| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya |
೪. ಮನಾಪದಾಯೀಸುತ್ತಂ
4. Manāpadāyīsuttaṃ
೪೪. ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ವೇಸಾಲಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಮಹಾವನೇ ಕೂಟಾಗಾರಸಾಲಾಯಂ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಪತ್ತಚೀವರಮಾದಾಯ ಯೇನ ಉಗ್ಗಸ್ಸ ಗಹಪತಿನೋ ವೇಸಾಲಿಕಸ್ಸ ನಿವೇಸನಂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪಞ್ಞತ್ತೇ ಆಸನೇ ನಿಸೀದಿ। ಅಥ ಖೋ ಉಗ್ಗೋ ಗಹಪತಿ ವೇಸಾಲಿಕೋ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಉಗ್ಗೋ ಗಹಪತಿ ವೇಸಾಲಿಕೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ –
44. Ekaṃ samayaṃ bhagavā vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena uggassa gahapatino vesālikassa nivesanaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Atha kho uggo gahapati vesāliko yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho uggo gahapati vesāliko bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘ಸಮ್ಮುಖಾ ಮೇತಂ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವತೋ ಸುತಂ ಸಮ್ಮುಖಾ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ – ‘ಮನಾಪದಾಯೀ ಲಭತೇ ಮನಾಪ’ನ್ತಿ। ಮನಾಪಂ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಾಲಪುಪ್ಫಕಂ 1 ಖಾದನೀಯಂ; ತಂ ಮೇ ಭಗವಾ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತು ಅನುಕಮ್ಪಂ ಉಪಾದಾಯಾ’’ತಿ। ಪಟಿಗ್ಗಹೇಸಿ ಭಗವಾ ಅನುಕಮ್ಪಂ ಉಪಾದಾಯ।
‘‘Sammukhā metaṃ, bhante, bhagavato sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ‘manāpadāyī labhate manāpa’nti. Manāpaṃ me, bhante, sālapupphakaṃ 2 khādanīyaṃ; taṃ me bhagavā paṭiggaṇhātu anukampaṃ upādāyā’’ti. Paṭiggahesi bhagavā anukampaṃ upādāya.
‘‘ಸಮ್ಮುಖಾ ಮೇತಂ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವತೋ ಸುತಂ ಸಮ್ಮುಖಾ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ – ‘ಮನಾಪದಾಯೀ ಲಭತೇ ಮನಾಪ’ನ್ತಿ। ಮನಾಪಂ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಮ್ಪನ್ನಕೋಲಕಂ ಸೂಕರಮಂಸಂ 3; ತಂ ಮೇ ಭಗವಾ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತು ಅನುಕಮ್ಪಂ ಉಪಾದಾಯಾ’’ತಿ। ಪಟಿಗ್ಗಹೇಸಿ ಭಗವಾ ಅನುಕಮ್ಪಂ ಉಪಾದಾಯ।
‘‘Sammukhā metaṃ, bhante, bhagavato sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ‘manāpadāyī labhate manāpa’nti. Manāpaṃ me, bhante, sampannakolakaṃ sūkaramaṃsaṃ 4; taṃ me bhagavā paṭiggaṇhātu anukampaṃ upādāyā’’ti. Paṭiggahesi bhagavā anukampaṃ upādāya.
‘‘ಸಮ್ಮುಖಾ ಮೇತಂ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವತೋ ಸುತಂ ಸಮ್ಮುಖಾ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ – ‘ಮನಾಪದಾಯೀ ಲಭತೇ ಮನಾಪ’ನ್ತಿ। ಮನಾಪಂ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ನಿಬ್ಬತ್ತತೇಲಕಂ 5 ನಾಲಿಯಸಾಕಂ; ತಂ ಮೇ ಭಗವಾ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತು ಅನುಕಮ್ಪಂ ಉಪಾದಾಯಾ’’ತಿ। ಪಟಿಗ್ಗಹೇಸಿ ಭಗವಾ ಅನುಕಮ್ಪಂ ಉಪಾದಾಯ।
‘‘Sammukhā metaṃ, bhante, bhagavato sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ‘manāpadāyī labhate manāpa’nti. Manāpaṃ me, bhante, nibbattatelakaṃ 6 nāliyasākaṃ; taṃ me bhagavā paṭiggaṇhātu anukampaṃ upādāyā’’ti. Paṭiggahesi bhagavā anukampaṃ upādāya.
‘‘ಸಮ್ಮುಖಾ ಮೇತಂ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವತೋ ಸುತಂ ಸಮ್ಮುಖಾ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ – ‘ಮನಾಪದಾಯೀ ಲಭತೇ ಮನಾಪ’ನ್ತಿ। ಮನಾಪೋ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸಾಲೀನಂ ಓದನೋ ವಿಚಿತಕಾಳಕೋ 7 ಅನೇಕಸೂಪೋ ಅನೇಕಬ್ಯಞ್ಜನೋ; ತಂ ಮೇ ಭಗವಾ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತು ಅನುಕಮ್ಪಂ ಉಪಾದಾಯಾ’’ತಿ। ಪಟಿಗ್ಗಹೇಸಿ ಭಗವಾ ಅನುಕಮ್ಪಂ ಉಪಾದಾಯ।
‘‘Sammukhā metaṃ, bhante, bhagavato sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ‘manāpadāyī labhate manāpa’nti. Manāpo me, bhante, sālīnaṃ odano vicitakāḷako 8 anekasūpo anekabyañjano; taṃ me bhagavā paṭiggaṇhātu anukampaṃ upādāyā’’ti. Paṭiggahesi bhagavā anukampaṃ upādāya.
‘‘ಸಮ್ಮುಖಾ ಮೇತಂ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವತೋ ಸುತಂ ಸಮ್ಮುಖಾ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ – ‘ಮನಾಪದಾಯೀ ಲಭತೇ ಮನಾಪ’ನ್ತಿ। ಮನಾಪಾನಿ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಕಾಸಿಕಾನಿ ವತ್ಥಾನಿ; ತಾನಿ ಮೇ ಭಗವಾ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತು ಅನುಕಮ್ಪಂ ಉಪಾದಾಯಾ’’ತಿ। ಪಟಿಗ್ಗಹೇಸಿ ಭಗವಾ ಅನುಕಮ್ಪಂ ಉಪಾದಾಯ।
‘‘Sammukhā metaṃ, bhante, bhagavato sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ‘manāpadāyī labhate manāpa’nti. Manāpāni me, bhante, kāsikāni vatthāni; tāni me bhagavā paṭiggaṇhātu anukampaṃ upādāyā’’ti. Paṭiggahesi bhagavā anukampaṃ upādāya.
‘‘ಸಮ್ಮುಖಾ ಮೇತಂ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವತೋ ಸುತಂ ಸಮ್ಮುಖಾ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ – ‘ಮನಾಪದಾಯೀ ಲಭತೇ ಮನಾಪ’ನ್ತಿ । ಮನಾಪೋ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಪಲ್ಲಙ್ಕೋ ಗೋನಕತ್ಥತೋ ಪಟಲಿಕತ್ಥತೋ ಕದಲಿಮಿಗಪವರಪಚ್ಚತ್ಥರಣೋ 9 ಸಉತ್ತರಚ್ಛದೋ ಉಭತೋಲೋಹಿತಕೂಪಧಾನೋ। ಅಪಿ ಚ, ಭನ್ತೇ, ಮಯಮ್ಪೇತಂ ಜಾನಾಮ – ‘ನೇತಂ ಭಗವತೋ ಕಪ್ಪತೀ’ತಿ। ಇದಂ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಚನ್ದನಫಲಕಂ ಅಗ್ಘತಿ ಅಧಿಕಸತಸಹಸ್ಸಂ; ತಂ ಮೇ ಭಗವಾ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತು ಅನುಕಮ್ಪಂ ಉಪಾದಾಯಾ’’ತಿ। ಪಟಿಗ್ಗಹೇಸಿ ಭಗವಾ ಅನುಕಮ್ಪಂ ಉಪಾದಾಯ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಉಗ್ಗಂ ಗಹಪತಿಂ ವೇಸಾಲಿಕಂ ಇಮಿನಾ ಅನುಮೋದನೀಯೇನ ಅನುಮೋದಿ –
‘‘Sammukhā metaṃ, bhante, bhagavato sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ‘manāpadāyī labhate manāpa’nti . Manāpo me, bhante, pallaṅko gonakatthato paṭalikatthato kadalimigapavarapaccattharaṇo 10 sauttaracchado ubhatolohitakūpadhāno. Api ca, bhante, mayampetaṃ jānāma – ‘netaṃ bhagavato kappatī’ti. Idaṃ me, bhante, candanaphalakaṃ agghati adhikasatasahassaṃ; taṃ me bhagavā paṭiggaṇhātu anukampaṃ upādāyā’’ti. Paṭiggahesi bhagavā anukampaṃ upādāya. Atha kho bhagavā uggaṃ gahapatiṃ vesālikaṃ iminā anumodanīyena anumodi –
‘‘ಮನಾಪದಾಯೀ ಲಭತೇ ಮನಾಪಂ,
‘‘Manāpadāyī labhate manāpaṃ,
ನಾನಾಪ್ಪಕಾರಾನಿ ಚ ಪಚ್ಚಯಾನಿ॥
Nānāppakārāni ca paccayāni.
ಖೇತ್ತೂಪಮೇ ಅರಹನ್ತೇ ವಿದಿತ್ವಾ।
Khettūpame arahante viditvā;
ಸೋ ದುಚ್ಚಜಂ ಸಪ್ಪುರಿಸೋ ಚಜಿತ್ವಾ,
So duccajaṃ sappuriso cajitvā,
ಮನಾಪದಾಯೀ ಲಭತೇ ಮನಾಪ’’ನ್ತಿ॥
Manāpadāyī labhate manāpa’’nti.
ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಉಗ್ಗಂ ಗಹಪತಿಂ ವೇಸಾಲಿಕಂ ಇಮಿನಾ ಅನುಮೋದನೀಯೇನ ಅನುಮೋದಿತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಪಕ್ಕಾಮಿ।
Atha kho bhagavā uggaṃ gahapatiṃ vesālikaṃ iminā anumodanīyena anumoditvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi.
ಅಥ ಖೋ ಉಗ್ಗೋ ಗಹಪತಿ ವೇಸಾಲಿಕೋ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನ ಕಾಲಮಕಾಸಿ। ಕಾಲಙ್ಕತೋ 17 ಚ ಉಗ್ಗೋ ಗಹಪತಿ ವೇಸಾಲಿಕೋ ಅಞ್ಞತರಂ ಮನೋಮಯಂ ಕಾಯಂ ಉಪಪಜ್ಜಿ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ಅಥ ಖೋ ಉಗ್ಗೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಾಯ ರತ್ತಿಯಾ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತವಣ್ಣೋ ಕೇವಲಕಪ್ಪಂ ಜೇತವನಂ ಓಭಾಸೇತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತಂ ಖೋ ಉಗ್ಗಂ ದೇವಪುತ್ತಂ ಭಗವಾ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಚ್ಚಿ ತೇ, ಉಗ್ಗ, ಯಥಾಧಿಪ್ಪಾಯೋ’’ತಿ? ‘‘ತಗ್ಘ ಮೇ, ಭಗವಾ, ಯಥಾಧಿಪ್ಪಾಯೋ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಉಗ್ಗಂ ದೇವಪುತ್ತಂ ಗಾಥಾಹಿ ಅಜ್ಝಭಾಸಿ –
Atha kho uggo gahapati vesāliko aparena samayena kālamakāsi. Kālaṅkato 18 ca uggo gahapati vesāliko aññataraṃ manomayaṃ kāyaṃ upapajji. Tena kho pana samayena bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho uggo devaputto abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇo kevalakappaṃ jetavanaṃ obhāsetvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhitaṃ kho uggaṃ devaputtaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘kacci te, ugga, yathādhippāyo’’ti? ‘‘Taggha me, bhagavā, yathādhippāyo’’ti. Atha kho bhagavā uggaṃ devaputtaṃ gāthāhi ajjhabhāsi –
‘‘ಮನಾಪದಾಯೀ ಲಭತೇ ಮನಾಪಂ,
‘‘Manāpadāyī labhate manāpaṃ,
ಅಗ್ಗಸ್ಸ ದಾತಾ ಲಭತೇ ಪುನಗ್ಗಂ।
Aggassa dātā labhate punaggaṃ;
ವರಸ್ಸ ದಾತಾ ವರಲಾಭಿ ಹೋತಿ,
Varassa dātā varalābhi hoti,
ಸೇಟ್ಠಂ ದದೋ ಸೇಟ್ಠಮುಪೇತಿ ಠಾನಂ॥
Seṭṭhaṃ dado seṭṭhamupeti ṭhānaṃ.
‘‘ಯೋ ಅಗ್ಗದಾಯೀ ವರದಾಯೀ, ಸೇಟ್ಠದಾಯೀ ಚ ಯೋ ನರೋ।
‘‘Yo aggadāyī varadāyī, seṭṭhadāyī ca yo naro;
ದೀಘಾಯು ಯಸವಾ ಹೋತಿ, ಯತ್ಥ ಯತ್ಥೂಪಪಜ್ಜತೀ’’ತಿ॥ ಚತುತ್ಥಂ।
Dīghāyu yasavā hoti, yattha yatthūpapajjatī’’ti. catutthaṃ;
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ೪. ಮನಾಪದಾಯೀಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 4. Manāpadāyīsuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ೪. ಮನಾಪದಾಯೀಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 4. Manāpadāyīsuttavaṇṇanā
