Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / ઇતિવુત્તક-અટ્ઠકથા • Itivuttaka-aṭṭhakathā |
૫. મક્ખસુત્તવણ્ણના
5. Makkhasuttavaṇṇanā
૫. પઞ્ચમે મક્ખન્તિ પરગુણમક્ખનં. યદિપિ હિ સો ગૂથં ગહેત્વા પરં પહરન્તો વિય અત્તનો કરં પઠમતરં મક્ખતિયેવ, તથાપિ પરેસં ગુણમક્ખનાધિપ્પાયેન પવત્તેતબ્બત્તા ‘‘પરગુણમક્ખનો’’તિ વુચ્ચતિ. તથા હિ સો ઉદકપુઞ્છનમિવ ન્હાતસ્સ સરીરગતં ઉદકં પરેસં ગુણે મક્ખેતિ પુઞ્છતિ વિનાસેતિ , પરેહિ વા કતાનં મહન્તાનમ્પિ કારાનં ખેપનતો ધંસનતો મક્ખોતિ વુચ્ચતિ. સો પરગુણમક્ખનલક્ખણો, તેસં વિનાસનરસો, તદવચ્છાદનપચ્ચુપટ્ઠાનો. અત્થતો પન પરેસં ગુણમક્ખનાકારેન પવત્તો દોમનસ્સસહગતચિત્તુપ્પાદોતિ દટ્ઠબ્બં. પજહથાતિ તત્થ વુત્તપ્પભેદં દોસં, દોસે ચ વુત્તનયં આદીનવં, પહાને ચસ્સ આનિસંસં પચ્ચવેક્ખિત્વા પુબ્બભાગે તદઙ્ગાદિવસેન પજહન્તા વિપસ્સનં ઉસ્સુક્કાપેત્વા તતિયમગ્ગેન અનવસેસં સમુચ્છિન્દથાતિ અત્થો. મક્ખાસેતિ મક્ખિતા મક્ખિતપરગુણા, પરેસં ગુણાનં મક્ખિતારો, તતો એવ અત્તનોપિ ધંસિતગુણાતિ અત્થો. સેસં વુત્તનયમેવ.
5. Pañcame makkhanti paraguṇamakkhanaṃ. Yadipi hi so gūthaṃ gahetvā paraṃ paharanto viya attano karaṃ paṭhamataraṃ makkhatiyeva, tathāpi paresaṃ guṇamakkhanādhippāyena pavattetabbattā ‘‘paraguṇamakkhano’’ti vuccati. Tathā hi so udakapuñchanamiva nhātassa sarīragataṃ udakaṃ paresaṃ guṇe makkheti puñchati vināseti , parehi vā katānaṃ mahantānampi kārānaṃ khepanato dhaṃsanato makkhoti vuccati. So paraguṇamakkhanalakkhaṇo, tesaṃ vināsanaraso, tadavacchādanapaccupaṭṭhāno. Atthato pana paresaṃ guṇamakkhanākārena pavatto domanassasahagatacittuppādoti daṭṭhabbaṃ. Pajahathāti tattha vuttappabhedaṃ dosaṃ, dose ca vuttanayaṃ ādīnavaṃ, pahāne cassa ānisaṃsaṃ paccavekkhitvā pubbabhāge tadaṅgādivasena pajahantā vipassanaṃ ussukkāpetvā tatiyamaggena anavasesaṃ samucchindathāti attho. Makkhāseti makkhitā makkhitaparaguṇā, paresaṃ guṇānaṃ makkhitāro, tato eva attanopi dhaṃsitaguṇāti attho. Sesaṃ vuttanayameva.
પઞ્ચમસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Pañcamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / ખુદ્દકનિકાય • Khuddakanikāya / ઇતિવુત્તકપાળિ • Itivuttakapāḷi / ૫. મક્ખસુત્તં • 5. Makkhasuttaṃ