Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મિલિન્દપઞ્હપાળિ • Milindapañhapāḷi |
૧૦. મક્કટઙ્ગપઞ્હો
10. Makkaṭaṅgapañho
૧૦. ‘‘ભન્તે નાગસેન, ‘મક્કટસ્સ દ્વે અઙ્ગાનિ ગહેતબ્બાની’તિ યં વદેસિ, કતમાનિ તાનિ દ્વે અઙ્ગાનિ ગહેતબ્બાની’’તિ? ‘‘યથા, મહારાજ, મક્કટો વાસમુપગચ્છન્તો તથારૂપે ઓકાસે મહતિમહારુક્ખે પવિવિત્તે સબ્બટ્ઠકસાખે 1 ભીરુત્તાણે વાસમુપગચ્છતિ, એવમેવ ખો, મહારાજ , યોગિના યોગાવચરેન લજ્જિં પેસલં સીલવન્તં કલ્યાણધમ્મં બહુસ્સુતં ધમ્મધરં વિનયધરં પિયં ગરુભાવનીયં વત્તારં વચનક્ખમં ઓવાદકં વિઞ્ઞાપકં સન્દસ્સકં સમાદપકં સમુત્તેજકં સમ્પહંસકં એવરૂપં કલ્યાણમિત્તં આચરિયં નિસ્સાય વિહરિતબ્બં. ઇદં, મહારાજ, મક્કટસ્સ પઠમં અઙ્ગં ગહેતબ્બં.
10. ‘‘Bhante nāgasena, ‘makkaṭassa dve aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni dve aṅgāni gahetabbānī’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, makkaṭo vāsamupagacchanto tathārūpe okāse mahatimahārukkhe pavivitte sabbaṭṭhakasākhe 2 bhīruttāṇe vāsamupagacchati, evameva kho, mahārāja , yoginā yogāvacarena lajjiṃ pesalaṃ sīlavantaṃ kalyāṇadhammaṃ bahussutaṃ dhammadharaṃ vinayadharaṃ piyaṃ garubhāvanīyaṃ vattāraṃ vacanakkhamaṃ ovādakaṃ viññāpakaṃ sandassakaṃ samādapakaṃ samuttejakaṃ sampahaṃsakaṃ evarūpaṃ kalyāṇamittaṃ ācariyaṃ nissāya viharitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, makkaṭassa paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘પુન ચપરં, મહારાજ, મક્કટો રુક્ખે યેવ ચરતિ તિટ્ઠતિ નિસીદતિ, યદિ નિદ્દં ઓક્કમતિ, તત્થેવ રત્તિં વાસમનુભવતિ. એવમેવ ખો, મહારાજ, યોગિના યોગાવચરેન પવનાભિમુખેન ભવિતબ્બં, પવને યેવ ઠાનચઙ્કમનિસજ્જાસયનં નિદ્દં ઓક્કમિતબ્બં, તત્થેવ સતિપટ્ઠાનમનુભવિતબ્બં. ઇદં, મહારાજ, મક્કટસ્સ દુતિયં અઙ્ગં ગહેતબ્બં. ભાસિતમ્પેતં, મહારાજ, થેરેન સારિપુત્તેન ધમ્મસેનાપતિના –
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, makkaṭo rukkhe yeva carati tiṭṭhati nisīdati, yadi niddaṃ okkamati, tattheva rattiṃ vāsamanubhavati. Evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena pavanābhimukhena bhavitabbaṃ, pavane yeva ṭhānacaṅkamanisajjāsayanaṃ niddaṃ okkamitabbaṃ, tattheva satipaṭṭhānamanubhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, makkaṭassa dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, therena sāriputtena dhammasenāpatinā –
‘‘‘ચઙ્કમન્તોપિ તિટ્ઠન્તો, નિસજ્જાસયનેન વા;
‘‘‘Caṅkamantopi tiṭṭhanto, nisajjāsayanena vā;
પવને સોભતે ભિક્ખુ, પવનન્તંવ વણ્ણિત’’’ન્તિ.
Pavane sobhate bhikkhu, pavanantaṃva vaṇṇita’’’nti.
મક્કટઙ્ગપઞ્હો દસમો.
Makkaṭaṅgapañho dasamo.
ગદ્રભવગ્ગો પઠમો.
Gadrabhavaggo paṭhamo.
તસ્સુદ્દાનં –
Tassuddānaṃ –
કુમ્મો વંસો ચ ચાપો ચ, વાયસો અથ મક્કટોતિ.
Kummo vaṃso ca cāpo ca, vāyaso atha makkaṭoti.
Footnotes: