Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / चूळवग्गपाळि • Cūḷavaggapāḷi

    मञ्‍चपीठादिअनुजाननं

    Mañcapīṭhādianujānanaṃ

    २९७. तेन खो पन समयेन सङ्घस्स सोसानिको मसारको मञ्‍चो उप्पन्‍नो होति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, मसारकं मञ्‍च’’न्ति। मसारकं पीठं उप्पन्‍नं होति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, मसारकं पीठ’’न्ति।

    297. Tena kho pana samayena saṅghassa sosāniko masārako mañco uppanno hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, masārakaṃ mañca’’nti. Masārakaṃ pīṭhaṃ uppannaṃ hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, masārakaṃ pīṭha’’nti.

    तेन खो पन समयेन सङ्घस्स सोसानिको बुन्दिकाबद्धो मञ्‍चो उप्पन्‍नो होति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, बुन्दिकाबद्धं मञ्‍च’’न्ति। बुन्दिकाबद्धं पीठं उप्पन्‍नं होति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, बुन्दिकाबद्धं पीठ’’न्ति।

    Tena kho pana samayena saṅghassa sosāniko bundikābaddho mañco uppanno hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, bundikābaddhaṃ mañca’’nti. Bundikābaddhaṃ pīṭhaṃ uppannaṃ hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, bundikābaddhaṃ pīṭha’’nti.

    तेन खो पन समयेन सङ्घस्स सोसानिको कुळीरपादको मञ्‍चो उप्पन्‍नो होति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे , कुळीरपादकं मञ्‍च’’न्ति। कुळीरपादकं पीठं उप्पन्‍नं होति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे , कुळीरपादकं पीठ’’न्ति।

    Tena kho pana samayena saṅghassa sosāniko kuḷīrapādako mañco uppanno hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave , kuḷīrapādakaṃ mañca’’nti. Kuḷīrapādakaṃ pīṭhaṃ uppannaṃ hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave , kuḷīrapādakaṃ pīṭha’’nti.

    तेन खो पन समयेन सङ्घस्स सोसानिको आहच्‍चपादको मञ्‍चो उप्पन्‍नो होति। भगवतो एतमत्थं ओराचेसुं। ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, आहच्‍चपादकं मञ्‍च’’न्ति। आहच्‍चपादकं पीठं उप्पन्‍नं होति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, आहच्‍चपादकं पीठ’’न्ति।

    Tena kho pana samayena saṅghassa sosāniko āhaccapādako mañco uppanno hoti. Bhagavato etamatthaṃ orācesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, āhaccapādakaṃ mañca’’nti. Āhaccapādakaṃ pīṭhaṃ uppannaṃ hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, āhaccapādakaṃ pīṭha’’nti.

    तेन खो पन समयेन सङ्घस्स आसन्दिको उप्पन्‍नो होति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, आसन्दिक’’न्ति। उच्‍चको आसन्दिको उप्पन्‍नो होति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, उच्‍चकम्पि आसन्दिक’’न्ति। सत्तङ्गो उप्पन्‍नो होति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, सत्तङ्ग’’न्ति। उच्‍चको सत्तङ्गो उप्पन्‍नो होति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, उच्‍चकम्पि सत्तङ्ग’’न्ति। भद्दपीठं उप्पन्‍नं होति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, भद्दपीठ’’न्ति। पीठिका उप्पन्‍ना होति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, पीठिक’’न्ति। एळकपादकं पीठं उप्पन्‍नं होति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, एळकपादकं पीठ’’न्ति। आमलकवट्टिकं 1 पीठं उप्पन्‍नं होति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, आमलकवट्टिकं पीठ’’न्ति। फलकं उप्पन्‍नं होति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, फलक’’न्ति। कोच्छं उप्पन्‍नं होति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, कोच्छ’’न्ति। पलालपीठं उप्पन्‍नं होति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं । ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, पलालपीठ’’न्ति।

    Tena kho pana samayena saṅghassa āsandiko uppanno hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, āsandika’’nti. Uccako āsandiko uppanno hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, uccakampi āsandika’’nti. Sattaṅgo uppanno hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, sattaṅga’’nti. Uccako sattaṅgo uppanno hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, uccakampi sattaṅga’’nti. Bhaddapīṭhaṃ uppannaṃ hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, bhaddapīṭha’’nti. Pīṭhikā uppannā hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, pīṭhika’’nti. Eḷakapādakaṃ pīṭhaṃ uppannaṃ hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, eḷakapādakaṃ pīṭha’’nti. Āmalakavaṭṭikaṃ 2 pīṭhaṃ uppannaṃ hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, āmalakavaṭṭikaṃ pīṭha’’nti. Phalakaṃ uppannaṃ hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, phalaka’’nti. Kocchaṃ uppannaṃ hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, koccha’’nti. Palālapīṭhaṃ uppannaṃ hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ . ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, palālapīṭha’’nti.

    तेन खो पन समयेन छब्बग्गिया भिक्खू उच्‍चे मञ्‍चे सयन्ति। मनुस्सा विहारचारिकं आहिण्डन्ता पस्सित्वा उज्झायन्ति खिय्यन्ति विपाचेन्ति – सेय्यथापि गिही कामभोगिनोति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘न, भिक्खवे, उच्‍चे मञ्‍चे सयितब्बं। यो सयेय्य, आपत्ति दुक्‍कटस्सा’’ति।

    Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū ucce mañce sayanti. Manussā vihāracārikaṃ āhiṇḍantā passitvā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi gihī kāmabhoginoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, ucce mañce sayitabbaṃ. Yo sayeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.

    तेन खो पन समयेन अञ्‍ञतरो भिक्खु नीचे मञ्‍चे सयन्तो अहिना दट्ठो होति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, मञ्‍चपटिपादक’’न्ति।

    Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu nīce mañce sayanto ahinā daṭṭho hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, mañcapaṭipādaka’’nti.

    तेन खो पन समयेन छब्बग्गिया भिक्खू उच्‍चे मञ्‍चपटिपादके धारेन्ति, सह मञ्‍चपटिपादकेहि पवेधेन्ति। मनुस्सा विहारचारिकं आहिण्डन्ता पस्सित्वा उज्झायन्ति खिय्यन्ति विपाचेन्ति – सेय्यथापि गिही कामभोगिनोति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘न, भिक्खवे, उच्‍चा मञ्‍चपटिपादका धारेतब्बा। यो धारेय्य, आपत्ति दुक्‍कटस्स। अनुजानामि, भिक्खवे, अट्ठङ्गुलपरमं मञ्‍चपटिपादक’’न्ति।

    Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū ucce mañcapaṭipādake dhārenti, saha mañcapaṭipādakehi pavedhenti. Manussā vihāracārikaṃ āhiṇḍantā passitvā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi gihī kāmabhoginoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, uccā mañcapaṭipādakā dhāretabbā. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, aṭṭhaṅgulaparamaṃ mañcapaṭipādaka’’nti.

    तेन खो पन समयेन सङ्घस्स सुत्तं उप्पन्‍नं होति । भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, सुत्तं मञ्‍चं वेठेतु’’न्ति 3। अङ्गानि बहुसुत्तं परियादियन्ति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, अङ्गे विज्झित्वा अट्ठपदकं वेठेतु’’न्ति। चोळकं उप्पन्‍नं होति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, चिमिलिकं कातु’’न्ति। तूलिका उप्पन्‍ना होति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, विजटेत्वा बिब्बोहनं 4 कातुं। तीणि तूलानि – रुक्खतूलं, लतातूलं, पोटकितूल’’न्ति।

    Tena kho pana samayena saṅghassa suttaṃ uppannaṃ hoti . Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, suttaṃ mañcaṃ veṭhetu’’nti 5. Aṅgāni bahusuttaṃ pariyādiyanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, aṅge vijjhitvā aṭṭhapadakaṃ veṭhetu’’nti. Coḷakaṃ uppannaṃ hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, cimilikaṃ kātu’’nti. Tūlikā uppannā hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, vijaṭetvā bibbohanaṃ 6 kātuṃ. Tīṇi tūlāni – rukkhatūlaṃ, latātūlaṃ, poṭakitūla’’nti.

    तेन खो पन समयेन छब्बग्गिया भिक्खू अद्धकायिकानि 7 बिब्बोहनानि धारेन्ति। मनुस्सा विहारचारिकं आहिण्डन्ता पस्सित्वा उज्झायन्ति खिय्यन्ति विपाचेन्ति – सेय्यथापि गिही कामभोगिनोति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘न, भिक्खवे, अड्ढकायिकानि बिब्बोहनानि धारेतब्बानि। यो धारेय्य, आपत्ति दुक्‍कटस्स। अनुजानामि, भिक्खवे, सीसप्पमाणं बिब्बोहनं कातु’’न्ति।

    Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū addhakāyikāni 8 bibbohanāni dhārenti. Manussā vihāracārikaṃ āhiṇḍantā passitvā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – seyyathāpi gihī kāmabhoginoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, aḍḍhakāyikāni bibbohanāni dhāretabbāni. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, sīsappamāṇaṃ bibbohanaṃ kātu’’nti.

    तेन खो पन समयेन राजगहे गिरग्गसमज्‍जो होति। मनुस्सा महामत्तानं अत्थाय भिसियो पटियादेन्ति – उण्णभिसिं, चोळभिसिं, वाकभिसिं, तिणभिसिं, पण्णभिसिं। ते वीतिवत्ते समज्‍जे छविं उप्पाटेत्वा हरन्ति। अद्दसासुं खो भिक्खू समज्‍जट्ठाने बहुं उण्णम्पि चोळकम्पि वाकम्पि तिणम्पि पण्णम्पि छट्टितं। दिस्वान भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं । ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, पञ्‍च भिसियो – उण्णभिसिं, चोळभिसिं, वाकभिसिं, तिणभिसिं, पण्णभिसि’’न्ति।

    Tena kho pana samayena rājagahe giraggasamajjo hoti. Manussā mahāmattānaṃ atthāya bhisiyo paṭiyādenti – uṇṇabhisiṃ, coḷabhisiṃ, vākabhisiṃ, tiṇabhisiṃ, paṇṇabhisiṃ. Te vītivatte samajje chaviṃ uppāṭetvā haranti. Addasāsuṃ kho bhikkhū samajjaṭṭhāne bahuṃ uṇṇampi coḷakampi vākampi tiṇampi paṇṇampi chaṭṭitaṃ. Disvāna bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ . ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, pañca bhisiyo – uṇṇabhisiṃ, coḷabhisiṃ, vākabhisiṃ, tiṇabhisiṃ, paṇṇabhisi’’nti.

    तेन खो पन समयेन सङ्घस्स सेनासनपरिक्खारिकं दुस्सं उप्पन्‍नं होति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, भिसिं ओनन्धितु’’न्ति 9।

    Tena kho pana samayena saṅghassa senāsanaparikkhārikaṃ dussaṃ uppannaṃ hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, bhisiṃ onandhitu’’nti 10.

    तेन खो पन समयेन भिक्खू मञ्‍चभिसिं पीठे सन्थरन्ति, पीठभिसिं मञ्‍चे सन्थरन्ति। भिसियो परिभिज्‍जन्ति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, ओनद्धमञ्‍चं 11 ओनद्धपीठ’’न्ति। उल्‍लोकं अकरित्वा सन्थरन्ति, हेट्ठतो निपतन्ति 12 …पे॰… ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, उल्‍लोकं करित्वा सन्थरित्वा भिसिं ओनन्धितु’’न्ति। छविं उप्पाटेत्वा हरन्ति…पे॰… ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, फोसितु’’न्ति। हरन्तियेव…पे॰… ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, भत्तिकम्म’’न्ति। हरन्तियेव…पे॰… ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, हत्थभत्तिकम्म’’न्ति। हरन्तियेव…पे॰… ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, हत्थभत्ति’’न्ति।

    Tena kho pana samayena bhikkhū mañcabhisiṃ pīṭhe santharanti, pīṭhabhisiṃ mañce santharanti. Bhisiyo paribhijjanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, onaddhamañcaṃ 13 onaddhapīṭha’’nti. Ullokaṃ akaritvā santharanti, heṭṭhato nipatanti 14 …pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ullokaṃ karitvā santharitvā bhisiṃ onandhitu’’nti. Chaviṃ uppāṭetvā haranti…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, phositu’’nti. Harantiyeva…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, bhattikamma’’nti. Harantiyeva…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, hatthabhattikamma’’nti. Harantiyeva…pe… ‘‘anujānāmi, bhikkhave, hatthabhatti’’nti.




    Next: सेतवण्णादिअनुजाननं • Setavaṇṇādianujānanaṃ




    Footnotes:
    1. आमलकवण्टिकं (स्या॰)
    2. āmalakavaṇṭikaṃ (syā.)
    3. वेतुन्ति (सी॰)
    4. बिम्बोहनं (सी॰ स्या॰ बिम्ब + ओहनं)
    5. vetunti (sī.)
    6. bimbohanaṃ (sī. syā. bimba + ohanaṃ)
    7. अड्ढकायिकानि (क॰)
    8. aḍḍhakāyikāni (ka.)
    9. ओनद्धितुं (स्या॰)
    10. onaddhituṃ (syā.)
    11. ओनद्धमञ्‍चं (क॰) एवमुपरिपि
    12. निपटन्ति (क॰), निप्फटन्ति (सी॰), निप्पाटेन्ति (स्या॰)
    13. onaddhamañcaṃ (ka.) evamuparipi
    14. nipaṭanti (ka.), nipphaṭanti (sī.), nippāṭenti (syā.)



    Related texts:



    अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / चूळवग्ग-अट्ठकथा • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / विहारानुजाननकथा • Vihārānujānanakathā

    टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / मञ्‍चपीठादिअनुजाननकथावण्णना • Mañcapīṭhādianujānanakathāvaṇṇanā

    टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / विहारानुजाननकथावण्णना • Vihārānujānanakathāvaṇṇanā

    टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / विहारानुजाननकथावण्णना • Vihārānujānanakathāvaṇṇanā

    टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / विहारानुजाननकथा • Vihārānujānanakathā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact