| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
੪. ਮਨਾਪਦਾਯੀਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
4. Manāpadāyīsuttavaṇṇanā
੪੪. ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਝਾਨਮਨੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ ਮਨੋਮਯਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੁਦ੍ਧਾવਾਸੇਸੁ ਏਕਂ ਝਾਨਮਨੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ ਦੇવਕਾਯ’’ਨ੍ਤਿ। ਸਤਿਪਿ ਹਿ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਮਨਸਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਭਾવੇ ਬਾਹਿਰਪਚ੍ਚਯੇਹਿ વਿਨਾ ਮਨਸਾવ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਮਨੋਮਯਾ’’ਤਿ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਰੂਪਾવਚਰਸਤ੍ਤਾ। ਯਦਿ ਏવਂ ਕਾਮਭવੇ ਓਪਪਾਤਿਕਸਤ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਮਨੋਮਯਭਾવੋ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਚੇ? ਨ, ਤਤ੍ਥ ਬਾਹਿਰਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬਤਾਸਙ੍ਕਾਯ ਏવ ਅਭਾવਤੋ ‘‘ਮਨਸਾવ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਅવਧਾਰਣਾਸਮ੍ਭવਤੋ। ਨਿਰੁਲ਼੍ਹੋ વਾਯਂ ਲੋਕੇ ਮਨੋਮਯવੋਹਾਰੋ ਰੂਪਾવਚਰਸਤ੍ਤੇਸੁ। ਤਥਾ ਹਿ ‘‘ਅਨ੍ਨਮਯੋ, ਪਾਣਮਯੋ, ਮਨੋਮਯੋ, ਆਨਨ੍ਦਮਯੋ, વਿਞ੍ਞਾਣਮਯੋ’’ਤਿ ਪਞ੍ਚਧਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ વੇਦવਾਦਿਨੋਪਿ વਦਨ੍ਤਿ। ਉਚ੍ਛੇਦવਾਦਿਨੋਪਿ વਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਦਿਬ੍ਬੋ ਰੂਪੀ ਮਨੋਮਯੋ’’ਤਿ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੧.੮੭)। ਤੀਸੁ વਾ ਕੁਲਸਮ੍ਪਤ੍ਤੀਸੂਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਖਤ੍ਤਿਯવੇਸ੍ਸਸਙ੍ਖਾਤੇਸੁ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਕੁਲੇਸੁ। ਛਸੁ વਾ ਕਾਮਸਗ੍ਗੇਸੂਤਿ ਛਸੁ ਕਾਮਾવਚਰਦੇવੇਸੁ।
44. Catutthe jhānamanena nibbattaṃ manomayanti āha ‘‘suddhāvāsesu ekaṃ jhānamanena nibbattaṃ devakāya’’nti. Satipi hi sabbasattānaṃ abhisaṅkhāramanasā nibbattabhāve bāhirapaccayehi vinā manasāva nibbattattā ‘‘manomayā’’ti vuccanti rūpāvacarasattā. Yadi evaṃ kāmabhave opapātikasattānampi manomayabhāvo āpajjatīti ce? Na, tattha bāhirapaccayehi nibbattetabbatāsaṅkāya eva abhāvato ‘‘manasāva nibbattā’’ti avadhāraṇāsambhavato. Niruḷho vāyaṃ loke manomayavohāro rūpāvacarasattesu. Tathā hi ‘‘annamayo, pāṇamayo, manomayo, ānandamayo, viññāṇamayo’’ti pañcadhā attānaṃ vedavādinopi vadanti. Ucchedavādinopi vadanti ‘‘dibbo rūpī manomayo’’ti (dī. ni. 1.87). Tīsu vā kulasampattīsūti brāhmaṇakhattiyavessasaṅkhātesu sampannakulesu. Chasu vā kāmasaggesūti chasu kāmāvacaradevesu.
ਮਨਾਪਦਾਯੀਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Manāpadāyīsuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya / ੪. ਮਨਾਪਦਾਯੀਸੁਤ੍ਤਂ • 4. Manāpadāyīsuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੪. ਮਨਾਪਦਾਯੀਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 4. Manāpadāyīsuttavaṇṇanā
