Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మజ్ఝిమనికాయ • Majjhimanikāya

    ౨. మహాసుఞ్ఞతసుత్తం

    2. Mahāsuññatasuttaṃ

    ౧౮౫. ఏవం మే సుతం – ఏకం సమయం భగవా సక్కేసు విహరతి కపిలవత్థుస్మిం నిగ్రోధారామే. అథ ఖో భగవా పుబ్బణ్హసమయం నివాసేత్వా పత్తచీవరమాదాయ కపిలవత్థుం పిణ్డాయ పావిసి. కపిలవత్థుస్మిం పిణ్డాయ చరిత్వా పచ్ఛాభత్తం పిణ్డపాతపటిక్కన్తో యేన కాళఖేమకస్స సక్కస్స విహారో తేనుపసఙ్కమి దివావిహారాయ. తేన ఖో పన సమయేన కాళఖేమకస్స సక్కస్స విహారే సమ్బహులాని సేనాసనాని పఞ్ఞత్తాని హోన్తి. అద్దసా ఖో భగవా కాళఖేమకస్స సక్కస్స విహారే సమ్బహులాని సేనాసనాని పఞ్ఞత్తాని. దిస్వాన భగవతో ఏతదహోసి – ‘‘సమ్బహులాని ఖో కాళఖేమకస్స సక్కస్స విహారే సేనాసనాని పఞ్ఞత్తాని. సమ్బహులా ను ఖో ఇధ భిక్ఖూ విహరన్తీ’’తి.

    185. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sakkesu viharati kapilavatthusmiṃ nigrodhārāme. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya kapilavatthuṃ piṇḍāya pāvisi. Kapilavatthusmiṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto yena kāḷakhemakassa sakkassa vihāro tenupasaṅkami divāvihārāya. Tena kho pana samayena kāḷakhemakassa sakkassa vihāre sambahulāni senāsanāni paññattāni honti. Addasā kho bhagavā kāḷakhemakassa sakkassa vihāre sambahulāni senāsanāni paññattāni. Disvāna bhagavato etadahosi – ‘‘sambahulāni kho kāḷakhemakassa sakkassa vihāre senāsanāni paññattāni. Sambahulā nu kho idha bhikkhū viharantī’’ti.

    ౧౮౬. తేన ఖో పన సమయేన ఆయస్మా ఆనన్దో సమ్బహులేహి భిక్ఖూహి సద్ధిం ఘటాయ సక్కస్స విహారే చీవరకమ్మం కరోతి. అథ ఖో భగవా సాయన్హసమయం పటిసల్లానా వుట్ఠితో యేన ఘటాయ సక్కస్స విహారో తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా పఞ్ఞత్తే ఆసనే నిసీది. నిసజ్జ ఖో భగవా ఆయస్మన్తం ఆనన్దం ఆమన్తేసి – ‘‘సమ్బహులాని ఖో, ఆనన్ద, కాళఖేమకస్స సక్కస్స విహారే సేనాసనాని పఞ్ఞత్తాని. సమ్బహులా ను ఖో ఏత్థ భిక్ఖూ విహరన్తీ’’తి? ‘‘సమ్బహులాని, భన్తే, కాళఖేమకస్స సక్కస్స విహారే సేనాసనాని పఞ్ఞత్తాని. సమ్బహులా భిక్ఖూ ఏత్థ విహరన్తి. చీవరకారసమయో నో, భన్తే, వత్తతీ’’తి.

    186. Tena kho pana samayena āyasmā ānando sambahulehi bhikkhūhi saddhiṃ ghaṭāya sakkassa vihāre cīvarakammaṃ karoti. Atha kho bhagavā sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yena ghaṭāya sakkassa vihāro tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Nisajja kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘sambahulāni kho, ānanda, kāḷakhemakassa sakkassa vihāre senāsanāni paññattāni. Sambahulā nu kho ettha bhikkhū viharantī’’ti? ‘‘Sambahulāni, bhante, kāḷakhemakassa sakkassa vihāre senāsanāni paññattāni. Sambahulā bhikkhū ettha viharanti. Cīvarakārasamayo no, bhante, vattatī’’ti.

    ‘‘న ఖో, ఆనన్ద, భిక్ఖు సోభతి సఙ్గణికారామో సఙ్గణికరతో సఙ్గణికారామతం అనుయుత్తో గణారామో గణరతో గణసమ్ముదితో. సో వతానన్ద, భిక్ఖు సఙ్గణికారామో సఙ్గణికరతో సఙ్గణికారామతం అనుయుత్తో గణారామో గణరతో గణసమ్ముదితో యం తం నేక్ఖమ్మసుఖం పవివేకసుఖం ఉపసమసుఖం సమ్బోధిసుఖం 1 తస్స సుఖస్స నికామలాభీ భవిస్సతి అకిచ్ఛలాభీ అకసిరలాభీతి – నేతం ఠానం విజ్జతి. యో చ ఖో సో, ఆనన్ద, భిక్ఖు ఏకో గణస్మా వూపకట్ఠో విహరతి తస్సేతం భిక్ఖునో పాటికఙ్ఖం యం తం నేక్ఖమ్మసుఖం పవివేకసుఖం ఉపసమసుఖం సమ్బోధిసుఖం తస్స సుఖస్స నికామలాభీ భవిస్సతి అకిచ్ఛలాభీ అకసిరలాభీతి – ఠానమేతం విజ్జతి.

    ‘‘Na kho, ānanda, bhikkhu sobhati saṅgaṇikārāmo saṅgaṇikarato saṅgaṇikārāmataṃ anuyutto gaṇārāmo gaṇarato gaṇasammudito. So vatānanda, bhikkhu saṅgaṇikārāmo saṅgaṇikarato saṅgaṇikārāmataṃ anuyutto gaṇārāmo gaṇarato gaṇasammudito yaṃ taṃ nekkhammasukhaṃ pavivekasukhaṃ upasamasukhaṃ sambodhisukhaṃ 2 tassa sukhassa nikāmalābhī bhavissati akicchalābhī akasiralābhīti – netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Yo ca kho so, ānanda, bhikkhu eko gaṇasmā vūpakaṭṭho viharati tassetaṃ bhikkhuno pāṭikaṅkhaṃ yaṃ taṃ nekkhammasukhaṃ pavivekasukhaṃ upasamasukhaṃ sambodhisukhaṃ tassa sukhassa nikāmalābhī bhavissati akicchalābhī akasiralābhīti – ṭhānametaṃ vijjati.

    ‘‘సో వతానన్ద, భిక్ఖు సఙ్గణికారామో సఙ్గణికరతో సఙ్గణికారామతం అనుయుత్తో గణారామో గణరతో గణసమ్ముదితో సామాయికం వా కన్తం చేతోవిముత్తిం ఉపసమ్పజ్జ విహరిస్సతి అసామాయికం వా అకుప్పన్తి – నేతం ఠానం విజ్జతి. యో చ ఖో సో, ఆనన్ద, భిక్ఖు ఏకో గణస్మా వూపకట్ఠో విహరతి తస్సేతం భిక్ఖునో పాటికఙ్ఖం సామాయికం వా కన్తం చేతోవిముత్తిం ఉపసమ్పజ్జ విహరిస్సతి అసామాయికం వా అకుప్పన్తి – ఠానమేతం విజ్జతి.

    ‘‘So vatānanda, bhikkhu saṅgaṇikārāmo saṅgaṇikarato saṅgaṇikārāmataṃ anuyutto gaṇārāmo gaṇarato gaṇasammudito sāmāyikaṃ vā kantaṃ cetovimuttiṃ upasampajja viharissati asāmāyikaṃ vā akuppanti – netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Yo ca kho so, ānanda, bhikkhu eko gaṇasmā vūpakaṭṭho viharati tassetaṃ bhikkhuno pāṭikaṅkhaṃ sāmāyikaṃ vā kantaṃ cetovimuttiṃ upasampajja viharissati asāmāyikaṃ vā akuppanti – ṭhānametaṃ vijjati.

    ‘‘నాహం, ఆనన్ద, ఏకం రూపమ్పి 3 సమనుపస్సామి యత్థ రత్తస్స యథాభిరతస్స రూపస్స విపరిణామఞ్ఞథాభావా న ఉప్పజ్జేయ్యుం సోకపరిదేవదుక్ఖదోమనస్సూపాయాసా.

    ‘‘Nāhaṃ, ānanda, ekaṃ rūpampi 4 samanupassāmi yattha rattassa yathābhiratassa rūpassa vipariṇāmaññathābhāvā na uppajjeyyuṃ sokaparidevadukkhadomanassūpāyāsā.

    ౧౮౭. ‘‘అయం ఖో పనానన్ద, విహారో తథాగతేన అభిసమ్బుద్ధో యదిదం – సబ్బనిమిత్తానం అమనసికారా అజ్ఝత్తం సుఞ్ఞతం ఉపసమ్పజ్జ విహరితుం 5. తత్ర చే, ఆనన్ద, తథాగతం ఇమినా విహారేన విహరన్తం భవన్తి 6 ఉపసఙ్కమితారో భిక్ఖూ భిక్ఖునియో ఉపాసకా ఉపాసికాయో రాజానో రాజమహామత్తా తిత్థియా తిత్థియసావకా. తత్రానన్ద, తథాగతో వివేకనిన్నేనేవ చిత్తేన వివేకపోణేన వివేకపబ్భారేన వూపకట్ఠేన నేక్ఖమ్మాభిరతేన బ్యన్తీభూతేన సబ్బసో ఆసవట్ఠానీయేహి ధమ్మేహి అఞ్ఞదత్థు ఉయ్యోజనికపటిసంయుత్తంయేవ కథం కత్తా హోతి. తస్మాతిహానన్ద, భిక్ఖు చేపి ఆకఙ్ఖేయ్య – ‘అజ్ఝత్తం సుఞ్ఞతం ఉపసమ్పజ్జ విహరేయ్య’న్తి, తేనానన్ద, భిక్ఖునా అజ్ఝత్తమేవ చిత్తం సణ్ఠపేతబ్బం సన్నిసాదేతబ్బం ఏకోది కాతబ్బం సమాదహాతబ్బం.

    187. ‘‘Ayaṃ kho panānanda, vihāro tathāgatena abhisambuddho yadidaṃ – sabbanimittānaṃ amanasikārā ajjhattaṃ suññataṃ upasampajja viharituṃ 7. Tatra ce, ānanda, tathāgataṃ iminā vihārena viharantaṃ bhavanti 8 upasaṅkamitāro bhikkhū bhikkhuniyo upāsakā upāsikāyo rājāno rājamahāmattā titthiyā titthiyasāvakā. Tatrānanda, tathāgato vivekaninneneva cittena vivekapoṇena vivekapabbhārena vūpakaṭṭhena nekkhammābhiratena byantībhūtena sabbaso āsavaṭṭhānīyehi dhammehi aññadatthu uyyojanikapaṭisaṃyuttaṃyeva kathaṃ kattā hoti. Tasmātihānanda, bhikkhu cepi ākaṅkheyya – ‘ajjhattaṃ suññataṃ upasampajja vihareyya’nti, tenānanda, bhikkhunā ajjhattameva cittaṃ saṇṭhapetabbaṃ sannisādetabbaṃ ekodi kātabbaṃ samādahātabbaṃ.

    ౧౮౮. ‘‘కథఞ్చానన్ద, భిక్ఖు అజ్ఝత్తమేవ చిత్తం సణ్ఠపేతి సన్నిసాదేతి ఏకోదిం కరోతి 9 సమాదహతి? ఇధానన్ద, భిక్ఖు వివిచ్చేవ కామేహి వివిచ్చ అకుసలేహి ధమ్మేహి…పే॰… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి…పే॰… దుతియం ఝానం… తతియం ఝానం… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. ఏవం ఖో, ఆనన్ద, భిక్ఖు అజ్ఝత్తమేవ చిత్తం సణ్ఠపేతి సన్నిసాదేతి ఏకోదిం కరోతి సమాదహతి. సో అజ్ఝత్తం సుఞ్ఞతం మనసి కరోతి. తస్స అజ్ఝత్తం సుఞ్ఞతం మనసికరోతో సుఞ్ఞతాయ చిత్తం న పక్ఖన్దతి నప్పసీదతి న సన్తిట్ఠతి న విముచ్చతి . ఏవం సన్తమేతం, ఆనన్ద, భిక్ఖు ఏవం పజానాతి – ‘అజ్ఝత్తం సుఞ్ఞతం ఖో మే మనసికరోతో అజ్ఝత్తం సుఞ్ఞతాయ చిత్తం న పక్ఖన్దతి నప్పసీదతి న సన్తిట్ఠతి న విముచ్చతీ’తి. ఇతిహ తత్థ సమ్పజానో హోతి. సో బహిద్ధా సుఞ్ఞతం మనసి కరోతి…పే॰… సో అజ్ఝత్తబహిద్ధా సుఞ్ఞతం మనసి కరోతి …పే॰… సో ఆనేఞ్జం మనసి కరోతి. తస్స ఆనేఞ్జం మనసికరోతో ఆనేఞ్జాయ చిత్తం న పక్ఖన్దతి నప్పసీదతి న సన్తిట్ఠతి న విముచ్చతి. ఏవం సన్తమేతం, ఆనన్ద, భిక్ఖు ఏవం పజానాతి – ‘ఆనేఞ్జం ఖో మే మనసికరోతో ఆనేఞ్జాయ చిత్తం న పక్ఖన్దతి నప్పసీదతి న సన్తిట్ఠతి న విముచ్చతీ’తి. ఇతిహ తత్థ సమ్పజానో హోతి.

    188. ‘‘Kathañcānanda, bhikkhu ajjhattameva cittaṃ saṇṭhapeti sannisādeti ekodiṃ karoti 10 samādahati? Idhānanda, bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati…pe… dutiyaṃ jhānaṃ… tatiyaṃ jhānaṃ… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Evaṃ kho, ānanda, bhikkhu ajjhattameva cittaṃ saṇṭhapeti sannisādeti ekodiṃ karoti samādahati. So ajjhattaṃ suññataṃ manasi karoti. Tassa ajjhattaṃ suññataṃ manasikaroto suññatāya cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccati . Evaṃ santametaṃ, ānanda, bhikkhu evaṃ pajānāti – ‘ajjhattaṃ suññataṃ kho me manasikaroto ajjhattaṃ suññatāya cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccatī’ti. Itiha tattha sampajāno hoti. So bahiddhā suññataṃ manasi karoti…pe… so ajjhattabahiddhā suññataṃ manasi karoti …pe… so āneñjaṃ manasi karoti. Tassa āneñjaṃ manasikaroto āneñjāya cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccati. Evaṃ santametaṃ, ānanda, bhikkhu evaṃ pajānāti – ‘āneñjaṃ kho me manasikaroto āneñjāya cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccatī’ti. Itiha tattha sampajāno hoti.

    ‘‘తేనానన్ద, భిక్ఖునా తస్మింయేవ పురిమస్మిం సమాధినిమిత్తే అజ్ఝత్తమేవ చిత్తం సణ్ఠపేతబ్బం సన్నిసాదేతబ్బం ఏకోది కాతబ్బం సమాదహాతబ్బం. సో అజ్ఝత్తం సుఞ్ఞతం మనసి కరోతి. తస్స అజ్ఝత్తం సుఞ్ఞతం మనసికరోతో అజ్ఝత్తం సుఞ్ఞతాయ చిత్తం పక్ఖన్దతి పసీదతి సన్తిట్ఠతి విముచ్చతి. ఏవం సన్తమేతం, ఆనన్ద, భిక్ఖు ఏవం పజానాతి – ‘అజ్ఝత్తం సుఞ్ఞతం ఖో మే మనసికరోతో అజ్ఝత్తం సుఞ్ఞతాయ చిత్తం పక్ఖన్దతి పసీదతి సన్తిట్ఠతి విముచ్చతీ’తి. ఇతిహ తత్థ సమ్పజానో హోతి. సో బహిద్ధా సుఞ్ఞతం మనసి కరోతి…పే॰… సో అజ్ఝత్తబహిద్ధా సుఞ్ఞతం మనసి కరోతి…పే॰… సో ఆనేఞ్జం మనసి కరోతి. తస్స ఆనేఞ్జం మనసికరోతో ఆనేఞ్జాయ చిత్తం పక్ఖన్దతి పసీదతి సన్తిట్ఠతి విముచ్చతి. ఏవం సన్తమేతం, ఆనన్ద, భిక్ఖు ఏవం పజానాతి – ‘ఆనేఞ్జం ఖో మే మనసికరోతో ఆనేఞ్జాయ చిత్తం పక్ఖన్దతి పసీదతి సన్తిట్ఠతి విముచ్చతీ’తి. ఇతిహ తత్థ సమ్పజానో హోతి.

    ‘‘Tenānanda, bhikkhunā tasmiṃyeva purimasmiṃ samādhinimitte ajjhattameva cittaṃ saṇṭhapetabbaṃ sannisādetabbaṃ ekodi kātabbaṃ samādahātabbaṃ. So ajjhattaṃ suññataṃ manasi karoti. Tassa ajjhattaṃ suññataṃ manasikaroto ajjhattaṃ suññatāya cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati vimuccati. Evaṃ santametaṃ, ānanda, bhikkhu evaṃ pajānāti – ‘ajjhattaṃ suññataṃ kho me manasikaroto ajjhattaṃ suññatāya cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati vimuccatī’ti. Itiha tattha sampajāno hoti. So bahiddhā suññataṃ manasi karoti…pe… so ajjhattabahiddhā suññataṃ manasi karoti…pe… so āneñjaṃ manasi karoti. Tassa āneñjaṃ manasikaroto āneñjāya cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati vimuccati. Evaṃ santametaṃ, ānanda, bhikkhu evaṃ pajānāti – ‘āneñjaṃ kho me manasikaroto āneñjāya cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati vimuccatī’ti. Itiha tattha sampajāno hoti.

    ౧౮౯. ‘‘తస్స చే, ఆనన్ద, భిక్ఖునో ఇమినా విహారేన విహరతో చఙ్కమాయ చిత్తం నమతి, సో చఙ్కమతి – ‘ఏవం మం చఙ్కమన్తం నాభిజ్ఝాదోమనస్సా పాపకా అకుసలా ధమ్మా అన్వాస్సవిస్సన్తీ’తి . ఇతిహ తత్థ సమ్పజానో హోతి. తస్స చే, ఆనన్ద, భిక్ఖునో ఇమినా విహారేన విహరతో ఠానాయ చిత్తం నమతి, సో తిట్ఠతి – ‘ఏవం మం ఠితం నాభిజ్ఝాదోమనస్సా పాపకా అకుసలా ధమ్మా అన్వాస్సవిస్సన్తీ’తి. ఇతిహ తత్థ సమ్పజానో హోతి. తస్స చే, ఆనన్ద, భిక్ఖునో ఇమినా విహారేన విహరతో నిసజ్జాయ చిత్తం నమతి, సో నిసీదతి – ‘ఏవం మం నిసిన్నం నాభిజ్ఝాదోమనస్సా పాపకా అకుసలా ధమ్మా అన్వాస్సవిస్సన్తీ’తి. ఇతిహ తత్థ సమ్పజానో హోతి. తస్స చే, ఆనన్ద, భిక్ఖునో ఇమినా విహారేన విహరతో సయనాయ చిత్తం నమతి , సో సయతి – ‘ఏవం మం సయన్తం నాభిజ్ఝాదోమనస్సా పాపకా అకుసలా ధమ్మా అన్వాస్సవిస్సన్తీ’తి. ఇతిహ తత్థ సమ్పజానో హోతి.

    189. ‘‘Tassa ce, ānanda, bhikkhuno iminā vihārena viharato caṅkamāya cittaṃ namati, so caṅkamati – ‘evaṃ maṃ caṅkamantaṃ nābhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssavissantī’ti . Itiha tattha sampajāno hoti. Tassa ce, ānanda, bhikkhuno iminā vihārena viharato ṭhānāya cittaṃ namati, so tiṭṭhati – ‘evaṃ maṃ ṭhitaṃ nābhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssavissantī’ti. Itiha tattha sampajāno hoti. Tassa ce, ānanda, bhikkhuno iminā vihārena viharato nisajjāya cittaṃ namati, so nisīdati – ‘evaṃ maṃ nisinnaṃ nābhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssavissantī’ti. Itiha tattha sampajāno hoti. Tassa ce, ānanda, bhikkhuno iminā vihārena viharato sayanāya cittaṃ namati , so sayati – ‘evaṃ maṃ sayantaṃ nābhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssavissantī’ti. Itiha tattha sampajāno hoti.

    ‘‘తస్స చే, ఆనన్ద, భిక్ఖునో ఇమినా విహారేన విహరతో కథాయ 11 చిత్తం నమతి, సో – ‘యాయం కథా హీనా గమ్మా పోథుజ్జనికా అనరియా అనత్థసంహితా న నిబ్బిదాయ న విరాగాయ న నిరోధాయ న ఉపసమాయ న అభిఞ్ఞాయ న సమ్బోధాయ న నిబ్బానాయ సంవత్తతి, సేయ్యథిదం – రాజకథా చోరకథా మహామత్తకథా సేనాకథా భయకథా యుద్ధకథా అన్నకథా పానకథా వత్థకథా సయనకథా మాలాకథా గన్ధకథా ఞాతికథా యానకథా గామకథా నిగమకథా నగరకథా జనపదకథా ఇత్థికథా సురాకథా విసిఖాకథా కుమ్భట్ఠానకథా పుబ్బపేతకథా నానత్తకథా లోకక్ఖాయికా సముద్దక్ఖాయికా ఇతిభవాభవకథా ఇతి వా ఇతి – ఏవరూపిం కథం న కథేస్సామీ’తి. ఇతిహ తత్థ సమ్పజానో హోతి. యా చ ఖో అయం, ఆనన్ద, కథా అభిసల్లేఖికా చేతోవినీవరణసప్పాయా 12 ఏకన్తనిబ్బిదాయ విరాగాయ నిరోధాయ ఉపసమాయ అభిఞ్ఞాయ సమ్బోధాయ నిబ్బానాయ సంవత్తతి, సేయ్యథిదం – అప్పిచ్ఛకథా సన్తుట్ఠికథా పవివేకకథా అసంసగ్గకథా వీరియారమ్భకథా సీలకథా సమాధికథా పఞ్ఞాకథా విముత్తికథా విముత్తిఞాణదస్సనకథా ఇతి – ‘ఏవరూపిం కథం కథేస్సామీ’తి. ఇతిహ తత్థ సమ్పజానో హోతి.

    ‘‘Tassa ce, ānanda, bhikkhuno iminā vihārena viharato kathāya 13 cittaṃ namati, so – ‘yāyaṃ kathā hīnā gammā pothujjanikā anariyā anatthasaṃhitā na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattati, seyyathidaṃ – rājakathā corakathā mahāmattakathā senākathā bhayakathā yuddhakathā annakathā pānakathā vatthakathā sayanakathā mālākathā gandhakathā ñātikathā yānakathā gāmakathā nigamakathā nagarakathā janapadakathā itthikathā surākathā visikhākathā kumbhaṭṭhānakathā pubbapetakathā nānattakathā lokakkhāyikā samuddakkhāyikā itibhavābhavakathā iti vā iti – evarūpiṃ kathaṃ na kathessāmī’ti. Itiha tattha sampajāno hoti. Yā ca kho ayaṃ, ānanda, kathā abhisallekhikā cetovinīvaraṇasappāyā 14 ekantanibbidāya virāgāya nirodhāya upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati, seyyathidaṃ – appicchakathā santuṭṭhikathā pavivekakathā asaṃsaggakathā vīriyārambhakathā sīlakathā samādhikathā paññākathā vimuttikathā vimuttiñāṇadassanakathā iti – ‘evarūpiṃ kathaṃ kathessāmī’ti. Itiha tattha sampajāno hoti.

    ‘‘తస్స చే, ఆనన్ద, భిక్ఖునో ఇమినా విహారేన విహరతో వితక్కాయ చిత్తం నమతి, సో – ‘యే తే వితక్కా హీనా గమ్మా పోథుజ్జనికా అనరియా అనత్థసంహితా న నిబ్బిదాయ న విరాగాయ న నిరోధాయ న ఉపసమాయ న అభిఞ్ఞాయ న సమ్బోధాయ న నిబ్బానాయ సంవత్తన్తి, సేయ్యథిదం – కామవితక్కో బ్యాపాదవితక్కో విహింసావితక్కో ఇతి ఏవరూపే వితక్కే 15 న వితక్కేస్సామీ’తి. ఇతిహ తత్థ సమ్పజానో హోతి. యే చ ఖో ఇమే, ఆనన్ద, వితక్కా అరియా నియ్యానికా నియ్యన్తి తక్కరస్స సమ్మాదుక్ఖక్ఖయాయ, సేయ్యథిదం – నేక్ఖమ్మవితక్కో అబ్యాపాదవితక్కో అవిహింసావితక్కో ఇతి – ‘ఏవరూపే వితక్కే 16 వితక్కేస్సామీ’తి. ఇతిహ తత్థ సమ్పజానో హోతి.

    ‘‘Tassa ce, ānanda, bhikkhuno iminā vihārena viharato vitakkāya cittaṃ namati, so – ‘ye te vitakkā hīnā gammā pothujjanikā anariyā anatthasaṃhitā na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattanti, seyyathidaṃ – kāmavitakko byāpādavitakko vihiṃsāvitakko iti evarūpe vitakke 17 na vitakkessāmī’ti. Itiha tattha sampajāno hoti. Ye ca kho ime, ānanda, vitakkā ariyā niyyānikā niyyanti takkarassa sammādukkhakkhayāya, seyyathidaṃ – nekkhammavitakko abyāpādavitakko avihiṃsāvitakko iti – ‘evarūpe vitakke 18 vitakkessāmī’ti. Itiha tattha sampajāno hoti.

    ౧౯౦. ‘‘పఞ్చ ఖో ఇమే, ఆనన్ద, కామగుణా. కతమే పఞ్చ? చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యా రూపా ఇట్ఠా కన్తా మనాపా పియరూపా కామూపసంహితా రజనీయా, సోతవిఞ్ఞేయ్యా సద్దా… ఘానవిఞ్ఞేయ్యా గన్ధా… జివ్హావిఞ్ఞేయ్యా రసా… కాయవిఞ్ఞేయ్యా ఫోట్ఠబ్బా ఇట్ఠా కన్తా మనాపా పియరూపా కామూపసంహితా రజనీయా – ఇమే ఖో, ఆనన్ద, పఞ్చ కామగుణా యత్థ భిక్ఖునా అభిక్ఖణం సకం చిత్తం పచ్చవేక్ఖితబ్బం – ‘అత్థి ను ఖో మే ఇమేసు పఞ్చసు కామగుణేసు అఞ్ఞతరస్మిం వా అఞ్ఞతరస్మిం వా ఆయతనే ఉప్పజ్జతి చేతసో సముదాచారో’తి? సచే, ఆనన్ద, భిక్ఖు పచ్చవేక్ఖమానో ఏవం పజానాతి – ‘అత్థి ఖో మే ఇమేసు పఞ్చసు కామగుణేసు అఞ్ఞతరస్మిం వా అఞ్ఞతరస్మిం వా ఆయతనే ఉప్పజ్జతి చేతసో సముదాచారో’తి, ఏవం సన్తమేతం 19, ఆనన్ద, భిక్ఖు ఏవం పజానాతి – ‘యో ఖో ఇమేసు పఞ్చసు కామగుణేసు ఛన్దరాగో సో మే నప్పహీనో’తి. ఇతిహ తత్థ సమ్పజానో హోతి. సచే పనానన్ద, భిక్ఖు పచ్చవేక్ఖమానో ఏవం పజానాతి – ‘నత్థి ఖో మే ఇమేసు పఞ్చసు కామగుణేసు అఞ్ఞతరస్మిం వా అఞ్ఞతరస్మిం వా ఆయతనే ఉప్పజ్జతి చేతసో సముదాచారో’తి, ఏవం సన్తమేతం, ఆనన్ద, భిక్ఖు ఏవం పజానాతి – ‘యో ఖో ఇమేసు పఞ్చసు కామగుణేసు ఛన్దరాగో సో మే పహీనో’తి. ఇతిహ తత్థ సమ్పజానో హోతి.

    190. ‘‘Pañca kho ime, ānanda, kāmaguṇā. Katame pañca? Cakkhuviññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā, sotaviññeyyā saddā… ghānaviññeyyā gandhā… jivhāviññeyyā rasā… kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā – ime kho, ānanda, pañca kāmaguṇā yattha bhikkhunā abhikkhaṇaṃ sakaṃ cittaṃ paccavekkhitabbaṃ – ‘atthi nu kho me imesu pañcasu kāmaguṇesu aññatarasmiṃ vā aññatarasmiṃ vā āyatane uppajjati cetaso samudācāro’ti? Sace, ānanda, bhikkhu paccavekkhamāno evaṃ pajānāti – ‘atthi kho me imesu pañcasu kāmaguṇesu aññatarasmiṃ vā aññatarasmiṃ vā āyatane uppajjati cetaso samudācāro’ti, evaṃ santametaṃ 20, ānanda, bhikkhu evaṃ pajānāti – ‘yo kho imesu pañcasu kāmaguṇesu chandarāgo so me nappahīno’ti. Itiha tattha sampajāno hoti. Sace panānanda, bhikkhu paccavekkhamāno evaṃ pajānāti – ‘natthi kho me imesu pañcasu kāmaguṇesu aññatarasmiṃ vā aññatarasmiṃ vā āyatane uppajjati cetaso samudācāro’ti, evaṃ santametaṃ, ānanda, bhikkhu evaṃ pajānāti – ‘yo kho imesu pañcasu kāmaguṇesu chandarāgo so me pahīno’ti. Itiha tattha sampajāno hoti.

    ౧౯౧. ‘‘పఞ్చ ఖో ఇమే, ఆనన్ద, ఉపాదానక్ఖన్ధా యత్థ భిక్ఖునా ఉదయబ్బయానుపస్సినా విహాతబ్బం – ‘ఇతి రూపం ఇతి రూపస్స సముదయో ఇతి రూపస్స అత్థఙ్గమో, ఇతి వేదనా… ఇతి సఞ్ఞా… ఇతి సఙ్ఖారా… ఇతి విఞ్ఞాణం ఇతి విఞ్ఞాణస్స సముదయో ఇతి విఞ్ఞాణస్స అత్థఙ్గమో’తి. తస్స ఇమేసు పఞ్చసు ఉపాదానక్ఖన్ధేసు ఉదయబ్బయానుపస్సినో విహరతో యో పఞ్చసు ఉపాదానక్ఖన్ధేసు అస్మిమానో సో పహీయతి. ఏవం సన్తమేతం, ఆనన్ద, భిక్ఖు ఏవం పజానాతి – ‘యో ఖో ఇమేసు పఞ్చసు ఉపాదానక్ఖన్ధేసు అస్మిమానో సో మే పహీనో’తి. ఇతిహ తత్థ సమ్పజానో హోతి. ఇమే ఖో తే, ఆనన్ద, ధమ్మా ఏకన్తకుసలా కుసలాయాతికా 21 అరియా లోకుత్తరా అనవక్కన్తా పాపిమతా. తం కిం మఞ్ఞసి, ఆనన్ద, కం అత్థవసం సమ్పస్సమానో అరహతి సావకో సత్థారం అనుబన్ధితుం అపి పణుజ్జమానో’’తి 22? ‘‘భగవంమూలకా నో, భన్తే, ధమ్మా భగవంనేత్తికా భగవంపటిసరణా . సాధు వత, భన్తే, భగవన్తంయేవ పటిభాతు ఏతస్స భాసితస్స అత్థో. భగవతో సుత్వా భిక్ఖూ ధారేస్సన్తీ’’తి.

    191. ‘‘Pañca kho ime, ānanda, upādānakkhandhā yattha bhikkhunā udayabbayānupassinā vihātabbaṃ – ‘iti rūpaṃ iti rūpassa samudayo iti rūpassa atthaṅgamo, iti vedanā… iti saññā… iti saṅkhārā… iti viññāṇaṃ iti viññāṇassa samudayo iti viññāṇassa atthaṅgamo’ti. Tassa imesu pañcasu upādānakkhandhesu udayabbayānupassino viharato yo pañcasu upādānakkhandhesu asmimāno so pahīyati. Evaṃ santametaṃ, ānanda, bhikkhu evaṃ pajānāti – ‘yo kho imesu pañcasu upādānakkhandhesu asmimāno so me pahīno’ti. Itiha tattha sampajāno hoti. Ime kho te, ānanda, dhammā ekantakusalā kusalāyātikā 23 ariyā lokuttarā anavakkantā pāpimatā. Taṃ kiṃ maññasi, ānanda, kaṃ atthavasaṃ sampassamāno arahati sāvako satthāraṃ anubandhituṃ api paṇujjamāno’’ti 24? ‘‘Bhagavaṃmūlakā no, bhante, dhammā bhagavaṃnettikā bhagavaṃpaṭisaraṇā . Sādhu vata, bhante, bhagavantaṃyeva paṭibhātu etassa bhāsitassa attho. Bhagavato sutvā bhikkhū dhāressantī’’ti.

    ౧౯౨. ‘‘న ఖో, ఆనన్ద, అరహతి సావకో సత్థారం అనుబన్ధితుం, యదిదం సుత్తం గేయ్యం వేయ్యాకరణం తస్స హేతు 25. తం కిస్స హేతు? దీఘరత్తస్స 26 హి తే, ఆనన్ద, ధమ్మా సుతా ధాతా వచసా పరిచితా మనసానుపేక్ఖితా దిట్ఠియా సుప్పటివిద్ధా. యా చ ఖో అయం, ఆనన్ద, కథా అభిసల్లేఖికా చేతోవినీవరణసప్పాయా ఏకన్తనిబ్బిదాయ విరాగాయ నిరోధాయ ఉపసమా అభిఞ్ఞాయ సమ్బోధాయ నిబ్బానాయ సంవత్తతి, సేయ్యథిదం – అప్పిచ్ఛకథా సన్తుట్ఠికథా పవివేకకథా అసంసగ్గకథా వీరియారమ్భకథా సీలకథా సమాధికథా పఞ్ఞాకథా విముత్తికథా విముత్తిఞాణదస్సనకథా – ఏవరూపియా ఖో, ఆనన్ద, కథాయ హేతు అరహతి సావకో సత్థారం అనుబన్ధితుం అపి పణుజ్జమానో.

    192. ‘‘Na kho, ānanda, arahati sāvako satthāraṃ anubandhituṃ, yadidaṃ suttaṃ geyyaṃ veyyākaraṇaṃ tassa hetu 27. Taṃ kissa hetu? Dīgharattassa 28 hi te, ānanda, dhammā sutā dhātā vacasā paricitā manasānupekkhitā diṭṭhiyā suppaṭividdhā. Yā ca kho ayaṃ, ānanda, kathā abhisallekhikā cetovinīvaraṇasappāyā ekantanibbidāya virāgāya nirodhāya upasamā abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati, seyyathidaṃ – appicchakathā santuṭṭhikathā pavivekakathā asaṃsaggakathā vīriyārambhakathā sīlakathā samādhikathā paññākathā vimuttikathā vimuttiñāṇadassanakathā – evarūpiyā kho, ānanda, kathāya hetu arahati sāvako satthāraṃ anubandhituṃ api paṇujjamāno.

    ‘‘ఏవం సన్తే ఖో, ఆనన్ద, ఆచరియూపద్దవో హోతి, ఏవం సన్తే అన్తేవాసూపద్దవో హోతి, ఏవం సన్తే బ్రహ్మచారూపద్దవో హోతి.

    ‘‘Evaṃ sante kho, ānanda, ācariyūpaddavo hoti, evaṃ sante antevāsūpaddavo hoti, evaṃ sante brahmacārūpaddavo hoti.

    ౧౯౩. ‘‘కథఞ్చానన్ద, ఆచరియూపద్దవో హోతి? ఇధానన్ద, ఏకచ్చో సత్థా వివిత్తం సేనాసనం భజతి అరఞ్ఞం రుక్ఖమూలం పబ్బతం కన్దరం గిరిగుహం సుసానం వనపత్థం అబ్భోకాసం పలాలపుఞ్జం. తస్స తథావూపకట్ఠస్స విహరతో అన్వావత్తన్తి 29 బ్రాహ్మణగహపతికా నేగమా చేవ జానపదా చ. సో అన్వావత్తన్తేసు బ్రాహ్మణగహపతికేసు నేగమేసు చేవ జానపదేసు చ ముచ్ఛం నికామయతి 30, గేధం ఆపజ్జతి, ఆవత్తతి బాహుల్లాయ. అయం వుచ్చతానన్ద, ఉపద్దవో 31 ఆచరియో. ఆచరియూపద్దవేన అవధింసు నం పాపకా అకుసలా ధమ్మా సంకిలేసికా పోనోబ్భవికా 32 సదరా దుక్ఖవిపాకా ఆయతిం జాతిజరామరణియా. ఏవం ఖో, ఆనన్ద, ఆచరియూపద్దవో హోతి.

    193. ‘‘Kathañcānanda, ācariyūpaddavo hoti? Idhānanda, ekacco satthā vivittaṃ senāsanaṃ bhajati araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ. Tassa tathāvūpakaṭṭhassa viharato anvāvattanti 33 brāhmaṇagahapatikā negamā ceva jānapadā ca. So anvāvattantesu brāhmaṇagahapatikesu negamesu ceva jānapadesu ca mucchaṃ nikāmayati 34, gedhaṃ āpajjati, āvattati bāhullāya. Ayaṃ vuccatānanda, upaddavo 35 ācariyo. Ācariyūpaddavena avadhiṃsu naṃ pāpakā akusalā dhammā saṃkilesikā ponobbhavikā 36 sadarā dukkhavipākā āyatiṃ jātijarāmaraṇiyā. Evaṃ kho, ānanda, ācariyūpaddavo hoti.

    ౧౯౪. ‘‘కథఞ్చానన్ద, అన్తేవాసూపద్దవో హోతి? తస్సేవ ఖో పనానన్ద, సత్థు సావకో తస్స సత్థు వివేకమనుబ్రూహయమానో వివిత్తం సేనాసనం భజతి అరఞ్ఞం రుక్ఖమూలం పబ్బతం కన్దరం గిరిగుహం సుసానం వనపత్థం అబ్భోకాసం పలాలపుఞ్జం. తస్స తథావూపకట్ఠస్స విహరతో అన్వావత్తన్తి బ్రాహ్మణగహపతికా నేగమా చేవ జానపదా చ. సో అన్వావత్తన్తేసు బ్రాహ్మణగహపతికేసు నేగమేసు చేవ జానపదేసు చ ముచ్ఛం నికామయతి, గేధం ఆపజ్జతి, ఆవత్తతి బాహుల్లాయ. అయం వుచ్చతానన్ద, ఉపద్దవో అన్తేవాసీ. అన్తేవాసూపద్దవేన అవధింసు నం పాపకా అకుసలా ధమ్మా సంకిలేసికా పోనోబ్భవికా సదరా దుక్ఖవిపాకా ఆయతిం జాతిజరామరణియా. ఏవం ఖో, ఆనన్ద, అన్తేవాసూపద్దవో హోతి.

    194. ‘‘Kathañcānanda, antevāsūpaddavo hoti? Tasseva kho panānanda, satthu sāvako tassa satthu vivekamanubrūhayamāno vivittaṃ senāsanaṃ bhajati araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ. Tassa tathāvūpakaṭṭhassa viharato anvāvattanti brāhmaṇagahapatikā negamā ceva jānapadā ca. So anvāvattantesu brāhmaṇagahapatikesu negamesu ceva jānapadesu ca mucchaṃ nikāmayati, gedhaṃ āpajjati, āvattati bāhullāya. Ayaṃ vuccatānanda, upaddavo antevāsī. Antevāsūpaddavena avadhiṃsu naṃ pāpakā akusalā dhammā saṃkilesikā ponobbhavikā sadarā dukkhavipākā āyatiṃ jātijarāmaraṇiyā. Evaṃ kho, ānanda, antevāsūpaddavo hoti.

    ౧౯౫. ‘‘కథఞ్చానన్ద, బ్రహ్మచారూపద్దవో హోతి? ఇధానన్ద, తథాగతో లోకే ఉప్పజ్జతి అరహం సమ్మాసమ్బుద్ధో విజ్జాచరణసమ్పన్నో సుగతో లోకవిదూ అనుత్తరో పురిసదమ్మసారథి సత్థా దేవమనుస్సానం బుద్ధో భగవా. సో వివిత్తం సేనాసనం భజతి అరఞ్ఞం రుక్ఖమూలం పబ్బతం కన్దరం గిరిగుహం సుసానం వనపత్థం అబ్భోకాసం పలాలపుఞ్జం. తస్స తథావూపకట్ఠస్స విహరతో అన్వావత్తన్తి బ్రాహ్మణగహపతికా నేగమా చేవ జానపదా చ. సో అన్వావత్తన్తేసు బ్రాహ్మణగహపతికేసు నేగమేసు చేవ జానపదేసు చ న ముచ్ఛం నికామయతి, న గేధం ఆపజ్జతి, న ఆవత్తతి బాహుల్లాయ. తస్సేవ ఖో పనానన్ద, సత్థు సావకో తస్స సత్థు వివేకమనుబ్రూహయమానో వివిత్తం సేనాసనం భజతి అరఞ్ఞం రుక్ఖమూలం పబ్బతం కన్దరం గిరిగుహం సుసానం వనపత్థం అబ్భోకాసం పలాలపుఞ్జం. తస్స తథావూపకట్ఠస్స విహరతో అన్వావత్తన్తి బ్రాహ్మణగహపతికా నేగమా చేవ జానపదా చ. సో అన్వావత్తన్తేసు బ్రాహ్మణగహపతికేసు నేగమేసు చేవ జానపదేసు చ ముచ్ఛం నికామయతి, గేధం ఆపజ్జతి, ఆవత్తతి బాహుల్లాయ. అయం వుచ్చతానన్ద, ఉపద్దవో బ్రహ్మచారీ. బ్రహ్మచారూపద్దవేన అవధింసు నం పాపకా అకుసలా ధమ్మా సంకిలేసికా పోనోబ్భవికా సదరా దుక్ఖవిపాకా ఆయతిం జాతిజరామరణియా. ఏవం ఖో, ఆనన్ద, బ్రహ్మచారూపద్దవో హోతి.

    195. ‘‘Kathañcānanda, brahmacārūpaddavo hoti? Idhānanda, tathāgato loke uppajjati arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā. So vivittaṃ senāsanaṃ bhajati araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ. Tassa tathāvūpakaṭṭhassa viharato anvāvattanti brāhmaṇagahapatikā negamā ceva jānapadā ca. So anvāvattantesu brāhmaṇagahapatikesu negamesu ceva jānapadesu ca na mucchaṃ nikāmayati, na gedhaṃ āpajjati, na āvattati bāhullāya. Tasseva kho panānanda, satthu sāvako tassa satthu vivekamanubrūhayamāno vivittaṃ senāsanaṃ bhajati araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ. Tassa tathāvūpakaṭṭhassa viharato anvāvattanti brāhmaṇagahapatikā negamā ceva jānapadā ca. So anvāvattantesu brāhmaṇagahapatikesu negamesu ceva jānapadesu ca mucchaṃ nikāmayati, gedhaṃ āpajjati, āvattati bāhullāya. Ayaṃ vuccatānanda, upaddavo brahmacārī. Brahmacārūpaddavena avadhiṃsu naṃ pāpakā akusalā dhammā saṃkilesikā ponobbhavikā sadarā dukkhavipākā āyatiṃ jātijarāmaraṇiyā. Evaṃ kho, ānanda, brahmacārūpaddavo hoti.

    ‘‘తత్రానన్ద, యో చేవాయం ఆచరియూపద్దవో, యో చ అన్తేవాసూపద్దవో అయం తేహి బ్రహ్మచారూపద్దవో దుక్ఖవిపాకతరో చేవ కటుకవిపాకతరో చ, అపి చ వినిపాతాయ సంవత్తతి.

    ‘‘Tatrānanda, yo cevāyaṃ ācariyūpaddavo, yo ca antevāsūpaddavo ayaṃ tehi brahmacārūpaddavo dukkhavipākataro ceva kaṭukavipākataro ca, api ca vinipātāya saṃvattati.

    ౧౯౬. ‘‘తస్మాతిహ మం, ఆనన్ద, మిత్తవతాయ సముదాచరథ, మా సపత్తవతాయ. తం వో భవిస్సతి దీఘరత్తం హితాయ సుఖాయ.

    196. ‘‘Tasmātiha maṃ, ānanda, mittavatāya samudācaratha, mā sapattavatāya. Taṃ vo bhavissati dīgharattaṃ hitāya sukhāya.

    ‘‘కథఞ్చానన్ద , సత్థారం సావకా సపత్తవతాయ సముదాచరన్తి, నో మిత్తవతాయ? ఇధానన్ద, సత్థా సావకానం ధమ్మం దేసేతి అనుకమ్పకో హితేసీ అనుకమ్పం ఉపాదాయ – ‘ఇదం వో హితాయ, ఇదం వో సుఖాయా’తి. తస్స సావకా న సుస్సూసన్తి, న సోతం ఓదహన్తి, న అఞ్ఞా చిత్తం ఉపట్ఠపేన్తి, వోక్కమ్మ చ సత్థుసాసనా వత్తన్తి. ఏవం ఖో, ఆనన్ద, సత్థారం సావకా సపత్తవతాయ సముదాచరన్తి, నో మిత్తవతాయ.

    ‘‘Kathañcānanda , satthāraṃ sāvakā sapattavatāya samudācaranti, no mittavatāya? Idhānanda, satthā sāvakānaṃ dhammaṃ deseti anukampako hitesī anukampaṃ upādāya – ‘idaṃ vo hitāya, idaṃ vo sukhāyā’ti. Tassa sāvakā na sussūsanti, na sotaṃ odahanti, na aññā cittaṃ upaṭṭhapenti, vokkamma ca satthusāsanā vattanti. Evaṃ kho, ānanda, satthāraṃ sāvakā sapattavatāya samudācaranti, no mittavatāya.

    ‘‘కథఞ్చానన్ద, సత్థారం సావకా మిత్తవతాయ సముదాచరన్తి, నో సపత్తవతాయ? ఇధానన్ద, సత్థా సావకానం ధమ్మం దేసేతి అనుకమ్పకో హితేసీ అనుకమ్పం ఉపాదాయ – ‘ఇదం వో హితాయ, ఇదం వో సుఖాయా’తి. తస్స సావకా సుస్సూసన్తి, సోతం ఓదహన్తి, అఞ్ఞా చిత్తం ఉపట్ఠపేన్తి, న చ వోక్కమ సత్థుసాసనా వత్తన్తి. ఏవం ఖో, ఆనన్ద, సత్థారం సావకా మిత్తవతాయ సముదాచరన్తి, నో సపత్తవతాయ.

    ‘‘Kathañcānanda, satthāraṃ sāvakā mittavatāya samudācaranti, no sapattavatāya? Idhānanda, satthā sāvakānaṃ dhammaṃ deseti anukampako hitesī anukampaṃ upādāya – ‘idaṃ vo hitāya, idaṃ vo sukhāyā’ti. Tassa sāvakā sussūsanti, sotaṃ odahanti, aññā cittaṃ upaṭṭhapenti, na ca vokkama satthusāsanā vattanti. Evaṃ kho, ānanda, satthāraṃ sāvakā mittavatāya samudācaranti, no sapattavatāya.

    ‘‘తస్మాతిహ మం, ఆనన్ద, మిత్తవతాయ సముదాచరథ, మా సపత్తవతాయ. తం వో భవిస్సతి దీఘరత్తం హితాయ సుఖాయ. న వో అహం, ఆనన్ద, తథా పరక్కమిస్సామి యథా కుమ్భకారో ఆమకే ఆమకమత్తే. నిగ్గయ్హ నిగ్గయ్హాహం, ఆనన్ద, వక్ఖామి; పవయ్హ పవయ్హ, ఆనన్ద, వక్ఖామి 37. యో సారో సో ఠస్సతీ’’తి.

    ‘‘Tasmātiha maṃ, ānanda, mittavatāya samudācaratha, mā sapattavatāya. Taṃ vo bhavissati dīgharattaṃ hitāya sukhāya. Na vo ahaṃ, ānanda, tathā parakkamissāmi yathā kumbhakāro āmake āmakamatte. Niggayha niggayhāhaṃ, ānanda, vakkhāmi; pavayha pavayha, ānanda, vakkhāmi 38. Yo sāro so ṭhassatī’’ti.

    ఇదమవోచ భగవా. అత్తమనో ఆయస్మా ఆనన్దో భగవతో భాసితం అభినన్దీతి.

    Idamavoca bhagavā. Attamano āyasmā ānando bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.

    మహాసుఞ్ఞతసుత్తం నిట్ఠితం దుతియం.

    Mahāsuññatasuttaṃ niṭṭhitaṃ dutiyaṃ.







    Footnotes:
    1. సమ్బోధసుఖం (సీ॰ పీ॰), సమ్బోధసుఖం చిత్తేకగ్గతాసుఖం (క॰) ఉపరి అరణవిభఙ్గసుత్తే పన సమ్బోధిసుఖన్త్వేవ దిస్సతి
    2. sambodhasukhaṃ (sī. pī.), sambodhasukhaṃ cittekaggatāsukhaṃ (ka.) upari araṇavibhaṅgasutte pana sambodhisukhantveva dissati
    3. ఏకరూపమ్పి (సీ॰)
    4. ekarūpampi (sī.)
    5. విహరతం (క॰ సీ॰), విహరతి (స్యా॰ కం॰ క॰)
    6. భగవన్తం (సీ॰ స్యా॰ కం॰ క॰)
    7. viharataṃ (ka. sī.), viharati (syā. kaṃ. ka.)
    8. bhagavantaṃ (sī. syā. kaṃ. ka.)
    9. ఏకోదికరోతి (సీ॰ స్యా॰ కం॰ పీ॰)
    10. ekodikaroti (sī. syā. kaṃ. pī.)
    11. భస్సాయ (సీ॰), భాసాయ (స్యా॰ కం॰ పీ॰)
    12. చేతోవిచారణసప్పాయా (సీ॰ స్యా॰ కం॰), చేతోవివరణసప్పాయా (పీ॰)
    13. bhassāya (sī.), bhāsāya (syā. kaṃ. pī.)
    14. cetovicāraṇasappāyā (sī. syā. kaṃ.), cetovivaraṇasappāyā (pī.)
    15. ఏవరూపేన వితక్కేన (సీ॰ స్యా॰ కం॰ క॰)
    16. ఏవరూపేన వితక్కేన (క॰)
    17. evarūpena vitakkena (sī. syā. kaṃ. ka.)
    18. evarūpena vitakkena (ka.)
    19. ఏవం సన్తం (అట్ఠ॰)
    20. evaṃ santaṃ (aṭṭha.)
    21. ధమ్మా ఏకన్తకుసలాయతికా (సబ్బత్థ) అట్ఠకథాటీకా ఓలోకేతబ్బా
    22. అపి పనుజ్జమానోపీతి (క॰ సీ॰), అపి పయుజ్జమానోతి (స్యా॰ కం॰ పీ॰)
    23. dhammā ekantakusalāyatikā (sabbattha) aṭṭhakathāṭīkā oloketabbā
    24. api panujjamānopīti (ka. sī.), api payujjamānoti (syā. kaṃ. pī.)
    25. వేయ్యాకరణస్స హేతు (క॰)
    26. దీఘరత్తం + అస్సాతి పదచ్ఛేదో
    27. veyyākaraṇassa hetu (ka.)
    28. dīgharattaṃ + assāti padacchedo
    29. అన్వావట్టన్తి (సీ॰ స్యా॰ కం॰ పీ॰)
    30. ముచ్ఛతి కామయతి (సీ॰ పీ॰) అట్ఠకథాయం పన న తథా దిస్సతి
    31. ఉపద్దుతో (సీ॰ పీ॰)
    32. పోనోభవికా (సీ॰ పీ॰)
    33. anvāvaṭṭanti (sī. syā. kaṃ. pī.)
    34. mucchati kāmayati (sī. pī.) aṭṭhakathāyaṃ pana na tathā dissati
    35. upadduto (sī. pī.)
    36. ponobhavikā (sī. pī.)
    37. పవయ్హ పవయ్హ (సీ॰ పీ॰), పగ్గయ్హ పగ్గయ్హ ఆనన్ద వక్ఖామి (క॰)
    38. pavayha pavayha (sī. pī.), paggayha paggayha ānanda vakkhāmi (ka.)



    Related texts:



    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / మజ్ఝిమనికాయ (అట్ఠకథా) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ౨. మహాసుఞ్ఞతసుత్తవణ్ణనా • 2. Mahāsuññatasuttavaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / మజ్ఝిమనికాయ (టీకా) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ౨. మహాసుఞ్ఞతసుత్తవణ్ణనా • 2. Mahāsuññatasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact