| Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ധമ്മസങ്ഗണി-അട്ഠകഥാ • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā |
മനോകമ്മദ്വാരകഥാ
Manokammadvārakathā
മനോകമ്മദ്വാരകഥായം പന കാമാവചരാദിവസേന ചതുബ്ബിധോ മനോ മനോ നാമ. തത്ഥ കാമാവചരോ ചതുപഞ്ഞാസവിധോ ഹോതി, രൂപാവചരോ പന്നരസവിധോ, അരൂപാവചരോ ദ്വാദസവിധോ, ലോകുത്തരോ അട്ഠവിധോതി സബ്ബോപി ഏകൂനനവുതിവിധോ ഹോതി. തത്ഥ അയം നാമ മനോ മനോദ്വാരം ന ഹോതീതി ന വത്തബ്ബോ. യഥാ ഹി അയം നാമ ചേതനാ കമ്മം ന ഹോതീതി ന വത്തബ്ബാ, അന്തമസോ പഞ്ചവിഞ്ഞാണസമ്പയുത്താപി ഹി ചേതനാ മഹാപകരണേ കമ്മന്ത്വേവ നിദ്ദിട്ഠാ, ഏവമേവ അയം നാമ മനോ മനോദ്വാരം ന ഹോതീതി ന വത്തബ്ബോ.
Manokammadvārakathāyaṃ pana kāmāvacarādivasena catubbidho mano mano nāma. Tattha kāmāvacaro catupaññāsavidho hoti, rūpāvacaro pannarasavidho, arūpāvacaro dvādasavidho, lokuttaro aṭṭhavidhoti sabbopi ekūnanavutividho hoti. Tattha ayaṃ nāma mano manodvāraṃ na hotīti na vattabbo. Yathā hi ayaṃ nāma cetanā kammaṃ na hotīti na vattabbā, antamaso pañcaviññāṇasampayuttāpi hi cetanā mahāpakaraṇe kammantveva niddiṭṭhā, evameva ayaṃ nāma mano manodvāraṃ na hotīti na vattabbo.
ഏത്ഥാഹ – കമ്മം നാമേതം കിം കരോതീതി? ആയൂഹതി, അഭിസങ്ഖരോതി, പിണ്ഡം കരോതി, ചേതേതി, കപ്പേതി, പകപ്പേതീതി. ഏവം സന്തേ പഞ്ചവിഞ്ഞാണചേതനാ കിം ആയൂഹതി, അഭിസങ്ഖരോതി, പിണ്ഡം കരോതി, ചേതേതി, കപ്പേതി, പകപ്പേതീതി?. സഹജാതധമ്മേ. സാപി ഹി സഹജാതേ സമ്പയുത്തക്ഖന്ധേ ആയൂഹതി അഭിസങ്ഖരോതി പിണ്ഡം കരോതി ചേതേതി കപ്പേതി പകപ്പേതീതി. കിം വാ ഇമിനാ വാദേന? സബ്ബസങ്ഗാഹികവസേന ഹേതം വുത്തം. ഇദം പനേത്ഥ സന്നിട്ഠാനം – തേഭൂമകകുസലാകുസലോ ഏകൂനതിംസവിധോ മനോ മനോകമ്മദ്വാരം നാമ. യാ പന തസ്മിം മനോദ്വാരേ സിദ്ധാ ചേതനാ യായ അഭിജ്ഝാബ്യാപാദമിച്ഛാദസ്സനാനി ചേവ അനഭിജ്ഝാഅബ്യാപാദസമ്മാദസ്സനാനി ച ഗണ്ഹാതി, ഇദം മനോകമ്മം നാമ. ഇതോ പരം സബ്ബം കമ്മവവത്ഥാനഞ്ച ദ്വാരവവത്ഥാനഞ്ച ഹേട്ഠാ വുത്തനയേനേവ വേദിതബ്ബന്തി. ഇമാനി തീണി കമ്മദ്വാരാനി നാമ.
Etthāha – kammaṃ nāmetaṃ kiṃ karotīti? Āyūhati, abhisaṅkharoti, piṇḍaṃ karoti, ceteti, kappeti, pakappetīti. Evaṃ sante pañcaviññāṇacetanā kiṃ āyūhati, abhisaṅkharoti, piṇḍaṃ karoti, ceteti, kappeti, pakappetīti?. Sahajātadhamme. Sāpi hi sahajāte sampayuttakkhandhe āyūhati abhisaṅkharoti piṇḍaṃ karoti ceteti kappeti pakappetīti. Kiṃ vā iminā vādena? Sabbasaṅgāhikavasena hetaṃ vuttaṃ. Idaṃ panettha sanniṭṭhānaṃ – tebhūmakakusalākusalo ekūnatiṃsavidho mano manokammadvāraṃ nāma. Yā pana tasmiṃ manodvāre siddhā cetanā yāya abhijjhābyāpādamicchādassanāni ceva anabhijjhāabyāpādasammādassanāni ca gaṇhāti, idaṃ manokammaṃ nāma. Ito paraṃ sabbaṃ kammavavatthānañca dvāravavatthānañca heṭṭhā vuttanayeneva veditabbanti. Imāni tīṇi kammadvārāni nāma.
മനോകമ്മദ്വാരകഥാ നിട്ഠിതാ.
Manokammadvārakathā niṭṭhitā.
