Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
੫-੮. ਮਲਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ
5-8. Malasuttādivaṇṇanā
੧੫-੧੮. ਪਞ੍ਚਮੇ (ਧ॰ ਪ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੨੪੧) ਯਾ ਕਾਚਿ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿ વਾ ਸਿਪ੍ਪਂ વਾ ਯਸ੍ਮਾ ਅਸਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ વਿਨਸ੍ਸਤਿ, ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ વਾ ਨ ਉਪਟ੍ਠਾਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਸਜ੍ਝਾਯਮਲਾ ਮਨ੍ਤਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਘਰਾવਾਸਂ વਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਉਟ੍ਠਾਯੁਟ੍ਠਾਯ ਜਿਣ੍ਣਪ੍ਪਟਿਸਙ੍ਖਰਣਾਦੀਨਿ ਅਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਘਰਂ ਨਾਮ વਿਨਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਨੁਟ੍ਠਾਨਮਲਾ ਘਰਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਯਸ੍ਮਾ ਗਿਹਿਸ੍ਸ વਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸ વਾ ਕੋਸਜ੍ਜવਸੇਨ ਸਰੀਰਪ੍ਪਜਗ੍ਗਨਂ વਾ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਪ੍ਪਟਿਜਗ੍ਗਨਂ વਾ ਅਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਾਯੋ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਮਲਂ વਣ੍ਣਸ੍ਸ ਕੋਸਜ੍ਜ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਗਾવੋ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਮਾਦવਸੇਨ ਨਿਦ੍ਦਾਯਨ੍ਤਸ੍ਸ વਾ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਸ੍ਸ વਾ ਤਾ ਗਾવੋ ਅਤਿਤ੍ਥਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨਾਦੀਹਿ વਾ વਾਲ਼ਮਿਗਚੋਰਾਦਿਉਪਦ੍ਦવੇਨ વਾ ਪਰੇਸਂ ਸਾਲਿਕ੍ਖੇਤ੍ਤਾਦੀਨਿ ਓਤਰਿਤ੍વਾ ਖਾਦਨવਸੇਨ વਾ વਿਨਾਸਮਾਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਸਯਮ੍ਪਿ ਦਣ੍ਡਂ વਾ ਪਰਿਭਾਸਂ વਾ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਪਬ੍ਬਜਿਤਂ વਾ ਪਨ ਛਦ੍વਾਰਾਦੀਨਿ ਅਰਕ੍ਖਨ੍ਤਂ ਪਮਾਦવਸੇਨ ਕਿਲੇਸਾ ਓਤਰਿਤ੍વਾ ਸਾਸਨਾ ਚਾવੇਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਪਮਾਦੋ ਰਕ੍ਖਤੋ ਮਲ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਸੋ ਹਿਸ੍ਸ વਿਨਾਸਾવਹੇਨ ਮਲਟ੍ਠਾਨਿਯਤ੍ਤਾ ਮਲਂ।
15-18. Pañcame (dha. pa. aṭṭha. 2.241) yā kāci pariyatti vā sippaṃ vā yasmā asajjhāyantassa ananuyuñjantassa vinassati, nirantaraṃ vā na upaṭṭhāti, tasmā ‘‘asajjhāyamalā mantā’’ti vuttaṃ. Yasmā pana gharāvāsaṃ vasantassa uṭṭhāyuṭṭhāya jiṇṇappaṭisaṅkharaṇādīni akarontassa gharaṃ nāma vinassati, tasmā ‘‘anuṭṭhānamalā gharā’’ti vuttaṃ. Yasmā gihissa vā pabbajitassa vā kosajjavasena sarīrappajagganaṃ vā parikkhārappaṭijagganaṃ vā akarontassa kāyo dubbaṇṇo hoti, tasmā ‘‘malaṃ vaṇṇassa kosajja’’nti vuttaṃ. Yasmā pana gāvo rakkhantassa pamādavasena niddāyantassa vā kīḷantassa vā tā gāvo atitthapakkhandanādīhi vā vāḷamigacorādiupaddavena vā paresaṃ sālikkhettādīni otaritvā khādanavasena vā vināsamāpajjanti, sayampi daṇḍaṃ vā paribhāsaṃ vā pāpuṇāti, pabbajitaṃ vā pana chadvārādīni arakkhantaṃ pamādavasena kilesā otaritvā sāsanā cāventi, tasmā ‘‘pamādo rakkhato mala’’nti vuttaṃ. So hissa vināsāvahena malaṭṭhāniyattā malaṃ.
ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤਿਚਾਰੋ। ਅਤਿਚਾਰਿਨਿਞ੍ਹਿ ਇਤ੍ਥਿਂ ਸਾਮਿਕੋਪਿ ਗੇਹਾ ਨੀਹਰਤਿ, ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਤਮ੍ਪਿ ‘‘ਤ੍વਂ ਕੁਲਸ੍ਸ ਅਙ੍ਗਾਰਭੂਤਾ, ਅਕ੍ਖੀਹਿਪਿ ਨ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਤਂ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋਪਿ ਨੀਹਰਨ੍ਤਿ, ਸਾ ਅਨਾਥਾ વਿਚਰਨ੍ਤੀ ਮਹਾਦੁਕ੍ਖਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ। ਤੇਨਸ੍ਸਾ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ‘‘ਮਲ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਦਦਤੋਤਿ ਦਾਯਕਸ੍ਸ। ਯਸ੍ਸ ਹਿ ਖੇਤ੍ਤਕਸਨਕਾਲੇ ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਖੇਤ੍ਤੇ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇ ਸਲਾਕਭਤ੍ਤਾਦੀਨਿ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍વਾਪਿ ਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨੇ ਸਸ੍ਸੇ ਮਚ੍ਛੇਰਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਚਾਗਚਿਤ੍ਤਂ ਨਿવਾਰੇਤਿ, ਸੋ ਮਚ੍ਛੇਰવਸੇਨ ਚਾਗਚਿਤ੍ਤੇ ਅવਿਰੁਹਨ੍ਤੇ ਮਨੁਸ੍ਸਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਦਿਬ੍ਬਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤੀਤਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨ ਲਭਤਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਮਚ੍ਛੇਰਂ ਦਦਤੋ ਮਲ’’ਨ੍ਤਿ। ਅਞ੍ਞੇਸੁਪਿ ਏવਰੂਪੇਸੁ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਪਾਪਕਾ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ। ਤੇ ਪਨ ਇਧਲੋਕੇ ਪਰਲੋਕੇ ਚ ਮਲਮੇવ। ਤਤੋਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ વੁਤ੍ਤਮਲਤੋ। ਮਲਤਰਨ੍ਤਿ ਅਤਿਰੇਕਮਲਂ। ਛਟ੍ਠਾਦੀਨਿ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਾਨੇવ।
Duccaritanti aticāro. Aticāriniñhi itthiṃ sāmikopi gehā nīharati, mātāpitūnaṃ santikaṃ gatampi ‘‘tvaṃ kulassa aṅgārabhūtā, akkhīhipi na daṭṭhabbā’’ti taṃ mātāpitaropi nīharanti, sā anāthā vicarantī mahādukkhaṃ pāpuṇāti. Tenassā duccaritaṃ ‘‘mala’’nti vuttaṃ. Dadatoti dāyakassa. Yassa hi khettakasanakāle ‘‘imasmiṃ khette sampanne salākabhattādīni dassāmī’’ti cintetvāpi nipphanne sasse maccheraṃ uppajjitvā cāgacittaṃ nivāreti, so maccheravasena cāgacitte aviruhante manussasampatti, dibbasampatti, nibbānasampattīti tisso sampattiyo na labhati. Tena vuttaṃ ‘‘maccheraṃ dadato mala’’nti. Aññesupi evarūpesu eseva nayo. Pāpakā dhammāti akusalā dhammā. Te pana idhaloke paraloke ca malameva. Tatoti heṭṭhā vuttamalato. Malataranti atirekamalaṃ. Chaṭṭhādīni uttānatthāneva.
ਮਲਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Malasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya
੫. ਮਲਸੁਤ੍ਤਂ • 5. Malasuttaṃ
੬. ਦੂਤੇਯ੍ਯਸੁਤ੍ਤਂ • 6. Dūteyyasuttaṃ
੭. ਪਠਮਬਨ੍ਧਨਸੁਤ੍ਤਂ • 7. Paṭhamabandhanasuttaṃ
੮. ਦੁਤਿਯਬਨ੍ਧਨਸੁਤ੍ਤਂ • 8. Dutiyabandhanasuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
੫. ਮਲਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 5. Malasuttavaṇṇanā
੬. ਦੂਤੇਯ੍ਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 6. Dūteyyasuttavaṇṇanā
੭-੮. ਬਨ੍ਧਨਸੁਤ੍ਤਦ੍વਯવਣ੍ਣਨਾ • 7-8. Bandhanasuttadvayavaṇṇanā