਿਯ॥
Paradārassa heṭhento, carimhā amarā viya.
੧੨੬੩.
1263.
‘‘ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਨਿਹਿਤਂ ਅਟ੍ਠਾ, ਭਸ੍ਮਚ੍ਛਨ੍ਨੋવ ਪਾવਕੋ।
‘‘Taṃ kammaṃ nihitaṃ aṭṭhā, bhasmacchannova pāvako;
ਅਥ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਕਮ੍ਮੇਹਿ, ਅਜਾਯਿਂ વਂਸਭੂਮਿਯਂ॥
Atha aññehi kammehi, ajāyiṃ vaṃsabhūmiyaṃ.
੧੨੬੪.
1264.
‘‘ਕੋਸਮ੍ਬਿਯਂ ਸੇਟ੍ਠਿਕੁਲੇ, ਇਦ੍ਧੇ ਫੀਤੇ ਮਹਦ੍ਧਨੇ।
‘‘Kosambiyaṃ seṭṭhikule, iddhe phīte mahaddhane;
ਏਕਪੁਤ੍ਤੋ ਮਹਾਰਾਜ, ਨਿਚ੍ਚਂ ਸਕ੍ਕਤਪੂਜਿਤੋ॥
Ekaputto mahārāja, niccaṃ sakkatapūjito.
੧੨੬੫.
1265.
‘‘ਤਤ੍ਥ ਮਿਤ੍ਤਂ ਅਸੇવਿਸ੍ਸਂ, ਸਹਾਯਂ ਸਾਤવੇ ਰਤਂ।
‘‘Tattha mittaṃ asevissaṃ, sahāyaṃ sātave rataṃ;
ਪਣ੍ਡਿਤਂ ਸੁਤਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ, ਸੋ ਮਂ ਅਤ੍ਥੇ ਨਿવੇਸਯਿ॥
Paṇḍitaṃ sutasampannaṃ, so maṃ atthe nivesayi.
੧੨੬੬.
1266.
‘‘ਚਾਤੁਦ੍ਦਸਿਂ ਪਞ੍ਚਦਸਿਂ, ਬਹੁਂ ਰਤ੍ਤਿਂ ਉਪਾવਸਿਂ।
‘‘Cātuddasiṃ pañcadasiṃ, bahuṃ rattiṃ upāvasiṃ;
ਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਨਿਹਿਤਂ ਅਟ੍ਠਾ, ਨਿਧੀવ ਉਦਕਨ੍ਤਿਕੇ॥
Taṃ kammaṃ nihitaṃ aṭṭhā, nidhīva udakantike.
੧੨੬੭.
1267.
‘‘ਅਥ ਪਾਪਾਨ ਕਮ੍ਮਾਨਂ, ਯਮੇਤਂ ਮਗਧੇ ਕਤਂ।
‘‘Atha pāpāna kammānaṃ, yametaṃ magadhe kataṃ;
ਫਲਂ ਪਰਿਯਾਗ ਮਂ 101 ਪਚ੍ਛਾ, ਭੁਤ੍વਾ ਦੁਟ੍ਠવਿਸਂ ਯਥਾ॥
Phalaṃ pariyāga maṃ 102 pacchā, bhutvā duṭṭhavisaṃ yathā.
੧੨੬੮.
1268.
‘‘ਤਤੋ ਚੁਤਾਹਂ વੇਦੇਹ, ਰੋਰੁવੇ ਨਿਰਯੇ ਚਿਰਂ।
‘‘Tato cutāhaṃ vedeha, roruve niraye ciraṃ;
ਸਕਮ੍ਮੁਨਾ ਅਪਚ੍ਚਿਸ੍ਸਂ, ਤਂ ਸਰਂ ਨ ਸੁਖਂ ਲਭੇ॥
Sakammunā apaccissaṃ, taṃ saraṃ na sukhaṃ labhe.
੧੨੬੯.
1269.
‘‘ਬਹੁવਸ੍ਸਗਣੇ ਤਤ੍ਥ, ਖੇਪਯਿਤ੍વਾ ਬਹੁਂ ਦੁਖਂ।
‘‘Bahuvassagaṇe tattha, khepayitvā bahuṃ dukhaṃ;
੧੨੭੦.
1270.
‘‘ਸਾਤਪੁਤ੍ਤਾ ਮਯਾ વੂਲ਼੍ਹਾ, ਪਿਟ੍ਠਿਯਾ ਚ ਰਥੇਨ ਚ।
‘‘Sātaputtā mayā vūḷhā, piṭṭhiyā ca rathena ca;
ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੋ, ਪਰਦਾਰਗਮਨਸ੍ਸ ਮੇ॥
Tassa kammassa nissando, paradāragamanassa me.
੧੨੭੧.
1271.
‘‘ਤਤੋ ਚੁਤਾਹਂ વੇਦੇਹ, ਕਪਿ ਆਸਿਂ ਬ੍ਰਹਾવਨੇ।
‘‘Tato cutāhaṃ vedeha, kapi āsiṃ brahāvane;
ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੋ, ਪਰਦਾਰਗਮਨਸ੍ਸ ਮੇ॥
Tassa kammassa nissando, paradāragamanassa me.
੧੨੭੨.
1272.
ਨਿਲੁਞ੍ਚਿਤੋ ਜવੋ ਭਦ੍ਰੋ, ਯੋਗ੍ਗਂ વੂਲ਼੍ਹਂ ਚਿਰਂ ਮਯਾ।
Niluñcito javo bhadro, yoggaṃ vūḷhaṃ ciraṃ mayā;
ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੋ, ਪਰਦਾਰਗਮਨਸ੍ਸ ਮੇ॥
Tassa kammassa nissando, paradāragamanassa me.
੧੨੭੩.
1273.
‘‘ਤਤੋ ਚੁਤਾਹਂ વੇਦੇਹ, વਜ੍ਜੀਸੁ ਕੁਲਮਾਗਮਾ।
‘‘Tato cutāhaṃ vedeha, vajjīsu kulamāgamā;
ਨੇવਿਤ੍ਥੀ ਨ ਪੁਮਾ ਆਸਿਂ, ਮਨੁਸ੍ਸਤ੍ਤੇ ਸੁਦੁਲ੍ਲਭੇ।
Nevitthī na pumā āsiṃ, manussatte sudullabhe;
ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੋ, ਪਰਦਾਰਗਮਨਸ੍ਸ ਮੇ॥
Tassa kammassa nissando, paradāragamanassa me.
੧੨੭੪.
1274.
‘‘ਤਤੋ ਚੁਤਾਹਂ વੇਦੇਹ, ਅਜਾਯਿਂ ਨਨ੍ਦਨੇ વਨੇ।
‘‘Tato cutāhaṃ vedeha, ajāyiṃ nandane vane;
੧੨੭੫.
1275.
‘‘વਿਚਿਤ੍ਤવਤ੍ਥਾਭਰਣਾ, ਆਮੁਤ੍ਤਮਣਿਕੁਣ੍ਡਲਾ।
‘‘Vicittavatthābharaṇā, āmuttamaṇikuṇḍalā;
ਕੁਸਲਾ ਨਚ੍ਚਗੀਤਸ੍ਸ, ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਪਰਿਚਾਰਿਕਾ॥
Kusalā naccagītassa, sakkassa paricārikā.
੧੨੭੬.
1276.
‘‘ਤਤ੍ਥ ਠਿਤਾਹਂ વੇਦੇਹ, ਸਰਾਮਿ ਜਾਤਿਯੋ ਇਮਾ।
‘‘Tattha ṭhitāhaṃ vedeha, sarāmi jātiyo imā;
ਅਨਾਗਤਾਪਿ ਸਤ੍ਤੇવ, ਯਾ ਗਮਿਸ੍ਸਂ ਇਤੋ ਚੁਤਾ॥
Anāgatāpi satteva, yā gamissaṃ ito cutā.
੧੨੭੭.
1277.
‘‘ਪਰਿਯਾਗਤਂ ਤਂ ਕੁਸਲਂ, ਯਂ ਮੇ ਕੋਸਮ੍ਬਿਯਂ ਕਤਂ।
‘‘Pariyāgataṃ taṃ kusalaṃ, yaṃ me kosambiyaṃ kataṃ;
ਦੇવੇ ਚੇવ ਮਨੁਸ੍ਸੇ ਚ, ਸਨ੍ਧਾવਿਸ੍ਸਂ ਇਤੋ ਚੁਤਾ॥
Deve ceva manusse ca, sandhāvissaṃ ito cutā.
੧੨੭੮.
1278.
੧੨੭੯.
1279.
‘‘ਸਤ੍ਤਮੀ ਚ ਗਤਿ ਦੇવ, ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕੋ।
‘‘Sattamī ca gati deva, devaputto mahiddhiko;
੧੨੮੦.
1280.
‘‘ਅਜ੍ਜਾਪਿ ਸਨ੍ਤਾਨਮਯਂ, ਮਾਲਂ ਗਨ੍ਥੇਨ੍ਤਿ ਨਨ੍ਦਨੇ।
‘‘Ajjāpi santānamayaṃ, mālaṃ ganthenti nandane;
ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋ ਜવੋ ਨਾਮ, ਯੋ ਮੇ ਮਾਲਂ ਪਟਿਚ੍ਛਤਿ॥
Devaputto javo nāma, yo me mālaṃ paṭicchati.
੧੨੮੧.
1281.
‘‘ਮੁਹੁਤ੍ਤੋ વਿਯ ਸੋ ਦਿਬ੍ਯੋ, ਇਧ વਸ੍ਸਾਨਿ ਸੋਲ਼ਸ।
‘‘Muhutto viya so dibyo, idha vassāni soḷasa;
ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿવੋ ਚ ਸੋ ਦਿਬ੍ਯੋ, ਮਾਨੁਸਿਂ ਸਰਦੋਸਤਂ॥
Rattindivo ca so dibyo, mānusiṃ saradosataṃ.
੧੨੮੨.
1282.
‘‘ਇਤਿ ਕਮ੍ਮਾਨਿ ਅਨ੍વੇਨ੍ਤਿ, ਅਸਙ੍ਖੇਯ੍ਯਾਪਿ ਜਾਤਿਯੋ।
‘‘Iti kammāni anventi, asaṅkheyyāpi jātiyo;
੧੨੮੩.
1283.
‘‘ਯੋ ਇਚ੍ਛੇ ਪੁਰਿਸੋ ਹੋਤੁਂ, ਜਾਤਿਂ ਜਾਤਿਂ 121 ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ।
‘‘Yo icche puriso hotuṃ, jātiṃ jātiṃ 122 punappunaṃ;
ਪਰਦਾਰਂ વਿવਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਧੋਤਪਾਦੋવ ਕਦ੍ਦਮਂ॥
Paradāraṃ vivajjeyya, dhotapādova kaddamaṃ.
੧੨੮੪.
1284.
‘‘ਯਾ ਇਚ੍ਛੇ ਪੁਰਿਸੋ ਹੋਤੁਂ, ਜਾਤਿਂ ਜਾਤਿਂ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ।
‘‘Yā icche puriso hotuṃ, jātiṃ jātiṃ punappunaṃ;
ਸਾਮਿਕਂ ਅਪਚਾਯੇਯ੍ਯ, ਇਨ੍ਦਂવ ਪਰਿਚਾਰਿਕਾ॥
Sāmikaṃ apacāyeyya, indaṃva paricārikā.
੧੨੮੫.
1285.
‘‘ਯੋ ਇਚ੍ਛੇ ਦਿਬ੍ਯਭੋਗਞ੍ਚ, ਦਿਬ੍ਬਮਾਯੁਂ ਯਸਂ ਸੁਖਂ।
‘‘Yo icche dibyabhogañca, dibbamāyuṃ yasaṃ sukhaṃ;
੧੨੮੬.
1286.
‘‘ਕਾਯੇਨ વਾਚਾ ਮਨਸਾ, ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ વਿਚਕ੍ਖਣੋ।
‘‘Kāyena vācā manasā, appamatto vicakkhaṇo;
ਅਤ੍ਤਨੋ ਹੋਤਿ ਅਤ੍ਥਾਯ, ਇਤ੍ਥੀ વਾ ਯਦਿ વਾ ਪੁਮਾ॥
Attano hoti atthāya, itthī vā yadi vā pumā.
੧੨੮੭.
1287.
‘‘ਯੇ ਕੇਚਿਮੇ ਮਾਨੁਜਾ ਜੀવਲੋਕੇ, ਯਸਸ੍ਸਿਨੋ ਸਬ੍ਬਸਮਨ੍ਤਭੋਗਾ।
‘‘Ye kecime mānujā jīvaloke, yasassino sabbasamantabhogā;
ਅਸਂਸਯਂ ਤੇਹਿ ਪੁਰੇ ਸੁਚਿਣ੍ਣਂ, ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਾਸੇ ਪੁਥੁ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾ॥
Asaṃsayaṃ tehi pure suciṇṇaṃ, kammassakāse puthu sabbasattā.
੧੨੮੮.
1288.
‘‘ਇਙ੍ਘਾਨੁਚਿਨ੍ਤੇਸਿ ਸਯਮ੍ਪਿ ਦੇવ, ਕੁਤੋਨਿਦਾਨਾ ਤੇ ਇਮਾ ਜਨਿਨ੍ਦ।
‘‘Iṅghānucintesi sayampi deva, kutonidānā te imā janinda;
ਯਾ ਤੇ ਇਮਾ ਅਚ੍ਛਰਾਸਨ੍ਨਿਕਾਸਾ, ਅਲਙ੍ਕਤਾ ਕਞ੍ਚਨਜਾਲਛਨ੍ਨਾ’’॥
Yā te imā accharāsannikāsā, alaṅkatā kañcanajālachannā’’.
੧੨੮੯.
1289.
ਇਚ੍ਚੇવਂ ਪਿਤਰਂ ਕਞ੍ਞਾ, ਰੁਚਾ ਤੋਸੇਸਿ ਅਙ੍ਗਤਿਂ।
Iccevaṃ pitaraṃ kaññā, rucā tosesi aṅgatiṃ;
ਮੂਲ਼੍ਹਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਮਾਚਿਕ੍ਖਿ, ਧਮ੍ਮਮਕ੍ਖਾਸਿ ਸੁਬ੍ਬਤਾ॥
Mūḷhassa maggamācikkhi, dhammamakkhāsi subbatā.
੧੨੯੦.
1290.
ਅਥਾਗਮਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾ, ਨਾਰਦੋ ਮਾਨੁਸਿਂ ਪਜਂ।
Athāgamā brahmalokā, nārado mānusiṃ pajaṃ;
ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਂ ਅવੇਕ੍ਖਨ੍ਤੋ, ਅਦ੍ਦਾ ਰਾਜਾਨਮਙ੍ਗਤਿਂ॥
Jambudīpaṃ avekkhanto, addā rājānamaṅgatiṃ.
੧੨੯੧.
1291.
ਤਞ੍ਚ ਦਿਸ੍વਾਨਾਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਂ, ਰੁਚਾ ਇਸਿਮવਨ੍ਦਥ॥
Tañca disvānānuppattaṃ, rucā isimavandatha.
੧੨੯੨.
1292.
ਨਾਰਦਂ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ, ਇਦਂ વਚਨਮਬ੍ਰવਿ॥
Nāradaṃ paripucchanto, idaṃ vacanamabravi.
੧੨੯੩.
1293.
‘‘ਕੁਤੋ ਨੁ ਆਗਚ੍ਛਸਿ ਦੇવવਣ੍ਣਿ, ਓਭਾਸਯਂ ਸਬ੍ਬਦਿਸਾ 129 ਚਨ੍ਦਿਮਾવ।
‘‘Kuto nu āgacchasi devavaṇṇi, obhāsayaṃ sabbadisā 130 candimāva;
ਅਕ੍ਖਾਹਿ ਮੇ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਨਾਮਗੋਤ੍ਤਂ, ਕਥਂ ਤਂ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ’’॥
Akkhāhi me pucchito nāmagottaṃ, kathaṃ taṃ jānanti manussaloke’’.
੧੨੯੪.
1294.
‘‘ਅਹਞ੍ਹਿ ਦੇવਤੋ ਇਦਾਨਿ ਏਮਿ, ਓਭਾਸਯਂ ਸਬ੍ਬਦਿਸਾ 131 ਚਨ੍ਦਿਮਾવ।
‘‘Ahañhi devato idāni emi, obhāsayaṃ sabbadisā 132 candimāva;
ਅਕ੍ਖਾਮਿ ਤੇ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ ਨਾਮਗੋਤ੍ਤਂ, ਜਾਨਨ੍ਤਿ ਮਂ ਨਾਰਦੋ ਕਸ੍ਸਪੋ ਚ’’॥
Akkhāmi te pucchito nāmagottaṃ, jānanti maṃ nārado kassapo ca’’.
੧੨੯੫.
1295.
‘‘ਅਚ੍ਛੇਰਰੂਪਂ ਤવ 133 ਯਾਦਿਸਞ੍ਚ, વੇਹਾਯਸਂ ਗਚ੍ਛਸਿ ਤਿਟ੍ਠਸੀ ਚ।
‘‘Accherarūpaṃ tava 134 yādisañca, vehāyasaṃ gacchasi tiṭṭhasī ca;
ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਨਾਰਦ ਏਤਮਤ੍ਥਂ, ਅਥ ਕੇਨ વਣ੍ਣੇਨ ਤવਾਯਮਿਦ੍ਧਿ’’॥
Pucchāmi taṃ nārada etamatthaṃ, atha kena vaṇṇena tavāyamiddhi’’.
੧੨੯੬.
1296.
‘‘ਸਚ੍ਚਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮੋ ਚ ਦਮੋ ਚ ਚਾਗੋ, ਗੁਣਾ ਮਮੇਤੇ ਪਕਤਾ ਪੁਰਾਣਾ।
‘‘Saccañca dhammo ca damo ca cāgo, guṇā mamete pakatā purāṇā;
ਤੇਹੇવ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸੁਸੇવਿਤੇਹਿ, ਮਨੋਜવੋ ਯੇਨ ਕਾਮਂ ਗਤੋਸ੍ਮਿ’’॥
Teheva dhammehi susevitehi, manojavo yena kāmaṃ gatosmi’’.
੧੨੯੭.
1297.
‘‘ਅਚ੍ਛੇਰਮਾਚਿਕ੍ਖਸਿ ਪੁਞ੍ਞਸਿਦ੍ਧਿਂ, ਸਚੇ ਹਿ ਏਤੇਹਿ 135 ਯਥਾ વਦੇਸਿ।
‘‘Accheramācikkhasi puññasiddhiṃ, sace hi etehi 136 yathā vadesi;
ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਨਾਰਦ ਏਤਮਤ੍ਥਂ, ਪੁਟ੍ਠੋ ਚ ਮੇ ਸਾਧੁ વਿਯਾਕਰੋਹਿ’’॥
Pucchāmi taṃ nārada etamatthaṃ, puṭṭho ca me sādhu viyākarohi’’.
੧੨੯੮.
1298.
‘‘ਪੁਚ੍ਛਸ੍ਸੁ ਮਂ ਰਾਜ ਤવੇਸ ਅਤ੍ਥੋ, ਯਂ ਸਂਸਯਂ ਕੁਰੁਸੇ ਭੂਮਿਪਾਲ।
‘‘Pucchassu maṃ rāja tavesa attho, yaṃ saṃsayaṃ kuruse bhūmipāla;
ਅਹਂ ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਂਸਯਤਂ ਗਮੇਮਿ, ਨਯੇਹਿ ਞਾਯੇਹਿ ਚ ਹੇਤੁਭੀ ਚ’’॥
Ahaṃ taṃ nissaṃsayataṃ gamemi, nayehi ñāyehi ca hetubhī ca’’.
੧੨੯੯.
1299.
‘‘ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ ਤਂ ਨਾਰਦ ਏਤਮਤ੍ਥਂ, ਪੁਟ੍ਠੋ ਚ ਮੇ ਨਾਰਦ ਮਾ ਮੁਸਾ ਭਣਿ।
‘‘Pucchāmi taṃ nārada etamatthaṃ, puṭṭho ca me nārada mā musā bhaṇi;
ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਦੇવਾ ਪਿਤਰੋ ਨੁ ਅਤ੍ਥਿ, ਲੋਕੋ ਪਰੋ ਅਤ੍ਥਿ ਜਨੋ ਯਮਾਹੁ’’॥
Atthi nu devā pitaro nu atthi, loko paro atthi jano yamāhu’’.
੧੩੦੦.
1300.
‘‘ਅਤ੍ਥੇવ ਦੇવਾ ਪਿਤਰੋ ਚ ਅਤ੍ਥਿ, ਲੋਕੋ ਪਰੋ ਅਤ੍ਥਿ ਜਨੋ ਯਮਾਹੁ।
‘‘Attheva devā pitaro ca atthi, loko paro atthi jano yamāhu;
ਕਾਮੇਸੁ ਗਿਦ੍ਧਾ ਚ ਨਰਾ ਪਮੂਲ਼੍ਹਾ, ਲੋਕਂ ਪਰਂ ਨ વਿਦੂ ਮੋਹਯੁਤ੍ਤਾ’’॥
Kāmesu giddhā ca narā pamūḷhā, lokaṃ paraṃ na vidū mohayuttā’’.
੧੩੦੧.
1301.
‘‘ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਚੇ ਨਾਰਦ ਸਦ੍ਦਹਾਸਿ, ਨਿવੇਸਨਂ ਪਰਲੋਕੇ ਮਤਾਨਂ।
‘‘Atthīti ce nārada saddahāsi, nivesanaṃ paraloke matānaṃ;
ਇਧੇવ ਮੇ ਪਞ੍ਚ ਸਤਾਨਿ ਦੇਹਿ, ਦਸ੍ਸਾਮਿ ਤੇ ਪਰਲੋਕੇ ਸਹਸ੍ਸਂ’’॥
Idheva me pañca satāni dehi, dassāmi te paraloke sahassaṃ’’.
੧੩੦੨.
1302.
‘‘ਦਜ੍ਜੇਮੁ ਖੋ ਪਞ੍ਚ ਸਤਾਨਿ ਭੋਤੋ, ਜਞ੍ਞਾਮੁ ਚੇ ਸੀਲવਨ੍ਤਂ વਦਞ੍ਞੁਂ 137।
‘‘Dajjemu kho pañca satāni bhoto, jaññāmu ce sīlavantaṃ vadaññuṃ 138;
ਲੁਦ੍ਦਂ ਤਂ ਭੋਨ੍ਤਂ ਨਿਰਯੇ વਸਨ੍ਤਂ, ਕੋ ਚੋਦਯੇ ਪਰਲੋਕੇ ਸਹਸ੍ਸਂ॥
Luddaṃ taṃ bhontaṃ niraye vasantaṃ, ko codaye paraloke sahassaṃ.
੧੩੦੩.
1303.
‘‘ਇਧੇવ ਯੋ ਹੋਤਿ ਅਧਮ੍ਮਸੀਲੋ 139, ਪਾਪਾਚਾਰੋ ਅਲਸੋ ਲੁਦ੍ਦਕਮ੍ਮੋ।
‘‘Idheva yo hoti adhammasīlo 140, pāpācāro alaso luddakammo;
ਨ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਇਣਂ ਦਦਨ੍ਤਿ, ਨ ਹਿ ਆਗਮੋ ਹੋਤਿ ਤਥਾવਿਧਮ੍ਹਾ॥
Na paṇḍitā tasmiṃ iṇaṃ dadanti, na hi āgamo hoti tathāvidhamhā.
੧੩੦੪.
1304.
‘‘ਦਕ੍ਖਞ੍ਚ ਪੋਸਂ ਮਨੁਜਾ વਿਦਿਤ੍વਾ, ਉਟ੍ਠਾਨਕਂ 141 ਸੀਲવਨ੍ਤਂ વਦਞ੍ਞੁਂ।
‘‘Dakkhañca posaṃ manujā viditvā, uṭṭhānakaṃ 142 sīlavantaṃ vadaññuṃ;
ਸਯਮੇવ ਭੋਗੇਹਿ ਨਿਮਨ੍ਤਯਨ੍ਤਿ, ਕਮ੍ਮਂ ਕਰਿਤ੍વਾ ਪੁਨ ਮਾਹਰੇਸਿ’’॥
Sayameva bhogehi nimantayanti, kammaṃ karitvā puna māharesi’’.
੧੩੦੫.
1305.
ਤਂ ਖਜ੍ਜਮਾਨਂ ਨਿਰਯੇ વਸਨ੍ਤਂ, ਕਾਕੇਹਿ ਗਿਜ੍ਝੇਹਿ ਚ ਸੇਨਕੇਹਿ 147।
Taṃ khajjamānaṃ niraye vasantaṃ, kākehi gijjhehi ca senakehi 148;
ਸਞ੍ਛਿਨ੍ਨਗਤ੍ਤਂ ਰੁਹਿਰਂ ਸવਨ੍ਤਂ, ਕੋ ਚੋਦਯੇ ਪਰਲੋਕੇ ਸਹਸ੍ਸਂ॥
Sañchinnagattaṃ ruhiraṃ savantaṃ, ko codaye paraloke sahassaṃ.
੧੩੦੬.
1306.
‘‘ਅਨ੍ਧਂਤਮਂ ਤਤ੍ਥ ਨ ਚਨ੍ਦਸੂਰਿਯਾ, ਨਿਰਯੋ ਸਦਾ ਤੁਮੁਲੋ ਘੋਰਰੂਪੋ।
‘‘Andhaṃtamaṃ tattha na candasūriyā, nirayo sadā tumulo ghorarūpo;
ਸਾ ਨੇવ ਰਤ੍ਤੀ ਨ ਦਿવਾ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਤਥਾવਿਧੇ ਕੋ વਿਚਰੇ ਧਨਤ੍ਥਿਕੋ॥
Sā neva rattī na divā paññāyati, tathāvidhe ko vicare dhanatthiko.
੧੩੦੭.
1307.
‘‘ਸਬਲੋ ਚ ਸਾਮੋ ਚ ਦੁવੇ ਸੁવਾਨਾ, ਪવਦ੍ਧਕਾਯਾ ਬਲਿਨੋ ਮਹਨ੍ਤਾ।
‘‘Sabalo ca sāmo ca duve suvānā, pavaddhakāyā balino mahantā;
ਖਾਦਨ੍ਤਿ ਦਨ੍ਤੇਹਿ ਅਯੋਮਯੇਹਿ, ਇਤੋ ਪਣੁਨ੍ਨਂ ਪਰਲੋਕਪਤ੍ਤਂ 149॥
Khādanti dantehi ayomayehi, ito paṇunnaṃ paralokapattaṃ 150.
੧੩੦੮.
1308.
‘‘ਤਂ ਖਜ੍ਜਮਾਨਂ ਨਿਰਯੇ વਸਨ੍ਤਂ, ਲੁਦ੍ਦੇਹਿ વਾਲ਼ੇਹਿ ਅਘਮ੍ਮਿਗੇਹਿ ਚ।
‘‘Taṃ khajjamānaṃ niraye vasantaṃ, luddehi vāḷehi aghammigehi ca;
ਸਞ੍ਛਿਨ੍ਨਗਤ੍ਤਂ ਰੁਹਿਰਂ ਸવਨ੍ਤਂ, ਕੋ ਚੋਦਯੇ ਪਰਲੋਕੇ ਸਹਸ੍ਸਂ॥
Sañchinnagattaṃ ruhiraṃ savantaṃ, ko codaye paraloke sahassaṃ.
੧੩੦੯.
1309.
‘‘ਉਸੂਹਿ ਸਤ੍ਤੀਹਿ ਚ ਸੁਨਿਸਿਤਾਹਿ, ਹਨਨ੍ਤਿ વਿਜ੍ਝਨ੍ਤਿ ਚ ਪਚ੍ਚਮਿਤ੍ਤਾ 151।
‘‘Usūhi sattīhi ca sunisitāhi, hananti vijjhanti ca paccamittā 152;
ਕਾਲ਼ੂਪਕਾਲ਼ਾ ਨਿਰਯਮ੍ਹਿ ਘੋਰੇ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਨਰਂ ਦੁਕ੍ਕਟਕਮ੍ਮਕਾਰਿਂ॥
Kāḷūpakāḷā nirayamhi ghore, pubbe naraṃ dukkaṭakammakāriṃ.
੧੩੧੦.
1310.
‘‘ਤਂ ਹਞ੍ਞਮਾਨਂ ਨਿਰਯੇ વਜਨ੍ਤਂ, ਕੁਚ੍ਛਿਸ੍ਮਿਂ ਪਸ੍ਸਸ੍ਮਿਂ વਿਪ੍ਫਾਲਿਤੂਦਰਂ।
‘‘Taṃ haññamānaṃ niraye vajantaṃ, kucchismiṃ passasmiṃ vipphālitūdaraṃ;
ਸਞ੍ਛਿਨ੍ਨਗਤ੍ਤਂ ਰੁਹਿਰਂ ਸવਨ੍ਤਂ, ਕੋ ਚੋਦਯੇ ਪਰਲੋਕੇ ਸਹਸ੍ਸਂ॥
Sañchinnagattaṃ ruhiraṃ savantaṃ, ko codaye paraloke sahassaṃ.
੧੩੧੧.
1311.
‘‘ਸਤ੍ਤੀ ਉਸੂ ਤੋਮਰਭਿਣ੍ਡਿવਾਲਾ, વਿવਿਧਾવੁਧਾ વਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਥ ਦੇવਾ।
‘‘Sattī usū tomarabhiṇḍivālā, vividhāvudhā vassanti tattha devā;
ਪਤਨ੍ਤਿ ਅਙ੍ਗਾਰਮਿવਚ੍ਚਿਮਨ੍ਤੋ, ਸਿਲਾਸਨੀ વਸ੍ਸਤਿ ਲੁਦ੍ਦਕਮ੍ਮੇ॥
Patanti aṅgāramivaccimanto, silāsanī vassati luddakamme.
੧੩੧੨.
1312.
‘‘ਉਣ੍ਹੋ ਚ વਾਤੋ ਨਿਰਯਮ੍ਹਿ ਦੁਸ੍ਸਹੋ, ਨ ਤਮ੍ਹਿ ਸੁਖਂ ਲਬ੍ਭਤਿ 153 ਇਤ੍ਤਰਮ੍ਪਿ।
‘‘Uṇho ca vāto nirayamhi dussaho, na tamhi sukhaṃ labbhati 154 ittarampi;
ਤਂ ਤਂ વਿਧਾવਨ੍ਤਮਲੇਨਮਾਤੁਰਂ, ਕੋ ਚੋਦਯੇ ਪਰਲੋਕੇ ਸਹਸ੍ਸਂ॥
Taṃ taṃ vidhāvantamalenamāturaṃ, ko codaye paraloke sahassaṃ.
੧੩੧੩.
1313.
‘‘ਸਨ੍ਧਾવਮਾਨਮ੍ਪਿ 155 ਰਥੇਸੁ ਯੁਤ੍ਤਂ, ਸਜੋਤਿਭੂਤਂ ਪਥવਿਂ ਕਮਨ੍ਤਂ।
‘‘Sandhāvamānampi 156 rathesu yuttaṃ, sajotibhūtaṃ pathaviṃ kamantaṃ;
ਪਤੋਦਲਟ੍ਠੀਹਿ ਸੁਚੋਦਯਨ੍ਤਂ 157, ਕੋ ਚੋਦਯੇ ਪਰਲੋਕੇ ਸਹਸ੍ਸਂ॥
Patodalaṭṭhīhi sucodayantaṃ 158, ko codaye paraloke sahassaṃ.
੧੩੧੪.
1314.
‘‘ਤਮਾਰੁਹਨ੍ਤਂ ਖੁਰਸਞ੍ਚਿਤਂ ਗਿਰਿਂ, વਿਭਿਂਸਨਂ ਪਜ੍ਜਲਿਤਂ ਭਯਾਨਕਂ।
‘‘Tamāruhantaṃ khurasañcitaṃ giriṃ, vibhiṃsanaṃ pajjalitaṃ bhayānakaṃ;
ਸਞ੍ਛਿਨ੍ਨਗਤ੍ਤਂ ਰੁਹਿਰਂ ਸવਨ੍ਤਂ, ਕੋ ਚੋਦਯੇ ਪਰਲੋਕੇ ਸਹਸ੍ਸਂ॥
Sañchinnagattaṃ ruhiraṃ savantaṃ, ko codaye paraloke sahassaṃ.
੧੩੧੫.
1315.
‘‘ਤਮਾਰੁਹਨ੍ਤਂ ਪਬ੍ਬਤਸਨ੍ਨਿਕਾਸਂ, ਅਙ੍ਗਾਰਰਾਸਿਂ ਜਲਿਤਂ ਭਯਾਨਕਂ।
‘‘Tamāruhantaṃ pabbatasannikāsaṃ, aṅgārarāsiṃ jalitaṃ bhayānakaṃ;
ਸੁਦਡ੍ਢਗਤ੍ਤਂ ਕਪਣਂ ਰੁਦਨ੍ਤਂ, ਕੋ ਚੋਦਯੇ ਪਰਲੋਕੇ ਸਹਸ੍ਸਂ॥
Sudaḍḍhagattaṃ kapaṇaṃ rudantaṃ, ko codaye paraloke sahassaṃ.
੧੩੧੬.
1316.
ਅਯੋਮਯੇਹਿ ਤਿਕ੍ਖੇਹਿ, ਨਰਲੋਹਿਤਪਾਯਿਭਿ॥
Ayomayehi tikkhehi, naralohitapāyibhi.
੧੩੧੭.
1317.
‘‘ਤਮਾਰੁਹਨ੍ਤਿ ਨਾਰਿਯੋ, ਨਰਾ ਚ ਪਰਦਾਰਗੂ।
‘‘Tamāruhanti nāriyo, narā ca paradāragū;
ਚੋਦਿਤਾ ਸਤ੍ਤਿਹਤ੍ਥੇਹਿ, ਯਮਨਿਦ੍ਦੇਸਕਾਰਿਭਿ॥
Coditā sattihatthehi, yamaniddesakāribhi.
੧੩੧੮.
1318.
‘‘ਤਮਾਰੁਹਨ੍ਤਂ ਨਿਰਯਂ, ਸਿਮ੍ਬਲਿਂ ਰੁਹਰਿਮਕ੍ਖਿਤਂ।
‘‘Tamāruhantaṃ nirayaṃ, simbaliṃ ruharimakkhitaṃ;
੧੩੧੯.
1319.
‘‘ਪਸ੍ਸਸਨ੍ਤਂ ਮੁਹੁਂ ਉਣ੍ਹਂ, ਪੁਬ੍ਬਕਮ੍ਮਾਪਰਾਧਿਕਂ।
‘‘Passasantaṃ muhuṃ uṇhaṃ, pubbakammāparādhikaṃ;
ਦੁਮਗ੍ਗੇ વਿਤਚਂ ਗਤ੍ਤਂ 163, ਕੋ ਤਂ ਯਾਚੇਯ੍ਯ ਤਂ ਧਨਂ॥
Dumagge vitacaṃ gattaṃ 164, ko taṃ yāceyya taṃ dhanaṃ.
੧੩੨੦.
1320.
‘‘ਅਬ੍ਭਕੂਟਸਮਾ ਉਚ੍ਚਾ, ਅਸਿਪਤ੍ਤਾਚਿਤਾ ਦੁਮਾ।
‘‘Abbhakūṭasamā uccā, asipattācitā dumā;
ਅਯੋਮਯੇਹਿ ਤਿਕ੍ਖੇਹਿ, ਨਰਲੋਹਿਤਪਾਯਿਭਿ॥
Ayomayehi tikkhehi, naralohitapāyibhi.
੧੩੨੧.
1321.
‘‘ਤਮਾਰੁਹਨ੍ਤਂ ਅਸਿਪਤ੍ਤਪਾਦਪਂ, ਅਸੀਹਿ ਤਿਕ੍ਖੇਹਿ ਚ ਛਿਜ੍ਜਮਾਨਂ 165।
‘‘Tamāruhantaṃ asipattapādapaṃ, asīhi tikkhehi ca chijjamānaṃ 166;
ਸਞ੍ਛਿਨ੍ਨਗਤ੍ਤਂ ਰੁਹਿਰਂ ਸવਨ੍ਤਂ, ਕੋ ਚੋਦਯੇ ਪਰਲੋਕੇ ਸਹਸ੍ਸਂ॥
Sañchinnagattaṃ ruhiraṃ savantaṃ, ko codaye paraloke sahassaṃ.
੧੩੨੨.
1322.
ਸਮ੍ਪਤਿਤਂ વੇਤਰਣਿਂ, ਕੋ ਤਂ ਯਾਚੇਯ੍ਯ ਤਂ ਧਨਂ॥
Sampatitaṃ vetaraṇiṃ, ko taṃ yāceyya taṃ dhanaṃ.
੧੩੨੩.
1323.
ਅਯੋਪੋਕ੍ਖਰਸਞ੍ਛਨ੍ਨਾ, ਤਿਕ੍ਖਾ ਪਤ੍ਤੇਹਿ ਸਨ੍ਦਤਿ॥
Ayopokkharasañchannā, tikkhā pattehi sandati.
੧੩੨੪.
1324.
‘‘ਤਤ੍ਥ ਸਞ੍ਛਿਨ੍ਨਗਤ੍ਤਂ ਤਂ, વੁਯ੍ਹਨ੍ਤਂ ਰੁਹਿਰਮਕ੍ਖਿਤਂ।
‘‘Tattha sañchinnagattaṃ taṃ, vuyhantaṃ ruhiramakkhitaṃ;
વੇਤਰਞ੍ਞੇ ਅਨਾਲਮ੍ਬੇ, ਕੋ ਤਂ ਯਾਚੇਯ੍ਯ ਤਂ ਧਨਂ’’॥
Vetaraññe anālambe, ko taṃ yāceyya taṃ dhanaṃ’’.
੧੩੨੫.
1325.
‘‘વੇਧਾਮਿ ਰੁਕ੍ਖੋ વਿਯ ਛਿਜ੍ਜਮਾਨੋ, ਦਿਸਂ ਨ ਜਾਨਾਮਿ ਪਮੂਲ਼੍ਹਸਞ੍ਞੋ।
‘‘Vedhāmi rukkho viya chijjamāno, disaṃ na jānāmi pamūḷhasañño;
ਭਯਾਨੁਤਪ੍ਪਾਮਿ ਮਹਾ ਚ ਮੇ ਭਯਾ, ਸੁਤ੍વਾਨ ਕਥਾ 171 ਤવ ਭਾਸਿਤਾ ਇਸੇ॥
Bhayānutappāmi mahā ca me bhayā, sutvāna kathā 172 tava bhāsitā ise.
੧੩੨੬.
1326.
‘‘ਆਦਿਤ੍ਤੇ વਾਰਿਮਜ੍ਝਂવ, ਦੀਪਂવੋਘੇ ਮਹਣ੍ਣવੇ।
‘‘Āditte vārimajjhaṃva, dīpaṃvoghe mahaṇṇave;
ਅਨ੍ਧਕਾਰੇવ ਪਜ੍ਜੋਤੋ, ਤ੍વਂ ਨੋਸਿ ਸਰਣਂ ਇਸੇ॥
Andhakāreva pajjoto, tvaṃ nosi saraṇaṃ ise.
੧੩੨੭.
1327.
‘‘ਅਤ੍ਥਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਂ ਅਨੁਸਾਸ ਮਂ ਇਸੇ, ਅਤੀਤਮਦ੍ਧਾ ਅਪਰਾਧਿਤਂ ਮਯਾ।
‘‘Atthañca dhammaṃ anusāsa maṃ ise, atītamaddhā aparādhitaṃ mayā;
ਆਚਿਕ੍ਖ ਮੇ ਨਾਰਦ ਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗਂ, ਯਥਾ ਅਹਂ ਨੋ ਨਿਰਯਂ ਪਤੇਯ੍ਯਂ’’॥
Ācikkha me nārada suddhimaggaṃ, yathā ahaṃ no nirayaṃ pateyyaṃ’’.
੧੩੨੮.
1328.
‘‘ਯਥਾ ਅਹੁ ਧਤਰਟ੍ਠੋ ( ) 173, વੇਸ੍ਸਾਮਿਤ੍ਤੋ ਅਟ੍ਠਕੋ ਯਾਮਤਗ੍ਗਿ।
‘‘Yathā ahu dhataraṭṭho ( ) 174, vessāmitto aṭṭhako yāmataggi;
ਉਸਿਨ੍ਦਰੋ ਚਾਪਿ ਸਿવੀ ਚ ਰਾਜਾ, ਪਰਿਚਾਰਕਾ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ॥
Usindaro cāpi sivī ca rājā, paricārakā samaṇabrāhmaṇānaṃ.
੧੩੨੯.
1329.
ਅਧਮ੍ਮਂ ਪਰਿવਜ੍ਜੇਤ੍વਾ, ਧਮ੍ਮਂ ਚਰ ਮਹੀਪਤਿ॥
Adhammaṃ parivajjetvā, dhammaṃ cara mahīpati.
੧੩੩੦.
1330.
‘‘ਅਨ੍ਨਹਤ੍ਥਾ ਚ ਤੇ ਬ੍ਯਮ੍ਹੇ, ਘੋਸਯਨ੍ਤੁ ਪੁਰੇ ਤવ।
‘‘Annahatthā ca te byamhe, ghosayantu pure tava;
ਕੋ ਛਾਤੋ ਕੋ ਚ ਤਸਿਤੋ, ਕੋ ਮਾਲਂ ਕੋ વਿਲੇਪਨਂ।
Ko chāto ko ca tasito, ko mālaṃ ko vilepanaṃ;
ਨਾਨਾਰਤ੍ਤਾਨਂ વਤ੍ਥਾਨਂ, ਕੋ ਨਗ੍ਗੋ ਪਰਿਦਹਿਸ੍ਸਤਿ॥
Nānārattānaṃ vatthānaṃ, ko naggo paridahissati.
੧੩੩੧.
1331.
ਇਤਿ ਸਾਯਞ੍ਚ ਪਾਤੋ ਚ, ਘੋਸਯਨ੍ਤੁ ਪੁਰੇ ਤવ॥
Iti sāyañca pāto ca, ghosayantu pure tava.
੧੩੩੨.
1332.
‘‘ਜਿਣ੍ਣਂ ਪੋਸਂ ਗવਸ੍ਸਞ੍ਚ, ਮਾਸ੍ਸੁ ਯੁਞ੍ਜ ਯਥਾ ਪੁਰੇ।
‘‘Jiṇṇaṃ posaṃ gavassañca, māssu yuñja yathā pure;
ਪਰਿਹਾਰਞ੍ਚ ਦਜ੍ਜਾਸਿ, ਅਧਿਕਾਰਕਤੋ ਬਲੀ॥
Parihārañca dajjāsi, adhikārakato balī.
੧੩੩੩.
1333.
‘‘ਕਾਯੋ ਤੇ ਰਥਸਞ੍ਞਾਤੋ, ਮਨੋਸਾਰਥਿਕੋ ਲਹੁ।
‘‘Kāyo te rathasaññāto, manosārathiko lahu;
ਅવਿਹਿਂਸਾਸਾਰਿਤਕ੍ਖੋ, ਸਂવਿਭਾਗਪਟਿਚ੍ਛਦੋ॥
Avihiṃsāsāritakkho, saṃvibhāgapaṭicchado.
੧੩੩੪.
1334.
‘‘ਪਾਦਸਞ੍ਞਮਨੇਮਿਯੋ, ਹਤ੍ਥਸਞ੍ਞਮਪਕ੍ਖਰੋ।
‘‘Pādasaññamanemiyo, hatthasaññamapakkharo;
ਕੁਚ੍ਛਿਸਞ੍ਞਮਨਬ੍ਭਨ੍ਤੋ, વਾਚਾਸਞ੍ਞਮਕੂਜਨੋ॥
Kucchisaññamanabbhanto, vācāsaññamakūjano.
੧੩੩੫.
1335.
‘‘ਸਚ੍ਚવਾਕ੍ਯਸਮਤ੍ਤਙ੍ਗੋ, ਅਪੇਸੁਞ੍ਞਸੁਸਞ੍ਞਤੋ।
‘‘Saccavākyasamattaṅgo, apesuññasusaññato;
ਗਿਰਾਸਖਿਲਨੇਲਙ੍ਗੋ, ਮਿਤਭਾਣਿਸਿਲੇਸਿਤੋ॥
Girāsakhilanelaṅgo, mitabhāṇisilesito.
੧੩੩੬.
1336.
‘‘ਸਦ੍ਧਾਲੋਭਸੁਸਙ੍ਖਾਰੋ, ਨਿવਾਤਞ੍ਜਲਿਕੁਬ੍ਬਰੋ।
‘‘Saddhālobhasusaṅkhāro, nivātañjalikubbaro;
੧੩੩੭.
1337.
‘‘ਅਕ੍ਕੋਧਨਮਨੁਗ੍ਘਾਤੀ, ਧਮ੍ਮਪਣ੍ਡਰਛਤ੍ਤਕੋ।
‘‘Akkodhanamanugghātī, dhammapaṇḍarachattako;
੧੩੩੮.
1338.
‘‘ਕਾਲਞ੍ਞੁਤਾਚਿਤ੍ਤਸਾਰੋ, વੇਸਾਰਜ੍ਜਤਿਦਣ੍ਡਕੋ।
‘‘Kālaññutācittasāro, vesārajjatidaṇḍako;
੧੩੩੯.
1339.
‘‘ਅਲੀਨਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਥਾਰੋ , વੁਦ੍ਧਿਸੇવੀ ਰਜੋਹਤੋ।
‘‘Alīnacittasanthāro , vuddhisevī rajohato;
ਸਤਿ ਪਤੋਦੋ ਧੀਰਸ੍ਸ, ਧਿਤਿ ਯੋਗੋ ਚ ਰਸ੍ਮਿਯੋ॥
Sati patodo dhīrassa, dhiti yogo ca rasmiyo.
੧੩੪੦.
1340.
ਇਚ੍ਛਾ ਲੋਭੋ ਚ ਕੁਮ੍ਮਗ੍ਗੋ, ਉਜੁਮਗ੍ਗੋ ਚ ਸਂਯਮੋ॥
Icchā lobho ca kummaggo, ujumaggo ca saṃyamo.
੧੩੪੧.
1341.
‘‘ਰੂਪੇ ਸਦ੍ਦੇ ਰਸੇ ਗਨ੍ਧੇ, વਾਹਨਸ੍ਸ ਪਧਾવਤੋ।
‘‘Rūpe sadde rase gandhe, vāhanassa padhāvato;
ਪਞ੍ਞਾ ਆਕੋਟਨੀ ਰਾਜ, ਤਤ੍ਥ ਅਤ੍ਤਾવ ਸਾਰਥਿ॥
Paññā ākoṭanī rāja, tattha attāva sārathi.
੧੩੪੨.
1342.
‘‘ਸਚੇ ਏਤੇਨ ਯਾਨੇਨ, ਸਮਚਰਿਯਾ ਦਲ਼੍ਹਾ ਧਿਤਿ।
‘‘Sace etena yānena, samacariyā daḷhā dhiti;
ਸਬ੍ਬਕਾਮਦੁਹੋ ਰਾਜ, ਨ ਜਾਤੁ ਨਿਰਯਂ વਜੇ’’॥
Sabbakāmaduho rāja, na jātu nirayaṃ vaje’’.
੧੩੪੩.
1343.
‘‘ਅਲਾਤੋ ਦੇવਦਤ੍ਤੋਸਿ, ਸੁਨਾਮੋ ਆਸਿ ਭਦ੍ਦਜਿ।
‘‘Alāto devadattosi, sunāmo āsi bhaddaji;
વਿਜਯੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋਸਿ, ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋਸਿ ਬੀਜਕੋ॥
Vijayo sāriputtosi, moggallānosi bījako.
੧੩੪੪.
1344.
‘‘ਸੁਨਕ੍ਖਤ੍ਤੋ ਲਿਚ੍ਛવਿਪੁਤ੍ਤੋ, ਗੁਣੋ ਆਸਿ ਅਚੇਲਕੋ।
‘‘Sunakkhatto licchaviputto, guṇo āsi acelako;
ਆਨਨ੍ਦੋ ਸਾ ਰੁਚਾ ਆਸਿ, ਯਾ ਰਾਜਾਨਂ ਪਸਾਦਯਿ॥
Ānando sā rucā āsi, yā rājānaṃ pasādayi.
੧੩੪੫.
1345.
‘‘ਊਰੁવੇਲ਼ਕਸ੍ਸਪੋ ਰਾਜਾ, ਪਾਪਦਿਟ੍ਠਿ ਤਦਾ ਅਹੁ।
‘‘Ūruveḷakassapo rājā, pāpadiṭṭhi tadā ahu;
ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ, ਏવਂ ਧਾਰੇਥ ਜਾਤਕ’’ਨ੍ਤਿ॥
Mahābrahmā bodhisatto, evaṃ dhāretha jātaka’’nti.
ਮਹਾਨਾਰਦਕਸ੍ਸਪਜਾਤਕਂ ਅਟ੍ਠਮਂ।
Mahānāradakassapajātakaṃ aṭṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ਜਾਤਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Jātaka-aṭṭhakathā / [੫੪੫] ੮. ਮਹਾਨਾਰਦਕਸ੍ਸਪਜਾਤਕવਣ੍ਣਨਾ • [545] 8. Mahānāradakassapajātakavaṇṇanā