Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya |
૭. મજ્ઝેસુત્તં
7. Majjhesuttaṃ
૬૧. એવં મે સુતં – એકં સમયં ભગવા બારાણસિયં વિહરતિ ઇસિપતને મિગદાયે. તેન ખો પન સમયેન સમ્બહુલાનં થેરાનં ભિક્ખૂનં પચ્છાભત્તં પિણ્ડપાતપટિક્કન્તાનં મણ્ડલમાળે સન્નિસિન્નાનં સન્નિપતિતાનં અયમન્તરાકથા ઉદપાદિ – ‘‘વુત્તમિદં, આવુસો, ભગવતા પારાયને મેત્તેય્યપઞ્હે –
61. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā bārāṇasiyaṃ viharati isipatane migadāye. Tena kho pana samayena sambahulānaṃ therānaṃ bhikkhūnaṃ pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkantānaṃ maṇḍalamāḷe sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ ayamantarākathā udapādi – ‘‘vuttamidaṃ, āvuso, bhagavatā pārāyane metteyyapañhe –
તં બ્રૂમિ મહાપુરિસોતિ, સોધ સિબ્બિનિ 5 મચ્ચગા’’તિ.
Taṃ brūmi mahāpurisoti, sodha sibbini 6 maccagā’’ti.
‘‘કતમો નુ ખો, આવુસો, એકો અન્તો, કતમો દુતિયો અન્તો, કિં મજ્ઝે, કા સિબ્બિની’’તિ? એવં વુત્તે અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ થેરે ભિક્ખૂ એતદવોચ – ‘‘ફસ્સો ખો, આવુસો, એકો અન્તો, ફસ્સસમુદયો દુતિયો અન્તો , ફસ્સનિરોધો મજ્ઝે, તણ્હા સિબ્બિની; તણ્હા હિ નં સિબ્બતિ તસ્સ તસ્સેવ ભવસ્સ અભિનિબ્બત્તિયા. એત્તાવતા ખો, આવુસો, ભિક્ખુ અભિઞ્ઞેય્યં અભિજાનાતિ, પરિઞ્ઞેય્યં પરિજાનાતિ, અભિઞ્ઞેય્યં અભિજાનન્તો 7 પરિઞ્ઞેય્યં પરિજાનન્તો 8 દિટ્ઠેવ ધમ્મે દુક્ખસ્સન્તકરો હોતી’’તિ.
‘‘Katamo nu kho, āvuso, eko anto, katamo dutiyo anto, kiṃ majjhe, kā sibbinī’’ti? Evaṃ vutte aññataro bhikkhu there bhikkhū etadavoca – ‘‘phasso kho, āvuso, eko anto, phassasamudayo dutiyo anto , phassanirodho majjhe, taṇhā sibbinī; taṇhā hi naṃ sibbati tassa tasseva bhavassa abhinibbattiyā. Ettāvatā kho, āvuso, bhikkhu abhiññeyyaṃ abhijānāti, pariññeyyaṃ parijānāti, abhiññeyyaṃ abhijānanto 9 pariññeyyaṃ parijānanto 10 diṭṭheva dhamme dukkhassantakaro hotī’’ti.
એવં વુત્તે અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ થેરે ભિક્ખૂ એતદવોચ – ‘‘અતીતં ખો, આવુસો, એકો અન્તો, અનાગતં દુતિયો અન્તો, પચ્ચુપ્પન્નં મજ્ઝે, તણ્હા સિબ્બિની; તણ્હા હિ નં સિબ્બતિ તસ્સ તસ્સેવ ભવસ્સ અભિનિબ્બત્તિયા. એત્તાવતા ખો, આવુસો, ભિક્ખુ અભિઞ્ઞેય્યં અભિજાનાતિ, પરિઞ્ઞેય્યં પરિજાનાતિ, અભિઞ્ઞેય્યં અભિજાનન્તો, પરિઞ્ઞેય્યં પરિજાનન્તો દિટ્ઠેવ ધમ્મે દુક્ખસ્સન્તકરો હોતી’’તિ.
Evaṃ vutte aññataro bhikkhu there bhikkhū etadavoca – ‘‘atītaṃ kho, āvuso, eko anto, anāgataṃ dutiyo anto, paccuppannaṃ majjhe, taṇhā sibbinī; taṇhā hi naṃ sibbati tassa tasseva bhavassa abhinibbattiyā. Ettāvatā kho, āvuso, bhikkhu abhiññeyyaṃ abhijānāti, pariññeyyaṃ parijānāti, abhiññeyyaṃ abhijānanto, pariññeyyaṃ parijānanto diṭṭheva dhamme dukkhassantakaro hotī’’ti.
એવં વુત્તે અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ થેરે ભિક્ખૂ એતદવોચ – ‘‘સુખા, આવુસો, વેદના એકો અન્તો, દુક્ખા વેદના દુતિયો અન્તો, અદુક્ખમસુખા વેદના મજ્ઝે, તણ્હા સિબ્બિની; તણ્હા હિ નં સિબ્બતિ તસ્સ તસ્સેવ ભવસ્સ અભિનિબ્બત્તિયા. એત્તાવતા ખો, આવુસો, ભિક્ખુ અભિઞ્ઞેય્યં અભિજાનાતિ, પરિઞ્ઞેય્યં પરિજાનાતિ, અભિઞ્ઞેય્યં અભિજાનન્તો, પરિઞ્ઞેય્યં પરિજાનન્તો દિટ્ઠેવ ધમ્મે દુક્ખસ્સન્તકરો હોતી’’તિ.
Evaṃ vutte aññataro bhikkhu there bhikkhū etadavoca – ‘‘sukhā, āvuso, vedanā eko anto, dukkhā vedanā dutiyo anto, adukkhamasukhā vedanā majjhe, taṇhā sibbinī; taṇhā hi naṃ sibbati tassa tasseva bhavassa abhinibbattiyā. Ettāvatā kho, āvuso, bhikkhu abhiññeyyaṃ abhijānāti, pariññeyyaṃ parijānāti, abhiññeyyaṃ abhijānanto, pariññeyyaṃ parijānanto diṭṭheva dhamme dukkhassantakaro hotī’’ti.
એવં વુત્તે અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ થેરે ભિક્ખૂ એતદવોચ – ‘‘નામં ખો, આવુસો, એકો અન્તો, રૂપં દુતિયો અન્તો, વિઞ્ઞાણં મજ્ઝે, તણ્હા સિબ્બિની; તણ્હા હિ નં સિબ્બતિ તસ્સ તસ્સેવ ભવસ્સ અભિનિબ્બત્તિયા. એત્તાવતા ખો, આવુસો, ભિક્ખુ અભિઞ્ઞેય્યં અભિજાનાતિ, પરિઞ્ઞેય્યં પરિજાનાતિ, અભિઞ્ઞેય્યં અભિજાનન્તો પરિઞ્ઞેય્યં પરિજાનન્તો દિટ્ઠેવ ધમ્મે દુક્ખસ્સન્તકરો હોતી’’તિ.
Evaṃ vutte aññataro bhikkhu there bhikkhū etadavoca – ‘‘nāmaṃ kho, āvuso, eko anto, rūpaṃ dutiyo anto, viññāṇaṃ majjhe, taṇhā sibbinī; taṇhā hi naṃ sibbati tassa tasseva bhavassa abhinibbattiyā. Ettāvatā kho, āvuso, bhikkhu abhiññeyyaṃ abhijānāti, pariññeyyaṃ parijānāti, abhiññeyyaṃ abhijānanto pariññeyyaṃ parijānanto diṭṭheva dhamme dukkhassantakaro hotī’’ti.
એવં વુત્તે અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ થેરે ભિક્ખૂ એતદવોચ – ‘‘છ ખો, આવુસો, અજ્ઝત્તિકાનિ આયતનાનિ એકો અન્તો, છ બાહિરાનિ આયતનાનિ દુતિયો અન્તો, વિઞ્ઞાણં મજ્ઝે, તણ્હા સિબ્બિની; તણ્હા હિ નં સિબ્બતિ તસ્સ તસ્સેવ ભવસ્સ અભિનિબ્બત્તિયા. એત્તાવતા ખો આવુસો , ભિક્ખુ અભિઞ્ઞેય્યં અભિજાનાતિ, પરિઞ્ઞેય્યં પરિજાનાતિ, અભિઞ્ઞેય્યં અભિજાનન્તો પરિઞ્ઞેય્યં પરિજાનન્તો દિટ્ઠેવ ધમ્મે દુક્ખસ્સન્તકરો હોતી’’તિ.
Evaṃ vutte aññataro bhikkhu there bhikkhū etadavoca – ‘‘cha kho, āvuso, ajjhattikāni āyatanāni eko anto, cha bāhirāni āyatanāni dutiyo anto, viññāṇaṃ majjhe, taṇhā sibbinī; taṇhā hi naṃ sibbati tassa tasseva bhavassa abhinibbattiyā. Ettāvatā kho āvuso , bhikkhu abhiññeyyaṃ abhijānāti, pariññeyyaṃ parijānāti, abhiññeyyaṃ abhijānanto pariññeyyaṃ parijānanto diṭṭheva dhamme dukkhassantakaro hotī’’ti.
એવં વુત્તે અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ થેરે ભિક્ખૂ એતદવોચ – ‘‘સક્કાયો ખો, આવુસો, એકો અન્તો, સક્કાયસમુદયો દુતિયો અન્તો, સક્કાયનિરોધો મજ્ઝે, તણ્હા સિબ્બિની; તણ્હા હિ નં સિબ્બતિ તસ્સ તસ્સેવ ભવસ્સ અભિનિબ્બત્તિયા. એત્તાવતા ખો, આવુસો, ભિક્ખુ અભિઞ્ઞેય્યં અભિજાનાતિ, પરિઞ્ઞેય્યં પરિજાનાતિ, અભિઞ્ઞેય્યં અભિજાનન્તો પરિઞ્ઞેય્યં પરિજાનન્તો 11 દિટ્ઠેવ ધમ્મે દુક્ખસ્સન્તકરો હોતી’’તિ.
Evaṃ vutte aññataro bhikkhu there bhikkhū etadavoca – ‘‘sakkāyo kho, āvuso, eko anto, sakkāyasamudayo dutiyo anto, sakkāyanirodho majjhe, taṇhā sibbinī; taṇhā hi naṃ sibbati tassa tasseva bhavassa abhinibbattiyā. Ettāvatā kho, āvuso, bhikkhu abhiññeyyaṃ abhijānāti, pariññeyyaṃ parijānāti, abhiññeyyaṃ abhijānanto pariññeyyaṃ parijānanto 12 diṭṭheva dhamme dukkhassantakaro hotī’’ti.
એવં વુત્તે અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ થેરે ભિક્ખૂ એતદવોચ – ‘‘બ્યાકતં ખો, આવુસો, અમ્હેહિ સબ્બેહેવ યથાસકં પટિભાનં. આયામાવુસો, યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિસ્સામ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવતો એતમત્થં આરોચેસ્સામ. યથા નો ભગવા બ્યાકરિસ્સતિ તથા નં ધારેસ્સામા’’તિ. ‘‘એવમાવુસો’’તિ ખો થેરા ભિક્ખૂ તસ્સ ભિક્ખુનો પચ્ચસ્સોસું. અથ ખો થેરા ભિક્ખૂ યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિંસુ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિંસુ . એકમન્તં નિસિન્ના ખો થેરા ભિક્ખૂ યાવતકો અહોસિ સબ્બેહેવ સદ્ધિં કથાસલ્લાપો, તં સબ્બં ભગવતો આરોચેસું. ‘‘કસ્સ નુ ખો, ભન્તે, સુભાસિત’’ન્તિ? ‘‘સબ્બેસં વો, ભિક્ખવે, સુભાસિતં પરિયાયેન, અપિ ચ યં મયા સન્ધાય ભાસિતં પારાયને મેત્તેય્યપઞ્હે –
Evaṃ vutte aññataro bhikkhu there bhikkhū etadavoca – ‘‘byākataṃ kho, āvuso, amhehi sabbeheva yathāsakaṃ paṭibhānaṃ. Āyāmāvuso, yena bhagavā tenupasaṅkamissāma; upasaṅkamitvā bhagavato etamatthaṃ ārocessāma. Yathā no bhagavā byākarissati tathā naṃ dhāressāmā’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho therā bhikkhū tassa bhikkhuno paccassosuṃ. Atha kho therā bhikkhū yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu . Ekamantaṃ nisinnā kho therā bhikkhū yāvatako ahosi sabbeheva saddhiṃ kathāsallāpo, taṃ sabbaṃ bhagavato ārocesuṃ. ‘‘Kassa nu kho, bhante, subhāsita’’nti? ‘‘Sabbesaṃ vo, bhikkhave, subhāsitaṃ pariyāyena, api ca yaṃ mayā sandhāya bhāsitaṃ pārāyane metteyyapañhe –
‘‘યો ઉભોન્તે વિદિત્વાન, મજ્ઝે મન્તા ન લિપ્પતિ;
‘‘Yo ubhonte viditvāna, majjhe mantā na lippati;
તં બ્રૂમિ મહાપુરિસોતિ, સોધ સિબ્બિનિમચ્ચગા’’તિ.
Taṃ brūmi mahāpurisoti, sodha sibbinimaccagā’’ti.
‘‘તં સુણાથ, સાધુકં મનસિ કરોથ; ભાસિસ્સામી’’તિ. ‘‘એવં, ભન્તે’’તિ ખો થેરા ભિક્ખૂ ભગવતો પચ્ચસ્સોસું. ભગવા એતદવોચ – ‘‘ફસ્સો ખો, ભિક્ખવે, એકો અન્તો , ફસ્સસમુદયો દુતિયો અન્તો, ફસ્સનિરોધો મજ્ઝે, તણ્હા સિબ્બિની; તણ્હા હિ નં સિબ્બતિ તસ્સ તસ્સેવ ભવસ્સ અભિનિબ્બત્તિયા. એત્તાવતા ખો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ અભિઞ્ઞેય્યં અભિજાનાતિ, પરિઞ્ઞેય્યં પરિજાનાતિ, અભિઞ્ઞેય્યં અભિજાનન્તો પરિઞ્ઞેય્યં પરિજાનન્તો દિટ્ઠેવ ધમ્મે દુક્ખસ્સન્તકરો હોતી’’તિ. સત્તમં.
‘‘Taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho therā bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca – ‘‘phasso kho, bhikkhave, eko anto , phassasamudayo dutiyo anto, phassanirodho majjhe, taṇhā sibbinī; taṇhā hi naṃ sibbati tassa tasseva bhavassa abhinibbattiyā. Ettāvatā kho, bhikkhave, bhikkhu abhiññeyyaṃ abhijānāti, pariññeyyaṃ parijānāti, abhiññeyyaṃ abhijānanto pariññeyyaṃ parijānanto diṭṭheva dhamme dukkhassantakaro hotī’’ti. Sattamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ૭. મજ્ઝેસુત્તવણ્ણના • 7. Majjhesuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ૭. મજ્ઝેસુત્તવણ્ણના • 7. Majjhesuttavaṇṇanā