Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya |
૧૦. મહાપદેસસુત્તં
10. Mahāpadesasuttaṃ
૧૮૦. એકં સમયં ભગવા ભોગનગરે વિહરતિ આનન્દચેતિયે 1. તત્ર ખો ભગવા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘ભિક્ખવો’’તિ. ‘‘ભદન્તે’’તિ તે ભિક્ખૂ ભગવતો પચ્ચસ્સોસું. ભગવા એતદવોચ – ‘‘ચત્તારોમે, ભિક્ખવે, મહાપદેસે દેસેસ્સામિ, તં સુણાથ , સાધુકં મનસિ કરોથ; ભાસિસ્સામી’’તિ. ‘‘એવં, ભન્તે’’તિ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો પચ્ચસ્સોસું. ભગવા એતદવોચ –
180. Ekaṃ samayaṃ bhagavā bhoganagare viharati ānandacetiye 2. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca – ‘‘cattārome, bhikkhave, mahāpadese desessāmi, taṃ suṇātha , sādhukaṃ manasi karotha; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘કતમે, ભિક્ખવે, ચત્તારો મહાપદેસા? ઇધ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ એવં વદેય્ય – ‘સમ્મુખા મેતં, આવુસો, ભગવતો સુતં સમ્મુખા પટિગ્ગહિતં – અયં ધમ્મો, અયં વિનયો, ઇદં સત્થુસાસન’ન્તિ. તસ્સ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુનો ભાસિતં નેવ અભિનન્દિતબ્બં નપ્પટિક્કોસિતબ્બં. અનભિનન્દિત્વા અપ્પટિક્કોસિત્વા તાનિ પદબ્યઞ્જનાનિ સાધુકં ઉગ્ગહેત્વા સુત્તે ઓતારેતબ્બાનિ 3, વિનયે સન્દસ્સેતબ્બાનિ. તાનિ ચે સુત્તે ઓતારિયમાનાનિ 4 વિનયે સન્દસ્સિયમાનાનિ ન ચેવ સુત્તે ઓતરન્તિ 5 ન વિનયે સન્દિસ્સન્તિ, નિટ્ઠમેત્થ ગન્તબ્બં – ‘અદ્ધા, ઇદં ન ચેવ તસ્સ ભગવતો વચનં અરહતો સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ; ઇમસ્સ ચ ભિક્ખુનો દુગ્ગહિત’ન્તિ. ઇતિ હેતં 6, ભિક્ખવે, છડ્ડેય્યાથ.
‘‘Katame, bhikkhave, cattāro mahāpadesā? Idha, bhikkhave, bhikkhu evaṃ vadeyya – ‘sammukhā metaṃ, āvuso, bhagavato sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsana’nti. Tassa, bhikkhave, bhikkhuno bhāsitaṃ neva abhinanditabbaṃ nappaṭikkositabbaṃ. Anabhinanditvā appaṭikkositvā tāni padabyañjanāni sādhukaṃ uggahetvā sutte otāretabbāni 7, vinaye sandassetabbāni. Tāni ce sutte otāriyamānāni 8 vinaye sandassiyamānāni na ceva sutte otaranti 9 na vinaye sandissanti, niṭṭhamettha gantabbaṃ – ‘addhā, idaṃ na ceva tassa bhagavato vacanaṃ arahato sammāsambuddhassa; imassa ca bhikkhuno duggahita’nti. Iti hetaṃ 10, bhikkhave, chaḍḍeyyātha.
11 ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ એવં વદેય્ય – ‘સમ્મુખા મેતં, આવુસો, ભગવતો સુતં સમ્મુખા પટિગ્ગહિતં – અયં ધમ્મો, અયં વિનયો, ઇદં સત્થુસાસન’ન્તિ. તસ્સ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુનો ભાસિતં નેવ અભિનન્દિતબ્બં નપ્પટિક્કોસિતબ્બં. અનભિનન્દિત્વા અપ્પટિક્કોસિત્વા તાનિ પદબ્યઞ્જનાનિ સાધુકં ઉગ્ગહેત્વા સુત્તે ઓતારેતબ્બાનિ, વિનયે સન્દસ્સેતબ્બાનિ 12. તાનિ ચે સુત્તે ઓતારિયમાનાનિ વિનયે સન્દસ્સિયમાનાનિ સુત્તે ચેવ ઓતરન્તિ વિનયે ચ સન્દિસ્સન્તિ, નિટ્ઠમેત્થ ગન્તબ્બં – ‘અદ્ધા, ઇદં તસ્સ ભગવતો વચનં અરહતો સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ; ઇમસ્સ ચ ભિક્ખુનો સુગ્ગહિત’ન્તિ. ઇદં, ભિક્ખવે, પઠમં મહાપદેસં ધારેય્યાથ.
13 ‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu evaṃ vadeyya – ‘sammukhā metaṃ, āvuso, bhagavato sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsana’nti. Tassa, bhikkhave, bhikkhuno bhāsitaṃ neva abhinanditabbaṃ nappaṭikkositabbaṃ. Anabhinanditvā appaṭikkositvā tāni padabyañjanāni sādhukaṃ uggahetvā sutte otāretabbāni, vinaye sandassetabbāni 14. Tāni ce sutte otāriyamānāni vinaye sandassiyamānāni sutte ceva otaranti vinaye ca sandissanti, niṭṭhamettha gantabbaṃ – ‘addhā, idaṃ tassa bhagavato vacanaṃ arahato sammāsambuddhassa; imassa ca bhikkhuno suggahita’nti. Idaṃ, bhikkhave, paṭhamaṃ mahāpadesaṃ dhāreyyātha.
‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ એવં વદેય્ય – ‘અસુકસ્મિં નામ આવાસે સઙ્ઘો વિહરતિ સથેરો સપામોક્ખો. તસ્સ મે સઙ્ઘસ્સ સમ્મુખા સુતં સમ્મુખા પટિગ્ગહિતં – અયં ધમ્મો, અયં વિનયો, ઇદં સત્થુસાસન’ન્તિ. તસ્સ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુનો ભાસિતં નેવ અભિનન્દિતબ્બં નપ્પટિક્કોસિતબ્બં. અનભિનન્દિત્વા અપ્પટિક્કોસિત્વા તાનિ પદબ્યઞ્જનાનિ સાધુકં ઉગ્ગહેત્વા સુત્તે ઓતારેતબ્બાનિ, વિનયે સન્દસ્સેતબ્બાનિ. તાનિ ચે સુત્તે ઓતારિયમાનાનિ વિનયે સન્દસ્સિયમાનાનિ ન ચેવ સુત્તે ઓતરન્તિ ન વિનયે સન્દિસ્સન્તિ, નિટ્ઠમેત્થ ગન્તબ્બં – ‘અદ્ધા, ઇદં ન ચેવ તસ્સ ભગવતો વચનં અરહતો સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ ; તસ્સ ચ સઙ્ઘસ્સ દુગ્ગહિત’ન્તિ. ઇતિ હેતં, ભિક્ખવે, છડ્ડેય્યાથ.
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu evaṃ vadeyya – ‘asukasmiṃ nāma āvāse saṅgho viharati sathero sapāmokkho. Tassa me saṅghassa sammukhā sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsana’nti. Tassa, bhikkhave, bhikkhuno bhāsitaṃ neva abhinanditabbaṃ nappaṭikkositabbaṃ. Anabhinanditvā appaṭikkositvā tāni padabyañjanāni sādhukaṃ uggahetvā sutte otāretabbāni, vinaye sandassetabbāni. Tāni ce sutte otāriyamānāni vinaye sandassiyamānāni na ceva sutte otaranti na vinaye sandissanti, niṭṭhamettha gantabbaṃ – ‘addhā, idaṃ na ceva tassa bhagavato vacanaṃ arahato sammāsambuddhassa ; tassa ca saṅghassa duggahita’nti. Iti hetaṃ, bhikkhave, chaḍḍeyyātha.
‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ એવં વદેય્ય – ‘અસુકસ્મિં નામ આવાસે સઙ્ઘો વિહરતિ સથેરો સપામોક્ખો. તસ્સ મે સઙ્ઘસ્સ સમ્મુખા સુતં સમ્મુખા પટિગ્ગહિતં – અયં ધમ્મો, અયં વિનયો, ઇદં સત્થુસાસન’ન્તિ. તસ્સ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુનો ભાસિતં નેવ અભિનન્દિતબ્બં નપ્પટિક્કોસિતબ્બં. અનભિનન્દિત્વા અપ્પટિક્કોસિત્વા તાનિ પદબ્યઞ્જનાનિ સાધુકં ઉગ્ગહેત્વા સુત્તે ઓતારેતબ્બાનિ, વિનયે સન્દસ્સેતબ્બાનિ. તાનિ ચે સુત્તે ઓતારિયમાનાનિ, વિનયે સન્દસ્સિયમાનાનિ સુત્તે ચેવ ઓતરન્તિ વિનયે ચ સન્દિસ્સન્તિ, નિટ્ઠમેત્થ ગન્તબ્બં – ‘અદ્ધા, ઇદં તસ્સ ભગવતો વચનં અરહતો સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ; તસ્સ ચ સઙ્ઘસ્સ સુગ્ગહિત’ન્તિ. ઇદં, ભિક્ખવે, દુતિયં મહાપદેસં ધારેય્યાથ.
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu evaṃ vadeyya – ‘asukasmiṃ nāma āvāse saṅgho viharati sathero sapāmokkho. Tassa me saṅghassa sammukhā sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsana’nti. Tassa, bhikkhave, bhikkhuno bhāsitaṃ neva abhinanditabbaṃ nappaṭikkositabbaṃ. Anabhinanditvā appaṭikkositvā tāni padabyañjanāni sādhukaṃ uggahetvā sutte otāretabbāni, vinaye sandassetabbāni. Tāni ce sutte otāriyamānāni, vinaye sandassiyamānāni sutte ceva otaranti vinaye ca sandissanti, niṭṭhamettha gantabbaṃ – ‘addhā, idaṃ tassa bhagavato vacanaṃ arahato sammāsambuddhassa; tassa ca saṅghassa suggahita’nti. Idaṃ, bhikkhave, dutiyaṃ mahāpadesaṃ dhāreyyātha.
‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ એવં વદેય્ય – ‘અસુકસ્મિં નામ આવાસે સમ્બહુલા થેરા ભિક્ખૂ વિહરન્તિ બહુસ્સુતા આગતાગમા ધમ્મધરા વિનયધરા માતિકાધરા. તેસં મે થેરાનં સમ્મુખા સુતં સમ્મુખા પટિગ્ગહિતં – અયં ધમ્મો, અયં વિનયો, ઇદં સત્થુસાસન’ન્તિ. તસ્સ, ભિક્ખવે , ભિક્ખુનો ભાસિતં નેવ અભિનન્દિતબ્બં નપ્પટિક્કોસિતબ્બં. અનભિનન્દિત્વા અપ્પટિક્કોસિત્વા તાનિ પદબ્યઞ્જનાનિ સાધુકં ઉગ્ગહેત્વા સુત્તે ઓતારેતબ્બાનિ, વિનયે સન્દસ્સેતબ્બાનિ. તાનિ ચે સુત્તે ઓતારિયમાનાનિ વિનયે સન્દસ્સિયમાનાનિ ન ચેવ સુત્તે ઓતરન્તિ ન વિનયે સન્દિસ્સન્તિ, નિટ્ઠમેત્થ ગન્તબ્બં – ‘અદ્ધા, ઇદં ન ચેવ તસ્સ ભગવતો વચનં અરહતો સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ; તેસઞ્ચ થેરાનં દુગ્ગહિત’ન્તિ. ઇતિ હેતં, ભિક્ખવે, છડ્ડેય્યાથ.
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu evaṃ vadeyya – ‘asukasmiṃ nāma āvāse sambahulā therā bhikkhū viharanti bahussutā āgatāgamā dhammadharā vinayadharā mātikādharā. Tesaṃ me therānaṃ sammukhā sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsana’nti. Tassa, bhikkhave , bhikkhuno bhāsitaṃ neva abhinanditabbaṃ nappaṭikkositabbaṃ. Anabhinanditvā appaṭikkositvā tāni padabyañjanāni sādhukaṃ uggahetvā sutte otāretabbāni, vinaye sandassetabbāni. Tāni ce sutte otāriyamānāni vinaye sandassiyamānāni na ceva sutte otaranti na vinaye sandissanti, niṭṭhamettha gantabbaṃ – ‘addhā, idaṃ na ceva tassa bhagavato vacanaṃ arahato sammāsambuddhassa; tesañca therānaṃ duggahita’nti. Iti hetaṃ, bhikkhave, chaḍḍeyyātha.
‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ એવં વદેય્ય – ‘અસુકસ્મિં નામ આવાસે સમ્બહુલા થેરા ભિક્ખૂ વિહરન્તિ બહુસ્સુતા આગતાગમા ધમ્મધરા વિનયધરા માતિકાધરા. તેસં મે થેરાનં સમ્મુખા સુતં સમ્મુખા પટિગ્ગહિતં – અયં ધમ્મો, અયં વિનયો, ઇદં સત્થુસાસન’ન્તિ. તસ્સ, ભિક્ખવે , ભિક્ખુનો ભાસિતં નેવ અભિનન્દિતબ્બં નપ્પટિક્કોસિતબ્બં. અનભિનન્દિત્વા અપ્પટિક્કોસિત્વા તાનિ પદબ્યઞ્જનાનિ સાધુકં ઉગ્ગહેત્વા સુત્તે ઓતારેતબ્બાનિ, વિનયે સન્દસ્સેતબ્બાનિ. તાનિ ચે સુત્તે ઓતારિયમાનાનિ વિનયે સન્દસ્સિયમાનાનિ સુત્તે ચેવ ઓતરન્તિ વિનયે ચ સન્દિસ્સન્તિ, નિટ્ઠમેત્થ ગન્તબ્બં – ‘અદ્ધા, ઇદં તસ્સ ભગવતો વચનં અરહતો સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ; તેસઞ્ચ થેરાનં સુગ્ગહિત’ન્તિ. ઇદં, ભિક્ખવે, તતિયં મહાપદેસં ધારેય્યાથ.
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu evaṃ vadeyya – ‘asukasmiṃ nāma āvāse sambahulā therā bhikkhū viharanti bahussutā āgatāgamā dhammadharā vinayadharā mātikādharā. Tesaṃ me therānaṃ sammukhā sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsana’nti. Tassa, bhikkhave , bhikkhuno bhāsitaṃ neva abhinanditabbaṃ nappaṭikkositabbaṃ. Anabhinanditvā appaṭikkositvā tāni padabyañjanāni sādhukaṃ uggahetvā sutte otāretabbāni, vinaye sandassetabbāni. Tāni ce sutte otāriyamānāni vinaye sandassiyamānāni sutte ceva otaranti vinaye ca sandissanti, niṭṭhamettha gantabbaṃ – ‘addhā, idaṃ tassa bhagavato vacanaṃ arahato sammāsambuddhassa; tesañca therānaṃ suggahita’nti. Idaṃ, bhikkhave, tatiyaṃ mahāpadesaṃ dhāreyyātha.
‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ એવં વદેય્ય – ‘અસુકસ્મિં નામ આવાસે એકો થેરો ભિક્ખુ વિહરતિ બહુસ્સુતો આગતાગમો ધમ્મધરો વિનયધરો માતિકાધરો. તસ્સ મે થેરસ્સ સમ્મુખા સુતં સમ્મુખા પટિગ્ગહિતં – અયં ધમ્મો, અયં વિનયો, ઇદં સત્થુસાસન’ન્તિ. તસ્સ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુનો ભાસિતં નેવ અભિનન્દિતબ્બં નપ્પટિક્કોસિતબ્બં. અનભિનન્દિત્વા અપ્પટિક્કોસિત્વા તાનિ પદબ્યઞ્જનાનિ સાધુકં ઉગ્ગહેત્વા સુત્તે ઓતારેતબ્બાનિ, વિનયે સન્દસ્સેતબ્બાનિ. તાનિ ચે સુત્તે ઓતારિયમાનાનિ વિનયે સન્દસ્સિયમાનાનિ ન ચેવ સુત્તે ઓતરન્તિ ન વિનયે સન્દિસ્સન્તિ, નિટ્ઠમેત્થ ગન્તબ્બં – ‘અદ્ધા, ઇદં ન ચેવ તસ્સ ભગવતો વચનં અરહતો સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ; તસ્સ ચ થેરસ્સ દુગ્ગહિત’ન્તિ. ઇતિ હેતં, ભિક્ખવે, છડ્ડેય્યાથ.
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu evaṃ vadeyya – ‘asukasmiṃ nāma āvāse eko thero bhikkhu viharati bahussuto āgatāgamo dhammadharo vinayadharo mātikādharo. Tassa me therassa sammukhā sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsana’nti. Tassa, bhikkhave, bhikkhuno bhāsitaṃ neva abhinanditabbaṃ nappaṭikkositabbaṃ. Anabhinanditvā appaṭikkositvā tāni padabyañjanāni sādhukaṃ uggahetvā sutte otāretabbāni, vinaye sandassetabbāni. Tāni ce sutte otāriyamānāni vinaye sandassiyamānāni na ceva sutte otaranti na vinaye sandissanti, niṭṭhamettha gantabbaṃ – ‘addhā, idaṃ na ceva tassa bhagavato vacanaṃ arahato sammāsambuddhassa; tassa ca therassa duggahita’nti. Iti hetaṃ, bhikkhave, chaḍḍeyyātha.
‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ એવં વદેય્ય – ‘અસુકસ્મિં નામ આવાસે એકો થેરો ભિક્ખુ વિહરતિ બહુસ્સુતો આગતાગમો ધમ્મધરો વિનયધરો માતિકાધરો. તસ્સ મે થેરસ્સ સમ્મુખા સુતં સમ્મુખા પટિગ્ગહિતં – અયં ધમ્મો, અયં વિનયો, ઇદં સત્થુસાસન’ન્તિ. તસ્સ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુનો ભાસિતં નેવ અભિનન્દિતબ્બં નપ્પટિક્કોસિતબ્બં. અનભિનન્દિત્વા અપ્પટિક્કોસિત્વા તાનિ પદબ્યઞ્જનાનિ સાધુકં ઉગ્ગહેત્વા સુત્તે ઓતારેતબ્બાનિ, વિનયે સન્દસ્સેતબ્બાનિ. તાનિ ચે સુત્તે ઓતારિયમાનાનિ વિનયે સન્દસ્સિયમાનાનિ સુત્તે ચેવ ઓતરન્તિ વિનયે ચ સન્દિસ્સન્તિ, નિટ્ઠમેત્થ ગન્તબ્બં – ‘અદ્ધા, ઇદં તસ્સ ભગવતો વચનં અરહતો સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ; તસ્સ ચ થેરસ્સ સુગ્ગહિત’ન્તિ. ઇદં, ભિક્ખવે, ચતુત્થં મહાપદેસં ધારેય્યાથ. ઇમે ખો, ભિક્ખવે, ચત્તારો મહાપદેસા’’તિ. દસમં.
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu evaṃ vadeyya – ‘asukasmiṃ nāma āvāse eko thero bhikkhu viharati bahussuto āgatāgamo dhammadharo vinayadharo mātikādharo. Tassa me therassa sammukhā sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsana’nti. Tassa, bhikkhave, bhikkhuno bhāsitaṃ neva abhinanditabbaṃ nappaṭikkositabbaṃ. Anabhinanditvā appaṭikkositvā tāni padabyañjanāni sādhukaṃ uggahetvā sutte otāretabbāni, vinaye sandassetabbāni. Tāni ce sutte otāriyamānāni vinaye sandassiyamānāni sutte ceva otaranti vinaye ca sandissanti, niṭṭhamettha gantabbaṃ – ‘addhā, idaṃ tassa bhagavato vacanaṃ arahato sammāsambuddhassa; tassa ca therassa suggahita’nti. Idaṃ, bhikkhave, catutthaṃ mahāpadesaṃ dhāreyyātha. Ime kho, bhikkhave, cattāro mahāpadesā’’ti. Dasamaṃ.
સઞ્ચેતનિયવગ્ગો તતિયો.
Sañcetaniyavaggo tatiyo.
તસ્સુદ્દાનં –
Tassuddānaṃ –
ચેતના વિભત્તિ કોટ્ઠિકો, આનન્દો ઉપવાણપઞ્ચમં;
Cetanā vibhatti koṭṭhiko, ānando upavāṇapañcamaṃ;
આયાચન-રાહુલ-જમ્બાલી, નિબ્બાનં મહાપદેસેનાતિ.
Āyācana-rāhula-jambālī, nibbānaṃ mahāpadesenāti.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ૧૦. મહાપદેસસુત્તવણ્ણના • 10. Mahāpadesasuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ૧૦. મહાપદેસસુત્તવણ્ણના • 10. Mahāpadesasuttavaṇṇanā