| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
૭. મજ્ઝેસુત્તવણ્ણના
7. Majjhesuttavaṇṇanā
૬૧. સત્તમે પારાયને મેત્તેય્યપઞ્હેતિ પારાયનસમાગમમ્હિ મેત્તેય્યમાણવસ્સ પઞ્હે. ઉભોન્તે વિદિત્વાનાતિ દ્વે અન્તે દ્વે કોટ્ઠાસે જાનિત્વા. મજ્ઝે મન્તા ન લિપ્પતીતિ મન્તા વુચ્ચતિ પઞ્ઞા, તાય ઉભો અન્તે વિદિત્વા મજ્ઝે ન લિપ્પતિ, વેમજ્ઝેટ્ઠાને ન લિપ્પતિ. સિબ્બનિમચ્ચગાતિ સિબ્બનિસઙ્ખાતં તણ્હં અતીતો. ફસ્સોતિ ફસ્સવસેન નિબ્બત્તત્તા અયં અત્તભાવો. એકો અન્તોતિ અયમેકો કોટ્ઠાસો. ફસ્સસમુદયોતિ ફસ્સો સમુદયો અસ્સાતિ ફસ્સસમુદયો, ઇમસ્મિં અત્તભાવે કતકમ્મફસ્સપચ્ચયા નિબ્બત્તો અનાગતત્તભાવો. દુતિયો અન્તોતિ દુતિયો કોટ્ઠાસો. ફસ્સનિરોધોતિ નિબ્બાનં. મજ્ઝેતિ સિબ્બિનિતણ્હં છેત્વા દ્વિધાકરણટ્ઠેન નિબ્બાનં મજ્ઝે નામ હોતિ. તણ્હા હિ નં સિબ્બતીતિ તણ્હા નં અત્તભાવદ્વયસઙ્ખાતં ફસ્સઞ્ચ ફસ્સસમુદયઞ્ચ સિબ્બતિ ઘટ્ટેતિ. કિં કારણા? તસ્સ તસ્સેવ ભવસ્સ અભિનિબ્બત્તિયા. યદિ હિ તણ્હા ન સિબ્બેય્ય, તસ્સ તસ્સ ભવસ્સ નિબ્બત્તિ ન ભવેય્ય. ઇમસ્મિં ઠાને કોટિમજ્ઝિકૂપમં ગણ્હન્તિ. દ્વિન્નઞ્હિ કણ્ડાનં એકતો કત્વા મજ્ઝે સુત્તેન સંસિબ્બિતાનં કોટિ મજ્ઝન્તિ વુચ્ચતિ. સુત્તે છિન્ને ઉભો કણ્ડાનિ ઉભતો પતન્તિ. એવમેત્થ કણ્ડદ્વયં વિય વુત્તપ્પકારા દ્વે અન્તા, સિબ્બિત્વા ઠિતસુત્તં વિય તણ્હા, સુત્તે છિન્ને કણ્ડદ્વયસ્સ ઉભતોપતનં વિય તણ્હાય નિરુદ્ધાય અન્તદ્વયં નિરુદ્ધમેવ હોતિ. એત્તાવતાતિ એત્તકેન ઇમિના ઉભો અન્તે વિદિત્વા તણ્હાય મજ્ઝે અનુપલિત્તભાવેન અભિઞ્ઞેય્યં ચતુસચ્ચધમ્મં અભિજાનાતિ નામ, તીરણપરિઞ્ઞાય ચ પહાનપરિઞ્ઞાય ચ પરિજાનિતબ્બં લોકિયસચ્ચદ્વયં પરિજાનાતિ નામ. દિટ્ઠેવ ધમ્મેતિ ઇમસ્મિંયેવ અત્તભાવે. દુક્ખસ્સન્તકરો હોતીતિ વટ્ટદુક્ખસ્સ કોટિકરો પરિચ્છેદપરિવટુમકરો હોતિ નામ.
61. Sattame pārāyane metteyyapañheti pārāyanasamāgamamhi metteyyamāṇavassa pañhe. Ubhonte viditvānāti dve ante dve koṭṭhāse jānitvā. Majjhe mantā na lippatīti mantā vuccati paññā, tāya ubho ante viditvā majjhe na lippati, vemajjheṭṭhāne na lippati. Sibbanimaccagāti sibbanisaṅkhātaṃ taṇhaṃ atīto. Phassoti phassavasena nibbattattā ayaṃ attabhāvo. Eko antoti ayameko koṭṭhāso. Phassasamudayoti phasso samudayo assāti phassasamudayo, imasmiṃ attabhāve katakammaphassapaccayā nibbatto anāgatattabhāvo. Dutiyo antoti dutiyo koṭṭhāso. Phassanirodhoti nibbānaṃ. Majjheti sibbinitaṇhaṃ chetvā dvidhākaraṇaṭṭhena nibbānaṃ majjhe nāma hoti. Taṇhā hinaṃ sibbatīti taṇhā naṃ attabhāvadvayasaṅkhātaṃ phassañca phassasamudayañca sibbati ghaṭṭeti. Kiṃ kāraṇā? Tassa tasseva bhavassa abhinibbattiyā. Yadi hi taṇhā na sibbeyya, tassa tassa bhavassa nibbatti na bhaveyya. Imasmiṃ ṭhāne koṭimajjhikūpamaṃ gaṇhanti. Dvinnañhi kaṇḍānaṃ ekato katvā majjhe suttena saṃsibbitānaṃ koṭi majjhanti vuccati. Sutte chinne ubho kaṇḍāni ubhato patanti. Evamettha kaṇḍadvayaṃ viya vuttappakārā dve antā, sibbitvā ṭhitasuttaṃ viya taṇhā, sutte chinne kaṇḍadvayassa ubhatopatanaṃ viya taṇhāya niruddhāya antadvayaṃ niruddhameva hoti. Ettāvatāti ettakena iminā ubho ante viditvā taṇhāya majjhe anupalittabhāvena abhiññeyyaṃ catusaccadhammaṃ abhijānāti nāma, tīraṇapariññāya ca pahānapariññāya ca parijānitabbaṃ lokiyasaccadvayaṃ parijānāti nāma. Diṭṭhevadhammeti imasmiṃyeva attabhāve. Dukkhassantakaro hotīti vaṭṭadukkhassa koṭikaro paricchedaparivaṭumakaro hoti nāma.
દુતિયવારે તિણ્ણં કણ્ડાનં વસેન ઉપમા વેદિતબ્બા. તિણ્ણઞ્હિ કણ્ડાનં સુત્તેન સંસિબ્બિતાનં સુત્તે છિન્ને તીણિ કણ્ડાનિ તીસુ ઠાનેસુ પતન્તિ, એવમેત્થ કણ્ડત્તયં વિય અતીતાનાગતપચ્ચુપ્પન્ના ખન્ધા, સુત્તં વિય તણ્હા. સા હિ અતીતં પચ્ચુપ્પન્નેન, પચ્ચુપ્પન્નઞ્ચ અનાગતેન સદ્ધિં સંસિબ્બતિ. સુત્તે છિન્ને કણ્ડત્તયસ્સ તીસુ ઠાનેસુ પતનં વિય તણ્હાય નિરુદ્ધાય અતીતાનાગતપચ્ચુપ્પન્ના ખન્ધા નિરુદ્ધાવ હોન્તિ.
Dutiyavāre tiṇṇaṃ kaṇḍānaṃ vasena upamā veditabbā. Tiṇṇañhi kaṇḍānaṃ suttena saṃsibbitānaṃ sutte chinne tīṇi kaṇḍāni tīsu ṭhānesu patanti, evamettha kaṇḍattayaṃ viya atītānāgatapaccuppannā khandhā, suttaṃ viya taṇhā. Sā hi atītaṃ paccuppannena, paccuppannañca anāgatena saddhiṃ saṃsibbati. Sutte chinne kaṇḍattayassa tīsu ṭhānesu patanaṃ viya taṇhāya niruddhāya atītānāgatapaccuppannā khandhā niruddhāva honti.
તતિયવારે અદુક્ખમસુખા મજ્ઝેતિ દ્વિન્નં વેદનાનં અન્તરટ્ઠકભાવેન મજ્ઝે. સુખઞ્હિ દુક્ખસ્સ, દુક્ખં વા સુખસ્સ અન્તરં નામ નત્થિ. તણ્હા સિબ્બિનીતિ વેદનાસુ નન્દિરાગો વેદનાનં ઉપચ્છેદં નિવારેતીતિ તા સિબ્બતિ નામ.
Tatiyavāre adukkhamasukhā majjheti dvinnaṃ vedanānaṃ antaraṭṭhakabhāvena majjhe. Sukhañhi dukkhassa, dukkhaṃ vā sukhassa antaraṃ nāma natthi. Taṇhā sibbinīti vedanāsu nandirāgo vedanānaṃ upacchedaṃ nivāretīti tā sibbati nāma.
ચતુત્થવારે વિઞ્ઞાણં મજ્ઝેતિ પટિસન્ધિવિઞ્ઞાણમ્પિ સેસવિઞ્ઞાણમ્પિ નામરૂપપચ્ચયસમુદાગતત્તા નામરૂપાનં મજ્ઝે નામ.
Catutthavāre viññāṇaṃ majjheti paṭisandhiviññāṇampi sesaviññāṇampi nāmarūpapaccayasamudāgatattā nāmarūpānaṃ majjhe nāma.
પઞ્ચમવારે વિઞ્ઞાણં મજ્ઝેતિ કમ્મવિઞ્ઞાણં મજ્ઝે, અજ્ઝત્તિકાયતનેસુ વા મનાયતનેન કમ્મસ્સ ગહિતત્તા ઇધ યંકિઞ્ચિ વિઞ્ઞાણં મજ્ઝે નામ, મનોદ્વારે વા આવજ્જનસ્સ અજ્ઝત્તિકાયતનનિસ્સિતત્તા જવનવિઞ્ઞાણં મજ્ઝે નામ.
Pañcamavāre viññāṇaṃ majjheti kammaviññāṇaṃ majjhe, ajjhattikāyatanesu vā manāyatanena kammassa gahitattā idha yaṃkiñci viññāṇaṃ majjhe nāma, manodvāre vā āvajjanassa ajjhattikāyatananissitattā javanaviññāṇaṃ majjhe nāma.
છટ્ઠવારે સક્કાયોતિ તેભૂમકવટ્ટં. સક્કાયસમુદયોતિ સમુદયસચ્ચં. સક્કાયનિરોધોતિ નિરોધસચ્ચં. પરિયાયેનાતિ તેન તેન કારણેનેવ. સેસં સબ્બત્થ વુત્તનયેનેવ વેદિતબ્બં.
Chaṭṭhavāre sakkāyoti tebhūmakavaṭṭaṃ. Sakkāyasamudayoti samudayasaccaṃ. Sakkāyanirodhoti nirodhasaccaṃ. Pariyāyenāti tena tena kāraṇeneva. Sesaṃ sabbattha vuttanayeneva veditabbaṃ.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya / ૭. મજ્ઝેસુત્તં • 7. Majjhesuttaṃ
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ૭. મજ્ઝેસુત્તવણ્ણના • 7. Majjhesuttavaṇṇanā
