Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / વિમાનવત્થુ-અટ્ઠકથા • Vimānavatthu-aṭṭhakathā

    ૩. મણિથૂણવિમાનવણ્ણના

    3. Maṇithūṇavimānavaṇṇanā

    ઉચ્ચમિદં મણિથૂણં વિમાનન્તિ મણિથૂણવિમાનં. તસ્સ કા ઉપ્પત્તિ? ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને. તેન સમયેન સમ્બહુલા થેરા ભિક્ખૂ અરઞ્ઞાયતને વિહરન્તિ. તેસં ગામં પિણ્ડાય ગમનમગ્ગે એકો ઉપાસકો વિસમં સમં કરોતિ, કણ્ટકે નીહરતિ, ગચ્છગુમ્બે અપનેતિ, ઉદકકાલે માતિકાસુ સેતું બન્ધતિ, વિવનટ્ઠાનેસુ છાયારુક્ખે રોપેતિ, જલાસયેસુ મત્તિકં ઉદ્ધરિત્વા તે પુથુલગમ્ભીરે કરોતિ, તિત્થે સમ્પાદેતિ, યથાવિભવં દાનં દેતિ, સીલં રક્ખતિ. સો અપરભાગે કાલં કત્વા તાવતિંસેસુ દ્વાદસયોજનિકે કનકવિમાને નિબ્બત્તિ. તં આયસ્મા મહામોગ્ગલ્લાનત્થેરો ઉપસઙ્કમિત્વા ઇમાહિ ગાથાહિ પટિપુચ્છિ –

    Uccamidaṃmaṇithūṇaṃ vimānanti maṇithūṇavimānaṃ. Tassa kā uppatti? Bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane. Tena samayena sambahulā therā bhikkhū araññāyatane viharanti. Tesaṃ gāmaṃ piṇḍāya gamanamagge eko upāsako visamaṃ samaṃ karoti, kaṇṭake nīharati, gacchagumbe apaneti, udakakāle mātikāsu setuṃ bandhati, vivanaṭṭhānesu chāyārukkhe ropeti, jalāsayesu mattikaṃ uddharitvā te puthulagambhīre karoti, titthe sampādeti, yathāvibhavaṃ dānaṃ deti, sīlaṃ rakkhati. So aparabhāge kālaṃ katvā tāvatiṃsesu dvādasayojanike kanakavimāne nibbatti. Taṃ āyasmā mahāmoggallānatthero upasaṅkamitvā imāhi gāthāhi paṭipucchi –

    ૧૧૨૬.

    1126.

    ‘‘ઉચ્ચમિદં મણિથૂણં વિમાનં, સમન્તતો દ્વાદસ યોજનાનિ;

    ‘‘Uccamidaṃ maṇithūṇaṃ vimānaṃ, samantato dvādasa yojanāni;

    કૂટાગારા સત્તસતા ઉળારા, વેળુરિયથમ્ભા રુચકત્થતા સુભા.

    Kūṭāgārā sattasatā uḷārā, veḷuriyathambhā rucakatthatā subhā.

    ૧૧૨૭.

    1127.

    ‘‘તત્થચ્છસિ પિવસિ ખાદસિ ચ, દિબ્બા ચ વીણા પવદન્તિ વગ્ગું;

    ‘‘Tatthacchasi pivasi khādasi ca, dibbā ca vīṇā pavadanti vagguṃ;

    દિબ્બા રસા કામગુણેત્થ પઞ્ચ, નારિયો ચ નચ્ચન્તિ સુવણ્ણચ્છન્ના.

    Dibbā rasā kāmaguṇettha pañca, nāriyo ca naccanti suvaṇṇacchannā.

    ૧૧૨૮.

    1128.

    ‘‘કેન તેતાદિસો વણ્ણો…પે॰…વણ્ણો ચ તે સબ્બદિસા પભાસતી’’તિ.

    ‘‘Kena tetādiso vaṇṇo…pe…vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatī’’ti.

    સોપિ તસ્સ ગાથાહિ બ્યાકાસિ –

    Sopi tassa gāthāhi byākāsi –

    ૧૧૩૦.

    1130.

    ‘‘સો દેવપુત્તો અત્તમનો…પે॰… યસ્સ કમ્મસ્સિદં ફલં’’.

    ‘‘So devaputto attamano…pe… yassa kammassidaṃ phalaṃ’’.

    ૧૧૩૧.

    1131.

    ‘‘અહં મનુસ્સેસુ મનુસ્સભૂતો, વિવને પથે સઙ્કમનં અકાસિં;

    ‘‘Ahaṃ manussesu manussabhūto, vivane pathe saṅkamanaṃ akāsiṃ;

    આરામરુક્ખાનિ ચ રોપયિસ્સં, પિયા ચ મે સીલવન્તો અહેસું;

    Ārāmarukkhāni ca ropayissaṃ, piyā ca me sīlavanto ahesuṃ;

    અન્નઞ્ચ પાનઞ્ચ પસન્નચિત્તો, સક્કચ્ચ દાનં વિપુલં અદાસિં.

    Annañca pānañca pasannacitto, sakkacca dānaṃ vipulaṃ adāsiṃ.

    ૧૧૩૨.

    1132.

    ‘‘તેન મેતાદિસો વણ્ણો…પે॰…વણ્ણો ચ મે સબ્બદિસા પભાસતી’’તિ.

    ‘‘Tena metādiso vaṇṇo…pe…vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatī’’ti.

    ૧૧૩૧. તત્થ વિવનેતિ અરઞ્ઞે. આરામરુક્ખાનિ ચા આરામભૂતે રુક્ખે, આરામં કત્વા તત્થ રુક્ખે રોપેસિન્તિ અત્થો. સેસં સબ્બં વુત્તનયમેવ.

    1131. Tattha vivaneti araññe. Ārāmarukkhāni cā ārāmabhūte rukkhe, ārāmaṃ katvā tattha rukkhe ropesinti attho. Sesaṃ sabbaṃ vuttanayameva.

    મણિથૂણવિમાનવણ્ણના નિટ્ઠિતા.

    Maṇithūṇavimānavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / ખુદ્દકનિકાય • Khuddakanikāya / વિમાનવત્થુપાળિ • Vimānavatthupāḷi / ૩. મણિથૂણવિમાનવત્થુ • 3. Maṇithūṇavimānavatthu


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact