Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya |
၂. မာလုက္ယပုတ္တသုတ္တံ
2. Mālukyaputtasuttaṃ
၉၅. အထ ခော အာယသ္မာ မာလုက္ယပုတ္တော 1 ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ။ပေ.။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော အာယသ္မာ မာလုက္ယပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘သာဓု မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ သံခိတ္တေန ဓမ္မံ ဒေသေတု, ယမဟံ ဘဂဝတော ဓမ္မံ သုတ္ဝာ ဧကော ဝူပကဋ္ဌော အပ္ပမတ္တော အာတာပီ ပဟိတတ္တော ဝိဟရေယ္ယ’’န္တိ။
95. Atha kho āyasmā mālukyaputto 2 yena bhagavā tenupasaṅkami…pe… ekamantaṃ nisinno kho āyasmā mālukyaputto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sādhu me, bhante, bhagavā saṃkhittena dhammaṃ desetu, yamahaṃ bhagavato dhammaṃ sutvā eko vūpakaṭṭho appamatto ātāpī pahitatto vihareyya’’nti.
‘‘ဧတ္ထ ဒာနိ, မာလုက္ယပုတ္တ, ကိံ ဒဟရေ ဘိက္ခူ ဝက္ခာမ! ယတ္ရ ဟိ နာမ တ္ဝံ, ဘိက္ခု, ဇိဏ္ဏော ဝုဒ္ဓော မဟလ္လကော အဒ္ဓဂတော ဝယောအနုပ္ပတ္တော သံခိတ္တေန ဩဝာဒံ ယာစသီ’’တိ။
‘‘Ettha dāni, mālukyaputta, kiṃ dahare bhikkhū vakkhāma! Yatra hi nāma tvaṃ, bhikkhu, jiṇṇo vuddho mahallako addhagato vayoanuppatto saṃkhittena ovādaṃ yācasī’’ti.
‘‘ကိဉ္စာပာဟံ, ဘန္တေ, ဇိဏ္ဏော ဝုဒ္ဓော မဟလ္လကော အဒ္ဓဂတော ဝယောအနုပ္ပတ္တော။ ဒေသေတု မေ, ဘန္တေ , ဘဂဝာ သံခိတ္တေန ဓမ္မံ, ဒေသေတု သုဂတော သံခိတ္တေန ဓမ္မံ, အပ္ပေဝ နာမာဟံ ဘဂဝတော ဘာသိတသ္သ အတ္ထံ အာဇာနေယ္ယံ။ အပ္ပေဝ နာမာဟံ ဘဂဝတော ဘာသိတသ္သ ဒာယာဒော အသ္သ’’န္တိ။
‘‘Kiñcāpāhaṃ, bhante, jiṇṇo vuddho mahallako addhagato vayoanuppatto. Desetu me, bhante , bhagavā saṃkhittena dhammaṃ, desetu sugato saṃkhittena dhammaṃ, appeva nāmāhaṃ bhagavato bhāsitassa atthaṃ ājāneyyaṃ. Appeva nāmāhaṃ bhagavato bhāsitassa dāyādo assa’’nti.
‘‘တံ ကိံ မညသိ, မာလုက္ယပုတ္တ, ယေ တေ စက္ခုဝိညေယ္ယာ ရူပာ အဒိဋ္ဌာ အဒိဋ္ဌပုဗ္ဗာ, န စ ပသ္သသိ, န စ တေ ဟောတိ ပသ္သေယ္ယန္တိ? အတ္ထိ တေ တတ္ထ ဆန္ဒော ဝာ ရာဂော ဝာ ပေမံ ဝာ’’တိ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, mālukyaputta, ye te cakkhuviññeyyā rūpā adiṭṭhā adiṭṭhapubbā, na ca passasi, na ca te hoti passeyyanti? Atthi te tattha chando vā rāgo vā pemaṃ vā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘ယေ တေ သောတဝိညေယ္ယာ သဒ္ဒာ အသ္သုတာ အသ္သုတပုဗ္ဗာ, န စ သုဏာသိ, န စ တေ ဟောတိ သုဏေယ္ယန္တိ? အတ္ထိ တေ တတ္ထ ဆန္ဒော ဝာ ရာဂော ဝာ ပေမံ ဝာ’’တိ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။
‘‘Ye te sotaviññeyyā saddā assutā assutapubbā, na ca suṇāsi, na ca te hoti suṇeyyanti? Atthi te tattha chando vā rāgo vā pemaṃ vā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘ယေ တေ ဃာနဝိညေယ္ယာ ဂန္ဓာ အဃာယိတာ အဃာယိတပုဗ္ဗာ, န စ ဃာယသိ, န စ တေ ဟောတိ ဃာယေယ္ယန္တိ? အတ္ထိ တေ တတ္ထ ဆန္ဒော ဝာ ရာဂော ဝာ ပေမံ ဝာ’’တိ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။
‘‘Ye te ghānaviññeyyā gandhā aghāyitā aghāyitapubbā, na ca ghāyasi, na ca te hoti ghāyeyyanti? Atthi te tattha chando vā rāgo vā pemaṃ vā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘ယေ တေ ဇိဝ္ဟာဝိညေယ္ယာ ရသာ အသာယိတာ အသာယိတပုဗ္ဗာ, န စ သာယသိ, န စ တေ ဟောတိ သာယေယ္ယန္တိ? အတ္ထိ တေ တတ္ထ ဆန္ဒော ဝာ ရာဂော ဝာ ပေမံ ဝာ’’တိ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။
‘‘Ye te jivhāviññeyyā rasā asāyitā asāyitapubbā, na ca sāyasi, na ca te hoti sāyeyyanti? Atthi te tattha chando vā rāgo vā pemaṃ vā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘ယေ တေ ကာယဝိညေယ္ယာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာ အသမ္ဖုဋ္ဌာ အသမ္ဖုဋ္ဌပုဗ္ဗာ, န စ ဖုသသိ, န စ တေ ဟောတိ ဖုသေယ္ယန္တိ? အတ္ထိ တေ တတ္ထ ဆန္ဒော ဝာ ရာဂော ဝာ ပေမံ ဝာ’’တိ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။
‘‘Ye te kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā asamphuṭṭhā asamphuṭṭhapubbā, na ca phusasi, na ca te hoti phuseyyanti? Atthi te tattha chando vā rāgo vā pemaṃ vā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘ယေ တေ မနောဝိညေယ္ယာ ဓမ္မာ အဝိညာတာ အဝိညာတပုဗ္ဗာ, န စ ဝိဇာနာသိ, န စ တေ ဟောတိ ဝိဇာနေယ္ယန္တိ? အတ္ထိ တေ တတ္ထ ဆန္ဒော ဝာ ရာဂော ဝာ ပေမံ ဝာ’’တိ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။
‘‘Ye te manoviññeyyā dhammā aviññātā aviññātapubbā, na ca vijānāsi, na ca te hoti vijāneyyanti? Atthi te tattha chando vā rāgo vā pemaṃ vā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘ဧတ္ထ စ တေ, မာလုက္ယပုတ္တ, ဒိဋ္ဌသုတမုတဝိညာတဗ္ဗေသု ဓမ္မေသု ဒိဋ္ဌေ ဒိဋ္ဌမတ္တံ ဘဝိသ္သတိ, သုတေ သုတမတ္တံ ဘဝိသ္သတိ, မုတေ မုတမတ္တံ ဘဝိသ္သတိ, ဝိညာတေ ဝိညာတမတ္တံ ဘဝိသ္သတိ။ ယတော ခော တေ, မာလုက္ယပုတ္တ, ဒိဋ္ဌသုတမုတဝိညာတဗ္ဗေသု ဓမ္မေသု ဒိဋ္ဌေ ဒိဋ္ဌမတ္တံ ဘဝိသ္သတိ, သုတေ သုတမတ္တံ ဘဝိသ္သတိ , မုတေ မုတမတ္တံ ဘဝိသ္သတိ, ဝိညာတေ ဝိညာတမတ္တံ ဘဝိသ္သတိ; တတော တ္ဝံ, မာလုက္ယပုတ္တ, န တေန။ ယတော တ္ဝံ, မာလုက္ယပုတ္တ, န တေန; တတော တ္ဝံ, မာလုက္ယပုတ္တ , န တတ္ထ။ ယတော တ္ဝံ, မာလုက္ယပုတ္တ, န တတ္ထ; တတော တ္ဝံ, မာလုက္ယပုတ္တ, နေဝိဓ, န ဟုရံ, န ဥဘယမန္တရေန။ ဧသေဝန္တော ဒုက္ခသ္သာ’’တိ။
‘‘Ettha ca te, mālukyaputta, diṭṭhasutamutaviññātabbesu dhammesu diṭṭhe diṭṭhamattaṃ bhavissati, sute sutamattaṃ bhavissati, mute mutamattaṃ bhavissati, viññāte viññātamattaṃ bhavissati. Yato kho te, mālukyaputta, diṭṭhasutamutaviññātabbesu dhammesu diṭṭhe diṭṭhamattaṃ bhavissati, sute sutamattaṃ bhavissati , mute mutamattaṃ bhavissati, viññāte viññātamattaṃ bhavissati; tato tvaṃ, mālukyaputta, na tena. Yato tvaṃ, mālukyaputta, na tena; tato tvaṃ, mālukyaputta , na tattha. Yato tvaṃ, mālukyaputta, na tattha; tato tvaṃ, mālukyaputta, nevidha, na huraṃ, na ubhayamantarena. Esevanto dukkhassā’’ti.
‘‘ဣမသ္သ ခ္ဝာဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတာ သံခိတ္တေန ဘာသိတသ္သ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အာဇာနာမိ –
‘‘Imassa khvāhaṃ, bhante, bhagavatā saṃkhittena bhāsitassa vitthārena atthaṃ ājānāmi –
‘‘ရူပံ ဒိသ္ဝာ သတိ မုဋ္ဌာ၊ ပိယံ နိမိတ္တံ မနသိ ကရောတော။
‘‘Rūpaṃ disvā sati muṭṭhā, piyaṃ nimittaṃ manasi karoto;
‘‘တသ္သ ဝဍ္ဎန္တိ ဝေဒနာ၊ အနေကာ ရူပသမ္ဘဝာ။
‘‘Tassa vaḍḍhanti vedanā, anekā rūpasambhavā;
အဘိဇ္ဈာ စ ဝိဟေသာ စ၊ စိတ္တမသ္သူပဟညတိ။
Abhijjhā ca vihesā ca, cittamassūpahaññati;
ဧဝံ အာစိနတော ဒုက္ခံ၊ အာရာ နိဗ္ဗာနမုစ္စတိ။
Evaṃ ācinato dukkhaṃ, ārā nibbānamuccati.
‘‘သဒ္ဒံ သုတ္ဝာ သတိ မုဋ္ဌာ၊ ပိယံ နိမိတ္တံ မနသိ ကရောတော။
‘‘Saddaṃ sutvā sati muṭṭhā, piyaṃ nimittaṃ manasi karoto;
သာရတ္တစိတ္တော ဝေဒေတိ၊ တဉ္စ အဇ္ဈောသ တိဋ္ဌတိ။
Sārattacitto vedeti, tañca ajjhosa tiṭṭhati.
‘‘တသ္သ ဝဍ္ဎန္တိ ဝေဒနာ၊ အနေကာ သဒ္ဒသမ္ဘဝာ။
‘‘Tassa vaḍḍhanti vedanā, anekā saddasambhavā;
အဘိဇ္ဈာ စ ဝိဟေသာ စ၊ စိတ္တမသ္သူပဟညတိ။
Abhijjhā ca vihesā ca, cittamassūpahaññati;
ဧဝံ အာစိနတော ဒုက္ခံ၊ အာရာ နိဗ္ဗာနမုစ္စတိ။
Evaṃ ācinato dukkhaṃ, ārā nibbānamuccati.
‘‘ဂန္ဓံ ဃတ္ဝာ သတိ မုဋ္ဌာ၊ ပိယံ နိမိတ္တံ မနသိ ကရောတော။
‘‘Gandhaṃ ghatvā sati muṭṭhā, piyaṃ nimittaṃ manasi karoto;
သာရတ္တစိတ္တော ဝေဒေတိ၊ တဉ္စ အဇ္ဈောသ တိဋ္ဌတိ။
Sārattacitto vedeti, tañca ajjhosa tiṭṭhati.
‘‘တသ္သ ဝဍ္ဎန္တိ ဝေဒနာ၊ အနေကာ ဂန္ဓသမ္ဘဝာ။
‘‘Tassa vaḍḍhanti vedanā, anekā gandhasambhavā;
အဘိဇ္ဈာ စ ဝိဟေသာ စ၊ စိတ္တမသ္သူပဟညတိ။
Abhijjhā ca vihesā ca, cittamassūpahaññati;
ဧဝံ အာစိနတော ဒုက္ခံ၊ အာရာ နိဗ္ဗာနမုစ္စတိ။
Evaṃ ācinato dukkhaṃ, ārā nibbānamuccati.
‘‘ရသံ ဘောတ္ဝာ သတိ မုဋ္ဌာ၊ ပိယံ နိမိတ္တံ မနသိ ကရောတော။
‘‘Rasaṃ bhotvā sati muṭṭhā, piyaṃ nimittaṃ manasi karoto;
သာရတ္တစိတ္တော ဝေဒေတိ၊ တဉ္စ အဇ္ဈောသ တိဋ္ဌတိ။
Sārattacitto vedeti, tañca ajjhosa tiṭṭhati.
‘‘တသ္သ ဝဍ္ဎန္တိ ဝေဒနာ၊ အနေကာ ရသသမ္ဘဝာ။
‘‘Tassa vaḍḍhanti vedanā, anekā rasasambhavā;
အဘိဇ္ဈာ စ ဝိဟေသာ စ၊ စိတ္တမသ္သူပဟညတိ။
Abhijjhā ca vihesā ca, cittamassūpahaññati;
ဧဝံ အာစိနတော ဒုက္ခံ၊ အာရာ နိဗ္ဗာနမုစ္စတိ။
Evaṃ ācinato dukkhaṃ, ārā nibbānamuccati.
‘‘ဖသ္သံ ဖုသ္သ သတိ မုဋ္ဌာ၊ ပိယံ နိမိတ္တံ မနသိ ကရောတော။
‘‘Phassaṃ phussa sati muṭṭhā, piyaṃ nimittaṃ manasi karoto;
သာရတ္တစိတ္တော ဝေဒေတိ၊ တဉ္စ အဇ္ဈောသ တိဋ္ဌတိ။
Sārattacitto vedeti, tañca ajjhosa tiṭṭhati.
‘‘တသ္သ ဝဍ္ဎန္တိ ဝေဒနာ၊ အနေကာ ဖသ္သသမ္ဘဝာ။
‘‘Tassa vaḍḍhanti vedanā, anekā phassasambhavā;
အဘိဇ္ဈာ စ ဝိဟေသာ စ၊ စိတ္တမသ္သူပဟညတိ။
Abhijjhā ca vihesā ca, cittamassūpahaññati;
ဧဝံ အာစိနတော ဒုက္ခံ၊ အာရာ နိဗ္ဗာနမုစ္စတိ။
Evaṃ ācinato dukkhaṃ, ārā nibbānamuccati.
‘‘ဓမ္မံ ဉတ္ဝာ သတိ မုဋ္ဌာ၊ ပိယံ နိမိတ္တံ မနသိ ကရောတော။
‘‘Dhammaṃ ñatvā sati muṭṭhā, piyaṃ nimittaṃ manasi karoto;
သာရတ္တစိတ္တော ဝေဒေတိ၊ တဉ္စ အဇ္ဈောသ တိဋ္ဌတိ။
Sārattacitto vedeti, tañca ajjhosa tiṭṭhati.
‘‘တသ္သ ဝဍ္ဎန္တိ ဝေဒနာ၊ အနေကာ ဓမ္မသမ္ဘဝာ။
‘‘Tassa vaḍḍhanti vedanā, anekā dhammasambhavā;
အဘိဇ္ဈာ စ ဝိဟေသာ စ၊ စိတ္တမသ္သူပဟညတိ။
Abhijjhā ca vihesā ca, cittamassūpahaññati;
ဧဝံ အာစိနတော ဒုက္ခံ၊ အာရာ နိဗ္ဗာနမုစ္စတိ။
Evaṃ ācinato dukkhaṃ, ārā nibbānamuccati.
‘‘န သော ရဇ္ဇတိ ရူပေသု၊ ရူပံ ဒိသ္ဝာ ပဋိသ္သတော။
‘‘Na so rajjati rūpesu, rūpaṃ disvā paṭissato;
ဝိရတ္တစိတ္တော ဝေဒေတိ၊ တဉ္စ နာဇ္ဈောသ တိဋ္ဌတိ။
Virattacitto vedeti, tañca nājjhosa tiṭṭhati.
‘‘ယထာသ္သ ပသ္သတော ရူပံ၊ သေဝတော စာပိ ဝေဒနံ။
‘‘Yathāssa passato rūpaṃ, sevato cāpi vedanaṃ;
ခီယတိ နောပစီယတိ၊ ဧဝံ သော စရတီ သတော။
Khīyati nopacīyati, evaṃ so caratī sato;
ဧဝံ အပစိနတော ဒုက္ခံ၊ သန္တိကေ နိဗ္ဗာနမုစ္စတိ။
Evaṃ apacinato dukkhaṃ, santike nibbānamuccati.
‘‘န သော ရဇ္ဇတိ သဒ္ဒေသု၊ သဒ္ဒံ သုတ္ဝာ ပဋိသ္သတော။
‘‘Na so rajjati saddesu, saddaṃ sutvā paṭissato;
ဝိရတ္တစိတ္တော ဝေဒေတိ၊ တဉ္စ နာဇ္ဈောသ တိဋ္ဌတိ။
Virattacitto vedeti, tañca nājjhosa tiṭṭhati.
‘‘ယထာသ္သ သုဏတော သဒ္ဒံ၊ သေဝတော စာပိ ဝေဒနံ။
‘‘Yathāssa suṇato saddaṃ, sevato cāpi vedanaṃ;
ခီယတိ နောပစီယတိ၊ ဧဝံ သော စရတီ သတော။
Khīyati nopacīyati, evaṃ so caratī sato;
ဧဝံ အပစိနတော ဒုက္ခံ၊ သန္တိကေ နိဗ္ဗာနမုစ္စတိ။
Evaṃ apacinato dukkhaṃ, santike nibbānamuccati.
‘‘န သော ရဇ္ဇတိ ဂန္ဓေသု၊ ဂန္ဓံ ဃတ္ဝာ ပဋိသ္သတော။
‘‘Na so rajjati gandhesu, gandhaṃ ghatvā paṭissato;
ဝိရတ္တစိတ္တော ဝေဒေတိ၊ တဉ္စ နာဇ္ဈောသ တိဋ္ဌတိ။
Virattacitto vedeti, tañca nājjhosa tiṭṭhati.
‘‘ယထာသ္သ ဃာယတော ဂန္ဓံ၊ သေဝတော စာပိ ဝေဒနံ။
‘‘Yathāssa ghāyato gandhaṃ, sevato cāpi vedanaṃ;
ခီယတိ နောပစီယတိ၊ ဧဝံ သော စရတီ သတော။
Khīyati nopacīyati, evaṃ so caratī sato;
ဧဝံ အပစိနတော ဒုက္ခံ၊ သန္တိကေ နိဗ္ဗာနမုစ္စတိ။
Evaṃ apacinato dukkhaṃ, santike nibbānamuccati.
‘‘န သော ရဇ္ဇတိ ရသေသု၊ ရသံ ဘောတ္ဝာ ပဋိသ္သတော။
‘‘Na so rajjati rasesu, rasaṃ bhotvā paṭissato;
ဝိရတ္တစိတ္တော ဝေဒေတိ၊ တဉ္စ နာဇ္ဈောသ တိဋ္ဌတိ။
Virattacitto vedeti, tañca nājjhosa tiṭṭhati.
‘‘ယထာသ္သ သာယတော ရသံ၊ သေဝတော စာပိ ဝေဒနံ။
‘‘Yathāssa sāyato rasaṃ, sevato cāpi vedanaṃ;
ခီယတိ နောပစီယတိ၊ ဧဝံ သော စရတီ သတော။
Khīyati nopacīyati, evaṃ so caratī sato;
ဧဝံ အပစိနတော ဒုက္ခံ၊ သန္တိကေ နိဗ္ဗာနမုစ္စတိ။
Evaṃ apacinato dukkhaṃ, santike nibbānamuccati.
‘‘န သော ရဇ္ဇတိ ဖသ္သေသု၊ ဖသ္သံ ဖုသ္သ ပဋိသ္သတော။
‘‘Na so rajjati phassesu, phassaṃ phussa paṭissato;
ဝိရတ္တစိတ္တော ဝေဒေတိ၊ တဉ္စ နာဇ္ဈောသ တိဋ္ဌတိ။
Virattacitto vedeti, tañca nājjhosa tiṭṭhati.
‘‘ယထာသ္သ ဖုသတော ဖသ္သံ၊ သေဝတော စာပိ ဝေဒနံ။
‘‘Yathāssa phusato phassaṃ, sevato cāpi vedanaṃ;
ခီယတိ နောပစီယတိ၊ ဧဝံ သော စရတီ သတော။
Khīyati nopacīyati, evaṃ so caratī sato;
ဧဝံ အပစိနတော ဒုက္ခံ၊ သန္တိကေ နိဗ္ဗာနမုစ္စတိ။
Evaṃ apacinato dukkhaṃ, santike nibbānamuccati.
‘‘န သော ရဇ္ဇတိ ဓမ္မေသု၊ ဓမ္မံ ဉတ္ဝာ ပဋိသ္သတော။
‘‘Na so rajjati dhammesu, dhammaṃ ñatvā paṭissato;
ဝိရတ္တစိတ္တော ဝေဒေတိ၊ တဉ္စ နာဇ္ဈောသ တိဋ္ဌတိ။
Virattacitto vedeti, tañca nājjhosa tiṭṭhati.
‘‘ယထာသ္သ ဇာနတော ဓမ္မံ၊ သေဝတော စာပိ ဝေဒနံ။
‘‘Yathāssa jānato dhammaṃ, sevato cāpi vedanaṃ;
ခီယတိ နောပစီယတိ၊ ဧဝံ သော စရတီ သတော။
Khīyati nopacīyati, evaṃ so caratī sato;
ဧဝံ အပစိနတော ဒုက္ခံ၊ သန္တိကေ နိဗ္ဗာနမုစ္စတီ’’တိ။
Evaṃ apacinato dukkhaṃ, santike nibbānamuccatī’’ti.
‘‘ဣမသ္သ ခ္ဝာဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတာ သံခိတ္တေန ဘာသိတသ္သ ဧဝံ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အာဇာနာမီ’’တိ။ ‘‘သာဓု သာဓု, မာလုက္ယပုတ္တ! သာဓု ခော တ္ဝံ, မာလုက္ယပုတ္တ, မယာ သံခိတ္တေန ဘာသိတသ္သ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အာဇာနာသိ –
‘‘Imassa khvāhaṃ, bhante, bhagavatā saṃkhittena bhāsitassa evaṃ vitthārena atthaṃ ājānāmī’’ti. ‘‘Sādhu sādhu, mālukyaputta! Sādhu kho tvaṃ, mālukyaputta, mayā saṃkhittena bhāsitassa vitthārena atthaṃ ājānāsi –
‘‘ရူပံ ဒိသ္ဝာ သတိ မုဋ္ဌာ၊ ပိယံ နိမိတ္တံ မနသိ ကရောတော။
‘‘Rūpaṃ disvā sati muṭṭhā, piyaṃ nimittaṃ manasi karoto;
သာရတ္တစိတ္တော ဝေဒေတိ၊ တဉ္စ အဇ္ဈောသ တိဋ္ဌတိ။
Sārattacitto vedeti, tañca ajjhosa tiṭṭhati.
‘‘တသ္သ ဝဍ္ဎန္တိ ဝေဒနာ၊ အနေကာ ရူပသမ္ဘဝာ။
‘‘Tassa vaḍḍhanti vedanā, anekā rūpasambhavā;
အဘိဇ္ဈာ စ ဝိဟေသာ စ၊ စိတ္တမသ္သူပဟညတိ။
Abhijjhā ca vihesā ca, cittamassūpahaññati;
ဧဝံ အာစိနတော ဒုက္ခံ၊ အာရာ နိဗ္ဗာနမုစ္စတိ။။ပေ.။။
Evaṃ ācinato dukkhaṃ, ārā nibbānamuccati.…pe….
‘‘န သော ရဇ္ဇတိ ဓမ္မေသု၊ ဓမ္မံ ဉတ္ဝာ ပဋိသ္သတော။
‘‘Na so rajjati dhammesu, dhammaṃ ñatvā paṭissato;
ဝိရတ္တစိတ္တော ဝေဒေတိ၊ တဉ္စ နာဇ္ဈောသ တိဋ္ဌတိ။
Virattacitto vedeti, tañca nājjhosa tiṭṭhati.
‘‘ယထာသ္သ ဝိဇာနတော ဓမ္မံ၊ သေဝတော စာပိ ဝေဒနံ။
‘‘Yathāssa vijānato dhammaṃ, sevato cāpi vedanaṃ;
ခီယတိ နောပစီယတိ၊ ဧဝံ သော စရတီ သတော။
Khīyati nopacīyati, evaṃ so caratī sato;
ဧဝံ အပစိနတော ဒုက္ခံ၊ သန္တိကေ နိဗ္ဗာနမုစ္စတီ’’တိ။
Evaṃ apacinato dukkhaṃ, santike nibbānamuccatī’’ti.
‘‘ဣမသ္သ ခော, မာလုက္ယပုတ္တ, မယာ သံခိတ္တေန ဘာသိတသ္သ ဧဝံ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော’’တိ။
‘‘Imassa kho, mālukyaputta, mayā saṃkhittena bhāsitassa evaṃ vitthārena attho daṭṭhabbo’’ti.
အထ ခော အာယသ္မာ မာလုက္ယပုတ္တော ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတ္ဝာ အနုမောဒိတ္ဝာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ပဒက္ခိဏံ ကတ္ဝာ ပက္ကာမိ။ အထ ခော အာယသ္မာ မာလုက္ယပုတ္တော ဧကော ဝူပကဋ္ဌော အပ္ပမတ္တော အာတာပီ ပဟိတတ္တော ဝိဟရန္တော နစိရသ္သေဝ – ယသ္သတ္ထာယ ကုလပုတ္တာ သမ္မဒေဝ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇန္တိ တဒနုတ္တရံ ဗ္ရဟ္မစရိယပရိယောသာနံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟာသိ။ ‘‘ခီဏာ ဇာတိ, ဝုသိတံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ, ကတံ ကရဏီယံ, နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာ’’တိ အဗ္ဘညာသိ။ အညတရော စ ပနာယသ္မာ မာလုက္ယပုတ္တော အရဟတံ အဟောသီတိ။ ဒုတိယံ။
Atha kho āyasmā mālukyaputto bhagavato bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Atha kho āyasmā mālukyaputto eko vūpakaṭṭho appamatto ātāpī pahitatto viharanto nacirasseva – yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃ brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihāsi. ‘‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’’ti abbhaññāsi. Aññataro ca panāyasmā mālukyaputto arahataṃ ahosīti. Dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၂. မာလုက္ယပုတ္တသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 2. Mālukyaputtasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၂. မာလုက္ယပုတ္တသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 2. Mālukyaputtasuttavaṇṇanā