| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
೭. ಮಹಾಸಳಾಯತನಿಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
7. Mahāsaḷāyatanikasuttavaṇṇanā
೪೨೮. ಏವಂ ಮೇ ಸುತನ್ತಿ ಮಹಾಸಳಾಯತನಿಕಸುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಮಹಾಸಳಾಯತನಿಕನ್ತಿ ಮಹನ್ತಾನಂ ಛನ್ನಂ ಆಯತನಾನಂ ಜೋತಕಂ ಧಮ್ಮಪರಿಯಾಯಂ।
428.Evaṃme sutanti mahāsaḷāyatanikasuttaṃ. Tattha mahāsaḷāyatanikanti mahantānaṃ channaṃ āyatanānaṃ jotakaṃ dhammapariyāyaṃ.
೪೨೯. ಅಜಾನನ್ತಿ ಸಹವಿಪಸ್ಸನೇನ ಮಗ್ಗೇನ ಅಜಾನನ್ತೋ। ಉಪಚಯಂ ಗಚ್ಛನ್ತೀತಿ ವುಡ್ಢಿಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ವಸಿಭಾವಂ ಗಚ್ಛನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಕಾಯಿಕಾತಿ ಪಞ್ಚದ್ವಾರಿಕದರಥಾ। ಚೇತಸಿಕಾತಿ ಮನೋದ್ವಾರಿಕದರಥಾ। ಸನ್ತಾಪಾದೀಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ।
429.Ajānanti sahavipassanena maggena ajānanto. Upacayaṃ gacchantīti vuḍḍhiṃ gacchanti, vasibhāvaṃ gacchantīti attho. Kāyikāti pañcadvārikadarathā. Cetasikāti manodvārikadarathā. Santāpādīsupi eseva nayo.
೪೩೦. ಕಾಯಸುಖನ್ತಿ ಪಞ್ಚದ್ವಾರಿಕಸುಖಂ। ಚೇತೋಸುಖನ್ತಿ ಮನೋದ್ವಾರಿಕಸುಖಂ। ಏತ್ಥ ಚ ಪಞ್ಚದ್ವಾರಿಕಜವನೇನ ಸಮಾಪಜ್ಜನಂ ವಾ ವುಟ್ಠಾನಂ ವಾ ನತ್ಥಿ, ಉಪ್ಪನ್ನಮತ್ತಕಮೇವ ಹೋತಿ। ಮನೋದ್ವಾರಿಕೇನ ಸಬ್ಬಂ ಹೋತಿ। ಅಯಞ್ಚ ಮಗ್ಗವುಟ್ಠಾನಸ್ಸ ಪಚ್ಚಯಭೂತಾ ಬಲವವಿಪಸ್ಸನಾ, ಸಾಪಿ ಮನೋದ್ವಾರಿಕೇನೇವ ಹೋತಿ।
430.Kāyasukhanti pañcadvārikasukhaṃ. Cetosukhanti manodvārikasukhaṃ. Ettha ca pañcadvārikajavanena samāpajjanaṃ vā vuṭṭhānaṃ vā natthi, uppannamattakameva hoti. Manodvārikena sabbaṃ hoti. Ayañca maggavuṭṭhānassa paccayabhūtā balavavipassanā, sāpi manodvārikeneva hoti.
೪೩೧. ತಥಾಭೂತಸ್ಸಾತಿ ಕುಸಲಚಿತ್ತಸಮ್ಪಯುತ್ತಚೇತೋಸುಖಸಮಙ್ಗೀಭೂತಸ್ಸ। ಪುಬ್ಬೇವ ಖೋ ಪನಸ್ಸಾತಿ ಅಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ವಾಚಾಕಮ್ಮನ್ತಾಜೀವಾ ಪುಬ್ಬಸುದ್ಧಿಕಾ ನಾಮ ಆದಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಪರಿಸುದ್ಧಾವ ಹೋನ್ತಿ। ದಿಟ್ಠಿಸಙ್ಕಪ್ಪವಾಯಾಮಸತಿಸಮಾಧಿಸಙ್ಖಾತಾನಿ ಪನ ಪಞ್ಚಙ್ಗಾನಿ ಸಬ್ಬತ್ಥಕಕಾರಾಪಕಙ್ಗಾನಿ ನಾಮ। ಏವಂ ಲೋಕುತ್ತರಮಗ್ಗೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ವಾ ಸತ್ತಙ್ಗಿಕೋ ವಾ ಹೋತಿ।
431.Tathābhūtassāti kusalacittasampayuttacetosukhasamaṅgībhūtassa. Pubbeva kho panassāti assa bhikkhuno vācākammantājīvā pubbasuddhikā nāma ādito paṭṭhāya parisuddhāva honti. Diṭṭhisaṅkappavāyāmasatisamādhisaṅkhātāni pana pañcaṅgāni sabbatthakakārāpakaṅgāni nāma. Evaṃ lokuttaramaggo aṭṭhaṅgiko vā sattaṅgiko vā hoti.
ವಿತಣ್ಡವಾದೀ ಪನ ‘‘ಯಾ ಯಥಾಭೂತಸ್ಸ ದಿಟ್ಠೀ’’ತಿ ಇಮಮೇವ ಸುತ್ತಪದೇಸಂ ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಲೋಕುತ್ತರಮಗ್ಗೋ ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕೋ’’ತಿ ವದತಿ। ಸೋ – ‘‘ಏವಮಸ್ಸಾಯಂ ಅರಿಯೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ಭಾವನಾಪಾರಿಪೂರಿಂ ಗಚ್ಛತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಅನನ್ತರವಚನೇನೇವ ಪಟಿಸೇಧಿತಬ್ಬೋ। ಉತ್ತರಿ ಚ ಏವಂ ಸಞ್ಞಾಪೇತಬ್ಬೋ – ಲೋಕುತ್ತರಮಗ್ಗೋ ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕೋ ನಾಮ ನತ್ಥಿ, ಇಮಾನಿ ಪನ ಪಞ್ಚ ಸಬ್ಬತ್ಥಕಕಾರಾಪಕಙ್ಗಾನಿ ಮಗ್ಗಕ್ಖಣೇ ವಿರತಿವಸೇನ ಪೂರೇನ್ತಿ। ‘‘ಯಾ ಚತೂಹಿ ವಚೀದುಚ್ಚರಿತೇಹಿ ಆರತಿ ವಿರತೀ’’ತಿ ಏವಂ ವುತ್ತವಿರತೀಸು ಹಿ ಮಿಚ್ಛಾವಾಚಂ ಪಜಹತಿ, ಸಮ್ಮಾವಾಚಂ ಭಾವೇತಿ, ಏವಂ ಸಮ್ಮಾವಾಚಂ ಭಾವೇನ್ತಸ್ಸ ಇಮಾನಿ ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕಾನಿ ನ ವಿನಾ, ಸಹೇವ ವಿರತಿಯಾ ಪೂರೇನ್ತಿ। ಸಮ್ಮಾಕಮ್ಮನ್ತಾಜೀವೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಇತಿ ವಚೀಕಮ್ಮಾದೀನಿ ಆದಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಪರಿಸುದ್ಧಾನೇವ ವಟ್ಟನ್ತಿ। ಇಮಾನಿ ಪನ ಪಞ್ಚ ಸಬ್ಬತ್ಥಕಕಾರಾಪಕಙ್ಗಾನಿ ವಿರತಿವಸೇನ ಪರಿಪೂರೇನ್ತೀತಿ ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ನಾಮ ನತ್ಥಿ। ಸುಭದ್ದಸುತ್ತೇಪಿ (ದೀ॰ ನಿ॰ ೨.೨೧೪) ಚೇತಂ ವುತ್ತಂ – ‘‘ಯಸ್ಮಿಂ ಖೋ, ಸುಭದ್ದ, ಧಮ್ಮವಿನಯೇ ಅರಿಯೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ’’ತಿ। ಅಞ್ಞೇಸು ಚ ಅನೇಕೇಸು ಸುತ್ತಸತೇಸು ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋವ ಮಗ್ಗೋ ಆಗತೋತಿ।
Vitaṇḍavādī pana ‘‘yā yathābhūtassa diṭṭhī’’ti imameva suttapadesaṃ gahetvā ‘‘lokuttaramaggo pañcaṅgiko’’ti vadati. So – ‘‘evamassāyaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvanāpāripūriṃ gacchatī’’ti iminā anantaravacaneneva paṭisedhitabbo. Uttari ca evaṃ saññāpetabbo – lokuttaramaggo pañcaṅgiko nāma natthi, imāni pana pañca sabbatthakakārāpakaṅgāni maggakkhaṇe virativasena pūrenti. ‘‘Yā catūhi vacīduccaritehi ārati viratī’’ti evaṃ vuttaviratīsu hi micchāvācaṃ pajahati, sammāvācaṃ bhāveti, evaṃ sammāvācaṃ bhāventassa imāni pañcaṅgikāni na vinā, saheva viratiyā pūrenti. Sammākammantājīvesupi eseva nayo. Iti vacīkammādīni ādito paṭṭhāya parisuddhāneva vaṭṭanti. Imāni pana pañca sabbatthakakārāpakaṅgāni virativasena paripūrentīti pañcaṅgiko maggo nāma natthi. Subhaddasuttepi (dī. ni. 2.214) cetaṃ vuttaṃ – ‘‘yasmiṃ kho, subhadda, dhammavinaye ariyo aṭṭhaṅgiko maggo’’ti. Aññesu ca anekesu suttasatesu aṭṭhaṅgikova maggo āgatoti.
೪೩೩. ಚತ್ತಾರೋಪಿ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಾತಿ ಮಗ್ಗಸಮ್ಪಯುತ್ತಾವ ಚತ್ತಾರೋ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಾ। ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಾದೀಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಯುಗನನ್ಧಾತಿ ಏಕಕ್ಖಣಿಕಯುಗನನ್ಧಾ। ಏತೇಹಿ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ಖಣೇ ಸಮಾಪತ್ತಿ, ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ವಿಪಸ್ಸನಾತಿ। ಏವಂ ನಾನಾಖಣಿಕಾಪಿ ಹೋನ್ತಿ, ಅರಿಯಮಗ್ಗೇ ಪನ ಏಕಕ್ಖಣಿಕಾ।
433.Cattāropi satipaṭṭhānāti maggasampayuttāva cattāro satipaṭṭhānā. Sammappadhānādīsupi eseva nayo. Yuganandhāti ekakkhaṇikayuganandhā. Etehi aññasmiṃ khaṇe samāpatti, aññasmiṃ vipassanāti. Evaṃ nānākhaṇikāpi honti, ariyamagge pana ekakkhaṇikā.
ವಿಜ್ಜಾ ಚ ವಿಮುತ್ತಿ ಚಾತಿ ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗವಿಜ್ಜಾ ಚ ಫಲವಿಮುತ್ತಿ ಚ। ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಉತ್ತಾನಮೇವಾತಿ।
Vijjā ca vimutti cāti arahattamaggavijjā ca phalavimutti ca. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
ಪಪಞ್ಚಸೂದನಿಯಾ ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯಟ್ಠಕಥಾಯ
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
ಮಹಾಸಳಾಯತನಿಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Mahāsaḷāyatanikasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya / ೭. ಮಹಾಸಳಾಯತನಿಕಸುತ್ತಂ • 7. Mahāsaḷāyatanikasuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ೭. ಮಹಾಸಳಾಯತನಿಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 7. Mahāsaḷāyatanikasuttavaṇṇanā
