Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ജാതക-അട്ഠകഥാ • Jātaka-aṭṭhakathā

    [൨൫൮] ൮. മന്ധാതുജാതകവണ്ണനാ

    [258] 8. Mandhātujātakavaṇṇanā

    യാവതാ ചന്ദിമസൂരിയാതി ഇദം സത്ഥാ ജേതവനേ വിഹരന്തോ ഏകം ഉക്കണ്ഠിതഭിക്ഖും ആരബ്ഭ കഥേസി. സോ കിര സാവത്ഥിം പിണ്ഡായ ചരമാനോ ഏകം അലങ്കതപടിയത്തം ഇത്ഥിം ദിസ്വാ ഉക്കണ്ഠി. അഥ നം ഭിക്ഖൂ ധമ്മസഭം ആനേത്വാ ‘‘അയം, ഭന്തേ, ഭിക്ഖു ഉക്കണ്ഠിതോ’’തി സത്ഥു ദസ്സേസും. സത്ഥാ ‘‘സച്ചം കിര ത്വം, ഭിക്ഖു, ഉക്കണ്ഠിതോ’’തി പുച്ഛിത്വാ ‘‘സച്ചം, ഭന്തേ’’തി വുത്തേ ‘‘കദാ ത്വം , ഭിക്ഖു, അഗാരം അജ്ഝാവസമാനോ തണ്ഹം പൂരേതും സക്ഖിസ്സസി, കാമതണ്ഹാ ഹി നാമേസാ സമുദ്ദോ വിയ ദുപ്പൂരാ, പോരാണകരാജാനോ ദ്വിസഹസ്സപരിത്തദീപപരിവാരേസു ചതൂസു മഹാദീപേസു ചക്കവത്തിരജ്ജം കാരേത്വാ മനുസ്സപരിഹാരേനേവ ചാതുമഹാരാജികദേവലോകേ രജ്ജം കാരേത്വാ താവതിംസദേവലോകേ ഛത്തിംസായ സക്കാനഞ്ച വസനട്ഠാനേ ദേവരജ്ജം കാരേത്വാപി അത്തനോ കാമതണ്ഹം പൂരേതും അസക്കോന്താവ കാലമകംസു, ത്വം പനേതം തണ്ഹം കദാ പൂരേതും സക്ഖിസ്സസീ’’തി വത്വാ അതീതം ആഹരി.

    Yāvatā candimasūriyāti idaṃ satthā jetavane viharanto ekaṃ ukkaṇṭhitabhikkhuṃ ārabbha kathesi. So kira sāvatthiṃ piṇḍāya caramāno ekaṃ alaṅkatapaṭiyattaṃ itthiṃ disvā ukkaṇṭhi. Atha naṃ bhikkhū dhammasabhaṃ ānetvā ‘‘ayaṃ, bhante, bhikkhu ukkaṇṭhito’’ti satthu dassesuṃ. Satthā ‘‘saccaṃ kira tvaṃ, bhikkhu, ukkaṇṭhito’’ti pucchitvā ‘‘saccaṃ, bhante’’ti vutte ‘‘kadā tvaṃ , bhikkhu, agāraṃ ajjhāvasamāno taṇhaṃ pūretuṃ sakkhissasi, kāmataṇhā hi nāmesā samuddo viya duppūrā, porāṇakarājāno dvisahassaparittadīpaparivāresu catūsu mahādīpesu cakkavattirajjaṃ kāretvā manussaparihāreneva cātumahārājikadevaloke rajjaṃ kāretvā tāvatiṃsadevaloke chattiṃsāya sakkānañca vasanaṭṭhāne devarajjaṃ kāretvāpi attano kāmataṇhaṃ pūretuṃ asakkontāva kālamakaṃsu, tvaṃ panetaṃ taṇhaṃ kadā pūretuṃ sakkhissasī’’ti vatvā atītaṃ āhari.

    അതീതേ പഠമകപ്പികേസു മഹാസമ്മതോ നാമ രാജാ അഹോസി. തസ്സ പുത്തോ രോജോ നാമ, തസ്സ പുത്തോ വരരോജോ നാമ, തസ്സ പുത്തോ കല്യാണോ നാമ, തസ്സ പുത്തോ വരകല്യാണോ നാമ, തസ്സ പുത്തോ ഉപോസഥോ നാമ, തസ്സ പുത്തോ മന്ധാതു നാമ അഹോസി. സോ സത്തഹി രതനേഹി ചതൂഹി ച ഇദ്ധീഹി സമന്നാഗതോ ചക്കവത്തിരജ്ജം കാരേസി. തസ്സ വാമഹത്ഥം സമഞ്ജിത്വാ ദക്ഖിണഹത്ഥേന അപ്ഫോടിതകാലേ ആകാസാ ദിബ്ബമേഘോ വിയ ജാണുപ്പമാണം സത്തരതനവസ്സം വസ്സതി, ഏവരൂപോ അച്ഛരിയമനുസ്സോ അഹോസി. സോ ചതുരാസീതി വസ്സസഹസ്സാനി കുമാരകീളം കീളി. ചതുരാസീതി വസ്സസഹസ്സാനി ഓപരജ്ജം കാരേസി, ചതുരാസീതി വസ്സസഹസ്സാനി ചക്കവത്തിരജ്ജം കാരേസി, ആയുപ്പമാണം അസങ്ഖ്യേയ്യം അഹോസി.

    Atīte paṭhamakappikesu mahāsammato nāma rājā ahosi. Tassa putto rojo nāma, tassa putto vararojo nāma, tassa putto kalyāṇo nāma, tassa putto varakalyāṇo nāma, tassa putto uposatho nāma, tassa putto mandhātu nāma ahosi. So sattahi ratanehi catūhi ca iddhīhi samannāgato cakkavattirajjaṃ kāresi. Tassa vāmahatthaṃ samañjitvā dakkhiṇahatthena apphoṭitakāle ākāsā dibbamegho viya jāṇuppamāṇaṃ sattaratanavassaṃ vassati, evarūpo acchariyamanusso ahosi. So caturāsīti vassasahassāni kumārakīḷaṃ kīḷi. Caturāsīti vassasahassāni oparajjaṃ kāresi, caturāsīti vassasahassāni cakkavattirajjaṃ kāresi, āyuppamāṇaṃ asaṅkhyeyyaṃ ahosi.

    സോ ഏകദിവസം കാമതണ്ഹം പൂരേതും അസക്കോന്തോ ഉക്കണ്ഠിതാകാരം ദസ്സേസി. അഥാമച്ചാ ‘‘കിം നു ഖോ, ദേവ, ഉക്കണ്ഠിതോസീ’’തി പുച്ഛിംസു. ‘‘മയ്ഹം പുഞ്ഞബലേ ഓലോകിയമാനേ ഇദം രജ്ജം കിം കരിസ്സതി, കതരം നു ഖോ ഠാനം രമണീയ’’ന്തി? ‘‘ദേവലോകോ, മഹാരാജാ’’തി. സോ ചക്കരതനം അബ്ഭുക്കിരിത്വാ സദ്ധിം പരിസായ ചാതുമഹാരാജികദേവലോകം അഗമാസി. അഥസ്സ ചത്താരോ മഹാരാജാനോ ദിബ്ബമാലാഗന്ധഹത്ഥാ ദേവഗണപരിവുതാ പച്ചുഗ്ഗമനം കത്വാ തം ആദായ ചാതുമഹാരാജികദേവലോകം ഗന്ത്വാ ദേവരജ്ജം അദംസു. തസ്സ സകപരിസായ പരിവാരിതസ്സേവ തസ്മിം രജ്ജം കാരേന്തസ്സ ദീഘോ അദ്ധാ വീതിവത്തോ.

    So ekadivasaṃ kāmataṇhaṃ pūretuṃ asakkonto ukkaṇṭhitākāraṃ dassesi. Athāmaccā ‘‘kiṃ nu kho, deva, ukkaṇṭhitosī’’ti pucchiṃsu. ‘‘Mayhaṃ puññabale olokiyamāne idaṃ rajjaṃ kiṃ karissati, kataraṃ nu kho ṭhānaṃ ramaṇīya’’nti? ‘‘Devaloko, mahārājā’’ti. So cakkaratanaṃ abbhukkiritvā saddhiṃ parisāya cātumahārājikadevalokaṃ agamāsi. Athassa cattāro mahārājāno dibbamālāgandhahatthā devagaṇaparivutā paccuggamanaṃ katvā taṃ ādāya cātumahārājikadevalokaṃ gantvā devarajjaṃ adaṃsu. Tassa sakaparisāya parivāritasseva tasmiṃ rajjaṃ kārentassa dīgho addhā vītivatto.

    സോ തത്ഥാപി തണ്ഹം പൂരേതും അസക്കോന്തോ ഉക്കണ്ഠിതാകാരം ദസ്സേസി, ചത്താരോ മഹാരാജാനോ ‘‘കിം നു ഖോ, ദേവ, ഉക്കണ്ഠിതോസീ’’തി പുച്ഛിംസു. ‘‘ഇമമ്ഹാ ദേവലോകാ കതരം ഠാനം രമണീയ’’ന്തി. ‘‘മയം, ദേവ, പരേസം ഉപട്ഠാകപരിസാ, താവതിംസദേവലോകോ രമണീയോ’’തി. മന്ധാതാ ചക്കരതനം അബ്ഭുക്കിരിത്വാ അത്തനോ പരിസായ പരിവുതോ താവതിംസാഭിമുഖോ പായാസി. അഥസ്സ സക്കോ ദേവരാജാ ദിബ്ബമാലാഗന്ധഹത്ഥോ ദേവഗണപരിവുതോ പച്ചുഗ്ഗമനം കത്വാ തം ഹത്ഥേ ഗഹേത്വാ ‘‘ഇതോ ഏഹി, മഹാരാജാ’’തി ആഹ. രഞ്ഞോ ദേവഗണപരിവുതസ്സ ഗമനകാലേ പരിണായകരതനം ചക്കരതനം ആദായ സദ്ധിം പരിസായ മനുസ്സപഥം ഓതരിത്വാ അത്തനോ നഗരമേവ പാവിസി. സക്കോ മന്ധാതും താവതിംസഭവനം നേത്വാ ദേവതാ ദ്വേ കോട്ഠാസേ കത്വാ അത്തനോ ദേവരജ്ജം മജ്ഝേ ഭിന്ദിത്വാ അദാസി. തതോ പട്ഠായ ദ്വേ രാജാനോ രജ്ജം കാരേസും. ഏവം കാലേ ഗച്ഛന്തേ സക്കോ സട്ഠി ച വസ്സസതസഹസ്സാനി തിസ്സോ ച വസ്സകോടിയോ ആയും ഖേപേത്വാ ചവി, അഞ്ഞോ സക്കോ നിബ്ബത്തി. സോപി ദേവരജ്ജം കാരേത്വാ ആയുക്ഖയേന ചവി. ഏതേനൂപായേന ഛത്തിംസ സക്കാ ചവിംസു, മന്ധാതാ പന മനുസ്സപരിഹാരേന ദേവരജ്ജം കാരേസിയേവ.

    So tatthāpi taṇhaṃ pūretuṃ asakkonto ukkaṇṭhitākāraṃ dassesi, cattāro mahārājāno ‘‘kiṃ nu kho, deva, ukkaṇṭhitosī’’ti pucchiṃsu. ‘‘Imamhā devalokā kataraṃ ṭhānaṃ ramaṇīya’’nti. ‘‘Mayaṃ, deva, paresaṃ upaṭṭhākaparisā, tāvatiṃsadevaloko ramaṇīyo’’ti. Mandhātā cakkaratanaṃ abbhukkiritvā attano parisāya parivuto tāvatiṃsābhimukho pāyāsi. Athassa sakko devarājā dibbamālāgandhahattho devagaṇaparivuto paccuggamanaṃ katvā taṃ hatthe gahetvā ‘‘ito ehi, mahārājā’’ti āha. Rañño devagaṇaparivutassa gamanakāle pariṇāyakaratanaṃ cakkaratanaṃ ādāya saddhiṃ parisāya manussapathaṃ otaritvā attano nagarameva pāvisi. Sakko mandhātuṃ tāvatiṃsabhavanaṃ netvā devatā dve koṭṭhāse katvā attano devarajjaṃ majjhe bhinditvā adāsi. Tato paṭṭhāya dve rājāno rajjaṃ kāresuṃ. Evaṃ kāle gacchante sakko saṭṭhi ca vassasatasahassāni tisso ca vassakoṭiyo āyuṃ khepetvā cavi, añño sakko nibbatti. Sopi devarajjaṃ kāretvā āyukkhayena cavi. Etenūpāyena chattiṃsa sakkā caviṃsu, mandhātā pana manussaparihārena devarajjaṃ kāresiyeva.

    തസ്സ ഏവം കാലേ ഗച്ഛന്തേ ഭിയ്യോസോമത്തായ കാമതണ്ഹാ ഉപ്പജ്ജി, സോ ‘‘കിം മേ ഉപഡ്ഢരജ്ജേന, സക്കം മാരേത്വാ ഏകരജ്ജമേവ കരിസ്സാമീ’’തി ചിന്തേസി. സക്കം മാരേതും നാമ ന സക്കാ, തണ്ഹാ നാമേസാ വിപത്തിമൂലാ, തേനസ്സ ആയുസങ്ഖാരോ പരിഹായി, ജരാ സരീരം പഹരി. മനുസ്സസരീരഞ്ച നാമ ദേവലോകേ ന ഭിജ്ജതി, അഥ സോ ദേവലോകാ ഭസ്സിത്വാ ഉയ്യാനേ ഓതരി. ഉയ്യാനപാലോ തസ്സ ആഗതഭാവം രാജകുലേ നിവേദേസി. രാജകുലം ആഗന്ത്വാ ഉയ്യാനേയേവ സയനം പഞ്ഞപേസി. രാജാ അനുട്ഠാനസേയ്യായ നിപജ്ജി. അമച്ചാ ‘‘ദേവ, തുമ്ഹാകം പരതോ കിന്തി കഥേമാ’’തി പുച്ഛിംസു. ‘‘മമ പരതോ തുമ്ഹേ ഇമം സാസനം മഹാജനസ്സ കഥേയ്യാഥ – ‘മന്ധാതുമഹാരാജാ ദ്വിസഹസ്സപരിത്തദീപപരിവാരേസു ചതൂസു മഹാദീപേസു ചക്കവത്തിരജ്ജം കാരേത്വാ ദീഘരത്തം ചാതുമഹാരാജികേസു രജ്ജം കാരേത്വാ ഛത്തിംസായ സക്കാനം ആയുപ്പമാണേന ദേവലോകേ രജ്ജം കാരേത്വാ തണ്ഹം അപൂരേത്വാ കാലമകാസീ’’’തി. സോ ഏവം വത്വാ കാലം കത്വാ യഥാകമ്മം ഗതോ.

    Tassa evaṃ kāle gacchante bhiyyosomattāya kāmataṇhā uppajji, so ‘‘kiṃ me upaḍḍharajjena, sakkaṃ māretvā ekarajjameva karissāmī’’ti cintesi. Sakkaṃ māretuṃ nāma na sakkā, taṇhā nāmesā vipattimūlā, tenassa āyusaṅkhāro parihāyi, jarā sarīraṃ pahari. Manussasarīrañca nāma devaloke na bhijjati, atha so devalokā bhassitvā uyyāne otari. Uyyānapālo tassa āgatabhāvaṃ rājakule nivedesi. Rājakulaṃ āgantvā uyyāneyeva sayanaṃ paññapesi. Rājā anuṭṭhānaseyyāya nipajji. Amaccā ‘‘deva, tumhākaṃ parato kinti kathemā’’ti pucchiṃsu. ‘‘Mama parato tumhe imaṃ sāsanaṃ mahājanassa katheyyātha – ‘mandhātumahārājā dvisahassaparittadīpaparivāresu catūsu mahādīpesu cakkavattirajjaṃ kāretvā dīgharattaṃ cātumahārājikesu rajjaṃ kāretvā chattiṃsāya sakkānaṃ āyuppamāṇena devaloke rajjaṃ kāretvā taṇhaṃ apūretvā kālamakāsī’’’ti. So evaṃ vatvā kālaṃ katvā yathākammaṃ gato.

    സത്ഥാ ഇമം അതീതം ആഹരിത്വാ അഭിസമ്ബുദ്ധോ ഹുത്വാ ഇമാ ഗാഥാ അവോച –

    Satthā imaṃ atītaṃ āharitvā abhisambuddho hutvā imā gāthā avoca –

    ൨൨.

    22.

    ‘‘യാവതാ ചന്ദിമസൂരിയാ, പരിഹരന്തി ദിസാ ഭന്തി വിരോചനാ;

    ‘‘Yāvatā candimasūriyā, pariharanti disā bhanti virocanā;

    സബ്ബേവ ദാസാ മന്ധാതു, യേ പാണാ പഥവിസ്സിതാ.

    Sabbeva dāsā mandhātu, ye pāṇā pathavissitā.

    ൨൩.

    23.

    ‘‘ന കഹാപണവസ്സേന, തിത്തി കാമേസു വിജ്ജതി;

    ‘‘Na kahāpaṇavassena, titti kāmesu vijjati;

    അപ്പസ്സാദാ ദുഖാ കാമാ, ഇതി വിഞ്ഞായ പണ്ഡിതോ.

    Appassādā dukhā kāmā, iti viññāya paṇḍito.

    ൨൪.

    24.

    ‘‘അപി ദിബ്ബേസു കാമേസു, രതിം സോ നാധിഗച്ഛതി;

    ‘‘Api dibbesu kāmesu, ratiṃ so nādhigacchati;

    തണ്ഹക്ഖയരതോ ഹോതി, സമ്മാസമ്ബുദ്ധസാവകോ’’തി.

    Taṇhakkhayarato hoti, sammāsambuddhasāvako’’ti.

    തത്ഥ യാവതാതി പരിച്ഛേദവചനം. പരിഹരന്തീതി യത്തകേന പരിച്ഛേദേന സിനേരും പരിഹരന്തി. ദിസാ ഭന്തീതി ദസസു ദിസാസു ഭാസന്തി പഭാസന്തി. വിരോചനാതി ആലോകകരണതായ വിരോചനസഭാവാ. സബ്ബേവ ദാസാ മന്ധാതു, യേ പാണാ പഥവിസ്സിതാതി ഏത്തകേ പദേസേ യേ പഥവിനിസ്സിതാ പാണാ ജനപദവാസിനോ മനുസ്സാ, സബ്ബേവ തേ ‘‘ദാസാ മയം രഞ്ഞോ മന്ധാതുസ്സ, അയ്യകോ നോ രാജാ മന്ധാതാ’’തി ഏവം ഉപഗതത്താ ഭുജിസ്സാപി സമാനാ ദാസായേവ.

    Tattha yāvatāti paricchedavacanaṃ. Pariharantīti yattakena paricchedena sineruṃ pariharanti. Disā bhantīti dasasu disāsu bhāsanti pabhāsanti. Virocanāti ālokakaraṇatāya virocanasabhāvā. Sabbeva dāsā mandhātu, ye pāṇā pathavissitāti ettake padese ye pathavinissitā pāṇā janapadavāsino manussā, sabbeva te ‘‘dāsā mayaṃ rañño mandhātussa, ayyako no rājā mandhātā’’ti evaṃ upagatattā bhujissāpi samānā dāsāyeva.

    ന കഹാപണവസ്സേനാതി തേസം ദാസഭൂതാനം മനുസ്സാനം അനുഗ്ഗഹായ യം മന്ധാതാ അപ്ഫോടേത്വാ സത്തരതനവസ്സം വസ്സാപേതി, തം ഇധ ‘‘കഹാപണവസ്സ’’ന്തി വുത്തം. തിത്തി കാമേസൂതി തേനാപി കഹാപണവസ്സേന വത്ഥുകാമകിലേസകാമേസു തിത്തി നാമ നത്ഥി, ഏവം ദുപ്പൂരാ ഏസാ തണ്ഹാ. അപ്പസ്സാദാ ദുഖാ കാമാതി സുപിനകൂപമത്താ കാമാ നാമ അപ്പസ്സാദാ പരിത്തസുഖാ, ദുക്ഖമേവ പനേത്ഥ ബഹുതരം. തം ദുക്ഖക്ഖന്ധസുത്തപരിയായേന ദീപേതബ്ബം. ഇതി വിഞ്ഞായാതി ഏവം ജാനിത്വാ.

    Na kahāpaṇavassenāti tesaṃ dāsabhūtānaṃ manussānaṃ anuggahāya yaṃ mandhātā apphoṭetvā sattaratanavassaṃ vassāpeti, taṃ idha ‘‘kahāpaṇavassa’’nti vuttaṃ. Titti kāmesūti tenāpi kahāpaṇavassena vatthukāmakilesakāmesu titti nāma natthi, evaṃ duppūrā esā taṇhā. Appassādā dukhā kāmāti supinakūpamattā kāmā nāma appassādā parittasukhā, dukkhameva panettha bahutaraṃ. Taṃ dukkhakkhandhasuttapariyāyena dīpetabbaṃ. Iti viññāyāti evaṃ jānitvā.

    ദിബ്ബേസൂതി ദേവതാനം പരിഭോഗേസു രൂപാദീസു. രതിം സോതി സോ വിപസ്സകോ ഭിക്ഖു ദിബ്ബേഹി കാമേഹി നിമന്തിയമാനോപി തേസു രതിം നാധിഗച്ഛതി ആയസ്മാ സമിദ്ധി വിയ. തണ്ഹക്ഖയരതോതി നിബ്ബാനരതോ. നിബ്ബാനഞ്ഹി ആഗമ്മ തണ്ഹാ ഖീയതി, തസ്മാ തം ‘‘തണ്ഹക്ഖയോ’’തി വുച്ചതി. തത്ഥ രതോ ഹോതി അഭിരതോ. സമ്മാസമ്ബുദ്ധസാവകോതി ബുദ്ധസ്സ സവനന്തേ ജാതോ ബഹുസ്സുതോ യോഗാവചരപുഗ്ഗലോ.

    Dibbesūti devatānaṃ paribhogesu rūpādīsu. Ratiṃ soti so vipassako bhikkhu dibbehi kāmehi nimantiyamānopi tesu ratiṃ nādhigacchati āyasmā samiddhi viya. Taṇhakkhayaratoti nibbānarato. Nibbānañhi āgamma taṇhā khīyati, tasmā taṃ ‘‘taṇhakkhayo’’ti vuccati. Tattha rato hoti abhirato. Sammāsambuddhasāvakoti buddhassa savanante jāto bahussuto yogāvacarapuggalo.

    ഏവം സത്ഥാ ഇമം ധമ്മദേസനം ആഹരിത്വാ സച്ചാനി പകാസേത്വാ ജാതകം സമോധാനേസി, സച്ചപരിയോസാനേ ഉക്കണ്ഠിതഭിക്ഖു സോതാപത്തിഫലേ പതിട്ഠഹി, അഞ്ഞേ പന ബഹൂ സോതാപത്തിഫലാദീനി പാപുണിംസു. ‘‘തദാ മന്ധാതുരാജാ അഹമേവ അഹോസി’’ന്തി.

    Evaṃ satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā saccāni pakāsetvā jātakaṃ samodhānesi, saccapariyosāne ukkaṇṭhitabhikkhu sotāpattiphale patiṭṭhahi, aññe pana bahū sotāpattiphalādīni pāpuṇiṃsu. ‘‘Tadā mandhāturājā ahameva ahosi’’nti.

    മന്ധാതുജാതകവണ്ണനാ അട്ഠമാ.

    Mandhātujātakavaṇṇanā aṭṭhamā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ജാതകപാളി • Jātakapāḷi / ൨൫൮. മന്ധാതുജാതകം • 258. Mandhātujātakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact