Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / ཛཱཏཀ-ཨཊྛཀཐཱ • Jātaka-aṭṭhakathā

    [༤༧༢] ༩. མཧཱཔདུམཛཱཏཀཝཎྞནཱ

    [472] 9. Mahāpadumajātakavaṇṇanā

    ནཱདཊྛཱ པརཏོ དོསནྟི ཨིདཾ སཏྠཱ ཛེཏཝནེ ཝིཧརནྟོ ཙིཉྩམཱཎཝིཀཾ ཨཱརབྦྷ ཀཐེསི། པཋམབོདྷིཡཉྷི དསབལསྶ པུཐུབྷཱུཏེསུ སཱཝཀེསུ ཨཔརིམཱཎེསུ དེཝམནུསྶེསུ ཨརིཡབྷཱུམིཾ ཨོཀྐནྟེསུ པཏྠཊེསུ གུཎསམུདཡེསུ མཧཱལཱབྷསཀྐཱརོ ཨུདཔཱདི། ཏིཏྠིཡཱ སཱུརིཡུགྒམནེ ཁཛྫོཔནཀསདིསཱ ཨཧེསུཾ ཧཏལཱབྷསཀྐཱརཱ། ཏེ ཨནྟརཝཱིཐིཡཾ ཋཏྭཱ ‘‘ཀིཾ སམཎོ གོཏམོཝ བུདྡྷོ, མཡམྤི བུདྡྷཱ, ཀིཾ ཏསྶེཝ དིནྣཾ མཧཔྥལཾ, ཨམྷཱཀམྤི དིནྣཾ མཧཔྥལམེཝ, ཨམྷཱཀམྤི དེཐ ཀརོཐཱ’’ཏི ཨེཝཾ མནུསྶེ ཝིཉྙཱཔེནྟཱཔི ལཱབྷསཀྐཱརཾ ཨལབྷནྟཱ རཧོ སནྣིཔཏིཏྭཱ ‘‘ཀེན ནུ ཁོ ཨུཔཱཡེན སམཎསྶ གོཏམསྶ མནུསྶཱནཾ ཨནྟརེ ཨཝཎྞཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ ལཱབྷསཀྐཱརཾ ནཱསེཡྻཱམཱ’’ཏི མནྟཡིཾསུ། ཏདཱ སཱཝཏྠིཡཾ ཙིཉྩམཱཎཝིཀཱ ནཱམེཀཱ པརིབྦཱཛིཀཱ ཨུཏྟམརཱུཔདྷརཱ སོབྷགྒཔྤཏྟཱ དེཝཙྪརཱ ཝིཡ། ཏསྶཱ སརཱིརཏོ རསྨིཡོ ནིཙྪརནྟི། ཨཐེཀོ ཁརམནྟཱི ཨེཝམཱཧ – ‘‘ཙིཉྩམཱཎཝིཀཾ པཊིཙྩ སམཎསྶ གོཏམསྶ ཨཝཎྞཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ ལཱབྷསཀྐཱརཾ ནཱསེསྶཱམཱ’’ཏི། ཏེ ‘‘ཨཏྠེསོ ཨུཔཱཡོ’’ཏི སམྤཊིཙྪིཾསུ། ཨཐ སཱ ཏིཏྠིཡཱརཱམཾ གནྟྭཱ ཝནྡིཏྭཱ ཨཊྛཱསི, ཏིཏྠིཡཱ ཏཱཡ སདྡྷིཾ ན ཀཐེསུཾ། སཱ ‘‘ཀོ ནུ ཁོ མེ དོསོ’’ཏི ཡཱཝཏཏིཡཾ ‘‘ཝནྡཱམི ཨཡྻཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘ཨཡྻཱ, ཀོ ནུ ཁོ མེ དོསོ, ཀིཾ མཡཱ སདྡྷིཾ ན ཀཐེཐཱ’’ཏི ཨཱཧ། ‘‘བྷགིནི, སམཎཾ གོཏམཾ ཨམྷེ ཝིཧེཋེནྟཾ ཧཏལཱབྷསཀྐཱརེ ཀཏྭཱ ཝིཙརནྟཾ ན ཛཱནཱསཱི’’ཏི། ‘‘ནཱཧཾ ཛཱནཱམི ཨཡྻཱ, མཡཱ ཀིཾ པནེཏྠ ཀཏྟབྦནྟི། སཙེ ཏྭཾ བྷགིནི, ཨམྷཱཀཾ སུཁམིཙྪསི, ཨཏྟཱནཾ པཊིཙྩ སམཎསྶྶ གོཏམསྶ ཨཝཎྞཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ ལཱབྷསཀྐཱརཾ ནཱསེཧཱི’’ཏི།

    Nādaṭṭhāparato dosanti idaṃ satthā jetavane viharanto ciñcamāṇavikaṃ ārabbha kathesi. Paṭhamabodhiyañhi dasabalassa puthubhūtesu sāvakesu aparimāṇesu devamanussesu ariyabhūmiṃ okkantesu patthaṭesu guṇasamudayesu mahālābhasakkāro udapādi. Titthiyā sūriyuggamane khajjopanakasadisā ahesuṃ hatalābhasakkārā. Te antaravīthiyaṃ ṭhatvā ‘‘kiṃ samaṇo gotamova buddho, mayampi buddhā, kiṃ tasseva dinnaṃ mahapphalaṃ, amhākampi dinnaṃ mahapphalameva, amhākampi detha karothā’’ti evaṃ manusse viññāpentāpi lābhasakkāraṃ alabhantā raho sannipatitvā ‘‘kena nu kho upāyena samaṇassa gotamassa manussānaṃ antare avaṇṇaṃ uppādetvā lābhasakkāraṃ nāseyyāmā’’ti mantayiṃsu. Tadā sāvatthiyaṃ ciñcamāṇavikā nāmekā paribbājikā uttamarūpadharā sobhaggappattā devaccharā viya. Tassā sarīrato rasmiyo niccharanti. Atheko kharamantī evamāha – ‘‘ciñcamāṇavikaṃ paṭicca samaṇassa gotamassa avaṇṇaṃ uppādetvā lābhasakkāraṃ nāsessāmā’’ti. Te ‘‘attheso upāyo’’ti sampaṭicchiṃsu. Atha sā titthiyārāmaṃ gantvā vanditvā aṭṭhāsi, titthiyā tāya saddhiṃ na kathesuṃ. Sā ‘‘ko nu kho me doso’’ti yāvatatiyaṃ ‘‘vandāmi ayyā’’ti vatvā ‘‘ayyā, ko nu kho me doso, kiṃ mayā saddhiṃ na kathethā’’ti āha. ‘‘Bhagini, samaṇaṃ gotamaṃ amhe viheṭhentaṃ hatalābhasakkāre katvā vicarantaṃ na jānāsī’’ti. ‘‘Nāhaṃ jānāmi ayyā, mayā kiṃ panettha kattabbanti. Sace tvaṃ bhagini, amhākaṃ sukhamicchasi, attānaṃ paṭicca samaṇasssa gotamassa avaṇṇaṃ uppādetvā lābhasakkāraṃ nāsehī’’ti.

    སཱ ‘‘སཱདྷུ ཨཡྻཱ, མཡ྄ཧམེཝེསོ བྷཱརོ, མཱ ཙིནྟཡིཏྠཱ’’ཏི ཝཏྭཱ པཀྐམིཏྭཱ ཨིཏྠིམཱཡཱསུ ཀུསལཏཱཡ ཏཏོ པཊྛཱཡ སཱཝཏྠིཝཱསཱིནཾ དྷམྨཀཐཾ སུཏྭཱ ཛེཏཝནཱ ནིཀྑམནསམཡེ ཨིནྡགོཔཀཝཎྞཾ པཊཾ པཱརུཔིཏྭཱ གནྡྷམཱལཱདིཧཏྠཱ ཛེཏཝནཱབྷིམུཁཱི གཙྪནྟཱི ‘‘ཨིམཱཡ ཝེལཱཡ ཀུཧིཾ གཙྪསཱི’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘ཀིཾ ཏུམྷཱཀཾ མམ གམནཊྛཱནེནཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ཛེཏཝནསམཱིཔེ ཏིཏྠིཡཱརཱམེ ཝསིཏྭཱ པཱཏོཝ ‘‘ཨགྒཝནྡནཾ ཝནྡིསྶཱམཱ’’ཏི ནགརཱ ནིཀྑམནྟེ ཨུཔཱསཀཛནེ ཛེཏཝནེ ཝུཏྠཱ ཝིཡ ཧུཏྭཱ ནགརཾ པཝིསཏི། ‘‘ཀུཧིཾ ཝུཏྠཱསཱི’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘ཀིཾ ཏུམྷཱཀཾ མམ ཝུཏྠཊྛཱནེནཱ’’ཏི ཝཏྭཱ མཱསཌྜྷམཱསཙྩཡེན པུཙྪིཡམཱནཱ ‘‘ཛེཏཝནེ སམཎེན གོཏམེན སདྡྷིཾ ཨེཀགནྡྷཀུཊིཡཱ ཝུཏྠཱམྷཱི’’ཏི ཨཱཧ། པུཐུཛྫནཱནཾ ‘‘སཙྩཾ ནུ ཁོ ཨེཏཾ, ནོ’’ཏི ཀངྑཾ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ ཏེམཱསཙཏུམཱསཙྩཡེན པིལོཏིཀཱཧི ཨུདརཾ ཝེཋེཏྭཱ གབྦྷིནིཝཎྞཾ དསྶེཏྭཱ ཨུཔརི རཏྟཔཊཾ པཱརུཔིཏྭཱ ‘‘སམཎཾ གོཏམཾ པཊིཙྩ གབྦྷོ མེ ལདྡྷོ’’ཏི ཨནྡྷབཱལེ གཱཧཱཔེཏྭཱ ཨཊྛནཝམཱསཙྩཡེན ཨུདརེ དཱརུམཎྜལིཀཾ བནྡྷིཏྭཱ ཨུཔརི རཏྟཔཊཾ པཱརུཔིཏྭཱ ཧཏྠཔཱདཔིཊྛིཡོ གོཧནུཀེན ཀོཊྚཱཔེཏྭཱ ཨུསྶདེ དསྶེཏྭཱ ཀིལནྟིནྡྲིཡཱ ཧུཏྭཱ སཱཡནྷསམཡེ ཏཐཱགཏེ ཨལངྐཏདྷམྨཱསནེ ནིསཱིདིཏྭཱ དྷམྨཾ དེསེནྟེ དྷམྨསབྷཾ གནྟྭཱ ཏཐཱགཏསྶ པུརཏོ ཋཏྭཱ ‘‘མཧཱསམཎ, མཧཱཛནསྶ ཏཱཝ དྷམྨཾ དེསེསི, མདྷུརོ ཏེ སདྡོ, སུཕུསིཏཾ དནྟཱཝརཎཾ, ཨཧཾ པན ཏཾ པཊིཙྩ གབྦྷཾ ལབྷིཏྭཱ པརིཔུཎྞགབྦྷཱ ཛཱཏཱ, ནེཝ མེ སཱུཏིགྷརཾ ཛཱནཱསི, ན སཔྤིཏེལཱདཱིནི, སཡཾ ཨཀརོནྟོ ཨུཔཊྛཱཀཱནམྤི ཨཉྙཏརཾ ཀོསལརཱཛཱནཾ ཝཱ ཨནཱཐཔིཎྜིཀཾ ཝཱ ཝིསཱཁཾ ཨུཔཱསིཀཾ ཝཱ ‘‘ཨིམིསྶཱ ཙིཉྩམཱཎཝིཀཱཡ ཀཏྟབྦཡུཏྟཾ ཀརོཧཱི’ཏི ན ཝདསི, ཨབྷིརམིཏུཾཡེཝ ཛཱནཱསི, གབྦྷཔརིཧཱརཾ ན ཛཱནཱསཱི’’ཏི གཱུཐཔིཎྜཾ གཧེཏྭཱ ཙནྡམཎྜལཾ དཱུསེཏུཾ ཝཱཡམནྟཱི ཝིཡ པརིསམཛ྄ཛྷེ ཏཐཱགཏཾ ཨཀྐོསི། ཏཐཱགཏོ དྷམྨཀཐཾ ཋཔེཏྭཱ སཱིཧོ ཝིཡ ཨབྷིནདནྟོ ‘‘བྷགིནི, ཏཡཱ ཀཐིཏསྶ ཏཐབྷཱཝཾ ཝཱ ཨཏཐབྷཱཝཾ ཝཱ ཨཧཉྩེཝ ཏྭཉྩ ཛཱནཱམཱ’’ཏི ཨཱཧ། ཨཱམ, སམཎ, ཏཡཱ ཙ མཡཱ ཙ ཉཱཏབྷཱཝེནེཏཾ ཛཱཏནྟི།

    Sā ‘‘sādhu ayyā, mayhameveso bhāro, mā cintayitthā’’ti vatvā pakkamitvā itthimāyāsu kusalatāya tato paṭṭhāya sāvatthivāsīnaṃ dhammakathaṃ sutvā jetavanā nikkhamanasamaye indagopakavaṇṇaṃ paṭaṃ pārupitvā gandhamālādihatthā jetavanābhimukhī gacchantī ‘‘imāya velāya kuhiṃ gacchasī’’ti vutte ‘‘kiṃ tumhākaṃ mama gamanaṭṭhānenā’’ti vatvā jetavanasamīpe titthiyārāme vasitvā pātova ‘‘aggavandanaṃ vandissāmā’’ti nagarā nikkhamante upāsakajane jetavane vutthā viya hutvā nagaraṃ pavisati. ‘‘Kuhiṃ vutthāsī’’ti vutte ‘‘kiṃ tumhākaṃ mama vutthaṭṭhānenā’’ti vatvā māsaḍḍhamāsaccayena pucchiyamānā ‘‘jetavane samaṇena gotamena saddhiṃ ekagandhakuṭiyā vutthāmhī’’ti āha. Puthujjanānaṃ ‘‘saccaṃ nu kho etaṃ, no’’ti kaṅkhaṃ uppādetvā temāsacatumāsaccayena pilotikāhi udaraṃ veṭhetvā gabbhinivaṇṇaṃ dassetvā upari rattapaṭaṃ pārupitvā ‘‘samaṇaṃ gotamaṃ paṭicca gabbho me laddho’’ti andhabāle gāhāpetvā aṭṭhanavamāsaccayena udare dārumaṇḍalikaṃ bandhitvā upari rattapaṭaṃ pārupitvā hatthapādapiṭṭhiyo gohanukena koṭṭāpetvā ussade dassetvā kilantindriyā hutvā sāyanhasamaye tathāgate alaṅkatadhammāsane nisīditvā dhammaṃ desente dhammasabhaṃ gantvā tathāgatassa purato ṭhatvā ‘‘mahāsamaṇa, mahājanassa tāva dhammaṃ desesi, madhuro te saddo, suphusitaṃ dantāvaraṇaṃ, ahaṃ pana taṃ paṭicca gabbhaṃ labhitvā paripuṇṇagabbhā jātā, neva me sūtigharaṃ jānāsi, na sappitelādīni, sayaṃ akaronto upaṭṭhākānampi aññataraṃ kosalarājānaṃ vā anāthapiṇḍikaṃ vā visākhaṃ upāsikaṃ vā ‘‘imissā ciñcamāṇavikāya kattabbayuttaṃ karohī’ti na vadasi, abhiramituṃyeva jānāsi, gabbhaparihāraṃ na jānāsī’’ti gūthapiṇḍaṃ gahetvā candamaṇḍalaṃ dūsetuṃ vāyamantī viya parisamajjhe tathāgataṃ akkosi. Tathāgato dhammakathaṃ ṭhapetvā sīho viya abhinadanto ‘‘bhagini, tayā kathitassa tathabhāvaṃ vā atathabhāvaṃ vā ahañceva tvañca jānāmā’’ti āha. Āma, samaṇa, tayā ca mayā ca ñātabhāvenetaṃ jātanti.

    ཏསྨིཾ ཁཎེ སཀྐསྶ བྷཝནཾ ཨུཎྷཱཀཱརཾ དསྶེསི། སོ ཨཱཝཛྫམཱནོ ‘‘ཙིཉྩམཱཎཝིཀཱ ཏཐཱགཏཾ ཨབྷཱུཏེན ཨཀྐོསཏཱི’’ཏི ཉཏྭཱ ‘‘ཨིམཾ ཝཏྠུཾ སོདྷེསྶཱམཱི’’ཏི ཙཏཱུཧི དེཝཔུཏྟེཧི སདྡྷིཾ ཨཱགམི། དེཝཔུཏྟཱ མཱུསིཀཔོཏཀཱ ཧུཏྭཱ དཱརུམཎྜལིཀསྶ བནྡྷནརཛྫུཀེ ཨེཀཔྤཧཱརེནེཝ ཚིནྡིཾསུ, པཱརུཏཔཊཾ ཝཱཏོ ཨུཀྑིཔི, དཱརུམཎྜལིཀཾ པཏམཱནཾ ཏསྶཱ པཱདཔིཊྛིཡཾ པཏི, ཨུབྷོ ཨགྒཔཱདཱ ཚིཛྫིཾསུ། མནུསྶཱ ཨུཊྛཱཡ ‘‘ཀཱལ༹ཀཎྞི, སམྨཱསམྦུདྡྷཾ ཨཀྐོསསཱི’’ཏི སཱིསེ ཁེལ༹ཾ པཱཏེཏྭཱ ལེཌྜུདཎྜཱདིཧཏྠཱ ཛེཏཝནཱ ནཱིཧརིཾསུ། ཨཐསྶཱ ཏཐཱགཏསྶ ཙཀྑུཔཐཾ ཨཏིཀྐནྟཀཱལེ མཧཱཔཐཝཱི བྷིཛྫིཏྭཱ ཝིཝརམདཱསི, ཨཝཱིཙིཏོ ཨགྒིཛཱལཱ ཨུཊྛཧི། སཱ ཀུལདཏྟིཡཾ ཀམྦལཾ པཱརུཔམཱནཱ ཝིཡ གནྟྭཱ ཨཝཱིཙིམྷི ནིབྦཏྟི། ཨཉྙཏིཏྠིཡཱནཾ ལཱབྷསཀྐཱརོ པརིཧཱཡི, དསབལསྶ བྷིཡྻོསོམཏྟཱཡ ཝཌྜྷི། པུནདིཝསེ དྷམྨསབྷཱཡཾ ཀཐཾ སམུཊྛཱཔེསུཾ ‘‘ཨཱཝུསོ, ཙིཉྩམཱཎཝིཀཱ ཨེཝཾ ཨུལཱ༹རགུཎཾ ཨགྒདཀྑིཎེཡྻཾ སམྨཱསམྦུདྡྷཾ ཨབྷཱུཏེན ཨཀྐོསིཏྭཱ མཧཱཝིནཱསཾ པཏྟཱ’’ཏི། སཏྠཱ ཨཱགནྟྭཱ ‘‘ཀཱཡ ནུཏྠ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཏརཧི ཀཐཱཡ སནྣིསིནྣཱ’’ཏི པུཙྪིཏྭཱ ‘‘ཨིམཱཡ ནཱམཱ’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘ན, བྷིཀྑཝེ, ཨིདཱནེཝ, པུབྦེཔི ཨེསཱ མཾ ཨབྷཱུཏེན ཨཀྐོསིཏྭཱ མཧཱཝིནཱསཾ པཏྟཱ’’ཏི ཝཏྭཱ ཨཏཱིཏཾ ཨཱཧརི།

    Tasmiṃ khaṇe sakkassa bhavanaṃ uṇhākāraṃ dassesi. So āvajjamāno ‘‘ciñcamāṇavikā tathāgataṃ abhūtena akkosatī’’ti ñatvā ‘‘imaṃ vatthuṃ sodhessāmī’’ti catūhi devaputtehi saddhiṃ āgami. Devaputtā mūsikapotakā hutvā dārumaṇḍalikassa bandhanarajjuke ekappahāreneva chindiṃsu, pārutapaṭaṃ vāto ukkhipi, dārumaṇḍalikaṃ patamānaṃ tassā pādapiṭṭhiyaṃ pati, ubho aggapādā chijjiṃsu. Manussā uṭṭhāya ‘‘kāḷakaṇṇi, sammāsambuddhaṃ akkosasī’’ti sīse kheḷaṃ pātetvā leḍḍudaṇḍādihatthā jetavanā nīhariṃsu. Athassā tathāgatassa cakkhupathaṃ atikkantakāle mahāpathavī bhijjitvā vivaramadāsi, avīcito aggijālā uṭṭhahi. Sā kuladattiyaṃ kambalaṃ pārupamānā viya gantvā avīcimhi nibbatti. Aññatitthiyānaṃ lābhasakkāro parihāyi, dasabalassa bhiyyosomattāya vaḍḍhi. Punadivase dhammasabhāyaṃ kathaṃ samuṭṭhāpesuṃ ‘‘āvuso, ciñcamāṇavikā evaṃ uḷāraguṇaṃ aggadakkhiṇeyyaṃ sammāsambuddhaṃ abhūtena akkositvā mahāvināsaṃ pattā’’ti. Satthā āgantvā ‘‘kāya nuttha, bhikkhave, etarahi kathāya sannisinnā’’ti pucchitvā ‘‘imāya nāmā’’ti vutte ‘‘na, bhikkhave, idāneva, pubbepi esā maṃ abhūtena akkositvā mahāvināsaṃ pattā’’ti vatvā atītaṃ āhari.

    ཨཏཱིཏེ བཱརཱཎསིཡཾ བྲཧྨདཏྟེ རཛྫཾ ཀཱརེནྟེ བོདྷིསཏྟོ ཏསྶ ཨགྒམཧེསིཡཱ ཀུཙྪིམྷི ནིབྦཏྟི, ཕུལླཔདུམསསྶིརིཀམུཁཏྟཱ པནསྶ ‘‘པདུམཀུམཱརོ’’ཏྭེཝ ནཱམཾ ཀརིཾསུ། སོ ཝཡཔྤཏྟོ ཏཀྐསིལཱཡཾ གནྟྭཱ སབྦསིཔྤཱནི ཨུགྒཎྷིཏྭཱ ཨཱགམི། ཨཐསྶ མཱཏཱ ཀཱལམཀཱསི། རཱཛཱ ཨཉྙཾ ཨགྒམཧེསིཾ ཀཏྭཱ པུཏྟསྶ ཨུཔརཛྫཾ ཨདཱསི། ཨཔརབྷཱགེ རཱཛཱ པཙྩནྟཾ ཀུཔིཏཾ ཝཱུཔསམེཏུཾ ཨགྒམཧེསིཾ ཨཱཧ ‘‘བྷདྡེ, ཨིདྷེཝ ཝས, ཨཧཾ པཙྩནྟཾ ཀུཔིཏཾ ཝཱུཔསམེཏུཾ གཙྪཱམཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘ནཱཧཾ ཨིདྷེཝ ཝསིསྶཱམི, ཨཧམྤི གམིསྶཱམཱི’’ཏི ཝུཏྟེ ཡུདྡྷབྷཱུམིཡཱ ཨཱདཱིནཝཾ དསྶེཏྭཱ ‘‘ཡཱཝ མམཱགམནཱ ཨནུཀྐཎྛམཱནཱ ཝས, ཨཧཾ པདུམཀུམཱརཾ ཡཐཱ ཏཝ ཀཏྟབྦཀིཙྩེསུ ཨཔྤམཏྟོ ཧོཏི, ཨེཝཾ ཨཱཎཱཔེཏྭཱ གམིསྶཱམཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཏཐཱ ཀཏྭཱ གནྟྭཱ པཙྩཱམིཏྟེ པལཱཔེཏྭཱ ཛནཔདཾ སནྟཔྤེཏྭཱ པཙྩཱགནྟྭཱ བཧིནགརེ ཁནྡྷཱཝཱརཾ ནིཝཱསེསི ། བོདྷིསཏྟོ པིཏུ ཨཱགཏབྷཱཝཾ ཉཏྭཱ ནགརཾ ཨལངྐཱརཱཔེཏྭཱ རཱཛགེཧཾ པཊིཛགྒཱཔེཏྭཱ ཨེཀཀོཝ ཏསྶཱ སནྟིཀཾ ཨགམཱསི།

    Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto tassa aggamahesiyā kucchimhi nibbatti, phullapadumasassirikamukhattā panassa ‘‘padumakumāro’’tveva nāmaṃ kariṃsu. So vayappatto takkasilāyaṃ gantvā sabbasippāni uggaṇhitvā āgami. Athassa mātā kālamakāsi. Rājā aññaṃ aggamahesiṃ katvā puttassa uparajjaṃ adāsi. Aparabhāge rājā paccantaṃ kupitaṃ vūpasametuṃ aggamahesiṃ āha ‘‘bhadde, idheva vasa, ahaṃ paccantaṃ kupitaṃ vūpasametuṃ gacchāmī’’ti vatvā ‘‘nāhaṃ idheva vasissāmi, ahampi gamissāmī’’ti vutte yuddhabhūmiyā ādīnavaṃ dassetvā ‘‘yāva mamāgamanā anukkaṇṭhamānā vasa, ahaṃ padumakumāraṃ yathā tava kattabbakiccesu appamatto hoti, evaṃ āṇāpetvā gamissāmī’’ti vatvā tathā katvā gantvā paccāmitte palāpetvā janapadaṃ santappetvā paccāgantvā bahinagare khandhāvāraṃ nivāsesi . Bodhisatto pitu āgatabhāvaṃ ñatvā nagaraṃ alaṅkārāpetvā rājagehaṃ paṭijaggāpetvā ekakova tassā santikaṃ agamāsi.

    སཱ ཏསྶ རཱུཔསམྤཏྟིཾ དིསྭཱ པཊིབདྡྷཙིཏྟཱ ཨཧོསི། བོདྷིསཏྟོ ཏཾ ཝནྡིཏྭཱ ‘‘ཨམྨ, ཀིཾ ཨམྷཱཀཾ ཀཏྟབྦ’’ནྟི པུཙྪི། ཨཐ ནཾ ‘‘ཨམྨཱཏི མཾ ཝདསཱི’’ཏི ཨུཊྛཱཡ ཧཏྠེ གཧེཏྭཱ ‘‘སཡནཾ ཨབྷིརུཧཱ’’ཏི ཨཱཧ། ‘‘ཀིཾཀཱརཎཱ’’ཏི? ‘‘ཡཱཝ རཱཛཱ ན ཨཱགཙྪཏི, ཏཱཝ ཨུབྷོཔི ཀིལེསརཏིཡཱ རམིསྶཱམཱ’’ཏི། ‘‘ཨམྨ, ཏྭཾ མམ མཱཏཱ ཙ སསཱམིཀཱ ཙ, མཡཱ སཔརིགྒཧོ མཱཏུགཱམོ ནཱམ ཀིལེསཝསེན ཨིནྡྲིཡཱནི བྷིནྡིཏྭཱ ན ཨོལོཀིཏཔུབྦོ, ཀཐཾ ཏཡཱ སདྡྷིཾ ཨེཝརཱུཔཾ ཀིལིཊྛཀམྨཾ ཀརིསྶཱམཱི’’ཏི། སཱ དྭེ ཏཡོ ཝཱརེ ཀཐེཏྭཱ ཏསྨིཾ ཨནིཙྪམཱནེ ‘‘མམ ཝཙནཾ ན ཀརོསཱི’’ཏི ཨཱཧ། ‘‘ཨཱམ, ན ཀརོམཱི’’ཏི། ‘‘ཏེན ཧི རཉྙོ ཀཐེཏྭཱ སཱིསཾ ཏེ ཚིནྡཱཔེསྶཱམཱི’’ཏི། མཧཱསཏྟོ ‘‘ཏཝ རུཙིཾ ཀརོཧཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ཏཾ ལཛྫཱཔེཏྭཱ པཀྐཱམི།

    Sā tassa rūpasampattiṃ disvā paṭibaddhacittā ahosi. Bodhisatto taṃ vanditvā ‘‘amma, kiṃ amhākaṃ kattabba’’nti pucchi. Atha naṃ ‘‘ammāti maṃ vadasī’’ti uṭṭhāya hatthe gahetvā ‘‘sayanaṃ abhiruhā’’ti āha. ‘‘Kiṃkāraṇā’’ti? ‘‘Yāva rājā na āgacchati, tāva ubhopi kilesaratiyā ramissāmā’’ti. ‘‘Amma, tvaṃ mama mātā ca sasāmikā ca, mayā sapariggaho mātugāmo nāma kilesavasena indriyāni bhinditvā na olokitapubbo, kathaṃ tayā saddhiṃ evarūpaṃ kiliṭṭhakammaṃ karissāmī’’ti. Sā dve tayo vāre kathetvā tasmiṃ anicchamāne ‘‘mama vacanaṃ na karosī’’ti āha. ‘‘Āma, na karomī’’ti. ‘‘Tena hi rañño kathetvā sīsaṃ te chindāpessāmī’’ti. Mahāsatto ‘‘tava ruciṃ karohī’’ti vatvā taṃ lajjāpetvā pakkāmi.

    སཱ བྷཱིཏཏསིཏཱ ཙིནྟེསི ‘‘སཙེ ཨཡཾ པཋམཾ པིཏུ ཨཱརོཙེསྶཏི, ཛཱིཝིཏཾ མེ ནཏྠི, ཨཧམེཝ པུརེཏརཾ ཀཐེསྶཱམཱི’’ཏི བྷཏྟཾ ཨབྷུཉྫིཏྭཱ ཀིལིཊྛལོམཝཏྠཾ ནིཝཱསེཏྭཱ སརཱིརེ ནཁརཱཛིཡོ དསྶེཏྭཱ ‘‘ཀུཧིཾ དེཝཱིཏི རཉྙོ པུཙྪནཀཱལེ ‘‘གིལཱནཱ’ཏི ཀཐེཡྻཱཐཱ’’ཏི པརིཙཱརིཀཱནཾ སཉྙཾ དཏྭཱ གིལཱནཱལཡཾ ཀཏྭཱ ནིཔཛྫི། རཱཛཱཔི ནགརཾ པདཀྑིཎཾ ཀཏྭཱ ནིཝེསནཾ ཨཱརུཡ྄ཧ ཏཾ ཨཔསྶནྟོ ‘‘ཀུཧིཾ དེཝཱི’’ཏི པུཙྪིཏྭཱ ‘‘གིལཱནཱ’’ཏི སུཏྭཱ སིརིགབྦྷཾ པཝིསིཏྭཱ ‘‘ཀིཾ ཏེ དེཝི, ཨཕཱསུཀ’’ནྟི པུཙྪི། སཱ ཏསྶ ཝཙནཾ ཨསུཎནྟཱི ཝིཡ ཧུཏྭཱ དྭེ ཏཡོ ཝཱརེ པུཙྪིཏཱ ‘‘མཧཱརཱཛ, ཀསྨཱ ཀཐེསི, ཏུཎྷཱི ཧོཧི, སསཱམིཀཨིཏྠིཡོ ནཱམ མཱདིསཱ ན ཧོནྟཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘ཀེན ཏྭཾ ཝིཧེཋིཏཱསི, སཱིགྷཾ མེ ཀཐེཧི , སཱིསམསྶ ཚིནྡིསྶཱམཱི’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘ཀཾསི ཏྭཾ, མཧཱརཱཛ, ནགརེ ཋཔེཏྭཱ གཏོ’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘པདུམཀུམཱར’’ནྟི ཝུཏྟེ ‘‘སོ མཡ྄ཧཾ ཝསནཊྛཱནཾ ཨཱགནྟྭཱ ‘ཏཱཏ, མཱ ཨེཝཾ ཀརོཧི, ཨཧཾ ཏཝ མཱཏཱ’ཏི ཝུཙྩམཱནོཔི ‘ཋཔེཏྭཱ མཾ ཨཉྙོ རཱཛཱ ནཏྠི, ཨཧཾ ཏཾ གེཧེ ཀརིཏྭཱ ཀིལེསརཏིཡཱ རམིསྶཱམཱི’ཏི མཾ ཀེསེསུ གཧེཏྭཱ ཨཔརཱཔརཾ ལུཉྩིཏྭཱ ཨཏྟནོ ཝཙནཾ ཨཀརོནྟིཾ མཾ པཱཏེཏྭཱ ཀོཊྚེཏྭཱ གཏོ’’ཏི ཨཱཧ།

    Sā bhītatasitā cintesi ‘‘sace ayaṃ paṭhamaṃ pitu ārocessati, jīvitaṃ me natthi, ahameva puretaraṃ kathessāmī’’ti bhattaṃ abhuñjitvā kiliṭṭhalomavatthaṃ nivāsetvā sarīre nakharājiyo dassetvā ‘‘kuhiṃ devīti rañño pucchanakāle ‘‘gilānā’ti katheyyāthā’’ti paricārikānaṃ saññaṃ datvā gilānālayaṃ katvā nipajji. Rājāpi nagaraṃ padakkhiṇaṃ katvā nivesanaṃ āruyha taṃ apassanto ‘‘kuhiṃ devī’’ti pucchitvā ‘‘gilānā’’ti sutvā sirigabbhaṃ pavisitvā ‘‘kiṃ te devi, aphāsuka’’nti pucchi. Sā tassa vacanaṃ asuṇantī viya hutvā dve tayo vāre pucchitā ‘‘mahārāja, kasmā kathesi, tuṇhī hohi, sasāmikaitthiyo nāma mādisā na hontī’’ti vatvā ‘‘kena tvaṃ viheṭhitāsi, sīghaṃ me kathehi , sīsamassa chindissāmī’’ti vutte ‘‘kaṃsi tvaṃ, mahārāja, nagare ṭhapetvā gato’’ti vatvā ‘‘padumakumāra’’nti vutte ‘‘so mayhaṃ vasanaṭṭhānaṃ āgantvā ‘tāta, mā evaṃ karohi, ahaṃ tava mātā’ti vuccamānopi ‘ṭhapetvā maṃ añño rājā natthi, ahaṃ taṃ gehe karitvā kilesaratiyā ramissāmī’ti maṃ kesesu gahetvā aparāparaṃ luñcitvā attano vacanaṃ akarontiṃ maṃ pātetvā koṭṭetvā gato’’ti āha.

    རཱཛཱ ཨནུཔཔརིཀྑིཏྭཱཝ ཨཱསཱིཝིསོ ཝིཡ ཀུདྡྷོ པུརིསེ ཨཱཎཱཔེསི ‘‘གཙྪཐ, བྷཎེ, པདུམཀུམཱརཾ བནྡྷིཏྭཱ ཨཱནེཐཱ’’ཏི། ཏེ ནགརཾ ཨཝཏྠརནྟཱ ཝིཡ ཏསྶ གེཧཾ གནྟྭཱ ཏཾ བནྡྷིཏྭཱ པཧརིཏྭཱ པཙྪཱབཱཧཾ གཱལ༹ྷབནྡྷནཾ བནྡྷིཏྭཱ རཏྟཀཎཝེརམཱལཾ གཱིཝཱཡཾ པཊིམུཉྩིཏྭཱ ཝཛ྄ཛྷཾ ཀཏྭཱ ཨཱནཡིཾསུ ། སོ ‘‘དེཝིཡཱ ཨིདཾ ཀམྨ’’ནྟི ཉཏྭཱ ‘‘བྷོ པུརིསཱ, ནཱཧཾ རཉྙོ དོསཀཱརཀོ, ནིཔྤརཱདྷོཧམསྨཱི’’ཏི ཝིལཔནྟོ ཨཱགཙྪཏི། སཀལནགརཾ སཾཁུབྦྷིཏྭཱ ‘‘རཱཛཱ ཀིར མཱཏུགཱམསྶ ཝཙནཾ གཧེཏྭཱ མཧཱཔདུམཀུམཱརཾ གྷཱཏཱཔེསཱི’’ཏི སནྣིཔཏིཏྭཱ རཱཛཀུམཱརསྶ པཱདམཱུལེ ནིཔཏིཏྭཱ ‘‘ཨིདཾ ཏེ སཱམི, ཨནནུཙྪཝིཀ’’ནྟི མཧཱསདྡེན པརིདེཝི། ཨཐ ནཾ ནེཏྭཱ རཉྙོ དསྶེསུཾ། རཱཛཱ དིསྭཱཝ ཙིཏྟཾ ནིགྒཎྷིཏུཾ ཨསཀྐོནྟོ ‘‘ཨཡཾ ཨརཱཛཱཝ རཱཛལཱིལ༹ཾ ཀརོཏི, མམ པུཏྟོ ཧུཏྭཱ ཨགྒམཧེསིཡཱ ཨཔརཛ྄ཛྷཏི, གཙྪཐ ནཾ ཙོརཔཔཱཏེ པཱཏེཏྭཱ ཝིནཱསཾ པཱཔེཐཱ’’ཏི ཨཱཧ། མཧཱསཏྟོ ‘‘ན མཡ྄ཧཾ, ཏཱཏ, ཨེཝརཱུཔོ ཨཔརཱདྷོ ཨཏྠི, མཱཏུགཱམསྶ ཝཙནཾ གཧེཏྭཱ མཱ མཾ ནཱསེཧཱི’’ཏི པིཏརཾ ཡཱཙི། སོ ཏསྶ ཀཐཾ ན གཎྷི།

    Rājā anupaparikkhitvāva āsīviso viya kuddho purise āṇāpesi ‘‘gacchatha, bhaṇe, padumakumāraṃ bandhitvā ānethā’’ti. Te nagaraṃ avattharantā viya tassa gehaṃ gantvā taṃ bandhitvā paharitvā pacchābāhaṃ gāḷhabandhanaṃ bandhitvā rattakaṇaveramālaṃ gīvāyaṃ paṭimuñcitvā vajjhaṃ katvā ānayiṃsu . So ‘‘deviyā idaṃ kamma’’nti ñatvā ‘‘bho purisā, nāhaṃ rañño dosakārako, nipparādhohamasmī’’ti vilapanto āgacchati. Sakalanagaraṃ saṃkhubbhitvā ‘‘rājā kira mātugāmassa vacanaṃ gahetvā mahāpadumakumāraṃ ghātāpesī’’ti sannipatitvā rājakumārassa pādamūle nipatitvā ‘‘idaṃ te sāmi, ananucchavika’’nti mahāsaddena paridevi. Atha naṃ netvā rañño dassesuṃ. Rājā disvāva cittaṃ niggaṇhituṃ asakkonto ‘‘ayaṃ arājāva rājalīḷaṃ karoti, mama putto hutvā aggamahesiyā aparajjhati, gacchatha naṃ corapapāte pātetvā vināsaṃ pāpethā’’ti āha. Mahāsatto ‘‘na mayhaṃ, tāta, evarūpo aparādho atthi, mātugāmassa vacanaṃ gahetvā mā maṃ nāsehī’’ti pitaraṃ yāci. So tassa kathaṃ na gaṇhi.

    ཏཏོ སོལ༹སསཧསྶཱ ཨནྟེཔུརིཀཱ ‘‘ཏཱཏ མཧཱཔདུམཀུམཱར, ཨཏྟནོ ཨནནུཙྪཝིཀཾ ཨིདཾ ལདྡྷ’’ནྟི མཧཱཝིརཝཾ ཝིརཝིཾསུ། སབྦེ ཁཏྟིཡམཧཱསཱལཱདཡོཔི ཨམཙྩཔརིཛནཱཔི ‘‘དེཝ, ཀུམཱརོ སཱིལཱཙཱརགུཎསམྤནྣོ ཝཾསཱནུརཀྑིཏོ རཛྫདཱཡཱདོ, མཱ ནཾ མཱཏུགཱམསྶ ཝཙནཾ གཧེཏྭཱ ཨནུཔཔརིཀྑིཏྭཱཝ ཝིནཱསེཧི, རཉྙཱ ནཱམ ནིསམྨཀཱརིནཱ བྷཝིཏབྦ’’ནྟི ཝཏྭཱ སཏྟ གཱཐཱ ཨབྷཱསིཾསུ –

    Tato soḷasasahassā antepurikā ‘‘tāta mahāpadumakumāra, attano ananucchavikaṃ idaṃ laddha’’nti mahāviravaṃ viraviṃsu. Sabbe khattiyamahāsālādayopi amaccaparijanāpi ‘‘deva, kumāro sīlācāraguṇasampanno vaṃsānurakkhito rajjadāyādo, mā naṃ mātugāmassa vacanaṃ gahetvā anupaparikkhitvāva vināsehi, raññā nāma nisammakārinā bhavitabba’’nti vatvā satta gāthā abhāsiṃsu –

    ༡༠༦.

    106.

    ‘‘ནཱདཊྛཱ པརཏོ དོསཾ, ཨཎུཾ ཐཱུལཱནི སབྦསོ།

    ‘‘Nādaṭṭhā parato dosaṃ, aṇuṃ thūlāni sabbaso;

    ཨིསྶརོ པཎཡེ དཎྜཾ, སཱམཾ ཨཔྤཊིཝེཀྑིཡ༎

    Issaro paṇaye daṇḍaṃ, sāmaṃ appaṭivekkhiya.

    ༡༠༧.

    107.

    ‘‘ཡོ ཙ ཨཔྤཊིཝེཀྑིཏྭཱ, དཎྜཾ ཀུབྦཏི ཁཏྟིཡོ།

    ‘‘Yo ca appaṭivekkhitvā, daṇḍaṃ kubbati khattiyo;

    སཀཎྚཀཾ སོ གིལཏི, ཛཙྩནྡྷོཝ སམཀྑིཀཾ༎

    Sakaṇṭakaṃ so gilati, jaccandhova samakkhikaṃ.

    ༡༠༨.

    108.

    ‘‘ཨདཎྜིཡཾ དཎྜཡཏི, དཎྜིཡཉྩ ཨདཎྜིཡཾ།

    ‘‘Adaṇḍiyaṃ daṇḍayati, daṇḍiyañca adaṇḍiyaṃ;

    ཨནྡྷོཝ ཝིསམཾ མགྒཾ, ན ཛཱནཱཏི སམཱསམཾ༎

    Andhova visamaṃ maggaṃ, na jānāti samāsamaṃ.

    ༡༠༩.

    109.

    ‘‘ཡོ ཙ ཨེཏཱནི ཋཱནཱནི, ཨཎུཾ ཐཱུལཱནི སབྦསོ།

    ‘‘Yo ca etāni ṭhānāni, aṇuṃ thūlāni sabbaso;

    སུདིཊྛམནུསཱསེཡྻ, ས ཝེ ཝོཧརིཏུ མརཧཏི༎

    Sudiṭṭhamanusāseyya, sa ve voharitu marahati.

    ༡༡༠.

    110.

    ‘‘ནེཀནྟམུདུནཱ སཀྐཱ, ཨེཀནྟཏིཁིཎེན ཝཱ།

    ‘‘Nekantamudunā sakkā, ekantatikhiṇena vā;

    ཨཏྟཾ མཧནྟེ ཋཔེཏུཾ, ཏསྨཱ ཨུབྷཡམཱཙརེ༎

    Attaṃ mahante ṭhapetuṃ, tasmā ubhayamācare.

    ༡༡༡.

    111.

    ‘‘པརིབྷཱུཏོ མུདུ ཧོཏི, ཨཏིཏིཀྑོ ཙ ཝེརཝཱ།

    ‘‘Paribhūto mudu hoti, atitikkho ca veravā;

    ཨེཏཉྩ ཨུབྷཡཾ ཉཏྭཱ, ཨནུམཛ྄ཛྷཾ སམཱཙརེ༎

    Etañca ubhayaṃ ñatvā, anumajjhaṃ samācare.

    ༡༡༢.

    112.

    ‘‘བཧུམྤི རཏྟོ བྷཱསེཡྻ, དུཊྛོཔི བཧུ བྷཱསཏི།

    ‘‘Bahumpi ratto bhāseyya, duṭṭhopi bahu bhāsati;

    ན ཨིཏྠིཀཱརཎཱ རཱཛ, པུཏྟཾ གྷཱཏེཏུམརཧསཱི’’ཏི༎

    Na itthikāraṇā rāja, puttaṃ ghātetumarahasī’’ti.

    ཏཏྠ ནཱདཊྛཱཏི ན ཨདིསྭཱ། པརཏོཏི པརསྶ། སབྦསོཏི སབྦཱནི། ཨཎུཾཐཱུལཱནཱིཏི ཁུདྡཀམཧནྟཱནི ཝཛྫཱནི། སཱམཾ ཨཔྤཊིཝེཀྑིཡཱཏི པརསྶ ཝཙནཾ གཧེཏྭཱ ཨཏྟནོ པཙྩཀྑཾ ཨཀཏྭཱ པཐཝིསྶརོ རཱཛཱ དཎྜཾ ན པཎཡེ ན པཊྛཔེཡྻ། མཧཱསམྨཏརཱཛཀཱལསྨིཉྷི སཏཏོ ཨུཏྟརི དཎྜོ ནཱམ ནཏྠི, ཏཱལ༹ནགརཧཎཔབྦཱཛནཏོ ཨུདྡྷཾ ཧཏྠཔཱདཙྪེདནགྷཱཏནཾ ནཱམ ནཏྠི, པཙྪཱ ཀཀྑལ༹རཱཛཱུནཾཡེཝ ཀཱལེ ཨེཏཾ ཨུཔྤནྣཾ, ཏཾ སནྡྷཱཡ ཏེ ཨམཙྩཱ ‘‘ཨེཀནྟེནེཝ པརསྶ དོསཾ སཱམཾ ཨདིསྭཱ ཀཱཏུཾ ན ཡུཏྟ’’ནྟི ཀཐེནྟཱ ཨེཝམཱཧཾསུ།

    Tattha nādaṭṭhāti na adisvā. Paratoti parassa. Sabbasoti sabbāni. Aṇuṃthūlānīti khuddakamahantāni vajjāni. Sāmaṃ appaṭivekkhiyāti parassa vacanaṃ gahetvā attano paccakkhaṃ akatvā pathavissaro rājā daṇḍaṃ na paṇaye na paṭṭhapeyya. Mahāsammatarājakālasmiñhi satato uttari daṇḍo nāma natthi, tāḷanagarahaṇapabbājanato uddhaṃ hatthapādacchedanaghātanaṃ nāma natthi, pacchā kakkhaḷarājūnaṃyeva kāle etaṃ uppannaṃ, taṃ sandhāya te amaccā ‘‘ekanteneva parassa dosaṃ sāmaṃ adisvā kātuṃ na yutta’’nti kathentā evamāhaṃsu.

    ཡོ ཙ ཨཔྤཊིཝེཀྑིཏྭཱཏི མཧཱརཱཛ, ཨེཝཾ ཨཔྤཊིཝེཀྑིཏྭཱ དོསཱནུཙྪཝིཀེ དཎྜེ པཎེཏབྦེ ཡོ རཱཛཱ ཨགཏིགམནེ ཋིཏོ ཏཾ དོསཾ ཨཔྤཊིཝེཀྑིཏྭཱ ཧཏྠཙྪེདཱདིདཎྜཾ ཀརོཏི, སོ ཨཏྟནོ དུཀྑཀཱརཎཾ ཀརོནྟོ སཀཎྚཀཾ བྷོཛནཾ གིལཏི ནཱམ, ཛཙྩནྡྷོ ཝིཡ ཙ སམཀྑིཀཾ བྷུཉྫཏི ནཱམ། ཨདཎྜིཡནྟི ཡོ ཨདཎྜིཡཾ ཨདཎྜཔཎེཏབྦཉྩ དཎྜེཏྭཱ དཎྜིཡཉྩ དཎྜཔཎེཏབྦཾ ཨདཎྜེཏྭཱ ཨཏྟནོ རུཙིམེཝ ཀརོཏི, སོ ཨནྡྷོ ཝིཡ ཝིསམཾ མགྒཾ པཊིཔནྣོ, ན ཛཱནཱཏི སམཱསམཾ, ཏཏོ པཱསཱཎཱདཱིསུ པཀྑལནྟོ ཨནྡྷོ ཝིཡ ཙཏཱུསུ ཨཔཱཡེསུ མཧཱདུཀྑཾ པཱཔུཎཱཏཱིཏི ཨཏྠོ། ཨེཏཱནི ཋཱནཱནཱིཏི ཨེཏཱནི དཎྜིཡཱདཎྜིཡཀཱརཎཱནི ཙེཝ དཎྜིཡཀཱརཎེསུཔི ཨཎུཾཐཱུལཱནི ཙ སབྦཱནི སུདིཊྛཾ དིསྭཱ ཨནུསཱསེཡྻ, ས ཝེ ཝོཧརིཏུཾ རཛྫམནུསཱསིཏུཾ ཨརཧཏཱིཏི ཨཏྠོ།

    Yo ca appaṭivekkhitvāti mahārāja, evaṃ appaṭivekkhitvā dosānucchavike daṇḍe paṇetabbe yo rājā agatigamane ṭhito taṃ dosaṃ appaṭivekkhitvā hatthacchedādidaṇḍaṃ karoti, so attano dukkhakāraṇaṃ karonto sakaṇṭakaṃ bhojanaṃ gilati nāma, jaccandho viya ca samakkhikaṃ bhuñjati nāma. Adaṇḍiyanti yo adaṇḍiyaṃ adaṇḍapaṇetabbañca daṇḍetvā daṇḍiyañca daṇḍapaṇetabbaṃ adaṇḍetvā attano rucimeva karoti, so andho viya visamaṃ maggaṃ paṭipanno, na jānāti samāsamaṃ, tato pāsāṇādīsu pakkhalanto andho viya catūsu apāyesu mahādukkhaṃ pāpuṇātīti attho. Etāni ṭhānānīti etāni daṇḍiyādaṇḍiyakāraṇāni ceva daṇḍiyakāraṇesupi aṇuṃthūlāni ca sabbāni sudiṭṭhaṃ disvā anusāseyya, sa ve voharituṃ rajjamanusāsituṃ arahatīti attho.

    ཨཏྟཾ མཧནྟེ ཋཔེཏུནྟི ཨེཝརཱུཔོ ཨནུཔྤནྣེ བྷོགེ ཨུཔྤཱདེཏྭཱ ཨུཔྤནྣེ ཐཱཝརེ ཀཏྭཱ ཨཏྟཱནཾ མཧནྟེ ཨུལཱ༹རེ ཨིསྶརིཡེ ཋཔེཏུཾ ན སཀྐོཏཱིཏི ཨཏྠོ། མུདཱུཏི མུདུརཱཛཱ རཊྛཝཱསཱིནཾ པརིབྷཱུཏོ ཧོཏི ཨཝཉྙཱཏོ, སོ རཛྫཾ ནིཙྩོརཾ ཀཱཏུཾ ན སཀྐོཏི། ཝེརཝཱཏི ཨཏིཏིཀྑསྶ པན སབྦེཔི རཊྛཝཱསིནོ ཝེརིནོ ཧོནྟཱིཏི སོ ཝེརཝཱ ནཱམ ཧོཏི། ཨནུམཛ྄ཛྷནྟི ཨནུབྷཱུཏཾ མུདུཏིཁིཎབྷཱཝཱནཾ མཛ྄ཛྷཾ སམཱཙརེ, ཨམུདུ ཨཏིཀྑོ ཧུཏྭཱ རཛྫཾ ཀཱརེཡྻཱཏི ཨཏྠོ། ན ཨིཏྠིཀཱརཎཱཏི པཱཔཾ ལཱམཀཾ མཱཏུགཱམཾ ནིསྶཱཡ ཝཾསཱནུརཀྑཀཾ ཚཏྟདཱཡཱདཾ པུཏྟཾ གྷཱཏེཏུཾ ནཱརཧསི, མཧཱརཱཛཱཏི།

    Attaṃ mahante ṭhapetunti evarūpo anuppanne bhoge uppādetvā uppanne thāvare katvā attānaṃ mahante uḷāre issariye ṭhapetuṃ na sakkotīti attho. Mudūti mudurājā raṭṭhavāsīnaṃ paribhūto hoti avaññāto, so rajjaṃ niccoraṃ kātuṃ na sakkoti. Veravāti atitikkhassa pana sabbepi raṭṭhavāsino verino hontīti so veravā nāma hoti. Anumajjhanti anubhūtaṃ mudutikhiṇabhāvānaṃ majjhaṃ samācare, amudu atikkho hutvā rajjaṃ kāreyyāti attho. Na itthikāraṇāti pāpaṃ lāmakaṃ mātugāmaṃ nissāya vaṃsānurakkhakaṃ chattadāyādaṃ puttaṃ ghātetuṃ nārahasi, mahārājāti.

    ཨེཝཾ ནཱནཱཀཱརཎེཧི ཀཐེནྟཱཔི ཨམཙྩཱ ཨཏྟནོ ཀཐཾ གཱཧཱཔེཏུཾ ནཱསཀྑིཾསུ། བོདྷིསཏྟོཔི ཡཱཙནྟོ ཨཏྟནོ ཀཐཾ གཱཧཱཔེཏུཾ ནཱསཀྑི། ཨནྡྷབཱལོ པན རཱཛཱ ‘‘གཙྪཐ ནཾ ཙོརཔཔཱཏེ ཁིཔཐཱ’’ཏི ཨཱཎཱཔེནྟོ ཨཊྛམཾ གཱཐམཱཧ –

    Evaṃ nānākāraṇehi kathentāpi amaccā attano kathaṃ gāhāpetuṃ nāsakkhiṃsu. Bodhisattopi yācanto attano kathaṃ gāhāpetuṃ nāsakkhi. Andhabālo pana rājā ‘‘gacchatha naṃ corapapāte khipathā’’ti āṇāpento aṭṭhamaṃ gāthamāha –

    ༡༡༣.

    113.

    ‘‘སབྦོཝ ལོཀོ ཨེཀཏོ, ཨིཏྠཱི ཙ ཨཡམེཀིཀཱ།

    ‘‘Sabbova loko ekato, itthī ca ayamekikā;

    ཏེནཱཧཾ པཊིཔཛྫིསྶཾ, གཙྪཐ པཀྑིཔཐེཝ ཏ’’ནྟི༎

    Tenāhaṃ paṭipajjissaṃ, gacchatha pakkhipatheva ta’’nti.

    ཏཏྠ ཏེནཱཧནྟི ཡེན ཀཱརཎེན སབྦོ ལོཀོ ཨེཀཏོ ཀུམཱརསྶེཝ པཀྑོ ཧུཏྭཱ ཋིཏོ, ཨཡཉྩ ཨིཏྠཱི ཨེཀིཀཱཝ, ཏེན ཀཱརཎེན ཨཧཾ ཨིམིསྶཱ ཝཙནཾ པཊིཔཛྫིསྶཾ, གཙྪཐ ཏཾ པབྦཏཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ པཔཱཏེ ཁིཔཐེཝཱཏི།

    Tattha tenāhanti yena kāraṇena sabbo loko ekato kumārasseva pakkho hutvā ṭhito, ayañca itthī ekikāva, tena kāraṇena ahaṃ imissā vacanaṃ paṭipajjissaṃ, gacchatha taṃ pabbataṃ āropetvā papāte khipathevāti.

    ཨེཝཾ ཝུཏྟེ སོལ༹སསཧསྶཱསུ རཱཛཨིཏྠཱིསུ ཨེཀཱཔི སཀབྷཱཝེན སཎྛཱཏུཾ ནཱསཀྑི, སཀལནགརཝཱསིནོ བཱཧཱ པགྒཡ྄ཧ ཀནྡིཏྭཱ ཀེསེ ཝིཀིརཡམཱནཱ ཝིལཔིཾསུ། རཱཛཱ ‘‘ཨིམེ ཨིམསྶ པཔཱཏེ ཁིཔནཾ པཊིབཱཧེཡྻུ’’ནྟི སཔརིཝཱརོ གནྟྭཱ མཧཱཛནསྶ པརིདེཝནྟསྶེཝ ནཾ ཨུདྡྷཾཔཱདཾ ཨཝཾསིརཾ ཀཏྭཱ གཱཧཱཔེཏྭཱ པཔཱཏེ ཁིཔཱཔེསི། ཨཐསྶ མེཏྟཱནུབྷཱཝེན པབྦཏེ ཨདྷིཝཏྠཱ དེཝཏཱ ‘‘མཱ བྷཱཡི མཧཱཔདུམཱ’’ཏི ཏཾ སམསྶཱསེཏྭཱ ཨུབྷོཧི ཧཏྠེཧི གཧེཏྭཱ ཧདཡེ ཋཔེཏྭཱ དིབྦསམྥསྶཾ ཕརཱཔེཏྭཱ ཨོཏརིཏྭཱ པབྦཏཔཱདེ པཏིཊྛིཏནཱགརཱཛསྶ ཕཎགབྦྷེ ཋཔེསི། ནཱགརཱཛཱ བོདྷིསཏྟཾ ནཱགབྷཝནཾ ནེཏྭཱ ཨཏྟནོ ཡསཾ མཛ྄ཛྷེ བྷིནྡིཏྭཱ ཨདཱསི། སོ ཏཏྠ ཨེཀསཾཝཙྪརཾ ཝསིཏྭཱ ‘‘མནུསྶཔཐཾ གམིསྶཱམཱི’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘ཀཏརཾ ཋཱན’’ནྟི ཝུཏྟེ ‘‘ཧིམཝནྟཾ གནྟྭཱ པབྦཛིསྶཱམཱི’’ཏི ཨཱཧ། ནཱགརཱཛཱ ‘‘སཱདྷཱུ’’ཏི ཏཾ གཧེཏྭཱ མནུསྶཔཐེ པཏིཊྛཱཔེཏྭཱ པབྦཛིཏཔརིཀྑཱརེ དཏྭཱ སཀཊྛཱནམེཝ གཏོ། སོཔི ཧིམཝནྟཾ པཝིསིཏྭཱ ཨིསིཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ ཛྷཱནཱབྷིཉྙཾ ནིབྦཏྟེཏྭཱ ཝནམཱུལཕལཱཧཱརོ ཏཏྠ པཊིཝསཏི།

    Evaṃ vutte soḷasasahassāsu rājaitthīsu ekāpi sakabhāvena saṇṭhātuṃ nāsakkhi, sakalanagaravāsino bāhā paggayha kanditvā kese vikirayamānā vilapiṃsu. Rājā ‘‘ime imassa papāte khipanaṃ paṭibāheyyu’’nti saparivāro gantvā mahājanassa paridevantasseva naṃ uddhaṃpādaṃ avaṃsiraṃ katvā gāhāpetvā papāte khipāpesi. Athassa mettānubhāvena pabbate adhivatthā devatā ‘‘mā bhāyi mahāpadumā’’ti taṃ samassāsetvā ubhohi hatthehi gahetvā hadaye ṭhapetvā dibbasamphassaṃ pharāpetvā otaritvā pabbatapāde patiṭṭhitanāgarājassa phaṇagabbhe ṭhapesi. Nāgarājā bodhisattaṃ nāgabhavanaṃ netvā attano yasaṃ majjhe bhinditvā adāsi. So tattha ekasaṃvaccharaṃ vasitvā ‘‘manussapathaṃ gamissāmī’’ti vatvā ‘‘kataraṃ ṭhāna’’nti vutte ‘‘himavantaṃ gantvā pabbajissāmī’’ti āha. Nāgarājā ‘‘sādhū’’ti taṃ gahetvā manussapathe patiṭṭhāpetvā pabbajitaparikkhāre datvā sakaṭṭhānameva gato. Sopi himavantaṃ pavisitvā isipabbajjaṃ pabbajitvā jhānābhiññaṃ nibbattetvā vanamūlaphalāhāro tattha paṭivasati.

    ཨཐེཀོ བཱརཱཎསིཝཱསཱི ཝནཙརཀོ ཏཾ ཋཱནཾ པཏྟོ མཧཱསཏྟཾ སཉྫཱནིཏྭཱ ‘‘ནནུ ཏྭཾ དེཝ, མཧཱཔདུམཀུམཱརོ’’ཏི ཝཏྭཱ ‘‘ཨཱམ, སམྨཱ’’ཏི ཝུཏྟེ ཏཾ ཝནྡིཏྭཱ ཀཏིཔཱཧཾ ཏཏྠ ཝསིཏྭཱ བཱརཱཎསིཾ གནྟྭཱ རཉྙོ ཨཱརོཙེསི ‘‘དེཝ, པུཏྟོ ཏེ ཧིམཝནྟཔདེསེ ཨིསིཔབྦཛྫཾ པབྦཛིཏྭཱ པཎྞསཱལཱཡཾ ཝསཏི, ཨཧཾ ཏསྶ སནྟིཀེ ཝསིཏྭཱ ཨཱགཏོ’’ཏི། ‘‘པཙྩཀྑཏོ ཏེ དིཊྛོ’’ཏི? ‘‘ཨཱམ དེཝཱ’’ཏི། རཱཛཱ མཧཱབལཀཱཡཔརིཝུཏོ ཏཏྠ གནྟྭཱ ཝནཔརིཡནྟེ ཁནྡྷཱཝཱརཾ བནྡྷིཏྭཱ ཨམཙྩགཎཔརིཝུཏོ པཎྞསཱལཾ གནྟྭཱ ཀཉྩནརཱུཔསདིསཾ པཎྞསཱལདྭཱརེ ནིསིནྣཾ མཧཱསཏྟཾ དིསྭཱ ཝནྡིཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི། ཨམཙྩཱཔི ཝནྡིཏྭཱ པཊིསནྠཱརཾ ཀཏྭཱ ནིསཱིདིཾསུ། བོདྷིསཏྟོཔི རཱཛཱནཾ པཊིཔུཙྪིཏྭཱ པཊིསནྠཱརམཀཱསི། ཨཐ ནཾ རཱཛཱ ‘‘ཏཱཏ, མཡཱ ཏྭཾ གམྦྷཱིརེ པཔཱཏེ ཁིཔཱཔིཏོ, ཀཐཾ སཛཱིཝིཏོསཱི’’ཏི པུཙྪནྟོ ནཝམཾ གཱཐམཱཧ –

    Atheko bārāṇasivāsī vanacarako taṃ ṭhānaṃ patto mahāsattaṃ sañjānitvā ‘‘nanu tvaṃ deva, mahāpadumakumāro’’ti vatvā ‘‘āma, sammā’’ti vutte taṃ vanditvā katipāhaṃ tattha vasitvā bārāṇasiṃ gantvā rañño ārocesi ‘‘deva, putto te himavantapadese isipabbajjaṃ pabbajitvā paṇṇasālāyaṃ vasati, ahaṃ tassa santike vasitvā āgato’’ti. ‘‘Paccakkhato te diṭṭho’’ti? ‘‘Āma devā’’ti. Rājā mahābalakāyaparivuto tattha gantvā vanapariyante khandhāvāraṃ bandhitvā amaccagaṇaparivuto paṇṇasālaṃ gantvā kañcanarūpasadisaṃ paṇṇasāladvāre nisinnaṃ mahāsattaṃ disvā vanditvā ekamantaṃ nisīdi. Amaccāpi vanditvā paṭisanthāraṃ katvā nisīdiṃsu. Bodhisattopi rājānaṃ paṭipucchitvā paṭisanthāramakāsi. Atha naṃ rājā ‘‘tāta, mayā tvaṃ gambhīre papāte khipāpito, kathaṃ sajīvitosī’’ti pucchanto navamaṃ gāthamāha –

    ༡༡༤.

    114.

    ‘‘ཨནེཀཏཱལེ ནརཀེ, གམྦྷཱིརེ ཙ སུདུཏྟརེ།

    ‘‘Anekatāle narake, gambhīre ca suduttare;

    པཱཏིཏོ གིརིདུགྒསྨིཾ, ཀེན ཏྭཾ ཏཏྠ ནཱམརཱི’’ཏི༎

    Pātito giriduggasmiṃ, kena tvaṃ tattha nāmarī’’ti.

    ཏཏྠ ཨནེཀཏཱལེཏི ཨནེཀཏཱལཔྤམཱཎེ། ནཱམརཱིཏི ན ཨམརི།

    Tattha anekatāleti anekatālappamāṇe. Nāmarīti na amari.

    ཏཏོཔརཾ –

    Tatoparaṃ –

    ༡༡༥.

    115.

    ‘‘ནཱགོ ཛཱཏཕཎོ ཏཏྠ, ཐཱམཝཱ གིརིསཱནུཛོ།

    ‘‘Nāgo jātaphaṇo tattha, thāmavā girisānujo;

    པཙྩགྒཧི མཾ བྷོགེཧི, ཏེནཱཧཾ ཏཏྠ ནཱམརིཾ༎

    Paccaggahi maṃ bhogehi, tenāhaṃ tattha nāmariṃ.

    ༡༡༦.

    116.

    ‘‘ཨེཧི ཏཾ པཊིནེསྶཱམི, རཱཛཔུཏྟ སཀཾ གྷརཾ།

    ‘‘Ehi taṃ paṭinessāmi, rājaputta sakaṃ gharaṃ;

    རཛྫཾ ཀཱརེཧི བྷདྡནྟེ, ཀིཾ ཨརཉྙེ ཀརིསྶསི༎

    Rajjaṃ kārehi bhaddante, kiṃ araññe karissasi.

    ༡༡༧.

    117.

    ‘‘ཡཐཱ གིལིཏྭཱ བལི༹སཾ, ཨུདྡྷརེཡྻ སལོཧིཏཾ།

    ‘‘Yathā gilitvā baḷisaṃ, uddhareyya salohitaṃ;

    ཨུདྡྷརིཏྭཱ སུཁཱི ཨསྶ, ཨེཝཾ པསྶཱམི ཨཏྟནཾ༎

    Uddharitvā sukhī assa, evaṃ passāmi attanaṃ.

    ༡༡༨.

    118.

    ‘‘ཀིཾ ནུ ཏྭཾ བལི༹སཾ བྲཱུསི, ཀིཾ ཏྭཾ བྲཱུསི སལོཧིཏཾ།

    ‘‘Kiṃ nu tvaṃ baḷisaṃ brūsi, kiṃ tvaṃ brūsi salohitaṃ;

    ཀིཾ ནུ ཏྭཾ ཨུབྦྷཏཾ བྲཱུསི, ཏཾ མེ ཨཀྑཱཧི པུཙྪིཏོ༎

    Kiṃ nu tvaṃ ubbhataṃ brūsi, taṃ me akkhāhi pucchito.

    ༡༡༩.

    119.

    ‘‘ཀཱམཱཧཾ བལི༹སཾ བྲཱུམི, ཧཏྠིཨསྶཾ སལོཧིཏཾ།

    ‘‘Kāmāhaṃ baḷisaṃ brūmi, hatthiassaṃ salohitaṃ;

    ཙཏྟཱཧཾ ཨུབྦྷཏཾ བྲཱུམི, ཨེཝཾ ཛཱནཱཧི ཁཏྟིཡཱ’’ཏི༎ –

    Cattāhaṃ ubbhataṃ brūmi, evaṃ jānāhi khattiyā’’ti. –

    ཨིམཱསུ པཉྩསུ ཨེཀནྟརིཀཱ ཏིསྶོ གཱཐཱ བོདྷིསཏྟསྶ, དྭེ རཉྙོ།

    Imāsu pañcasu ekantarikā tisso gāthā bodhisattassa, dve rañño.

    ཏཏྠ པཙྩགྒཧི མནྟི པབྦཏཔཏནཀཱལེ དེཝཏཱཡ པརིགྒཧེཏྭཱ དིབྦསམྥསྶེན སམསྶཱསེཏྭཱ ཨུཔནཱིཏཾ མཾ པཊིགྒཎྷི, གཧེཏྭཱ ཙ པན ནཱགབྷཝནཾ ཨཱནེཏྭཱ མཧནྟཾ ཡསཾ དཏྭཱ ‘‘མནུསྶཔཐཾ མཾ ནེཧཱི’’ཏི ཝུཏྟོ མཾ མནུསྶཔཐཾ ཨཱནེསི། ཨཧཾ ཨིདྷཱགནྟྭཱ པབྦཛིཏོ, ཨིཏི ཏེན དེཝཏཱཡ ཙ ནཱགརཱཛསྶ ཙ ཨཱནུབྷཱཝེན ཨཧཾ ཏཏྠ ནཱམརིནྟི སབྦཾ ཨཱརོཙེསི།

    Tattha paccaggahi manti pabbatapatanakāle devatāya pariggahetvā dibbasamphassena samassāsetvā upanītaṃ maṃ paṭiggaṇhi, gahetvā ca pana nāgabhavanaṃ ānetvā mahantaṃ yasaṃ datvā ‘‘manussapathaṃ maṃ nehī’’ti vutto maṃ manussapathaṃ ānesi. Ahaṃ idhāgantvā pabbajito, iti tena devatāya ca nāgarājassa ca ānubhāvena ahaṃ tattha nāmarinti sabbaṃ ārocesi.

    ཨེཧཱིཏི རཱཛཱ ཏསྶ ཝཙནཾ སུཏྭཱ སོམནསྶཔྤཏྟོ ཧུཏྭཱ ‘‘ཏཱཏ, ཨཧཾ བཱལབྷཱཝེན ཨིཏྠིཡཱ ཝཙནཾ གཧེཏྭཱ ཨེཝཾ སཱིལཱཙཱརསམྤནྣེ ཏཡི ཨཔརཛ྄ཛྷིཾ, ཁམཱཧི མེ དོས’’ནྟི པཱདེསུ ནིཔཏིཏྭཱ ‘‘ཨུཊྛེཧི, མཧཱརཱཛ, ཁམཱམ ཏེ དོསཾ, ཨིཏོ པརཾ པུན མཱ ཨེཝཾ ཨནིསམྨཀཱརཱི བྷཝེཡྻཱསཱི’’ཏི ཝུཏྟེ ‘‘ཏཱཏ, ཏྭཾ ཨཏྟནོ ཀུལསནྟཀཾ སེཏཙྪཏྟཾ ཨུསྶཱཔེཏྭཱ རཛྫཾ ཨནུསཱསནྟོ མཡ྄ཧཾ ཁམསི ནཱམཱ’’ཏི ཨེཝམཱཧ།

    Ehīti rājā tassa vacanaṃ sutvā somanassappatto hutvā ‘‘tāta, ahaṃ bālabhāvena itthiyā vacanaṃ gahetvā evaṃ sīlācārasampanne tayi aparajjhiṃ, khamāhi me dosa’’nti pādesu nipatitvā ‘‘uṭṭhehi, mahārāja, khamāma te dosaṃ, ito paraṃ puna mā evaṃ anisammakārī bhaveyyāsī’’ti vutte ‘‘tāta, tvaṃ attano kulasantakaṃ setacchattaṃ ussāpetvā rajjaṃ anusāsanto mayhaṃ khamasi nāmā’’ti evamāha.

    ཨུདྡྷརིཏྭཱཏི ཧདཡཝཀྐཱདཱིནི ཨསམྤཏྟམེཝ ཏཾ ཨུདྡྷརིཏྭཱ སུཁཱི ཨསྶ། ཨེཝཾ པསྶཱམི ཨཏྟནནྟི ཨཏྟཱནཾ མཧཱརཱཛ, ཨེཝཾ ཨཧམྤི པུན སོཏྠིབྷཱཝཔྤཏྟཾ གིལིཏབལི༹སཾ པུརིསམིཝ ཨཏྟཱནཾ པསྶཱམཱིཏི། ‘‘ཀིཾ ནུ ཏྭ’’ནྟི ཨིདཾ རཱཛཱ ཏམཏྠཾ ཝིཏྠཱརཏོ སོཏུཾ པུཙྪཏི། ཀཱམཱཧནྟི པཉྩ ཀཱམགུཎེ ཨཧཾ། ཧཏྠིཨསྶཾ སལོཧིཏནྟི ཨེཝཾ ཧཏྠིཨསྶརཐཝཱཧནཾ སཏྟརཏནཱདིཝིབྷཝཾ ‘‘སལོཧིཏ’’ནྟི བྲཱུམི། ཙཏྟཱཧནྟི ཙཏྟཾ ཨཧཾ, ཡདཱ ཏཾ སབྦམྤི ཙཏྟཾ ཧོཏི པརིཙྩཏྟཾ, ཏཾ དཱནཱཧཾ ‘‘ཨུབྦྷཏ’’ནྟི བྲཱུམི།

    Uddharitvāti hadayavakkādīni asampattameva taṃ uddharitvā sukhī assa. Evaṃ passāmi attananti attānaṃ mahārāja, evaṃ ahampi puna sotthibhāvappattaṃ gilitabaḷisaṃ purisamiva attānaṃ passāmīti. ‘‘Kiṃ nu tva’’nti idaṃ rājā tamatthaṃ vitthārato sotuṃ pucchati. Kāmāhanti pañca kāmaguṇe ahaṃ. Hatthiassaṃ salohitanti evaṃ hatthiassarathavāhanaṃ sattaratanādivibhavaṃ ‘‘salohita’’nti brūmi. Cattāhanti cattaṃ ahaṃ, yadā taṃ sabbampi cattaṃ hoti pariccattaṃ, taṃ dānāhaṃ ‘‘ubbhata’’nti brūmi.

    ‘‘ཨིཏི ཁོ, མཧཱརཱཛ, མཡ྄ཧཾ རཛྫེན ཀིཙྩཾ ནཏྠི, ཏྭཾ པན དས རཱཛདྷམྨེ ཨཀོཔེཏྭཱ ཨགཏིགམནཾ པཧཱཡ དྷམྨེན རཛྫཾ ཀཱརེཧཱི’’ཏི མཧཱསཏྟོ པིཏུ ཨོཝཱདཾ ཨདཱསི། སོ རཱཛཱ རོདིཏྭཱ པརིདེཝིཏྭཱ ནགརཾ གཙྪནྟོ ཨནྟརཱམགྒེ ཨམཙྩེ པུཙྪི། ‘‘ཨཧཾ ཀཾ ནིསྶཱཡ ཨེཝརཱུཔེན ཨཱཙཱརགུཎསམྤནྣེན པུཏྟེན ཝིཡོགཾ པཏྟོ’’ཏི? ‘‘ཨགྒམཧེསིཾ, དེཝཱ’’ཏི། རཱཛཱ ཏཾ ཨུདྡྷཾཔཱདཾ གཱཧཱཔེཏྭཱ ཙོརཔཔཱཏེ ཁིཔཱཔེཏྭཱ ནགརཾ པཝིསིཏྭཱ དྷམྨེན རཛྫཾ ཀཱརེསི།

    ‘‘Iti kho, mahārāja, mayhaṃ rajjena kiccaṃ natthi, tvaṃ pana dasa rājadhamme akopetvā agatigamanaṃ pahāya dhammena rajjaṃ kārehī’’ti mahāsatto pitu ovādaṃ adāsi. So rājā roditvā paridevitvā nagaraṃ gacchanto antarāmagge amacce pucchi. ‘‘Ahaṃ kaṃ nissāya evarūpena ācāraguṇasampannena puttena viyogaṃ patto’’ti? ‘‘Aggamahesiṃ, devā’’ti. Rājā taṃ uddhaṃpādaṃ gāhāpetvā corapapāte khipāpetvā nagaraṃ pavisitvā dhammena rajjaṃ kāresi.

    སཏྠཱ ཨིམཾ དྷམྨདེསནཾ ཨཱཧརིཏྭཱ ‘‘ཨེཝཾ, བྷིཀྑཝེ, པུབྦེཔེསཱ མཾ ཨཀྐོསིཏྭཱ མཧཱཝིནཱསཾ པཏྟཱ’’ཏི ཝཏྭཱ –

    Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā ‘‘evaṃ, bhikkhave, pubbepesā maṃ akkositvā mahāvināsaṃ pattā’’ti vatvā –

    ༡༢༠.

    120.

    ‘‘ཙིཉྩམཱཎཝིཀཱ མཱཏཱ, དེཝདཏྟོ ཙ མེ པིཏཱ།

    ‘‘Ciñcamāṇavikā mātā, devadatto ca me pitā;

    ཨཱནནྡོ པཎྜིཏོ ནཱགོ, སཱརིཔུཏྟོ ཙ དེཝཏཱ།

    Ānando paṇḍito nāgo, sāriputto ca devatā;

    རཱཛཔུཏྟོ ཨཧཾ ཨཱསིཾ, ཨེཝཾ དྷཱརེཐ ཛཱཏཀ’’ནྟི༎ –

    Rājaputto ahaṃ āsiṃ, evaṃ dhāretha jātaka’’nti. –

    ཨོསཱནགཱཐཱཡ ཛཱཏཀཾ སམོདྷཱནེསི།

    Osānagāthāya jātakaṃ samodhānesi.

    མཧཱཔདུམཛཱཏཀཝཎྞནཱ ནཝམཱ།

    Mahāpadumajātakavaṇṇanā navamā.







    Related texts:



    ཏིཔིཊཀ (མཱུལ) • Tipiṭaka (Mūla) / སུཏྟཔིཊཀ • Suttapiṭaka / ཁུདྡཀནིཀཱཡ • Khuddakanikāya / ཛཱཏཀཔཱལི༹ • Jātakapāḷi / ༤༧༢. མཧཱཔདུམཛཱཏཀཾ • 472. Mahāpadumajātakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact