Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മജ്ഝിമനികായ • Majjhimanikāya

    ൨. മഹാസുഞ്ഞതസുത്തം

    2. Mahāsuññatasuttaṃ

    ൧൮൫. ഏവം മേ സുതം – ഏകം സമയം ഭഗവാ സക്കേസു വിഹരതി കപിലവത്ഥുസ്മിം നിഗ്രോധാരാമേ. അഥ ഖോ ഭഗവാ പുബ്ബണ്ഹസമയം നിവാസേത്വാ പത്തചീവരമാദായ കപിലവത്ഥും പിണ്ഡായ പാവിസി. കപിലവത്ഥുസ്മിം പിണ്ഡായ ചരിത്വാ പച്ഛാഭത്തം പിണ്ഡപാതപടിക്കന്തോ യേന കാളഖേമകസ്സ സക്കസ്സ വിഹാരോ തേനുപസങ്കമി ദിവാവിഹാരായ. തേന ഖോ പന സമയേന കാളഖേമകസ്സ സക്കസ്സ വിഹാരേ സമ്ബഹുലാനി സേനാസനാനി പഞ്ഞത്താനി ഹോന്തി. അദ്ദസാ ഖോ ഭഗവാ കാളഖേമകസ്സ സക്കസ്സ വിഹാരേ സമ്ബഹുലാനി സേനാസനാനി പഞ്ഞത്താനി. ദിസ്വാന ഭഗവതോ ഏതദഹോസി – ‘‘സമ്ബഹുലാനി ഖോ കാളഖേമകസ്സ സക്കസ്സ വിഹാരേ സേനാസനാനി പഞ്ഞത്താനി. സമ്ബഹുലാ നു ഖോ ഇധ ഭിക്ഖൂ വിഹരന്തീ’’തി.

    185. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sakkesu viharati kapilavatthusmiṃ nigrodhārāme. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya kapilavatthuṃ piṇḍāya pāvisi. Kapilavatthusmiṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto yena kāḷakhemakassa sakkassa vihāro tenupasaṅkami divāvihārāya. Tena kho pana samayena kāḷakhemakassa sakkassa vihāre sambahulāni senāsanāni paññattāni honti. Addasā kho bhagavā kāḷakhemakassa sakkassa vihāre sambahulāni senāsanāni paññattāni. Disvāna bhagavato etadahosi – ‘‘sambahulāni kho kāḷakhemakassa sakkassa vihāre senāsanāni paññattāni. Sambahulā nu kho idha bhikkhū viharantī’’ti.

    ൧൮൬. തേന ഖോ പന സമയേന ആയസ്മാ ആനന്ദോ സമ്ബഹുലേഹി ഭിക്ഖൂഹി സദ്ധിം ഘടായ സക്കസ്സ വിഹാരേ ചീവരകമ്മം കരോതി. അഥ ഖോ ഭഗവാ സായന്ഹസമയം പടിസല്ലാനാ വുട്ഠിതോ യേന ഘടായ സക്കസ്സ വിഹാരോ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ പഞ്ഞത്തേ ആസനേ നിസീദി. നിസജ്ജ ഖോ ഭഗവാ ആയസ്മന്തം ആനന്ദം ആമന്തേസി – ‘‘സമ്ബഹുലാനി ഖോ, ആനന്ദ, കാളഖേമകസ്സ സക്കസ്സ വിഹാരേ സേനാസനാനി പഞ്ഞത്താനി. സമ്ബഹുലാ നു ഖോ ഏത്ഥ ഭിക്ഖൂ വിഹരന്തീ’’തി? ‘‘സമ്ബഹുലാനി, ഭന്തേ, കാളഖേമകസ്സ സക്കസ്സ വിഹാരേ സേനാസനാനി പഞ്ഞത്താനി. സമ്ബഹുലാ ഭിക്ഖൂ ഏത്ഥ വിഹരന്തി. ചീവരകാരസമയോ നോ, ഭന്തേ, വത്തതീ’’തി.

    186. Tena kho pana samayena āyasmā ānando sambahulehi bhikkhūhi saddhiṃ ghaṭāya sakkassa vihāre cīvarakammaṃ karoti. Atha kho bhagavā sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yena ghaṭāya sakkassa vihāro tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Nisajja kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘sambahulāni kho, ānanda, kāḷakhemakassa sakkassa vihāre senāsanāni paññattāni. Sambahulā nu kho ettha bhikkhū viharantī’’ti? ‘‘Sambahulāni, bhante, kāḷakhemakassa sakkassa vihāre senāsanāni paññattāni. Sambahulā bhikkhū ettha viharanti. Cīvarakārasamayo no, bhante, vattatī’’ti.

    ‘‘ന ഖോ, ആനന്ദ, ഭിക്ഖു സോഭതി സങ്ഗണികാരാമോ സങ്ഗണികരതോ സങ്ഗണികാരാമതം അനുയുത്തോ ഗണാരാമോ ഗണരതോ ഗണസമ്മുദിതോ. സോ വതാനന്ദ, ഭിക്ഖു സങ്ഗണികാരാമോ സങ്ഗണികരതോ സങ്ഗണികാരാമതം അനുയുത്തോ ഗണാരാമോ ഗണരതോ ഗണസമ്മുദിതോ യം തം നേക്ഖമ്മസുഖം പവിവേകസുഖം ഉപസമസുഖം സമ്ബോധിസുഖം 1 തസ്സ സുഖസ്സ നികാമലാഭീ ഭവിസ്സതി അകിച്ഛലാഭീ അകസിരലാഭീതി – നേതം ഠാനം വിജ്ജതി. യോ ച ഖോ സോ, ആനന്ദ, ഭിക്ഖു ഏകോ ഗണസ്മാ വൂപകട്ഠോ വിഹരതി തസ്സേതം ഭിക്ഖുനോ പാടികങ്ഖം യം തം നേക്ഖമ്മസുഖം പവിവേകസുഖം ഉപസമസുഖം സമ്ബോധിസുഖം തസ്സ സുഖസ്സ നികാമലാഭീ ഭവിസ്സതി അകിച്ഛലാഭീ അകസിരലാഭീതി – ഠാനമേതം വിജ്ജതി.

    ‘‘Na kho, ānanda, bhikkhu sobhati saṅgaṇikārāmo saṅgaṇikarato saṅgaṇikārāmataṃ anuyutto gaṇārāmo gaṇarato gaṇasammudito. So vatānanda, bhikkhu saṅgaṇikārāmo saṅgaṇikarato saṅgaṇikārāmataṃ anuyutto gaṇārāmo gaṇarato gaṇasammudito yaṃ taṃ nekkhammasukhaṃ pavivekasukhaṃ upasamasukhaṃ sambodhisukhaṃ 2 tassa sukhassa nikāmalābhī bhavissati akicchalābhī akasiralābhīti – netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Yo ca kho so, ānanda, bhikkhu eko gaṇasmā vūpakaṭṭho viharati tassetaṃ bhikkhuno pāṭikaṅkhaṃ yaṃ taṃ nekkhammasukhaṃ pavivekasukhaṃ upasamasukhaṃ sambodhisukhaṃ tassa sukhassa nikāmalābhī bhavissati akicchalābhī akasiralābhīti – ṭhānametaṃ vijjati.

