| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ದೀಘ ನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) |
೮. ಮಹಾಸೀಹನಾದಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
8. Mahāsīhanādasuttavaṇṇanā
ಅಚೇಲಕಸ್ಸಪವತ್ಥುವಣ್ಣನಾ
Acelakassapavatthuvaṇṇanā
೩೮೧. ಏವಂ ಮೇ ಸುತಂ…ಪೇ॰… ಉರುಞ್ಞಾಯಂ ವಿಹರತೀತಿ ಮಹಾಸೀಹನಾದಸುತ್ತಂ। ತತ್ರಾಯಂ ಅಪುಬ್ಬಪದವಣ್ಣನಾ। ಉರುಞ್ಞಾಯನ್ತಿ ಉರುಞ್ಞಾತಿ ತಸ್ಸ ರಟ್ಠಸ್ಸಪಿ ನಗರಸ್ಸಪಿ ಏತದೇವ ನಾಮಂ, ಭಗವಾ ಉರುಞ್ಞಾನಗರಂ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ ವಿಹರತಿ। ಕಣ್ಣಕತ್ಥಲೇ ಮಿಗದಾಯೇತಿ ತಸ್ಸ ನಗರಸ್ಸ ಅವಿದೂರೇ ಕಣ್ಣಕತ್ಥಲಂ ನಾಮ ಏಕೋ ರಮಣೀಯೋ ಭೂಮಿಭಾಗೋ ಅತ್ಥಿ। ಸೋ ಮಿಗಾನಂ ಅಭಯತ್ಥಾಯ ದಿನ್ನತ್ತಾ ‘‘ಮಿಗದಾಯೋ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಕಣ್ಣಕತ್ಥಲೇ ಮಿಗದಾಯೇ। ಅಚೇಲೋತಿ ನಗ್ಗಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ। ಕಸ್ಸಪೋತಿ ತಸ್ಸ ನಾಮಂ। ತಪಸ್ಸಿನ್ತಿ ತಪನಿಸ್ಸಿತಕಂ। ಲೂಖಾಜೀವಿನ್ತಿ ಅಚೇಲಕಮುತ್ತಾಚಾರಾದಿವಸೇನ ಲೂಖೋ ಆಜೀವೋ ಅಸ್ಸಾತಿ ಲೂಖಾಜೀವೀ, ತಂ ಲೂಖಾಜೀವಿಂ। ಉಪಕ್ಕೋಸತೀತಿ ಉಪಣ್ಡೇತಿ। ಉಪವದತೀತಿ ಹೀಳೇತಿ ವಮ್ಭೇತಿ। ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಚ ಅನುಧಮ್ಮಂ ಬ್ಯಾಕರೋನ್ತೀತಿ ಭೋತಾ ಗೋತಮೇನ ವುತ್ತಕಾರಣಸ್ಸ ಅನುಕಾರಣಂ ಕಥೇನ್ತಿ। ಸಹಧಮ್ಮಿಕೋ ವಾದಾನುವಾದೋತಿ ಪರೇಹಿ ವುತ್ತಕಾರಣೇನ ಸಕಾರಣೋ ಹುತ್ವಾ ತುಮ್ಹಾಕಂ ವಾದೋ ವಾ ಅನುವಾದೋ ವಾ ವಿಞ್ಞೂಹಿ ಗರಹಿತಬ್ಬಂ, ಕಾರಣಂ ಕೋಚಿ ಅಪ್ಪಮತ್ತಕೋಪಿ ಕಿಂ ನ ಆಗಚ್ಛತಿ। ಇದಂ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ, ‘‘ಕಿಂ ಸಬ್ಬಾಕಾರೇನಪಿ ತವ ವಾದೇ ಗಾರಯ್ಹಂ ಕಾರಣಂ ನತ್ಥೀ’’ತಿ। ಅನಬ್ಭಕ್ಖಾತುಕಾಮಾತಿ ನ ಅಭೂತೇನ ವತ್ತುಕಾಮಾ।
381.Evaṃme sutaṃ…pe… uruññāyaṃ viharatīti mahāsīhanādasuttaṃ. Tatrāyaṃ apubbapadavaṇṇanā. Uruññāyanti uruññāti tassa raṭṭhassapi nagarassapi etadeva nāmaṃ, bhagavā uruññānagaraṃ upanissāya viharati. Kaṇṇakatthale migadāyeti tassa nagarassa avidūre kaṇṇakatthalaṃ nāma eko ramaṇīyo bhūmibhāgo atthi. So migānaṃ abhayatthāya dinnattā ‘‘migadāyo’’ti vuccati, tasmiṃ kaṇṇakatthale migadāye. Aceloti naggaparibbājako. Kassapoti tassa nāmaṃ. Tapassinti tapanissitakaṃ. Lūkhājīvinti acelakamuttācārādivasena lūkho ājīvo assāti lūkhājīvī, taṃ lūkhājīviṃ. Upakkosatīti upaṇḍeti. Upavadatīti hīḷeti vambheti. Dhammassa ca anudhammaṃ byākarontīti bhotā gotamena vuttakāraṇassa anukāraṇaṃ kathenti. Sahadhammiko vādānuvādoti parehi vuttakāraṇena sakāraṇo hutvā tumhākaṃ vādo vā anuvādo vā viññūhi garahitabbaṃ, kāraṇaṃ koci appamattakopi kiṃ na āgacchati. Idaṃ vuttaṃ hoti, ‘‘kiṃ sabbākārenapi tava vāde gārayhaṃ kāraṇaṃ natthī’’ti. Anabbhakkhātukāmāti na abhūtena vattukāmā.
೩೮೨. ಏಕಚ್ಚಂ ತಪಸ್ಸಿಂ ಲೂಖಾಜೀವಿನ್ತಿಆದೀಸು ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಅಚೇಲಕಪಬ್ಬಜ್ಜಾದಿತಪನಿಸ್ಸಿತತ್ತಾ ತಪಸ್ಸೀ ‘‘ಲೂಖೇನ ಜೀವಿತಂ ಕಪ್ಪೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ತಿಣಗೋಮಯಾದಿಭಕ್ಖನಾದೀಹಿ ನಾನಪ್ಪಕಾರೇಹಿ ಅತ್ತಾನಂ ಕಿಲಮೇತಿ, ಅಪ್ಪಪುಞ್ಞತಾಯ ಚ ಸುಖೇನ ಜೀವಿತವುತ್ತಿಮೇವ ನ ಲಭತಿ, ಸೋ ತೀಣಿ ದುಚ್ಚರಿತಾನಿ ಪೂರೇತ್ವಾ ನಿರಯೇ ನಿಬ್ಬತ್ತತಿ।
382.Ekaccaṃ tapassiṃ lūkhājīvintiādīsu idhekacco acelakapabbajjāditapanissitattā tapassī ‘‘lūkhena jīvitaṃ kappessāmī’’ti tiṇagomayādibhakkhanādīhi nānappakārehi attānaṃ kilameti, appapuññatāya ca sukhena jīvitavuttimeva na labhati, so tīṇi duccaritāni pūretvā niraye nibbattati.
ಅಪರೋ ತಾದಿಸಂ ತಪನಿಸ್ಸಿತೋಪಿ ಪುಞ್ಞವಾ ಹೋತಿ, ಲಭತಿ ಲಾಭಸಕ್ಕಾರಂ। ಸೋ ‘‘ನ ದಾನಿ ಮಯಾ ಸದಿಸೋ ಅತ್ಥೀ’’ತಿ ಅತ್ತಾನಂ ಉಚ್ಚೇ ಠಾನೇ ಸಮ್ಭಾವೇತ್ವಾ ‘‘ಭಿಯ್ಯೋಸೋಮತ್ತಾಯ ಲಾಭಂ ಉಪ್ಪಾದೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಅನೇಸನವಸೇನ ತೀಣಿ ದುಚ್ಚರಿತಾನಿ ಪೂರೇತ್ವಾ ನಿರಯೇ ನಿಬ್ಬತ್ತತಿ। ಇಮೇ ದ್ವೇ ಸನ್ಧಾಯ ಪಠಮನಯೋ ವುತ್ತೋ।
Aparo tādisaṃ tapanissitopi puññavā hoti, labhati lābhasakkāraṃ. So ‘‘na dāni mayā sadiso atthī’’ti attānaṃ ucce ṭhāne sambhāvetvā ‘‘bhiyyosomattāya lābhaṃ uppādessāmī’’ti anesanavasena tīṇi duccaritāni pūretvā niraye nibbattati. Ime dve sandhāya paṭhamanayo vutto.
ಅಪರೋ ತಪನಿಸ್ಸಿತಕೋ ಲೂಖಾಜೀವೀ ಅಪ್ಪಪುಞ್ಞೋ ಹೋತಿ, ನ ಲಭತಿ ಸುಖೇನ ಜೀವಿತವುತ್ತಿಂ। ಸೋ ‘‘ಮಯ್ಹಂ ಪುಬ್ಬೇಪಿ ಅಕತಪುಞ್ಞತಾಯ ಸುಖಜೀವಿಕಾ ನುಪ್ಪಜ್ಜತಿ , ಹನ್ದದಾನಿ ಪುಞ್ಞಾನಿ ಕರೋಮೀ’’ತಿ ತೀಣಿ ಸುಚರಿತಾನಿ ಪೂರೇತ್ವಾ ಸಗ್ಗೇ ನಿಬ್ಬತ್ತತಿ।
Aparo tapanissitako lūkhājīvī appapuñño hoti, na labhati sukhena jīvitavuttiṃ. So ‘‘mayhaṃ pubbepi akatapuññatāya sukhajīvikā nuppajjati , handadāni puññāni karomī’’ti tīṇi sucaritāni pūretvā sagge nibbattati.
ಅಪರೋ ಲೂಖಾಜೀವೀ ಪುಞ್ಞವಾ ಹೋತಿ, ಲಭತಿ ಸುಖೇನ ಜೀವಿತವುತ್ತಿಂ। ಸೋ – ‘‘ಮಯ್ಹಂ ಪುಬ್ಬೇಪಿ ಕತಪುಞ್ಞತಾಯ ಸುಖಜೀವಿಕಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ಅನೇಸನಂ ಪಹಾಯ ತೀಣಿ ಸುಚರಿತಾನಿ ಪೂರೇತ್ವಾ ಸಗ್ಗೇ ನಿಬ್ಬತ್ತತಿ। ಇಮೇ ದ್ವೇ ಸನ್ಧಾಯ ದುತಿಯನಯೋ ವುತ್ತೋ।
Aparo lūkhājīvī puññavā hoti, labhati sukhena jīvitavuttiṃ. So – ‘‘mayhaṃ pubbepi katapuññatāya sukhajīvikā uppajjatī’’ti cintetvā anesanaṃ pahāya tīṇi sucaritāni pūretvā sagge nibbattati. Ime dve sandhāya dutiyanayo vutto.
ಏಕೋ ಪನ ತಪಸ್ಸೀ ಅಪ್ಪದುಕ್ಖವಿಹಾರೀ ಹೋತಿ ಬಾಹಿರಕಾಚಾರಯುತ್ತೋ ತಾಪಸೋ ವಾ ಛನ್ನಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ವಾ, ಅಪ್ಪಪುಞ್ಞತಾಯ ಚ ಮನಾಪೇ ಪಚ್ಚಯೇ ನ ಲಭತಿ। ಸೋ ಅನೇಸನವಸೇನ ತೀಣಿ ದುಚ್ಚರಿತಾನಿ ಪೂರೇತ್ವಾ ಅತ್ತಾನಂ ಸುಖೇ ಠಪೇತ್ವಾ ನಿರಯೇ ನಿಬ್ಬತ್ತತಿ।
Eko pana tapassī appadukkhavihārī hoti bāhirakācārayutto tāpaso vā channaparibbājako vā, appapuññatāya ca manāpe paccaye na labhati. So anesanavasena tīṇi duccaritāni pūretvā attānaṃ sukhe ṭhapetvā niraye nibbattati.
ಅಪರೋ ಪುಞ್ಞವಾ ಹೋತಿ, ಸೋ – ‘‘ನ ದಾನಿ ಮಯಾ ಸದಿಸೋ ಅತ್ಥೀ’’ತಿ ಮಾನಂ ಉಪ್ಪಾದೇತ್ವಾ ಅನೇಸನವಸೇನ ಲಾಭಸಕ್ಕಾರಂ ವಾ ಉಪ್ಪಾದೇನ್ತೋ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿವಸೇನ – ‘‘ಸುಖೋ ಇಮಿಸ್ಸಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಿಕಾಯ ದಹರಾಯ ಮುದುಕಾಯ ಲೋಮಸಾಯ ಸಮ್ಫಸ್ಸೋ’’ತಿಆದೀನಿ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ಕಾಮೇಸು ಪಾತಬ್ಯತಂ ವಾ ಆಪಜ್ಜನ್ತೋ ತೀಣಿ ದುಚ್ಚರಿತಾನಿ ಪೂರೇತ್ವಾ ನಿರಯೇ ನಿಬ್ಬತ್ತತಿ। ಇಮೇ ದ್ವೇ ಸನ್ಧಾಯ ತತಿಯನಯೋ ವುತ್ತೋ।
Aparo puññavā hoti, so – ‘‘na dāni mayā sadiso atthī’’ti mānaṃ uppādetvā anesanavasena lābhasakkāraṃ vā uppādento micchādiṭṭhivasena – ‘‘sukho imissā paribbājikāya daharāya mudukāya lomasāya samphasso’’tiādīni cintetvā kāmesu pātabyataṃ vā āpajjanto tīṇi duccaritāni pūretvā niraye nibbattati. Ime dve sandhāya tatiyanayo vutto.
ಅಪರೋ ಪನ ಅಪ್ಪದುಕ್ಖವಿಹಾರೀ ಅಪ್ಪಪುಞ್ಞೋ ಹೋತಿ, ಸೋ – ‘‘ಅಹಂ ಪುಬ್ಬೇಪಿ ಅಕತಪುಞ್ಞತಾಯ ಸುಖೇನ ಜೀವಿಕಂ ನ ಲಭಾಮೀ’’ತಿ ತೀಣಿ ಸುಚರಿತಾನಿ ಪೂರೇತ್ವಾ ಸಗ್ಗೇ ನಿಬ್ಬತ್ತತಿ।
Aparo pana appadukkhavihārī appapuñño hoti, so – ‘‘ahaṃ pubbepi akatapuññatāya sukhena jīvikaṃ na labhāmī’’ti tīṇi sucaritāni pūretvā sagge nibbattati.
ಅಪರೋ ಪುಞ್ಞವಾ ಹೋತಿ, ಸೋ – ‘‘ಪುಬ್ಬೇಪಾಹಂ ಕತಪುಞ್ಞತಾಯ ಸುಖಂ ಲಭಾಮಿ, ಇದಾನಿ ಪುಞ್ಞಾನಿ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ತೀಣಿ ಸುಚರಿತಾನಿ ಪೂರೇತ್ವಾ ಸಗ್ಗೇ ನಿಬ್ಬತ್ತತಿ। ಇಮೇ ದ್ವೇ ಸನ್ಧಾಯ ಚತುತ್ಥನಯೋ ವುತ್ತೋ। ಇದಂ ತಿತ್ಥಿಯವಸೇನ ಆಗತಂ, ಸಾಸನೇಪಿ ಪನ ಲಬ್ಭತಿ।
Aparo puññavā hoti, so – ‘‘pubbepāhaṃ katapuññatāya sukhaṃ labhāmi, idāni puññāni karissāmī’’ti tīṇi sucaritāni pūretvā sagge nibbattati. Ime dve sandhāya catutthanayo vutto. Idaṃ titthiyavasena āgataṃ, sāsanepi pana labbhati.
ಏಕಚ್ಚೋ ಹಿ ಧುತಙ್ಗಸಮಾದಾನವಸೇನ ಲೂಖಾಜೀವೀ ಹೋತಿ, ಅಪ್ಪಪುಞ್ಞತಾಯ ವಾ ಸಕಲಮ್ಪಿ ಗಾಮಂ ವಿಚರಿತ್ವಾ ಉದರಪೂರಂ ನ ಲಭತಿ। ಸೋ – ‘‘ಪಚ್ಚಯೇ ಉಪ್ಪಾದೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವೇಜ್ಜಕಮ್ಮಾದಿವಸೇನ ವಾ ಅನೇಸನಂ ಕತ್ವಾ, ಅರಹತ್ತಂ ವಾ ಪಟಿಜಾನಿತ್ವಾ, ತೀಣಿ ವಾ ಕುಹನವತ್ಥೂನಿ ಪಟಿಸೇವಿತ್ವಾ ನಿರಯೇ ನಿಬ್ಬತ್ತತಿ।
Ekacco hi dhutaṅgasamādānavasena lūkhājīvī hoti, appapuññatāya vā sakalampi gāmaṃ vicaritvā udarapūraṃ na labhati. So – ‘‘paccaye uppādessāmī’’ti vejjakammādivasena vā anesanaṃ katvā, arahattaṃ vā paṭijānitvā, tīṇi vā kuhanavatthūni paṭisevitvā niraye nibbattati.
ಅಪರೋ ಚ ತಾದಿಸೋವ ಪುಞ್ಞವಾ ಹೋತಿ। ಸೋ ತಾಯ ಪುಞ್ಞಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ಮಾನಂ ಜನಯಿತ್ವಾ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಲಾಭಂ ಥಾವರಂ ಕತ್ತುಕಾಮೋ ಅನೇಸನವಸೇನ ತೀಣಿ ದುಚ್ಚರಿತಾನಿ ಪೂರೇತ್ವಾ ನಿರಯೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ।
Aparo ca tādisova puññavā hoti. So tāya puññasampattiyā mānaṃ janayitvā uppannaṃ lābhaṃ thāvaraṃ kattukāmo anesanavasena tīṇi duccaritāni pūretvā niraye uppajjati.
ಅಪರೋ ಸಮಾದಿನ್ನಧುತಙ್ಗೋ ಅಪ್ಪಪುಞ್ಞೋವ ಹೋತಿ, ನ ಲಭತಿ ಸುಖೇನ ಜೀವಿತವುತ್ತಿಂ। ಸೋ – ‘‘ಪುಬ್ಬೇಪಾಹಂ ಅಕತಪುಞ್ಞತಾಯ ಕಿಞ್ಚಿ ನ ಲಭಾಮಿ, ಸಚೇ ಇದಾನಿ ಅನೇಸನಂ ಕರಿಸ್ಸಂ, ಆಯತಿಮ್ಪಿ ದುಲ್ಲಭಸುಖೋ ಭವಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ತೀಣಿ ಸುಚರಿತಾನಿ ಪೂರೇತ್ವಾ ಅರಹತ್ತಂ ಪತ್ತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತೋ ಸಗ್ಗೇ ನಿಬ್ಬತ್ತತಿ।
Aparo samādinnadhutaṅgo appapuññova hoti, na labhati sukhena jīvitavuttiṃ. So – ‘‘pubbepāhaṃ akatapuññatāya kiñci na labhāmi, sace idāni anesanaṃ karissaṃ, āyatimpi dullabhasukho bhavissāmī’’ti tīṇi sucaritāni pūretvā arahattaṃ pattuṃ asakkonto sagge nibbattati.
ಅಪರೋ ಪುಞ್ಞವಾ ಹೋತಿ, ಸೋ – ‘‘ಪುಬ್ಬೇಪಾಹಂ ಕತಪುಞ್ಞತಾಯ ಏತರಹಿ ಸುಖಿತೋ, ಇದಾನಿಪಿ ಪುಞ್ಞಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಅನೇಸನಂ ಪಹಾಯ ತೀಣಿ ಸುಚರಿತಾನಿ ಪೂರೇತ್ವಾ ಅರಹತ್ತಂ ಪತ್ತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತೋ ಸಗ್ಗೇ ನಿಬ್ಬತ್ತತಿ।
Aparo puññavā hoti, so – ‘‘pubbepāhaṃ katapuññatāya etarahi sukhito, idānipi puññaṃ karissāmī’’ti anesanaṃ pahāya tīṇi sucaritāni pūretvā arahattaṃ pattuṃ asakkonto sagge nibbattati.
೩೮೩. ಆಗತಿಞ್ಚಾತಿ – ‘‘ಅಸುಕಟ್ಠಾನತೋ ನಾಮ ಇಮೇ ಆಗತಾ’’ತಿ ಏವಂ ಆಗತಿಞ್ಚ। ಗತಿಞ್ಚಾತಿ ಇದಾನಿ ಗನ್ತಬ್ಬಟ್ಠಾನಞ್ಚ। ಚುತಿಞ್ಚಾತಿ ತತೋ ಚವನಞ್ಚ। ಉಪಪತ್ತಿಞ್ಚಾತಿ ತತೋ ಚುತಾನಂ ಪುನ ಉಪಪತ್ತಿಞ್ಚ। ಕಿಂ ಸಬ್ಬಂ ತಪಂ ಗರಹಿಸ್ಸಾಮೀತಿ – ‘‘ಕೇನ ಕಾರಣೇನ ಗರಹಿಸ್ಸಾಮಿ, ಗರಹಿತಬ್ಬಮೇವ ಹಿ ಮಯಂ ಗರಹಾಮ, ಪಸಂಸಿತಬ್ಬಂ ಪಸಂಸಾಮ, ನ ಭಣ್ಡಿಕಂ ಕರೋನ್ತೋ ಮಹಾರಜಕೋ ವಿಯ ಧೋತಞ್ಚ ಅಧೋತಞ್ಚ ಏಕತೋ ಕರೋಮಾ’’ತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ಇದಾನಿ ತಮತ್ಥಂ ಪಕಾಸೇನ್ತೋ – ‘‘ಸನ್ತಿ ಕಸ್ಸಪ ಏಕೇ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ’’ತಿಆದಿಮಾಹ।
383.Āgatiñcāti – ‘‘asukaṭṭhānato nāma ime āgatā’’ti evaṃ āgatiñca. Gatiñcāti idāni gantabbaṭṭhānañca. Cutiñcāti tato cavanañca. Upapattiñcāti tato cutānaṃ puna upapattiñca. Kiṃ sabbaṃ tapaṃ garahissāmīti – ‘‘kena kāraṇena garahissāmi, garahitabbameva hi mayaṃ garahāma, pasaṃsitabbaṃ pasaṃsāma, na bhaṇḍikaṃ karonto mahārajako viya dhotañca adhotañca ekato karomā’’ti dasseti. Idāni tamatthaṃ pakāsento – ‘‘santi kassapa eke samaṇabrāhmaṇā’’tiādimāha.
೩೮೪. ಯಂ ತೇ ಏಕಚ್ಚನ್ತಿ ಪಞ್ಚವಿಧಂ ಸೀಲಂ, ತಞ್ಹಿ ಲೋಕೇ ನ ಕೋಚಿ ‘‘ನ ಸಾಧೂ’’ತಿ ವದತಿ। ಪುನ ಯಂ ತೇ ಏಕಚ್ಚನ್ತಿ ಪಞ್ಚವಿಧಂ ವೇರಂ, ತಂ ನ ಕೋಚಿ ‘‘ಸಾಧೂ’’ತಿ ವದತಿ। ಪುನ ಯಂ ತೇ ಏಕಚ್ಚನ್ತಿ ಪಞ್ಚದ್ವಾರೇ ಅಸಂವರಂ, ತೇ ಕಿರ – ‘‘ಚಕ್ಖು ನಾಮ ನ ನಿರುನ್ಧಿತಬ್ಬಂ, ಚಕ್ಖುನಾ ಮನಾಪಂ ರೂಪಂ ದಟ್ಠಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ವದನ್ತಿ, ಏಸ ನಯೋ ಸೋತಾದೀಸು। ಪುನ ಯಂ ತೇ ಏಕಚ್ಚನ್ತಿ ಪಞ್ಚದ್ವಾರೇ ಸಂವರಂ।
384.Yaṃ te ekaccanti pañcavidhaṃ sīlaṃ, tañhi loke na koci ‘‘na sādhū’’ti vadati. Puna yaṃ te ekaccanti pañcavidhaṃ veraṃ, taṃ na koci ‘‘sādhū’’ti vadati. Puna yaṃ te ekaccanti pañcadvāre asaṃvaraṃ, te kira – ‘‘cakkhu nāma na nirundhitabbaṃ, cakkhunā manāpaṃ rūpaṃ daṭṭhabba’’nti vadanti, esa nayo sotādīsu. Puna yaṃ te ekaccanti pañcadvāre saṃvaraṃ.
ಏವಂ ಪರೇಸಂ ವಾದೇನ ಸಹ ಅತ್ತನೋ ವಾದಸ್ಸ ಸಮಾನಾಸಮಾನತಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಅತ್ತನೋ ವಾದೇನ ಸಹ ಪರೇಸಂ ವಾದಸ್ಸ ಸಮಾನಾಸಮಾನತಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ಯಂ ಮಯ’’ನ್ತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ರಾಪಿ ಪಞ್ಚಸೀಲಾದಿವಸೇನೇವ ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
Evaṃ paresaṃ vādena saha attano vādassa samānāsamānataṃ dassetvā idāni attano vādena saha paresaṃ vādassa samānāsamānataṃ dassento ‘‘yaṃ maya’’ntiādimāha. Tatrāpi pañcasīlādivaseneva attho veditabbo.
ಸಮನುಯುಞ್ಜಾಪನಕಥಾವಣ್ಣನಾ
Samanuyuñjāpanakathāvaṇṇanā
೩೮೫. ಸಮನುಯುಞ್ಜನ್ತನ್ತಿ ಸಮನುಯುಞ್ಜನ್ತು, ಏತ್ಥ ಚ ಲದ್ಧಿಂ ಪುಚ್ಛನ್ತೋ ಸಮನುಯುಞ್ಜತಿ ನಾಮ, ಕಾರಣಂ ಪುಚ್ಛನ್ತೋ ಸಮನುಗಾಹತಿ ನಾಮ, ಉಭಯಂ ಪುಚ್ಛನ್ತೋ ಸಮನುಭಾಸತಿ ನಾಮ। ಸತ್ಥಾರಾ ವಾ ಸತ್ಥಾರನ್ತಿ ಸತ್ಥಾರಾ ವಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸತ್ಥಾರಂ ಉಪಸಂಹರಿತ್ವಾ – ‘‘ಕಿಂ ತೇ ಸತ್ಥಾ ತೇ ಧಮ್ಮೇ ಸಬ್ಬಸೋ ಪಹಾಯ ವತ್ತತಿ, ಉದಾಹು ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ’’ತಿ। ದುತಿಯಪದೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ।
385.Samanuyuñjantanti samanuyuñjantu, ettha ca laddhiṃ pucchanto samanuyuñjati nāma, kāraṇaṃ pucchanto samanugāhati nāma, ubhayaṃ pucchanto samanubhāsati nāma. Satthārā vā satthāranti satthārā vā saddhiṃ satthāraṃ upasaṃharitvā – ‘‘kiṃ te satthā te dhamme sabbaso pahāya vattati, udāhu samaṇo gotamo’’ti. Dutiyapadepi eseva nayo.
ಇದಾನಿ ತಮತ್ಥಂ ಯೋಜೇತ್ವಾ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ – ‘‘ಯೇ ಇಮೇಸಂ ಭವತ’’ನ್ತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಅಕುಸಲಾ ಅಕುಸಲಸಙ್ಖಾತಾತಿ ಅಕುಸಲಾ ಚೇವ ‘‘ಅಕುಸಲಾ’’ತಿ ಚ ಸಙ್ಖಾತಾ ಞಾತಾ ಕೋಟ್ಠಾಸಂ ವಾ ಕತ್ವಾ ಠಪಿತಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಏಸ ನಯೋ ಸಬ್ಬಪದೇಸು। ಅಪಿ ಚೇತ್ಥ ಸಾವಜ್ಜಾತಿ ಸದೋಸಾ। ನ ಅಲಮರಿಯಾತಿ ನಿದ್ದೋಸಟ್ಠೇನ ಅರಿಯಾ ಭವಿತುಂ ನಾಲಂ ಅಸಮತ್ಥಾ।
Idāni tamatthaṃ yojetvā dassento – ‘‘ye imesaṃ bhavata’’ntiādimāha. Tattha akusalā akusalasaṅkhātāti akusalā ceva ‘‘akusalā’’ti ca saṅkhātā ñātā koṭṭhāsaṃ vā katvā ṭhapitāti attho. Esa nayo sabbapadesu. Api cettha sāvajjāti sadosā. Na alamariyāti niddosaṭṭhena ariyā bhavituṃ nālaṃ asamatthā.
೩೮೬-೩೯೨. ಯಂ ವಿಞ್ಞೂ ಸಮನುಯುಞ್ಜನ್ತಾತಿ ಯೇನ ವಿಞ್ಞೂ ಅಮ್ಹೇ ಚ ಅಞ್ಞೇ ಚ ಪುಚ್ಛನ್ತಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯುಂ, ತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ, ಅತ್ಥಿ ತಂ ಕಾರಣನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಯಂ ವಾ ಪನ ಭೋನ್ತೋ ಪರೇ ಗಣಾಚರಿಯಾತಿ ಪರೇ ಪನ ಭೋನ್ತೋ ಗಣಾಚರಿಯಾ ಯಂ ವಾ ತಂ ವಾ ಅಪ್ಪಮತ್ತಕಂ ಪಹಾಯ ವತ್ತನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಮ್ಹೇವ ತತ್ಥ ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ಪಸಂಸೇಯ್ಯುನ್ತಿ ಇದಂ ಭಗವಾ ಸತ್ಥಾರಾ ಸತ್ಥಾರಂ ಸಮನುಯುಞ್ಜನೇಪಿ ಆಹ – ಸಙ್ಘೇನ ಸಂಘಂ ಸಮನುಯುಞ್ಜನೇಪಿ। ಕಸ್ಮಾ? ಸಙ್ಘಪಸಂಸಾಯಪಿ ಸತ್ಥುಯೇವ ಪಸಂಸಾಸಿದ್ಧಿತೋ। ಪಸೀದಮಾನಾಪಿ ಹಿ ಬುದ್ಧಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ಸಙ್ಘೇ, ಸಙ್ಘಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ಚ ಬುದ್ಧೇ ಪಸೀದನ್ತಿ, ತಥಾ ಹಿ ಭಗವತೋ ಸರೀರಸಮ್ಪತ್ತಿಂ ದಿಸ್ವಾ, ಧಮ್ಮದೇಸನಂ ವಾ ಸುತ್ವಾ ಭವನ್ತಿ ವತ್ತಾರೋ – ‘‘ಲಾಭಾ ವತ ಭೋ ಸಾವಕಾನಂ ಯೇ ಏವರೂಪಸ್ಸ ಸತ್ಥು ಸನ್ತಿಕಾವಚರಾ’’ತಿ, ಏವಂ ಬುದ್ಧಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ಸಙ್ಘೇ ಪಸೀದನ್ತಿ। ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪನಾಚಾರಗೋಚರಂ ಅಭಿಕ್ಕಮಪಟಿಕ್ಕಮಾದೀನಿ ಚ ದಿಸ್ವಾ ಭವನ್ತಿ ವತ್ತಾರೋ – ‘‘ಸನ್ತಿಕಾವಚರಾನಂ ವತ ಭೋ ಸಾವಕಾನಂ ಅಯಞ್ಚ ಉಪಸಮಗುಣೋ ಸತ್ಥು ಕೀವ ರೂಪೋ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ, ಏವಂ ಸಙ್ಘಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ಬುದ್ಧೇ ಪಸೀದನ್ತಿ। ಇತಿ ಯಾ ಸತ್ಥುಪಸಂಸಾ, ಸಾ ಸಙ್ಘಸ್ಸ। ಯಾ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪಸಂಸಾ, ಸಾ ಸತ್ಥೂತಿ ಸಙ್ಘಪಸಂಸಾಯಪಿ ಸತ್ಥುಯೇವ ಪಸಂಸಾಸಿದ್ಧಿತೋ ಭಗವಾ ದ್ವೀಸುಪಿ ನಯೇಸು – ‘‘ಅಮ್ಹೇವ ತತ್ಥ ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ಪಸಂಸೇಯ್ಯು’’ನ್ತಿ ಆಹ। ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಇಮೇ ಧಮ್ಮೇ ಅನವಸೇಸಂ ಪಹಾಯ ವತ್ತತಿ, ಯಂ ವಾ ಪನ ಭೋನ್ತೋ ಪರೇ ಗಣಾಚರಿಯಾತಿಆದೀಸುಪಿ ಪನೇತ್ಥ ಅಯಮಧಿಪ್ಪಾಯೋ – ಸಮ್ಪತ್ತಸಮಾದಾನಸೇತುಘಾತವಸೇನ ಹಿ ತಿಸ್ಸೋ ವಿರತಿಯೋ। ತಾಸು ಸಮ್ಪತ್ತಸಮಾದಾನ ವಿರತಿಮತ್ತಮೇವ ಅಞ್ಞೇಸಂ ಹೋತಿ, ಸೇತುಘಾತವಿರತಿ ಪನ ಸಬ್ಬೇನ ಸಬ್ಬಂ ನತ್ಥಿ। ಪಞ್ಚಸು ಪನ ತದಙ್ಗವಿಕ್ಖಮ್ಭನಸಮುಚ್ಛೇದಪಟಿಪಸ್ಸದ್ಧಿನಿಸ್ಸರಣಪ್ಪಹಾನೇಸು ಅಟ್ಠಸಮಾಪತ್ತಿವಸೇನ ಚೇವ ವಿಪಸ್ಸನಾಮತ್ತವಸೇನ ಚ ತದಙ್ಗವಿಕ್ಖಮ್ಭನಪ್ಪಹಾನಮತ್ತಮೇವ ಅಞ್ಞೇಸಂ ಹೋತಿ। ಇತರಾನಿ ತೀಣಿ ಪಹಾನಾನಿ ಸಬ್ಬೇನ ಸಬ್ಬಂ ನತ್ಥಿ। ತಥಾ ಸೀಲಸಂವರೋ, ಖನ್ತಿಸಂವರೋ, ಞಾಣಸಂವರೋ, ಸತಿಸಂವರೋ, ವೀರಿಯಸಂವರೋತಿ ಪಞ್ಚ ಸಂವರಾ, ತೇಸು ಪಞ್ಚಸೀಲಮತ್ತಮೇವ ಅಧಿವಾಸನಖನ್ತಿಮತ್ತಮೇವ ಚ ಅಞ್ಞೇಸಂ ಹೋತಿ, ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬೇನ ಸಬ್ಬಂ ನತ್ಥಿ।
386-392.Yaṃ viññū samanuyuñjantāti yena viññū amhe ca aññe ca pucchantā evaṃ vadeyyuṃ, taṃ ṭhānaṃ vijjati, atthi taṃ kāraṇanti attho. Yaṃ vā pana bhonto pare gaṇācariyāti pare pana bhonto gaṇācariyā yaṃ vā taṃ vā appamattakaṃ pahāya vattantīti attho. Amheva tattha yebhuyyena pasaṃseyyunti idaṃ bhagavā satthārā satthāraṃ samanuyuñjanepi āha – saṅghena saṃghaṃ samanuyuñjanepi. Kasmā? Saṅghapasaṃsāyapi satthuyeva pasaṃsāsiddhito. Pasīdamānāpi hi buddhasampattiyā saṅghe, saṅghasampattiyā ca buddhe pasīdanti, tathā hi bhagavato sarīrasampattiṃ disvā, dhammadesanaṃ vā sutvā bhavanti vattāro – ‘‘lābhā vata bho sāvakānaṃ ye evarūpassa satthu santikāvacarā’’ti, evaṃ buddhasampattiyā saṅghe pasīdanti. Bhikkhūnaṃ panācāragocaraṃ abhikkamapaṭikkamādīni ca disvā bhavanti vattāro – ‘‘santikāvacarānaṃ vata bho sāvakānaṃ ayañca upasamaguṇo satthu kīva rūpo bhavissatī’’ti, evaṃ saṅghasampattiyā buddhe pasīdanti. Iti yā satthupasaṃsā, sā saṅghassa. Yā saṅghassa pasaṃsā, sā satthūti saṅghapasaṃsāyapi satthuyeva pasaṃsāsiddhito bhagavā dvīsupi nayesu – ‘‘amheva tattha yebhuyyena pasaṃseyyu’’nti āha. Samaṇo gotamo ime dhamme anavasesaṃ pahāya vattati, yaṃ vā pana bhonto pare gaṇācariyātiādīsupi panettha ayamadhippāyo – sampattasamādānasetughātavasena hi tisso viratiyo. Tāsu sampattasamādāna viratimattameva aññesaṃ hoti, setughātavirati pana sabbena sabbaṃ natthi. Pañcasu pana tadaṅgavikkhambhanasamucchedapaṭipassaddhinissaraṇappahānesu aṭṭhasamāpattivasena ceva vipassanāmattavasena ca tadaṅgavikkhambhanappahānamattameva aññesaṃ hoti. Itarāni tīṇi pahānāni sabbena sabbaṃ natthi. Tathā sīlasaṃvaro, khantisaṃvaro, ñāṇasaṃvaro, satisaṃvaro, vīriyasaṃvaroti pañca saṃvarā, tesu pañcasīlamattameva adhivāsanakhantimattameva ca aññesaṃ hoti, sesaṃ sabbena sabbaṃ natthi.
ಪಞ್ಚ ಖೋ ಪನಿಮೇ ಉಪೋಸಥುದ್ದೇಸಾ, ತೇಸು ಪಞ್ಚಸೀಲಮತ್ತಮೇವ ಅಞ್ಞೇಸಂ ಹೋತಿ। ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸಂವರಸೀಲಂ ಸಬ್ಬೇನ ಸಬ್ಬಂ ನತ್ಥಿ। ಇತಿ ಅಕುಸಲಪ್ಪಹಾನೇ ಚ ಕುಸಲಸಮಾದಾನೇ ಚ, ತೀಸು ವಿರತೀಸು, ಪಞ್ಚಸು ಪಹಾನೇಸು, ಪಞ್ಚಸು ಸಂವರೇಸು, ಪಞ್ಚಸು ಉದ್ದೇಸೇಸು, – ‘‘ಅಹಮೇವ ಚ ಮಯ್ಹಞ್ಚ ಸಾವಕಸಙ್ಘೋ ಲೋಕೇ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಮಯಾ ಹಿ ಸದಿಸೋ ಸತ್ಥಾ ನಾಮ, ಮಯ್ಹಂ ಸಾವಕಸಙ್ಘೇನ ಸದಿಸೋ ಸಙ್ಘೋ ನಾಮ ನತ್ಥೀ’’ತಿ ಭಗವಾ ಸೀಹನಾದಂ ನದತಿ।
Pañca kho panime uposathuddesā, tesu pañcasīlamattameva aññesaṃ hoti. Pātimokkhasaṃvarasīlaṃ sabbena sabbaṃ natthi. Iti akusalappahāne ca kusalasamādāne ca, tīsu viratīsu, pañcasu pahānesu, pañcasu saṃvaresu, pañcasu uddesesu, – ‘‘ahameva ca mayhañca sāvakasaṅgho loke paññāyati, mayā hi sadiso satthā nāma, mayhaṃ sāvakasaṅghena sadiso saṅgho nāma natthī’’ti bhagavā sīhanādaṃ nadati.
ಅರಿಯಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕಮಗ್ಗವಣ್ಣನಾ
Ariyaaṭṭhaṅgikamaggavaṇṇanā
೩೯೩. ಏವಂ ಸೀಹನಾದಂ ನದಿತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಸೀಹನಾದಸ್ಸ ಅವಿಪರೀತಭಾವಾವಬೋಧನತ್ಥಂ – ‘‘ಅತ್ಥಿ, ಕಸ್ಸಪ, ಮಗ್ಗೋ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಮಗ್ಗೋತಿ ಲೋಕುತ್ತರಮಗ್ಗೋ। ಪಟಿಪದಾತಿ ಪುಬ್ಬಭಾಗಪಟಿಪದಾ। ಕಾಲವಾದೀತಿಆದೀನಿ ಬ್ರಹ್ಮಜಾಲೇ ವಣ್ಣಿತಾನಿ। ಇದಾನಿ ತಂ ದುವಿಧಂ ಮಗ್ಗಞ್ಚ ಪಟಿಪದಞ್ಚ ಏಕತೋ ಕತ್ವಾ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ – ‘‘ಅಯಮೇವ ಅರಿಯೋ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ಇದಂ ಪನ ಸುತ್ವಾ ಅಚೇಲೋ ಚಿನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಮಯ್ಹಂಯೇವ ಮಗ್ಗೋ ಚ ಪಟಿಪದಾ ಚ ಅತ್ಥಿ, ಅಞ್ಞೇಸಂ ನತ್ಥೀತಿ ಮಞ್ಞತಿ, ಹನ್ದಸ್ಸಾಹಂ ಅಮ್ಹಾಕಮ್ಪಿ ಮಗ್ಗಂ ಕಥೇಮೀ’’ತಿ। ತತೋ ಅಚೇಲಕಪಟಿಪದಂ ಕಥೇಸಿ। ತೇನಾಹ – ‘‘ಏವಂ ವುತ್ತೇ ಅಚೇಲೋ ಕಸ್ಸಪೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ…ಪೇ॰… ಉದಕೋರೋಹನಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತೋ ವಿಹರತೀ’’ತಿ।
393. Evaṃ sīhanādaṃ naditvā tassa sīhanādassa aviparītabhāvāvabodhanatthaṃ – ‘‘atthi, kassapa, maggo’’tiādimāha. Tattha maggoti lokuttaramaggo. Paṭipadāti pubbabhāgapaṭipadā. Kālavādītiādīni brahmajāle vaṇṇitāni. Idāni taṃ duvidhaṃ maggañca paṭipadañca ekato katvā dassento – ‘‘ayameva ariyo’’tiādimāha. Idaṃ pana sutvā acelo cintesi – ‘‘samaṇo gotamo mayhaṃyeva maggo ca paṭipadā ca atthi, aññesaṃ natthīti maññati, handassāhaṃ amhākampi maggaṃ kathemī’’ti. Tato acelakapaṭipadaṃ kathesi. Tenāha – ‘‘evaṃ vutte acelo kassapo bhagavantaṃ etadavoca…pe… udakorohanānuyogamanuyutto viharatī’’ti.
ತಪೋಪಕ್ಕಮಕಥಾವಣ್ಣನಾ
Tapopakkamakathāvaṇṇanā
೩೯೪. ತತ್ಥ ತಪೋಪಕ್ಕಮಾತಿ ತಪಾರಮ್ಭಾ, ತಪಕಮ್ಮಾನೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸಾಮಞ್ಞಸಙ್ಖಾತಾತಿ ಸಮಣಕಮ್ಮಸಙ್ಖಾತಾ। ಬ್ರಹ್ಮಞ್ಞಸಙ್ಖಾತಾತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕಮ್ಮಸಙ್ಖಾತಾ। ಅಚೇಲಕೋತಿ ನಿಚ್ಚೋಲೋ, ನಗ್ಗೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಮುತ್ತಾಚಾರೋತಿ ವಿಸಟ್ಠಾಚಾರೋ, ಉಚ್ಚಾರಕಮ್ಮಾದೀಸು ಲೋಕಿಯಕುಲಪುತ್ತಾಚಾರೇನ ವಿರಹಿತೋ ಠಿತಕೋವ ಉಚ್ಚಾರಂ ಕರೋತಿ, ಪಸ್ಸಾವಂ ಕರೋತಿ, ಖಾದತಿ, ಭುಞ್ಜತಿ ಚ। ಹತ್ಥಾಪಲೇಖನೋತಿ ಹತ್ಥೇ ಪಿಣ್ಡಮ್ಹಿ ಠಿತೇ ಜಿವ್ಹಾಯ ಹತ್ಥಂ ಅಪಲಿಖತಿ, ಉಚ್ಚಾರಂ ವಾ ಕತ್ವಾ ಹತ್ಥಸ್ಮಿಞ್ಞೇವ ದಣ್ಡಕಸಞ್ಞೀ ಹುತ್ವಾ ಹತ್ಥೇನ ಅಪಲಿಖತಿ। ‘‘ಭಿಕ್ಖಾಗಹಣತ್ಥಂ ಏಹಿ, ಭನ್ತೇ’’ತಿ ವುತ್ತೋ ನ ಏತೀತಿ ನ ಏಹಿಭದ್ದನ್ತಿಕೋ। ‘‘ತೇನ ಹಿ ತಿಟ್ಠ, ಭನ್ತೇ’’ತಿ ವುತ್ತೋಪಿ ನ ತಿಟ್ಠತೀತಿ ನತಿಟ್ಠಭದ್ದನ್ತಿಕೋ। ತದುಭಯಮ್ಪಿ ಕಿರ ಸೋ – ‘‘ಏತಸ್ಸ ವಚನಂ ಕತಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ನ ಕರೋತಿ। ಅಭಿಹಟನ್ತಿ ಪುರೇತರಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಆಹಟಂ ಭಿಕ್ಖಂ, ಉದ್ದಿಸ್ಸಕತನ್ತಿ ‘‘ಇಮಂ ತುಮ್ಹೇ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಕತ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ಆರೋಚಿತಂ ಭಿಕ್ಖಂ। ನ ನಿಮನ್ತನನ್ತಿ ‘‘ಅಸುಕಂ ನಾಮ ಕುಲಂ ವಾ ವೀಥಿಂ ವಾ ಗಾಮಂ ವಾ ಪವಿಸೇಯ್ಯಾಥಾ’’ತಿ ಏವಂ ನಿಮನ್ತಿತಭಿಕ್ಖಮ್ಪಿ ನ ಸಾದಿಯತಿ, ನ ಗಣ್ಹತಿ। ನ ಕುಮ್ಭಿಮುಖಾತಿ ಕುಮ್ಭಿತೋ ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ದಿಯ್ಯಮಾನಂ ಭಿಕ್ಖಂ ನ ಗಣ್ಹತಿ। ನ ಕಳೋಪಿಮುಖಾತಿ ಕಳೋಪೀತಿ ಉಕ್ಖಲಿ ವಾ ಪಚ್ಛಿ ವಾ, ತತೋಪಿ ನ ಗಣ್ಹತಿ। ಕಸ್ಮಾ? ಕುಮ್ಭಿಕಳೋಪಿಯೋ ಮಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಕಟಚ್ಛುನಾ ಪಹಾರಂ ಲಭನ್ತೀತಿ। ನ ಏಳಕಮನ್ತರನ್ತಿ ಉಮ್ಮಾರಂ ಅನ್ತರಂ ಕತ್ವಾ ದಿಯ್ಯಮಾನಂ ನ ಗಣ್ಹತಿ। ಕಸ್ಮಾ? ‘‘ಅಯಂ ಮಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಅನ್ತರಕರಣಂ ಲಭತೀ’’ತಿ। ದಣ್ಡಮುಸಲೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ।
394. Tattha tapopakkamāti tapārambhā, tapakammānīti attho. Sāmaññasaṅkhātāti samaṇakammasaṅkhātā. Brahmaññasaṅkhātāti brāhmaṇakammasaṅkhātā. Acelakoti niccolo, naggoti attho. Muttācāroti visaṭṭhācāro, uccārakammādīsu lokiyakulaputtācārena virahito ṭhitakova uccāraṃ karoti, passāvaṃ karoti, khādati, bhuñjati ca. Hatthāpalekhanoti hatthe piṇḍamhi ṭhite jivhāya hatthaṃ apalikhati, uccāraṃ vā katvā hatthasmiññeva daṇḍakasaññī hutvā hatthena apalikhati. ‘‘Bhikkhāgahaṇatthaṃ ehi, bhante’’ti vutto na etīti na ehibhaddantiko. ‘‘Tena hi tiṭṭha, bhante’’ti vuttopi na tiṭṭhatīti natiṭṭhabhaddantiko. Tadubhayampi kira so – ‘‘etassa vacanaṃ kataṃ bhavissatī’’ti na karoti. Abhihaṭanti puretaraṃ gahetvā āhaṭaṃ bhikkhaṃ, uddissakatanti ‘‘imaṃ tumhe uddissa kata’’nti evaṃ ārocitaṃ bhikkhaṃ. Na nimantananti ‘‘asukaṃ nāma kulaṃ vā vīthiṃ vā gāmaṃ vā paviseyyāthā’’ti evaṃ nimantitabhikkhampi na sādiyati, na gaṇhati. Nakumbhimukhāti kumbhito uddharitvā diyyamānaṃ bhikkhaṃ na gaṇhati. Na kaḷopimukhāti kaḷopīti ukkhali vā pacchi vā, tatopi na gaṇhati. Kasmā? Kumbhikaḷopiyo maṃ nissāya kaṭacchunā pahāraṃ labhantīti. Na eḷakamantaranti ummāraṃ antaraṃ katvā diyyamānaṃ na gaṇhati. Kasmā? ‘‘Ayaṃ maṃ nissāya antarakaraṇaṃ labhatī’’ti. Daṇḍamusalesupi eseva nayo.
ದ್ವಿನ್ನನ್ತಿ ದ್ವೀಸು ಭುಞ್ಜಮಾನೇಸು ಏಕಸ್ಮಿಂ ಉಟ್ಠಾಯ ದೇನ್ತೇ ನ ಗಣ್ಹತಿ। ಕಸ್ಮಾ? ‘‘ಏಕಸ್ಸ ಕಬಳನ್ತರಾಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ। ನ ಗಬ್ಭಿನಿಯಾತಿಆದೀಸು ಪನ ‘‘ಗಬ್ಭಿನಿಯಾ ಕುಚ್ಛಿಯಂ ದಾರಕೋ ಕಿಲಮತಿ। ಪಾಯನ್ತಿಯಾ ದಾರಕಸ್ಸ ಖೀರನ್ತರಾಯೋ ಹೋತಿ, ಪುರಿಸನ್ತರಗತಾಯ ರತಿಅನ್ತರಾಯೋ ಹೋತೀ’’ತಿ ನ ಗಣ್ಹತಿ। ಸಂಕಿತ್ತೀಸೂತಿ ಸಂಕಿತ್ತೇತ್ವಾ ಕತಭತ್ತೇಸು, ದುಬ್ಭಿಕ್ಖಸಮಯೇ ಕಿರ ಅಚೇಲಕಸಾವಕಾ ಅಚೇಲಕಾನಂ ಅತ್ಥಾಯ ತತೋ ತತೋ ತಣ್ಡುಲಾದೀನಿ ಸಮಾದಪೇತ್ವಾ ಭತ್ತಂ ಪಚನ್ತಿ। ಉಕ್ಕಟ್ಠೋ ಅಚೇಲಕೋ ತತೋಪಿ ನ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹತಿ। ನ ಯತ್ಥ ಸಾತಿ ಯತ್ಥ ಸುನಖೋ – ‘‘ಪಿಣ್ಡಂ ಲಭಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಉಪಟ್ಠಿತೋ ಹೋತಿ, ತತ್ಥ ತಸ್ಸ ಅದತ್ವಾ ಆಹಟಂ ನ ಗಣ್ಹತಿ। ಕಸ್ಮಾ? ಏತಸ್ಸ ಪಿಣ್ಡನ್ತರಾಯೋ ಹೋತೀತಿ। ಸಣ್ಡಸಣ್ಡಚಾರಿನೀತಿ ಸಮೂಹಸಮೂಹಚಾರಿನೀ, ಸಚೇ ಹಿ ಅಚೇಲಕಂ ದಿಸ್ವಾ – ‘‘ಇಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖಂ ದಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಮನುಸ್ಸಾ ಭತ್ತಗೇಹಂ ಪವಿಸನ್ತಿ, ತೇಸು ಚ ಪವಿಸನ್ತೇಸು ಕಳೋಪಿಮುಖಾದೀಸು ನಿಲೀನಾ ಮಕ್ಖಿಕಾ ಉಪ್ಪತಿತ್ವಾ ಸಣ್ಡಸಣ್ಡಾ ಚರನ್ತಿ, ತತೋ ಆಹಟಂ ಭಿಕ್ಖಂ ನ ಗಣ್ಹತಿ। ಕಸ್ಮಾ? ಮಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಮಕ್ಖಿಕಾನಂ ಗೋಚರನ್ತರಾಯೋ ಜಾತೋತಿ।
Dvinnanti dvīsu bhuñjamānesu ekasmiṃ uṭṭhāya dente na gaṇhati. Kasmā? ‘‘Ekassa kabaḷantarāyo hotī’’ti. Na gabbhiniyātiādīsu pana ‘‘gabbhiniyā kucchiyaṃ dārako kilamati. Pāyantiyā dārakassa khīrantarāyo hoti, purisantaragatāya ratiantarāyo hotī’’ti na gaṇhati. Saṃkittīsūti saṃkittetvā katabhattesu, dubbhikkhasamaye kira acelakasāvakā acelakānaṃ atthāya tato tato taṇḍulādīni samādapetvā bhattaṃ pacanti. Ukkaṭṭho acelako tatopi na paṭiggaṇhati. Na yattha sāti yattha sunakho – ‘‘piṇḍaṃ labhissāmī’’ti upaṭṭhito hoti, tattha tassa adatvā āhaṭaṃ na gaṇhati. Kasmā? Etassa piṇḍantarāyo hotīti. Saṇḍasaṇḍacārinīti samūhasamūhacārinī, sace hi acelakaṃ disvā – ‘‘imassa bhikkhaṃ dassāmā’’ti manussā bhattagehaṃ pavisanti, tesu ca pavisantesu kaḷopimukhādīsu nilīnā makkhikā uppatitvā saṇḍasaṇḍā caranti, tato āhaṭaṃ bhikkhaṃ na gaṇhati. Kasmā? Maṃ nissāya makkhikānaṃ gocarantarāyo jātoti.
ಥುಸೋದಕನ್ತಿ ಸಬ್ಬಸಸ್ಸಸಮ್ಭಾರೇಹಿ ಕತಂ ಸೋವೀರಕಂ। ಏತ್ಥ ಚ ಸುರಾಪಾನಮೇವ ಸಾವಜ್ಜಂ, ಅಯಂ ಪನ ಸಬ್ಬೇಸುಪಿ ಸಾವಜ್ಜಸಞ್ಞೀ। ಏಕಾಗಾರಿಕೋತಿ ಯೋ ಏಕಸ್ಮಿಂಯೇವ ಗೇಹೇ ಭಿಕ್ಖಂ ಲಭಿತ್ವಾ ನಿವತ್ತತಿ । ಏಕಾಲೋಪಿಕೋತಿ ಯೋ ಏಕೇನೇವ ಆಲೋಪೇನ ಯಾಪೇತಿ। ದ್ವಾಗಾರಿಕಾದೀಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಏಕಿಸ್ಸಾಪಿ ದತ್ತಿಯಾತಿ ಏಕಾಯ ದತ್ತಿಯಾ। ದತ್ತಿ ನಾಮ ಏಕಾ ಖುದ್ದಕಪಾತಿ ಹೋತಿ, ಯತ್ಥ ಅಗ್ಗಭಿಕ್ಖಂ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಠಪೇನ್ತಿ। ಏಕಾಹಿಕನ್ತಿ ಏಕದಿವಸನ್ತರಿಕಂ। ಅದ್ಧಮಾಸಿಕನ್ತಿ ಅದ್ಧಮಾಸನ್ತರಿಕಂ। ಪರಿಯಾಯಭತ್ತಭೋಜನನ್ತಿ ವಾರಭತ್ತಭೋಜನಂ, ಏಕಾಹವಾರೇನ ದ್ವೀಹವಾರೇನ ಸತ್ತಾಹವಾರೇನ ಅಡ್ಢಮಾಸವಾರೇನಾತಿ ಏವಂ ದಿವಸವಾರೇನ ಆಗತಭತ್ತಭೋಜನಂ।
Thusodakanti sabbasassasambhārehi kataṃ sovīrakaṃ. Ettha ca surāpānameva sāvajjaṃ, ayaṃ pana sabbesupi sāvajjasaññī. Ekāgārikoti yo ekasmiṃyeva gehe bhikkhaṃ labhitvā nivattati . Ekālopikoti yo ekeneva ālopena yāpeti. Dvāgārikādīsupi eseva nayo. Ekissāpi dattiyāti ekāya dattiyā. Datti nāma ekā khuddakapāti hoti, yattha aggabhikkhaṃ pakkhipitvā ṭhapenti. Ekāhikanti ekadivasantarikaṃ. Addhamāsikanti addhamāsantarikaṃ. Pariyāyabhattabhojananti vārabhattabhojanaṃ, ekāhavārena dvīhavārena sattāhavārena aḍḍhamāsavārenāti evaṃ divasavārena āgatabhattabhojanaṃ.
೩೯೫. ಸಾಕಭಕ್ಖೋತಿ ಅಲ್ಲಸಾಕಭಕ್ಖೋ। ಸಾಮಾಕಭಕ್ಖೋತಿ ಸಾಮಾಕತಣ್ಡುಲಭಕ್ಖೋ। ನೀವಾರಾದೀಸು ನೀವಾರೋ ನಾಮ ಅರಞ್ಞೇ ಸಯಂಜಾತಾ ವೀಹಿಜಾತಿ। ದದ್ದುಲನ್ತಿ ಚಮ್ಮಕಾರೇಹಿ ಚಮ್ಮಂ ಲಿಖಿತ್ವಾ ಛಡ್ಡಿತಕಸಟಂ। ಹಟಂ ವುಚ್ಚತಿ ಸಿಲೇಸೋಪಿ ಸೇವಾಲೋಪಿ। ಕಣನ್ತಿ ಕುಣ್ಡಕಂ। ಆಚಾಮೋತಿ ಭತ್ತಉಕ್ಖಲಿಕಾಯ ಲಗ್ಗೋ ಝಾಮಕಓದನೋ, ತಂ ಛಡ್ಡಿತಟ್ಠಾನತೋವ ಗಹೇತ್ವಾ ಖಾದತಿ, ‘‘ಓದನಕಞ್ಜಿಯ’’ನ್ತಿಪಿ ವದನ್ತಿ। ಪಿಞ್ಞಾಕಾದಯೋ ಪಾಕಟಾ ಏವ। ಪವತ್ತಫಲಭೋಜೀತಿ ಪತಿತಫಲಭೋಜೀ।
395.Sākabhakkhoti allasākabhakkho. Sāmākabhakkhoti sāmākataṇḍulabhakkho. Nīvārādīsu nīvāro nāma araññe sayaṃjātā vīhijāti. Daddulanti cammakārehi cammaṃ likhitvā chaḍḍitakasaṭaṃ. Haṭaṃ vuccati silesopi sevālopi. Kaṇanti kuṇḍakaṃ. Ācāmoti bhattaukkhalikāya laggo jhāmakaodano, taṃ chaḍḍitaṭṭhānatova gahetvā khādati, ‘‘odanakañjiya’’ntipi vadanti. Piññākādayo pākaṭā eva. Pavattaphalabhojīti patitaphalabhojī.
೩೯೬. ಸಾಣಾನೀತಿ ಸಾಣವಾಕಚೋಳಾನಿ। ಮಸಾಣಾನೀತಿ ಮಿಸ್ಸಕಚೋಳಾನಿ। ಛವದುಸ್ಸಾನೀತಿ ಮತಸರೀರತೋ ಛಡ್ಡಿತವತ್ಥಾನಿ, ಏರಕತಿಣಾದೀನಿ ವಾ ಗನ್ಥೇತ್ವಾ ಕತನಿವಾಸನಾನಿ। ಪಂಸುಕೂಲಾನೀತಿ ಪಥವಿಯಂ ಛಡ್ಡಿತನನ್ತಕಾನಿ। ತಿರೀಟಾನೀತಿ ರುಕ್ಖತಚವತ್ಥಾನಿ। ಅಜಿನನ್ತಿ ಅಜಿನಮಿಗಚಮ್ಮಂ। ಅಜಿನಕ್ಖಿಪನ್ತಿ ತದೇವ ಮಜ್ಝೇ ಫಾಲಿತಕಂ। ಕುಸಚೀರನ್ತಿ ಕುಸತಿಣಾನಿ ಗನ್ಥೇತ್ವಾ ಕತಚೀರಂ। ವಾಕಚೀರಫಲಕಚೀರೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಕೇಸಕಮ್ಬಲನ್ತಿ ಮನುಸ್ಸಕೇಸೇಹಿ ಕತಕಮ್ಬಲಂ। ಯಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ –
396.Sāṇānīti sāṇavākacoḷāni. Masāṇānīti missakacoḷāni. Chavadussānīti matasarīrato chaḍḍitavatthāni, erakatiṇādīni vā ganthetvā katanivāsanāni. Paṃsukūlānīti pathaviyaṃ chaḍḍitanantakāni. Tirīṭānīti rukkhatacavatthāni. Ajinanti ajinamigacammaṃ. Ajinakkhipanti tadeva majjhe phālitakaṃ. Kusacīranti kusatiṇāni ganthetvā katacīraṃ. Vākacīraphalakacīresupi eseva nayo. Kesakambalanti manussakesehi katakambalaṃ. Yaṃ sandhāya vuttaṃ –
‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯಾನಿ ಕಾನಿಚಿ ತನ್ತಾವುತಾನಿ ವತ್ಥಾನಿ, ಕೇಸಕಮ್ಬಲೋ ತೇಸಂ ಪಟಿಕಿಟ್ಠೋ ಅಕ್ಖಾಯತಿ। ಕೇಸಕಮ್ಬಲೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸೀತೇ ಸೀತೋ, ಉಣ್ಹೇ ಉಣ್ಹೋ ಅಪ್ಪಗ್ಘೋ ಚ ದುಬ್ಬಣ್ಣೋ ಚ ದುಗ್ಗನ್ಧೋ ದುಕ್ಖಸಮ್ಫಸ್ಸೋ’’ತಿ।
‘‘Seyyathāpi bhikkhave, yāni kānici tantāvutāni vatthāni, kesakambalo tesaṃ paṭikiṭṭho akkhāyati. Kesakambalo, bhikkhave, sīte sīto, uṇhe uṇho appaggho ca dubbaṇṇo ca duggandho dukkhasamphasso’’ti.
ವಾಳಕಮ್ಬಲನ್ತಿ ಅಸ್ಸವಾಲೇಹಿ ಕತಕಮ್ಬಲಂ। ಉಲೂಕಪಕ್ಖಿಕನ್ತಿ ಉಲೂಕಪಕ್ಖಾನಿ ಗನ್ಥೇತ್ವಾ ಕತನಿವಾಸನಂ। ಉಕ್ಕುಟಿಕಪ್ಪಧಾನಮನುಯುತ್ತೋತಿ ಉಕ್ಕುಟಿಕವೀರಿಯಂ ಅನುಯುತ್ತೋ, ಗಚ್ಛನ್ತೋಪಿ ಉಕ್ಕುಟಿಕೋವ ಹುತ್ವಾ ಉಪ್ಪತಿತ್ವಾ ಉಪ್ಪತಿತ್ವಾ ಗಚ್ಛತಿ। ಕಣ್ಟಕಾಪಸ್ಸಯಿಕೋತಿ ಅಯಕಣ್ಟಕೇ ವಾ ಪಕತಿಕಣ್ಟಕೇ ವಾ ಭೂಮಿಯಂ ಕೋಟ್ಟೇತ್ವಾ ತತ್ಥ ಚಮ್ಮಂ ಅತ್ಥರಿತ್ವಾ ಠಾನಚಙ್ಕಮಾದೀನಿ ಕರೋತಿ। ಸೇಯ್ಯನ್ತಿ ಸಯನ್ತೋಪಿ ತತ್ಥೇವ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇತಿ। ಫಲಕಸೇಯ್ಯನ್ತಿ ರುಕ್ಖಫಲಕೇ ಸೇಯ್ಯಂ। ಥಣ್ಡಿಲಸೇಯ್ಯನ್ತಿ ಥಣ್ಡಿಲೇ ಉಚ್ಚೇ ಭೂಮಿಠಾನೇ ಸೇಯ್ಯಂ। ಏಕಪಸ್ಸಯಿಕೋತಿ ಏಕಪಸ್ಸೇನೇವ ಸಯತಿ। ರಜೋಜಲ್ಲಧರೋತಿ ಸರೀರಂ ತೇಲೇನ ಮಕ್ಖಿತ್ವಾ ರಜುಟ್ಠಾನಟ್ಠಾನೇ ತಿಟ್ಠತಿ, ಅಥಸ್ಸ ಸರೀರೇ ರಜೋಜಲ್ಲಂ ಲಗ್ಗತಿ, ತಂ ಧಾರೇತಿ। ಯಥಾಸನ್ಥತಿಕೋತಿ ಲದ್ಧಂ ಆಸನಂ ಅಕೋಪೇತ್ವಾ ಯದೇವ ಲಭತಿ, ತತ್ಥೇವ ನಿಸೀದನಸೀಲೋ। ವೇಕಟಿಕೋತಿ ವಿಕಟಖಾದನಸೀಲೋ। ವಿಕಟನ್ತಿ ಗೂಥಂ ವುಚ್ಚತಿ। ಅಪಾನಕೋತಿ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಸೀತುದಕಪಾನೋ। ಸಾಯಂ ತತಿಯಮಸ್ಸಾತಿ ಸಾಯತತಿಯಕಂ। ಪಾತೋ, ಮಜ್ಝನ್ಹಿಕೇ, ಸಾಯನ್ತಿ ದಿವಸಸ್ಸ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಪಾಪಂ ಪವಾಹೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಉದಕೋರೋಹನಾನುಯೋಗಂ ಅನುಯುತ್ತೋ ವಿಹರತೀತಿ।
Vāḷakambalanti assavālehi katakambalaṃ. Ulūkapakkhikanti ulūkapakkhāni ganthetvā katanivāsanaṃ. Ukkuṭikappadhānamanuyuttoti ukkuṭikavīriyaṃ anuyutto, gacchantopi ukkuṭikova hutvā uppatitvā uppatitvā gacchati. Kaṇṭakāpassayikoti ayakaṇṭake vā pakatikaṇṭake vā bhūmiyaṃ koṭṭetvā tattha cammaṃ attharitvā ṭhānacaṅkamādīni karoti. Seyyanti sayantopi tattheva seyyaṃ kappeti. Phalakaseyyanti rukkhaphalake seyyaṃ. Thaṇḍilaseyyanti thaṇḍile ucce bhūmiṭhāne seyyaṃ. Ekapassayikoti ekapasseneva sayati. Rajojalladharoti sarīraṃ telena makkhitvā rajuṭṭhānaṭṭhāne tiṭṭhati, athassa sarīre rajojallaṃ laggati, taṃ dhāreti. Yathāsanthatikoti laddhaṃ āsanaṃ akopetvā yadeva labhati, tattheva nisīdanasīlo. Vekaṭikoti vikaṭakhādanasīlo. Vikaṭanti gūthaṃ vuccati. Apānakoti paṭikkhittasītudakapāno. Sāyaṃ tatiyamassāti sāyatatiyakaṃ. Pāto, majjhanhike, sāyanti divasassa tikkhattuṃ pāpaṃ pavāhessāmīti udakorohanānuyogaṃ anuyutto viharatīti.
ತಪೋಪಕ್ಕಮನಿರತ್ಥಕತಾವಣ್ಣನಾ
Tapopakkamaniratthakatāvaṇṇanā
೩೯೭. ಅಥ ಭಗವಾ ಸೀಲಸಮ್ಪದಾದೀಹಿ ವಿನಾ ತೇಸಂ ತಪೋಪಕ್ಕಮಾನಂ ನಿರತ್ಥಕತಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ – ‘‘ಅಚೇಲಕೋ ಚೇಪಿ ಕಸ್ಸಪ ಹೋತೀ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಆರಕಾ ವಾತಿ ದೂರೇಯೇವ। ಅವೇರನ್ತಿ ದೋಸವೇರವಿರಹಿತಂ। ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜನ್ತಿ ದೋಮನಸ್ಸಬ್ಯಾಪಜ್ಜರಹಿತಂ।
397. Atha bhagavā sīlasampadādīhi vinā tesaṃ tapopakkamānaṃ niratthakataṃ dassento – ‘‘acelako cepi kassapa hotī’’tiādimāha. Tattha ārakā vāti dūreyeva. Averanti dosaveravirahitaṃ. Abyāpajjanti domanassabyāpajjarahitaṃ.
೩೯೮. ದುಕ್ಕರಂ, ಭೋ ಗೋತಮಾತಿ ಇದಂ ಕಸ್ಸಪೋ ‘‘ಮಯಂ ಪುಬ್ಬೇ ಏತ್ತಕಮತ್ತಂ ಸಾಮಞ್ಞಞ್ಚ ಬ್ರಹ್ಮಞ್ಞಞ್ಚಾತಿ ವಿಚರಾಮ, ತುಮ್ಹೇ ಪನ ಅಞ್ಞಂಯೇವ ಸಾಮಞ್ಞಞ್ಚ ಬ್ರಹ್ಮಞ್ಞಞ್ಚ ವದಥಾ’’ತಿ ದೀಪೇನ್ತೋ ಆಹ। ಪಕತಿ ಖೋ ಏಸಾತಿ ಪಕತಿಕಥಾ ಏಸಾ। ಇಮಾಯ ಚ, ಕಸ್ಸಪ, ಮತ್ತಾಯಾತಿ ‘‘ಕಸ್ಸಪ ಯದಿ ಇಮಿನಾ ಪಮಾಣೇನ ಏವಂ ಪರಿತ್ತಕೇನ ಪಟಿಪತ್ತಿಕ್ಕಮೇನ ಸಾಮಞ್ಞಂ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಞ್ಞಂ ವಾ ದುಕ್ಕರಂ ಸುದುಕ್ಕರಂ ನಾಮ ಅಭವಿಸ್ಸ, ತತೋ ನೇತಂ ಅಭವಿಸ್ಸ ಕಲ್ಲಂ ವಚನಾಯ ದುಕ್ಕರಂ ಸಾಮಞ್ಞ’’ನ್ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಪದಸಮ್ಬನ್ಧೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಅತ್ಥೋ। ಏತೇನ ನಯೇನ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಪದಸಮ್ಬನ್ಧೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
398.Dukkaraṃ, bho gotamāti idaṃ kassapo ‘‘mayaṃ pubbe ettakamattaṃ sāmaññañca brahmaññañcāti vicarāma, tumhe pana aññaṃyeva sāmaññañca brahmaññañca vadathā’’ti dīpento āha. Pakati kho esāti pakatikathā esā. Imāya ca, kassapa, mattāyāti ‘‘kassapa yadi iminā pamāṇena evaṃ parittakena paṭipattikkamena sāmaññaṃ vā brahmaññaṃ vā dukkaraṃ sudukkaraṃ nāma abhavissa, tato netaṃ abhavissa kallaṃ vacanāya dukkaraṃ sāmañña’’nti ayamettha padasambandhena saddhiṃ attho. Etena nayena sabbattha padasambandho veditabbo.
೩೯೯. ದುಜ್ಜಾನೋತಿ ಇದಮ್ಪಿ ಸೋ ‘‘ಮಯಂ ಪುಬ್ಬೇ ಏತ್ತಕೇನ ಸಮಣೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ಹೋತೀತಿ ವಿಚರಾಮ, ತುಮ್ಹೇ ಪನ ಅಞ್ಞಥಾ ವದಥಾ’’ತಿ ಇದಂ ಸನ್ಧಾಯಾಹ। ಅಥಸ್ಸ ಭಗವಾ ತಂ ಪಕತಿವಾದಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಸಭಾವತೋವ ದುಜ್ಜಾನಭಾವಂ ಆವಿಕರೋನ್ತೋ ಪುನಪಿ – ‘‘ಪಕತಿ ಖೋ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ರಾಪಿ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಪದಸಮ್ಬನ್ಧಂ ಕತ್ವಾ ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
399.Dujjānoti idampi so ‘‘mayaṃ pubbe ettakena samaṇo vā brāhmaṇo vā hotīti vicarāma, tumhe pana aññathā vadathā’’ti idaṃ sandhāyāha. Athassa bhagavā taṃ pakativādaṃ paṭikkhipitvā sabhāvatova dujjānabhāvaṃ āvikaronto punapi – ‘‘pakati kho’’tiādimāha. Tatrāpi vuttanayeneva padasambandhaṃ katvā attho veditabbo.
ಸೀಲಸಮಾಧಿಪಞ್ಞಾಸಮ್ಪದಾವಣ್ಣನಾ
Sīlasamādhipaññāsampadāvaṇṇanā
೪೦೦-೪೦೧. ಕತಮಾ ಪನ ಸಾ, ಭೋ ಗೋತಮಾತಿ ಕಸ್ಮಾ ಪುಚ್ಛತಿ। ಅಯಂ ಕಿರ ಪಣ್ಡಿತೋ ಭಗವತೋ ಕಥೇನ್ತಸ್ಸೇವ ಕಥಂ ಉಗ್ಗಹೇಸಿ, ಅಥ ಅತ್ತನೋ ಪಟಿಪತ್ತಿಯಾ ನಿರತ್ಥಕತಂ ವಿದಿತ್ವಾ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ – ‘‘ತಸ್ಸ ‘ಚಾಯಂ ಸೀಲಸಮ್ಪದಾ, ಚಿತ್ತಸಮ್ಪದಾ, ಪಞ್ಞಾಸಮ್ಪದಾ ಅಭಾವಿತಾ ಹೋತಿ ಅಸಚ್ಛಿಕತಾ, ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಆರಕಾವ ಸಾಮಞ್ಞಾ’ತಿಆದಿಮಾಹ। ಹನ್ದ ದಾನಿ ನಂ ತಾ ಸಮ್ಪತ್ತಿಯೋ ಪುಚ್ಛಾಮೀ’’ತಿ ಸೀಲಸಮ್ಪದಾದಿವಿಜಾನನತ್ಥಂ ಪುಚ್ಛತಿ। ಅಥಸ್ಸ ಭಗವಾ ಬುದ್ಧುಪ್ಪಾದಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ತನ್ತಿಧಮ್ಮಂ ಕಥೇನ್ತೋ ತಾ ಸಮ್ಪತ್ತಿಯೋ ದಸ್ಸೇತುಂ – ‘‘ಇಧ ಕಸ್ಸಪಾ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ಇಮಾಯ ಚ ಕಸ್ಸಪ ಸೀಲಸಮ್ಪದಾಯಾತಿ ಇದಂ ಅರಹತ್ತಫಲಮೇವ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ। ಅರಹತ್ತಫಲಪರಿಯೋಸಾನಞ್ಹಿ ಭಗವತೋ ಸಾಸನಂ। ತಸ್ಮಾ ಅರಹತ್ತಫಲಸಮ್ಪಯುತ್ತಾಹಿ ಸೀಲಚಿತ್ತಪಞ್ಞಾಸಮ್ಪದಾಹಿ ಅಞ್ಞಾ ಉತ್ತರಿತರಾ ವಾ ಪಣೀತತರಾ ವಾ ಸೀಲಾದಿಸಮ್ಪದಾ ನತ್ಥೀತಿ ಆಹ।
400-401.Katamā pana sā, bho gotamāti kasmā pucchati. Ayaṃ kira paṇḍito bhagavato kathentasseva kathaṃ uggahesi, atha attano paṭipattiyā niratthakataṃ viditvā samaṇo gotamo – ‘‘tassa ‘cāyaṃ sīlasampadā, cittasampadā, paññāsampadā abhāvitā hoti asacchikatā, atha kho so ārakāva sāmaññā’tiādimāha. Handa dāni naṃ tā sampattiyo pucchāmī’’ti sīlasampadādivijānanatthaṃ pucchati. Athassa bhagavā buddhuppādaṃ dassetvā tantidhammaṃ kathento tā sampattiyo dassetuṃ – ‘‘idha kassapā’’tiādimāha. Imāya ca kassapa sīlasampadāyāti idaṃ arahattaphalameva sandhāya vuttaṃ. Arahattaphalapariyosānañhi bhagavato sāsanaṃ. Tasmā arahattaphalasampayuttāhi sīlacittapaññāsampadāhi aññā uttaritarā vā paṇītatarā vā sīlādisampadā natthīti āha.
ಸೀಹನಾದಕಥಾವಣ್ಣನಾ
Sīhanādakathāvaṇṇanā
೪೦೨. ಏವಞ್ಚ ಪನ ವತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಅನುತ್ತರಂ ಮಹಾಸೀಹನಾದಂ ನದನ್ತೋ – ‘‘ಸನ್ತಿ ಕಸ್ಸಪ ಏಕೇ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಅರಿಯನ್ತಿ ನಿರುಪಕ್ಕಿಲೇಸಂ ಪರಮವಿಸುದ್ಧಂ। ಪರಮನ್ತಿ ಉತ್ತಮಂ, ಪಞ್ಚಸೀಲಾನಿ ಹಿಆದಿಂ ಕತ್ವಾ ಯಾವ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸಂವರಸೀಲಾ ಸೀಲಮೇವ, ಲೋಕುತ್ತರಮಗ್ಗಫಲಸಮ್ಪಯುತ್ತಂ ಪನ ಪರಮಸೀಲಂ ನಾಮ। ನಾಹಂ ತತ್ಥಾತಿ ತತ್ಥ ಸೀಲೇಪಿ ಪರಮಸೀಲೇಪಿ ಅಹಂ ಅತ್ತನೋ ಸಮಸಮಂ ಮಮ ಸೀಲಸಮೇನ ಸೀಲೇನ ಮಯಾ ಸಮಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ನ ಪಸ್ಸಾಮೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಹಮೇವ ತತ್ಥ ಭಿಯ್ಯೋತಿ ಅಹಮೇವ ತಸ್ಮಿಂ ಸೀಲೇ ಉತ್ತಮೋ। ಕತಮಸ್ಮಿಂ? ಯದಿದಂ ಅಧಿಸೀಲನ್ತಿ ಯಂ ಏತಂ ಉತ್ತಮಂ ಸೀಲನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಇತಿ ಇಮಂ ಪಠಮಂ ಸೀಹನಾದಂ ನದತಿ।
402. Evañca pana vatvā idāni anuttaraṃ mahāsīhanādaṃ nadanto – ‘‘santi kassapa eke samaṇabrāhmaṇā’’tiādimāha. Tattha ariyanti nirupakkilesaṃ paramavisuddhaṃ. Paramanti uttamaṃ, pañcasīlāni hiādiṃ katvā yāva pātimokkhasaṃvarasīlā sīlameva, lokuttaramaggaphalasampayuttaṃ pana paramasīlaṃ nāma. Nāhaṃ tatthāti tattha sīlepi paramasīlepi ahaṃ attano samasamaṃ mama sīlasamena sīlena mayā samaṃ puggalaṃ na passāmīti attho. Ahameva tattha bhiyyoti ahameva tasmiṃ sīle uttamo. Katamasmiṃ? Yadidaṃ adhisīlanti yaṃ etaṃ uttamaṃ sīlanti attho. Iti imaṃ paṭhamaṃ sīhanādaṃ nadati.
ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛವಾದಾತಿ ಯೇ ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛಂ ವದನ್ತಿ। ತತ್ಥ ತಪತೀತಿ ತಪೋ, ಕಿಲೇಸಸನ್ತಾಪಕವೀರಿಯಸ್ಸೇತಂ ನಾಮಂ, ತದೇವ ತೇ ಕಿಲೇಸೇ ಜಿಗುಚ್ಛತೀತಿ ಜಿಗುಚ್ಛಾ। ಅರಿಯಾ ಪರಮಾತಿ ಏತ್ಥ ನಿದ್ದೋಸತ್ತಾ ಅರಿಯಾ, ಅಟ್ಠಆರಮ್ಭವತ್ಥುವಸೇನಪಿ ಉಪ್ಪನ್ನಾ ವಿಪಸ್ಸನಾವೀರಿಯಸಙ್ಖಾತಾ ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛಾ ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛಾವ, ಮಗ್ಗಫಲಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಪರಮಾ ನಾಮ। ಅಧಿಜೇಗುಚ್ಛನ್ತಿ ಇಧ ಜಿಗುಚ್ಛಭಾವೋ ಜೇಗುಚ್ಛಂ, ಉತ್ತಮಂ ಜೇಗುಚ್ಛಂ ಅಧಿಜೇಗುಚ್ಛಂ, ತಸ್ಮಾ ಯದಿದಂ ಅಧಿಜೇಗುಚ್ಛಂ, ತತ್ಥ ಅಹಮೇವ ಭಿಯ್ಯೋತಿ ಏವಮೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ। ಪಞ್ಞಾಧಿಕಾರೇಪಿ ಕಮ್ಮಸ್ಸಕತಾಪಞ್ಞಾ ಚ ವಿಪಸ್ಸನಾಪಞ್ಞಾ ಚ ಪಞ್ಞಾ ನಾಮ, ಮಗ್ಗಫಲಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಪರಮಾ ಪಞ್ಞಾ ನಾಮ। ಅಧಿಪಞ್ಞನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಲಿಙ್ಗವಿಪಲ್ಲಾಸೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ, ಅಯಂ ಪನೇತ್ಥತ್ಥೋ – ಯಾಯಂ ಅಧಿಪಞ್ಞಾ ನಾಮ ಅಹಮೇವ ತತ್ಥ ಭಿಯ್ಯೋತಿ ವಿಮುತ್ತಾಧಿಕಾರೇ ತದಙ್ಗವಿಕ್ಖಮ್ಭನವಿಮುತ್ತಿಯೋ ವಿಮುತ್ತಿ ನಾಮ, ಸಮುಚ್ಛೇದಪಟಿಪಸ್ಸದ್ಧಿನಿಸ್ಸರಣವಿಮುತ್ತಿಯೋ ಪನ ಪರಮಾ ವಿಮುತ್ತೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ಇಧಾಪಿ ಚ ಯದಿದಂ ಅಧಿವಿಮುತ್ತೀತಿ ಯಾ ಅಯಂ ಅಧಿವಿಮುತ್ತಿ, ಅಹಮೇವ ತತ್ಥ ಭಿಯ್ಯೋತಿ ಅತ್ಥೋ।
Tapojigucchavādāti ye tapojigucchaṃ vadanti. Tattha tapatīti tapo, kilesasantāpakavīriyassetaṃ nāmaṃ, tadeva te kilese jigucchatīti jigucchā. Ariyā paramāti ettha niddosattā ariyā, aṭṭhaārambhavatthuvasenapi uppannā vipassanāvīriyasaṅkhātā tapojigucchā tapojigucchāva, maggaphalasampayuttā paramā nāma. Adhijegucchanti idha jigucchabhāvo jegucchaṃ, uttamaṃ jegucchaṃ adhijegucchaṃ, tasmā yadidaṃ adhijegucchaṃ, tattha ahameva bhiyyoti evamettha attho daṭṭhabbo. Paññādhikārepi kammassakatāpaññā ca vipassanāpaññā ca paññā nāma, maggaphalasampayuttā paramā paññā nāma. Adhipaññanti ettha liṅgavipallāso veditabbo, ayaṃ panetthattho – yāyaṃ adhipaññā nāma ahameva tattha bhiyyoti vimuttādhikāre tadaṅgavikkhambhanavimuttiyo vimutti nāma, samucchedapaṭipassaddhinissaraṇavimuttiyo pana paramā vimuttīti veditabbā. Idhāpi ca yadidaṃ adhivimuttīti yā ayaṃ adhivimutti, ahameva tattha bhiyyoti attho.
೪೦೩. ಸುಞ್ಞಾಗಾರೇತಿ ಸುಞ್ಞೇ ಘರೇ, ಏಕಕೋವ ನಿಸೀದಿತ್ವಾತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ಪರಿಸಾಸು ಚಾತಿ ಅಟ್ಠಸು ಪರಿಸಾಸು। ವುತ್ತಮ್ಪಿ ಚೇತಂ –
403.Suññāgāreti suññe ghare, ekakova nisīditvāti adhippāyo. Parisāsu cāti aṭṭhasu parisāsu. Vuttampi cetaṃ –
‘‘ಚತ್ತಾರಿಮಾನಿ, ಸಾರಿಪುತ್ತ, ತಥಾಗತಸ್ಸ ವೇಸಾರಜ್ಜಾನಿ। ಯೇಹಿ ವೇಸಾರಜ್ಜೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ತಥಾಗತೋ ಆಸಭಂ ಠಾನಂ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ಪರಿಸಾಸು ಸೀಹನಾದಂ ನದತೀ’’ತಿ (ಮ॰ ನಿ॰ ೧.೧೫೦) ಸುತ್ತಂ ವಿತ್ಥಾರೇತಬ್ಬಂ।
‘‘Cattārimāni, sāriputta, tathāgatassa vesārajjāni. Yehi vesārajjehi samannāgato tathāgato āsabhaṃ ṭhānaṃ paṭijānāti, parisāsu sīhanādaṃ nadatī’’ti (ma. ni. 1.150) suttaṃ vitthāretabbaṃ.
ಪಞ್ಹಞ್ಚ ನಂ ಪುಚ್ಛನ್ತೀತಿ ಪಣ್ಡಿತಾ ದೇವಮನುಸ್ಸಾ ನಂ ಪಞ್ಹಂ ಅಭಿಸಙ್ಖರಿತ್ವಾ ಪುಚ್ಛನ್ತಿ। ಬ್ಯಾಕರೋತೀತಿ ತಙ್ಖಣಞ್ಞೇವ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇಸಿ। ಚಿತ್ತಂ ಆರಾಧೇತೀತಿ ಪಞ್ಹಾವಿಸ್ಸಜ್ಜನೇನ ಮಹಾಜನಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿತೋಸೇತಿಯೇವ। ನೋ ಚ ಖೋ ಸೋತಬ್ಬಂ ಮಞ್ಞನ್ತೀತಿ ಚಿತ್ತಂ ಆರಾಧೇತ್ವಾ ಕಥೇನ್ತಸ್ಸಪಿಸ್ಸ ವಚನಂ ಪರೇ ಸೋತಬ್ಬಂ ನ ಮಞ್ಞನ್ತೀತಿ, ಏವಞ್ಚ ವದೇಯ್ಯುನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸೋತಬ್ಬಞ್ಚಸ್ಸ ಮಞ್ಞನ್ತೀತಿ ದೇವಾಪಿ ಮನುಸ್ಸಾಪಿ ಮಹನ್ತೇನೇವ ಉಸ್ಸಾಹೇನ ಸೋತಬ್ಬಂ ಮಞ್ಞನ್ತಿ। ಪಸೀದನ್ತೀತಿ ಸುಪಸನ್ನಾ ಕಲ್ಲಚಿತ್ತಾ ಮುದುಚಿತ್ತಾ ಹೋನ್ತಿ। ಪಸನ್ನಾಕಾರಂ ಕರೋನ್ತೀತಿ ನ ಮುದ್ಧಪ್ಪಸನ್ನಾವ ಹೋನ್ತಿ, ಪಣೀತಾನಿ ಚೀವರಾದೀನಿ ವೇಳುವನವಿಹಾರಾದಯೋ ಚ ಮಹಾವಿಹಾರೇ ಪರಿಚ್ಚಜನ್ತಾ ಪಸನ್ನಾಕಾರಂ ಕರೋನ್ತಿ। ತಥತ್ತಾಯಾತಿ ಯಂ ಸೋ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ ತಥಾ ಭಾವಾಯ, ಧಮ್ಮಾನುಧಮ್ಮಪಟಿಪತ್ತಿಪೂರಣತ್ಥಾಯ ಪಟಿಪಜ್ಜನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ತಥತ್ತಾಯ ಚ ಪಟಿಪಜ್ಜನ್ತೀತಿ ತಥಭಾವಾಯ ಪಟಿಪಜ್ಜನ್ತಿ, ತಸ್ಸ ಹಿ ಭಗವತೋ ಧಮ್ಮಂ ಸುತ್ವಾ ಕೇಚಿ ಸರಣೇಸು ಕೇಚಿ ಪಞ್ಚಸು ಸೀಲೇಸು ಪತಿಟ್ಠಹನ್ತಿ, ಅಪರೇ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಪಬ್ಬಜನ್ತಿ। ಪಟಿಪನ್ನಾ ಚ ಆರಾಧೇನ್ತೀತಿ ತಞ್ಚ ಪನ ಪಟಿಪದಂ ಪಟಿಪನ್ನಾ ಪೂರೇತುಂ ಸಕ್ಕೋನ್ತಿ, ಸಬ್ಬಾಕಾರೇನ ಪನ ಪೂರೇನ್ತಿ, ಪಟಿಪತ್ತಿಪೂರಣೇನ ತಸ್ಸ ಭೋತೋ ಗೋತಮಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ಆರಾಧೇನ್ತೀತಿ ವತ್ತಬ್ಬಾ।
Pañhañca naṃ pucchantīti paṇḍitā devamanussā naṃ pañhaṃ abhisaṅkharitvā pucchanti. Byākarotīti taṅkhaṇaññeva vissajjesi. Cittaṃ ārādhetīti pañhāvissajjanena mahājanassa cittaṃ paritosetiyeva. No ca kho sotabbaṃ maññantīti cittaṃ ārādhetvā kathentassapissa vacanaṃ pare sotabbaṃ na maññantīti, evañca vadeyyunti attho. Sotabbañcassa maññantīti devāpi manussāpi mahanteneva ussāhena sotabbaṃ maññanti. Pasīdantīti supasannā kallacittā muducittā honti. Pasannākāraṃ karontīti na muddhappasannāva honti, paṇītāni cīvarādīni veḷuvanavihārādayo ca mahāvihāre pariccajantā pasannākāraṃ karonti. Tathattāyāti yaṃ so dhammaṃ deseti tathā bhāvāya, dhammānudhammapaṭipattipūraṇatthāya paṭipajjantīti attho. Tathattāya ca paṭipajjantīti tathabhāvāya paṭipajjanti, tassa hi bhagavato dhammaṃ sutvā keci saraṇesu keci pañcasu sīlesu patiṭṭhahanti, apare nikkhamitvā pabbajanti. Paṭipannā ca ārādhentīti tañca pana paṭipadaṃ paṭipannā pūretuṃ sakkonti, sabbākārena pana pūrenti, paṭipattipūraṇena tassa bhoto gotamassa cittaṃ ārādhentīti vattabbā.
ಇಮಸ್ಮಿಂ ಪನೋಕಾಸೇ ಠತ್ವಾ ಸೀಹನಾದಾ ಸಮೋಧಾನೇತಬ್ಬಾ। ಏಕಚ್ಚಂ ತಪಸ್ಸಿಂ ನಿರಯೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಂ ಪಸ್ಸಾಮೀತಿ ಹಿ ಭಗವತೋ ಏಕೋ ಸೀಹನಾದೋ। ಅಪರಂ ಸಗ್ಗೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಂ ಪಸ್ಸಾಮೀತಿ ಏಕೋ। ಅಕುಸಲಧಮ್ಮಪ್ಪಹಾನೇ ಅಹಮೇವ ಸೇಟ್ಠೋತಿ ಏಕೋ। ಕುಸಲಧಮ್ಮಸಮಾದಾನೇಪಿ ಅಹಮೇವ ಸೇಟ್ಠೋತಿ ಏಕೋ। ಅಕುಸಲಧಮ್ಮಪ್ಪಹಾನೇ ಮಯ್ಹಮೇವ ಸಾವಕಸಙ್ಘೋ ಸೇಟ್ಠೋತಿ ಏಕೋ। ಕುಸಲಧಮ್ಮಸಮಾದಾನೇಪಿ ಮಯ್ಹಂಯೇವ ಸಾವಕಸಙ್ಘೋ ಸೇಟ್ಠೋತಿ ಏಕೋ। ಸೀಲೇನ ಮಯ್ಹಂ ಸದಿಸೋ ನತ್ಥೀತಿ ಏಕೋ। ವೀರಿಯೇನ ಮಯ್ಹಂ ಸದಿಸೋ ನತ್ಥೀತಿ ಏಕೋ। ಪಞ್ಞಾಯ…ಪೇ॰… ವಿಮುತ್ತಿಯಾ…ಪೇ॰… ಸೀಹನಾದಂ ನದನ್ತೋ ಪರಿಸಮಜ್ಝೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ನದಾಮೀತಿ ಏಕೋ। ವಿಸಾರದೋ ಹುತ್ವಾ ನದಾಮೀತಿ ಏಕೋ। ಪಞ್ಹಂ ಮಂ ಪುಚ್ಛನ್ತೀತಿ ಏಕೋ। ಪಞ್ಹಂ ಪುಟ್ಠೋ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇಮೀತಿ ಏಕೋ। ವಿಸ್ಸಜ್ಜನೇನ ಪರಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ಆರಾಧೇಮೀತಿ ಏಕೋ। ಸುತ್ವಾ ಸೋತಬ್ಬಂ ಮಞ್ಞನ್ತೀತಿ ಏಕೋ। ಸುತ್ವಾ ಮೇ ಪಸೀದನ್ತೀತಿ ಏಕೋ। ಪಸನ್ನಾಕಾರಂ ಕರೋನ್ತೀತಿ ಏಕೋ। ಯಂ ಪಟಿಪತ್ತಿಂ ದೇಸೇಮಿ, ತಥತ್ತಾಯ ಪಟಿಪಜ್ಜನ್ತೀತಿ ಏಕೋ। ಪಟಿಪನ್ನಾ ಚ ಮಂ ಆರಾಧೇನ್ತೀತಿ ಏಕೋ। ಇತಿ ಪುರಿಮಾನಂ ದಸನ್ನಂ ಏಕೇಕಸ್ಸ – ‘‘ಪರಿಸಾಸು ಚ ನದತೀ’’ತಿ ಆದಯೋ ದಸ ದಸ ಪರಿವಾರಾ। ಏವಂ ತೇ ದಸ ಪುರಿಮಾನಂ ದಸನ್ನಂ ಪರಿವಾರವಸೇನ ಸತಂ ಪುರಿಮಾ ಚ ದಸಾತಿ ದಸಾಧಿಕಂ ಸೀಹನಾದಸತಂ ಹೋತಿ। ಇತೋ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ಪನ ಸುತ್ತೇ ಏತ್ತಕಾ ಸೀಹನಾದಾ ದುಲ್ಲಭಾ, ತೇನಿದಂ ಸುತ್ತಂ ಮಹಾಸೀಹನಾದನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಇತಿ ಭಗವಾ ‘‘ಸೀಹನಾದಂ ಖೋ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ನದತಿ, ತಞ್ಚ ಖೋ ಸುಞ್ಞಾಗಾರೇ ನದತೀ’’ತಿ ಏವಂ ವಾದಾನು ವಾದಂ ಪಟಿಸೇಧೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಪರಿಸತಿ ನದಿತಪುಬ್ಬಂ ಸೀಹನಾದಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ಏಕಮಿದಾಹ’’ನ್ತಿಆದಿಮಾಹ।
Imasmiṃ panokāse ṭhatvā sīhanādā samodhānetabbā. Ekaccaṃ tapassiṃ niraye nibbattaṃ passāmīti hi bhagavato eko sīhanādo. Aparaṃ sagge nibbattaṃ passāmīti eko. Akusaladhammappahāne ahameva seṭṭhoti eko. Kusaladhammasamādānepi ahameva seṭṭhoti eko. Akusaladhammappahāne mayhameva sāvakasaṅgho seṭṭhoti eko. Kusaladhammasamādānepi mayhaṃyeva sāvakasaṅgho seṭṭhoti eko. Sīlena mayhaṃ sadiso natthīti eko. Vīriyena mayhaṃ sadiso natthīti eko. Paññāya…pe… vimuttiyā…pe… sīhanādaṃ nadanto parisamajjhe nisīditvā nadāmīti eko. Visārado hutvā nadāmīti eko. Pañhaṃ maṃ pucchantīti eko. Pañhaṃ puṭṭho vissajjemīti eko. Vissajjanena parassa cittaṃ ārādhemīti eko. Sutvā sotabbaṃ maññantīti eko. Sutvā me pasīdantīti eko. Pasannākāraṃ karontīti eko. Yaṃ paṭipattiṃ desemi, tathattāya paṭipajjantīti eko. Paṭipannā ca maṃ ārādhentīti eko. Iti purimānaṃ dasannaṃ ekekassa – ‘‘parisāsu ca nadatī’’ti ādayo dasa dasa parivārā. Evaṃ te dasa purimānaṃ dasannaṃ parivāravasena sataṃ purimā ca dasāti dasādhikaṃ sīhanādasataṃ hoti. Ito aññasmiṃ pana sutte ettakā sīhanādā dullabhā, tenidaṃ suttaṃ mahāsīhanādanti vuccati. Iti bhagavā ‘‘sīhanādaṃ kho samaṇo gotamo nadati, tañca kho suññāgāre nadatī’’ti evaṃ vādānu vādaṃ paṭisedhetvā idāni parisati naditapubbaṃ sīhanādaṃ dassento ‘‘ekamidāha’’ntiādimāha.
ತಿತ್ಥಿಯಪರಿವಾಸಕಥಾವಣ್ಣನಾ
Titthiyaparivāsakathāvaṇṇanā
೪೦೪. ತತ್ಥ ತತ್ರ ಮಂ ಅಞ್ಞತರೋ ತಪಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀತಿ ತತ್ರ ರಾಜಗಹೇ ಗಿಜ್ಝಕೂಟೇ ಪಬ್ಬತೇ ವಿಹರನ್ತಂ ಮಂ ಅಞ್ಞತರೋ ತಪಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ನಿಗ್ರೋಧೋ ನಾಮ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ । ಅಧಿಜೇಗುಚ್ಛೇತಿ ವೀರಿಯೇನ ಪಾಪಜಿಗುಚ್ಛನಾಧಿಕಾರೇ ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛಿ। ಇದಂ ಯಂ ತಂ ಭಗವಾ ಗಿಜ್ಝಕೂಟೇ ಮಹಾವಿಹಾರೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ಉದುಮ್ಬರಿಕಾಯ ದೇವಿಯಾ ಉಯ್ಯಾನೇ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ನಿಗ್ರೋಧಸ್ಸ ಚ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಸ್ಸ ಸನ್ಧಾನಸ್ಸ ಚ ಉಪಾಸಕಸ್ಸ ದಿಬ್ಬಾಯ ಸೋತಧಾತುಯಾ ಕಥಾಸಲ್ಲಾಪಂ ಸುತ್ವಾ ಆಕಾಸೇನಾಗನ್ತ್ವಾ ತೇಸಂ ಸನ್ತಿಕೇ ಪಞ್ಞತ್ತೇ ಆಸನೇ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ನಿಗ್ರೋಧೇನ ಅಧಿಜೇಗುಚ್ಛೇ ಪುಟ್ಠಪಞ್ಹಂ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇಸಿ, ತಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ। ಪರಂ ವಿಯ ಮತ್ತಾಯಾತಿ ಪರಮಾಯ ಮತ್ತಾಯ, ಅತಿಮಹನ್ತೇನೇವ ಪಮಾಣೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಕೋ ಹಿ, ಭನ್ತೇತಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಅನ್ಧಬಾಲಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಿಕಂ ಅಞ್ಞೋ ಪಣ್ಡಿತಜಾತಿಕೋ ‘‘ಕೋ ನಾಮ ಭಗವತೋ ಧಮ್ಮಂ ಸುತ್ವಾ ನ ಅತ್ತಮನೋ ಅಸ್ಸಾ’’ತಿ ವದತಿ। ಲಭೇಯ್ಯಾಹನ್ತಿ ಇದಂ ಸೋ – ‘‘ಚಿರಂ ವತ ಮೇ ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕಪಕ್ಖೇ ಯೋಜೇತ್ವಾ ಅತ್ತಾ ಕಿಲಮಿತೋ, ‘ಸುಕ್ಖನದೀತೀರೇ ನ್ಹಾಯಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಸಮ್ಪರಿವತ್ತೇನ್ತೇನ ವಿಯ ಥುಸೇ ಕೋಟ್ಟೇನ್ತೇನ ವಿಯ ನ ಕೋಚಿ ಅತ್ಥೋ ನಿಪ್ಫಾದಿತೋ। ಹನ್ದಾಹಂ ಅತ್ತಾನಂ ಯೋಗೇ ಯೋಜೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ಆಹ। ಅಥ ಭಗವಾ ಯೋ ಅನೇನ ಖನ್ಧಕೇ ತಿತ್ಥಿಯಪರಿವಾಸೋ ಪಞ್ಞತ್ತೋ, ಯೋ ಅಞ್ಞತಿತ್ಥಿಯಪುಬ್ಬೋ ಸಾಮಣೇರಭೂಮಿಯಂ ಠಿತೋ – ‘‘ಅಹಂ ಭನ್ತೇ, ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಅಞ್ಞತಿತ್ಥಿಯಪುಬ್ಬೋ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಧಮ್ಮವಿನಯೇ ಆಕಙ್ಖಾಮಿ ಉಪಸಮ್ಪದಂ, ಸ್ವಾಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಸಂಘಂ ಚತ್ತಾರೋ ಮಾಸೇ ಪರಿವಾಸಂ ಯಾಚಾಮೀ’’ತಿಆದಿನಾ (ಮಹಾವ॰ ೮೬) ನಯೇನ ಸಮಾದಿಯಿತ್ವಾ ಪರಿವಸತಿ, ತಂ ಸನ್ಧಾಯ – ‘‘ಯೋ ಖೋ, ಕಸ್ಸಪ, ಅಞ್ಞತಿತ್ಥಿಯಪುಬ್ಬೋ’’ತಿಆದಿಮಾಹ।
404. Tattha tatra maṃ aññataro tapabrahmacārīti tatra rājagahe gijjhakūṭe pabbate viharantaṃ maṃ aññataro tapabrahmacārī nigrodho nāma paribbājako . Adhijeguccheti vīriyena pāpajigucchanādhikāre pañhaṃ pucchi. Idaṃ yaṃ taṃ bhagavā gijjhakūṭe mahāvihāre nisinno udumbarikāya deviyā uyyāne nisinnassa nigrodhassa ca paribbājakassa sandhānassa ca upāsakassa dibbāya sotadhātuyā kathāsallāpaṃ sutvā ākāsenāgantvā tesaṃ santike paññatte āsane nisīditvā nigrodhena adhijegucche puṭṭhapañhaṃ vissajjesi, taṃ sandhāya vuttaṃ. Paraṃ viya mattāyāti paramāya mattāya, atimahanteneva pamāṇenāti attho. Ko hi, bhanteti ṭhapetvā andhabālaṃ diṭṭhigatikaṃ añño paṇḍitajātiko ‘‘ko nāma bhagavato dhammaṃ sutvā na attamano assā’’ti vadati. Labheyyāhanti idaṃ so – ‘‘ciraṃ vata me aniyyānikapakkhe yojetvā attā kilamito, ‘sukkhanadītīre nhāyissāmī’ti samparivattentena viya thuse koṭṭentena viya na koci attho nipphādito. Handāhaṃ attānaṃ yoge yojessāmī’’ti cintetvā āha. Atha bhagavā yo anena khandhake titthiyaparivāso paññatto, yo aññatitthiyapubbo sāmaṇerabhūmiyaṃ ṭhito – ‘‘ahaṃ bhante, itthannāmo aññatitthiyapubbo imasmiṃ dhammavinaye ākaṅkhāmi upasampadaṃ, svāhaṃ, bhante, saṃghaṃ cattāro māse parivāsaṃ yācāmī’’tiādinā (mahāva. 86) nayena samādiyitvā parivasati, taṃ sandhāya – ‘‘yo kho, kassapa, aññatitthiyapubbo’’tiādimāha.
೪೦೫. ತತ್ಥ ಪಬ್ಬಜ್ಜನ್ತಿ ವಚನಸಿಲಿಟ್ಠತಾವಸೇನೇವ ವುತ್ತಂ, ಅಪರಿವಸಿತ್ವಾಯೇವ ಹಿ ಪಬ್ಬಜ್ಜಂ ಲಭತಿ। ಉಪಸಮ್ಪದತ್ಥಿಕೇನ ಪನ ನಾತಿಕಾಲೇನ ಗಾಮಪ್ಪವೇಸನಾದೀನಿ ಅಟ್ಠ ವತ್ತಾನಿ ಪೂರೇನ್ತೇನ ಪರಿವಸಿತಬ್ಬಂ। ಆರದ್ಧಚಿತ್ತಾತಿ ಅಟ್ಠವತ್ತಪೂರಣೇನ ತುಟ್ಠಚಿತ್ತಾ, ಅಯಮೇತ್ಥ ಸಙ್ಖೇಪತ್ಥೋ। ವಿತ್ಥಾರತೋ ಪನೇಸ ತಿತ್ಥಿಯಪರಿವಾಸೋ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯ ವಿನಯಟ್ಠಕಥಾಯಂ ಪಬ್ಬಜ್ಜಖನ್ಧಕವಣ್ಣನಾಯ ವುತ್ತನಯೇನ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಅಪಿ ಚ ಮೇತ್ಥಾತಿ ಅಪಿ ಚ ಮೇ ಏತ್ಥ। ಪುಗ್ಗಲವೇಮತ್ತತಾ ವಿದಿತಾತಿ ಪುಗ್ಗಲನಾನತ್ತಂ ವಿದಿತಂ। ‘‘ಅಯಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಪರಿವಾಸಾರಹೋ, ಅಯಂ ನ ಪರಿವಾಸಾರಹೋ’’ತಿ ಇದಂ ಮಯ್ಹಂ ಪಾಕಟನ್ತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ತತೋ ಕಸ್ಸಪೋ ಚಿನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಅಹೋ ಅಚ್ಛರಿಯಂ ಬುದ್ಧಸಾಸನಂ, ಯತ್ಥ ಏವಂ ಘಂಸಿತ್ವಾ ಕೋಟ್ಟೇತ್ವಾ ಯುತ್ತಮೇವ ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ಅಯುತ್ತಂ ಛಡ್ಡೇನ್ತೀ’’ತಿ, ತತೋ ಸುಟ್ಠುತರಂ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಯ ಸಞ್ಜಾತುಸ್ಸಾಹೋ – ‘‘ಸಚೇ ಭನ್ತೇ’’ತಿಆದಿಮಾಹ।
405. Tattha pabbajjanti vacanasiliṭṭhatāvaseneva vuttaṃ, aparivasitvāyeva hi pabbajjaṃ labhati. Upasampadatthikena pana nātikālena gāmappavesanādīni aṭṭha vattāni pūrentena parivasitabbaṃ. Āraddhacittāti aṭṭhavattapūraṇena tuṭṭhacittā, ayamettha saṅkhepattho. Vitthārato panesa titthiyaparivāso samantapāsādikāya vinayaṭṭhakathāyaṃ pabbajjakhandhakavaṇṇanāya vuttanayena veditabbo. Api ca metthāti api ca me ettha. Puggalavemattatā viditāti puggalanānattaṃ viditaṃ. ‘‘Ayaṃ puggalo parivāsāraho, ayaṃ na parivāsāraho’’ti idaṃ mayhaṃ pākaṭanti dasseti. Tato kassapo cintesi – ‘‘aho acchariyaṃ buddhasāsanaṃ, yattha evaṃ ghaṃsitvā koṭṭetvā yuttameva gaṇhanti, ayuttaṃ chaḍḍentī’’ti, tato suṭṭhutaraṃ pabbajjāya sañjātussāho – ‘‘sace bhante’’tiādimāha.
ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ತಸ್ಸ ತಿಬ್ಬಚ್ಛನ್ದತಂ ವಿದಿತ್ವಾ – ‘‘ನ ಕಸ್ಸಪೋ ಪರಿವಾಸಂ ಅರಹತೀ’’ತಿ ಅಞ್ಞತರಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಗಚ್ಛ ಭಿಕ್ಖು ಕಸ್ಸಪಂ ನ್ಹಾಪೇತ್ವಾ ಪಬ್ಬಾಜೇತ್ವಾ ಆನೇಹೀ’’ತಿ। ಸೋ ತಥಾ ಕತ್ವಾ ತಂ ಪಬ್ಬಾಜೇತ್ವಾ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕಂ ಆಗಮಾಸಿ। ಭಗವಾ ತಂ ಗಣಮಜ್ಝೇ ನಿಸೀದಾಪೇತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇಸಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ – ‘‘ಅಲತ್ಥ ಖೋ ಅಚೇಲೋ ಕಸ್ಸಪೋ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಪಬ್ಬಜ್ಜಂ, ಅಲತ್ಥ ಉಪಸಮ್ಪದ’’ನ್ತಿ। ಅಚಿರೂಪಸಮ್ಪನ್ನೋತಿ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹುತ್ವಾ ನಚಿರಮೇವ। ವೂಪಕಟ್ಠೋತಿ ವತ್ಥುಕಾಮಕಿಲೇಸಕಾಮೇಹಿ ಕಾಯೇನ ಚೇವ ಚಿತ್ತೇನ ಚ ವೂಪಕಟ್ಠೋ। ಅಪ್ಪಮತ್ತೋತಿ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನೇ ಸತಿಂ ಅವಿಜಹನ್ತೋ। ಆತಾಪೀತಿ ಕಾಯಿಕಚೇತಸಿಕಸಙ್ಖಾತೇನ ವೀರಿಯಾತಾಪೇನ ಆತಾಪೀ। ಪಹಿತತ್ತೋತಿ ಕಾಯೇ ಚ ಜೀವಿತೇ ಚ ಅನಪೇಕ್ಖತಾಯ ಪೇಸಿತಚಿತ್ತೋ ವಿಸ್ಸಟ್ಠಅತ್ತಭಾವೋ। ಯಸ್ಸತ್ಥಾಯಾತಿ ಯಸ್ಸ ಅತ್ಥಾಯ। ಕುಲಪುತ್ತಾತಿ ಆಚಾರಕುಲಪುತ್ತಾ। ಸಮ್ಮದೇವಾತಿ ಹೇತುನಾವ ಕಾರಣೇನೇವ। ತದನುತ್ತರನ್ತಿ ತಂ ಅನುತ್ತರಂ। ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಪರಿಯೋಸಾನನ್ತಿ ಮಗ್ಗಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಸ್ಸ ಪರಿಯೋಸಾನಭೂತಂ ಅರಹತ್ತಫಲಂ। ತಸ್ಸ ಹಿ ಅತ್ಥಾಯ ಕುಲಪುತ್ತಾ ಪಬ್ಬಜನ್ತಿ। ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂಯೇವ ಅತ್ತಭಾವೇ। ಸಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾತಿ ಅತ್ತನಾಯೇವ ಪಞ್ಞಾಯ ಪಚ್ಚಕ್ಖಂ ಕತ್ವಾ, ಅಪರಪ್ಪಚ್ಚಯಂ ಕತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹಾಸೀತಿ ಪಾಪುಣಿತ್ವಾ ಸಮ್ಪಾದೇತ್ವಾ ವಿಹಾಸಿ, ಏವಂ ವಿಹರನ್ತೋ ಚ ಖೀಣಾ ಜಾತಿ…ಪೇ॰… ಅಬ್ಭಞ್ಞಾಸೀತಿ।
Atha kho bhagavā tassa tibbacchandataṃ viditvā – ‘‘na kassapo parivāsaṃ arahatī’’ti aññataraṃ bhikkhuṃ āmantesi – ‘‘gaccha bhikkhu kassapaṃ nhāpetvā pabbājetvā ānehī’’ti. So tathā katvā taṃ pabbājetvā bhagavato santikaṃ āgamāsi. Bhagavā taṃ gaṇamajjhe nisīdāpetvā upasampādesi. Tena vuttaṃ – ‘‘alattha kho acelo kassapo bhagavato santike pabbajjaṃ, alattha upasampada’’nti. Acirūpasampannoti upasampanno hutvā nacirameva. Vūpakaṭṭhoti vatthukāmakilesakāmehi kāyena ceva cittena ca vūpakaṭṭho. Appamattoti kammaṭṭhāne satiṃ avijahanto. Ātāpīti kāyikacetasikasaṅkhātena vīriyātāpena ātāpī. Pahitattoti kāye ca jīvite ca anapekkhatāya pesitacitto vissaṭṭhaattabhāvo. Yassatthāyāti yassa atthāya. Kulaputtāti ācārakulaputtā. Sammadevāti hetunāva kāraṇeneva. Tadanuttaranti taṃ anuttaraṃ. Brahmacariyapariyosānanti maggabrahmacariyassa pariyosānabhūtaṃ arahattaphalaṃ. Tassa hi atthāya kulaputtā pabbajanti. Diṭṭheva dhammeti imasmiṃyeva attabhāve. Sayaṃ abhiññā sacchikatvāti attanāyeva paññāya paccakkhaṃ katvā, aparappaccayaṃ katvāti attho. Upasampajja vihāsīti pāpuṇitvā sampādetvā vihāsi, evaṃ viharanto ca khīṇā jāti…pe… abbhaññāsīti.
ಏವಮಸ್ಸ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಭೂಮಿಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಅರಹತ್ತನಿಕೂಟೇನ ದೇಸನಂ ನಿಟ್ಠಾಪೇತುಂ ‘‘ಅಞ್ಞತರೋ ಖೋ ಪನಾಯಸ್ಮಾ ಕಸ್ಸಪೋ ಅರಹತಂ ಅಹೋಸೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಅಞ್ಞತರೋತಿ ಏಕೋ। ಅರಹತನ್ತಿ ಅರಹನ್ತಾನಂ, ಭಗವತೋ ಸಾವಕಾನಂ ಅರಹನ್ತಾನಂ ಅಬ್ಭನ್ತರೋ ಅಹೋಸೀತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ಯಂ ಯಂ ಪನ ಅನ್ತರನ್ತರಾ ನ ವುತ್ತಂ, ತಂ ತಂ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ವುತ್ತತ್ತಾ ಪಾಕಟಮೇವಾತಿ।
Evamassa paccavekkhaṇabhūmiṃ dassetvā arahattanikūṭena desanaṃ niṭṭhāpetuṃ ‘‘aññataro kho panāyasmā kassapo arahataṃ ahosī’’ti vuttaṃ. Tattha aññataroti eko. Arahatanti arahantānaṃ, bhagavato sāvakānaṃ arahantānaṃ abbhantaro ahosīti ayamettha adhippāyo. Yaṃ yaṃ pana antarantarā na vuttaṃ, taṃ taṃ tattha tattha vuttattā pākaṭamevāti.
ಇತಿ ಸುಮಙ್ಗಲವಿಲಾಸಿನಿಯಾ ದೀಘನಿಕಾಯಟ್ಠಕಥಾಯಂ
Iti sumaṅgalavilāsiniyā dīghanikāyaṭṭhakathāyaṃ
ಮಹಾಸೀಹನಾದಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Mahāsīhanādasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ದೀಘನಿಕಾಯ • Dīghanikāya / ೮. ಮಹಾಸೀಹನಾದಸುತ್ತಂ • 8. Mahāsīhanādasuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ದೀಘನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Dīghanikāya (ṭīkā) / ೮. ಮಹಾಸೀಹನಾದಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 8. Mahāsīhanādasuttavaṇṇanā