    ‘‘സോ വതാനന്ദ, ഭിക്ഖു സങ്ഗണികാരാമോ സങ്ഗണികരതോ സങ്ഗണികാരാമതം അനുയുത്തോ ഗണാരാമോ ഗണരതോ ഗണസമ്മുദിതോ സാമായികം വാ കന്തം ചേതോവിമുത്തിം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരിസ്സതി അസാമായികം വാ അകുപ്പന്തി – നേതം ഠാനം വിജ്ജതി. യോ ച ഖോ സോ, ആനന്ദ, ഭിക്ഖു ഏകോ ഗണസ്മാ വൂപകട്ഠോ വിഹരതി തസ്സേതം ഭിക്ഖുനോ പാടികങ്ഖം സാമായികം വാ കന്തം ചേതോവിമുത്തിം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരിസ്സതി അസാമായികം വാ അകുപ്പന്തി – ഠാനമേതം വിജ്ജതി.

    ‘‘So vatānanda, bhikkhu saṅgaṇikārāmo saṅgaṇikarato saṅgaṇikārāmataṃ anuyutto gaṇārāmo gaṇarato gaṇasammudito sāmāyikaṃ vā kantaṃ cetovimuttiṃ upasampajja viharissati asāmāyikaṃ vā akuppanti – netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Yo ca kho so, ānanda, bhikkhu eko gaṇasmā vūpakaṭṭho viharati tassetaṃ bhikkhuno pāṭikaṅkhaṃ sāmāyikaṃ vā kantaṃ cetovimuttiṃ upasampajja viharissati asāmāyikaṃ vā akuppanti – ṭhānametaṃ vijjati.

    ‘‘നാഹം, ആനന്ദ, ഏകം രൂപമ്പി 3 സമനുപസ്സാമി യത്ഥ രത്തസ്സ യഥാഭിരതസ്സ രൂപസ്സ വിപരിണാമഞ്ഞഥാഭാവാ ന ഉപ്പജ്ജേയ്യും സോകപരിദേവദുക്ഖദോമനസ്സൂപായാസാ.

    ‘‘Nāhaṃ, ānanda, ekaṃ rūpampi 4 samanupassāmi yattha rattassa yathābhiratassa rūpassa vipariṇāmaññathābhāvā na uppajjeyyuṃ sokaparidevadukkhadomanassūpāyāsā.

    ൧൮൭. ‘‘അയം ഖോ പനാനന്ദ, വിഹാരോ തഥാഗതേന അഭിസമ്ബുദ്ധോ യദിദം – സബ്ബനിമിത്താനം അമനസികാരാ അജ്ഝത്തം സുഞ്ഞതം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരിതും 5. തത്ര ചേ, ആനന്ദ, തഥാഗതം ഇമിനാ വിഹാരേന വിഹരന്തം ഭവന്തി 6 ഉപസങ്കമിതാരോ ഭിക്ഖൂ ഭിക്ഖുനിയോ ഉപാസകാ ഉപാസികായോ രാജാനോ രാജമഹാമത്താ തിത്ഥിയാ തിത്ഥിയസാവകാ. തത്രാനന്ദ, തഥാഗതോ വിവേകനിന്നേനേവ ചിത്തേന വിവേകപോണേന വിവേകപബ്ഭാരേന വൂപകട്ഠേന നേക്ഖമ്മാഭിരതേന ബ്യന്തീഭൂതേന സബ്ബസോ ആസവട്ഠാനീയേഹി ധമ്മേഹി അഞ്ഞദത്ഥു ഉയ്യോജനികപടിസംയുത്തംയേവ കഥം കത്താ ഹോതി. തസ്മാതിഹാനന്ദ, ഭിക്ഖു ചേപി ആകങ്ഖേയ്യ – ‘അജ്ഝത്തം സുഞ്ഞതം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരേയ്യ’ന്തി, തേനാനന്ദ, ഭിക്ഖുനാ അജ്ഝത്തമേവ ചിത്തം സണ്ഠപേതബ്ബം സന്നിസാദേതബ്ബം ഏകോദി കാതബ്ബം സമാദഹാതബ്ബം.

    187. ‘‘Ayaṃ kho panānanda, vihāro tathāgatena abhisambuddho yadidaṃ – sabbanimittānaṃ amanasikārā ajjhattaṃ suññataṃ upasampajja viharituṃ 7. Tatra ce, ānanda, tathāgataṃ iminā vihārena viharantaṃ bhavanti 8 upasaṅkamitāro bhikkhū bhikkhuniyo upāsakā upāsikāyo rājāno rājamahāmattā titthiyā titthiyasāvakā. Tatrānanda, tathāgato vivekaninneneva cittena vivekapoṇena vivekapabbhārena vūpakaṭṭhena nekkhammābhiratena byantībhūtena sabbaso āsavaṭṭhānīyehi dhammehi aññadatthu uyyojanikapaṭisaṃyuttaṃyeva kathaṃ kattā hoti. Tasmātihānanda, bhikkhu cepi ākaṅkheyya – ‘ajjhattaṃ suññataṃ upasampajja vihareyya’nti, tenānanda, bhikkhunā ajjhattameva cittaṃ saṇṭhapetabbaṃ sannisādetabbaṃ ekodi kātabbaṃ samādahātabbaṃ.

    ൧൮൮. ‘‘കഥഞ്ചാനന്ദ, ഭിക്ഖു അജ്ഝത്തമേവ ചിത്തം സണ്ഠപേതി സന്നിസാദേതി ഏകോദിം കരോതി 9 സമാദഹതി? ഇധാനന്ദ, ഭിക്ഖു വിവിച്ചേവ കാമേഹി വിവിച്ച അകുസലേഹി ധമ്മേഹി…പേ॰… പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി…പേ॰… ദുതിയം ഝാനം… തതിയം ഝാനം… ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി. ഏവം ഖോ, ആനന്ദ, ഭിക്ഖു അജ്ഝത്തമേവ ചിത്തം സണ്ഠപേതി സന്നിസാദേതി ഏകോദിം കരോതി സമാദഹതി. സോ അജ്ഝത്തം സുഞ്ഞതം മനസി കരോതി. തസ്സ അജ്ഝത്തം സുഞ്ഞതം മനസികരോതോ സുഞ്ഞതായ ചിത്തം ന പക്ഖന്ദതി നപ്പസീദതി ന സന്തിട്ഠതി ന വിമുച്ചതി . ഏവം സന്തമേതം, ആനന്ദ, ഭിക്ഖു ഏവം പജാനാതി – ‘അജ്ഝത്തം സുഞ്ഞതം ഖോ മേ മനസികരോതോ അജ്ഝത്തം സുഞ്ഞതായ ചിത്തം ന പക്ഖന്ദതി നപ്പസീദതി ന സന്തിട്ഠതി ന വിമുച്ചതീ’തി. ഇതിഹ തത്ഥ സമ്പജാനോ ഹോതി. സോ ബഹിദ്ധാ സുഞ്ഞതം മനസി കരോതി…പേ॰… സോ അജ്ഝത്തബഹിദ്ധാ സുഞ്ഞതം മനസി കരോതി …പേ॰… സോ ആനേഞ്ജം മനസി കരോതി. തസ്സ ആനേഞ്ജം മനസികരോതോ ആനേഞ്ജായ ചിത്തം ന പക്ഖന്ദതി നപ്പസീദതി ന സന്തിട്ഠതി ന വിമുച്ചതി. ഏവം സന്തമേതം, ആനന്ദ, ഭിക്ഖു ഏവം പജാനാതി – ‘ആനേഞ്ജം ഖോ മേ മനസികരോതോ ആനേഞ്ജായ ചിത്തം ന പക്ഖന്ദതി നപ്പസീദതി ന സന്തിട്ഠതി ന വിമുച്ചതീ’തി. ഇതിഹ തത്ഥ സമ്പജാനോ ഹോതി.

    188. ‘‘Kathañcānanda, bhikkhu ajjhattameva cittaṃ saṇṭhapeti sannisādeti ekodiṃ karoti 10 samādahati? Idhānanda, bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati…pe… dutiyaṃ jhānaṃ… tatiyaṃ jhānaṃ… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Evaṃ kho, ānanda, bhikkhu ajjhattameva cittaṃ saṇṭhapeti sannisādeti ekodiṃ karoti samādahati. So ajjhattaṃ suññataṃ manasi karoti. Tassa ajjhattaṃ suññataṃ manasikaroto suññatāya cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccati . Evaṃ santametaṃ, ānanda, bhikkhu evaṃ pajānāti – ‘ajjhattaṃ suññataṃ kho me manasikaroto ajjhattaṃ suññatāya cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccatī’ti. Itiha tattha sampajāno hoti. So bahiddhā suññataṃ manasi karoti…pe… so ajjhattabahiddhā suññataṃ manasi karoti …pe… so āneñjaṃ manasi karoti. Tassa āneñjaṃ manasikaroto āneñjāya cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccati. Evaṃ santametaṃ, ānanda, bhikkhu evaṃ pajānāti – ‘āneñjaṃ kho me manasikaroto āneñjāya cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccatī’ti. Itiha tattha sampajāno hoti.

    ‘‘തേനാനന്ദ, ഭിക്ഖുനാ തസ്മിംയേവ പുരിമസ്മിം സമാധിനിമിത്തേ അജ്ഝത്തമേവ ചിത്തം സണ്ഠപേതബ്ബം സന്നിസാദേതബ്ബം ഏകോദി കാതബ്ബം സമാദഹാതബ്ബം. സോ അജ്ഝത്തം സുഞ്ഞതം മനസി കരോതി. തസ്സ അജ്ഝത്തം സുഞ്ഞതം മനസികരോതോ അജ്ഝത്തം സുഞ്ഞതായ ചിത്തം പക്ഖന്ദതി പസീദതി സന്തിട്ഠതി വിമുച്ചതി. ഏവം സന്തമേതം, ആനന്ദ, ഭിക്ഖു ഏവം പജാനാതി – ‘അജ്ഝത്തം സുഞ്ഞതം ഖോ മേ മനസികരോതോ അജ്ഝത്തം സുഞ്ഞതായ ചിത്തം പക്ഖന്ദതി പസീദതി സന്തിട്ഠതി വിമുച്ചതീ’തി. ഇതിഹ തത്ഥ സമ്പജാനോ ഹോതി. സോ ബഹിദ്ധാ സുഞ്ഞതം മനസി കരോതി…പേ॰… സോ അജ്ഝത്തബഹിദ്ധാ സുഞ്ഞതം മനസി കരോതി…പേ॰… സോ ആനേഞ്ജം മനസി കരോതി. തസ്സ ആനേഞ്ജം മനസികരോതോ ആനേഞ്ജായ ചിത്തം പക്ഖന്ദതി പസീദതി സന്തിട്ഠതി വിമുച്ചതി. ഏവം സന്തമേതം, ആനന്ദ, ഭിക്ഖു ഏവം പജാനാതി – ‘ആനേഞ്ജം ഖോ മേ മനസികരോതോ ആനേഞ്ജായ ചിത്തം പക്ഖന്ദതി പസീദതി സന്തിട്ഠതി വിമുച്ചതീ’തി. ഇതിഹ തത്ഥ സമ്പജാനോ ഹോതി.

    ‘‘Tenānanda, bhikkhunā tasmiṃyeva purimasmiṃ samādhinimitte ajjhattameva cittaṃ saṇṭhapetabbaṃ sannisādetabbaṃ ekodi kātabbaṃ samādahātabbaṃ. So ajjhattaṃ suññataṃ manasi karoti. Tassa ajjhattaṃ suññataṃ manasikaroto ajjhattaṃ suññatāya cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati vimuccati. Evaṃ santametaṃ, ānanda, bhikkhu evaṃ pajānāti – ‘ajjhattaṃ suññataṃ kho me manasikaroto ajjhattaṃ suññatāya cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati vimuccatī’ti. Itiha tattha sampajāno hoti. So bahiddhā suññataṃ manasi karoti…pe… so ajjhattabahiddhā suññataṃ manasi karoti…pe… so āneñjaṃ manasi karoti. Tassa āneñjaṃ manasikaroto āneñjāya cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati vimuccati. Evaṃ santametaṃ, ānanda, bhikkhu evaṃ pajānāti – ‘āneñjaṃ kho me manasikaroto āneñjāya cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati vimuccatī’ti. Itiha tattha sampajāno hoti.

    ൧൮൯. ‘‘തസ്സ ചേ, ആനന്ദ, ഭിക്ഖുനോ ഇമിനാ വിഹാരേന വിഹരതോ ചങ്കമായ ചിത്തം നമതി, സോ ചങ്കമതി – ‘ഏവം മം ചങ്കമന്തം നാഭിജ്ഝാദോമനസ്സാ പാപകാ അകുസലാ ധമ്മാ അന്വാസ്സവിസ്സന്തീ’തി . ഇതിഹ തത്ഥ സമ്പജാനോ ഹോതി. തസ്സ ചേ, ആനന്ദ, ഭിക്ഖുനോ ഇമിനാ വിഹാരേന വിഹരതോ ഠാനായ ചിത്തം നമതി, സോ തിട്ഠതി – ‘ഏവം മം ഠിതം നാഭിജ്ഝാദോമനസ്സാ പാപകാ അകുസലാ ധമ്മാ അന്വാസ്സവിസ്സന്തീ’തി. ഇതിഹ തത്ഥ സമ്പജാനോ ഹോതി. തസ്സ ചേ, ആനന്ദ, ഭിക്ഖുനോ ഇമിനാ വിഹാരേന വിഹരതോ നിസജ്ജായ ചിത്തം നമതി, സോ നിസീദതി – ‘ഏവം മം നിസിന്നം നാഭിജ്ഝാദോമനസ്സാ പാപകാ അകുസലാ ധമ്മാ അന്വാസ്സവിസ്സന്തീ’തി. ഇതിഹ തത്ഥ സമ്പജാനോ ഹോതി. തസ്സ ചേ, ആനന്ദ, ഭിക്ഖുനോ ഇമിനാ വിഹാരേന വിഹരതോ സയനായ ചിത്തം നമതി , സോ സയതി – ‘ഏവം മം സയന്തം നാഭിജ്ഝാദോമനസ്സാ പാപകാ അകുസലാ ധമ്മാ അന്വാസ്സവിസ്സന്തീ’തി. ഇതിഹ തത്ഥ സമ്പജാനോ ഹോതി.

    189. ‘‘Tassa ce, ānanda, bhikkhuno iminā vihārena viharato caṅkamāya cittaṃ namati, so caṅkamati – ‘evaṃ maṃ caṅkamantaṃ nābhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssavissantī’ti . Itiha tattha sampajāno hoti. Tassa ce, ānanda, bhikkhuno iminā vihārena viharato ṭhānāya cittaṃ namati, so tiṭṭhati – ‘evaṃ maṃ ṭhitaṃ nābhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssavissantī’ti. Itiha tattha sampajāno hoti. Tassa ce, ānanda, bhikkhuno iminā vihārena viharato nisajjāya cittaṃ namati, so nisīdati – ‘evaṃ maṃ nisinnaṃ nābhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssavissantī’ti. Itiha tattha sampajāno hoti. Tassa ce, ānanda, bhikkhuno iminā vihārena viharato sayanāya cittaṃ namati , so sayati – ‘evaṃ maṃ sayantaṃ nābhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssavissantī’ti. Itiha tattha sampajāno hoti.

    ‘‘തസ്സ ചേ, ആനന്ദ, ഭിക്ഖുനോ ഇമിനാ വിഹാരേന വിഹരതോ കഥായ 11 ചിത്തം നമതി, സോ – ‘യായം കഥാ ഹീനാ ഗമ്മാ പോഥുജ്ജനികാ അനരിയാ അനത്ഥസംഹിതാ ന നിബ്ബിദായ ന വിരാഗായ ന നിരോധായ ന ഉപസമായ ന അഭിഞ്ഞായ ന സമ്ബോധായ ന നിബ്ബാനായ സംവത്തതി, സേയ്യഥിദം – രാജകഥാ ചോരകഥാ മഹാമത്തകഥാ സേനാകഥാ ഭയകഥാ യുദ്ധകഥാ അന്നകഥാ പാനകഥാ വത്ഥകഥാ സയനകഥാ മാലാകഥാ ഗന്ധകഥാ ഞാതികഥാ യാനകഥാ ഗാമകഥാ നിഗമകഥാ നഗരകഥാ ജനപദകഥാ ഇത്ഥികഥാ സുരാകഥാ വിസിഖാകഥാ കുമ്ഭട്ഠാനകഥാ പുബ്ബപേതകഥാ നാനത്തകഥാ ലോകക്ഖായികാ സമുദ്ദക്ഖായികാ ഇതിഭവാഭവകഥാ ഇതി വാ ഇതി – ഏവരൂപിം കഥം ന കഥേസ്സാമീ’തി. ഇതിഹ തത്ഥ സമ്പജാനോ ഹോതി. യാ ച ഖോ അയം, ആനന്ദ, കഥാ അഭിസല്ലേഖികാ ചേതോവിനീവരണസപ്പായാ 12 ഏകന്തനിബ്ബിദായ വിരാഗായ നിരോധായ ഉപസമായ അഭിഞ്ഞായ സമ്ബോധായ നിബ്ബാനായ സംവത്തതി, സേയ്യഥിദം – അപ്പിച്ഛകഥാ സന്തുട്ഠികഥാ പവിവേകകഥാ അസംസഗ്ഗകഥാ വീരിയാരമ്ഭകഥാ സീലകഥാ സമാധികഥാ പഞ്ഞാകഥാ വിമുത്തികഥാ വിമുത്തിഞാണദസ്സനകഥാ ഇതി – ‘ഏവരൂപിം കഥം കഥേസ്സാമീ’തി. ഇതിഹ തത്ഥ സമ്പജാനോ ഹോതി.

    ‘‘Tassa ce, ānanda, bhikkhuno iminā vihārena viharato kathāya 13 cittaṃ namati, so – ‘yāyaṃ kathā hīnā gammā pothujjanikā anariyā anatthasaṃhitā na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattati, seyyathidaṃ – rājakathā corakathā mahāmattakathā senākathā bhayakathā yuddhakathā annakathā pānakathā vatthakathā sayanakathā mālākathā gandhakathā ñātikathā yānakathā gāmakathā nigamakathā nagarakathā janapadakathā itthikathā surākathā visikhākathā kumbhaṭṭhānakathā pubbapetakathā nānattakathā lokakkhāyikā samuddakkhāyikā itibhavābhavakathā iti vā iti – evarūpiṃ kathaṃ na kathessāmī’ti. Itiha tattha sampajāno hoti. Yā ca kho ayaṃ, ānanda, kathā abhisallekhikā cetovinīvaraṇasappāyā 14 ekantanibbidāya virāgāya nirodhāya upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati, seyyathidaṃ – appicchakathā santuṭṭhikathā pavivekakathā asaṃsaggakathā vīriyārambhakathā sīlakathā samādhikathā paññākathā vimuttikathā vimuttiñāṇadassanakathā iti – ‘evarūpiṃ kathaṃ kathessāmī’ti. Itiha tattha sampajāno hoti.

    ‘‘തസ്സ ചേ, ആനന്ദ, ഭിക്ഖുനോ ഇമിനാ വിഹാരേന വിഹരതോ വിതക്കായ ചിത്തം നമതി, സോ – ‘യേ തേ വിതക്കാ ഹീനാ ഗമ്മാ പോഥുജ്ജനികാ അനരിയാ അനത്ഥസംഹിതാ ന നിബ്ബിദായ ന വിരാഗായ ന നിരോധായ ന ഉപസമായ ന അഭിഞ്ഞായ ന സമ്ബോധായ ന നിബ്ബാനായ സംവത്തന്തി, സേയ്യഥിദം – കാമവിതക്കോ ബ്യാപാദവിതക്കോ വിഹിംസാവിതക്കോ ഇതി ഏവരൂപേ വിതക്കേ 15 ന വിതക്കേസ്സാമീ’തി. ഇതിഹ തത്ഥ സമ്പജാനോ ഹോതി. യേ ച ഖോ ഇമേ, ആനന്ദ, വിതക്കാ അരിയാ നിയ്യാനികാ നിയ്യന്തി തക്കരസ്സ സമ്മാദുക്ഖക്ഖയായ, സേയ്യഥിദം – നേക്ഖമ്മവിതക്കോ അബ്യാപാദവിതക്കോ അവിഹിംസാവിതക്കോ ഇതി – ‘ഏവരൂപേ വിതക്കേ 16 വിതക്കേസ്സാമീ’തി. ഇതിഹ തത്ഥ സമ്പജാനോ ഹോതി.

    ‘‘Tassa ce, ānanda, bhikkhuno iminā vihārena viharato vitakkāya cittaṃ namati, so – ‘ye te vitakkā hīnā gammā pothujjanikā anariyā anatthasaṃhitā na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattanti, seyyathidaṃ – kāmavitakko byāpādavitakko vihiṃsāvitakko iti evarūpe vitakke 17 na vitakkessāmī’ti. Itiha tattha sampajāno hoti. Ye ca kho ime, ānanda, vitakkā ariyā niyyānikā niyyanti takkarassa sammādukkhakkhayāya, seyyathidaṃ – nekkhammavitakko abyāpādavitakko avihiṃsāvitakko iti – ‘evarūpe vitakke 18 vitakkessāmī’ti. Itiha tattha sampajāno hoti.

    ൧൯൦. ‘‘പഞ്ച ഖോ ഇമേ, ആനന്ദ, കാമഗുണാ. കതമേ പഞ്ച? ചക്ഖുവിഞ്ഞേയ്യാ രൂപാ ഇട്ഠാ കന്താ മനാപാ പിയരൂപാ കാമൂപസംഹിതാ രജനീയാ, സോതവിഞ്ഞേയ്യാ സദ്ദാ… ഘാനവിഞ്ഞേയ്യാ ഗന്ധാ… ജിവ്ഹാവിഞ്ഞേയ്യാ രസാ… കായവിഞ്ഞേയ്യാ ഫോട്ഠബ്ബാ ഇട്ഠാ കന്താ മനാപാ പിയരൂപാ കാമൂപസംഹിതാ രജനീയാ – ഇമേ ഖോ, ആനന്ദ, പഞ്ച കാമഗുണാ യത്ഥ ഭിക്ഖുനാ അഭിക്ഖണം സകം ചിത്തം പച്ചവേക്ഖിതബ്ബം – ‘അത്ഥി നു ഖോ മേ ഇമേസു പഞ്ചസു കാമഗുണേസു അഞ്ഞതരസ്മിം വാ അഞ്ഞതരസ്മിം വാ ആയതനേ ഉപ്പജ്ജതി ചേതസോ സമുദാചാരോ’തി? സചേ, ആനന്ദ, ഭിക്ഖു പച്ചവേക്ഖമാനോ ഏവം പജാനാതി – ‘അത്ഥി ഖോ മേ ഇമേസു പഞ്ചസു കാമഗുണേസു അഞ്ഞതരസ്മിം വാ അഞ്ഞതരസ്മിം വാ ആയതനേ ഉപ്പജ്ജതി ചേതസോ സമുദാചാരോ’തി, ഏവം സന്തമേതം 19, ആനന്ദ, ഭിക്ഖു ഏവം പജാനാതി – ‘യോ ഖോ ഇമേസു പഞ്ചസു കാമഗുണേസു ഛന്ദരാഗോ സോ മേ നപ്പഹീനോ’തി. ഇതിഹ തത്ഥ സമ്പജാനോ ഹോതി. സചേ പനാനന്ദ, ഭിക്ഖു പച്ചവേക്ഖമാനോ ഏവം പജാനാതി – ‘നത്ഥി ഖോ മേ ഇമേസു പഞ്ചസു കാമഗുണേസു അഞ്ഞതരസ്മിം വാ അഞ്ഞതരസ്മിം വാ ആയതനേ ഉപ്പജ്ജതി ചേതസോ സമുദാചാരോ’തി, ഏവം സന്തമേതം, ആനന്ദ, ഭിക്ഖു ഏവം പജാനാതി – ‘യോ ഖോ ഇമേസു പഞ്ചസു കാമഗുണേസു ഛന്ദരാഗോ സോ മേ പഹീനോ’തി. ഇതിഹ തത്ഥ സമ്പജാനോ ഹോതി.

    190. ‘‘Pañca kho ime, ānanda, kāmaguṇā. Katame pañca? Cakkhuviññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā, sotaviññeyyā saddā… ghānaviññeyyā gandhā… jivhāviññeyyā rasā… kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā – ime kho, ānanda, pañca kāmaguṇā yattha bhikkhunā abhikkhaṇaṃ sakaṃ cittaṃ paccavekkhitabbaṃ – ‘atthi nu kho me imesu pañcasu kāmaguṇesu aññatarasmiṃ vā aññatarasmiṃ vā āyatane uppajjati cetaso samudācāro’ti? Sace, ānanda, bhikkhu paccavekkhamāno evaṃ pajānāti – ‘atthi kho me imesu pañcasu kāmaguṇesu aññatarasmiṃ vā aññatarasmiṃ vā āyatane uppajjati cetaso samudācāro’ti, evaṃ santametaṃ 20, ānanda, bhikkhu evaṃ pajānāti – ‘yo kho imesu pañcasu kāmaguṇesu chandarāgo so me nappahīno’ti. Itiha tattha sampajāno hoti. Sace panānanda, bhikkhu paccavekkhamāno evaṃ pajānāti – ‘natthi kho me imesu pañcasu kāmaguṇesu aññatarasmiṃ vā aññatarasmiṃ vā āyatane uppajjati cetaso samudācāro’ti, evaṃ santametaṃ, ānanda, bhikkhu evaṃ pajānāti – ‘yo kho imesu pañcasu kāmaguṇesu chandarāgo so me pahīno’ti. Itiha tattha sampajāno hoti.

    ൧൯൧. ‘‘പഞ്ച ഖോ ഇമേ, ആനന്ദ, ഉപാദാനക്ഖന്ധാ യത്ഥ ഭിക്ഖുനാ ഉദയബ്ബയാനുപസ്സിനാ വിഹാതബ്ബം – ‘ഇതി രൂപം ഇതി രൂപസ്സ സമുദയോ ഇതി രൂപസ്സ അത്ഥങ്ഗമോ, ഇതി വേദനാ… ഇതി സഞ്ഞാ… ഇതി സങ്ഖാരാ… ഇതി വിഞ്ഞാണം ഇതി വിഞ്ഞാണസ്സ സമുദയോ ഇതി വിഞ്ഞാണസ്സ അത്ഥങ്ഗമോ’തി. തസ്സ ഇമേസു പഞ്ചസു ഉപാദാനക്ഖന്ധേസു ഉദയബ്ബയാനുപസ്സിനോ വിഹരതോ യോ പഞ്ചസു ഉപാദാനക്ഖന്ധേസു അസ്മിമാനോ സോ പഹീയതി. ഏവം സന്തമേതം, ആനന്ദ, ഭിക്ഖു ഏവം പജാനാതി – ‘യോ ഖോ ഇമേസു പഞ്ചസു ഉപാദാനക്ഖന്ധേസു അസ്മിമാനോ സോ മേ പഹീനോ’തി. ഇതിഹ തത്ഥ സമ്പജാനോ ഹോതി. ഇമേ ഖോ തേ, ആനന്ദ, ധമ്മാ ഏകന്തകുസലാ കുസലായാതികാ 21 അരിയാ ലോകുത്തരാ അനവക്കന്താ പാപിമതാ. തം കിം മഞ്ഞസി, ആനന്ദ, കം അത്ഥവസം സമ്പസ്സമാനോ അരഹതി സാവകോ സത്ഥാരം അനുബന്ധിതും അപി പണുജ്ജമാനോ’’തി 22? ‘‘ഭഗവംമൂലകാ നോ, ഭന്തേ, ധമ്മാ ഭഗവംനേത്തികാ ഭഗവംപടിസരണാ . സാധു വത, ഭന്തേ, ഭഗവന്തംയേവ പടിഭാതു ഏതസ്സ ഭാസിതസ്സ അത്ഥോ. ഭഗവതോ സുത്വാ ഭിക്ഖൂ ധാരേസ്സന്തീ’’തി.

    191. ‘‘Pañca kho ime, ānanda, upādānakkhandhā yattha bhikkhunā udayabbayānupassinā vihātabbaṃ – ‘iti rūpaṃ iti rūpassa samudayo iti rūpassa atthaṅgamo, iti vedanā… iti saññā… iti saṅkhārā… iti viññāṇaṃ iti viññāṇassa samudayo iti viññāṇassa atthaṅgamo’ti. Tassa imesu pañcasu upādānakkhandhesu udayabbayānupassino viharato yo pañcasu upādānakkhandhesu asmimāno so pahīyati. Evaṃ santametaṃ, ānanda, bhikkhu evaṃ pajānāti – ‘yo kho imesu pañcasu upādānakkhandhesu asmimāno so me pahīno’ti. Itiha tattha sampajāno hoti. Ime kho te, ānanda, dhammā ekantakusalā kusalāyātikā 23 ariyā lokuttarā anavakkantā pāpimatā. Taṃ kiṃ maññasi, ānanda, kaṃ atthavasaṃ sampassamāno arahati sāvako satthāraṃ anubandhituṃ api paṇujjamāno’’ti 24? ‘‘Bhagavaṃmūlakā no, bhante, dhammā bhagavaṃnettikā bhagavaṃpaṭisaraṇā . Sādhu vata, bhante, bhagavantaṃyeva paṭibhātu etassa bhāsitassa attho. Bhagavato sutvā bhikkhū dhāressantī’’ti.

    ൧൯൨. ‘‘ന ഖോ, ആനന്ദ, അരഹതി സാവകോ സത്ഥാരം അനുബന്ധിതും, യദിദം സുത്തം ഗേയ്യം വേയ്യാകരണം തസ്സ ഹേതു 25. തം കിസ്സ ഹേതു? ദീഘരത്തസ്സ 26 ഹി തേ, ആനന്ദ, ധമ്മാ സുതാ ധാതാ വചസാ പരിചിതാ മനസാനുപേക്ഖിതാ ദിട്ഠിയാ സുപ്പടിവിദ്ധാ. യാ ച ഖോ അയം, ആനന്ദ, കഥാ അഭിസല്ലേഖികാ ചേതോവിനീവരണസപ്പായാ ഏകന്തനിബ്ബിദായ വിരാഗായ നിരോധായ ഉപസമാ അഭിഞ്ഞായ സമ്ബോധായ നിബ്ബാനായ സംവത്തതി, സേയ്യഥിദം – അപ്പിച്ഛകഥാ സന്തുട്ഠികഥാ പവിവേകകഥാ അസംസഗ്ഗകഥാ വീരിയാരമ്ഭകഥാ സീലകഥാ സമാധികഥാ പഞ്ഞാകഥാ വിമുത്തികഥാ വിമുത്തിഞാണദസ്സനകഥാ – ഏവരൂപിയാ ഖോ, ആനന്ദ, കഥായ ഹേതു അരഹതി സാവകോ സത്ഥാരം അനുബന്ധിതും അപി പണുജ്ജമാനോ.

    192. ‘‘Na kho, ānanda, arahati sāvako satthāraṃ anubandhituṃ, yadidaṃ suttaṃ geyyaṃ veyyākaraṇaṃ tassa hetu 27. Taṃ kissa hetu? Dīgharattassa 28 hi te, ānanda, dhammā sutā dhātā vacasā paricitā manasānupekkhitā diṭṭhiyā suppaṭividdhā. Yā ca kho ayaṃ, ānanda, kathā abhisallekhikā cetovinīvaraṇasappāyā ekantanibbidāya virāgāya nirodhāya upasamā abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati, seyyathidaṃ – appicchakathā santuṭṭhikathā pavivekakathā asaṃsaggakathā vīriyārambhakathā sīlakathā samādhikathā paññākathā vimuttikathā vimuttiñāṇadassanakathā – evarūpiyā kho, ānanda, kathāya hetu arahati sāvako satthāraṃ anubandhituṃ api paṇujjamāno.

    ‘‘ഏവം സന്തേ ഖോ, ആനന്ദ, ആചരിയൂപദ്ദവോ ഹോതി, ഏവം സന്തേ അന്തേവാസൂപദ്ദവോ ഹോതി, ഏവം സന്തേ ബ്രഹ്മചാരൂപദ്ദവോ ഹോതി.

    ‘‘Evaṃ sante kho, ānanda, ācariyūpaddavo hoti, evaṃ sante antevāsūpaddavo hoti, evaṃ sante brahmacārūpaddavo hoti.

    ൧൯൩. ‘‘കഥഞ്ചാനന്ദ, ആചരിയൂപദ്ദവോ ഹോതി? ഇധാനന്ദ, ഏകച്ചോ സത്ഥാ വിവിത്തം സേനാസനം ഭജതി അരഞ്ഞം രുക്ഖമൂലം പബ്ബതം കന്ദരം ഗിരിഗുഹം സുസാനം വനപത്ഥം അബ്ഭോകാസം പലാലപുഞ്ജം. തസ്സ തഥാവൂപകട്ഠസ്സ വിഹരതോ അന്വാവത്തന്തി 29 ബ്രാഹ്മണഗഹപതികാ നേഗമാ ചേവ ജാനപദാ ച. സോ അന്വാവത്തന്തേസു ബ്രാഹ്മണഗഹപതികേസു നേഗമേസു ചേവ ജാനപദേസു ച മുച്ഛം നികാമയതി 30, ഗേധം ആപജ്ജതി, ആവത്തതി ബാഹുല്ലായ. അയം വുച്ചതാനന്ദ, ഉപദ്ദവോ 31 ആചരിയോ. ആചരിയൂപദ്ദവേന അവധിംസു നം പാപകാ അകുസലാ ധമ്മാ സംകിലേസികാ പോനോബ്ഭവികാ 32 സദരാ ദുക്ഖവിപാകാ ആയതിം ജാതിജരാമരണിയാ. ഏവം ഖോ, ആനന്ദ, ആചരിയൂപദ്ദവോ ഹോതി.

    193. ‘‘Kathañcānanda, ācariyūpaddavo hoti? Idhānanda, ekacco satthā vivittaṃ senāsanaṃ bhajati araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ. Tassa tathāvūpakaṭṭhassa viharato anvāvattanti 33 brāhmaṇagahapatikā negamā ceva jānapadā ca. So anvāvattantesu brāhmaṇagahapatikesu negamesu ceva jānapadesu ca mucchaṃ nikāmayati 34, gedhaṃ āpajjati, āvattati bāhullāya. Ayaṃ vuccatānanda, upaddavo 35 ācariyo. Ācariyūpaddavena avadhiṃsu naṃ pāpakā akusalā dhammā saṃkilesikā ponobbhavikā 36 sadarā dukkhavipākā āyatiṃ jātijarāmaraṇiyā. Evaṃ kho, ānanda, ācariyūpaddavo hoti.

    ൧൯൪. ‘‘കഥഞ്ചാനന്ദ, അന്തേവാസൂപദ്ദവോ ഹോതി? തസ്സേവ ഖോ പനാനന്ദ, സത്ഥു സാവകോ തസ്സ സത്ഥു വിവേകമനുബ്രൂഹയമാനോ വിവിത്തം സേനാസനം ഭജതി അരഞ്ഞം രുക്ഖമൂലം പബ്ബതം കന്ദരം ഗിരിഗുഹം സുസാനം വനപത്ഥം അബ്ഭോകാസം പലാലപുഞ്ജം. തസ്സ തഥാവൂപകട്ഠസ്സ വിഹരതോ അന്വാവത്തന്തി ബ്രാഹ്മണഗഹപതികാ നേഗമാ ചേവ ജാനപദാ ച. സോ അന്വാവത്തന്തേസു ബ്രാഹ്മണഗഹപതികേസു നേഗമേസു ചേവ ജാനപദേസു ച മുച്ഛം നികാമയതി, ഗേധം ആപജ്ജതി, ആവത്തതി ബാഹുല്ലായ. അയം വുച്ചതാനന്ദ, ഉപദ്ദവോ അന്തേവാസീ. അന്തേവാസൂപദ്ദവേന അവധിംസു നം പാപകാ അകുസലാ ധമ്മാ സംകിലേസികാ പോനോബ്ഭവികാ സദരാ ദുക്ഖവിപാകാ ആയതിം ജാതിജരാമരണിയാ. ഏവം ഖോ, ആനന്ദ, അന്തേവാസൂപദ്ദവോ ഹോതി.

    194. ‘‘Kathañcānanda, antevāsūpaddavo hoti? Tasseva kho panānanda, satthu sāvako tassa satthu vivekamanubrūhayamāno vivittaṃ senāsanaṃ bhajati araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ. Tassa tathāvūpakaṭṭhassa viharato anvāvattanti brāhmaṇagahapatikā negamā ceva jānapadā ca. So anvāvattantesu brāhmaṇagahapatikesu negamesu ceva jānapadesu ca mucchaṃ nikāmayati, gedhaṃ āpajjati, āvattati bāhullāya. Ayaṃ vuccatānanda, upaddavo antevāsī. Antevāsūpaddavena avadhiṃsu naṃ pāpakā akusalā dhammā saṃkilesikā ponobbhavikā sadarā dukkhavipākā āyatiṃ jātijarāmaraṇiyā. Evaṃ kho, ānanda, antevāsūpaddavo hoti.

    ൧൯൫. ‘‘കഥഞ്ചാനന്ദ, ബ്രഹ്മചാരൂപദ്ദവോ ഹോതി? ഇധാനന്ദ, തഥാഗതോ ലോകേ ഉപ്പജ്ജതി അരഹം സമ്മാസമ്ബുദ്ധോ വിജ്ജാചരണസമ്പന്നോ സുഗതോ ലോകവിദൂ അനുത്തരോ പുരിസദമ്മസാരഥി സത്ഥാ ദേവമനുസ്സാനം ബുദ്ധോ ഭഗവാ. സോ വിവിത്തം സേനാസനം ഭജതി അരഞ്ഞം രുക്ഖമൂലം പബ്ബതം കന്ദരം ഗിരിഗുഹം സുസാനം വനപത്ഥം അബ്ഭോകാസം പലാലപുഞ്ജം. തസ്സ തഥാവൂപകട്ഠസ്സ വിഹരതോ അന്വാവത്തന്തി ബ്രാഹ്മണഗഹപതികാ നേഗമാ ചേവ ജാനപദാ ച. സോ അന്വാവത്തന്തേസു ബ്രാഹ്മണഗഹപതികേസു നേഗമേസു ചേവ ജാനപദേസു ച ന മുച്ഛം നികാമയതി, ന ഗേധം ആപജ്ജതി, ന ആവത്തതി ബാഹുല്ലായ. തസ്സേവ ഖോ പനാനന്ദ, സത്ഥു സാവകോ തസ്സ സത്ഥു വിവേകമനുബ്രൂഹയമാനോ വിവിത്തം സേനാസനം ഭജതി അരഞ്ഞം രുക്ഖമൂലം പബ്ബതം കന്ദരം ഗിരിഗുഹം സുസാനം വനപത്ഥം അബ്ഭോകാസം പലാലപുഞ്ജം. തസ്സ തഥാവൂപകട്ഠസ്സ വിഹരതോ അന്വാവത്തന്തി ബ്രാഹ്മണഗഹപതികാ നേഗമാ ചേവ ജാനപദാ ച. സോ അന്വാവത്തന്തേസു ബ്രാഹ്മണഗഹപതികേസു നേഗമേസു ചേവ ജാനപദേസു ച മുച്ഛം നികാമയതി, ഗേധം ആപജ്ജതി, ആവത്തതി ബാഹുല്ലായ. അയം വുച്ചതാനന്ദ, ഉപദ്ദവോ ബ്രഹ്മചാരീ. ബ്രഹ്മചാരൂപദ്ദവേന അവധിംസു നം പാപകാ അകുസലാ ധമ്മാ സംകിലേസികാ പോനോബ്ഭവികാ സദരാ ദുക്ഖവിപാകാ ആയതിം ജാതിജരാമരണിയാ. ഏവം ഖോ, ആനന്ദ, ബ്രഹ്മചാരൂപദ്ദവോ ഹോതി.

    195. ‘‘Kathañcānanda, brahmacārūpaddavo hoti? Idhānanda, tathāgato loke uppajjati arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā. So vivittaṃ senāsanaṃ bhajati araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ. Tassa tathāvūpakaṭṭhassa viharato anvāvattanti brāhmaṇagahapatikā negamā ceva jānapadā ca. So anvāvattantesu brāhmaṇagahapatikesu negamesu ceva jānapadesu ca na mucchaṃ nikāmayati, na gedhaṃ āpajjati, na āvattati bāhullāya. Tasseva kho panānanda, satthu sāvako tassa satthu vivekamanubrūhayamāno vivittaṃ senāsanaṃ bhajati araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ. Tassa tathāvūpakaṭṭhassa viharato anvāvattanti brāhmaṇagahapatikā negamā ceva jānapadā ca. So anvāvattantesu brāhmaṇagahapatikesu negamesu ceva jānapadesu ca mucchaṃ nikāmayati, gedhaṃ āpajjati, āvattati bāhullāya. Ayaṃ vuccatānanda, upaddavo brahmacārī. Brahmacārūpaddavena avadhiṃsu naṃ pāpakā akusalā dhammā saṃkilesikā ponobbhavikā sadarā dukkhavipākā āyatiṃ jātijarāmaraṇiyā. Evaṃ kho, ānanda, brahmacārūpaddavo hoti.

    ‘‘തത്രാനന്ദ, യോ ചേവായം ആചരിയൂപദ്ദവോ, യോ ച അന്തേവാസൂപദ്ദവോ അയം തേഹി ബ്രഹ്മചാരൂപദ്ദവോ ദുക്ഖവിപാകതരോ ചേവ കടുകവിപാകതരോ ച, അപി ച വിനിപാതായ സംവത്തതി.

    ‘‘Tatrānanda, yo cevāyaṃ ācariyūpaddavo, yo ca antevāsūpaddavo ayaṃ tehi brahmacārūpaddavo dukkhavipākataro ceva kaṭukavipākataro ca, api ca vinipātāya saṃvattati.

    ൧൯൬. ‘‘തസ്മാതിഹ മം, ആനന്ദ, മിത്തവതായ സമുദാചരഥ, മാ സപത്തവതായ. തം വോ ഭവിസ്സതി ദീഘരത്തം ഹിതായ സുഖായ.

    196. ‘‘Tasmātiha maṃ, ānanda, mittavatāya samudācaratha, mā sapattavatāya. Taṃ vo bhavissati dīgharattaṃ hitāya sukhāya.

    ‘‘കഥഞ്ചാനന്ദ , സത്ഥാരം സാവകാ സപത്തവതായ സമുദാചരന്തി, നോ മിത്തവതായ? ഇധാനന്ദ, സത്ഥാ സാവകാനം ധമ്മം ദേസേതി അനുകമ്പകോ ഹിതേസീ അനുകമ്പം ഉപാദായ – ‘ഇദം വോ ഹിതായ, ഇദം വോ സുഖായാ’തി. തസ്സ സാവകാ ന സുസ്സൂസന്തി, ന സോതം ഓദഹന്തി, ന അഞ്ഞാ ചിത്തം ഉപട്ഠപേന്തി, വോക്കമ്മ ച സത്ഥുസാസനാ വത്തന്തി. ഏവം ഖോ, ആനന്ദ, സത്ഥാരം സാവകാ സപത്തവതായ സമുദാചരന്തി, നോ മിത്തവതായ.

    ‘‘Kathañcānanda , satthāraṃ sāvakā sapattavatāya samudācaranti, no mittavatāya? Idhānanda, satthā sāvakānaṃ dhammaṃ deseti anukampako hitesī anukampaṃ upādāya – ‘idaṃ vo hitāya, idaṃ vo sukhāyā’ti. Tassa sāvakā na sussūsanti, na sotaṃ odahanti, na aññā cittaṃ upaṭṭhapenti, vokkamma ca satthusāsanā vattanti. Evaṃ kho, ānanda, satthāraṃ sāvakā sapattavatāya samudācaranti, no mittavatāya.

    ‘‘കഥഞ്ചാനന്ദ, സത്ഥാരം സാവകാ മിത്തവതായ സമുദാചരന്തി, നോ സപത്തവതായ? ഇധാനന്ദ, സത്ഥാ സാവകാനം ധമ്മം ദേസേതി അനുകമ്പകോ ഹിതേസീ അനുകമ്പം ഉപാദായ – ‘ഇദം വോ ഹിതായ, ഇദം വോ സുഖായാ’തി. തസ്സ സാവകാ സുസ്സൂസന്തി, സോതം ഓദഹന്തി, അഞ്ഞാ ചിത്തം ഉപട്ഠപേന്തി, ന ച വോക്കമ സത്ഥുസാസനാ വത്തന്തി. ഏവം ഖോ, ആനന്ദ, സത്ഥാരം സാവകാ മിത്തവതായ സമുദാചരന്തി, നോ സപത്തവതായ.

    ‘‘Kathañcānanda, satthāraṃ sāvakā mittavatāya samudācaranti, no sapattavatāya? Idhānanda, satthā sāvakānaṃ dhammaṃ deseti anukampako hitesī anukampaṃ upādāya – ‘idaṃ vo hitāya, idaṃ vo sukhāyā’ti. Tassa sāvakā sussūsanti, sotaṃ odahanti, aññā cittaṃ upaṭṭhapenti, na ca vokkama satthusāsanā vattanti. Evaṃ kho, ānanda, satthāraṃ sāvakā mittavatāya samudācaranti, no sapattavatāya.

    ‘‘തസ്മാതിഹ മം, ആനന്ദ, മിത്തവതായ സമുദാചരഥ, മാ സപത്തവതായ. തം വോ ഭവിസ്സതി ദീഘരത്തം ഹിതായ സുഖായ. ന വോ അഹം, ആനന്ദ, തഥാ പരക്കമിസ്സാമി യഥാ കുമ്ഭകാരോ ആമകേ ആമകമത്തേ. നിഗ്ഗയ്ഹ നിഗ്ഗയ്ഹാഹം, ആനന്ദ, വക്ഖാമി; പവയ്ഹ പവയ്ഹ, ആനന്ദ, വക്ഖാമി 37. യോ സാരോ സോ ഠസ്സതീ’’തി.

    ‘‘Tasmātiha maṃ, ānanda, mittavatāya samudācaratha, mā sapattavatāya. Taṃ vo bhavissati dīgharattaṃ hitāya sukhāya. Na vo ahaṃ, ānanda, tathā parakkamissāmi yathā kumbhakāro āmake āmakamatte. Niggayha niggayhāhaṃ, ānanda, vakkhāmi; pavayha pavayha, ānanda, vakkhāmi 38. Yo sāro so ṭhassatī’’ti.

    ഇദമവോച ഭഗവാ. അത്തമനോ ആയസ്മാ ആനന്ദോ ഭഗവതോ ഭാസിതം അഭിനന്ദീതി.

    Idamavoca bhagavā. Attamano āyasmā ānando bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.

    മഹാസുഞ്ഞതസുത്തം നിട്ഠിതം ദുതിയം.

    Mahāsuññatasuttaṃ niṭṭhitaṃ dutiyaṃ.







    Footnotes:
    1. സമ്ബോധസുഖം (സീ॰ പീ॰), സമ്ബോധസുഖം ചിത്തേകഗ്ഗതാസുഖം (ക॰) ഉപരി അരണവിഭങ്ഗസുത്തേ പന സമ്ബോധിസുഖന്ത്വേവ ദിസ്സതി
    2. sambodhasukhaṃ (sī. pī.), sambodhasukhaṃ cittekaggatāsukhaṃ (ka.) upari araṇavibhaṅgasutte pana sambodhisukhantveva dissati
    3. ഏകരൂപമ്പി (സീ॰)
    4. ekarūpampi (sī.)
    5. വിഹരതം (ക॰ സീ॰), വിഹരതി (സ്യാ॰ കം॰ ക॰)
    6. ഭഗവന്തം (സീ॰ സ്യാ॰ കം॰ ക॰)
    7. viharataṃ (ka. sī.), viharati (syā. kaṃ. ka.)
    8. bhagavantaṃ (sī. syā. kaṃ. ka.)
    9. ഏകോദികരോതി (സീ॰ സ്യാ॰ കം॰ പീ॰)
    10. ekodikaroti (sī. syā. kaṃ. pī.)
    11. ഭസ്സായ (സീ॰), ഭാസായ (സ്യാ॰ കം॰ പീ॰)
    12. ചേതോവിചാരണസപ്പായാ (സീ॰ സ്യാ॰ കം॰), ചേതോവിവരണസപ്പായാ (പീ॰)
    13. bhassāya (sī.), bhāsāya (syā. kaṃ. pī.)
    14. cetovicāraṇasappāyā (sī. syā. kaṃ.), cetovivaraṇasappāyā (pī.)
    15. ഏവരൂപേന വിതക്കേന (സീ॰ സ്യാ॰ കം॰ ക॰)
    16. ഏവരൂപേന വിതക്കേന (ക॰)
    17. evarūpena vitakkena (sī. syā. kaṃ. ka.)
    18. evarūpena vitakkena (ka.)
    19. ഏവം സന്തം (അട്ഠ॰)
    20. evaṃ santaṃ (aṭṭha.)
    21. ധമ്മാ ഏകന്തകുസലായതികാ (സബ്ബത്ഥ) അട്ഠകഥാടീകാ ഓലോകേതബ്ബാ
    22. അപി പനുജ്ജമാനോപീതി (ക॰ സീ॰), അപി പയുജ്ജമാനോതി (സ്യാ॰ കം॰ പീ॰)
    23. dhammā ekantakusalāyatikā (sabbattha) aṭṭhakathāṭīkā oloketabbā
    24. api panujjamānopīti (ka. sī.), api payujjamānoti (syā. kaṃ. pī.)
    25. വേയ്യാകരണസ്സ ഹേതു (ക॰)
    26. ദീഘരത്തം + അസ്സാതി പദച്ഛേദോ
    27. veyyākaraṇassa hetu (ka.)
    28. dīgharattaṃ + assāti padacchedo
    29. അന്വാവട്ടന്തി (സീ॰ സ്യാ॰ കം॰ പീ॰)
    30. മുച്ഛതി കാമയതി (സീ॰ പീ॰) അട്ഠകഥായം പന ന തഥാ ദിസ്സതി
    31. ഉപദ്ദുതോ (സീ॰ പീ॰)
    32. പോനോഭവികാ (സീ॰ പീ॰)
    33. anvāvaṭṭanti (sī. syā. kaṃ. pī.)
    34. mucchati kāmayati (sī. pī.) aṭṭhakathāyaṃ pana na tathā dissati
    35. upadduto (sī. pī.)
    36. ponobhavikā (sī. pī.)
    37. പവയ്ഹ പവയ്ഹ (സീ॰ പീ॰), പഗ്ഗയ്ഹ പഗ്ഗയ്ഹ ആനന്ദ വക്ഖാമി (ക॰)
    38. pavayha pavayha (sī. pī.), paggayha paggayha ānanda vakkhāmi (ka.)



    Related texts:



    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / മജ്ഝിമനികായ (അട്ഠകഥാ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ൨. മഹാസുഞ്ഞതസുത്തവണ്ണനാ • 2. Mahāsuññatasuttavaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / മജ്ഝിമനികായ (ടീകാ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ൨. മഹാസുഞ്ഞതസുത്തവണ്ണനാ • 2. Mahāsuññatasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact